ĠNOVASYON YENĠLĠKÇĠLĠK - YARATICILIK

Transkript

1 ĠNOVASYON YENĠLĠKÇĠLĠK - YARATICILIK Serap Aydar TBD ANKARA 23 HAZĠRAN 2010

2 SEMĠNER ĠÇERĠĞĠ Ġnovasyon-YenileĢim Kavramsal Çerçeve Yaratıcılık (Beyin Fırtınası Atölye çalıģması) Yaratıcı Kurum Kültürü ile Ar-Ge çalıģmaları iliģkisi Genel Değerlendirme ve KapanıĢ

3 AMAÇ Hızlı değiģim, geliģim, belirsizlikler ve müģteri beklentilerindeki farklılaģmalar nedeni ile kıyasıya REKABET yarıģı içinde olan iģletmelerin; ayakta kalabilme yöntemlerinden olan ĠNOVASYON yaklaģımı hakkında bilgi aktararak farkındalık oluģturmaktır.

4

5 Evde telefon bulunmasının sahibini ayrıcalıklı kıldığı yıllar Her cebe bir telefon değil her eve bir telefonun hayal edilemediği yıllar Dünyanın birbirine yabancı olduğu yıllar

6 "The first IBM PC ran on a 4.77 MHz Intel 8088 microprocessor. The PC came equipped with 16 kilobytes of memory, expandable to 256k.

7

8 31 Ocak 1968 TRT nin ilk tv deneme yayını Tele safirlik dönemi. Hayal dünyamızın görsellikle birlikte farklı boyutta renklenmesi. Yaşamı, kültürel yapıyı, tüm toplumsal sistemleri derinden etkileyen teknolojik gelişim. Teknolojinin yaşamımıza adım adım girişi; Televizyon Oda büyüklüğünde bilgisayarlardan, cep bilgisayarlarına Siyah beyaz fotolardan digital fotoğraf makinaları ile çekimler, evde basımlar (fotoğrafçıların kapanması, her evde fotoğrafçıların foto sanatçılarının yetişmesi) İş kollarının değişmesi, yeni iş kollarının türemesi. Eğitim alanlarının farklılaşması. Kameralar Globalleşme (Bu süreçte yerelliğin değerlerinin kaybedilmemesi)

9

10

11 B Y F Ü E A T N R Ü Ġ K N L L Ġ I K L L I E K R L A R ÖNCE YADIRGANIR

12 ġu Kavramların Gündelik YaĢama girmesi konusunda ne düģünüyorsunuz? - Gözle yönlendirilen otomobil (hangi sektörler etkilenir? İnsan yaşamı, ekolojik denge, çevre..?) - Depremden elektrik üretimi (hangi il, ülke, coğrafya farklı etkilenir, dünya ekonomisi, politik dengeler?) - Düşünce enerjisi ile çalışan bilgisayar - Telefonsuz bir yaşam, düşünce yolu ile iletişim - Zihindeki görsellerin perdeye yansıması neleri değiştirir (Ör. Sinema, tv sektörü, film dizi, oyuncular)

13 GeliĢmiĢ Ülkelerin temel ekonomik yapısının farklılaģması ġirketlerin/ Endüstrilerin Bilgiye Dayalı olması EKONOMĠNĠN ETKĠLENMESĠ KÜRESELLEġME ULUSLARARASI REKABETĠN YAYGINLAġMASI AVANTAJIN BĠLGĠ TEKNOLOJĠLERĠNE ve ĠNSAN KAYNAĞINA ÖNEM VERENLERE GEÇMESĠ

14 Ürün ve hizmetlerin AYNILAġMASI sonucunda fiyatlar düģüyor, karlar yok oluyor

15 REKABETTE BELİRLEYİCİ UNSUR FARKLILIK YARATMAK FARKLILIK + DEĞER YARATMA = ĠNOVASYON

16 İnovasyon Nedir? Latince ==== INNOVATUS === Toplumsal, kültürel ve idari alanlarda yeni yöntemlerin kullanılması. Türkçede YENĠLĠK Innovation kavramında = yeni olarak tanımlananların toplumsal, ekonomik değiģime ve faydaya dönüģtürülmesi söz konusudur Ġnovasyon; yeni, değiģik ve farklı fikirlerin, bilgiyi kullanarak, yeni ve geliģkin ürün/hizmet/yöntemlere dönüģtürülmesidir.

17 Ġnovasyon, dönüģtürme süreci sonunda ortaya konan,, pazarlanabilir, yeni ya da geliģtirilmiģ ürün, yöntem ya da hizmettir (Avrupa Komisyonu, 1995).

