FEN VE TEKNOLOJĠ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ONLĠNE AKRAN DEĞERLENDĠRMEYE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

Transkript

1 FEN VE TEKNOLOJĠ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ONLĠNE AKRAN DEĞERLENDĠRMEYE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ Mine ZORLU*, Selçuk AYDEMĠR, Didem KARAKAYA, Zehra KAYA ve Osman Nafiz KAYA *Hakkari Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ġlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi Özet: Akran değerlendirme yaklaşımı özellikle son 10 yıl içerisinde, teknolojinin eğitim ve öğretime nüfuz etmesi ile online veya web tabanlı olarak yapılmaya başlanmıştır. Literatürde bu amaçla kullanan 25 civarında farklı online sistem mevcuttur. Bu çalışmada; Fen ve Teknoloji (FT) öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamında ilköğretim okullarında işledikleri derslerin video kayıtları üzerinden yaptıkları online akran değerlendirmeye ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Araştırmaya, akademik yılında son sınıfta öğrenim gören 48 (25 kız, 23 erkek) FT öğretmen adayı katılmıştır. FT öğretmen adayları ile ilk olarak, yüz yüze ve online akran değerlendirme eğitimi tamamlanmış ve uygulamalı 3 pilot online akran değerlendirme etkinliği gerçekleştirilerek, bu süreçte yaşanan sorunlar ve çözüm yolları üzerinde durulmuştur. Ardından FT öğretmen adaylarından Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamındaki ilköğretim okullarında işledikleri en az 5 dersi videoya kaydetmeleri, online değerlendirme sistemine yüklemeleri ve kendilerine görevlendirilen akran değerlendirmeleri öngörülen süre içinde tamamlamaları istenmiştir. Veri toplama aracı olarak bireysel yarı-yapılandırılmış mülakatlar kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, öğretmen adayları online akran değerlendirme uygulamalarını, kendilerini ve akranlarını bir FT öğretmeni olarak farklı bir gözle görme imkânı buldukları belirtmişlerdir. Buna karşın, birçok FT öğretmen adayının online akran değerlendirme yoluyla akranlarının öğrenmelerinde aktif rol almayı, özellikle başlangıçta zor ve stresli bir iş olarak nitelendirdiği de belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Fen ve Teknoloji Öğretmen Adayları, Online Akran değerlendirme, Öğretmen Eğitimi 1.GĠRĠġ Akran değerlendirme, öğrencilerin yaşıtlarının çalışmalarını inceleyerek bu çalışmaların niteliği hakkında belirli ölçütlere göre çeşitli kararlara varmalarını sağlayan bir süreçtir (Topping, 1998). Günümüzde eğitimsel ana hedeflerden biri, öğrencilerin akranlarının çalışmaları hakkında bağımsız karar verebilme becerilerini geliştirmektir. Bu nedenle, akran değerlendirme birçok program çalışması, eğitim reformu veya çağdaş öğrenme stratejisi ve yöntemi içerisindeki önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Çünkü akran değerlendirme etkinlikleri, öğrenme-öğretme ve değerlendirme süreçlerinin iç içe geçtiği, işbirlikli bir sınıf topluluğu ruhunu geliştiren ve öğrenciye öğrenmede sorumluluk veren, öğrenci merkezli bir süreçtir (Dochy ve diğer,1999; Sluijsmans ve diğer, 1999; Sluijsmans ve diğer, 2003; Sluijsmans,2002). Literatürde daha çok yükseköğretimde kullanıldığı dikkat çeken akran değerlendirme yaklaşımında, aynı yaş grubundaki ve seviyedeki yetişkinlerin birbirlerinin yaptıkları çalışmaları veya ürünleri, hem nicel hem de nitel ölçütlere dayalı değerlendirdiği(topping,1998) bilinmektedir. Buna ilaveten akran değerlendirme yaklaşımı özellikle son 10 yıl içerisinde, teknolojinin eğitim ve öğretime nüfuz etmesi ile online veya web tabanlı olarak yapılmaya başlanmıştır. Literatürde bu amaçla kullanan 25 civarında farklı online sistem mevcuttur. Geleneksel olarak sınıf ortamında sözlü veya yazılı olarak yapılan akran değerlendirmelere kıyasla, online akran değerlendirmelerin değerlendirmede tarafsızlık ve adil olma, sürekli ve anında dönüt alma ve verme, zaman ve mekandan bağımsız olma vb. birçok olumlu yönü vardır (Freeman ve diğer,2002; Gehringer,2001; Tsai ve diğer, 2001). Akran değerlendirme özellikle Fen ve Teknoloji (FT) dersi öğretimi programımızda alternatif değerlendirme yaklaşımları içerisinde ele alınmakta ve FT sınıflarında kullanılması önerilen bir yaklaşımdır. Bu bağlamda akran değerlendirme sürecinin FT öğretmen adayları tarafından eğitim fakültelerimizden mezun olmadan öğrenilmesi, denenmesi ve bu süreçle ilgili görüşlerinin belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada; FT öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamında ilköğretim okullarında işledikleri derslerin video kayıtları üzerinden yaptıkları online akran değerlendirmeye ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının online akran değerlendirmenin adilliği, kullanışlılığı ve faydalılığına ilişkin görüşleri nelerdir? ve Online akran değerlendirmeye karşı görüşlerinde ilk uygulamadan son uygulamaya doğru nasıl bir değişim gerçekleşmiştir? sorularına yanıt aranmaya çalışılmıştır.

