İNTRAVENÖZ SIVI TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE SICAK - SOĞUK UYGULAMANIN YERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İNTRAVENÖZ SIVI TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE SICAK - SOĞUK UYGULAMANIN YERİ"

Transkript

1 C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2001, 5 (1) İNTRAVENÖZ SIVI TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE SICAK - SOĞUK UYGULAMANIN YERİ Şerife (ARTUT) KARAGÖZOĞLU* ÖZET Hemşirenin önemli sorumluluklarından biri olan ven içi sıvı uygulamaları bireyi beslemek, sıvı ve eloktrolit gereksinimlerini karşılamak, teşhis ve tedavi etmek amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Teknolojinin en ileri olanaklarına ve önleyici çabalara rağmen, intravenöz sıvı tedavisi komplikasyonu olarak sıklıkla tromboflebit gelişmektedir. Tromboflebit, hastaları son derece rahatsız eden ve hayati tehlike taşıyan bir problemdir. Tromboflebitin genelde küçük bir sahayı kapsaması ve hastanın görünüşte daha önemli olarak değerlendirilen diğer problemlerinin olması damar içi uygulamalarından kaynaklanan tromboflebitlerin hekim ve hemşirelerin gözünden kaçmasına neden olmaktadır. Oysa, nozo-komiyal bir enfeksiyon olması nedeniyle tromboflebit bireyin hastanede kalma süresini ve tedavi maliyetini artırmakta, işgücü ve ekonomik kayba neden olmaktadır. Tromboflebit meydana geldiğinde, etkin bakım yöntemlerinin saptanması ve uygulanmasında hemşirenin rolü büyüktür. Ancak, tromboflebitin hemşirelik bakımını kapsayan uygulama programlarında henüz kesin olarak fikir birliğine varılamamıştır. Literatürde tromboflebit gelişen alana yalnızca sıcak, yalnızca soğuk yada hem soğuk hem de sıcak uygulamanın birlikte yapılmasına ilişkin öneriler yer almaktadır. Bu nedenle, tüm sağlık ekibi ve özellikle hemşirelerin dikkatlerinin damar içi sıvı tedavisi nedeniyle ortaya çıkan tromboflebite çekilmesi, tromboflebitin tedavisi ve bakımında en yararlı yöntemlerin neler olacağı konusunda fikir birliğine varılması önemlidir. Anahtar Sözcükler: Tromboflebit, intravenöz sıvı tedavisi, sıcak ve soğuk uygulama SUMMARY Nursing care and place of hot and cold application in thrombophlebitis as a complication of intravenous liquid treatment The liquid application into the vein which is one of the important responsibilities of a nurse is often used to feed, to supply liquid and treat of a person. In spite of the most advanced technological possibilities and preventive efforts intravenous liquid treatment complication is often occurred as thrombophlebitis. Thrombophlebitis is very vital problem, which is very dangerous and extremely disturbs the patients. Nurses and physicians usually consider thrombophlebitis less important. Because they usually include small area and there may be other important problems which is considered much more crucial. But in fact, because of nasocomial infection it causes the duration of staying in the hospital and increases the medical expenses, causes working power and also economical loss. Nurse's role is very important to ascertain and apply the effective caring methods when thrombophlebitis occur. However there is no consensus on nursing care programs of thrombophlebitis. Suggestions take part in the literature concerning with only hot or only cold or both hot and cold application to the area in which thrombophlebit occurs. Therefore all health team members especially nurses should be aware of thrombophlebitis and it is important to have a consensus on treatment and care of thrombophlebitis. Key Words: Thrombophlebitis, intravenous liquid treatment, hot and cold application GİRİŞ İnsan, yaşamını sürdürebilmek için iç ve dış çevresini belirli bir dengede tutmak zorundadır. Bu dengeyi devam ettirmek için de değişikliklere bedenindeki çeşitli fizyolojik ve psikolojik *Öğr.Gör. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu, Sivas mekanizmaları ile yanıt verir. Homeostazis denilen bu kavram vücut sıvı dengesinde de önemlidir. Çeşitli nedenlerle organizmada bu denge bozulduğunda, vücut sıvı dengesinin parenteral olarak sağlanması gerekir. 18

2 İntravenöz sıvı tedavisi günümüzde son derece yaygın olarak kullanılan bir tedavi yöntemi olup, büyük miktarlarda sıvının ven içine verilmesi işlemidir. Bireyin sıvı elektrolit gereksiniminin oral yolla karşılanamadığı durumlarda, ameliyat öncesi ve sonrası dönemlerde, bazı ilaç uygulamalarında ve koma gibi durumlarda çeşitli sıvılar intravenöz yolla doğrudan kan dolaşımına verilebilir (Erdal 1993, İnanç ve ark. 1994, Ulusoy ve Görgülü 1996, Uzun 1990). İlk damar içi sıvı uygulamalarından günümüze değin damar içi sıvı tedavisi tıbbi ve cerrahi hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılan bir yol olarak önemini korumaktadır ve gelişen teknoloji ile birlikte gelişmeye devam etmektedir Bugün bilinen ilk ven içi uygulama, 1492 tarihinde Vatikan'da yapılan bir kan transfüzyonudur. İki sağlıklı Romalı'dan alınan kan ölümcül hastalara verilmiş fakat olay ölümle sonuçlanmıştır. 1628'de William Harvey kan dolaşımını keşfettikten sonra, 1659'da Sir Christopher Wren ve Doktor Robert bir köpeğe içi boş bir tüy kullanarak damardan afyon enjekte etmişlerdir. İlk venöz kanül 17. yüzyılda yapıldıktan sonra aynı yıllarda Fransa'da hayvandan insana ilk kan transfüzyonu gerçekleştirilmiştir, ancak sonuç ölüm olmuştur. Kan transfüzyonları şeklinde gerçekleştirilen ven içi uygulamalar, bilgi eksikliği ve teknolojik yetersizlikler nedeniyle ölümle sonuçlanınca dini etkiler ve hükümetin emriyle engellenmiş, ancak James Blundell isimli bir İngiliz doğumcuyla, doğum sonu kanamalardan kadınların ölmesini engellemek amacıyla insandan insana kan transfüzyonları şeklinde yeniden başlamıştır. 1832'de ilk infüzyon Thomas Latta tarafından koleralı bir hastaya su ve sodyum klorür verilmesi şeklinde gerçekleştirilmiştir (Bedük 1985, Ersoy 1984). Görüldüğü gibi, ven içi sıvı tedavisinin başlangıcını oluşturan ven içi uygulamalara ilişkin ilk bilgiler 15. yüzyıla dayanmaktadır. Başlangıçta oldukça basit araç gereçler kullanılarak yapılan ven içi sıvı tedavisi, günümüzde teknolojinin en son gelişmelerinden yararlanılarak sıvı volümünün devamını sağlamak, elektrolit dengesini düzenlemek ve bireyin beslenme gereksinimini karşılamak amacıyla gerçekleştirilmektedir (Karadağ 1999). Hastanelerde sıklıkla kullanılan ven içi sıvı uygulamaları hemşirenin önemli sorumluluklarından birisidir. Ven içi sıvılar klinikte çoğunlukla hemşireler tarafından uygulanmakta, izlenmesi ve bakımı yine hemşireler tarafından gerçekleştirilmektedir tarihli 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu'nun içeriği, hekimin tavsiyesi üzerine ven içine enjeksiyon yapmayı hemşirenin yetki ve sorumlulukları içine almaktadır (Bedük 1985). Ancak bu uygulamanın etkisi ve güvenilir bir şekilde sürdürülmesi, doktor, hemşire ve hastanın karşılıklı iletişim ve işbirliğini gerektirir. Çeşitli amaçlarla sıklıkla kullanılan ven içi sıvı uygulamaları, doğru uygulanmaları halinde çok yararlı olmalarına karşın, hatalı uygulanmaları halinde ise infiltrasyon, tromboflebit, hava embolisi, sinir zedelenmesi, dolaşım yüklenmesi ve elektrolit dengesizliği gibi bazı komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bu komplikasyonların en sık görülenlerinden birisi de tromboflebittir (Bedük 1985, Jamieson ve ark. 1993, Karadağ 1999, Millam 1988, Newton ve Newton 1980). Hastaneye yatırılan ve intravenöz sıvı tedavisi alan hastaların %75'inde aseptik tekniklere uyulmaması sonucunda meydana gelecek kontaminasyon riski göz ardı edilmekte (Lenox 1990) ve intravenöz sıvı tedavisi uygulanan hastalarda %30-70 oranında tromboflebit gelişmektedir (Berrazueta ve ark. 1993). Speechley (1986) ve Uzun'a (1990) göre, 1973'de Departmant of Health and Social Security (DHSS)'in yayımladığı bir belgede, İngiltere'de yılda yaklaşık 10 milyon damardan sıvı uygulandığı ve istenmeyen etkilerin sıklığının ise yaklaşık %12-15 arasında değiştiği belirtilmiştir. Speechley'in (1986) belirttiği üzere, Maki (1977) tromboflebitli hastalarda septisemi riskinin 18 kat daha arttığını, lokal inflamasyonu olan %25 hastada sistemik enfeksiyonun geliştiğini ve bu durumun yaşamı tehdit edici olduğunu göstermiştir. Bedük'e (1985) göre de, Brown 1970'de ven içi sıvı tedavisinde aynı venin kullanılması halinde, 24 saatten sonra tromboflebit görülme oranının arttığını göstermiştir. Bedük (1985), ven içi sıvı verilen hastalarda kullanılan madde ve uygulamaların tromboflebit oluşumundaki etkilerine ilişkin, 129 hasta üzerinde yaptığı araştırmada tromboflebit insidansını %24 olarak bulmuştur. TROMBOFLEBİT OLUŞUM SÜRECİ Tromboflebit değişik şekillerde tanımlanmıştır. Mc Govern Billings ve Stokes'e (1982) göre tromboflebit, damar duvarında pıhtı oluşumu ile karakterize bir ven inflamasyonudur. Afeiche ve ark.'na (1991) göre tromboflebit, ven 19