18

19

20

21

22 Radyatörlerin GeliĢim Trendi

23 ĠNOVASYON Bilginin ekonomik ve toplumsal faydaya dönüģtürülmesidir DeğiĢime istek Yeniliğe açıklık GiriĢimcilik ruhu ile özdeģleģen bir kültürün ürünüdür

24 Rekabet için ĠNOVASYON Ġnovasyon için Ar-Ge Ar-Ge için YARATICILIK Yaratıcılık için MOTĠVASYON BĠLGĠ ÖĞRENEN ORGANĠZASYON TEKNOLOJĠ Motivasyon için BĠLGĠ MOTĠVASYON ĠNOVASYON Bilgi için ÖĞRENEN ORGANĠZASYON ve TEKNOLOJĠ HEPSĠNĠN TEMELĠ KURUMSAL KÜLTÜR YARATICILIK Ar-Ge

25 ĠNOVASYON ETKĠLEġĠM AĞI Pazarın ve Toplumun İhtiyaçları Yeni Fikirler ve Teknolojiler Geliştirme Üretim Pazarlama ve Satış Pazar Mevcut Bilgi ve Teknoloji Tüm etkileģim ağının, etkileģim süreci donanımlı insan kaynağı ile sağlanabilecektir.

26 İnovasyon Türleri Ürün Ġnovasyonu Teknolojik Ġnovasyon Hizmet Ġnovasyonu Sunumsal inovasyon Toplumsal Ġnovasyon Süreç Ġnovasyonu Pazarlama Ġnovasyonu

27 YARATICILIK

28

29 YARATICILIK -En basit Ģekliyle orijinal, sosyal faydalılığı olan ürünler veya fikirler yaratabilme yeteneğidir - Herkesin gördüğü Ģeyi aynı görüp onunla ilgili farklı Ģeyler düģünebilmektir. - Yaratıcılık günlük olaylara ve nesnelere herkesten farklı bakabilmek ve farklı yaklaģım tarzı geliģtirebilmektir.

30 Yaratıcı Düşünce Ne Demektir? Kalıpların ötesine geçebilmektir. Alışılmışın dışına çıkabilmektir. Kavramları keşfedilmemiş biçimde ilişkilendirmektir. Esas olarak, kullanım değeri taģıyan özgün yaklaģımlar sergileyebilmektir. Özetle, akıcı ve esnek düģünebilmektir.

31 Yaratıcı Düşünce Potansiyeli Toplumlarda dahi lerin görülme sıklığı ortalama 2 / düzeyindedir. Gerekli kültür iklimi sağlanmayacak olursa, büyük olasılıkla bu potansiyel gerçeğe dönüşemeyecektir.

32 Yaratıcı Düşünce Potansiyeli Dahilerle mi Sınırlıdır? Kesinlikle hayır!.. Özel tasarlanmıģ uygulamalı eğitimlerle (ve özgüven eğitimleriyle), sıradan insanların da sıra dıģı düģünebilmeleri sağlanmaktadır.

33 Yaratıcı Bireylerin Karakteristik Özellikleri Ġstek enerjisi Sıra dıģı zeka Tükenmeyen merak Sürekli tetiktelik Gerçekçi özgüven Açık fikirlilik Deneyci yaklaģım Ġyimserlik Pes etmemek Yaratıcılıktan keyif almak

34 ESNEK DÜġÜNEBĠLME

35 Her gruba bir cümle - İNSANA KIRKAYAK GENİ NAKLEDİLMİŞ OLSAYDI? - HERKES BİZİ ÇOK İYİ ANLASAYDI? - HİÇ KİMSE BİZİ ANLAMASAYDI? - YALNIZCA BİR TEK MEVSİM OLSAYDI? - DÜŞÜNCEYİ KAYIT ETME ŞANSIMIZ OLSAYDI?

36

37 ZĠHNĠN FĠKĠRLERĠ BĠRLEġTĠRME YENĠ VE FARKLI BĠR ġeyler YARATABĠLME BUNU GÖZÜMÜZDE CANLANDIRABĠLME YETENEĞĠNĠN SONUCUDUR YARATICILIK

38 KULUÇKA Bilinçli düģünmeye ara verme Dali, Edison ĠĢyeri Aylaklarının parlak fikirle FĠKRĠN DOĞUġU EVREKA Tamam buldum, ġimģek, ampul, Jeton düģmesi ilham ve yeni fikirler Fikrin doğuģu; bilinçdıģından bilinçli zihne yeni fikirlerle geçiģ anıdır Genellikle stressiz Rahat anlardır HAZIRLIK Bilinçli, sistematik, analitik yaklaģım Problem hk. Okuma, GörüĢme yapma, Seyahat, fikir, görüģ, toplama YARATICILIK SÜRECĠ DÖRT AŞAMALI YARATICILIK MODELİ GELĠġTĠRME Argede, sanayide, sanatta edebiyatta Uygulama Yeteneği, analitik DüĢünme becerisi ĠLHAM ANCAK HAZIRLIKLI BEYĠNLERE GELĠR

39 Yaratıcılığın 4 evresi lineer değil Tekrarlayıcı öngörü ve döngülerden oluģmuģtur. Hazırlık aģamasında ne kadar çok problem, fikir ve düģünceyi zihninize kaydeder, zaman zaman anımsamaya çalıģıp gözden geçirirseniz zihninizdeki bilgi bağlantıları o derecede geliģir

