ÖNSÖZ. Değerli Meslektaşlarımız,

Transkript

1

2 ÖNSÖZ Değerli Meslektaşlarımız, Doğayı, doğaya ait tüm bileşenleri ve bunların arasındaki etkileşimi konu alan ve biyoloji, kimya, fizik, su urünleri, ziraat, eczacılık, ormancılık, coğrafya, sosyoloji, turizm ve hukuk gibi birçok farklı disiplinin araştırma alanına giren Ekoloji bilimine olan ilgi son yıllarda dikkat çekici şekilde artmaktadır. Ekoloji odaklı çalışan, çeşitli bilim dallarında uzman bilim insanlarını bir araya getirmeyi hedefleyen Ekoloji Sempozyumları serisinin altıncısı olan Ekoloji 2015 Sempozyumu Mayıs 2015 tarihleri arasında Sinop Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Sinop Üniversitesi olarak böylesine kapsamlı ve disiplinler arası bir sempozyumu ilk kez düzenliyor olmanın gurur ve sevincini yaşamaktayız Mayıs 2015 tarihinde Sinop Üniversitesi Ahmet Muhip Dıranas Uygulama Otelinde düzenlenen Ekoloji 2015 Sempozyumunda siz değerli bilim insanlarını, birçok ekosistemi barındıran eşsiz bir doğaya sahip Sinop`umuzda misafir etmenin verdiği mutluluktan onur duyduğumu özellikle belirtmek isterim. Doğaya olan saygı ve sevgi duyularına önemli katkı sağladığına inandığım ekoloji odaklı evrensel bakış açısının ve eğitimin ne kadar gerekli olduğunu bizlere hatırlatan ekoloji sempozyumların devamlılığını temenni ederek Türkiye'nin En Mutlu Şehrine hoş geldiniz dileklerimi sunarım. Prof. Dr. İsmet BERBER Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı

3 4 Sempozyum Düzenleme Kurulu SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU ONURSAL BAŞKAN Prof. Dr. Recep BİRCAN Sinop Üniversitesi-Rektör SEMPOZYUM BAŞKANI Prof. Dr. İsmet BERBER Sinop Üniversitesi-Bivoloji Bölüm Başkanı EKOLOJİ SEMPOZYUMU KURULU Prof. Dr. Sedat V. YERLİ Prof. Dr. Süleyman AKBULUT Prof. Dr. Nazım ŞEKEROĞLU Prof. Dr. Ahmet İSTANBULLUOĞLU Pror. Dr. İlkay ERDOĞAN ORHAN Hacettepe Üniversitesi, Ankara Düzce Üniversitesi, Düzce Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ SEMPOZYUM SEKRETERYASI Yrd. Doç. Dr. Çetin SÜMER Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Güley KURT ŞAHİN SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU ÜYELERİ Doç. Dr. Serdar BEKTAŞ Yrd. Doç. Dr. Barış BAYRAKLI Yrd. Doç. Dr. Çetin SÜMER Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Elif TEZEL ERSANLI Yrd. Doç. Dr. Evrim SÖNMEZ Yrd. Doç. Dr. Funda ÜSTÜN Yrd. Doç. Dr. Güley KURT ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Hakan AKSU

4 Sempozyum Düzenleme Kurulu 5 Yrd. Doç. Dr. Hülya SİPAHİ Yrd. Doç. Dr. Ömer ELKIRAN Yrd. Doç. Dr. Meryem ÖZ Yrd. Doç. Dr. Zafer KARSLI Dr. Zeynep YEĞİN Araş. Gör. Dr. Pınar ÇAM Araş. Gör. Cumhur AVŞAR Araş. Gör. Fatih GÜMÜŞ Araş. Gör. Rukiye TANYERİ BİLİM KURULU Prof. Dr. Ahmet İSTANBULLUOĞLU Prof. Dr. Ahmet KARATAŞ Prof. Dr. Ali Aslan DÖNMEZ Prof. Dr. Ali Osman KETENOĞLU Prof. Dr. Arif GÖNÜLOL Prof. Dr. Aynur AYDIN Prof. Dr. Belma ASLIM Prof. Dr. Bülent CİHANGİR Prof. Dr. Cemal Varol TOK Prof. Dr. Cumhur ÇÖKMÜŞ Prof. Dr. Ekrem GÜREL Prof. Dr. Ercüment ÇOLAK Prof. Dr. Ertan YILDIRIM Prof. Dr. Fikrettin ŞAHİN Prof. Dr. Hamdi Güray KUTBAY Prof. Dr. Hasan SEVGİLİ Prof. Dr. Gülfem BAKAN Prof. Dr. İlkay ERDOĞAN ORHAN Prof. Dr. İrfan ALBAYRAK Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ Niğde Üniversitesi, Niğde Hacettepe Üniversitesi, Ankara Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun İstanbul Üniversitesi, İstanbul Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu Yeditepe Üniversitesi, İstanbul Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun Ordu Üniversitesi, Ordu Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale

5 6 Sempozyum Düzenleme Kurulu Prof. Dr. İsmet BALIK Prof. Dr. Latif KURT Prof. Dr. Levent BAT Prof. Dr. Metin TURAN Prof. Dr. Murat ÖZBEK Prof. Dr. Murat SEZGİN Prof. Dr. Mustafa SÖZEN Prof. Dr. Nazım ŞEKEROĞLU Prof. Dr. Nazmi POLAT Prof. Dr. Oktay YILD1Z Prof. Dr. Ramazan ÇAKMAKC1 Prof. Dr. Sabri KILINÇ Prof. Dr. Sedat AYANOĞLU Prof. Dr. Serdar TEZCAN Prof. Dr. Temel SARIY1LDIZ Prof. Dr. Tuncer KATAĞAN Prof. Dr. Vahit KONAR Prof. Dr. Veysel AYSEL Prof. Dr. Yüksel COŞKUN Prof. Dr. Zihni DEMİRBAĞ Doç. Dr. Burçin Aşkım GÜMÜŞ Doç. Dr. Ferah ÖZKÖK Doç. Dr. Hikmel Yeter ÇOĞUN Doç. Dr. Hüseyin ÇETİN Doç. Dr. Özlem ÇAKAL ARSLAN Doç. Dr. Seyhan AHISKA Doç. Dr. Şermin AÇIK ÇINAR Yrd. Doç. Dr. Alpay TIRIL Ordu Üniversitesi, Ordu Yeditepe Üniversitesi, İstanbul Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak Kilis 7Aralık Üniversitesi, Kilis Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Samsun Düzce Üniversitesi, Düzce Atatürk Üniversitesi, Erzurum Adnan Menderes Üniversitesi, Aydm İstanbul Üniversitesi, İstanbul Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu Amasya Üniversitesi, Amasya Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Dicle Üniversitesi, Diyarbakır Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis Akdeniz Üniversitesi, Antalya Dokuz Eyliil Üniversitesi, İzmir

6 Poster Bildiriler Küresel Ekolojik Sorunlar 415 Kelkit Havzası Kuraklık Modellemesi Hakan Mete Doğan, Orhan Mete Kılıç, İbrahim Erdoğan Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü, Tokat Sorumlu yazar e-posta: Giriş: Hızla artan dünya nüfusu, kentleşme, küresel iklim değişimi, yanlış arazi kullanımı, orman tahribatları, çölleşme gibi nedenlerle, dünyamızda kuraklık sıkıntısı baş göstermiş ve artık bu durum bütün dünya devletlerinin ortak sorunu olarak uluslararası panellerde tartışılmaktadır. Kuraklık toplumları gerek sosyal, gerek ekonomik ve psikolojik açıdan etkileyebilmektedir. Bu gibi nedenlerden ötürü kuraklığın etkilerinin izlenmesi ve hangi boyutlara ulaşacağının tahmin edilmesi, gerekli önlemlerin alınabilmesi adına karar verici mercilere yardımcı olmaktadır. Bu çalışmada ekolojik ve biyoçeşitlilik bakımından Türkiye`nin önemli havzalarından biri olan Kelkit Havzası`nın kuraklık modeli oluşturulmuş ve haritalanmıştır. Çalışmada, iklim verileri ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla kuraklık indeks (Kİ) değerleri modellenmiş ve haritalanmıştır. Böylece Kelkit Havzası`ndaki kuraklığın boyutu ve etkileri hakkında önemli bulgulara ulaşılmış ve tartışılmıştır.. Gereçler ve Yöntemler: Çalışmada kullanılan Kİ temelde aylık ortalama yağışın günlük ortalama potansiyel evapotranspirasyona oranı olarak ifade edilmektedir. İndeks için gerekli olan iklim verileri FAO nun geliştirdiği LOCCLIM yazılımı kullanılarak raster veri formatında üretilmiştir. ArcGIS 10.2 ortamında Kİ formülü, raster calculator ve üretilen (ortalama yağış ve evapotranspirasyon) raster harita katmanları kullanılarak kuraklık raster harita katmanı oluşturulmuştur.oluşturulan kuraklık haritası UNESCO tarafından geliştirilen kuraklık sınıflarına göre sınıflandırılmıştır. Bulgular: LOCCLIM yazılımı ile oluşturulan Kelkit Havzası`nın aylık ortalama yağış değerleri mm/ ay ile mm/ay arasında değişen değerler almıştır. Potansiyel evapotranspirasyon değerleri de 1.01 mm/ gün ile 3.16 mm/gün değerleri arasında değişmektedir. Kİ ne göre yapılan hesaplama sonucunda elde edilen harita ile arasında değişen birimsiz indeks değerlerini almıştır. Kİ haritası UNESCO kuraklık sınıflamasına göre sınıflandırıldığında ise Kelkit Havzası orta kurak, az Kurak ve kurak değil sınıflarına göre dağılım göstermiştir. Sınıflama sonucunda çok kurak ve kurak sınıfına dahil olan her hangi bir bölgeye rastlanmamıştır. Sonuç ve Tartışma: Ülkemiz dünya üzerinde yarı kurak kuşakta yer almaktadır ve ülkemizin kuraklıktan en az etkilenecek bölgelerinden birisi de Kelkit Havzası olarak göze çarpmaktadır. Özellikle kuraklığın boyutunun sürekli olarak izlenmesi oluşabilecek tehditlerin önceden tahmin edilebilmesinde önem teşkil etmektedir. Bu çalışma ile de geliştirilen coğrafi bilgi sistemleri yazılımları yardımıyla Kelkit Havzası`nın raster kuraklık haritası oluşturulmuştur. Kuraklık havza için şu anda tehlikeli boyutlarda olmamasına rağmen havzada kuraklığın orta seviyelerde olan yerleşim yerlerinde tasarruf eğitimi ile bilinçli su kullanımı, doğal kaynakların düzenli ve etkin kullanılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması ve koruma adına seminerler ve eğitimler verilmesi önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kuraklık, Kelkit Havzası, CBS, Kuraklık İndeksi