3 duvarının iltihabi reaksiyonu ile birlikte ven lümeninin tam veya kısmi olarak tıkanması halidir. Abraham ve ark.'nın (1989) tanımında ise tromboflebit, ven duvarının iltihabı ve buna bağlı endotelde yıpranma sonucu meydana gelen bir intravenöz pıhtılaşma durumudur. Tromboflebitin literatürde en sık kullanılan tanımı, ven duvarında inflamasyonla birlikte tromboz oluşmasıdır. İnflamasyon ise organizmanın fiziksel, kimyasal ve bakteriyel ajanlar tarafından zedelenmeye karşı verdiği temel savunucu cevabıdır (Colman ve ark. 1987, Çağlayan 1995, Ruggeri 1997, Thompson ve ark. 1993, Uludamar 1975). Ven içi sıvı uygulamalarında tromboflebit oluşumunu etkileyen faktörler bireysel ve diğer faktörler olmak üzere iki grupta incelenebilir. Bireysel faktörler cinsiyet, yaş, kan grubu, şişmanlık, daha önceki tromboemboli öyküsü, kanser, paralizi, gebelik, sigara içme, kalp hastalıkları, kan hastalıkları, hipotroidizm, diabetes mellitus gibi hastanın kendisine ilişkin faktörlerdir. Diğer faktörler ise, hastanın aldığı tedavi, tedaviyi uygulayan kişilerin beceri durumları, hastanedeki yaygın flora, hareketsizlik ya da yatak istirahati, cerrahi işlem ya da travma, oral kontraseptif kullanımı, damar içi uygulamanın yeri, süresi, kullanılan materyal, sıvılar, ilaçlar, sıvının akış hızı, uygulama yöntemi ve bakımıdır (Afeiche ve ark. 1991, Agnelli 1997, Blann ve ark.1997, Cavenagh ve ark. 1996, Dramalı ve ark. 1985, Messmore ve ark. 1991, Rosendeal 1997). Fizyopatolojik olarak venöz tromboza "Virchow Triadı" adı verilen üç faktör neden olmaktadır. Bu faktörler venin intima endotelini ilgilendiren primer bir lezyon, kan akımının yavaşlaması ve kanın fiziksel ya da kimyasal özelliklerinin değişmesi sonucunda koagülasyona yatkınlığın artmasıdır (Abraham ve ark. 1989). Trombozlar klasik olarak üç gruba ayrılır. Bunlar koagülasyon, aglütinasyon ve miks trombozlardır. Kırmızı trombozların içerisinde bol miktarda eritrosit bulunur. Beyaz trombozlarda trombositler, lökositler, fibrin ve az miktarda eritrosit bulunur. Miks trombozların baş kısmında beyaz, kuyruk kısmında kırmızı tromboz bulunur. En sık rastlanan tromboz cinsi miks olanıdır. Yeni oluşmuş bir miks venöz trombozun "kuyruğu" vardır, bu nedenle pulmoner emboli olasılığı da yüksektir. Tromboz oluşumundan saat sonra bu kuyruk erir (lizise uğrar) ve yeniden organize olarak damar duvarına yapışır. Böylece emboli olasılığı ortadan kalkar (Abraham ve ark. 1989, Bidwell ve ark. 1976, Guyton 1989, Haake ve Berkman 1986, McGovern Billings ve Stokes 1982). Tromboflebitler klinik olarak yüzeyel ve derin ven tromboflebitleri şeklinde görülebilir. Ven içi uygulamaları yüzeyel venlerden yapıldığı için, çoğunlukla yüzeyel venlerde tromboflebite neden olmaktadır (Bean ve ark. 1983). Yüzeysel tromboflebitleri semptom ve bulgularından tanımak çok kolaydır. İlk bulgu bölgede hastanın hissettiği künt bir ağrıdır. Daha sonra bölgede eritem, şişlik ve hassasiyet oluşur. Palpasyonda venin sert bir şekilde ele gelmesi tipiktir. Eğer tromboflebit büyük bir yüzeyel veni tutmuşsa, ekstremitede ödem, ateş, lökositoz ve sedimantasyonda yükselme görülebilir (Bates 1987, Bedük 1985, Uludamar 1975, Uzun 1990). İntravenöz Hemşireler Topluluğu Standartlar Skalası'na (Intravenouse Nurses Society Standards Scale) göre tromboflebitin şiddeti: - Hasta alanda ağrı bildiriyorsa ve alanda eritem veya ödem saptandıysa +1 - Yukarıdaki semptom ve bulgularla birlikte ven boyunca tromboflebit gelişimine özgü bir hat (kırmızımsı çizgi) oluşumu saptandıysa +2 - Önceki semptom ve bulgulara ek olarak palpe edilebilir bir kord (sertlik) saptandıysa +3 olarak derecelendirilebilmektedir (Kokotis 1998) TROMBOFLEBİTTE ÖNLEME BAKIM VE TEDAVİ Spcechley (1986) ve Uzun'a (1990) göre, Peters (1984), ven içi sıvı uygulamalarının neden olduğu mikrobik kökenli komplikasyonların (örneğin; sellülit, tromboflebit, septisemi gibi) hayati tehlike taşımakla birlikte tedavi edilebilir komplikasyonlar olduğunu belirtmiştir. Hastanelerde yaygın olarak kullanılan ven içi sıvı uygulamalarında, sıvı uygulamalarının hasta lehine istenen yararı sağlaması, uygulamanın etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve olabilecek komplikasyonların önlenmesinde hemşirelere büyük sorumluluklar düşmektedir. Hemşireler ven içi sıvı tedavisinden kaynaklanan komplikasyonları önlemeye ya da en aza indirmeye yönelik çalışabilmeli ve intravenöz sıvı tedavisi sonucu komplikasyonlar geliştiğinde gerekli tedavi ve bakımı yapabilmelidirler. Bu nedenle tromboflebit meydana geldikten sonra tedavide ve bakımda en yararlı yöntemlerin neler olacağı konusunda fikir birliğine varılması gerekir. 20