40 AĢağıdaki kelimelerle bir öykü yazınız Genç kadın, baģarı, begonvil, bilgi, bisiklet, genç adam, kırmızı, dantel, tel örgü

41 BĠRLĠKTE YARATIM BEYĠN FIRTINASI

42 ORTAK AKIL ÇALIġMASIDIR Olanaksızı isteyerek, olası en iyiyi elde ederiz Ġtalyan Atasözü

43 BEYĠN FIRTINASI - Kalıpların dışında, sıra dışı, buluşçu fikirlerin ortaya konulmasını amaçlar Fikirlerin kalitesi değil miktarı önemlidir. - Asıl hedeflenen sıra dışı olanın ortaya çıkması için cesaretlendirmektir - Oylarken; birbirine benzeyen fikirler birleştirilebilir. - Grup içinde başkan mutlaka patron ya da yönetici değil konuyu en çok bilen kişi olmalı. - Dışarıdan katılan bir kişi kim işçi kim patron ayıramamalı. - Batıda düşünce kulüpleri, think thank (düşünce tankı) kuruluşları çok yaygındır.

44 Yasaklamak, yasaktır. Sözlü müdahale bir yana, beden diliyle dahi baskılama / dıģlama / küçümseme söz konusu olmamalıdır. DüĢüncelerin kullanım değeri değil, toplam sayısı üzerinde durulmalıdır. Seans - dozunda mizah yoluyla- eğlenceli kılınmalıdır.

45 Beyin Fırtınası Bir grup faaliyetidir. Grup üyeleri bir araya gelerek konu ile ilgili olası bütün fikirleri ortaya atar, bunlar çılgın fikirler olsa bile. Rahat iyi düzenlenmiģ bir ortam Grubun üye sayısı 5-10 kiģi olmalı Katılımcılar konu ile ilgili olmalı süre: 45 dakika - 1 saat Tüm fikirler kayda geçilmelidir. Oturum süresince hiçbir fikir için yorum yapılmamalıdır. Ġlk akla gelen çözüme takılmadan bütün olasılıklar dikkate alınmalıdır.

46 Yaygın olarak kullanılan metotlardan biri 3 tur halinde oy verilmesidir turda herkes istediği kadar fikre oy verebilir. Ancak her fikir için sadece 1 oy verilebilir. - Benzerler birleģtirilir, fikirlerin yarısı ilk turda elenebilir turda tekrar oylama yapılır. Herkesin 5 oy hakkı vardır. Bir fikre iliģkin 5 oy kullanılabilir ya da 5 değiģik fikir için 1'er oy kullanılabilir tur (son tur) En geçerli fikrin belirlenmesini sağlar. Herkesin sadece 1 oy hakkı vardır. Kapalı oyla da gerçekleģtirilebilir.

47 Beyin Fırtınası Verimliliği Yöntemin karakteristik özelliklerinden biri, katılımcıların dile getirdikleri düģüncelerin diğer katılımcıları tetiklemesi dir. Böylece, herkes herkesten esinlenmektedir kiģilik bir takım, dakikada yüzlerce yaratıcı-yenilikçi düģünce türetebilmektedir.

48 En verimli kuluçka örnekleri Beyin Fırtınası çalışmalarının hemen ertesinde zihnin konu ile ilgili yoğun çalışmasından sonra serbest kaldığında oluşabilmektedir. Beyin fırtınasını izleyen bir-iki gün içinde (bilinçli düşünmenin sona erdiği dönem) zihinde beliren fikirler hemen not edilip değerlendirilmeli.

49 Dolma Kalem AR-GE Çalışmaları (5 dakika grup çalışması) Ġnsanın avucunu ısıtma / serinletme Yazı alanını aydınlatma Mürekkebi görünmez kılma Harflerin kullanım sıklığını analiz... Prof. Ġ. Üstel

50 Yaratıcılık AR-Ge si Karayolu dinlenme tesisinde veteriner bulundurulması Benzin istasyonunda tansiyon ölçümü Ankesör yüksekliği ayarlanabilen telefon Asansör kabininin tavanında promosyon Yastık mönüsü

51 İnsanlar Nasıl İcat Yapar? Problemi bulur Sonra çözümü bulur

52 Yaratıcı Düşünce Odaklı Anahtar Sözcükler Triz scamper

53 TRIZ, Rusça Yaratıcı Problem Çözme Teorisi anlamına gelen Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadatch (Теория Решения Изобретательских Задач) kelimelerinin baģ harflerinden oluģmaktadır. Ayrıca literatürde Ġngilizce Theory of Inventive Problems Solving kelimelerinin baģ harflerinden oluģan TIPS kısaltması da kullanılmaktadır.

54 1946 yılında Sovyetler Birliği Patent Ofisi nde çalışmakta olan Genrich Saulovich Altshuller ve meslektaşları; dünya üzerinde var olan yaklaģık patenti incelemiģ ve ortak özelliklerine göre sınıflandırarak TRIZ i geliģtirmiģlerdir.