2 2.Yöntem 2.1.ÇalıĢma Grubu ve Süreç Çalışmaya, akademik yılında son sınıfta öğrenim gören 48 (25 kız, 23 erkek) FT öğretmen adayı katılmıştır. Öğrencilerin objektif ve doğru bir şekilde akran değerlendirme yapabilmeleri için öncelikli olarak nitelikli tartışmalara dayalı uygulamalı bir eğitim alması gerekmektedir. Çünkü zaman zaman öğrencilerin arasındaki arkadaşlık ilişkilerinden kaynaklanan ön yargılar adil değerlendirmenin önüne geçebilmektedir (Falchikov,1995). Öğrenciler değerlendirme kriterlerini akranlarının çalışmasındaki kaliteden ziyade aralarındaki arkadaşlık ilişkisine göre belirleyebilirler. Akranlarını değerlendirme sorumluluğuna almak istemeyebilirler ve bunu yapmak için kendilerine güvenmeyebilirler (Sluijsmans ve diğer, 1999; Sluijsmans ve diğer, 2003; Sluijsmans,2002). Bu nedenle, FT öğretmen adayları ile ilk olarak, yüz yüze ve online akran değerlendirme eğitimi tamamlanmış ve uygulamalı 3 pilot online akran değerlendirme etkinliği gerçekleştirilerek, bu süreçte yaşanan sorunlar ve çözüm yolları üzerinde durulmuştur. Ardından FT öğretmen adaylarından Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamındaki ilköğretim okullarında işledikleri en az 5 dersi videoya kaydetmeleri, online değerlendirme sistemine yüklemeleri ve kendilerine görevlendirilen akran değerlendirmeleri öngörülen süre içinde tamamlamaları istenmiştir. 2.2.Online değerlendirme sistemi Peer Grader (Expertiza) Kuzey Carolina Devlet Üniversitesinde geliştirilen web tabanlı bir akran değerlendirme sistemidir. Bu sistemin (Şekil 1-4) özelliği, öğrencilere akranlarının ödevlerini gözden geçirme etkinliğinin ardından, kendi ödevlerine dönme ve edindikleri bakış açısıyla kendi ödevlerini tekrar yorumlama fırsatı tanımasıdır (Gehringer, 2001). Expertiza akran değerlendirme yazılımında, öğrencilerin sisteme değerlendirilmek üzere yazılı doküman, fotoğraf, video, web sayfası gibi farklı materyalleri gönderebilirler. Bu sayede sistem birçok farklı alanda kullanıma uygun bir hale gelmektedir. Öğrenciler bu süreçte hem akran değerlendirme yapan kişi, hem de ödevi değerlendirilen birey konumunda bulunmaktadırlar. Ayrıca sistem öğretim üyesine, akran değerlendirme sürecinde öğrencileri devamlı kontrol etme imkanı sağlamaktadır. Yapılan değerlendirmeler arası farklılıklar % olarak öğretim üyesine le iletilmektedir. Öğrenciler kendi ödevleri hakkında yapılan değerlendirmeleri okuduktan sonra yapılan değerlendirme hakkındaki görüşlerini sistem aracılığıyla değerlendirmeciye iletebilmektedir. Sistem öğrencilerin isimlerini gizli tutmakta ve bu sayede daha adil ve doğru değerlendirme yapma imkanı oluşmaktadır. Öğrencilerin ödevleri için yapılan değerlendirmeler hem nitel hem de nicel olarak yapılmaktadır. Online akran değerlendirme sisteminde isimlerin gizli olması yapılan akran değerlendirmenin daha adil bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır (Gehringer, 2001). Fakat bu çalışmada online sistemde değerlendirilen ders videosu olması nedeniyle tek yönlü bir gizlilik mümkün olmaktadır. Öğretmen adayları kendi ders videolarının kimler tarafından değerlendirildiğini bilmemektedir. Bu değerlendirilen ürünün doğasından kaynaklanan bir sınırlılıktır, fakat online sistemin yapılan değerlendirme sonucunda değerlendirmecilere geri dönüt verme hakkı ve öğretim üyesine puanlar arasında uyumsuzluk iletildiğinden bu sınırlılık büyük ölçüde giderilmektedir.