4 Sıvı tedavisi komplikasyonu olarak gelişen tromboflebitin önlenmesi hemşirelik bakımı ve tekniğiyle yakından ilgilidir. Tromboflebit, temelde venöz durgunluğu azaltan yaklaşımlarla önlenebilir. Bu önleyici yaklaşımlar: * yatak istirahatinde olan hastalara aktif-pasif egzersizler yaptırma ve erken mobilizasyonu sağlama, * gerçekten gerekli değilse damar içi sıvı uygulamadan kaçınma, uygulama süresini olanaklar ölçüsünde kısa tutma, * infüzyon için sıvının çeşidine, veriliş hızına, infüzyon süresine göre ven seçme, * bölge temizliğini iyot gibi bir antiseptik ile yapma, aseptik tekniğe uygun çalışma, * infüzyon bölgesini inflamasyon açısından yakından gözleme olanağı sağlayan transpran (saydam) pansuman materyali kullanma, * kontaminasyonu önlemek için alana antibiyotikli pomat uygulama, * infüzyon setini her saatte bir, uygulama alanını ise her saatte bir değiştirme, * mümkün olduğunca polietilen kateterden kaçınma, * küçük venlerden irrite edici (özellikle asit içerikli) sıvıların verilmesinden kaçınma, * vene girilen iğne veya kateteri emniyetli bir biçimde tespit etme ve herhangi bir kontaminasyon olasılığını fark etmek için kullanılacak materyalin paketinin sağlam olup olmadığını kontrol etme, olarak ifade edilebilir (Bedük 1985, Ersoy 1984, Lenox 1990, Uludamar 1975, Uzun 1990). Literatürde tromboflebit tedavisi çeşitli başlıklar altında ele alınmaktadır. Bunlar yatak istirahatı, ağrıyı kontrol altına alma, hasta ekstremitenin yükseltilmesi, ekstremiteye bandaj uygulama, hastanın fazla sıvı alımını sağlama ve yerel sıcak/soğuk uygulama yapmaktır (Abraham ve ark. 1991, Black ve Matassarin-Jacobs 1993, Ersoy 1984, Jamieson ve ark. 1993). Önleyici çabalara rağmen tromboflebit meydana geldiği anda en etkin tedavi ve bakım yöntemlerinin saptanmasında hemşirenin rolü büyüktür. Ancak tıbbi tedavi ve hemşirelik bakımını kapsayan uygulama programında henüz kesin olarak düşünce birliğine varılamamıştır. Örneğin, bazı otoritelere göre tedavide ekstremitenin yükseltilmesi (Bedük 1985, Berrazueta ve ark 1993, Ersoy 1984, Uludamar 1975), bazılarına göre ise yükseltilmemesi (Hadaway 1999) gerekir. Ayrıca bazı görüşler sıcak uygulamanın (Bedük 1985, Berrazueta ve ark. 1993, Ersoy 1984, Uludamar 1975), bazı görüşler de soğuk uygulamanın (Kokotis 1998) yapılmasını önermektedirler. Bunun yanı sıra bazı görüşler tromboflebitte başlangıçta soğuk, daha sonraları da sıcak uygulama yapılmasını önermektedir (Hadaway 1999). Soğuk uygulama genellikle inflamasyonun akut devresinde, sıcak uygulama ise subakut veya kronik devrede tercih edilmek-tedir (Cohn ve ark. 1989, La Velle 1985, McCaffery 1990, McMeeken ve ark. 1984, Ochoa ve Yarnitsky 1994). Özetle, literatürde inflamasyona sıcak ve soğuk ajanların etkisi ile ilgili birbirine zıt sonuçlar bulunmaktadır. Bu durum, kanımızca inflamatuar reaksiyonların karmaşıklığı ve daha pek çok araştırmayı gerektirmesi nedeniyle doğal karşılanmalıdır. Sıcak ve soğuk uygulamaların tarihinin çok eskilere dayandığı bilinmektedir. Uludamar'ın (1975) belirttiğine göre, Sigerist tedavi tarihinde sıcak uygulamadan söz etmiş, Chortet de 1802'- de ağrı için sıcak uygulamayı önermiştir. Eski pratisyen hekimler hemoptiziyi, apseyi, erizipeli, flebiti, derin inflamasyonları soğuk ile tedavi etmişler ve soğuğu aynı zamanda analijezi için kullanmışlardır. Kayıhan ve Dolunay'ın (1992) belirttiğine göre, Schmidt ve arkadaşları sıcak ve soğuğun inflamasyona etkisi olduğunu, özellikle kronik durumlarda sıcak uygulamanın inflamasyonu azalttığını, soğuğun ise daha çok akut inflamasyonu bastırma özelliğine sahip olduğunu saptamışlardır. Sıcak uygulama sonucu kimyasal mediatörlerin düz kas tonüsüne ve endotel hücre kontraktilitesine etkisi ile damarların vazodilatasyonu, kapiller, postkapiller ven permiabilitesinde bir artış meydana gelir. Kapiller hidrostatik basınç ve damar permiabilitesindeki artış, damar içinden dışına sıvı geçişine yol açar ve intertisiyel sıvı artışı ile hafif bir ödem oluşur. Bölgeye sıcak uygulandığı zaman, sıklıkla soğuk uygulamanın karşıtı etkiler açığa çıkar, kapiller genişler, kan akımı ve damardan sıvı çıkışı artar. Böylece ödem ve hematom oluşumu kolaylaşır, doku metabolizması artar. Sıcaklık kas spazmını ve ağrıyı geçici olarak hafifletebilir (Guyton 1989, Jamieson ve ark. 1993, La Velle 1985, Ochea ve Yarnitsky 1994, Potter ve Perry 1993). Kayıhan ve Dolunay'ın (1992) belirttiğine göre, sıcağın tedavi edici etkiye ulaşması için Hekmann, sıcaklığın C arasında olması gerektiğini vurgulamıştır. Tromboflebitin erken döneminde gelişen ödem, alanda periferal sinirler üzerine bası yaparak ağrıya neden olur. Bu dönemde alana yapılacak sıcak uygulama vazodilatasyon etkisiyle permiabilitenin artmasına, dolayısıyla ödemin 21

5 ve ağrının artmasına yol açacaktır. Oysa, bu evrede Yapılacak soğuk uygulama lokal vazomotor cevap ile vazokonstriksiyona ve permiabilitenin azalmasına, dolayısıyla ödem ve ağrının azalmasına yol açacaktır. Soğuk uygulamayla çevre dokularda vazodilatatör madde (kimyasal mediatör) salınım miktarında azalma görülür. Bu azalma ağrı reseptörlerinin (nosiseptörlerin) hassasiyetini düşürür. Soğuk uygulama hücresel ısıyı azaltarak hücresel kimyasal aktiviteyi ve metabolizma hızını düşürür, kapilleri daraltır ve ödemi azaltır. Sinir iletim hızında ve kas uyarılabilirliğinde azalma, kas spazmının ve ağrının azalmasına yol açar (Cohn ve ark. 1989, Kokotis 1998, McMeeken ve ark. 1984). Kayıhan ve Dolunay'ın (1992) belirttiğine göre, yapılan bir araştırmada önkola 5 dakikalık soğuk uygulamadan sonra 10 kişiden 8'inde motor sinirlerin iletiminde %6'lık azalma olmuştur. Soğuk uygulama inflamatuar reaksiyonu ve ağrıyı azalttığı, metabolizma hızını düşürdüğü, hematom ve ödemin şiddetini azalttığı için inflamasyonu izleyen ilk saat içinde tercih edilmektedir. Soğuk uygulamanın şekli de soğuma hızında etkili olmaktadır. Sıcaklık değişimindeki artış buz torbaları uygulandığında soğuk su veya dondurulmuş jel pedlere (cold pack) göre daha fazla olmaktadır. Soğuk uygulamanın insan derisindeki etkisi 4 aşamada ortaya çıkar. Uygulamadan sonra 1-3. dakikada hasta soğukluk hisseder, 2-7. dakikalarda hasta yanma ve acı duyar, dakikalarda uyuşukluk veya acıda azalma, bölgeye ait sinir lifleri iletiminde azalma ve ağrı-spazm halkasında kırılma olur, dakikalarda ise metabolizmada artma ve derin dokuda refleks vazodilatasyon meydana gelir. Böylelikle ödem ve ağrı azalırken, 15 dakika sonra gelişen vazodilatasyonla dokunun beslenmesi de sağlanmış olur (Kayıhan ve Dolunay 1992). Kayıhan ve Dolunay'ın (1992) belirttiğine göre, Gauman ve Srauri 4-10 C'lik soğuk SICAK/SOĞUK UYGULAMA İŞLEM BASAMAKLARI 1. Tromboflebit alanı eritem, deri ısısında artış, lokal ödem, ağrı, hassasiyet, venöz kord yönünden gözlenir ve palpe edilir. 2. Hastanın ekstremiteleri kızarıklık, ısı, ağrı ve hassasiyet yönünden değerlendirilir. 3. Kurum politikasına göre, uygulamanın yeri, süresi ve ısı derecesi için doktor istemi alınabilir. 4. Gerekli araç-gereç hazırlanır: uygulamadan sonra ağrının azaldığını saptamışlardır. DAMAR İÇİ SIVI TEDAVİSİNE BAĞLI TROMBOFLEBİT GELİŞEN ALAN ÜZERİNE NEMLİ SICAK/SOĞUK UYGULAMA İŞLEMİ "Damar içi sıvı tedavisine bağlı tromboflebit gelişen alan üzerine nemli soğuk/sıcak uygula-ma işlemi" yazar tarafından literatüre dayanarak geliştirilmiştir (Potter PA, Perry AC 1993). Tromboflebit alanına inflamasyonun akut dönemi olan ilk saat süresince soğuk, daha sonra iyileşme oluncaya ve bulgular (eritem, deri ısısında artış, lokal ödem, ağrı, hassasiyet, venöz kord palpasyonu) ortadan kalkıncaya kadar sıcak uygulama günde 4 kez dakika olarak yapılmalıdır. Lokal sıcak/soğuk uygulamaya başlamadan önce hastanın yaşam bulgularına bakılmalı ve yaşam bulguları normal sınırlarda ise uygulamaya başlanmalıdır. Uygulama lokal yaş soğuk ve lokal yaş sıcak olarak sürdürülmelidir. Lokal yaş uygulama; derinin kuruma riskini azalttığı, tedaviye uyumu kolaylaştırdığı ve derinin daha alt dokularını da etkilediği için tercih edilmelidir. Soğuk uygulama için kullanılan sıvı bireyin toleransı göz önüne alınarak C su ve 1/2 oranında %70'lik etil alkol karışımından oluşma-lıdır. Sıcak uygulama amacıyla C sıcak su kullanılmalıdır. Uygulama için küçük kompresler kullanılmalı ve istenen sıcaklık derecelerini korumak amacıyla alan üzerine konulan kompresler sık sık değiştirilmeli, çevre ısısından izolasyon için kompreslerin üzeri tedavi muşambası ve bezi ile kapatılmalıdır. Sıcak/soğuk uygulama ile birlikte venöz dönüşü artırmak amacıyla hastanın etkilenen ekstremitesi elevasyona alınmalı ve hareketleri sınırlandırılmalıdır. GEREKÇE 1. Kontrol alanın uygulama öncesi ve sonrası durumunu karşılaştırma olanağı sağlar. 2. Böylelikle hastanın sıcağa ve soğuğa hassasiyetinin olup olmadığı saptanır. 3. Uygulama güvenliğini sağlar