55 TRIZ teorisine göre, insanların karģılaģtığı iki tip problem vardır; - çözümü herkes tarafından bilinen problemler ve - çözümü bilinmeyen problemler. Çözümü bilinen problemler, kitaplar, teknik dergiler ya da konunun uzmanlarına danışılarak kolayca çözülebilir.

56 Ġkinci tip problem; (Yaratıcı problem olarak da bilinen problemler) ise, bilinen hiçbir çözümün olmadığı ve getirilen çözüm önerilerinin birbirleriyle çelişebildiği problemlerdir. Altshuller ise, yaratıcı problemi, çözümün başka bir probleme yol açtığı problemler olarak tanımlamıştır. Örneğin bir metal levhanın dayanıklılığını arttırmanın, ağırlığının artmasına neden olması bir yaratıcı problemdir.

57 TRIZ Teorisi Yaratıcılık Seviyesi: Patentleri inceleyen Altshuller in bulguları başlıca şu şekildedir: Gerçekten yaratıcı patentlerde, patent sahibi çelişkileri ortadan kaldıran ya da başka bir fırsatı feda etmeye neden olmayan bir çözüm önerisi geliştirmiştir. Patent sahiplerinin karşılaştığı problemlerin % 90 ı çeşitli teknik alanlarda, yalnızca 40 temel yaratıcı prensipten biri kullanılarak çözülmüştür. İncelenen un üzerindeki patentte, yalnızca i problemlere radikal ve yaratıcı bir çözüm getirmiştir; diğerleri sadece ürün veya sistem parametrelerinde yapılan küçük iyileştirmelerden ibarettir.

58 TRIZ Standart Çözüm Örneği 1: Tatlı Biber Konserve Metodu Biberleri konserve yapmadan önce çekirdeklerini ve sapını en hızlı ve düşük maliyetli olacak şekilde nasıl ayırabiliriz? Çözüm: Biberler hava sızdırmaz bir tanka yerleştirilir. Basınç azar azar 8 atmosfere çıkarılır. Bu sırada biberler sıkışır ve en zayıf olan sap yerinde çatlak oluşur. Biberin içindeki ve dışındaki basınç eşitlenir. Tankın basıncı hızla düşürülür. Biberin sapı çekirdekler ile beraber dışarı fırlar.

59 Benzer Yaratıcı Çözüm Örnekleri Sedir yemişi, kril (ufak karidese benzer deniz hayvanı) ve ay çekirdeğinin kabuklarının içlerinden ayrılması Fındık kabuğunun kırılması Şeker kristallerinin toza dönüştürülmesi

60 TRIZ Standart Çözüm Örneği 2:Lastik Hortumda Delik Açma 22 mm çapında elastik bir hortum üzerinde çok sayıda delik deleceksiniz. Delikleri çapaksız ve eksenini kaydırmadan nasıl delebilirsiniz? Çözüm: Maddelerin fiziksel hal değiģimleri prensibinden yararlanabilirsiniz. Hortumu dondurarak elastiklik özelliğini yok edelim. Delikleri zımba ile delelim. Hortumu normal elastik yapısına tekrar kavuşturalım.

61 scamper SCAMPER tek bir nesneye yöneltilen düģünme yöntemi serisidir. Bunun için tek bir nesne seçilir ve beyin fırtınası yoluyla bu nesne değiģtirilip geliģtirilir.

62 scamper S: Substitude: yer değiģtirme Ne ile değiģtirebilirim? Hangi materyalle değiģtirebilirim? Farklı bir güç kaynağı kullanabilir miyim? Çok eski yıllarda onun yerine ne kullanılmıģ olabilir?

63 scamper C: Combine: BirleĢtirme Hangi bölümler birlikte çalıģabilir? Neleri birleģtirebiliriz? Hangi özellikleri birleģtirebiliriz?

64 scamper -A: Adapt: Uyarlama Nesnenin hangi bölümünü ne ile değiģtirebilirim?

65 scamper Uyarlama Bu aģamada kiģinin, nesnenin bir amaca ya da duruma uyum sağlaması için üzerinde düzeltme yapılır. Var olan nesneler ya da olaylar üzerinde iliģkisiz olan konular ile fikir ve ürünler birleģtirilerek yeni düģünceler ortaya çıkartılır. Örneğin; bir elbise askısını daha baģka özel bir duruma nasıl sokabiliriz? Bunun için nasıl bir düzenleme yapmak gerekir? Elbise askısında güzel bir koku veren bir bölüm olabilir ve elbiselerdeki kötü kokuları yok eder. Elbise askısı suyu emen bir materyalden yapılmıģ olabilir. Bu durum da asılan elbiselerin daha çabuk kurumasını sağlar.

