BOĞAZKERE VE ÖKÜZGÖZÜ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE KLON SELEKSİYONU- 1. Proje No: 109O633

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BOĞAZKERE VE ÖKÜZGÖZÜ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE KLON SELEKSİYONU- 1. Proje No: 109O633"

Transkript

1 BOĞAZKERE VE ÖKÜZGÖZÜ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE KLON SELEKSİYONU- 1 Proje No: 109O633 Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Hüseyin KARATAŞ Yardımcı Araştırıcılar Yrd.Doç.Dr. Dilek KARATAŞ Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN Ziraat Yük. Müh. Abdulmurad KAYA Danışman Prof.Dr. Gökhan SÖYLEMEZOĞLU HAZİRAN 2013 ANKARA

2 ÖNSÖZ Bağcılık için elverişli bir kuşak üzerinde bulunan ülkemiz, asma (Vitis vinifera L.) nın anavatanı ve en önemli gen merkezlerinden biri olması sebebiyle oldukça zengin bir çeşit ve tip zenginliğine sahiptir. Bugün ülkemizde yetiştirilen ve bir kısmı standart üzüm çeşitlerimize dahil edilmiş olan üzüm çeşitleri değerlendirme şekilleri göz önünde tutularak bağcılar tarafından uzun yıllar süren seleksiyonlar sonucunda elde edilen verimli tipler üretim amacıyla kullanılmıştır. Bağcılıkta yapılan ıslah çalışmalarıyla ilgili yürütülen araştırmaların temel amacı, daha verimli ve kaliteli klonlarının ortaya çıkarılması ve bu klonlarla kurulacak bağların daha kaliteli ve verimli bağları oluşturarak, bağcılığın sürdürülebilir bir üretim biçimi olarak sürekliliğini sağlamaktır. Kombinasyon ıslahı çalışmaları uzun soluklu çalışmalar olduğundan, elde mevcut ticari değeri olan standart üzüm çeşitlerinin arasından daha kaliteli, verimi istenilen düzeyde olan ve değerlendirme şekillerine göre hedeflenen diğer özellikler yönünden, hastalık ve zararlılara karşı tolerant tiplerin klon seleksiyonu ile en kısa süre içerisinde seçilip ülke bağcılığına kazandırılması konusundaki çalışmalar son 40 yıldır süregelmektedir. Özellikle ülkemizde birim alandan elde edilen ürün miktarının düşük oluşu, klon seleksiyonu çalışmalarını dünyada olduğu gibi ülkemizde de en kısa sürede yapılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bağlarımızda gözlenen önemli verim düşüklüğünün sebepleri arasında; yetiştiriciliği yapılan ve ticari değere sahip olan standart üzüm çeşitlerimizin populasyonları içinde gelişme, verim, ürün kalitesi, adaptasyon yeteneği ve hastalıklara dayanım gibi özellikler yönünden üstün özellikler taşıyan klonların seçildiği klon seleksiyonu çalışmalarının tamamlanamamış olması en önemli sorunlardan birini oluşturmaktadır. Ülkemizde bugüne kadar 31 çeşitte klon seleksiyonu çalışmaları tamamlanmış ve arındırma aşamasına gelinmiştir. Ülkemizin kaliteli, kırmızı standart şaraplık üzüm çeşitlerinden olan Boğazkere ve Öküzgözü, seleksiyonu yapılan bu çeşitler arasında yer almaması, ülkemiz bağcılığı için önemli bir eksiklik oluşturmuştur. Bu amaçla Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde gelişme, verim, ürün kalitesi, adaptasyon yeteneği ve hastalıklara dayanım yönünden üstün özelliklere sahip klonlarının seçilmesi amacıyla klon seleksiyonunu çalışmaları başlatılmıştır. Proje uygulamaları aşamasında üzerinde çalışma gerçekleştiren bağ alanı sahibi çiftçilere, projede görev alan araştırıcılara ve özelikle ülkemiz için çok önemli olan bu seleksiyon çalışmasının başlatmasına vesile olan ve projeye maddi destek veren TÜBİTAK a teşekkür ederim. Mayıs, 2013 Doç. Dr. Hüseyin KARATAŞ I

3 ÖZET BOĞAZKERE VE ÖKÜZGÖZÜ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE KLON SELEKSİYONU- 1 Bu araştırmada, ülkemizde bugüne kadar seleksiyon ıslah çalışmaları yapılmayan Türkiye nin en kaliteli standart kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden olan Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu çalışmaların ilk aşaması başlatılmıştır. Yüksek kalitede kırmızı şarap verme kapasitesi olan Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde gelişme, verim, ürün kalitesi, adaptasyon yeteneği ve hastalıklara dayanım yönünden üstün özelliklere sahip klonlarının seçilmesi amacıyla klon seleksiyonu çalışmaları yapılmıştır. Proje kapsamında, ülkemizin en kaliteli şaraplık üzüm çeşitlerinden Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu ıslah projesinin ilk aşaması olan Klon Baş Omcaların Belirlenmesi yönünde çalışmalar sürdürülmüştür. Boğazkere üzüm çeşidi için, orjin bölgesi olan Diyarbakır ilinde ve Öküzgözü üzüm çeşidi için ise orjin bölgesi olan Elazığ İli nde çalışmalar yürütülmüştür. Proje çalışmaları sonucunda, 2010, 2011 ve 2012 yıllarında yapılan gözlem ve analizler (Salkım sayısı/sürgün oranı (n), Ortalama salkım ağırlıkları (g), Salkımlardaki tane adedi (n), 100 tane ağırlığı (g), Tane eni (mm),tane boyu (mm), Kuru madde (SÇKM) (%), Şıra ph ı, Tartarik asit (g/l), Şıra randımanı (ml/kg) sonucunda her iki çeşide ait en kaliteli ve en yüksek verim veren klon baş omcaların tespiti yönünde çalışmalar tamamlanmıştır. Bu çalışmada verimliğin en önemli parametrelerinden salkım sayısı/sürgün oranı açısından Boğazkere üzüm çeşidinde %71, Öküzgözü üzüm çeşidinde %66 artış gösteren verimli omcalar tespit edilmiştir. Seçilen baş omcalarda en düşük ve en yüksek değerlere göre ise Salkım Sayısı/Sürgün oranı artışı Boğazkere üzüm çeşidinde %31-130, Öküzgözü üzüm çeşidinde ise % gibi yüksek oranda bir artış gösteren verimli omcalar gözlenmiştir. Klon baş omcaların ortalama verimine göre tespit edilen omçalar içinde en yüksek verimi gösteren klon baş omca adayında verim artış oranı Boğazkere üzüm çeşidinde %47, Öküzgözü üzüm çeşidinde ise %61 gibi son derece yüksek artış olduğu verimli omcalar tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Boğazkere, Öküzgözü, Üzüm (V. Vinifera L.), Islah, Klon Seleksiyonu II

4 ABSTRACT CLONE SELECTION-I OF BOĞAZKERE AND ÖKÜZGÖZÜ GRAPE VARIETIES In this research, first phase of clonal selection studies of Boğazkere and Öküzgözü, which are the best quality red wine cultivars, no selection breeding research has been done yet, were studied. Clonal selection studies were carried out for the purpose of selecting clones of Boğazkere and Öküzgözü grape varieties that give highest quality red wine potential, growth, yield, product quality, adaptation ability and disease resistance. In the present project, studies have been carried out first stage of clonal breeding project for selection of Best Grapevines Clone Candidates in Boğazkere and Öküzgözü grape varieties, which are the best quality wine grape varieties of our country. Clonal selection studies performed in Diyarbakır, the origin region of the Boğazkere grape variety, and in Elazığ, the origin region of the Öküzgözü grape variety. As a result of the project, studies were completed to determine the best quality and highest yield capacity of clone candidates in 2010, 2011 and 2012, for the purpose of the select of clone candidate high level vines that have best quality and highest yield capacity with the observations and analysis of (branch number / shoot ratio (n), average cluster weight (g), berry number of clusters (n), 100 berry weight (g), berry width (mm), berry size (mm), dry matter (%), grape juice ph, tartaric acid (g / l), grape juice yield (ml / kg). In this study, the vines producing higher yields were determined in case of number of clusters / shoot ratios were obtained as %71 for Boğazkere grape variety and 66 % increase in Öküzgözü grape variety. In the selected clone head vines, number of cluster/ shoot ratios increased from 31 to %130 for Boğazkere grape variety and 30 to 127 % for Öküzgözü grape variety as the lowest and highest values for both cultivars. Among selected vines according to average yield capacity of clone candidate head vines, highest yield increase ratios were found as 47 % in Boğazkere and 61% in Öküzgözü cultivars. Key words: Boğazkere, Öküzgözü, Grape (V. Vinifera L.), Breeding, Clone Selection III

5 İÇİNDEKİLER Önsöz I ÖZET... II ABSTRACT. III İÇİNDEKİLER.. IV SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ.. VI ŞEKİLLER DİZİNİ... VII ÇİZELGELER DİZİNİ. VIII 1. GİRİŞ KAYNAK ARAŞTIRMASI Dünyada Yapılan Klon Seleksiyonu Çalışmaları Ülkemizde Yapılan Klon Seleksiyonu Çalışmaları MATERYAL VE METOT Materyal Bağ Plantasyonlarının Belirlenmesi Klon Adaylarının Seçimi ve Etiketlenmesi Metot Verimlilik Parametrelerinin Analizi Salkım sayısı/sürgün oranı (n) Ortalama salkım ağırlıkları (g) Omca verimi Salkımlardaki tane sayısı (n) tane ağırlığı (g) Tane en-boy (mm) Meyve Bileşenlerinin Analizi Kuru madde (SÇKM) (%) Şıra ph ı Tartarik asit (g/l) Şıra randımanı (ml/kg) Fenolojilk Gözlemler IV

6 İÇİNDEKİLER 4. ARAŞTIRMA BULGULARI Fenolojik Gözlemler Boğazkere Üzüm Çeşidi Klon Baş Omca Adaylarının Belirlenmesine Yönelik Analizler Verimlilik Parametrelerinin Analizi Salkım sayısı/sürgün oranı (n) Ortalama salkım ağırlıkları (g) Omca verimi (kg) Salkımlardaki tane sayısı (n) tane ağırlığı (g) Tane en-boy (mm) Meyve Bileşenlerinin Analizi Kuru madde (SÇKM) (%) Şıra ph ı Tartarik asit (g/l) Şıra randımanı (ml/kg) Öküzgözü Üzüm Çeşidi Klon Baş Omcaların Belirlenmesine Yönelik Analizler Verimlilik Parametrelerinin Analizi Salkım sayısı/sürgün oranı (n) Ortalama salkım ağırlıkları (g) Omca verimi (kg) Salkımlardaki tane sayısı (n) tane ağırlığı (g) Tane en-boy (mm) Meyve Bileşenlerinin Analizi Kuru madde (SÇKM) (%) Şıra ph ı Tartarik asit (g/l) Şıra randımanı (ml/kg) Hastalık ve Zararlı Etmenlerin Bağ Alanlarında Gözlemlenmesi TARTIŞMA SONUÇ REFERANSLAR V

7 SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ n: adet gr: gram ml: mililitre g/l: gram/litre kg: kilogram ml/kg: mililitre/kilogram SÇKM: suda çözünür kuru madde H: hasan bağı MS: Mehmet Selim bağı ŞA: Şeyhmus Altan bağı K: Kadri bağı AY: Ayhan bağı ET: Elazığ Toktaş bağı EÜ: Elazığ Ünlü bağı ED: Elazığ Doğu Çelik bağı EB: Elazığ Baki bağı VI

8 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. Boğazkere şaraplık üzüm çeşidine ait bir görüntü. 12 Şekil 2. Öküzgözü şaraplık üzüm çeşidine ait bir görüntü.. 13 Şekil 3. Diyarbakır İli nde Boğazkere üzüm çeşidine ait seçilen bağ 15 alanlarının bulunduğu yerler (Çermik İlçesi- Kalaç ve Kuyu köy ve Çüngüş İlçesi -Oyuklu Köyü. Şekil 4. Elazığ İli nde Öküzgözü üzüm çeşidine ait seçilen bağ 16 alanının bulunduğu yerler (Merkez, Koruk Köy, Sünköy). Şekil 5. Klon seleksiyonu çalışmaları için etiketlenmiş bir klon adayı 22 omca görüntüsü.. Şekil 6. Elazığ Merkez-Koruk Köy de Öküzgözü üzüm çeşidi için 23 seçilen 1. bağa ait serpene terbiye şekli görüntüsü (Haziran 2010). Şekil 7. Diyarbakır İli Çermik İlçesi Kuyu köy de Boğazkere üzüm 23 çeşidi için seçilen 3. bağ alanına ait görüntü (Eylül 2010) Şekil 8. Diyarbakır İli Çermik İlçesi Kalaç köy de Boğazkere üzüm 24 çeşidi için seçilen 2.bağ alanına ait görüntü (Haziran 2010) Şekil 9. Diyarbakır İli Çüngüş İlçesi Oyuklu köy de Boğazkere üzüm çeşidi için seçilen 4.bağ alanına ait görüntü (Haziran 2010) 24 VII