6 a. Nemli sıcak uygulama için C su, nemli soğuk uygulama için 1/2 oranında 5-18 C su ve %70'lik etil alkol, b. Gaz bezi veya havlu kompresler, c. Tercihe göre petrolatum jel veya yağlı pomad, d. Isı koruyucu muşamba ve tedavi bezi, e. Su geçirmez örtü, f. Kuru banyo havlusu, g. Disposible eldiven, h. Banyo termometresi, ı. Vücut termometresi. 5. Hastanın yaşam bulguları kontrol edilir. 6. İşlemin amacı ve uygulanış şekli hastaya açıklanır. 7. Uygun ve rahat pozisyon için hastaya yardım edilir. 8. Uygulama yapılacak alanın altına su geçirmez örtü yerleştirilir. 9. Kompres uygulanacak alan açılır ve hastanın üzeri örtülür. Tercihe göre, yatak kenarına perde veya paravana çekilir 10. Enfeksiyon yayılımını önler. 11. Gerekli malzeme hastanın yanına getirilir. 12. Disposıble eldiven giyilir. Alan üzerinde herhangi bir pansuman varsa kaldırılır. 13. Tromboflebiti çevreleyen deri kontrol edilir. 14. Tromboflebiti çevreleyen deriye petrolatum jel ya da yağlı pomad uygulanır. (Deri bütünlüğü bozulmuş alanlara uygulanmaz.) 15. Uygun ısıdaki soğuk veya sıcak suya daldırılmış küçük kompreslerden biri alınır ve fazla suyu sıkılır. 16. Küçük kompres nazik bir şekilde alan üzerine uygulanır. Yanıt gözlenir ve hastaya rahatsızlık hissedip hissetmediği sorulur. Birkaç saniye sonra kompresin kenarı kaldırılarak derideki kızarıklık /solukluk değerlendirilir. 17. Eğer hasta kompresin ısısını tolore ediyorsa, kompres alanı kaplayacak şekilde ekstremiteye sarılır, ısıyı korumak için; üzerine kuru bir kompres ve koruyucu muşamba kaplanır. 18. Küçük kompresler her 5 dakikada ya da ısındıkça/soğudukça değiştirilir. İşleme dakika boyunca devam edilir. 19. Hastaya sık aralıklarla rahatsızlık hissedip hissetmediği sorulur ve kompresle kapatılmış deri alanı gözlenir. 20. Otuz dakika sonra işlem sonlandırılır, alan banyo havlusuyla kurulanır ve derinin durumu değerlendirilir. a. Doğru sıcaklık kazara yanmaları ve doku harabiyetini önler c. Sıcak/soğuk uygulanmayan deri yüzeyini korur. d. Isı yalıtımını sağlar. e. Yatak çarşaflarının ıslanmasını önler. g. Mikroorganizmaların geçişini önler. 5. İşlemin uygulanıp uygulanmamasına karar vermeyi sağlar. 6. Açıklama hastanın sıkıntısını azaltır, işleme uyumunu ve katılımını sağlar. 7. Kompres alanda dakika kalacağı için bu sürede hastanın rahatı sağlanmış olur 8. Yatak takımının ıslanmasını önler 9. Gereksiz vücut alanlarının açılmasını ve üşümeyi önler. Hastanın mahremiyeti korunur. 10. Eller yıkanır. 11. İşlemi uygulama kolaylığı sağlar. 12. Eldiven giyme mikroorganizmaların yayılımını önler. 13. Kompres uygulamasından sonra derideki değişiklikleri tanımlamak için temel alınır. 14. Deriyi olabilecek yanık ve doku harabiyetinden korur. 15. Aşırı nem deriye zarar verir, yanık ve enfeksiyon riskini artırır. 16. Deri ani ısı değişimine hassastır. Aşırı kızarıklık ya da solukluk deri hasarını gösterir. 17. Hava iletiminin kesilmesi hızlı soğumayı ve ıslanmayı önler. 18. Böylelikle kompres ısısının yararlı etkisi sürdürülür. 19. Olası doku hasarı önlenmiş olur. 20. Deride hafif bir kızarıklık ve sıcaklıkta artış ya da hafif bir solukluk ve soğukluk beklenen bulgulardır. 23