3 ġekil 1. Expertiza Akran Değerlendirme Yazılımı Anasayfa ġekil 2. Expertiza Akran Değerlendirme Yazılımı Ödevler Sayfası ġekil 3. Expertiza Akran Değerlendirme Yazılımı Sonuçlar Öğretim Üyesi Sayfası

4 ġekil 4. Expertiza Akran Değerlendirme Yazılımı Sonuçlar Öğrenci Sayfası 2.3.Veri toplama Aracı Veri toplama aracı olarak bireysel yarı-yapılandırılmış mülakatlar kullanılmıştır. Mülakat protokolü literatür bulguları, süreç boyunca yapılan gözlemler ve bazı öğretmen adayları ile yapılan ön görüşmelere dayalı oluşturulmuştur. Mülakatta kullanılan soruların amaca hizmet edip etmediğini belirlemek amacıyla, hazırlanan sorular alan eğitimi uzmanı iki öğretim üyesi tarafından incelenmiş ve bazı değişiklikler doğrultusunda, sorulara son şekli verilmiştir. Sorular üç ana faktörden oluşturulmuştur. Online akran değerlendirmenin adilliği (Örn; Online akran değerlendirme sürecini ne kadar adil ve güvenilir buluyorsunuz?), online akran değerlendirmenin kullanışlılığı (Örn; Online akran değerlendirme sürecinde yaşadığınız kolaylık veya zorluklar nelerdi? ) ve online akran değerlendirmenin faydalılığı (Örn; Online akran değerlendirme sürecinde edindiğiniz bilgi ve deneyimin, hem bir birey hem de bir fen bilgisi öğretmeni olarak size ne tür katkıları oldu?) Yaklaşık olarak 1 saat süren her mülakat ses kaydına alınmış ve içerik analizi için yazılı dökümleri çıkarılmıştır. 2.4.Verilerin Analizi Mülakatların yorumlanmasında içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yıldırım ve Şimşek (2005) in belirttiği kodlama, temaların bulunması, verilerin kod ve temalara göre organize edilmesi aşamaları temel alınmıştır. Bu süreçte, Yıldırım (2010) ın belirttiği nitel araştırmanın kalitesini geliştirmek için çeşitleme ve eş denetleme (uzman incelemesi) stratejilerine başvurularak, nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Bu amaçla, katılımcıların açık uçlu sorulara verdiği yanıtlar araştırmacı tarafından soru soru analiz edilmiştir. Verilerin analizinde katılımcılar, FTÖA1, FTÖA2, FTÖA3, FTÖA4, FTÖA5, FTÖA6 olarak kodlanmıştır. Elde edilen yanıtlar, kategorileştirilmeye çalışılmıştır. Ortak ya da benzer olan temalar gözden geçirilerek araştırmaya konulmuştur. Ortaya çıkan sonuç kategorileri için ifade edilme sıklığı (f) kullanılmıştır. 3.Bulgular ve Yorumlar Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının online akran değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesini amaçlayan bu çalışmadan elde edilen verilerin analiziyle elde edilen bulgular aşağıda sunulmuştur: Öğretmen adaylarının online akran değerlendirme ile ilgili görüşlerini incelemek amacıyla sorulan sorulara verilen yanıtlar Tablo 1 deki gibidir.