9 ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 1. Klon seleksiyon çalışması tamamlanan çeşitler ve seçilen klonlar... Çizelge 2. Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinin kısa ampelografik özellikleri... Çizelge 3. Boğazkere üzüm çeşidine ait 1. bağ alanı (H) bilgileri... Çizelge 4. Boğazkere üzüm çeşidine ait 2. bağ alanı (MS) bilgileri... Çizelge 5. Boğazkere üzüm çeşidine ait 3. bağ alanı (ŞA) bilgileri... Çizelge 6. Boğazkere üzüm çeşidine ait 4. bağ alanı (K) bilgileri Çizelge 7. Boğazkere üzüm çeşidine ait 5. bağ alanı (AY) bilgileri.. Çizelge 8. Öküzgözü üzüm çeşidine ait 1. bağ alanı (ET) bilgileri.. Çizelge 9. Öküzgözü üzüm çeşidine ait 2. bağ alanı (EÜ) bilgileri.. Çizelge 10. Öküzgözü üzüm çeşidine ait 3. bağ alanı (ED) bilgileri.. Çizelge 11. Öküzgözü üzüm çeşidine ait 4. bağ alanı (EB) bilgileri.. Çizelge 12 Boğazkere şaraplık üzüm çeşidine ait belirlenen bağ alanlarında fenolojik gözlem bulguları.. Çizelge 13. Öküzgözü şaraplık üzüm çeşidine ait belirlenen bağ alanlarında fenolojik gözlem bulguları... Çizelge 14. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (H bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları) Çizelge 15. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (H bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları Çizelge 16. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (H bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 17. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (MS bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları) Çizelge 18. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (MS bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları VIII

10 ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 19. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (MS bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 20. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ŞA bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları) Çizelge 21. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ŞA bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları.. Çizelge 22. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ŞA bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 23 Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (K bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları). Çizelge 24. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (K bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları Çizelge 25. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (K bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 26. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 5 nolu bağ alanından (AY bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları). Çizelge 27. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 5 nolu bağ alanından (AY bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları.. Çizelge 28. Boğazkere üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 5 nolu bağ alanından (AY bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 29. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (ET bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları.. Çizelge 30. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (ET bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları.. Çizelge 31. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 1 nolu bağ alanından (ET bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları).. Çizelge 32. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (EÜ bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları) IX

11 Çizelge 33 Çizelge 34. Çizelge 35. Çizelge 36. Çizelge 37. Çizelge 38. Çizelge 39. Çizelge 40. ÇİZELGELER DİZİNİ Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (EÜ bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 2 nolu bağ alanından (EÜ bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları... Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ED bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları). Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ED bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları.. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 3 nolu bağ alanından (ED bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları). Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (EB bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (Salkım s./sürgün o., ortalama salkım ağırlığı (g), omca verimi (kg) ve ortalama tane sayısı sonuçları) Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (EB bağı) elde edilen verimlilik parametreleri (100 tane ağırlığı (g), tane en ve tane boy (mm)) sonuçları.. Öküzgözü üzüm çeşidi için 2010, 2011 ve 2012 yılları 4 nolu bağ alanından (EB bağı) elde edilen kalite özellikleri (KM, ph, tartarik asit ve şıra randımanı sonuçları) X

12 1. GİRİŞ Bağcılık ve şarapçılık kültürünün anavatanı ve bir bütün olarak dünyanın en kaliteli sofralık, kurutmalık ve şaraplık üzümlerinin yetiştirilmesine çok elverişli ekolojik koşullara sahip olan ülkemiz, kaliteli şarap üretimi yönüyle sahip olduğu yüksek potansiyeli, çok sınırlı düzeyde değerlendirebilmektedir. Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında çok gerilerde kaldığımız bu sektörde, 1990'lı yıllarda, toplumsal yaşamdaki sosyo-ekonomik değişim rüzgârlarının da etkisiyle, kaliteli şaraba karşı yoğun bir ilgi doğmuş ve bunun sonucu olarak başta Kalecik Karası olmak üzere Öküzgözü ve Boğazkere gibi yerli, Cabernet Sauvignon, Merlot ve Syrah gibi yabancı kökenli kırmızı şaraplık üzüm çeşitleri ile modern yetiştirme tekniğine uygun çok sayıda yeni bağ kurulmuştur (Çelik vd. 1995, 2005). Anadolu, asma (Vitis vinifera L.) nın anavatanı ve en önemli gen merkezlerinden biri olması sebebiyle oldukça zengin bir çeşit ve tip zenginliğine sahiptir. Bugün ülkemizde yetiştirilen ve bir kısmı standart üzüm çeşitlerimize dahil edilmiş olan üzüm çeşitleri değerlendirme şekilleri göz önünde tutularak bağcılar tarafından uzun yıllar süren seleksiyonlar sonucunda elde edilmiş ve amaca uygun olanlar üretim amacıyla kullanılmıştır. Bağcılıkta yapılan seleksiyon ve ıslah çalışmalarıyla ilgili yürütülen araştırmaların büyük bir kısmında, değerlendirme şekilleri dikkate alınmaktadır. Örneğin sofralık üzüm çeşitlerinde verim ve kalitenin arttırılmasının yanında çekirdeksizlik, renk, erkencilik ya da geç olgunlaşma, soğukta muhafazaya elverişlilik, hastalık ve zararlılara tolerant/dayanıklılık vb., özellikler aranmaktadır. Şaraplık ve şıralık üzümlerde ise şarap kalitesi, şıra randımanın yüksekliği, asit düzeyi, kendine has aroma, veriminin istenildiği şekilde düzenleme yeterliliği, soğuğa ve kurağa, hastalık ve zararlılara tolerant/dayanıklı yeni çeşitlerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Özellikle ticari değeri olan ve yüzyıllardır yetiştirilmekte olan çeşitlerin amaca yönelik olarak klon seleksiyonlarının tamamlanarak, daha verimli ve kaliteli klonlarının ortaya çıkarılması ve bu klonlarla kurulacak bağların daha kaliteli ve verimli bağları oluşturarak, bağcılığın sürdürülebilir bir üretim biçimi olarak sürekliliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Klon seleksiyonu çalışmalarında hedef, ticari değeri olan standart üzüm çeşitlerinin arasından daha kaliteli ve yüksek verim kapasitesine sahip olanların selekte edilmesinin yanısıra değerlendirme şekillerine göre hedeflenen diğer özellikler yönünden, hastalık ve zararlılara karşı tolerant tiplerin klon seleksiyonu ile en kısa süre içerisinde seçilip ülke bağcılığına kazandırılmasıdır. Klon seleksiyonu konusundaki ıslah çalışmaları son 40 yıldır 1

13 süregelmektedir. Özellikle ülkemizde birim alandan elde edilen ürün miktarının düşük oluşu, klon seleksiyonu çalışmalarını dünyada olduğu gibi ülkemizde de en kısa sürede yapılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bağlarımızda gözlenen önemli verim düşüklüğünün sebepleri arasında; yetiştiriciliği yapılan ve ticari değere sahip olan standart üzüm çeşitlerimizin populasyonları içinde gelişme, verim, ürün kalitesi, adaptasyon yeteneği ve hastalıklara dayanım gibi özellikler yönünden üstün özellikler taşıyan klonların seçildiği klon seleksiyonu çalışmalarının tamamlanamamış olması en önemlilerindendir. Ülkemizde bugüne kadar 31 çeşitte klon seleksiyonu çalışmaları tamamlanmış ve arındırma aşamasına gelinmiştir. Maalesef günümüze kadar 31 adet çeşitte klon seleksiyonu çalışması tamamlanmasına rağmen, bunlar arasında, ülkemizin en önemli kaliteli standart kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu çalışmalarının henüz yapılmamış olması önemli bir eksikliği oluşturmuştur. Şu ana kadar, söz konusu üzüm çeşitlerinin çoğaltılmasında, verimi ve kalitesi oldukça heterojen bağlardaki omcalardan rastgele alınan aşı kalemleriyle ve bunların Amerikan Asma Anaçlarına aşılanması sonucu kurulan bağlardan, tatmin edici verim ve kalite eldesinde güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Yüksek kalitede kırmızı şarap verme kapasitesi olan Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde gelişme, verim, ürün kalitesi, adaptasyon yeteneği ve hastalıklara dayanım yönünden üstün özelliklere sahip klonlarının seçilmesi amacıyla klon seleksiyonunun en kısa süre içerisinde başlatılması ve tamamlanması zorunlu hale gelmiştir. Proje kapsamında, ülkemizin en kaliteli şaraplık üzüm çeşitlerinden Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu ıslah projesinin ilk aşaması olan Klon Baş Omca Adaylarının Belirlenmesi yönünde çalışmalar sürdürülmüştür. Boğazkere üzüm çeşidi için, orjin bölgesi olan Diyarbakır İlinde ve Öküzgözü üzüm çeşidi için ise orjin bölgesi olan Elazığ İli nde çalışmalar yürütülmüştür. Klon seleksiyonu çalışmasının ilk basamağını oluşturan bu çalışmada 2010, 2011 ve 2012 yıllarında yapılan gözlem ve analizler sonucunda her iki çeşide ait en kaliteli ve en yüksek verim veren klon baş omca adaylarının tespiti yönünde çalışmalar tamamlanmıştır. 2

14 2. KAYNAK ARAŞTIRMASI Asma diğer meyve türlerinde olduğu gibi vejetatif olarak çoğaltılmakla birlikte bir çeşitten elde edilen bitki topluluğu bazı özellikler bakımından incelendiği zaman bireyler arasında farklılıkların olduğu görülmektedir. Vegetatif olarak üretilen üzüm çeşitlerinin alındıkları bitkilerin özelliklerini aynen göstermesi beklenmektedir. Ancak aynı çeşitle kurulan bağlarda fertler arasındaki gelişme, verimlilik ve diğer özellikler bakımından farklılıklar gözlenebilmektedir. Bu farklılıkların kaynağını, çevre şartları, mutasyonlar, klonların orijinleri ve virüs enfeksiyonlar oluşturmaktadır (Levadoux 1951). Büyük oranda doğal tomurcuk mutasyonlarından ayrıca da viral etmenlerden, mitoz bölünmede DNA eşleşmesi (replikasyonu) sırasındaki kaymalardan veya epistatik etkilerden kaynaklanan bu kalıcı değişimler "Klon Seleksiyonu" çalışmalarının da temelini oluşturmaktadır (Kester 1983). Klon seleksiyonu çalışmaları asmanın geliştirilmesi için kullanılan ıslah metotudur. Çeşitler içerisindeki genetik varyabilite, poliklonal orjinli olmasından veya uzun yıllar içerisinde genetik mutasyonların birikimi ile açıklanabilir (Rives 1961; Ulanovsky et al. 2002; Sefc et al. 2009). Bağcılıkta ilk seleksiyon çalışmasının M.Ö. 50 yıllarında Columella tarafından başlatıldığı kabul edilmektedir. Bu çalışmalar, günümüze kadar oldukça köklü yöntem değişikliklerine uğramışsa da, yöntemin esası, standart bir çeşide ait bağlar içinden üstün verim ve/veya kalite özelliklerine sahip fertlerin (klon) seçilmesidir. 1970' li yıllara kadar toptan ya da teksel seleksiyon yöntemlerine göre yürütülen söz konusu çalışmalarda klon adaylarının ve seçilen klonların önemli bağ virüsleri yönünde sağlık statüleri dikkate alınmadığı halde, son yıllarda toptan ve teksel seleksiyon yöntemlerinin kombine edildiği "Klon Seleksiyonu" çalışmalarında (Barış 1980) ; hem klon adaylarının ön testlemeden geçirilerek, bulaşık olanların elenmesi, hem de seçilen klonların son testlemeden geçirilerek bulaşık olanların meristem ya da invitro mikro aşılama yoluyla temizlenmeleri etkin bir rol almaktadır (Çelik ve ark. 2000, Çelik ve ark. 2010). 3

15 2.1. Dünyada Yapılan Klon Seleksiyonu Çalışmaları Klon seleksiyonu çalışmaları, arazi koşullarında klonların agronomik ve enolojik performansları ile sağlıklı olma durumları ile tip özelliklerinin birlikte değerlendirildiği ıslah çalışmasıdır. Klonlar arasından sağlıklı ve üstün özellikli olan klonlar selekte edilmekte ve daha sonra üreticiler tarafından bu klonları sertifikalandırmak amacıyla homojen yetiştirilerek kapasiteleri değerlendirilmektedir (Audeguin et al. 2000, Stefanini et al. 2000, Muñoz et al. 2001; Maigre et al. 2003, Loureiro et al. 2011). Vitis cinsi içerisinde en eski kültüre alınmış çeşit olduğu düşünülen Pinot noir kırmızı şaraplık üzüm çeşidi, genetik yapısı stabil olmayan ve nokta mutasyonlar sonucu birçok yeni klonları olan bir çeşittir. Yaygın olarak Fransa nın değişik bağcılık bölgelerinde yetişmektedir. Aynı zamanda dünyanın pek çok yerinde popüler olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. Genetik yapısından dolayı diğer şaraplık üzüm çeşitlerine göre oldukça fazla klon sayısına sahiptir. Klonlarının pek çoğu Fransa da Dijon da geliştirilmekte ve Dijon klonları olarak bilinmektedir. Dijon klonlarının çoğu ENTAV-INRA trademark programı aracılığıyla geliştirilmektedir (Anonymous 2013). Bioletti 1926 yılında, Muscat of Alexandria asmalarında yüksek verimiliğe sahip klonları klon seleksiyonu çalışmaları sonucunda belirlemiştir. Cabernet Sauvignon şaraplık üzüm çeşidinde en geniş kapsamlı klon seleksiyonu çalışmaları ilk olarak Napa County de 1939 yılında başlatılmış ve 15 yıl boyunca sürdürülmüştür. Daha sonra çalışmalar, Gewsrztraminer ve Riesling üzüm çeşitlerinde de devam ettirilmiştir. Kaliforniya nın önemli beyaz şaraplık üzüm çeşitlerinden Chardonnay üzüm çeşidinde klon seleksiyonu çalışmaları 1951 yılında başlamış ve dönüm başına 0.5 tondan 6 tona artan verim artışı, şarap özelliğinde hiçbir değişiklik olmadan sağlanmıştır. Bugün Chardonnay üzüm çeşidi Kaliforniya nın önemli beyaz şaraplık üzüm çeşitlerindendir (Olmo, 1980). Klon seleksiyonu yoluyla bir çeşidin populasyonu içerisinde mevcut farklılıklardan yararlanılarak çeşidin genetik yapısına bağlı olan maksimum kapasiteli tipleri seçilmektedir. Whiting and Hardi (1981), Cabernet Sauvignon'da klonlar arasında büyük verim farklılıklarının olduğunu bulmuşlardır. Bağlarda omcalar arasında farklılıkların meydana gelmesine yol açan önemli bir faktör de virüs hastalıklarıdır. Bu hastalıklar büyük ölçüde vegetatif yolla yapılan çoğaltma ile yayılmaktadır. Bulaşık asma materyalinin çoğaltmada kullanılması virüs hastalıklarının 4