7 21. Kurum politikasına veya tercihe göre alan üzerine bir gazlı bez kapatılır. 22. Hastanın yaşam bulguları tekrar kontrol edilir. Normalden sapan bulgu/bulgular ekiple paylaşılır. 23. Hastanın tercih ettiği rahat bir pozisyon almasına yardım edilir. 24. Kullanılan araç-gereç ortamdan uzaklaştırılır. Eller yıkanır 25. Tromboflebit alanının işleme yanıtı tekrar gözlenir. 21. Mikroorganizmalar için bir bariyer oluşturur. 22. İşlem sonrasında hastanın genel durumunun değerlendirilmesini sağlar. 23. İşlem sonrasında hastanın rahatlamasına ve dinlenmesine olanak sağlar. 24. Mikroorganizmaların yayılımını önler. 25. Uygulamanın etkilerinin saptanmasında yardımcıdır KAYNAKLAR Abraham ER ve ark. (1989) Diagnosis and Management of Thrombosis: Textbook of Critical Care, WC Shoemaker, S Ayres, A Grenvik, PR Holbrook, WL Thompson,(Ed), Second Edition, Philadelphia, The Society of Critical Care Medicine, W.B. Saunders, s Abraham T ve ark. (1991) Venous Disorders: Medical-Surgical Nursing: Concepts and Clinical Practice, WJ Phipps, BC Long, NF Woods, VL Cassmeyer (Ed), Fourth Edition, St. Louis, Mosby Year Book Inc, s Afeiche NE ve ark. (1991) Thromboembolic Disease: Principles of Ambulatory Medicine, LR Barker, JR. Burton, PD Zieve (Ed), Third Edition, Baltimore, Williams and Wilkins, s Agnelli G (1997) Venous thromboembolism and cancer: a two-way clinical association, Thrombosis and Haemostasis, 78(1): Bates B (1987) The Peripheral Vascular System: A Guide to Physical Examination and History Taking, Fourth Edition, Philadelphia, J.B. Lippincott Company, s Bean WB ve ark. (1983) Venous Disease: Vascular Disorders of the Upper Extremitiy, HI Machleder (Ed), New York, Futura Publishing Co., s Bedük T (1985) Ven İçi Sıvı Verilen Hastalarda Kullanılan Madde ve Uygulamaların Tromboflebit Oluşmasındaki Etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi. Berrazueta JR ve ark. (1993) The anti-inflammatory and analgesic action of transdermal glyceryltrinitrate in the treatment of infusion-related thrombophlebitis, Postgrad Med J, 69: Bidwell E ve ark. (1976) Thrombosis: Human Blood Coagulation Haemostasis and Thrombosis, R Biggs (Ed), Second Edition, London, Blackwell Scientific Publication, s Black JM, Matassarin-Jacobs E (1993) Acute Venous Disorders: Luckmann and Sorensen's Medical-Surgical Nursing A Psycophysiologic Approach, Fourth Edition, Philadelphia, W.B. Saunders Company, s Blann AD ve ark. (1997) The influence of smoking and of oral and transdermal nicotine on blood pressure and haematology and coagulation indices, Thrombosis and Haemostasis, 773: Cavenagh JD ve ark. (1996) Guidelines for the management of thrombophilia, Postgrad Med, 72(844): Cohn BT ve ark. (1989) The effects of cold therapy in the postoperative management of pain in patients undergoing anterior cruciate ligament reconstruction, Am J Sports Med, 17(3): Colman RW ve ark. (1987) Hemostasis and Thrombosis - Basic Principles and Clinical Practice, Second Edition, Philadelphia, J.B. Lippincott Co. Çağlayan Ş (1995) Dolaşım Sistemi: Yaşam Bilimi Fizyoloji, İstanbul, Sürat Kollektif Şirketi, Panel Matbaacılık Ltd. Şti, s Dramalı A ve ark. (1985) IV uygulamalarda kullanılan branülün oluşturduğu komplikasyonun incelenmesi, I. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri Kitabı, İzmir, s Erdal E (1993) İlaç Uygulamaları: Hemşirelikte Temel İlke ve Uygulamalar, İzmir, Dağaşan Ofset, s Ersoy G (1984) Hemşirelerin Damar İçi Sıvı Tedavisi Hakkındaki Temel Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi. Guyton AC (1989) Hemostaz ve Kan Pıhtılaşması: Tıbbi Fizyoloji, (Çev.: N Gökhan, H Çavuşoğlu), Türkçe üçüncü baskı, Cilt 1, İstanbul, Nobel Tıp Kitapevi, s Haake DA, Berkman SA (1986) Hypercoagulable status and venous thrombosis, Hosp Prac, 21(12):88e-88t, 88y-88z, 88DD. Hadaway LC (1999) IV infiltration not just a peripheral problem, Nursing, 29(9):

8 İnanç N ve ark. (1994) Parenteral İlaç Uygulamaları: Hemşirelik Esasları, GATA Hemşirelik Yüksekokulu Yayın No.5, Ankara, GATA Basımevi, s Jamieson EM ve ark. (1993) Intravenous Infusion: Gudelines for Clinical Nursing Practice-Related to a Nursing Model: WW Logan (Consultant), Second Edition, New York, Churchill Livingstone, Printed in Singopore, s Karadağ A (1999) Ven içi sıvı tedavisi: Komplikasyonlar ve hemşirelik bakımı, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(1): Kayıhan H, Dolunay N (1992) Soğuk Uygulama (Cryoterapi): Fizyoterapi'de Isı, Işık, Su, Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi Rehabilitasyon Yüksekokulu Yayınları No.8, Ankara, s Kokotis K (1998) Preventing chemical phlebitis, Nursing, 98(11): La Velle B E (1985) Differential conduction of cold through barriers, J Advanced Nurs, 10: Lenox AC (1990) IV therapy reducing the risk of infection, Nursing, 90(3): McCaffery M (1990) Nursing approaches to nonpharmacological pain control, Int J Nurs Stud, 27(1):1-5. McGovern Billings D, Stokes LG (1982) Thrombophlebitis: Medical-Surgical Nursing-Common Health Problems of Adults and Children Across the Life Span, St. Louis, The C.V. Mosby Company, s McMeeken J ve ark. (1984) Effects of cooling with stimulated ice on skin temperature and nerve conduction velocity, Aust J Physiother, 30(4): Messmore HL ve ark. (1991) Acute venous thrombosis: therapeutic choices for superficial and deep veins, Postgrad Med, 89(7): Millam DA (1988) Are nurses to perform iv therapy?, Nursing, 18(8):43. Newton DW, Newton H (1980) Enjeksiyon yolu, yeri ve tekniği, (Çev. M Atalay), Türk Hemşireler Dergisi, 30(3): Ochoa JL, Yarnitsky D (1994) The triple cold syndrome-cold hyperalgesia, cold hypoaesthesia and cold skin in peripheral nerve disease, Brain, 117: Potter PA, Perry AG (1993) Surgical Client: Fundamentals of Nursing-Concepts, Process and Practice, Third. Edition, St. Louis, Mosby Year Book Inc., s Rosendeal FR (1997) Thrombosis in the young: epidemiology and risk factors. A focus on venous thrombosis, Thrombosis and Haemostasis, 78(1):1-6. Ruggeri ZM (1997) Mechanisms initiating platelet thrombus formation, Thrombosis and Haemostasis, 78(1): Speechley V (1986) Intravenous therapy: peripheral/central lines, Nursing, 3(3): Thompson JM ve ark. (1993) Venous Thrombosis: Mosby's Clinical Nursing, Third Edition, St. Louis, Mosby-Year Book, Inc, s Uludamar N (1975) Damar İçi Uygulamalarının Komplikasyonu Olarak Görülen Tromboflebitlerin Tedavisinde Elevasyonla Birlikte Sıcak ve Soğuk Uygulamanın Hangisinin Daha Etkili Olduğuna İlişkin Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi. Ulusoy MF, Görgülü RS (1996) Sıvı Gereksinimi: Hemşirelik Esasları-Temel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler, Cilt 1, İkinci baskı, Ankara, 72 TDFO Ltd. Şti, s Uzun M (1990) Hemşirelerin Ven İçi Sıvı Uygulamalarında Yaptıkları Hataların ve Hata Sıklıklarının Saptanması. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi. 25

İNTRAVENÖZ TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE ÖNLENMESİNDE EĞİTİMİN YERİ G.ÇAKMAK*, G.TEMİZ**, E.

İNTRAVENÖZ TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE ÖNLENMESİNDE EĞİTİMİN YERİ G.ÇAKMAK*, G.TEMİZ**, E. İNTRAVENÖZ TEDAVİSİ KOMPLİKASYONU OLARAK GELİŞEN TROMBOFLEBİTTE HEMŞİRELİK BAKIMI VE ÖNLENMESİNDE EĞİTİMİN YERİ G.ÇAKMAK*, G.TEMİZ**, E. AKTUĞ*** * Medikalpark Hastaneler Grubu Kalite ve Hasta İlişkileri

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/9

Detaylı

SOĞUK UYGULAMA TALİMATI

SOĞUK UYGULAMA TALİMATI SAYFA NO 1/5 1. AMAÇ: Vücut ısısını düşürmek, bölgenin ısısını düşürerek gelen kan akımını azaltmak, doku metabolizmasını yavaşlatmak, vazokontrüksiyon ve anestezik etki yaratarak ağrı duygusunu azaltmaktır.

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 )

9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 ) 9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 ) Soğuk Uygulama ; Vücudun ısısını düşürmek amacıyla lokal yada genel olarak, bir takım fiziksel

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

SPOR YARALANMALARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ PROF.DR. MİTAT KOZ

SPOR YARALANMALARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ PROF.DR. MİTAT KOZ SPOR YARALANMALARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ PROF.DR. MİTAT KOZ Doku İyileşmesi Doku İyileşmesi İnflamatuvar dönem Tamir ve yenilenme fazı Yeniden şekillenme (remodeling) fazı İnflamatuvar Dönem Inflamasyon

Detaylı

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Şerife Selcen Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü

Detaylı

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen

Detaylı

T.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ İLAÇ UYGULAMA TALİMATI

T.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ İLAÇ UYGULAMA TALİMATI T.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ İLAÇ UYGULAMA TALİMATI KODU: KLN.TL.12 YAYINLAMA TARİHİ: 21.04.2014 REVİZYON TARİHİ: 00 REVİZYON NO: 00 SAYFA SAYISI:05 1. AMAÇ: Bu

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Kredisi AKTS Yoğun Bakım Hemşireliği I YBH 501 I.Yarıyıl 3 T+4 U 5 10