66 scamper M: Modify, minify, magnify: DeğiĢtirme, Küçültme, Büyültme Nesne daha ağır-hafif olsa ne olurdu? Nesne daha büyük-küçük olsa ne olurdu? Nesnenin rengini değiģtirirsek ne olur? Nesne konuģabilse ne söylerdi? Nesnenin içi görülebilseydi ne olurdu?

67 scamper DeğiĢtirme, Küçültme, Büyültme nesnenin orijinal örneğini alıp formunu değiģtirmek için geniģletme, Ģeklini ya da niteliğini büyültme, küçültme, hafifleģtirme, yavaģlatma gibi düzenlemeler yapılır. Örneğin; elbise askısının görüntüsünde, Ģeklinde ya da renginde nasıl bir değiģiklik yapılabilir? Elbise askısı daha ağır, hafif, hızlı güçlü, kısa ya da küçük nasıl yapılabilir? Elbise askıları daha geniģ ve güçlü yapılırsa ağır battaniyeleri ya da yatak örtülerini taģıyabilir. Farklı renklerde elbise askısı üretilirse giysiler mevsime göre ya da türlerine göre düzenlenebilir. -

68 scamper P: Put to other uses: diğer kullanımlarının yerine koyma : Amacını değiģtirme Nesneyi baģka hangi amaçlar için nasıl kullanabiliriz?

69 scamper E:Eliminate:Yok etme,çıkarma Nesneden neyi çıkarabilirsin? Nesneye olan ihtiyacımız azalsa ne olurdu? Nesneden çıkaramayacağınız parça hangisi? Neden?

70 scamper R:Reverse,Rearrange :Tersine çevirme ya da yeniden düzenleme Nesnenin Ģeklini, biçimini değiģtirirsek ne olur?

71 BĠRLEġTĠR EKLE / BÜYÜT / UZAT / ABART YA? ZAYIFLAT / KÜÇÜLT / HAFĠFLET / ĠNCELT ADAPTE ET / UYARLA DEYĠM VE ATASÖZLERĠ KULLAN ESĠNLEN / ANALOJĠ YAP BAġKA YERDE KULLAN ELE / BASĠTLEġTĠR YERĠNE BAġKASINI KOY

72 BĠRLEġTĠR; BĠR ATINIZ, BĠR DE ARABANIZ VARSA ÜÇ ġeyġnġz VAR DEMEKTĠR; BĠR AT BĠR ARABA BĠR DE AT ARABASI

73 YA? Ya dünyadaki tüm insanlar sabah kalktıklarında kendilerini (iki misli) büyümüģ bulsalardı? Neler olurdu? Ellerimiz yerinde ayaklarımız, ayaklarımız yerinde ellerimiz olsaydı Nasıl davranırdık, onları nasıl kullanırdık? Ör: Banka yöneticisisiniz; Ya ATM ler olmasaydı? Ya hiç Ģubemiz olmasaydı? Ya müģterilerim gelmek istemeselerdi? Örf: Garanti nin tlf bankacılığı

74 SAAT BĠRLEġTĠR : - Saat ile neyi birleģtirerek yeni bir ürün/kavram oluģturabilirim? -Saatin akrep, yelkovan, mil, pil, gövde gibi unsurlarını birleģtirerek neler yapabilirim? -Saatin niteliklerini (yuvarlak, kare, çubuk, metal, ahģap, cam vs) birleģtirerek hangi yeni ürünleri/konseptleri ortaya çıkartabilirim? EKLE/BÜYÜT : Saate ne ekleyebilirim? Onu büyüterek uzatarak ne yapabilirim? YA? : -Ya saati. Olarak düģünürsem? -Ya saat kendi baģına hareket ediyor/insanları gözlemliyor olsaydı? -Ya nefes alabilseydi? ZAYIFLAT/KÜÇÜLT : -Saati incelterek/küçülterek ne elde edebilirim? - Minyatür hale getirirsem nerede kullanabilirim? ADAPTE ET/UYARLA : Saate neyi uyarlayabilirim? Saati nereye uyarlayabilirim?

75 BAġKA YERDE KULLAN KEMER ANAHTAR

76 Bir Ürünün, Hizmetin, Raporun, Sürecin En Önemli 3-4 Özelliği/Unsurunu Yok Edin Önemli Özellik 1 Önemli Özellik 2 Önemli Özellik 3 Önemli Özellik 4

77

78

79 Yaratıcı Kurum Kültürü ile Ar-Ge çalıģmaları iliģkisi

80 Kurum Kültürü: Kurum genelinde geçerli olarak algılanan duygu ve düşünceler bütünüdür. Kurumsal ölçekte doğru olarak kabullenilen değerler, ilkeler, tutumlar ve davranışlardır. Kurumun psiko-sosyal iklimi dir.

81 İnovasyon için Gerekenler İnovasyon, farklı bir vizyon ve organizasyon gerektirir. Vizyon Thomas Watson-(IBM Yönetim Kurulu Başkanı) 1943'de: "Dünya pazarında beş bilgisayara yer olduğunu düşünüyorum." Edison-1913'te: "Sesli sinema, sessiz sinemanın yerini almayacaktır. Sessiz sinemaya o kadar çok yatırım yapıldı ki, bu yatırımları silip atmak gülünç olur."