16 yaygınlaşmasına ve çeşitlerin populasyonu içinde yaygınlaşmasında virüsün türüne ve enfeksiyonun şiddetine göre omcaların gelişmesi gerilemekte ve elde edilen ürünün miktar ve kalitesinde %85' e varan azalma olmaktadır (Hewitt 1970, Uslu vd. 1970). Schöffling (1984), Weißer Riesling klonlarında %34 e varan verim farklılığının olduğunu bulmuş, bunun yanında şıranın kalitatif analiz değerlerinde ise hemen hemen hiç farklılık olmadığı gözlenmiştir. Calo et al. (1985) Garganega çeşidinin klonları arasında verimde %30 oranında fark bulmasına rağmen, şıranın şeker seviyesinde önemli farklılık olmadığını belirlemişlerdir. Bir klonun verimliliğinde sürgün sayısı yanında, salkım büyüklüğü ve salkım sayısı da etkili olmaktadır. Becker et al. (1985) Traminer klonlarında salkım ağırlığının büyük farklılıklar gösterdiğini bildirmişlerdir. Bir klonun verimliliğinde sürgün sayısı yanında, salkım büyüklüğü ve salkım sayısı da etkili olmaktadır. Whiting and Hardie (1981) Cabernet Sauvignon klonlarında, Costacurta et al. (1983) Cabernet Franc klonlarında, sürgüne düşen salkım sayısında büyük farklılıkların olduğunu, Becker et al (1985) ise Traminer klonlarında salkım ağırlığının büyük farklılıklar gösterdiğini bildirmişlerdir. Yine Cabernet Sauvignon klonları arasında sürgüne düşen salkım sayısında büyük farklılıkların olduğu gözlenmiş, sürgüne düşen salkım miktarının arasında değiştiği belirlenmiştir (Faas and Schöffling 1986). Güney Avustralya' da seçilen Riesling klonu ile Almanya' da seçilen 2 Riesling klonunun verimlerinin çeşit ve performanslarının iyi olduğu gözlenmiş, bu durum bu klonların virüsten temiz olmasına bağlanmıştır (Cirami et al 1988). Sofralık ve meyve suyu endüstrisinde kullanılan Bath üzüm çeşidinde, seçilen 10 klonunda verim yönünden bir farklılık görülmemesine rağmen, 7 nolu klonun SÇKM ve ph ı yüksek, titre edilebilir asitliği düşük bulunmuştur. 4 ve 9 nolu klonlarının ise erken olgunlaştığı gözlenmiştir (Reynolds et al. 1990). Aynı çeşit içerisinde görülen farklılıklar üzerine çevre şartları da etkili olmaktadır. Macaristan' da yetiştirilen Kovidinka çeşidinde yapılan klon seleksiyonu çalışmasında seçilen 3 klonun 7 yıl süresince gelişmeleri incelenmiş, ele alınan karakterlere çevre şartlarının yüksek 5

17 derecede etkisinin olduğu gözlenmiştir. Klonlar kontrol asmalarıyla karşılaştırıldığında çevre şartlarının salkım ağırlıkları üzerine etkili olduğu belirlenmiştir (Hadju 1990). Nebbiola çeşidinin 4 klonu birbirleriyle karşılaştırıldığında, 2 klonun (111 ve 120 no'lu klonlar) yüksek budama ağırlığı, yaprak dağılımı ve sürgün uzunluğu değerleri gösterirken, diğer 2 klonda ph ve titre edilebilir asitlik değerlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir (Schneider et al 1990). Teroldega çeşidindeki klon seleksiyonu çalışmasında, çeşit kontrolü, vegetatif gelişme, göz verimliliği, ürünün kalite ve kantitesi (şeker içeriği ve asitlik), kurşuni küf ve önemli virüs hastalıklarından temiz olma gibi kriterler göz önüne alınmıştır. Bu çalışma sonunda üstün özellik gösteren 4 klon tescil edilmiştir (Malossini and Roncador 1990). Bazı özellikler bakımından değişimlere yol açan mutasyonlar, çeşitlerin populasyonu içinde yeni tiplerin meydana gelmesine neden olmaktadır. Mutasyona uğrayan dokunun ana bitkiden ayrılıp vegetatif yolla çoğaltılmasıyla orjinali olan ana bitkiden kısmen veya tamamen farklı yeni çeşitler elde edilebilmektedir. Long Yan üzüm çeşidi Çin' de sofralık ve şaraplık kalitesi çok iyi olarak bilinen en eski kırmızı renkli üzüm çeşididir. Seçilen klonlarda %15,3 oranında verim farklılığının olduğu gözlemiştir (Xiu et al 1991). Macaristan da Tokay bağcılık bölgesinde yoğun olarak yetiştirilen Lindenblättriger beyaz şaraplık üzüm çeşidindeki klon seleksiyonu çalışması sonucunda seçilen K9 klonunun salkım sayısında ve şeker veriminde, kontrol klonu T1007' ye göre %26.2 ve %22.5 oranlarında artış sağlanmıştır (Hajdu 1994). Nakov et al (1994), Muscat Ottonel, Chardonnay, Aligote, Italian Riesling, Dimyat, Ugni Blanch, Merlot ve Cabernet Sauvignon çeşitlerinde yürüttükleri klon seleksiyonunda, sürgüne düşen salkım sayısı, asma başına verim, salkım ağırlığı, % kuru madde ve titre edilebilir asit değerlerine göre 4 klon belirlenmişlerdir. Xinomavro, Yunanistan ın en önemli kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden olup farklı iklim, toprak ve bağcılık teknik uygulamaları, çeşidin morfolojik, ampelografik ve fizyolojik karakterlerini etkilemektedir. Bu nedenle şarap kalitesi özelliklerini iyileştirme yönünde klon seleksiyonu çalışmaları yapılmıştır. Çalışma sonucunda X6 ve X3 klonları tercih edilen önemli klonlar olarak seçilmiştir. X3 klonu daha çok aromatik özellikte ve daha az tanen içeriği yönüyle selekte edilmiştir (Spinthiropoulou et al. 2004). 6

18 Dumıtru et al. (2009) tarafından Romanya da yapılan klon seleksiyonu çalışması sonucunda aromatik şarap olarak yeni bir klonal seleksiyon olan Muscat Ottonel Şt 16 klonu1 yüksek kalite özellikleri ile birlikte aromatik şarap özelliği ile selekte edilmiştir Ülkemizde Yapılan Klon Seleksiyonu Çalışmaları Bağcılıkta verim ve kaliteyi artırıcı uygulamaların en önemlilerinden birisi seleksiyon çalışmalarıdır. Klon seleksiyonu çalışmalarında; bir çeşit içersindeki var olan farklılıklardan yararlanarak en üstün tipleri belirlemek temel amaçtır. Yurdumuzda klon seleksiyonu çalışmalarında izlenecek yöntem konusunda ilk çalışmalar; Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü (İnal 1964) ile Yalova Atatürk Merkez Araştırma Enstitüsü nde (Özek ve Uslu 1970) başlatılmıştır. Daha sonra tüm yöntemler bir bağcılık komisyonu tarafından Türkiye şartlarına uyarlanarak Bağcılıkta Klon Seleksiyonu Çalışmaları Uygulama Projesi ortaya çıkarılmıştır (Anonim 1979). Bağcılıkta klon seleksiyonu çalışmaları ya toptan seleksiyon ile ya da teksel seleksiyon yöntemi ile yapılmaktadır. Toptan seleksiyon yöntemi, bir çeşidin oluşturduğu populasyon içinden bağcılık yönünden üstün nitelikteki omcaların seçilip çoğaltılması esasına dayanır. Bu yöntemle omcalar 3-5 yıl devam eden gözlemler sonucu olumlu (pozitif) veya olumsuz (negatif) özelliklerine göre incelenirler. Örneğin verim, gelişme ve kalite yönünden pozitif seleksiyon yapılıyorsa çeşidin sağlıklı büyümesi, bol ve kaliteli ürün vermesi dikkate alınarak bu yönlerden üstünlük gösteren omcalar belirlenir. Negatif seleksiyonda ise gelişmesi zayıf, verimsiz ve kalitesiz ürün veren omcalar ayıklanır. Genç bağlarda negatif seleksiyon, ve daha yaşlı bağlarda ise pozitif seleksiyon yöntemi önerilir (Oraman 1972). Toptan seleksiyondan sonra seleksiyona devam edilmek istendiğinde, toptan seleksiyon sonucu seçilmiş olan fertler teksel seleksiyonun materyalini oluşturur. Bu yüzden toptan seleksiyon teksel seleksiyonun başlangıç aşaması sayılmaktadır. Toptan seleksiyonla seçilen fertler arasından da bu amaçla kurulan bağlarda yapılan gözlem, tartım ve değerlendirmelerle en üstün özelliklere sahip birkaç klon seçilmekte, seçilmiş olan bu klonlardan da çoğaltım için damızlık bağlar kurulmaktadır. Ülkemizdeki birçok araştırma kuruluşunda uygulanan klon seleksiyonu yöntemi her iki seleksiyon şeklini de içine almaktadır (Barış 1980). 7

19 Bağcılıkta ticari öneme sahip üzüm çeşitlerinin verim ve kalite performanslarının kalıcı (kalıtsal) olarak yükseltilmesi, ancak klon seleksiyonu ile mümkündür yılından beri ağırlıklı olarak Tekirdağ ve Manisa Bağcılık Araştırma Enstitü leri ile Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü nün yanısıra, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü nce yürütülen ve üç aşamalı olarak yıl süren ortak yöntemin ıslah edilerek kısaltılması amacıyla, Mayıs 2006 tarihlerinde Manisa da yapılan çalışma grubu toplantısında alınan kararlar, bu konuda bir dönüm noktası ve yeni bir başlangıç olarak kabul edilmektedir (Çelik ve ark. 2010). Klon seleksiyonu, sertifikalı asma fidanı üretiminin temel dayanağıdır. Bu konuda son 40 yıl içerisinde yapılan çalışmaların ürünü olarak 31 üzüm çeşidine ait 95 klon, 8 asma anacına ait 21 klon seçilmiştir. 12 üzüm çeşidinde ise çalışmalar sürdürülmektedir (Çelik, H. 2012). Ülkemizin en yüksek kalitede kırmızı şarabını veren, ancak kalıtsal olarak düşük verimli bir çeşidi olan Kalecik karası üzüm çeşidinde hem omca başına verimliliğin arttırılması hem de ülkemizin çeşitli bağcılık yörelerinde yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması amacıyla 1972 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü nde başlatılan klon seleksiyonu projesi sonucunda 45 adet klon baş omçası seçilmiştir. Seçilen bu klonlarla Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Bağı nda Klon Koleksiyon Bağı oluşturulmuştur yılları arasında yapılan ön seleksiyon çalışmaları ile klon adayları arasından, Kalecik ve Tekirdağ şartlarında Teksel seleksiyon yöntemi uygulanarak en yüksek verim ve kalite değeri gösteren 1-3 adet klonun seçilmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak 12 no lu klon gerek verim gerekse kalite açısından diğer klonlardan daha üstün özellik göstermiştir (Fidan ve ark. 1975, Fidan ve ark. 1991). Marmara Bölgesi nde standart üzüm çeşitlerinden Müşküle, Razakı, Erenköy Beyazı, Hafızali, Değirmendere, Siyahı ve Beylerce de klon seleksiyonu çalışmaları tamamlanmış olup en üstün klonlar seçilmiştir (Uslu ve Samancı 1991, 1992). Aynı şekilde Trakya yöresi ile Ege Bölgesinin sofralık, şaraplık ve kurutmalık üzüm çeşitleri üzerinde uzun yıllardır sürdürülen klon seleksiyonu çalışmalarından bir kısmı tamamlanarak sonuç raporları yayınlanmıştır (Yayla 1992, Yılmaz ve ark. 1997, Kader ve ark. 1997). Ülkemizde son yıllarda yapılan klon seleksiyonu çalışmalarında Özışık ve ark. (1997, 1998) Yapıncak, Semillon, Gamay, Papaz karası, Clairette, Hafızali ve Hamburg Misketi, Bozcaada Çavuşu nda; Ilgın ve ark. (2001) Pembe Gemre de; Usta ve ark. (2001) tarafından, Kozak 8