DERS BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Kredisi AKTS Yoğun Bakım Hemşireliği I YBH 501 I.Yarıyıl 3 T+4 U 5 10 DERS BİLGİLERİ Yoğun Bakım Hemşireliği I YBH 501 I.Yarıyıl 3 T+4 U 5 10 Dersin Süresi (Dönemlik /Yıllık) Dersin Öğrenim Çıktıları Dersin İçeriği Önerilen Kaynaklar Prof. Dr. Fatma Eti Aslan Prof. Dr. Fatma

Detaylı

Hisar Intercontinental Hospital

Hisar Intercontinental Hospital Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan

Detaylı

AYAK BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

AYAK BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ 24 Mart 2015 Sürveyans HIV önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Hastane temizliği Dezenfeksiyon uygulamaları Enfeksiyon kontrolü İzolasyon

Detaylı

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM

Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM Hemşirelik Fakültesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik 1994-1998 Lisans İstanbul Üniversitesi Bölümü

Detaylı

altında/rehberle yapar. özen gösterir. uygun çözüm yolları üretir. yapar.

altında/rehberle yapar. özen gösterir. uygun çözüm yolları üretir. yapar. HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Hemşirelik Esasları 2801201 II 6+12 12 14 Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersi Veren

Detaylı

Ameliyat Sırası Hasta Bakımı

Ameliyat Sırası Hasta Bakımı Ameliyat Sırası Hasta Bakımı AMAÇ Hastanın ameliyat sırası hemşirelik bakımının sürdürülmesi ve karşılaşabileceği komplikasyonların önlenmesidir. TEMEL İLKELER Ameliyat sırası dönemde hemşirelik bakımı;

Detaylı

İNTRAVENÖZ (IV) ENJEKSİYON

İNTRAVENÖZ (IV) ENJEKSİYON 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) İNTRAVENÖZ ENJEKSİYON(IV-damar içi) ve İLAÇ UYGULAMA TEKNİĞİ Slayt No : 25 Damar Yolu Endikasyonları : 1.) Ven içine ilaç uygulama 2.)

Detaylı

KAN ALMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

KAN ALMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer, Dilek Baytaş Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

Tedavi. Tedavi hedefleri;

Tedavi. Tedavi hedefleri; Doç. Dr. Onur POLAT Tedavi DVT tanısı konduktan sonra doğal gidişine bırakılırsa, ölümcül komplikasyonu olan PE ve uzun dönemde sakatlık oranı son derece yüksek olan posttromboflebitik sendrom ve Pulmoner

Detaylı

FİZYOTERAPİNİN PREOPERATİF ve POSTOPERATİF BAKIMDA YERİ Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı

FİZYOTERAPİNİN PREOPERATİF ve POSTOPERATİF BAKIMDA YERİ Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı FİZYOTERAPİNİN PREOPERATİF ve POSTOPERATİF BAKIMDA YERİ Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 PREOPERATİF BAKIM ve Hazırlık 2 Genel olarak, planlanmış ameliyat için hazırlık üç aşamada uygulanır: Hastanın

Detaylı

İntravenöz (IV) Kateter Takılması

İntravenöz (IV) Kateter Takılması İntravenöz (IV) Kateter Takılması AMAÇ İlaç ya da sıvı tedavisi için IV yola kateter takılması ve açıklığın sağlanmasıdır. TEMEL BİLGİLER Uzun süreli sıvı ya da ilaç tedavisi olan hastalarda IV yolun açıklığını

Detaylı

KANIN GÖREVLERİ NELERDİR?

KANIN GÖREVLERİ NELERDİR? Dr. Nazan ÇALBAYRAM KAN NEDİR? KANIN GÖREVLERİ NELERDİR? Kan Ürünleri Nelerdir? Kan Transfüzyonu Kan transfüzyonu, kan ürününün doğrudan bir canlının dolaşım sistemine verilmesidir. Kan Transfüzyonu İçin

Detaylı

Santral Venöz Kateter (SVK) Bakımı

Santral Venöz Kateter (SVK) Bakımı Santral Venöz Kateter (SVK) Bakımı AMAÇ Santral kateterin tıkanması ve enfeksiyon oluşmasının önlenmesidir. TEMEL İLKELER Sık veya sürekli damar erişimine gereksinim gösteren hastalarda tercih edilir.

Detaylı

Ödem İzlemi ve Bakımı

Ödem İzlemi ve Bakımı AMAÇ Ödemin tanımlanması, izlenmesi, uygun bakımın verilmesi ve olası komplikasyonların önlenmesidir. TEMEL İLKELER Tanımlar Ödem: Ekstraselüler (hücrelerarası) bölmede sıvının aşırı derecede birikmesidir.

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

ÖDEM NEDİR? Hazırlayan : FATMA OKUMUŞ

ÖDEM NEDİR? Hazırlayan : FATMA OKUMUŞ ÖDEM NEDİR? Hazırlayan : FATMA OKUMUŞ ÖDEM NEDİR TANIM Ödem sık karşılaşılan ve vücutta sıvı birikimi olarak tanımlanan ve bazen de bazı ciddi hastalıkların belirtisi olan klinik bir durumdur. Ödem genellikle

Detaylı

BAŞ BANYOSU UYGULAMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

BAŞ BANYOSU UYGULAMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

Santral kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları önlenebilir mi? Hemato-Onkoloji Hastalarımızdaki tecrübelerimiz Doç.Dr.

Santral kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları önlenebilir mi? Hemato-Onkoloji Hastalarımızdaki tecrübelerimiz Doç.Dr. Santral kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları önlenebilir mi? Hemato-Onkoloji Hastalarımızdaki tecrübelerimiz Doç.Dr.İlker DEVRİM UHESA verilerine göre: Türkiye de Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine

Detaylı

HİCKMAN KATETER HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010

HİCKMAN KATETER HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010 HİCKMAN KATETER BAKIMI HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010 HİCKMAN KATETER Hematoloji ve Onkolojide IV Kemoterapilerde, AIDS hastalarının günlük antiviral

Detaylı

Postüral Drenaj Uygulama

Postüral Drenaj Uygulama Postüral Drenaj Uygulama AMAÇ Akciğerlerdeki sekresyonun yer çekimi yardımıyla drenajının gerçekleştirilmesidir. TEMEL İLKELER Spontan solunumda veya ventilatöre bağlı hastada akciğerlerin tüm bronş ve

Detaylı

Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü

Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü AMAÇ Çocuğun vücut ağırlığının doğru olarak ölçülmesi, sonucun çocuğun yaşına göre değerlendirilmesi ve değişikliklerin izlenmesidir. TEMEL BİLGİLER Sağlıklı çocuklarda

Detaylı

Herkes için Kaliteli, Koruyucu, Eşit Sağlık Hizmeti

Herkes için Kaliteli, Koruyucu, Eşit Sağlık Hizmeti Herkes için Kaliteli, Koruyucu, Eşit Sağlık Hizmeti EVDE BAKIM ve DESTEK HİZMETLERİ v Evde Doktor Muayene Hizmeti: Hekim ve hemşire tarafından hastanın evinde muayenesi, reçetesinin düzenlenmesi,tıbbı

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Kredisi AKTS Dahili Bakım I DHH 501 I. Yarıyıl 3 T+ 4 U 5 10

DERS BİLGİLERİ. Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Kredisi AKTS Dahili Bakım I DHH 501 I. Yarıyıl 3 T+ 4 U 5 10 Dahili Bakım I DHH 501 I. Yarıyıl 3 T+ 4 U 5 10 Prof. Dr. Nermin Olgun Prof. Dr. Nermin Olgun Dersin Süresi (Dönemlik /Yıllık) Bir Dönemlik Öğrenciye tüm sistem hastalıklarının belirti-bulguları, tanı

Detaylı

Bası Yarası Tedavisi Sonrası Gelişebilecek Erken ve Geç Dönem Komplikasyonları

Bası Yarası Tedavisi Sonrası Gelişebilecek Erken ve Geç Dönem Komplikasyonları Basınç Yaraları (Dekübütüs Ülserleri ) Basınç Yaralarının Nedenleri Basınç Yarası Oluşmasında Risk Faktörleri Basınç Bölgeleri Basınç Yaralarının Oluşumu ve Evreleri Basınç Yaralarının Önlenmesi Bası Yarası

Detaylı

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen

Detaylı

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.