82 İnovasyon için Gerekenler İnovasyon farklı bir kültür ve anlayış gerektirir. Farklı görmek, değişik açılardan bakmak Risk almak Yaratıcılık Müşterinin değerini bilmek Sorgulamak ( Neden?, Nasıl? Neden olmasın?, Neyi daha iyi yapabiliriz?, Nasıl daha iyi yapabiliriz? ) Başarısızlığı hoş görmek İletişim İşbirliği ve ekip çalışması Kalıpların ötesinde düşünebilmek

83 İnovasyon için Gerekenler Liderlik ve inovasyon yapma isteği: Açık, anlaģılır amaç olmalı Stratejik hedef: Ġnovasyonla rekabet avantajını yakalamak, korumak ve artırmak Uygun organizasyonel yapı: Yüksek düzeyde yaratıcılığı destekleyen Esnek, hiyerarģik olmayan bir organizasyonel yapı

84 İnovasyon için Gerekenler Kilit kiģiler: İnovasyonu körükleyen ve kolaylaştıran kişiliğe sahip yönetici ve çalışanlar Etkin takım çalıģması: Problemlerin çözümü için uygun ekipler Takım çalışmasının öğretilmesi konusunda şirket içi eğitimler Sürekli kiģisel geliģim: Yöneticilerde ve çalışanlarda yüksek düzey yetkinlik ve becerilerin gelişmesi Yoğun iletiģim: Organizasyon içinde ve dışında açık, güçlü ve sürekli iletişim

85 İnovasyon için Gerekenler Ġnovasyona yüksek düzeyde katılım: Organizasyonun tamamının inovasyon sürecine katılımı MüĢteri iliģkileri: İç ve dış müşterileri odak almak Yaratıcı ortam: Yaratıcı fikirlere olumlu yaklaşmak Ödüllendirme sistemi kurmak Hiçbir zaman hiçbir fikri eleştirmemek Öğrenen organizasyon: Kişisel olarak öğrenilenlerin firmaya mal edilmesi

86 ÖĞRENEN ORGANĠZASYON Öğrenen organizasyon; bireylerin öğrenmesine ortam yaratan bireylerin öğrenmesinden yararlanarak, bilgisini anlayıģını çevresini zaman içinde geliģtirebilen bir organizasyondur.

87 ÖĞRENEN ORGANĠZASYON Öğrenen organizasyon; Yeni bilgi, ürün ve hizmetler yaratan Yenilikçi gruplarla iliģkiler kuran Daha geniģ bir dünyanın algılanmasına ve yüksek bir amaca hizmeti öngören YETKĠLENDĠRĠLMĠġ BĠREYLER GRUBUDUR

88 ĠNOVASYONDA BAġARI Ġki faktöre bağlı Teknik Kaynaklar (insan, ekipman, bilgi, para vb) Bunları yönetme becerisi

89 ĠNOVASYON YÖNETĠMĠ ĠĢ süreçlerini (müģteri, tedarikçi, finansal ve dıģ kaynaklar) Teknolojiyi KURULUġUN inovasyonu destekleyecek ve teģvik edecek Ģekilde yönetmesidir Ġnsan iliģkilerini (Kültür, iletiģim, organizasyon vb)

90 Yazılı hale getirilmiģ, tüm kuruluģ tarafından paylaģılan ve uygulanan bir strateji var ise KuruluĢ içi ve dıģı bağlantılar ve iletiģim, güçlü ve etkin bir Ģekilde oluģturulduysa ĠNOVASYON BAġARILI OLABĠLĠR DeğiĢimin gerçekleģtirilmesi için gereken mekanizmalar kurulduysa ve iģletiliyorsa Ġnovasyonu destekleyici bir organizasyonel yapı oluģturulduysa

91 REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ ĠÇĠN ĠNSAN KAYNAĞININ GÜÇLENDĠRĠLMESĠ Eski yaklaģımlarla yenilikçi ortam yaratılamaz ĠNSAN KAYNAĞI KURUMUN ĠHTĠYAÇLARI DOĞRULTUSUNDA BĠLGĠ DONANIMINA SAHĠP KILINMALI Kendilerini özgürce ifade edebilecekleri, özgürce bilgilenebilecekleri bir ortam oluģturulmalıdır

92 Ġnsan kaynağının, yenilik konusundaki sinerjilerini ve motivasyonlarını artırabilmek için Hatalara toleranslı davranılmalı Öğrenmeyle ilgili çalıģmaları özgür bırakılmalı Bilginin üretilmesi, paylaģılması ve ondan yararlanılması için yol gösterilmeli ÇalıĢanların bu alanda iģbirliğini arttıracak ve etkinleģtirecek iletiģimlerini sağlayacak ortam hazırlanmalı