20 Beyazı ve Karasakız üzüm çeşitlerinde üstün nitelikli klonların seçimini gerçekleştirmişlerdir. Erzincan ilinde ise, Karaerik çeşidinin yoğun olarak yetiştirildiği yörelerde yapılan toptan seleksiyon metodu ile verim potansiyeli yüksek, kaliteli ve tane çatlama oranı düşük klon baş omcaları seçilmiştir (Köse ve Güleryüz 2003). Kader ve ark. (1998) tarafından yürütülen, Ege Bölgesi standart sofralık üzüm çeşitlerinden Osmanca üzüm çeşidinde klon seleksiyonu çalışmasında verimlilik bakımından en yüksek puanları sırasıyla 39, 26, 40, 21 ve 38 no lu klonlar almıştır. Razakı üzüm çeşidinde yapılan klon seleksiyonu çalışmasında, klon koleksiyon bağına alınan 40 klon arasında verim yönünden %219, ortalama salkım ağırlığı bakımından %107 ve 100 tane ağırlığı olarak da %53 lük fark gözlenmiştir (Öztürk ve ark. 1998). Beyaz Çavuş ve Hamburg Misketi üzüm çeşitlerinde yapılan klon seleksiyonu çalışmaları sonucunda, en üstün 2-3 klonun seçilmesi amacıyla seleksiyonun son aşaması için kurulan klon karşılaştırma bağından elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda Beyaz Çavuş ta 13, 36, 41 nolu klonlar, Hamburg Misketi nde 52,58 nolu klonlar verim ve kalite yönünden üstün klonlar, üretime kaynak olacak damızlıkları kurmak üzere seçilmiştir (Uslu ve Samancı 1998). Kiracı ve ark. (2002) tarafından yapılan çalışmada, Bozcaada Çavuşu ndan, 98, 275 ve 161, Kozak Beyazı ndan 292, 270 ve 222, Amasya Beyazı ndan 175 ve 259 ile Karasakız dan 7, 160, 64 ve 103 nolu klonlar sırasıyla en üstün özellik gösteren klonlar olarak seçilmişlerdir. Kader ve ark. (2002) tarafından yürütülen çalışmada, Çal Karası üzüm çeşidi için, toplam puan değerleri hesaplanarak 1 nolu klon hem kurutmalık hem şıralık-şaraplık, 12 nolu klon şıralık, 18 ve 29 nolu klonlar şaraplık amaçlı ve 10 nolu klon salkım yapısı, tane özellikleri ve istikrar göstermesi nedeniyle olmak üzere toplam 5 klon seçilmiştir. Köse ve Güleryüz (2003) tarafından Erzincan da Karaerik üzüm çeşidinde klon seleksiyonu çalışmaları sonucunda, 200 klon baş omca adayından 22 klon, klon baş omcası olarak seçilmiştir. Seçilen klonların salkım ağırlığı, tane ağırlığı, sürme oranı ve olgunluk indisi ortalaması popülasyon ortalamasından daha yüksek bulunmuştur. Ege Bölgesi nde Pembe Gemre üzüm çeşidinde yapılan klon seleksiyonu çalışmaları yılları arasında yürütülmüştür. Altı verim yılı sonunda üzüm verim ve kalitesi ile sürgün 9

21 gelişimi yönüyle 6,11 ve 12 nolu klonlar seçilmiştir (Ilgın ve ark. 2003). İzmir-Bayındır yöresinin son turfanda sofralık üzüm çeşitlerinden İpek (Pek) üzümünde verim ve kaliteyi arttırmak amacıyla 1985 yılında başlanan klon seleksiyonu çalışmaları sonucunda, 13,25 ve 4 no lu klonlar verim, kalite yönünden en üstün klonlar olarak seçilmiştir (Kader ve ark. 2003). Ülkemizde bugüne kadar 31 çeşitte klon seleksiyonu çalışmaları tamamlanmış ve şu an arındırma aşamasına gelinmiştir (Çizelge 1). Çizelge 1. Klon seleksiyon çalışması tamamlanan çeşitler ve seçilen klonlar Seleksiyonu yapan kuruluş Üzüm çeşidi Değerlendirme şekli Seçilen klonlar Osmancık Sofralık 39,26,40,21,38 Pembe Gemre Sofralık 6,11,12 İpek (Pek) Sofralık 4,13,25 Sultani Çekirdeksiz Sofralık 33 Yuvarlak Çekirdeksiz Kurutmalık 5,7,8 Razakı Sofralık 16,21,18 Çal Karası Kurutmalık, Şıralık, Şaraplık 1,10,12,18,29 41 B Anaçlık 8, A Anaçlık 13,19 Bozcaada Çavuşu Sofralık 98,275,161 Hafızali Sofralık 20,185,293 Hamburg Misketi Sofralık 58,13,6 Kozak Beyazı Sofralık 292,270,222 Gamay Şaraplık 192,365,212 Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Karasakız Şaraplık 7,160,64,103 Papazkarası Şaraplık 289,194,207 Semillon Şaraplık 225,197,171,169 Yapıncak Şaraplık 175,132,13 Ada Karası Şaraplık 146,153,157 Kozak Siyahı Şaraplık 181,198,250 Cinsaut Şaraplık 357,389,434 Rupestris du lot Anaçlık R Anaçlık R Anaçlık 19,20,26,30, P Anaçlık 5/5,8/5,17/16/24/14 5 BB Anaçlık 59,56,72,61 5C Anaçlık 11/19,18/4 Beyaz Çavu ş Sofralık 13,36,41 Hamburg Misketi Sofralık 52,58 Razakı Sofralık 1,65,73 Hafızali Sofralık 6,9,18 Beyaz Çavuş Sofralık 13,36,41 Hamburg Misketi Sofralık 52,58 Razakı Sofralık 1,65,73 Hafızali Sofralık 6,9,18 Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Ara ştırma Beylerce Sofralık, Şaraplık 32,59 Enstitüsü Erenköy Beyazı Sofralık 27,29 Müşküle Sofralık 6,31,80 Bilecik İrikarası Sofralık 107 Erzincan Bahçe Kült. Ara ştırma Enstitüsü, Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü Karaerik Kalecik Karası Sofralık 13,15,18,19,23,30 Şaraplık 9,13,15 10

22 3. Materyal ve Metot 3.1. Materyal Proje çalışmaları, yılları arasında, Türkiye nin en kaliteli kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden olan Diyarbakır İli nde yaygın olarak yetiştirilen Boğazkere ve Elazığ İlinde yaygın olarak yetiştirilen Öküzgözü üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu çalışmasının birinci aşaması olan Klon Baş Omcalarının Belirlenmesi kısmını kapsamaktadır. Çalışmanın materyalini oluşturan çeşitlerden Boğazkere şaraplık üzüm çeşidi, Türkiye'nin kaliteli şaraplık üzümleri içerisinde, en güçlü ve karakterli olanlarından birisidir (Şekil 1). İsmini, ağızda ve boğazda burukluk yaratmak anlamına gerek boğaz kermek ifadesinden almıştır. Buruk bir tadı olan Boğazkere şaraplık üzümünün kökeni, Diyarbakır ve civarıdır. Bu bölgenin kurak iklimine oldukça uyum göstermekle birlikte çakıllı, bazen kalkerli ve killi, kırmızı topraklarda yetişmektedir. Boğazkere'den elde edilen şaraplar yüksek miktarda tanen içeren, oldukça gövdeli ve yıllandırmaya uygun şaraplardır. Kiraz, vişne, karadut gibi meyve aromalarıyla birlikte baharat tonları da sıkça görülmektedir. Güçlü ve buruk bir tadı olduğu için, genel olarak Öküzgözü üzüm çeşidi ile birlikte kupajlarda kullanılmaktadır. Klon seleksiyonu ıslah çalışmalarının yürütüldüğü bir diğer çeşit, orjini Elazığ İli ne ait olan Öküzgözü üzüm çeşididir (Şekil 2). Türkiye nin en asil şaraplık üzüm çeşitlerinden birisi olarak bilinen Öküzgözü şaraplık üzüm çeşidinin orjini ve yaygın olarak yetiştiriciliğinin yapıldığı bölge, Elazığ ve çevresidir. Ülkemizde yetiştirilen en iri taneli şaraplık üzüm çeşidi olarak bilinmekte ve adını üzüm tanesinin iriliğinden almaktadır. Tane yapısı yuvarlak ve koyu renklidir. Kırmızı meyvemsi, dolgun, hafif tanenli özellikleriyle yıllandırmaya uygundur. Şarap yapımında, sahip olduğu meyvemsi aroma özelliği ile yüksek tanen özelliğine sahip Boğazkere şaraplık üzüm çeşidi ile birlikte kupajlarda kullanılmaktadır. Ekolojik istekleri bakımından yöreye adapte olması nedeniyle başka bölgelerde tad ve aroma bakımından aynı kalite özelliklerini vermemektedir. 11

23 Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerine ait kısa ampelografik özellikler Çizelge 2 de sunulmuştur. Çizelge 2. Boğazkere ve Öküzgözü üzüm çeşitlerinin kısa ampelografik özellikleri (Çelik, 2002) Çeşitler Değerlendirme şekli Salkım şekli Salkım İriliği Çekirdek sayısı Tane Şekli ve İriliği Tane rengi Olgunlaşma zamanı Budama İsteği Boğazkere Şaraplık Kanatlı Konik Çok iri 2-3 Yuvarlak-İri Mor-Siyah Geç Karışık Öküzgözü Şaraplık Kanatlı konik Çok iri 2-3 Eliptik-İri Gri puslu siyah Geç Karışık Şekil 1. Boğazkere şaraplık üzüm çeşidine ait bir görüntü (Diyarbakır-Çermik, Foto: H. Karataş) 12

24 Şekil 2. Öküzgözü şaraplık üzüm çeşidine ait bir görüntü (Elazığ-Merkez, Foto: H. Karataş) Bağ Plantasyonlarının Belirlenmesi Proje çalışmalarında, Boğazkere üzüm çeşidi için, yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan Diyarbakır İli nin; Çermik (Kalaç köyü, Kuyu köyü) ve Çüngüş (Oyuklu köyü) ilçelerinde 5 adet bağ seçilmiş, Öküzgözü üzüm çeşidi için yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan Elazığ İli nin Merkez, Sünköy ve Koruk köy alanlarında 4 adet bağ seçilmiştir. Bağların seçimi, omcaların seçimi ve omcalarda yapılan uygulamalar, Mayıs 2006 tarihlerinde yapılan Bağcılıkta Klon Seleksiyonu Çatı Projesi Çalışma Grubu Toplantısı nda alınan kararlar doğrultusunda belirtilen işlemler dikkate alınarak yapılmıştır. Bağların Seçiminde Dikkate Alınan Unsurlar; 1. Bağların çeşidi temsil edebilecek karakterde olmaları, 2. Bağların safiyeti, 3. Bağların yaş arasında olmasına, 4. Bağ içerisindeki omcaların benzer yaşlarda olmasına, 5. Çeşitler aynı anaç üzerinde ve aynı terbiye şeklinde olmasına dikkat edilmiştir 13

25 Bağ plantasyonlarının belirlenmesinde, omcaların seçiminde; olgunluk dönemindeki gözlemler esas alınmıştır. Diyarbakır İli nde proje çalışmalarının sürdürüldüğü bağ alanları Şekil 3 de harita üzerinde gösterilmiştir. Benzer şekilde Elazığ İli nde Öküzgözü üzüm çeşidi klon seleksiyonu çalışmalarının yürütüldüğü bağ alanları Şekil 4 de harita üzerinde gösterilmiştir. Diyarbakır ve Elazığ İlleri nde klon seleksiyonu ıslah çalışmalarının sürdürüldüğü bağ alanlarından örnek görüntüler, Şekil 5,6, 7 ve 8 de sunulmuştur. Proje çalışmaları oldukça yoğun ve yorucu arazi çalışmalarını içermekte olup, Boğazkere üzüm çeşidi için Diyarbakır ve Öküzgözü üzüm çeşidi için Elazığ illerinde bağ alanlarının tespiti, gözlemler, omcaların tespiti ve omcaların etiketlenmesi ve 3 yıl boyunca proje verilerini elde etmek amacıyla yaklaşık km mesafe yol katedilmiştir. 14

26 Şekil 3. Diyarbakır İli nde Boğazkere üzüm çeşidine ait seçilen bağ alanlarının bulunduğu yerler (Çermik İlçesi- Kalaç ve Kuyu köy ve Çüngüş İlçesi -Oyuklu Köyü) 15

27 Şekil 4. Elazığ İli nde Öküzgözü üzüm çeşidine ait seçilen bağ alanının bulunduğu yerler (Merkez, Koruk Köy, Sünköy) 16

28 Klon Adaylarının Seçimi ve Etiketlenmesi Proje çalışmaları, seleksiyonun 1. aşaması olan Klon Baş Omca Adaylarının Seçimi Aşaması nı oluşturmaktadır. Klon seleksiyonu çalışmaları; Mayıs 2006 tarihlerinde yapılan Bağcılıkta Klon Seleksiyonu Çatı Projesi Çalışma Grubu Toplantısı nda alınan kararlar doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Buna göre bağ alanlarının tespit edilmesinde dikkate alınan unsurlar aşağıda sunulmuştur. Proje kapsamında üzerinde çalışılacak klon adaylarının etiketlenmesi Bağlarda işaretlemeler için önce bağlarda tesadüfen seçilen 200 omcada somak sayımı yapılmış ve omca başına bulunan ortalama somak adedi dikkate alınarak, bu ortalamanın üzerinde olanlar işaretlenmiştir. Çalışmada, sürgün ve sürme oranları bakımından ortalamalar üzerinde değer gösteren omcalar klon baş omcası adayı olarak belirlenerek arazide klon adayları etiketlenmiş ayrıca kroki üzerinde planları işaretlenmiştir. Ortalama salkım/sürgün sayısı oranı ve baş omca adayı seçimi işlemleri o çeşitte klon seleksiyonu yapılmak üzere belirlenmiş olan diğer bağlarda da aynı şekilde uygulanmıştır. Her bir bağın ortalama verimliliği belirlenirken 200 omcada işlemler yapılmış, sadece somak sayımından hareketle eleminasyon yapılmayıp, arzu edilen veya farklılık gösteren özellikler de dikkate alınmıştır. Olgunluk dönemindeki gözlemler esas gözlemler olarak dikkate alınmıştır. Diyarbakır İli nde Boğazkere üzüm çeşidi için toplam 5 adet bağ alanında 242 adet omca, Elazığ İli nde ise 4 adet bağ alanında 268 adet omca tespit edilmiş ve etiketlenmiştir (Şekil 5). Boğazkere üzüm çeşidi için Diyarbakır İli nde belirlenen bağ alanlarında (Şekil 7, 8 ve 9) etiketlenen toplam klon adayı sayısı ve bağ alanlarına ait detaylı bilgiler Çizelge 3,4,5,6 ve 7 de sunulmuştur. Öküzgözü üzüm çeşidi için ise Elazığ İli nde belirlenen bağ alanlarına (Şekil 6) ait detaylı bilgiler Çizelge 8, 9, 10 ve 11 de sunulmuştur. Klon seleksiyonu çalışmaları için seçilmiş bağlardan etiketlenmiş örnek klon baş omca adayının görüntüsü Şekil 5 de sunulmuştur. 17

29 Çizelge 3.Boğazkere üzüm çeşidine ait 1. bağ alanı (H) bilgileri İl-ilçe-köy Diyarbakır-Çermik-Kalaç Köyü Bağ mevkii Hasan Bağı Mesafe 121 km (Diyarbakır dan uzaklık) Bağ sahibi Paşa AKGÜN Bağın yaşı 15 Bağ alanı 10 dönüm Rakım 1002 m Koordinatlar N 38º E 040º Terbiye sistemi Yöresel Terbiye Şekli (Serpene) Saf-karışık Saf İşaretlenen omca sayısı 33 adet GENEL GÖZLEM: Bağ verimliliği bakımından çok iyidir. Hastalık ve zararlı belirtisi görülmemiştir. Külleme ve mildiyö minimum düzeyde gözlenmiştir. Bağda zirai mücadele ve diğer kültürel uygulamalar düzenli olarak yapılmıştır. Çizelge 4.Boğazkere üzüm çeşidine ait 2. bağ alanı (MS) bilgileri İl-ilçe-köy Diyarbakır-Çermik-Kalaç Köyü Bağ mevkii Dağ arkası Mesafe 126 km (Diyarbakır dan uzaklık) Bağ sahibi Mehmet Selim AKGÜN Bağın yaşı 20 Bağ alanı 5 dönüm Rakım 1044M Koordinatlar N 38º E 039º Terbiye sistemi Yöresel Terbiye Şekli (Serpene) Saf-karışık Saf İşaretlenen omca sayısı 31 GENEL GÖZLEM: Bağ verimliliği ve omcaların sağlıklı görünümü açısından çok verimli bir bağ alanıdır. Salkımların iriliği ile dikkat çeken bir özelliğe sahiptir. Hastalık ve zararlı etkisi görülmemiştir. Bağın konumunun dağlarla çevirili çukur alan yer almasından dolayı olumsuz çevre koşullarından en az etkilenmektedir. Bağda zirai mücadele ve diğer kültürel uygulamalar düzenli olarak yapılmıştır. 18

30 Çizelge 5. Boğazkere üzüm çeşidine ait 3. bağ alanı (ŞA) bilgileri İl-ilçe-köy Diyarbakır-Çermik-Kuyu Köyü Bağ mevkii Karşı bağlar Mesafe 120km (Diyarbakır dan uzaklık) Bağ sahibi Şeyhmus ALTAN Bağın yaşı 13 Bağ alanı 20 dönüm Rakım 979m Koordinatlar N 38º ' E ' Terbiye sistemi Yöresel Terbiye Şekli (Serpene) Saf-karışık Saf İşaretlenen omca 78 adet sayısı GENEL GÖZLEM: Bağ verimliliği iyi, çevresindeki bağlardan çok daha verimlidir. Hastalık ve zararlı belirtisi görülmemiştir. Külleme ve mildiyö minimum düzeyde gözlenmiştir. Bağda zirai mücadele ve kültürel uygulamalar düzenli olarak yapılmıştır. Terbiye şekli konusunda, yöresel terbiye şekli olan hafif gövde yüksekliği verilerek oluşturulmuş serpene şekli uygulanmıştır. Çizelge 6.Boğazkere üzüm çeşidine ait 4. bağ alanı (K) bilgileri İl-ilçe Diyarbakır-Çüngüş-Oyuklu Köyü Bağ mevkii Çüngüş yol üzeri Mesafe 115 km (Diyarbakır dan uzaklık) Bağ sahibi Kadri GÜNAY Bağın yaşı 15 Bağ alanı 20 dönüm Rakım 979 m Koordinatlar N 38º ' E ' Terbiye sistemi Yöresel Terbiye Şekli (Serpene) Saf-karışık Saf İşaretlenen omca 70 adet sayısı GENEL GÖZLEM: Bağ verimliliği, salkımların genel görünüşü iyidir. Hastalık ve zararlı etkisi görülmemiştir. Terbiye şekli olarak; yöresel terbiye şekli olan hafif gövde yüksekliği verilerek oluşturulmuş serpene şekli uygulanmıştır. Zirai mücadele ve diğer kültürel uygulamalar düzenli bir şekilde yapılmıştır. Yaz döneminin aşırı sıcaklarından sürgünler ve yapraklar hafif etkilenmiştir. 19

ERBAA ve NİKSAR İLÇELERİNDE YETİŞTİRİLEN NARİNCE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KLON SELEKSİYONU-I. Murat GÖKBULUT

ERBAA ve NİKSAR İLÇELERİNDE YETİŞTİRİLEN NARİNCE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KLON SELEKSİYONU-I. Murat GÖKBULUT ERBAA ve NİKSAR İLÇELERİNDE YETİŞTİRİLEN NARİNCE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KLON SELEKSİYONU-I Murat GÖKBULUT Yüksek Lisans Tezi Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Adem YAĞCI 2014 Her hakkı saklıdır T.C

Detaylı

MEYVE ISLAHININ ÖZELLİKLERİ

MEYVE ISLAHININ ÖZELLİKLERİ MEYVE ISLAHININ ÖZELLİKLERİ - Meyveler binlerce yıl, besleyici özelliğinden çok lezzet ve keyf verici ürün olarak görülmüştür - Bu nedenle ıslah çalışmaları tek yılık bahçe bitkilerine göre oldukça geç

Detaylı

Bornova Misketi Ve Cabernet Sauvignon Üzüm Çeşitlerinde Organik Ve Konvansiyonel Yetiştiriciliğin Asmanın Gelişimine, Üzüm Ve Şarap Kalitesine Etkisi

Bornova Misketi Ve Cabernet Sauvignon Üzüm Çeşitlerinde Organik Ve Konvansiyonel Yetiştiriciliğin Asmanın Gelişimine, Üzüm Ve Şarap Kalitesine Etkisi Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran - 1 Temmuz 2010, Erzurum, (Sunulu Bildiri) Bornova Misketi Ve Cabernet Sauvignon Üzüm Çeşitlerinde Organik Ve Konvansiyonel Yetiştiriciliğin Asmanın Gelişimine,

Detaylı

SOFRALIK VE ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ

SOFRALIK VE ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ SOFRALIK VE ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ Kültürel Özellikleri Olgunlaşma : orta erken Budama : kısa Yöre : Ege, Marmara Tane Özellikleri Renk : yeşil-sarı Şekil : uzun eliptik Büyüklük

Detaylı

Perennial Identification of Erciş Grape Variety Clones

Perennial Identification of Erciş Grape Variety Clones YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2011, 21(1):49-56 Geliş Tarihi (Received): 03.11.2010 Kabul Tarihi (Accepted): 24.12.2010 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Erciş Üzüm Çeşidi Klonlarının

Detaylı

üzüm çeşitlerini geliştirirken, diğer yandan hala ülkemizin en önemli ihracat ürünleri arasında yer alan kuru üzüm (özellikle çekirdeksiz) üretimine ö

üzüm çeşitlerini geliştirirken, diğer yandan hala ülkemizin en önemli ihracat ürünleri arasında yer alan kuru üzüm (özellikle çekirdeksiz) üretimine ö 1. GİRİŞ "Taze üzüm şırasının fermente edilmesi ile elde edilen içki" olarak tanımlanan şarabın tarihçesinin, bağcılığın tarihçesi ile aynı olduğu varsayılmaktadır. Buna göre, Olmo nun bağcılık ve şarapçılık

Detaylı

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 11-15

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 11-15 www.ziraat.selcuk.edu.tr/dergi Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (42): (2007) 11-15 UMURBEY ÇANAKKALE KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE (Vitis vinifera L.) FARKLI TERBİYE SİSTEMLERİNİN

Detaylı

Özgeçmiş. Çalıştığı Kurum/Kurumlar ve Yıl Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü (2007-Devam) Dr. Araş. Gör.

Özgeçmiş. Çalıştığı Kurum/Kurumlar ve Yıl Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü (2007-Devam) Dr. Araş. Gör. Özgeçmiş Adı Soyadı : Hande TAHMAZ Ünvanı : Dr. Doğum Yeri : Ankara Doğum Tarihi : 28.09.1982 Yabancı Dili : İngilizce (İleri seviye) İş Adresi : Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü

Detaylı

1. MEYVECİLİK ARAŞTIRMALARI

1. MEYVECİLİK ARAŞTIRMALARI İçindekiler Tablosu 1. MEYVECİLİK ARAŞTIRMALARI...2 1.1 Türkiye Badem Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi...2 1.2. Bazı Yabancı Badem Çeşitleri İle Yerli Badem Tiplerinin Diyarbakır İlindeki Gelişme,

Detaylı

BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ

BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ ÖZET Gökhan Söylemezoğlu 1, Birhan Kunter 1, Murat Akkurt 2, Mehmet Sağlam 3, Akay Ünal 4, Sencer Buzrul 5, Hande Tahmaz 6 Bu makalede, ülkemiz

Detaylı

BAZI ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE (Vitis vinifera L.) İN VİTRO TESTLER YARDIMIYLA POLEN CANLILIĞI VE ÇİMLENME YETENEKLERİNİN İNCELENMESİ

BAZI ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE (Vitis vinifera L.) İN VİTRO TESTLER YARDIMIYLA POLEN CANLILIĞI VE ÇİMLENME YETENEKLERİNİN İNCELENMESİ http://www.trakya.edu.tr/enstituler/fenbilimleri/dergi/net/index.htm Trakya Univ J Sci, 5(2): 117-126, 2004 ISSN 1302 647X DIC: 128IKTT510412040105 Araştırma Makalesi / Research Article BAZI ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE

Detaylı

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 51. KAHRAMANMARAŞ BÖLGESİNDE TRABZONHURMASI (Diospyros kaki) SELEKSİYONU

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 51. KAHRAMANMARAŞ BÖLGESİNDE TRABZONHURMASI (Diospyros kaki) SELEKSİYONU Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 51 KAHRAMANMARAŞ BÖLGESİNDE TRABZONHURMASI (Diospyros kaki) SELEKSİYONU Mehmet SÜTYEMEZ K.S.Ü., Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Kahramanmaraş Fuat

Detaylı

TÜRKĠYE ve DÜNYA BAĞCILIĞI. Dr. Selçuk KARABAT 1

TÜRKĠYE ve DÜNYA BAĞCILIĞI. Dr. Selçuk KARABAT 1 TÜRKĠYE ve DÜNYA BAĞCILIĞI Dr. Selçuk KARABAT 1 Bağcılığın Tarihi Dünya da çok geniş bir alanda yapılmakta olan bağcılıkta asma veya omca (Vitis sp.) denilen bitki yetiştirilmektedir. Milyonlarca yıl öncesine

Detaylı

ÜLKEMİZDE YÜRÜTÜLEN KLON SELEKSİYONU ÇALIŞMALARINDA KULLANILAN YÖNTEMLERLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME

ÜLKEMİZDE YÜRÜTÜLEN KLON SELEKSİYONU ÇALIŞMALARINDA KULLANILAN YÖNTEMLERLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME BAĞCILIKTA ULUSAL KLON SELEKSİYONU METODOLOJİ ÇALIŞTAYI 24-25 Nisan 2014 TOKAT ÜLKEMİZDE YÜRÜTÜLEN KLON SELEKSİYONU ÇALIŞMALARINDA KULLANILAN YÖNTEMLERLE İLGİLİ BİR DEĞERLENDİRME Prof.Dr.Hasan ÇELİK Ankara

Detaylı

Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Hasat Sonrası Kalite Özellikleri

Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Hasat Sonrası Kalite Özellikleri TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.turkjans.com Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Hasat Sonrası Kalite Özellikleri a Önder KAMİLOĞLU*, b Durmuş

Detaylı

ASMANIN ÇOĞALTILMASI

ASMANIN ÇOĞALTILMASI ASMANIN ÇOĞALTILMASI Asmalar başlıca iki yolla çoğaltılır; Eşeyli (tohumla) Eşeysiz TOHUMLA (EŞEYLİ) ÇOĞALTMA Asmalar biyolojik olarak yabancı döllenmeleri nedeniyle, tohumdan elde edilen bitkiler çok

Detaylı

BAĞCILIKTA GELİŞME VE ÜRETİM HEDEFLERİ

BAĞCILIKTA GELİŞME VE ÜRETİM HEDEFLERİ BAĞCILIKTA GELİŞME VE ÜRETİM HEDEFLERİ Hasan ÇELİK 1 Salih ÇELİK 2 Birhan MARASALI KUNTER 1 Gökhan SÖYLEMEZOĞLU 1 Yılmaz BOZ 3 Cengiz ÖZER 3 Arif ATAK 4 ÖZET FAO nun 2003 yılı verilerine göre Türkiye bağ

Detaylı

Bazı Ceviz (Juglans regia L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Çöğür (Anaçlık) Gelişme Performanslarının Belirlenmesi

Bazı Ceviz (Juglans regia L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Çöğür (Anaçlık) Gelişme Performanslarının Belirlenmesi Bazı Ceviz (Juglans regia L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Çöğür (Anaçlık) Gelişme Performanslarının Belirlenmesi Akide ÖZCAN 1 Mehmet SÜTYEMEZ 2 1 Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniv., Afşin Meslek Yüksekokulu,

Detaylı

BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ

BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ BAĞCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YÖNTEMLERİ VE ÜRETİM HEDEFLERİ Hasan ÇELİK¹, Birhan KUNTER¹ Gökhan SÖYLEMEZOĞLU¹, Ali ERGÜL² Hüseyin ÇELİK³, Hüseyin KARATAŞ 4 Gültekin ÖZDEMİR 4, Arif ATAK 5 ÖZET Ülkemiz bağcılığı;

Detaylı

TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ

TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ Türkiye 2. Tarmı Ekonomisi Kongresi, Eylül 1996 -A d ana Cilt: / Sayfa: 185 TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ Dr.Salan YÜKSEL D ELİCE' Prof. Dr. Erdoğan OKTA Y2 1. GİRİŞ

Detaylı

ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ *

ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ * ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI ŞARAPLIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN ŞEKER VE ORGANİK ASİT İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ * Determination of The Sugar and Organic acid Composition in important Native and

Detaylı

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması İle Optimum Budama Seviyelerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması İle Optimum Budama Seviyelerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2005, 42(2):1-10 ISSN 1018-8851 Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması İle Optimum Budama Seviyelerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar Alper DARDENİZ

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU Adı Soyadı Ünvanı Birimi Doğum Yeri/Yılı E-Posta BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU KİŞİSEL BİLGİLER Özlem ÇALKAN SAĞLAM Yrd. Doç. Dr. Tarım Bilimleri ve Teknolojikleri Fakültesi

Detaylı

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Turcan TEKER Ziraat Yüksek Mühendisi Yetiştirme Tekniği Bölüm Başkanlığı 06.04.2017 Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü MANİSA Amacımız? Bağ

Detaylı

BURSA İLİ III. ALT BÖLGESİNDE (GEMLİK, ORHANGAZİ, İZNİK VE MUDANYA) YETİŞTİRİLEN CEVİZ TİPLERİNİN SELEKSİYONU

BURSA İLİ III. ALT BÖLGESİNDE (GEMLİK, ORHANGAZİ, İZNİK VE MUDANYA) YETİŞTİRİLEN CEVİZ TİPLERİNİN SELEKSİYONU BAHÇE Ceviz 34 (1): 57 62 2005 BURSA İLİ III. ALT BÖLGESİNDE (GEMLİK, ORHANGAZİ, İZNİK VE MUDANYA) YETİŞTİRİLEN CEVİZ TİPLERİNİN SELEKSİYONU M. Emin AKÇAY 1 İsmail TOSUN 2 ÖZET Bu araştırma Bursa ilinin

Detaylı

Bağcılıkta Yeşil (Yaz) Budaması Uygulamaları

Bağcılıkta Yeşil (Yaz) Budaması Uygulamaları Bağcılıkta Yeşil (Yaz) Budaması Uygulamaları Turcan TEKER Ziraat Yüksek Mühendisi Yetiştirme Tekniği Bölüm Başkanlığı 06.04.2017 Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü MANİSA Yeşil Budama Gözlerin uyanmasından

Detaylı

SOFRALIK, ŞARAPLIK VE KURUTMALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ

SOFRALIK, ŞARAPLIK VE KURUTMALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ SOFRALIK, ŞARAPLIK VE KURUTMALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİ Yıldız DİLLİ Dr. Sumru KADER GİRİŞ Asma kültürünün anavatanı olan Anadolu daki bağcılığın tarihçesi M.Ö. 5000 yılına kadar dayanmaktadır Ülkemiz bağcılık

Detaylı

Bazı Üzüm Çeşitlerinin Döl Verimleri Üzerine Tozlayıcı Kalecik Karası Çeşidinin Etkileri

Bazı Üzüm Çeşitlerinin Döl Verimleri Üzerine Tozlayıcı Kalecik Karası Çeşidinin Etkileri TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 2007, 13 (3) 261-264 ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ Bazı Üzüm Çeşitlerinin Döl Verimleri Üzerine Tozlayıcı Kalecik Karası Çeşidinin Etkileri Hüseyin KARATAŞ 1 Y. Sabit AĞAOĞLU

Detaylı

Pratik Bağcılık. Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü. Seçkin GARGIN, Alim GÖKTAŞ. Lütfen Dikkat!...

Pratik Bağcılık. Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü. Seçkin GARGIN, Alim GÖKTAŞ. Lütfen Dikkat!... Yayın No: 35 Yayın Tarihi: 15.11.2011 Pratik Bağcılık Seçkin GARGIN, Alim GÖKTAŞ Lütfen Dikkat!... Anadolu, asmanın anavatanı olarak bilinen bölgeler içerisinde yer alan, hem çeşit zenginliğine, hem de

Detaylı

ED@ BÖıDesi koıollarına oydon bazı üzüm teıiflerinde,

ED@ BÖıDesi koıollarına oydon bazı üzüm teıiflerinde, Türk. Bit. Kor. Derg. (ı982) 6: 105-109 ED@ BÖıDesi koıollarına oydon bazı üzüm teıiflerinde, ~aıkım fiüvesi (l obes ia botra na![biff and Den.) üa: rortricidae )'nin zararı üzerinde gözlemler N. Kacar*

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU Adı Soyadı Ünvanı Birimi Doğum Yeri/Yılı E-Posta BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ FORMU KİŞİSEL BİLGİLER Hayri SAĞLAM Yrd. Doç. Dr. Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi Bahçe Bitkileri

Detaylı

TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H 2 CN 2 ) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ

TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H 2 CN 2 ) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H 2 CN 2 ) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ İlknur POLAT¹ Hakan ESKݹ ¹Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma

Detaylı

Key Words : American Vine Rootstock, Vine Cutting Stems, Auxiliary Shoots, Çanakkale.

Key Words : American Vine Rootstock, Vine Cutting Stems, Auxiliary Shoots, Çanakkale. Ege Üni. Ziraat Fak. Derg., 2001, 38(2-3): 1-8 ISSN 1018-8851 140 Rugeri ve 1103 Poulsen Amerikan Asma larının Çanakkale-Umurbey Koşullarındaki Çelik Verimleri ile Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Detaylı

BAZI SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN VAN EKOLOJİK KOŞULLARINDAKİ ETKİLİ SICAKLIK TOPLAMI DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ

BAZI SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN VAN EKOLOJİK KOŞULLARINDAKİ ETKİLİ SICAKLIK TOPLAMI DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ Araştırma Makalesi HR.Ü.Z.F.Dergisi, 2009, 13(3): 49-59 J.Agric.Fac.HR.U., 2009, 13(3): 49-59 BAZI SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN VAN EKOLOJİK KOŞULLARINDAKİ ETKİLİ SICAKLIK TOPLAMI DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ

Detaylı

ASMAGİLLER Asmalar; Rhamnales

ASMAGİLLER Asmalar; Rhamnales ASMAGİLLER Asmalar; Rhamnales takımında yer alan, sarılıcı gövde yapısına sahip bitkilerin yanısıra, küçük ağaç ve çalı formundaki türlerden oluşan bitkilerdir. A S M A : Vitis cinsinin sistematiği Takım

Detaylı

Bazı Üzüm Çeşitlerindeki Salkım ve Sürgün Pozisyonunun Üzüm Verim ve Kalitesi ile Vejetatif Gelişime Etkileri

Bazı Üzüm Çeşitlerindeki Salkım ve Sürgün Pozisyonunun Üzüm Verim ve Kalitesi ile Vejetatif Gelişime Etkileri Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 4 (2):1-7, 2009 ISSN 1304-9984, Araştırma Makalesi Bazı Üzüm Çeşitlerindeki Salkım ve Pozisyonunun Üzüm Verim ve Kalitesi ile Vejetatif Gelişime Etkileri

Detaylı

ASMA FİDANI ÜRETİM TEKNİKLERİ, ÖNERİLEN ÇEŞİTLER VE YENİLİKLER

ASMA FİDANI ÜRETİM TEKNİKLERİ, ÖNERİLEN ÇEŞİTLER VE YENİLİKLER FİDANCILIK SEKTÖR ANALİZİ VE İNOVASYON ÇALIŞTAYI 20-22 EKİM 2017 ANTALYA ASMA FİDANI ÜRETİM TEKNİKLERİ, ÖNERİLEN ÇEŞİTLER VE YENİLİKLER Prof. Dr. Hasan ÇELİK Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe

Detaylı

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Farklı Şarj Ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Gelişme, Üzüm Verimi Ve Kalitesine Etkileri Üzerinde Araştırmalar

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Farklı Şarj Ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Gelişme, Üzüm Verimi Ve Kalitesine Etkileri Üzerinde Araştırmalar Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2004, 41(3):1-10 ISSN 1018-8551 Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Farklı Şarj Ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Gelişme, Üzüm Verimi Ve Kalitesine Etkileri Üzerinde Araştırmalar

Detaylı

Red Globe Sofralık Üzüm Çeşidinde Salkım Ucu Kesme ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Üzüm Verimi ve Kalitesine Etkileri *

Red Globe Sofralık Üzüm Çeşidinde Salkım Ucu Kesme ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Üzüm Verimi ve Kalitesine Etkileri * Red Globe Sofralık Üzüm Çeşidinde Ucu Kesme ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Üzüm Verimi ve Kalitesine Etkileri * Fatma Demet Yılmaz 1 Aydın Akın 2* 1 Muğla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Muğla/Türkiye.

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ İLİNİN GENEL MEYVECİLİK DURUMU Mehmet SÜTYEMEZ*- M. Ali GÜNDEŞLİ" Meyvecilik kültürü oldukça eski tarihlere uzanan Anadolu'muz birçok meyve türünün anavatanı

Detaylı

WALNUT SELECTION IN CAMILI VICINITY (ARTVIN-BORÇKA) Abstract

WALNUT SELECTION IN CAMILI VICINITY (ARTVIN-BORÇKA) Abstract CAMİLİ YÖRESİNDE (ARTVİN-BORÇKA) CEVİZ SELEKSİYONU Özet Ü. Serdar T. Demir N. Beyhan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 55139 Samsun Bu araştırma, Artvin in Borçka ilçesi

Detaylı

Fidanlık Parsellerindeki Aşı Noktası Dikim Yüksekliğinin Açık Köklü Aşılı Fidan Randıman ve Gelişimi Üzerine Etkileri

Fidanlık Parsellerindeki Aşı Noktası Dikim Yüksekliğinin Açık Köklü Aşılı Fidan Randıman ve Gelişimi Üzerine Etkileri Fidanlık Parsellerindeki Aşı Noktası Dikim Yüksekliğinin Açık Köklü Aşılı Fidan Randıman ve Gelişimi Üzerine Etkileri Alper Dardeniz 1* Arda Akçal 1 Tolga Sarıyer 1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi,

Detaylı

Türkiye Bağcılığı ve Asma Fidanı Üretimi-Dış Ticareti İle İlgili Stratejik Bir Değerlendirme

Türkiye Bağcılığı ve Asma Fidanı Üretimi-Dış Ticareti İle İlgili Stratejik Bir Değerlendirme Türkiye Bağcılığı ve Asma Fidanı Üretimi-Dış Ticareti İle İlgili Stratejik Bir Değerlendirme Hasan ÇELİK Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Emekli Öğretim Üyesi celikh@agri.ankara.edu.tr

Detaylı

Arboridia adanae (Dlabola) (Hemiptera: Cicadellidae) nin populasyon değişimine ve zarar oranına farklı üzüm çeşitlerinin etkisi 1

Arboridia adanae (Dlabola) (Hemiptera: Cicadellidae) nin populasyon değişimine ve zarar oranına farklı üzüm çeşitlerinin etkisi 1 BİTKİ KORUMA BÜLTENİ 2009, 49 (2): 55-66 Arboridia adanae (Dlabola) (Hemiptera: Cicadellidae) nin populasyon değişimine ve zarar oranına farklı üzüm çeşitlerinin etkisi 1 İnanç ÖZGEN 2 Yusuf KARSAVURAN

Detaylı

ORGANİK K BAĞCILIKTA TAÇ YÖNETİMİ

ORGANİK K BAĞCILIKTA TAÇ YÖNETİMİ ORGANİK K BAĞCILIKTA TAÇ YÖNETİMİ Doç.. Dr. Ahmet Altı li Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe e Bitkileri Bölümü, B 35100 Bornova İzmir / Türkiye altindis@ziraat.ege.edu.tr Ekolojik Tarım m Organizasyonu

Detaylı

Clonal Selection in Hatun Parmagi Grape Variety (1 st Stage) Hatun Parmağı Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu (1. Aşama)

Clonal Selection in Hatun Parmagi Grape Variety (1 st Stage) Hatun Parmağı Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu (1. Aşama) Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of AgriculturalFaculty of GaziosmanpasaUniversity http://ziraatdergi.gop.edu.tr/ Araştırma Makalesi/ResearchArticle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN:

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

HASANDEDE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE SALKIM UCU KESME VE HÜMİK ASİT UYGULAMALARININ ÜZÜM VERİMİ VE KALİTESİNE ETKİLERİ

HASANDEDE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE SALKIM UCU KESME VE HÜMİK ASİT UYGULAMALARININ ÜZÜM VERİMİ VE KALİTESİNE ETKİLERİ SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2012-1) A.AKIN ve A.SARIKAYA ÖZET HASANDEDE ÜZÜM ÇEŞİDİNDE SALKIM UCU KESME VE HÜMİK ASİT UYGULAMALARININ ÜZÜM VERİMİ VE KALİTESİNE ETKİLERİ Aydın AKIN a, Aynur SARIKAYA b a Selçuk

Detaylı

SOFRALIK ÜZÜM ÜRETİMİNDE YAŞANAN SORUNLAR ve SULTANİ ÇEKİRDEKSİZ ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KALİTEYİ ARTTIRMAYA YÖNELİK UYGULAMALAR

SOFRALIK ÜZÜM ÜRETİMİNDE YAŞANAN SORUNLAR ve SULTANİ ÇEKİRDEKSİZ ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KALİTEYİ ARTTIRMAYA YÖNELİK UYGULAMALAR SOFRALIK ÜZÜM ÜRETİMİNDE YAŞANAN SORUNLAR ve SULTANİ ÇEKİRDEKSİZ ÜZÜM ÇEŞİDİNDE KALİTEYİ ARTTIRMAYA YÖNELİK UYGULAMALAR Dr. Fadime ATEŞ, Selçuk KARABAT Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü ÖZET Bu çalışmada

Detaylı

BAĞCILIK YÖNETMELİĞİ

BAĞCILIK YÖNETMELİĞİ BAĞCILIK YÖNETMELİĞİ Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bağcılığa uygun coğrafi bölgelerin belirlenmesini, bağ alanları ile asma ve üzümden elde edilen ürünlerin çeşit ve miktarlarının tespitini,

Detaylı

Ege Sahil Kuşağına Uygun Kavuzsuz Yulaf Çeşidinin Geliştirilmesi Beslenme Yaklaşımı

Ege Sahil Kuşağına Uygun Kavuzsuz Yulaf Çeşidinin Geliştirilmesi Beslenme Yaklaşımı Ege Sahil Kuşağına Uygun Kavuzsuz Yulaf Çeşidinin Geliştirilmesi Beslenme Yaklaşımı 07.10.2016 Özge YILDIZ Gıda Yük. Müh. Aydın İMAMOĞLU, Seda PELİT Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü İzmir Proje:

Detaylı

BAĞCILIKTA ÜRETİM HEDEFLERİ

BAĞCILIKTA ÜRETİM HEDEFLERİ BAĞCILIKTA ÜRETİM HEDEFLERİ Hasan ÇELİK 1 Birhan MARASALI 2 Gökhan SÖYLEMEZOĞLU 2 Semih TANGOLAR 3 Meral GÜNDÜZ 4 ÖZET Dünyanın bağcılık için en elverişli iklim kuşağı üzerinde yer alan ülkemiz, dünya

Detaylı

Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu ve Seçilen Klonlara Ait Ana Damızlık Parselinin Oluşturulması. Proje No: 107O731

Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu ve Seçilen Klonlara Ait Ana Damızlık Parselinin Oluşturulması. Proje No: 107O731 Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu ve Seçilen Klonlara Ait Ana Damızlık Parselinin Oluşturulması Proje No: 107O731 Prof. Dr. Hasan ÇELİK Prof. Dr. Birhan KUNTER Doç.Dr. Serkan SELLİ Yard. Doç.

Detaylı

Bağcılığın GeliĢtirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri

Bağcılığın GeliĢtirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri Bağcılığın GeliĢtirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri VII. Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010 Prof.Dr. Hasan Çelik Prof.Dr. Birhan KUNTER Prof.Dr. Gökhan SÖYLEMEZOĞLU Doç.Dr.Ali ERGÜL

Detaylı

Comparation of Different Scion/Rootstock Combinations in the Production of Grafted Grapevines in Isparta Condition

Comparation of Different Scion/Rootstock Combinations in the Production of Grafted Grapevines in Isparta Condition Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3(2005), Isparta Koşullarında Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Farklı Çeşit/Anaç Kombinasyonlarının Karşılaştırılması N.G. BAYDAR, M. ECE Süleyman

Detaylı

HATAY DA YETİŞTİRİLEN HALHALI, SARI HAŞEBİ VE GEMLİK ZEYTİN ÇEŞİTLERİNİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN VE YAĞ VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ *

HATAY DA YETİŞTİRİLEN HALHALI, SARI HAŞEBİ VE GEMLİK ZEYTİN ÇEŞİTLERİNİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN VE YAĞ VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ * HATAY DA YETİŞTİRİLEN HALHALI, SARI HAŞEBİ VE GEMLİK ZEYTİN ÇEŞİTLERİNİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN VE YAĞ VERİMLERİNİN BELİRLENMESİ * Determination of Some Physical Poperties and Oil Yields of Halhalı,

Detaylı

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KALECİK KOŞULLARINDA ÜÇ FARKLI ANAÇ ÜZERİNE AŞILI OLARAK YETİŞTİRİLEN KALECİK KARASI ÜZÜM ÇEŞİDİNDE TERBİYE VE BUDAMA ŞİDDETİ

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KALECİK KOŞULLARINDA ÜÇ FARKLI ANAÇ ÜZERİNE AŞILI OLARAK YETİŞTİRİLEN KALECİK KARASI ÜZÜM ÇEŞİDİNDE TERBİYE VE BUDAMA ŞİDDETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ KALECİK KOŞULLARINDA ÜÇ FARKLI ANAÇ ÜZERİNE AŞILI OLARAK YETİŞTİRİLEN KALECİK KARASI ÜZÜM ÇEŞİDİNDE TERBİYE VE BUDAMA ŞİDDETİ KOMBİNASYONLARININ

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

Determination of The Bud Fertility of Some Grape Varieties Grown in Konya and Kayseri

Determination of The Bud Fertility of Some Grape Varieties Grown in Konya and Kayseri YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCİ) 2011, 21(3): 220-224 Geliş Tarihi (Received): 15.06.2011 Kabul Tarihi (Accepted):04.07.2011 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Konya ve Kayseri de Yetiştirilen

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı FERMENTE VE DİSTİLE İÇECEK SERVİS ELEMANI YETİŞTİRME KURS PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı FERMENTE VE DİSTİLE İÇECEK SERVİS ELEMANI YETİŞTİRME KURS PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı FERMENTE VE DİSTİLE İÇECEK SERVİS ELEMANI YETİŞTİRME KURS PROGRAMI ANKARA 2011 : KURUMUN ADRESİ : KURUCUSUNUN ADI : PROGRAMIN ADI : Fermente

Detaylı

Yarı bodur çeşitlerin gelişmeleri ve yetiştirilmeleri diğerlerinden farklılık göstermektedir. Bu farklı özellikleri şöylece sıralayabiliriz;

Yarı bodur çeşitlerin gelişmeleri ve yetiştirilmeleri diğerlerinden farklılık göstermektedir. Bu farklı özellikleri şöylece sıralayabiliriz; Spur (Yarı bodur) Elma Çeşitleri : Yarı bodur çeşitlerin gelişmeleri ve yetiştirilmeleri diğerlerinden farklılık göstermektedir. Bu farklı özellikleri şöylece sıralayabiliriz; Bu çeşitler; 1- Starking

Detaylı

Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi

Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi BAĞ-BAHÇE TESİSİ Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi Yer Seçimi: a. Bir yörede sahip olduğumuz bir arazinin meyveciliğe, sebzeciliğe ve/veya bağcılığa uygun olup olmadığını, uygunsa ne tür bahçe bitkileri yetiştiriciliğine

Detaylı

Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde (Vitis vinifera L.) Ürün Dalı İstikametlerinin Üzüm Verim ve Kalite Üzerine Etkileri

Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde (Vitis vinifera L.) Ürün Dalı İstikametlerinin Üzüm Verim ve Kalite Üzerine Etkileri U. Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2010, Cilt 24, Sayı 1, 37-46 (Journal of Agricultural Faculty of Uludag University) Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde (Vitis vinifera L.) Ürün Dalı İstikametlerinin Üzüm Verim

Detaylı

KURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi

KURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi KURU ÜZÜM ÜRETİM Dünya Üretimi Dünyada üretilen taze üzümlerin belirli bir kısmı her yıl kurutularak 1,2 milyon tona yakın miktarda kurutulmuş üzüm elde edilmektedir. Dünya kuru üzüm üretiminde ülkemiz

Detaylı

YALOVA ĠNCĠSĠ VE YALOVA ÇEKĠRDEKSĠZĠ ÜZÜM ÇEġĠTLERĠNDE PRĠMER VE SEKONDER YAZLIK SÜRGÜNLERĠN GELĠġĠM VE VERĠMLĠLĠK DURUMLARININ KARġILAġTIRILMASI

YALOVA ĠNCĠSĠ VE YALOVA ÇEKĠRDEKSĠZĠ ÜZÜM ÇEġĠTLERĠNDE PRĠMER VE SEKONDER YAZLIK SÜRGÜNLERĠN GELĠġĠM VE VERĠMLĠLĠK DURUMLARININ KARġILAġTIRILMASI YALOVA ĠNCĠSĠ VE YALOVA ÇEKĠRDEKSĠZĠ ÜZÜM ÇEġĠTLERĠNDE PRĠMER VE SEKONDER YAZLIK SÜRGÜNLERĠN GELĠġĠM VE VERĠMLĠLĠK DURUMLARININ KARġILAġTIRILMASI Alper DARDENĠZ 1 Arda AKÇAL 1 Mehmet Ali GÜNDOĞDU 1 Dilek

Detaylı

Bazı Erkenci Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Tane Kalite Özellikleri

Bazı Erkenci Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Tane Kalite Özellikleri Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 7 (1): 58-63, 2014 ISSN: 1308-3945, E-ISSN: 1308-027X, www.nobel.gen.tr Bazı Erkenci Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kalite Özellikleri Önder KAMİLOĞLU MKÜ Ziraat Fakültesi,

Detaylı

Nesrin AKTEPE TANGU. ntangu@yalovabahce.gov.tr. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı 2012

Nesrin AKTEPE TANGU. ntangu@yalovabahce.gov.tr. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı 2012 KİŞİSEL BİLGİLER Adı Soyadı Nesrin AKTEPE TANGU Unvan Mühendis (Dr.) Telefon 02268142520/1210 E-mail ntangu@yalovabahce.gov.tr Doğum Tarihi - Yeri 22.08.1970/Kalecik Fotoğraf Doktora Yüksek Lisans Lisans

Detaylı

Salamura Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlanmasında Gıda Güvenliğinin Sağlanması

Salamura Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlanmasında Gıda Güvenliğinin Sağlanması Salamura Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlanmasında Gıda Güvenliğinin Sağlanması Dr. Mehmet GÜLCÜ Gıda Yük. Müh. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü GİRİŞ Asma insanoğluna hem meyve olarak hem

Detaylı

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır.

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır. Ekolojik istekleri Çayda verim ve kalite ile ekolojik koşullar arasında ilişki vardır. Dünya üzerinde kuzey yarımkürede 42.enlem, güney yarım kürede ise 30. enlem çay bitkisinin son yetişme sınırlarıdır.