Detaylı

AMELĐYATHANE HEMŞĐRELĐĞĐ

AMELĐYATHANE HEMŞĐRELĐĞĐ AMELĐYATHANE HEMŞĐRELĐĞĐ 30 AKTS 4. yıl 1. yarıyıl Lisans 36 s/hafta 30 kredi Teorik: 4 s/hafta Klinik: 32 s/hafta Đletişim e-posta: Özlem Kevser KOREL ozlemkorel@maltepe.edu.tr Dersle Đlgili Görüşme Saatleri:

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Size üç antikanser ajan or ilaç oluşan FEC tedavisi öneriliyor.: Fluracedyl, Epirubicin ve Cyklofosfamid Üç haftalık

Detaylı

Hemşireliğin Kayıtlara Yansıyan Yüzü

Hemşireliğin Kayıtlara Yansıyan Yüzü Hemşireliğin Kayıtlara Yansıyan Yüzü Yaşam başlangıcından ölümüne kadar, sağlık ve hastalık durumunu anlama, uygun girişimleri planlayarak sorunu çözme sorumluluğuna sahip olan hemşirelik; insanı ele alan

Detaylı

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir? YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları

Detaylı

Spor yaralanmaları ve tedavi yöntemleri

Spor yaralanmaları ve tedavi yöntemleri Spor yaralanmaları ve tedavi yöntemleri İster amatör olarak spor yapın, isterseniz profesyonel sporcu olun, başınıza en sık gelen olaylardan biridir sakatlanmak. Yazan: Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Detaylı

Eser Elementler ve Vitaminler

Eser Elementler ve Vitaminler Doç. Dr. Onur POLAT Eser Elementler ve Vitaminler Esansiyel eser elementin temel özellikleri diyetten kesilmesi veya yetersiz alımıyla yapısal ve biyokimyasal değişikliklerin olması ve bu değişikliklerin

Detaylı

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik

Detaylı

VARİS TEDAVİSİNDE KONFORUN YENİ ADI. Endovenöz Radyofrekans Ablasyon

VARİS TEDAVİSİNDE KONFORUN YENİ ADI. Endovenöz Radyofrekans Ablasyon VARİS TEDAVİSİNDE KONFORUN YENİ ADI Endovenöz Radyofrekans Ablasyon Varis ve venöz yetersizlik toplumda en sık görülen belki de bu nedenle kanıksanabilen ciddi bir hastalıktır.venöz yetersizliğin ana nedeni

Detaylı

NEFROSTOMİ BAKIMI. - Mikroorganizmaların çevreye temasını önler.

NEFROSTOMİ BAKIMI. - Mikroorganizmaların çevreye temasını önler. NEFROSTOMİ BAKIMI Nefrostomi, karın arka yan duvarından böbrek pelvisine idrar drenajı için kateter yerleştirilmesidir. Perkütan yada açık cerrahi ile yapılır. Nefrostomi tüpü için Maloket kateterler veya

Detaylı

5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR?

5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR? DERS : KONU : MESLEK ESASLARI VE TEKNİĞİ KAN VE KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU 1.) Kanın en önemli görevini yazın : 2.) Kan transfüzyonunu tanımlayın : 3.) Kanın içinde dolaştığı damar çeşitlerini yazın : 4.)

Detaylı

HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ

HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ KONU BAŞLIKLARI Hemşirenin eğitici rolü ve iletişim Hasta ve aile eğitimi Hasta eğitiminin

Detaylı

CERRAHİ SERVİS HEMŞİRESİ

CERRAHİ SERVİS HEMŞİRESİ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Eşit Tevfik Candan Öngün Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. ÇALIŞTIĞI BÖLÜM

Detaylı

OSTEOARTRİT. Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ

OSTEOARTRİT. Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ OSTEOARTRİT Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ Eklem kıkırdağından başlayıp, eklemlerde mekanik aşınmaya ve dejenerasyona yol açan kronik bir eklem hastalığıdır. LİTERATÜRDEKİ İSİMLERİ ARTROZ DEJENERATİF ARTRİT Yavaş

Detaylı

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM YOĞUN BAKIMA HASTANIN KABULÜ Açık kalp ameliyatı yapılan hastaların ameliyathaneden yoğun bakıma transferi entübe

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ 2015 2016 DEĞERLENDİRME REHBERİ Sevgili öğrencimiz, Klinik Uygulama Dersi nde, lisans eğitimi süresince kazandığınız bilgi ve becerilerinizi birey, aile ve toplumun sağlık bakımı gereksinimlerini karşılamada

Detaylı

Santral Venöz Kateter. Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi

Santral Venöz Kateter. Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi Santral Venöz Kateter Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi 8 yaşında ALL VAKA sürecinde SVK TANI : 8/2010 RELAPS 1/2011 KİT 6/2011 7/2011 3/2013 +55.gün +13.ay hafif kgvhh Santral venöz Port kateter

Detaylı

ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ

ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ ADEZİV KAPSÜLİT FZT NAZMİ ŞEKERCİ DONUK OMUZ - FROZEN SHOULDERADEZİV KAPSÜLİT Adeziv kapsulit omuz ekleminde, eklem kapsülünün kronik iltihabi bir durumu olup eklem kapsülünde kalınlaşma, sertleşme ve

Detaylı

HEM 201 Tıbbi ve Cerrahi Sağlık Bakımı HEM 201. 20 AKTS 2. yıl 1. yarıyıl Lisans Zorunlu 24 s/hafta 16 kredi

HEM 201 Tıbbi ve Cerrahi Sağlık Bakımı HEM 201. 20 AKTS 2. yıl 1. yarıyıl Lisans Zorunlu 24 s/hafta 16 kredi HEM 201 Tıbbi ve Cerrahi Sağlık Bakımı HEM 201 20 AKTS 2. yıl 1. yarıyıl Lisans Zorunlu 24 s/hafta 16 kredi Teorik: 8 s/hafta Klinik: 16 s/hafta Đletişim e-posta: Özlem Kevser KOREL Elçin BABAOĞLU AKDENĐZ

Detaylı

Emriye GEÇER. Beyin Ve Sinir Cerrahi Servisi Sorumlu Hemşiresi 2016 Hizmet İçi Eğitim Programı

Emriye GEÇER. Beyin Ve Sinir Cerrahi Servisi Sorumlu Hemşiresi 2016 Hizmet İçi Eğitim Programı Emriye GEÇER Beyin Ve Sinir Cerrahi Servisi Sorumlu Hemşiresi 2016 Hizmet İçi Eğitim Programı İlaç Güvenliği Sözel İstem Uygulamaları Advers Etki Bildirimi Tıbbi Sarf Malzemede Beklenmeyen Etkiler ve Hatalı

Detaylı

ÖLÜM VE ÖLÜMCÜL HASTANIN BAKIMI

ÖLÜM VE ÖLÜMCÜL HASTANIN BAKIMI ÖLÜM VE ÖLÜMCÜL HASTANIN BAKIMI İçerik ÖLÜMDEN SONRA CESEDİN BAKIMI ÖLÜMÜ YAKLAŞAN HASTANIN DUYGULARI ÖLÜMCÜL HASTAYA YAKLAŞIM YAKLAŞAN ÖLÜM BELİRTİLERİ ÖLÜMCÜL VE AĞIR HASTANIN FİZİKSEL GEREKSİNİMLERİNİN

Detaylı

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II II. KURUL

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II II. KURUL II. Kurul Dolaşım Sistemi ve Kan II. Kurul Süresi: 7 hafta II. Kurul Başlangıç Tarihi: 4 Kasım 2009 II. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 21 22 Aralık 2009 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Fatih EKİCİ 4

Detaylı

ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU

ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU Hemşire Deniz YALÇIN Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma Ve Uygulama Merkezi Pediatri Hematoloji Onkoloji Kliniği Servis Sorumlu Hemşiresi Sunum Planı Hastanın servise kabulü

Detaylı

Periodontoloji nedir?

Periodontoloji nedir? Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği

Detaylı

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ Fibrin degradation products; FDP testi; FDPs; FSPs; Fibrin split products; Fibrin breakdown products; Fibrin yıkım ürünleri bir pıhtının parçalanması sırasında ortaya çıkan maddelerdir.