93 ĠNOVASYON YÖNETĠCĠSĠ Sıra dıģı kiģilik olmalı; Sıra dıģılık tanımı: Bilinmeyen alanlarda (henüz haritalanmamıģ bir alanda gezinti yapmaktan hoģlanan),. gezmekten korkmayan, risk alabilen, belirsizlikler konusunda rahat olan, garantici olmayan, mükemmeliyetçi olmayan, ilginçliklere meraklı, soru soran sorgulayan anlamaya çalıģan ġirket için yeni yön, yeni teknoloji fikirleri üretebilen ve etrafındaki tüm insanlar için pozitif bir gelecek oluģturan Yüksek potansiyel etki ile sıra dıģı fikirleri fark eden ve teģvik eden, BaĢka türlü bir araya gelemeyecek kiģi ve fikirleri kiģisel network ile bir araya getiren Yeni fırsat alanları yaratmak için benzersiz beceri ve ilgi alanları oluģturan Güçlü, anlayıģlı geliģtirici sorular soran Projeler için yapıcı koçluk ve danıģmanlık sağlayan

94 YÖNETĠCĠNĠZ ĠNOVASYON ĠÇĠN DOĞRU KĠġĠ MĠ? Yöneticilik konusunda yetkin mi? Girişimci mi? Risk almaya açık mı? Başarıyı ödüllendirir mi? Başarısızlığı hoş görür mü? Hızlı karar alma yeteneğine sahip mi? Farklı koşullara ve değişikliklere hızla adapte olur mu? İşbirliğine açık mı? İşbirliği yapar mı? Kolay erişilebilir, iletişime açık ve motive edici mi?

95 ĠNOVASYON ĠÇĠN PAZAR/PAZARLAMA SORGULAMASI Ürünler/hizmetler pazarın ihtiyaçlarına cevap veriyor mu? Yeni pazarlar yaratma potansiyeline sahip ürünler/hizmetler geliştiriliyor mu? Müşterilerle ilişkiler güçlü ve sürekli mi? Ürün/hizmet, müşteri beklentilerini ve ihtiyaçlarını karşılıyor mu? Pazarın yapısı, büyüme hızı ve kapasitesi hakkındaki bilgi eksiksiz mi? Rakipler ve rekabet şartları eksiksiz biçimde biliniyor mu? Fiyatlandırma pazar şartlarına bağlı olarak gerektiği şekilde mi yapılıyor? Fikri mülkiyet hakları konusuna gereken önem veriliyor mu? İlişkiler ve ağlar mevcut ve etkin mi? Dağıtım kanalları etkin mi?

96 ĠNOVASYON ĠÇĠN TEKNOLOJĠ SORGULAMASI Teknoloji geliştiriliyor mu? Varolan en yeni teknolojilere erişiliyor mu? Edinilen teknolojiler özümsenebiliyor mu? Sahip olunan teknolojiyle başka ürünler/hizmetler geliştirilebilir mi? Teknoloji etkin şekilde yönetiliyor mu? Ürün/hizmet geliştirme döngüsü gerektiği kadar kısa mı? Teknoloji diğer ilgili sistemlerle uyumlu mu? Teknik riskler yönetiliyor mu?

97 ĠNOVASYON ĠÇĠN FĠNANSMAN SORGULAMASI Sermaye gereksinimi, firmanın finansal gücü ve geliştirilen ürün/hizmetlerin gerektirdiği sınırlar içinde mi? İnovasyon yatırımının geri dönüş potansiyeli kabul edilebilir seviyede mi? İnovasyon riskinin paylaşımında mevcut kaynaklar ve imkanlar (devlet destekleri ve teşvikleri vb.) değerlendiriliyor mu?

98 Ġnovasyon Projelerinden Önce ve Ġnovasyon Sırasında Ürün/hizmet geliştirme ekibi teknik, pazarlama ve finansal açıdan yetkin olmalı. Yeni ürünler/hizmetler geliştirilirken mevcut iş riske atılmamalı (odaklanma ve kaynak dağılımı). Yeni ürün/hizmet için yeterli kaynak işe başlanmadan sağlanmalı. Pazar araştırması, yeni ürün/hizmetin geliştirilmesi sırasında, farklı aşamalarda, doğrudan müşterilerin dahil edilmesiyle yapılmalı.

99 Projelere BaĢlamadan Önce ve Ġnovasyon Sırasında Yeni ürün/hizmetin rakip ürünlerden/hizmetlerden rekabet üstünlüğü kazandıracak belirgin farklılıklarının olması sağlanmalı. Yeni ürün/hizmetin ticarileştirilmesinde karşılaşılabilecek tüm riskler değerlendirilmiş olmalı. Ürünün/hizmetin dağıtım kanalları belirlenmiş olmalı. İnovasyonda başarısız olunması halinde veya ticarileştirilmesinin öngörülenden daha uzun sürmesi halinde firma faaliyetlerini sürdürebilecek güce sahip olmalı.