5 Ana Temalar GörüĢler f N % Online akran Adillik tekrarlanan uygulamalarla arttı değerlendirmede Adillik akran sayısının yetersiz olmasından adillik-tarafsızlık kaynaklanmaktadır Adil değerlendirme yapmayan akranlar halen var Adillik birden fazla kişi tarafından değerlendirilmeyle arttı Online akran değerlendirmede yaşanan zorluklar Online akran değerlendirmenin katkıları-yararı Adaletsizlik bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor Online sistem akran değerlendirmeyi kolaylaştırdı Online sistemin dil ve kullanım sorunu var Online akran değerlendirmede çok fazla zaman harcanmaktadır Online akran değerlendirme çok yorucudur Değerlendirmecilerin isimlerinin gizli olması değerlendirme yapmayı kolaylaştırır Değerlendirme becerimi geliştirdi Meslek hayatımda bu online sistemi kullanmak istiyorum Akran değerlendirme yaparak kendi eksiklerimi gördüm Akranlarımın deneyimlerinden faydalandım Online akran değerlendirme geleneksel değerlendirmeden daha yararlıdır Tablo 1. Fen ve Teknoloji Öğretmen adaylarının online akran değerlendirmeye ilişkin görüşleri Tablo 1 de görüldüğü gibi öğretmen adaylarının çoğunluğunun online akran değerlendirmeye ilişkin olumlu görüşlere sahiptir. Elde edilen genel sonuçlara göre, öğretmen adayları online akran değerlendirme uygulamalarını, kendilerine olan güvenlerinin arttığı, kendilerini ve akranlarını bir FT öğretmeni olarak farklı bir gözle görme imkânı buldukları, sorumluluk hislerini ve değerlendirmeci becerilerini geliştirdiği (örneğin, tarafsız ve adil olma, nicel değerlendirmeleri nitel değerlendirmelerle destekleme ve somutlaştırma) vb. ana düşüncelere sahiptir. Fakat bununla beraber birçok FT öğretmen adayının online akran değerlendirme yoluyla akranlarının öğrenmelerinde rol almayı, özellikle başlangıçta zor ve stresli bir iş olarak nitelendirdiği de anlaşılmıştır. Bunun yanında öğretmen adaylarının akranları tarafından adil değerlendirilme konusunda bazı endişeleri bulunduğu ortaya çıkmıştır. Adilliğin artırılması için ise aynı ödevi değerlendiren akran sayısının artırılması gerektiği görüşü ortaya çıkmıştır. Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarıyla, online akran değerlendirmeye ilişkin görüşleri üzerine yapılan mülakatlardan bazı örnekleri aşağıda verilmiştir. Bir fen dersini izleyip değerlendirmek bana eleştirel bir gözle bakmamı sağladı ve benim için yararlı olduğunu düşünüyorum. Bu eksiklikleri gidermeye çalışarak daha iyi bir ders işlememe yararı oldu diye düşünüyorum.(ftöa1-online akran değerlendirmenin yararlılığı) İlk uygulamada o kadar güvenilir olduğunu düşünmüyordum fakat şimdi çok güvenilir buluyorum. Danışıklı dönüş değil ayrıca öz,akran ve öğretim üyesi tarafından değerlendiriliyor ve

6 uygulama süresince bunlardan aldığım dönütlerde O gittikçe birbiriyle daha tutarlı oldu.(ftöa2 online akran değerlendirmede adillik) Akran değerlendirmede ilk başlarda akranıma yüksek puan veriyordum fakat gelen dönütlerden eksiklerimi gördükçe, verdiğim puanlar öğretim üyesi ve akranlarımla aynı seviyede olmaya başladı akranımı daha objektif değerlendirebildim.(ftöa18- online akran değerlendirmede adillik) Dersteki eksiklerimi giderebilmek güzel olduğunu düşünüyorum. Aaa! Burada keşke böyle yapmasaydım diyorum. Bir sonraki uygulamada bu hatalarımdan kaçınıyorum.(ftöa3- online akran değerlendirmenin yararlılığı) Online akran değerlendirmede videoyu tekrar tekrar izleyerek durdurup izleyerek kaçıncı sn ne yaptığını yazarak akranlarımın dönütleri daha iyi anlamasını sağlıyor. Bu da hem dönütlerin daha iyi anlaşılmasına hem de akranların aldıkları dönütleri daha iyi anlamasını böylece daha adil bir değerlendirme olmasını sağladı.(ftöa4-online akran değerlendirmenin kolaylığı) İlk haftalar sistemi daha yeni kullandığımız için daha fazla hata yapıyordum fakat sistemi öğrendikçe az hata yapmaya ve daha hızlı ve doğru değerlendirme yapmaya başladım.(ftöa5- online akran değerlendirmenin kolaylığı) Akran değerlendirmede ilk haftalar aslında her şeye iyi gözü ile bakıyorduk. ilerledikçe hatalarımızı fark ettiğimizi gördüm. Daha ayrıntılı ve detaylara iniyoruz. Ve adaletsizlik azalıyor diye düşünüyorum.(ftöa13- online akran değerlendirmenin yararlılığı ve adilliği) Akran değerlendirme ilk hafta en yüksek seviyede adaletsizdi bunu ise bir akranım bir maddeye tam puan verirken, diğer akranımın 1 vermesi ve bunu verirken neden ve çözüm önerisi belirtmemesi ile açıklayabilirim. Fakat adaletsizlik diğer uygulamalarda giderek azaldı bunun sebebi ise sınıf içinde yapılan tartışmalar,aynı görevi değerlendiren hakemlerin değerlendirmelerinin diğer hakemlerin görmesi ve öğretim üyesine yapılan değerlendirmelerde uyumsuzluk olduğunda uyarı e- maili gönderilmesidir. (FTÖA24 online akran değerlendirmede adillik) Akran değerlendirmede en fazla yaşadığım zorluk eleştirdiğim kişileri yanlış yaptıkları yerde doğrusu şöyle olmalıdır diyemiyordum. Ancak bunda değişim oldu kendim ve akranım için böyle olsa daha iyi olabilirdi diye düşüncelerim arttı. nedeni ise pratik yapma diyebilirim. yani sürekli böyle bir durumla karşılaşınca istemeden de olsa artık fikir yürütmeye başladım.(ftöa23-online akran değerlendirmenin yararlılığı) Bilgi ve deneyimim her şey daha iyi nasıl olabilir onu öğrendim.yaptığımız her zaman mükemmel değil onun dışında ilginç yollarda olabileceğini düşünüyor insan artık.fen öğretiminde özellikle ders planlamada eleştirilerden yola çıkılarak daha etkili plan yapmaya çalıştık. ilk haftalar işlediğimiz ders eleştirildi eksikleri iyi yönleri vurgulandı ve işlediğimiz ikinci derste bunları dikkate alıp düzenleyip planları yapmaya çalıştık. Etkili bir fen öğretiminin gerçekleştirilmesine ön ayak oluyor diyebilirim.(ftöa40-online akran değerlendirmenin yararlılığı) İlk hafta ben sadece puan vererek değerlendirmenin adil olmayacağını, ciddiye almayacaklarını düşünüyordum fakat değerlendirme sürecinde adil olduğunu anladım. Çünkü bu puanlarla birlikte nitel değerlendirmelerinde yapılaması ve verilen puanların burada açıklanmasıyla artık

7 değerlendirmenin adil olduğunu düşünüyorum. Değerlendirmelerin ortalama ve yüzde olarak verilmesi değerlendirme sonuçlarının daha adil olmasını sağladı ayrıca her uygulamada akranların puanları birbirine daha fazla yaklaşmaya başladı ve adillik arttı diyebiliriz.(ftöa29 online akran değerlendirmede adillik) İlk haftalarda öz ve akran değerlendirmeleri nasıl yapacağımızı tam olarak anlamadığımız için ve ilk defa yaptığımız için çok sıkıcı oluyordu çok da verimli olmuyordu..ama sonlara doğru, hem öğrendiğimiz için hem de artık sıkılmadığımız için daha olumlu sonuçlar verildiğini düşünüyorum.(ftöa27- online akran değerlendirmenin kolaylığı) İlk başta sınıftaki arkadaşlık ilişkisinden dolayı akran puanlarının fazla adil olmayacağını düşünüyordum. Fakat akranlarımızın dönütlerinin önemli olduğunu gördükçe, arkadaşlarımın arkadaşlık ilişkilerini göz önüne almadan profesyonel bir değerlendirme yaptıklarını düşünüyorum.(ftöa14 online akran değerlendirmede adillik) 4.Sonuç ve Öneriler Yapılan çalışmalar incelendiğinde kalem kağıtla yapılan akran değerlendirme çalışmalarının 60 yıldan bu yana kullanıldığını göstermektedir. Fakat içinde bulunduğumuz yüzyıl teknolojinin çok hızlı geliştiği ve her alanda kendine yer bulduğu bir dönemdir. Bu sebeple akran değerlendirme sürecine teknolojinin girmesi kaçınılmaz bir durumdur. Bu bağlamda oluşturulan web tabanlı akran değerlendirme çalışmalarının da en az 10 yıldan beri kullanılmaya başlandığı da bir gerçektir. Akran ve öz değerlendirmenin eğitimdeki yeri farklı alanlarda yapılmış bir çok çalışmada vurgulanmıştır. Fakat geleneksel sınıf içi etkinliklerle yapılan öz ve akran değerlendirme çalışmaları günümüzün hızlı gelişen teknoloji toplumunun ihtiyaçlarının ve beklentilerinin gerisinde kalmaktadır. Son yıllarda araştırmacılar web tabanlı eğitim hayatının içine girmiş durumdadır. Uzaktan eğitim sistemleri artık ülkemizde de kullanılmaktadır. Fakat web tabanlı sistemlerle oluşturulan uzaktan eğitim geleneksel değerlendirme yöntemleriyle tamamlanmaya çalışılmaktadır. Web tabanlı akran değerlendirme geleneksel sınıf içi değerlendirmelerden kaynaklanan sınırlılıkları ortan kaldırmanın yanında, yeni geliştirilen her sistem pedagojik açıdan daha fazla yarar getirmeyi amaçlamaktadır. Akran değerlendirmenin öz değerlendirme ve öğretim üyesi değerlendirme ile birleştirilmesi, öğretmen adaylarının eleştirel düşünme ve sorgulama becerilerini geliştirmede daha olumlu sonuçlar doğuracaktır. Geliştirilen her sistem eğitimin her kademesinde kullanılmaya başlandıkça, elde edilen veriler yeniliklerin de öncüsü olacaktır. Fakat bunun için öğretmenler ve öğrencilerin bu sistemleri kullanması teşvik edilmeli, öğretmenler gönüllü olarak bu sürece katılmakta istekli hale getirilmelidir. KAYNAKÇA Dochy, F., Segers, M., & Sluijsmans, D., (1999). The Use of Self-Peer and Co-Assessment in Higher Education: A Review, Studies in Higher Education 24,3, Falchikov 1995, Peer Feedback Marking: developing peer assessment. Innovations in Education and Training International, 32(2),

8 Freeman, M., & McKenzie, J. (2002). SPARK, a confidential web-based template for self and peer assessment of student teamwork: benefits of evaluating across different subjects. British Journal of Educational Technology, 33(5), Gehringer, E., Peer review and peer grading in computer-science courses, SIGCSE 2001: Thirty- Second Technical Symposium on Computer Science Education, Charlotte, Feb , 2001, pp Sluijsmans, D., Dochy, F. & Moerkerke, G. (1999). Creating A Learning Environment By Using Self-Peer And Co-Assessment. Learning Environment Research 1, Sluıjsmans, D. M., Moerkerke, G., Merrıenboer, J. J. & Dochy, F. J. (2001) Peer Assessment İn Problem-Based Learning, Studies İn Educational Evaluation, 27, Pp Sluijsmans, D.M.A., Brand-Gruvel,S., Van Merrienboer, J.G., Bastieanes, T.J. (2003). The training of Peer Assessment Skills to Promote the Development of Reflection Skills. Studies in Educational Evaluation, 29., Sluijsmans, D (2002) Student involvement in assessment: the training of peer assessment skills, Open University: Netherlands Topping, K. (1998). Peer Assessment Between Students İn Colleges And Universities, Educational Research, 68, Review Of Tsai C.-C., Liu, E.Z.-F., Lin, S.S.J., Ve Yuan, S.-M. (2001). A Networked Peer Assessment System Based On A Vee Heuristic. Innovations in Education And Teaching International, 38, Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık Ankara. Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği artırma, Elementary Education Online, 9(1),