Detaylı

ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI

ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI ÜZÜM TANESİNİN GELİŞİMİ VE YAPISI Tane sapı Sap çukuru Tane Ekzokarp Mezokarp Endokarp Çekirdek Üzüm tanesinin büyüme dönemleri, renk ve kimyasal değişime göre incelenebilir. Üzüm tanesindeki yeşil rengin

Detaylı

VİZYON 2023 BAĞCILIK ÇALIŞTAYI TÜRKİYE BAĞCILIĞINDA ÜRETİM HEDEFLERİ 1. ASMANIN VE BAĞCILIĞIN KISA TARİHÇESİ 2. DÜNYA BAĞCILIĞI

VİZYON 2023 BAĞCILIK ÇALIŞTAYI TÜRKİYE BAĞCILIĞINDA ÜRETİM HEDEFLERİ 1. ASMANIN VE BAĞCILIĞIN KISA TARİHÇESİ 2. DÜNYA BAĞCILIĞI VİZYON 2023 BAĞCILIK ÇALIŞTAYI Tekirdağ Bağcılık Araştırma İstasyonu 26-27 Haziran 2013 TÜRKİYE BAĞCILIĞINDA ÜRETİM HEDEFLERİ Prof.Dr.Hasan ÇELİK Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri

Detaylı

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER Dünya üzerinde çay bitkisi, Kuzey yarımkürede yaklaşık 42 0 enlem

Detaylı

Dr. Cengiz ÖZER Teknik ve İdari Hizmetler Koordinatörü Ziraat Yük. Mühendisi

Dr. Cengiz ÖZER Teknik ve İdari Hizmetler Koordinatörü Ziraat Yük. Mühendisi Dr. Cengiz ÖZER Teknik ve İdari Hizmetler Koordinatörü Ziraat Yük. Mühendisi Derece Üniversite - Yıl Lisans Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü - 1982 Yüksek Lisans Uludağ Üniversitesi,

Detaylı

TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H2CN2) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ

TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H2CN2) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ TRAKYA İLKEREN, USLU VE YALOVA İNCİSİ ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE HİDROJEN SİYANAMİD (H2CN2) UYGULAMASININ ERKENCİLİK, VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ İlknur POLAT¹ Hakan ESKݹ ¹Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Detaylı

ORDU NUN ÜNYE İLÇESİNDE PALAZ FINDIK ÇEŞİDİNİN KLON SELEKSİYONU. * Geliş Tarihi: Kabul Tarihi:

ORDU NUN ÜNYE İLÇESİNDE PALAZ FINDIK ÇEŞİDİNİN KLON SELEKSİYONU. *  Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Anadolu Tarım Bilim. Derg., 204,2():-8 Anadolu J Agr Sci, 204, 2():-8 ISSN (Print) 08-80, ISSN (Online) 08-86 DOI: 0.6/anajas.204.2..-8 URL: http://dx.doi.org/0.6/anajas.204.2..-8 Araştırma Research ORDU

Detaylı

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.)

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.) Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.) 1 Önemi, Kökeni ve Tarihçesi 1850 li yılara kadar dünya şeker üretiminin tamamı şeker kamışından elde edilmekteydi. Günümüzde ise (2010 yılı istatistiklerine

Detaylı

neolokal şarap wine beyaz / white MARMARA EGE / AEGEAN BÜYÜLÜBAĞ Sultaniye 2013 AVŞA ADASI ARCADIA GRI Sauvignon Gris, Pinot Gris 2012 LÜLEBURGAZ

neolokal şarap wine beyaz / white MARMARA EGE / AEGEAN BÜYÜLÜBAĞ Sultaniye 2013 AVŞA ADASI ARCADIA GRI Sauvignon Gris, Pinot Gris 2012 LÜLEBURGAZ beyaz / white BÜYÜLÜBAĞ Sultaniye 2013 AVŞA ADASI ARCADIA GRI Sauvignon Gris, Pinot Gris 2012 LÜLEBURGAZ 92 99 ARCADIA Pinot Gris 2012 LÜLEBURGAZ PAŞAELİ Yapıncak 2015 TEKİRDAĞ CHAMLIJA Narince 2014 KIRKLARELİ

Detaylı

Hindistan Çay Plantasyonlarında Yürütülmekte Olan Dört Farklı Bitki Islah Programı

Hindistan Çay Plantasyonlarında Yürütülmekte Olan Dört Farklı Bitki Islah Programı Hindistan Çay Plantasyonlarında Yürütülmekte Olan Dört Farklı Bitki Islah Programı Bitki Islahı UPASI Çay Araştırma Kurumu 1 Ocak 31 Aralık 2005 Periyodu, 79. Yıllık Raporu. ISSN : 0972-3129 Botanist Dr.R.Victor

Detaylı

Kasım Külek ÖZ Özaltın Tarım İşletmeleri San. Ve Tic. A.Ş. 21. Yüzyılda Pamuk Çalıştayı Mart 2016-Kahramanmaraş

Kasım Külek ÖZ Özaltın Tarım İşletmeleri San. Ve Tic. A.Ş. 21. Yüzyılda Pamuk Çalıştayı Mart 2016-Kahramanmaraş Kasım Külek ÖZ Özaltın Tarım İşletmeleri San. Ve Tic. A.Ş. 21. Yüzyılda Pamuk Çalıştayı 23-24 Mart 2016-Kahramanmaraş Dünya nın ve Ülkemizin önde gelen ürünlerinden olan pamuk: çiftçi, tohum firmaları,

Detaylı

Ümit SERDAR Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, SAMSUN. Geliş Tarihi:

Ümit SERDAR Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, SAMSUN. Geliş Tarihi: CAMİLİ YÖRESİNDE (ARTVİN-BORÇKA) KESTANE SELEKSİYONU Ümit SERDAR Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, SAMSUN Geliş Tarihi: 05.01.2002 Özet: Bu araştırma, Artvin in Borçka

Detaylı

KURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi

KURU ÜZÜM ÜRETİM. Dünya Üretimi KURU ÜZÜM ÜRETİM Dünya Üretimi Dünyada, önde gelen üretici ülkeler tarafından üretilen üzümlerin belirli bir kısmı her yıl kurutularak 1,2 milyon tona yakın miktarda kurutulmuş üzüm elde edilmektedir.

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-2 GERBERANIN

Detaylı

Tüplü Asma Fidanı Üretiminde Farklı Klon Adaylarının Etkisi

Tüplü Asma Fidanı Üretiminde Farklı Klon Adaylarının Etkisi Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University http://ziraatdergi.gop.edu.tr/ Araştırma Makalesi/Research Article JAFAG ISSN: 13-291 E-ISSN:

Detaylı

ÜZÜMLERDE OLGUNLUK, HASAT VE MUHAFAZA

ÜZÜMLERDE OLGUNLUK, HASAT VE MUHAFAZA ÜZÜMLERDE OLGUNLUK, HASAT VE MUHAFAZA 1. SOFRALIK ÜZÜMLER 1.1. Olgunluk Üzümler hasat edildikten sonra olgunlaşmaz. Bu yüzden, olgunluk standartlarına erişmeyen üzümler hasat edilmemelidir! Üzümlerde Olgunluk

Detaylı

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin 5BB Amerikan Asma Anacı Üzerindeki Vejetatif Gelişim Performanslarının Belirlenmesi

Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin 5BB Amerikan Asma Anacı Üzerindeki Vejetatif Gelişim Performanslarının Belirlenmesi Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin 5BB Amerikan Asma Anacı Üzerindeki Vejetatif Gelişim Performanslarının Belirlenmesi Alper Dardeniz 1* Mehmet Ali Gündoğdu 1 Aydın Akın 2 Fadime Ateş 3 Mustafa Çelik 4 Aysun

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Eren ŞAHAN FLAME SEEDLESS ve ALPHONSE LAVALLEE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNDE BİLEZİK ALMA ve SALKIM SEYRELTMESİ UYGULAMALARININ BAZI SALKIM ve TANE

Detaylı

TOHUMCULUK VE TOHUMCULUK TERİMLERİ. Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

TOHUMCULUK VE TOHUMCULUK TERİMLERİ. Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü TOHUMCULUK VE TOHUMCULUK TERİMLERİ Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Tohumculuk Nedir? Tohumlukların ıslahı, tescili, üretimi, sertifikasyonu, hazırlanması, dağıtımı,

Detaylı

BAĞ TESİSİ Prof. Dr. Gökhan SÖYLEMEZOĞLU Genel Bağcılık kitabı s:

BAĞ TESİSİ Prof. Dr. Gökhan SÖYLEMEZOĞLU Genel Bağcılık kitabı s: BAĞ TESİSİ Prof. Dr. Gökhan SÖYLEMEZOĞLU Genel Bağcılık kitabı s:107-125 Günümüzde modern yetiştirme tekniğine uygun bir bağ tesisi herşeyden önce iyi bir planlamayı gerektirmektedir. Tesis öncesi planlama

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Estitüsü PK. 18 33401 TARSUS 1. GİRİŞ Okaliptüs, yurdumuza

Detaylı

Bazı Üzüm Çeşitleri ile Melez Çeşit Adaylarının Hatay/Amik Ovası Koşullarındaki Performanslarının Belirlenmesi

Bazı Üzüm Çeşitleri ile Melez Çeşit Adaylarının Hatay/Amik Ovası Koşullarındaki Performanslarının Belirlenmesi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.turkjans.com Bazı Üzüm Çeşitleri ile Melez Çeşit Adaylarının Hatay/Amik Ovası Koşullarındaki Performanslarının

Detaylı

, Adem YAĞCI 2, Sıddık KESKİN 3. A Study on Determination of Some Quality Characteristics of Sivas-Gemerek Region Grapes

, Adem YAĞCI 2, Sıddık KESKİN 3. A Study on Determination of Some Quality Characteristics of Sivas-Gemerek Region Grapes YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2013, 23(3): 271-278 Geliş Tarihi (Received): 18.07.2013 Kabul Tarihi (Accepted): 03.09.2013 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Sivas-Gemerek Yöresi Üzümlerinin

Detaylı

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur. Elma Tarihçe İklim İstekleri Elma ılıman, özellikle soğuk ılıman iklim bitkisidir. Akdeniz Bölgesinde 800 m. den yukarı yerlerde yetişir. Yüksek ışık yoğunluğu elmada çok iyi renk oluşumunu sağlar. Elma

Detaylı

ISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article

ISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016 1 Incir ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 15-23 Araştırma Makalesi Research Article Araştırma

Detaylı

Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması

Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması Öküzgözü Üzümlerinin ve Bu Üzümlerden Elde Edilen Şarapların Antosiyanin ve Genel Bileşimleri Üzerine Yöre Etkilerinin Saptanması Haşim Kelebek a, Ahmet Canbaş b, Serkan SELLİ b, Turgut Cabaroğlu b a Adana

Detaylı

BAZI ASMA (Vitis vinifera L.) ÇEŞİT ve ANAÇ KLONLARININ TERMOTERAPİ ve MERİSTEM KÜLTÜRÜ İLE VİRÜSLERDEN ARINDIRILMASI

BAZI ASMA (Vitis vinifera L.) ÇEŞİT ve ANAÇ KLONLARININ TERMOTERAPİ ve MERİSTEM KÜLTÜRÜ İLE VİRÜSLERDEN ARINDIRILMASI http://dergipark.ulakbim.gov.tr/trkjnat/index Trakya University Journal of Natural Sciences, 16(2): 57-61, 2015 ISSN 2147 0294 Araştırma Makalesi/Research Article BAZI ASMA (Vitis vinifera L.) ÇEŞİT ve

Detaylı

Effect of Different American Grape Rootstocks on Phenological and Pomological Properties of Banazı Black Grape Variety

Effect of Different American Grape Rootstocks on Phenological and Pomological Properties of Banazı Black Grape Variety YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2016, 26(4): 569 578 Geliş Tarihi (Received): 02.09.2016 Kabul Tarihi (Accepted): 02.12.2016 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Farklı Amerikan Asma Anaçlarının

Detaylı

ASMA FĠDANI YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ VE SERTĠFĠKASYON SĠSTEMĠNDE KARġILAġILAN SORUNLARI. Dr. Hayri SAĞLAM Dr. Adem YAĞCI Dr. Cemal ILGIN

ASMA FĠDANI YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ VE SERTĠFĠKASYON SĠSTEMĠNDE KARġILAġILAN SORUNLARI. Dr. Hayri SAĞLAM Dr. Adem YAĞCI Dr. Cemal ILGIN ASMA FĠDANI YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ VE SERTĠFĠKASYON SĠSTEMĠNDE KARġILAġILAN SORUNLARI Dr. Hayri SAĞLAM Dr. Adem YAĞCI Dr. Cemal ILGIN GĠRĠġ Dünyanın en kaliteli sofralık, kurutmalık ve şıralık üzüm çeşitlerine

Detaylı

Seleksiyon Islahı. Toplu seleksiyon Teksel seleksiyon Klon seleksiyonu

Seleksiyon Islahı. Toplu seleksiyon Teksel seleksiyon Klon seleksiyonu Seleksiyon Islahı Toplu seleksiyon Teksel seleksiyon Klon seleksiyonu Seleksiyon Doğal olarak meydana gelmiş bir varyabiliteye sahip populasyonlardan ıslah amaçlarına uygun bitkileri seçip, bunlara daha

Detaylı

Kadir AKÇAY 1 Aydın AKIN 2 *

Kadir AKÇAY 1 Aydın AKIN 2 * YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2013, 23(3): 249-255 Geliş Tarihi (Received): 10.06.2013 Kabul Tarihi (Accepted): 19.08.2013 Araştırma Makalesi/Research Article (Original Paper) Sultani Çekirdeksiz Üzüm

Detaylı

Budama, seyreltme, gübreleme gibi bahçe işleri daha kolay ve ekonomik olarak yapılabilir.

Budama, seyreltme, gübreleme gibi bahçe işleri daha kolay ve ekonomik olarak yapılabilir. Son yıllarda ekonomik şartlar ve Pazar isteklerinin değişmesi nedeniyle modern meyveciliğin yapılması gerekmektedir. Bu ise anacak bodur elma bahçesi tesisi veya yarı bodur elma bahçesi tesisi ile olmaktadır.modern

Detaylı