100 BİR AR-GE PROJE YÖNETİMİ TEKNİĞİ: EVRE - GEÇİT SİSTEMİ Faz - Kapı sistemi olarak da adlandırılan bu yaklaģım, ABD deki Ģirketlerin yaklaģık dörtte üçünde uygulanmaktadır. Bu teknikten yararlanan firmaların, yeni ürün geliģtirmede daha baģarılı oldukları görülmektedir. Geçit ler, yalnızca gözden geçirme noktaları değil, tamam mı, devam mı? (projenin sonlandırılması ya da sürdürülmesi) kararının verildiği kilometre taģlarıdır.

101 TİPİK BİR EVRE - GEÇİT ALGORİTMASI YARATICI DÜŞ / DÜŞÜNCE ÜRETİMİ 1.Geçit Bunların taranması / elenmesi 1. Evre Ürün konseptinin oluşturulması 2.Geçit Konseptin değerlendirilmesi 2. Evre Ürünün tanımlanması ve ön analizler ışığında prototip tasarımı 3.Geçit Ara değerlendirme PAZARA SUNUM VE PAZARLAMA SONRASI 5.Geçit Lansman kararı 4. Evre Pilot uygulama ve test pazarlama 4.Geçit Geliştirilmiş ürün değerlendirme 3. Evre Ürünün çok yönlü geliştirilmesi

102 PROJENİN ÖLDÜRÜLMESİ Herhangi bir geçitte, karar, projenin öldürülmesi (sonlandırılması) yönünde çıkabilir. Bu kararın bedeli hesaplanırken, geçmiģ dönemde katlanılan maliyetlerin yanısıra, projenin durdurulmasından dolayı gelecek döneme yönelik maliyet tasarrufu üzerinde de durulmalıdır. Bu radikal kararın gereksiz yere ertelenmesi (sonlandırılması gereken projenin sürüncemede bırakılması) durumunda, potansiyeli daha yüksek olan diğer projelere haksızlık yapıldığı unutulmamalıdır.

103 ÖNERĠ SĠSTEMLERĠ-ÖNERĠ YAĞMURU Bugün pek çok kuruluģta oluģturulmuģ olan öneri sistemleri üzerinden gelen yaratıcı fikirler, öneriler, bilgiler esas alınarak inovatif ürünler, hizmetler ortaya konulmaktadır. Yeni fikirler bazı kuruluşlarda intranet destekli bir platform üzerinden yürütülüyor. Bu sayede çalışanlar, önerilerini anında diğer çalışanlarla ve yöneticilerle paylaşabiliyor.

104 ĠNOVATĠF ÜRÜN GELĠġTĠRME AĢağıda verilen baģlıklar altında inovasyon etkinliğini gerçekleģtiriniz. 1- Ürünün en az 5 özelliğini listeleyiniz. 2- Üründe yapmak istediğiniz değişiklikleri ve uygulayacağınız yöntemi (eksiltme, ekleme vb.) belirleyiniz. 3- Yapacağınız değişikliklerle oluşturacağınız yeni ürünün hedef kitlesini belirleyiniz. (Kim kullanır)

105 Kaynakça - Alkan, N. (2003), Tıp ve Sağlık Kuruluşlarında Bilgi Yönetimi, Bilgi Dünyası, 4(2): Arıkan, C., Aksoy, M., Durgut, M. ve Göker, A., (2003), Ulusal İnovasyon Sistemi Kavramsal Çerçeve, Türkiye İncelemesi ve Ülke Örnekleri, Yayın No. TÜSİAD- T/2003/10/362, İstanbul. - Morrow, N.M. (2001). Knowledge management: An introduction. Annual Review of Information Science and Technology, 35: Öğüt, A. (2001). Bilgi çağında yönetim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. - Elçi, Ş. İnovasyonda Başarı İçin Edinmeniz Gereken Alışkanlıklar, Erişim: Ağustos 2008, UİG Ekim 2006 İnovasyon Çerçeve Raporu - Erişim: Mart Elçi, Ş. (2006), İnovasyon, Kalkınmanın ve Rekabetin Anahtarı - Erişim: Mayıs 2008, - Erişim: Ağustos 2008, - Şahin, T. (2007), İnovasyona Genel Bir Bakış, erişim: Eylül 2008, - Ateş, M. R. (2007), İnovasyon Hayat Kurtarır, İstanbul: Doğan Kitapçılık - Uzkurt, C. (2008), Pazarlamada Değer Yaratma Aracı olarak Yenilik Yönetimi ve Yenilikçi Örgüt Kültürü, İstanbul:Yazın Matbaacılık - Özözer, Yekta (2008), Ne Parlak Fikir - Kırım, Arman (2006), İnnovasyon Kitaplığı - Üstel, Prof. Dr. İsmail,

106 TEġEKKÜRLER Serap AYDAR KALĠNYON Sektörel DanıĢmanlık Yüksel Caddesi 30/8 2. kat Kızılay/ANKARA Tel/Fax : Cep tel.: e-posta : serapaydar@kalinyon.com.tr serapaydar@yahoo.com copyright Serap Aydar