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren

Detaylı

KRİYOTERAPİ VE SPOR HEKİMLİĞİ: HİPERBARİK GAZLI KRİYOTERAPİ

KRİYOTERAPİ VE SPOR HEKİMLİĞİ: HİPERBARİK GAZLI KRİYOTERAPİ KRİYOTERAPİ VE SPOR HEKİMLİĞİ: HİPERBARİK GAZLI KRİYOTERAPİ D. MATHELIN 95, AV. Victor Hugo 83700 Saint Raphael ÖZET: Spor hekimliğinin kullanımına sunulan çok sayıdaki medikal teknikler gibi kriyoterapi

Detaylı

hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi

hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi İçindekiler Bel fıtığı nedir? 4 Bel fıtığı teşhisi nasıl yapılır? 6 Bel fıtığı tedavisi nasıl yapılır? 7 Barricaid için bir aday

Detaylı

EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET

EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET EL HİJYENİ EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET GÜNÜMÜZDE NOZOKOMĐAL ENFEKSĐYONLARIN ÖNLENMESĐNDE EN ÖNEMLĐ TEK PROSEDÜR EL YIKAMADIR* EL YIKAMA El Florasi Kalici flora (koagülaz negatif stafilokok, difteroid,

Detaylı

YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ Travma; ani olarak dıştan mekanik bir etki sonucu meydana gelen, sağlığı tehdit eden, fiziksel ve ruhsal hasarlara yol açan bir olaydır.

Detaylı

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Klinik ve Sahada Entegre Uygulama-II

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Klinik ve Sahada Entegre Uygulama-II DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Klinik ve Sahada Entegre Uygulama-II 744004022016 8 2+16 10 22 Ön Koşul Ebelik Esasları, Doğum Öncesi Dönem II, Aile Planlaması, Yeni Doğan ve Çocuk

Detaylı

EL HİJYENİ VE ELDİVEN KULLANIMI TALİMATI

EL HİJYENİ VE ELDİVEN KULLANIMI TALİMATI AMAÇ Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonların ve çapraz bulaşmaların önlenmesi amacıyla sağlık personeli, hasta, hasta refakatçileri ve ziyaretçiler için, uygun el temizliği ve eldiven kullanma yöntemlerini

Detaylı

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi Hematopoetik kök hücre transplantasyonu hematoloji-onkoloji alanında özel bir daldır

Detaylı

Güven Platformu, Pıhtı Atmasına Bağlı Ölümlere DUR Diyor!

Güven Platformu, Pıhtı Atmasına Bağlı Ölümlere DUR Diyor! Her gün, bir uçak dolusu insan; pıhtı atması nedeniyle hayatını kaybediyor. Güven Platformu, Pıhtı Atmasına Bağlı Ölümlere DUR Diyor! Sanofi-aventis in koşulsuz desteğiyle Türkiye de ilk kez 16 uzmanlık

Detaylı

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 24.03.2014 CureMed te tanımlanmış anamnez modüller eklendi. 01 FTR Tedavi Formu prosedüre tanımlandı. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme

Detaylı

PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR. Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli

PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR. Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli PERİFERİK ARTER HASTALARINA YAKLAŞIM NASIL OLMALIDIR? A) ANAMNEZ (ÖYKÜ,

Detaylı

KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI

KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI İçerik HİJYEN DERİNİN YAPISI DERİ BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULMA NEDENLERİ BANYOLAR MASAJLAR AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI ÖZEL AĞIZ BAKIMI KIYAFETİN ÖNEMİ VE TEMİZLİĞİ Hijyen Hijyen; yunanca

Detaylı

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR?

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR? KEMOTERAPİ NEDİR? Kanser hücrelerini tahrip eden kanser ilaçları kullanılarak yapılan tedaviye kemoterapi denir. Bu tedavilerde kullanılan ilaçlara antikanser ilaçlar da denir. Kanserin türüne göre kemoterapinin

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ

Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem Prof.Dr.Mitat KOZ Mikrodolaşım? Besin maddelerinin dokulara taşınması ve hücresel atıkların uzaklaştırılması. Küçük arteriyoller her bir doku

Detaylı

TROMBOSİTOPENİ KONTROLÜ

TROMBOSİTOPENİ KONTROLÜ TROMBOSİTOPENİ KONTROLÜ GÜLDER GÜMÜŞKAYA HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ ONKOLOJİ HASTANESİ TROMBOSİT NEDİR? 1 Kemik iliğinde yapılan kan hücrelerinden biridir. Pıhtılaşma hücreleri olarak bilinir. 1mm 3 kanda

Detaylı

İLAÇ UYGULAMA HATALARININ ÖNLENMESİNDE HASTA ve YAKINLARI EĞİTİMİ

İLAÇ UYGULAMA HATALARININ ÖNLENMESİNDE HASTA ve YAKINLARI EĞİTİMİ İLAÇ UYGULAMA HATALARININ ÖNLENMESİNDE HASTA ve YAKINLARI EĞİTİMİ Hazırlayan: Lütfiye İnci BELKIZ*, Fatma ZOR** *Acıbadem Atakent Hastanesi, Bebek Bakım Odası Hemşiresi **Acıbadem Atakent Hastanesi, Yenidoğan

Detaylı

SICAK SOĞUK UYGULAMALAR

SICAK SOĞUK UYGULAMALAR SICAK SOĞUK UYGULAMALAR İçerik SOĞUK VE SICAK UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR SICAK VE SOĞUK UYGULAMANIN ETKİNLİĞİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER SICAK UYGULAMALAR SOĞUK UYGULAMALAR SICAK VE SOĞUK UYGULAMALAR

Detaylı

Yatak İçinde Tam Vücut Banyosu

Yatak İçinde Tam Vücut Banyosu Yatak İçinde Tam Vücut Banyosu AMAÇ Deri temizliğinin sağlanması, derinin değerlendirilmesi, hastanın rahatlaması, kan dolaşımının hızlandırılması, solunum hız ve derinliğinin uyarılması, kasların gevşemesinin

Detaylı

SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI. Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD.

SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI. Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD. SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD. SICAK BİTKİNLİĞİ-Etyoloji Sıcak ve nemli havaya uzun süre maruz kalma Yaşlı, çocuk Bilinçsiz diyet

Detaylı

Anestezi ve Termoregülasyon

Anestezi ve Termoregülasyon Anestezi ve Termoregülasyon Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Termoregülasyon Nedir? Isının düzenlenmesi, korunması, ideal aralığa getirilmesi amacıyla vücudun meydana getirdiği

Detaylı

TRANSFÜZYON EKİBİ VE HASTANE TRANSFÜZYON KOMİTELERİ. Uz Dr Nil Banu PELİT

TRANSFÜZYON EKİBİ VE HASTANE TRANSFÜZYON KOMİTELERİ. Uz Dr Nil Banu PELİT TRANSFÜZYON EKİBİ VE HASTANE TRANSFÜZYON KOMİTELERİ Uz Dr Nil Banu PELİT Tarihçe Bock AV. Use and abuse of blood transfusion. N Engl J Med. 1936 ; 215: 421-425. Fantus B. The therapy of Cook Country Hospital

Detaylı

KALICI ÜRETRAL KATATER UYGULAMA (takılması-çıkarılması) PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

KALICI ÜRETRAL KATATER UYGULAMA (takılması-çıkarılması) PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

İLAÇ/ TEDAVİ UYGULAMA STANDARTLARI

İLAÇ/ TEDAVİ UYGULAMA STANDARTLARI İLAÇ/ TEDAVİ UYGULAMA STANDARTLARI Göze İlaç Uygulama Buruna İlaç Uygulama Kulak Bakımı ve Kulağa İlaç Uygulama Oral Yolla İlaç Hazırlama ve Uygulama Nebulizatör İle İlaç Uygulama İnhalasyon Yolu İle İlaç

Detaylı

KAWASAKİ HASTALIĞI Kawasaki Sendromu; Mukokütanöz Lenf Nodu Sendromu;

KAWASAKİ HASTALIĞI Kawasaki Sendromu; Mukokütanöz Lenf Nodu Sendromu; KAWASAKİ HASTALIĞI Kawasaki Sendromu; Mukokütanöz Lenf Nodu Sendromu; Kawasaki hastalığı sebebi bilinmeyen ateşli çocukluk çağı hastalığıdır. Nadiren ölümcül olur. Hastalık yüksek ateş, boğazda ve dudaklarda

Detaylı

NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015

NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015 NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015 Nütrisyon Nütrisyon: İnsanların gelişmeleri ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan besin maddelerini dışarıdan sağlamaları

Detaylı

SAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ

SAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ SAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ Uzm. Hem. İlknur Yayla *Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Müdürü, Acıbadem Sağlık Grubu Ameliyathaneler ve MSÜ Koordinatörü Hazırlanma Tarihi: 23 Mart 2016 http://www.haberturk.com/saglik/haber/536313-kanserde-nano-teknoloji-mucizesi

Detaylı

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Dokuların oksijen ve besin ihtiyacını karşılayan, kanın vücutta dolaşmasını temin eden, kalp ve kan damarlarının meydana getirdiği sisteme dolaşım

Detaylı

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı