Transkript

1

2

3 HKMO Ýstanbul Þubesi Adýna Sahibi M. Tevfik Özlüdemir Yazý Ýþleri Sorumlusu M. Uður Giriþken Yayýn Editörü Kerem Halýcýoðlu Adres 19 Mayýs Mahallesi Samanyolu Sok. Onur Apt. No:106 Kat: Þiþli - Ýstanbul Tel: / Faks: e-posta:istanbul@hkmo.org.tr web: Tasarým Yayýn Kurulu Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasý Ýstanbul Þubesi Yayýnýdýr. Ýki Ayda bir yayýnlanýr. Süreli Yerel Yayýndýr.Ücretsizdir. Marmara Bölgesi / Ekim 2011 Basým Ezgi Matbaacýlýk Sanayi Cad. Altay Sok. No:14 Çobançeþme/Ýstanbul Tlf: editörden editörden LÝHKAB dosya konulu son bültenimizin ardýndan bu sayýmýzda Ulaþým Politikalarý üzerine yoðunlaþmýþ yazýlara yer veriyoruz. Sürekli olarak gündemde yerini koruyan ulaþtýrma politikalarý, kentlerimizdeki yaþantýyý geri dönüþü olmayacak þekilde etkiliyor. Üçüncü köprü gibi ulaþtýrma projelerinin en kuvvetli argümaný, ulaþým problemlerini çözmek olarak yansýtýlsa da üniversitelerin ve demokratik kitle örgütlerinin çalýþmalarý böylesi projelerin problemin mevcut durumuyla karþýlaþtýrýldýðýnda önemsenmeyecek geliþmeler yaratacaðý gerçeðini açýkça gösteriyor. Dahasý ülkemizdeki mevcut politikalar kentlerimizin ormanlarýný, su havzalarýný ve yaþam alanlarýmýzý tehdit ediyor. Hepimizin kullaným hakký bulunan ortak yaþam alanlarý, kültürel mirasýmýz, derelerimiz ve kýyýlarýmýz sonuç itibariyle özel mülkiyet haline getirilerek, halkýn kullanýmýndan alýnýp bir avuç ayrýcalýklýnýn hizmetine verilmek isteniyor. Bültenimizi böylesi bir ortamda bu politikalara karþý sesimizi yükseltmek amacýyla hazýrlamaya çalýþtýk. Bu bültenimizde dosya konusu kapsamýnda meslektaþlarýmýzdan, farklý disiplinlerden ve ulaþým emekçilerinden katkýlar bulabilirsiniz. Geliþen teknolojinin ulaþýma etkileri, ulaþtýrma sektöründe emekçilerin gözünden ülkemizde ve dünyada yaþanan geliþmeler, ulaþtýrma konusunda son yerel seçimlerde de gündeme gelen yoðunlukla özelleþtirme politikalarýný tartýþan görüþler yayýnlýyoruz. Özellikle bir önceki bültenimizin yayýmlanmasýndan itibaren geçen dönemde, toplumda çokça tartýþýlan Kuzey Marmara Otoyolu ve Üçüncü Boðaz Köprüsü, Kocaeli Körfez Geçiþi ve Kanal Ýstanbul gibi projeler, bülten içeriðini oluþtururken dikkate aldýðýmýz konular oldu. Ulaþtýrma baþlýðý altýnda yalnýzca karasal ulaþýma deðil, enerjinin ulaþýmýna ve mesleðimizin bu alandaki yerine ve önemine de deðinmeye çalýþtýk. Geride býraktýðýmýz dönem içerisinde HKMO Tarihine Iþýk Tutanlar Söyleþileri kapsamýnda Prof. Dr. Hüseyin Erkan ve Mehmet Turcan ile söyleþiler gerçekleþtirildi. Bu baðlamda Odamýz tarafýndan düzenlenmekte olan söyleþi dizilerine önceki sayýlarýmýzda olduðu gibi bu sayýmýzda da yer vermeye devam ediyoruz. Basýn açýklamalarýmýzdan ise yoðun siyasi ve mesleki gündemini takip edebilirsiniz. Bunun yanýnda geride býraktýðýmýz pek çok etkinliðimizden bazýlarýný ve kültür sanat bölümümüzdeki kitap eleþtirilerini bu sayýmýzda sizlere paylaþýyoruz. Gelecek sayýmýzda tartýþýlmasýný istediðiniz konular ile ilgili önerileri ve yazýlarýnýzý þubemizin e-posta adresine gönderebilirsiniz. Bir sonraki sayýmýzda görüþmek üzere Bültene Yazý Gönderenlerin Dikkatine Yayýn Kuruluna göndermek istediðiniz yazýlarýnýzý istanbul@hkmo.org.tr adresine gönderebilirsiniz. Gönderilen yazýlarýn hukuki sorumluluðu yazarýna aittir. Gönderilen yazýlar baský tekniðine uygun olmalý, resimler net olmalýdýr. Yayýnlanan yazýlar kaynak gösterilmek koþuluyla baþka yayýn organlarýnda yayýnlanabilir. Yazýlar yayýnlansýn ya da yayýnlanmasýn yazarýna iade edilmez.

4 içindekiler 3 Baþyazý 4 Tuna Erol HES li Sevda 6 Nevzat Ýhsan Sarý Bedelsiz Terki Bulunan Taþýnmazlarýn Ýmar Uygulamalarýnda DOP Hesabýna Etkisi 8 Merve Özyaþar Kadýn ve Mekan 11 TMMOB Ýstanbul ÝKK 12 Dolunay Güçlüer Türkiye de Yenilenebilir Enerjinin Bugünü ve Yarýný 14 HKMO Tarihine Iþýk Tutanlar Prof. Hüseyin Erkan ile Söyleþi (11 Ocak 2011) 29 Erdal Köktürk Ýfraz ve Tevhid Ýþlemi ile Anayasa Mahkemesini Buluþturan Faktör Dosya: Ulaþtýrma 32 Ahmet Özgür Doðru Ulaþým ve Teknoloji 35 Ýsmail Þahin Ulaþým Sektöründe Sorumluluk 38 BTS Türkiye de ve Dünya da Ulaþým Sektöründe Yaþanan Geliþmeler 41 Cem Çaðlar Ulaþýmýn Özelleþtirilmesi 44 Nursu Tunalýoðlu Ulaþtýrma Planlamasýnda Harita Mühendislerinin Rolü 46 Ý. Ercüment Ayazlý Boðazý Yürüyerek Geçmek 49 Deniz Baþ Ýster Ulaþtýr Ýster Ulaþtýrma Bizi Üçüncü Boðaz Köprüsü Biz Kendi Boðazýmýzýn Derdindeyiz 62 Melis Mine Þener Az 63 Cengizhan Ýpbüker Uzamlarýn Tarihi 65 Tevfik Türkoðlu Devlet Gibi Görmek 66 Basýn Açýklamalarý 75 Þube Güncesi 76 Kýrklareli Bölgesi Üye Toplantýsý ve 2/B Arazileri Eðitim Semineri Gerçekleþtirildi Geleneksel Yemeðimiz Büyük Bir Çoþkuyla Gerçekleþtirildi Yýldýz Teknik ve Ýstanbul Teknik Üniversitesi Bölüm Mezuniyet Törenleri Gerçekleþtirildi Yýldýz Teknik ve Ýstanbul Teknik Üniversitesi Bölüm Arazi Piknikleri Düzenlendi Y.T.Ü ve Ý.T.Ü Bölüm Öðrenci Kayýtlarýndaydýk 80 Genç Harita Mühendisleri Forumu na Doðru Genç Mühendisler Pikniði Düzenlendi HKMO Tarihine Iþýk Tutanlar Mehmet Turcan ile Söyleþi (11 Þubat 2011) 60 Hüseyin Çiçek Bugün de Gelmeyecek!

5 Baþyazý Ülkemizde genel seçimleri geride býraktýðýmýz, uluslararasý ölçekte etkisini giderek daha fazla hissettiren ekonomik krizin yansýmalarýný hissettiðimiz, siyasi, iktisadi ve toplumsal açýdan önemli geliþmelerin yaþandýðý bir evrede bültenimizin yeni sayýsýyla sizlerle birlikteyiz. Geride býraktýðýmýz dönemin en önemli gündem baþlýðý, kuþkusuz yapýlan genel seçimler oldu. Geçmiþ seçimlerle karþýlaþtýrýldýðýnda görece sönük geçen, daha çok liderlerin seçim meydanlarýnda yaptýklarý niteliksiz ve içerikten yoksun konuþmalarla geçen seçimlerin galibi oy oranýný artýrarak üçüncü kez tek baþýna iktidara gelen AKP oldu. Piyasacýlýkta ölçü ve sýnýr tanýmayan, emperyalizmin Ortadoðu daki politikalarýnýn yaþama geçirilmesinde kilit unsuru konumuna gelen AKP iktidarýnýn bu baþarýsý en çok ekonomik istikrarýn saðlanmýþ olmasý argümanýyla deðerlendiriliyor. Ancak ekonomik büyümenin toplumun bütününün koþullarýnýn iyileþmesi sonucunu doðurmadýðý, gelir daðýlýmýndaki uçurumun daha da arttýðý, ücretli çalýþanlarýn reel gelirlerinin önceki iktidarlar döneminde olduðu gibi azaldýðý ve özlük haklarýnýn daha geri bir konuma sürüklendiði, kadýnýn iþgücüne katýlým oranýnýn düþmeye devam ettiði bir evreyi yaþýyoruz. Ýçinde bulunduðumuz koþullar salt iktisadi alandaki bu tablo ile sýnýrlý deðil. Enerji ve inþaat sektöründeki büyüme sürecinde yaþanan çevre tahribatý ülkemizin ve insanlýðýn geleceði açýsýndan önemli bir tehdit unsuru konumuna geldi. Ülkemizin birçok önemli su havzasýnýn suyun ticarileþtirilmesi sürecinin bir parçasý olarak hidroelektrik santral projelerine kurban edilmesi ve bunun sonucunda ekosistemin yok olma tehlikesiyle karþý karþýya kalmasý, inþaat sektörünün hammadde ihtiyacýný karþýlamak için sayýsýz maden ocaðýnýn açýlmasýyla ortaya çýkan çevre tahribatý örnek olarak verilebilir. Çalýþma bölgemizde yer alan ve ülkemizde tarýmsal üretimin önemli bir bölümünün gerçekleþtirildiði Trakya, yeni çevre düzeni planlarýyla daha fazla sanayileþmeye açýlýrken, mevcut iþletmelerin kontrol ve denetimsizlik sonucunda yol açtýklarý kirlilik ve çevre tahribatý bölge insanlarýnýn saðlýðýný ve tarýmsal üretimi tehdit ediyor. Japonya da yaþanan nükleer felaket sonrasýnda Almanya baþta olmak üzere birçok ülke nükleer santrallerden vazgeçme yönünde adýmlar atmaya baþlarken, nükleer lobilerinin yýllardýr yürüttükleri çabalarýn sonucunda ülkemizde nükleer santrallerin kurulmasý süreci baþlatýldý. Tablo tüm alanlar için ayný. Örneðin emperyalist ülkeler, çevre açýsýndan önemli bir kirlilik yaratan çimento üretim tesislerini ülkelerinden tasfiye ederken, yatýrýmlarýný çevre ülkelere kaydýrýyor. Nükleer santrallerin faaliyetlerinin sona erdirilmesinin tartýþýldýðý emperyalist ülkelerin enerji tekelleri, diðer ülkelerde nükleer santral kurulmasý için lobi çalýþmalarý yürütüyorlar. Maden tekelleri sömürü alanlarý olan çevre ülkelerde kendilerine tanýnan imtiyazlarla çevreyi ve insan saðlýðýný gözetmeden maden çýkartýyorlar, çýkardýklarý madenleri ise iþlenmeksizin yok pahasýna ülke dýþýna çýkarýyorlar. Türkiye bütün bu örneklerin birebir yaþandýðý bir ülke konumundadýr. Bilimin ve teknolojinin sömürgenlerin deðil, halkýmýzýn ve insanlýðýn yararýna kullanýlmasý için mücadele eden TMMOB, mühendislik, mimarlýk ve þehir plancýlýðý disiplinlerini yakýndan ilgilendiren tüm bu alanlara iliþkin görüþ, düþünce ve önerilerini yayýnladýðý bir seçim bildirgesi ile genel seçimler öncesinde kamuoyu ile paylaþmýþtý. 60 yýla yaklaþan bir örgüt olan TMMOB, bundan sonra da toplum yararý doðrultusunda görüþlerini paylaþmaya, insanlarýmýzý aydýnlatmaya, sermayenin alanlarýmýza dönük müdahalelerine karþý mücadele etmeye devam edecek. TMMOB nin ve organlarýnýn gündemlerinde olan konulardan birini ulaþtýrma baþlýðý oluþturuyor. Bu sayýmýzýn dosya konusunu mesleðimiz açýsýndan da önemli bir alan olan ulaþtýrma konusuna ayýrdýk. Çalýþma bölgemiz, özellikle de Ýstanbul kenti, ulaþtýrma projelerinin çeþitliliði açýsýndan ülkemizde ön planda yer alýyor. Ulaþtýrma bilimcilerinin tüm karþý görüþlerine raðmen, Ýstanbul Boðazý na üçüncü boðaz köprüsünün yapýlmasý AKP iktidarýnýn ana gündemlerinden birini oluþturuyor. Ýstanbul un kuzeyinden geçecek olan Karadeniz otoyolu projesinin bir parçasý olarak tasarlanan, yine kuzeyde oluþturulmasý planlanan yeni yerleþim alanlarýnýn ulaþým gereksinimi için planlandýðý açýk olan köprü projesi þimdilik gündemden düþmüþ görünüyor. Ancak bilimsellikten uzak ve akýldýþý diðer çýlgýn projelerle birlikte yakýn bir gelecekte gündemde yer alacaðý muhakkak. Ýstanbul Boðazýný tünel ile geçecek karayolu projesi ise uzmanlarýn kentin trafik sorununun çözümüne katký saðlamayacaðýný, aksine kentin tarihi dokusuna zarar verecek çevresel etkiler yaratacaðýný vurguladýklarý bir diðer proje. Bize göre ise metro aðýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý ve deniz taþýmacýlýðýný da içerecek þekilde toplu taþýma aðýnýn güçlendirilmesi, taþýtlarýn deðil insanlarýn taþýnacaðý çözümler geliþtirilmesi en doðru olan yaklaþýmdýr. Ulaþtýrma baþlýðýnýn önem taþýdýðý bir diðer bölge ise, sanayileþmeye kurban verildiðini vurguladýðýmýz Trakya bölgesi. Bu bölgede de hýzlý tren vb. projeler, bölgeye biçilen sanayi bölgesi rolüne baðlý olarak gündeme alýnýyor. Bu sayýmýzda yer verdiðimiz deðerlendirme yazýlarýnda, ulaþtýrma alanýna iliþkin toplum yararý doðrultusunda bir bakýþ açýsý ortaya konulurken bu alanda mesleðimizin üstlendiði sorumluluklara da yer veriliyor. Ergenekon Davasý devam ederken yaþanan önemli geliþmelerden birisi, Almanya nýn delilleriyle birlikte yaptýðý baþvurunun üzerinden yaklaþýk üç yýl geçmesine karþýn herhangi bir adým atýlmayan, Almanya da faaliyette bulunan ve Deniz Feneri Derneði ile iliþkili olduðu iddia edilen bir kuruluþun Türkiye deki uzantýlarýna iliþkin soruþturma oldu. Bu soruþturma kapsamýnda tutuklamalar yaþanýrken ve ilerleme kaydedilmiþken soruþturmayý yürüten savcýlar bu davadan alýndýlar. Bu baþyazý durum siyasal iktidarýn adalet algýsýný gözler önüne seren örneklerden yalnýzca bir tanesi. Seçim öncesinde Hopa da düzenlenen bir mitingde emekli öðretmen Metin Lokumcu nun, güvenlik güçlerinin insan saðlýðý üzerindeki olumsuz etkileri çok iyi bilinmesine karþýn ölçüsüzce kullanmaktan çekinmediði gaz bombalarýndan etkilenerek yaþamýný yitirmesi ve ardýndan gerek Hopa gerekse baþka kentlerde insan avýna çýkýlarak, demokratik haklarýný kullanan çok sayýda kiþinin tutuklanmasý, AKP nin ileri demokrasi kavramýndan ne anladýðýný bizlere bir kez daha öðretti. Ülkemizde Kürt sorununda somut bir adým atýlamamýþken son dönemde de akan kan ve yaþanan acýlar dinmedi; aksine çözüm yerine þiddet ve kandan beslenen anlayýþ yeniden boy verdi. Ülkede Kürt sorunu ekseninde kan dökülürken komþularla sýfýr sorun siyasetini savunan iktidarýn neredeyse komþu ülkelerin tamamýyla sorun yaþanmasýna neden olan dýþ politika hamleleri gelecek açýsýndan kaygý uyandýrýyor. Suriye ye yönelik müdahale olasýlýklarýnda Türkiye nin öne sürülmesi, Ýran a karþý ülkemizde füze kalkanýnýn yerleþtirilmesine onay verilmesi, Ýsrail le yaþanan gerilim, Kýbrýs ta petrol ve doðalgaz aramalarýnda yaþanan gerilim ve Rusya nýn bu konuda Türkiye ye karþý net bir tavýr almasý Osmanlýlýða öykünen AKP nin dýþ politikasýnýn sýfýr sorun anlayýþýndan hayli uzak olduðunu gözler önüne seriyor. Ülkemizde barýþýn ve kardeþliðin tesis edilmesi gibi bölgemizde de barýþýn hüküm sürmesi en büyük dileðimiz. Dünya ekonomisinde yaþanan resesyon gündemdeki yerini koruyor. Yunanistan ekonomisi en zor günlerini yaþarken, durgunluðun yaygýnlaþtýðý, iþsizlik oranlarýnýn zirve yaptýðý dünya ekonomisini daha da zor günlerin beklediði ve Türkiye nin de bu süreçten baðýmsýz kalamayacaðý þeklinde öngörüler yapýlýyor. Tek baþýna iktidar olan AKP iktidarý, yasal düzenlemeleri TBMM den geçirmek için yeterli milletvekili sayýsýna sahip olmasýna karþýn, TBMM ye kanun teklifi sunmadan kanun hükmünde kararnamelerle düzenleme yapma yolunu tercih etmiþtir. Anayasa Mahkemesi tarafýndan iptal edilmeleri olasýlýðý yüksek olan bu KHK lerle kamusal varlýklarýn yok olmasýna yol açacak düzenlemeler yapýlýyor, Bakanlýklar kuruluyor laðvediliyor; yetkiler alýnýyor veriliyor. Örneðin 636 sayýlý KHK ile Çevre, Orman ve Þehircilik Bakanlýðý kuruldu, bakanlýk koltuðuna daha kimse oturmadan 4 Temmuz 2011 tarihinde 644 sayýlý KHK ile Bakanlýk ikiye bölünerek Çevre ve Þehircilik Bakanlýðý oluþturuldu. KHK ile diðer kamu kurum kuruluþlarýnýn, yerel yönetimlerin ve kamu kurumu niteliðinde meslek kuruluþlarýnýn yetkisini almakta hukuken bir sakýnca görmeyen Bakanlar Kurulu, 17 Aðustos 2011 tarihinde Resmi Gazete de yayýmlanan 648 sayýlý KHK ile Çevre ve Þehircilik Bakanlýðý na tüm ülkenin tapusunu istediði gibi kullanma yetkisi verdi. Karar alma süreçleri konunun tüm ilgililerinin fiilen yer aldýðý demokratik süreçlerdir. Bu türden keyfi uygulamalar ise bu anlayýþa zarar vermektedir ve antidemokratiktir. Bu baþlýk TMMOB ve baðlý odalarýn gündeminde bir mücadele baþlýðý olarak yer almaktadýr. Bu geliþmeler yaþanýrken Odamýzýn ve Þubemizin etkinlikleri de devam ediyor. 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayý tamamlandý. HKMO Tarihine Iþýk Tutanlar baþlýklý söyleþilerimize deðerli Hocamýz Prof. Dr. Onur Gürkan ýn katýldýðý Köy Enstitüleri Deneyimi baþlýklý söyleþi ile devam ettik. Üyelerimizle buluþma ve paylaþma ilkemizin gereði olarak gerçekleþtirdiðimiz son buluþma Kýrklareli ve çevresindeki meslektaþlarýmýzla bir araya geldiðimiz ve deðerli meslektaþýmýz Dr. Erdal Köktürk ün 2-B alanlarý konusundaki sunumuyla katký sunduðu etkinliðimiz oldu. Mesleðimizde 30. Yýlýný dolduran meslektaþlarýmýzla düzenlediðimiz bir yemekte bir araya geldik. Bu yýl ilk kez bir teknede gerçekleþtirdiðimiz geleneksel bahar yemeðimizde yüzlerce meslektaþýmýz ve konuklarýmýz buluþtu. Edirne ÝKK tarafýndan düzenlenen ve farklý mühendislik disiplinleriyle birlikte kent ve kent sorunlarýnýn tartýþýldýðý Edirne Kent Sempozyumu nda yer aldýk. Öðrenci kardeþlerimizle, Öðrenci Komisyonumuzun düzenlediði teknik gezi vb. organizasyonlarýn yaný sýra arazi piknikleri ve mezuniyet törenlerinde bir araya geldik. Öðrenci Komisyonumuz bölümlerimize yeni kayýt olan öðrencileri kayýt masalarýnda karþýlayarak mesleðimiz ve Odamýz hakkýnda kendilerini bilgilendirdiler. Ýzmir Þubemizin düzenlediði yaz kamplarýnýn 10 uncusu Dikili de gerçekleþtirildi. Genç meslektaþlarýmýzla, düzenlediðimiz toplantý ve piknik etkinliðinde bir araya geldik. Ýstanbul Ýl Koordinasyon Kurulunun düzenlediði ve dahil olduðu birçok etkinlikte yer aldýk. Sevgili Gülseren Yurttaþ anýsýna düzenlediðimiz Türkiye de Ýþçi Saðlýðý ve Ýþ Güvenliði nde Son Durum konulu söyleþi ile Ýstanbul ÝKK tarafýndan düzenlenen basýna açýklamasý ile kendisini unutmadýðýmýzý ve davasýnýn takipçisi olacaðýný bütün kamuoyuyla bir kez daha paylaþtýk. Televizyon kanallarýnda ve gazetelerde 2-B, kanun hükmünde kararnameler, kamuya ait arazilerin satýþý konularýndaki deðerlendirmelerimizi kamuoyu ile paylaþtýk. Çalýþma dönemimizin sonlarýna yaklaþtýðýmýz önümüzdeki günlerde her açýdan yoðun bir evre bizleri bekliyor. Sizleri noktalarý özgürlükle, çizgileri kardeþlikle, alanlarý dayanýþmayla buluþturma çabalarýmýza ortak olmaya, birlikte üretme ve paylaþma anlayýþýmýza destek olmaya çaðýrýyor, içten saygý ve sevgilerimizle güzel yarýnlar diliyoruz. HKMO Ýstanbul Þubesi 21.Dönem Yönetim Kurulu 3

6 gündem HES LÝ Sevda Tuna Erol HES (Hidro Elektrik Santrali) ile ilgili bir belgesel izledikten sonra, bende biriken düþüncelerden bahsedeceðim. HES ten sevgiye ve bir þiire gönül köprüsü kývamýnda. Bulutlar toplanýr önce þehirlerin üstünde. Ýzler yukarýdan dünyayý, izledikçe, gördükçe, dinledikçe aþaðýdan yükselenlerin etkisiyle aðýrlaþýrlar, yorgunlaþýrlar. Bu yükü taþýyamayacaklarýný anladýklarýndan yüksek tepelere doðru konmaya gider birer ikiþer. Birikirler yaylalarýn yüksek tepelerinde, çoðaldýkça çoðalýrlar. Birbirlerine gördüklerini, duyduklarýný anlatýrlar. Sonrasýnda bulutlar içlerindeki yükünü taþýyamaz hale gelirler ve aðlamaya baþlarlar. Yeryüzünü güldürmek içindir aslýnda tüm aðlamalarý. Ýþte tüm hikâye de burada baþlar. Ýlk damlanýn toprakla buluþmasý ile baþlar ilk umut. Topraða deðdiði anda damlanýn yeryüzü ile birlikte yüreði atmaya baþlar. Süzülür bin bir renkli yayla çiçeklerinin dalýndan ve topraða karýþýr. Topraða karýþýr karýþmaz binlerce yýlýn hasreti yüreðinde atýyormuþçasýna heyecanla yüksek tepelerden aþaðýya doðru süzülür. Onun aþaðý süzülmesini açýklamak isteyenler her þeyi yerçekimine baðlarlar. Oysa yârin hasretidir onu tepelerden aþaðýya doðru çeken, bilmezler. Þair sözünün dediði gibi yârin dudaðýndaki tuza olan hasretinin hazzýdýr onu tepeler aþaðýya doðru sürükleyen þey. Damlanýn denizle buluþmasýnýn gittikçe coþan halinde bu vardýr. Ama bu öyle hemen kolay kolay olmaz. Kilometrelerce yol vardýr önünde yârin dudaðýndaki tuz misali denize ulaþmasýnda. Yuvarlanýr tepeler boyunca. An gelir bir kayaya çarpar sersemler, batar çýkar bir balýðýn puluna takýlýr. An gelir bir aðaç kabuðunu yalarcasýna geçer, bir kuþun ayaðýnda pinekler. Bazen ümitsizliðe düþer, bir kayanýn üstüne atar kendini bundan vazgeçmeyi düþler.... Bir doðru var ki, mutlak: Ýnsan Ne yapmýþsa yapmýþtýr sevgilim Ýþte o hazdan, Dudaðýndaki o tuzdan. A.KUNDAKÇIOÐLU Ama gene de dayanamaz, bu hasret onu illa çeker yine yoluna düþer. Yâre varmanýn hazzý, yolda olmanýn korkusu ve heyecanýna karýþýr. Ýçindeki ilk coþkunluðu hissettiðinde farkýnda deðildir ama duramaz artýk bir kere yola çýkmýþtýr. Aradan belki birkaç hafta belki ay geçer. Damla ilk düþtüðü halden çok farklýdýr artýk. Gittiði yol, geçtiði yerler onu deðiþtirmiþtir. Yüreði topraða düþtüðü günkü gibi ilk coþkunluktadýr ama ilk hoyratlýðýndan eser kalmamýþtýr. Doða ana onu kollarýna almýþ, bu yol boyunca sevmenin ne olduðunu kulaðýna hep fýsýldamýþtýr. Damla bundan olacak geçtiði yerlere de canýndan can vererek geçer. Sevmenin almakla deðil vermekle olduðunu öðrenmiþtir bu yolculuðunda. Bir gün gelir yol biter sonunda. Damla kâh bir tepeden çýlgýnca, kâh bir dereden süzüle süzüle denizine karýþmýþtýr. Artýk deniz mi damladýr yoksa damla mý deniz bilinmez. Ýkisi bir bütün olup sonsuzluða karýþýr. Sevmenin, bir olmanýn yan yana olmak deðil, yüreðinde olmak olduðunu anlamýþtýr. Sonra yeniden damla yükselir, bir buluta takýlýr, tepeden aþaðý yine hasretle yâre yol almak için uðraþýr. Binyýldýr iþte doða, dünya bu sevginin üstünde döner. Gün olur bir þeyler olur birileri çýkar gelir. Sadece hedefi düþünürler. Damla ayný yere ulaþacaksa ne fark eder derler? Bu damlardan oluþan derelerin boþuna aktýklarýný sanýrlar. Onlara göre dereler boþa akmakta Türk bakmaktadýr. Borular, borular, borular döþerler tepeler, tepeler, tepeler boyunca. Damla yine düþer topraða ilk sevinciyle. Sonra kendisini bu betondan, demirden, çelikten borularýn içinde bulur birden. Kenarlarýna, köþelerine çarpa çarpa iner büyük bir süratle aþaðýya. Hiçbir anlayamaz, sersemler. Bir aylýk yolunu bir-iki günde alýr. Sonra karalýk borulardan bir deliðin ucundan çýkar. Yârine gene kavuþur. Kavuþur kavuþmasýna 4

7 gündem ama daha çiðdir, piþmemiþtir doða anasýnýn kollarýnda sevgi nedir henüz hiç adýný duymamýþtýr. Ýlk hoyratlýðý üzerinde yârin kollarýndadýr. Daha sersemdir, atamamýþtýr ilk þaþkýnlýðýný, korkusunu. Hýrçýndýr ayný zamanda. Yâre bir þekilde varmayý ayný sanýr, onu borunun ucundan býrakan kafalar gibi. Sýmsýký tutar yârini boðarcasýna, býrakmamacasýna. Çünkü öðretmemiþtir ona kimse, o da sahip olmak sanýr sevmeyi beton kafalar gibi, betonun içinde yol aldýkça. Deniz ve damla bu kez karýþamaz birbirine, damla ayný damladýr þekil ve büyüklük olarak bir önceki damla gibi. Ama karýþmak için ayný olmak gerekir, deniz bunu bilir ama damlanýn bundan haberi yoktur. Onu bu yola sokanlar baþtan söylememiþtirler bunu, belki kendilerinin de haberi yoktur. Günümüz modern insanýnýn içinde de iþte bu ikincisi yaþanýr. Suni borulardan karþýmýzdakilere gönül köprüsü kurduk yanýlsamasý vardýr insanlar arasýnda. Gönül köprülerinin görünenlerle deðil, asýl olan benliklerde kurulacaðýný bilmezler. Bundandýr ki kalabalýklar arasýnda yalnýzlýk modern insanýn cezasý gibidir ve HES olup iþte böyle karþýmýza çýkar. Bu kafalardan örülü düzen de gider doðanýn gönlüne iþte bu HES denilen þeyi döþer. Çünkü anlamasýna imkân yoktur ve ona göre her þey normaldir. Zaten o sevmeyi sahip olmak çoktan sanmýþ, bundan baþka yol da bilmemektedir. Sahip olmanýn karþýlýksýz sevmek olduðuna inanlarýn dünyasýndan, sevmeyi sahip olmak sananlarýn dünyasýna tek cümle sarf edilebilir. HE$...tirin!!! Harita Yüksek Mühendisi 5

8 teknik görüþ Bedelsiz Terki Bulunan Taþýnmazlarýn Ýmar Uygulamalarýnda DOP Hesabýna Etkisi Nevzat Ýhsan Sarý Ýmar uygulamalarýnda Düzenleme Ortaklýk Payý (DOP) oraný, düzenleme alaný içerisinde genel hizmet alanlarýna ayrýlan sahalarýn yüzölçümü toplamýnýn, DOP alýnacak taþýnmazlarýn yüzölçümleri toplamýna bölünmesiyle bulunmaktadýr. Uygulama sahasýndaki genel hizmet alanlarýnýn yüzölçümü toplamý ise, uygulamaya giren kadastro ve varsa imar parselleri alanlarý toplamýndan (bu toplama katýlým kitlesi denmektedir), imar adalarýnýn imar parsellerine ayrýlan kýsýmlarýnýn yüzölçümleri toplamýnýn çýkarýlmasý ile hesaplanmaktadýr. (18. Madde Uygulama Yönetmeliði Md. 30, 31) Düzenleme alaný içerisinde daha önceden kamu alanlarýna bedelsiz terki bulunan taþýnmazlarýn bulunmasý halinde, bu taþýnmazlar DOP hesabýna esas teþkil eden katýlým kitlesine yani uygulamaya giren kadastro ve imar parselleri yüzölçümleri toplamýna, terkten önceki yüzölçümleriyle mi yoksa tapuda kayýtlý (terk sonrasý) yüzölçümleri ile mi katýlacaktýr? Bu taþýnmazlardan DOP kesilecek midir? Kesilecekse Dop alýnacak parsel alanlarý toplamýna terk öncesi yüzölçümleriyle mi terk sonrasý tapuda kayýtlý yüzölçümleriyle mi dâhil edilecektir? Bu sorularýn cevaplanmasý uygulama sahasý için belirlenecek DOP oranýnýn doðru bir þekilde hesaplanmasý için önemlidir. Bedelsiz terki bulunan taþýnmazlar içeren uygulama sahalarýndaki DOP hesabý, özellik arz etmektedir. DOP hesabýna esas teþkil eden katýlým kitlesine (yukarýdaki denklemin pay kýsmýnda yer alan kadastro ve imar parselleri toplamýna), daha önce terki bulunan taþýnmazlarýn eski yüzölçümleriyle mi yoksa tapuda þu an kayýtlý yeni yüzölçümleriyle mi ekleneceði ve bu taþýnmazlarýn Dop alýnacak parsel alanlarý toplamýna hangi yüzölçümleri ile dâhil edileceði hususunda öncelikle bir ön hesap ve karþýlaþtýrma yapmak gerekecektir. Þöyle ki; 18. Madde Uygulama Yönetmeliðinin 11. maddesine göre, taþýnmaz maliklerinin istemiyle kamu alanlarýna bir kýsmý daha önce bedelsiz terk edilmiþ taþýnmazlardan, ilk parselin terki sýrasýnda alýnan terk oranýný, uygulama sahasý için belirlenen DOP oranýna tamamlayan fark kadar kesinti yapýlabilmektedir. Terk oraný, belirlenen DOP oranýndan fazla ise, bu taþýnmazlardan herhangi bir kesinti yapýlmamaktadýr. Buna göre, daha önce bedelsiz terki bulunan taþýnmazlar, her halükarda, DOP hesabýnda, katýlým kitlesine; terkten önceki eski yüzölçümleri ile katýlmalý, Dop alýnacak parsel alanlarý toplamýna da terk öncesi eski yüzölçümleri ile dâhil edilmeli buna göre bir ön DOP oraný bulunmalý ve bulunan bu ön DOP oraný, terk oranlarý ile kýyaslanmalýdýr. Bu ön hesap ve kýyaslama sonucu; ön DOP oraný, daha önce bedelsiz terki bulunan taþýnmazlarýn terk oranýndan büyük ise; bu taþýnmazlar katýlým kitlesine ve Dop alýnacak parsel alanlarý toplamýna terkten önceki eski yüzölçümü ile katýlmalýdýr. Tersi durumda yani ön DOP oraný, bedelsiz kamuya terki bulunan taþýnmazlarýn terk oranýndan küçük ise bu tür taþýnmazlar katýlým kitlesine terk sonrasý tapuda kayýtlý yeni yüzölçümü ile dâhil edilmelidir. Ancak bu taþýnmazlardan DOP kesilmeyeceðinden bu taþýnmazlar DOP hesabýndaki denklemin payda kýsmýnda yer alan DOP Alýnacak Parsel Alanlarý Toplamý na eklenmemelidir. Bu þekilde daha önce bedelsiz terki bulunan taþýnmazlardaki terk oranlarý, ön DOP oraný ile tek tek karþýlaþtýrýlarak, söz konusu taþýnmazlarýn denklemin pay kýsmýnda yer alan katýlým kitlesine terkten önce eski yüzölçümü ile mi yoksa terk sonrasý tapuda kayýtlý yeni yüzölçümü ile mi katýlacaðý ve bu taþýnmazlarýn Dop alýnacak parsel alanlarý toplamýna eklenip eklenmeyeceði belirlenmeli, bu þekilde yeni bir DOP oraný bulunmalý ve bulunan bu DOP oraný uygulama bölgesi için kesin DOP oraný olarak esas alýnmalýdýr. Bu þekilde kesin DOP oraný bulunduktan sonra, bu orandan daha az oranda terki bulunan taþýnmazlardan, eski terk oranýný, kesin DOP oranýna tamamlayan fark kadar kesinti yapýlmalý (bu kesinti miktarý taþýnmazlarýn terk öncesi eski yüzölçümünün aradaki fark oraný ile çarpýlmasýyla bulunur), tersi durumda kesin DOP oranýndan daha fazla terk oraný bulunan taþýnmazlardan ise herhangi bir kesinti yapýlmamalý ve uygulama sonucu bu taþýnmazlara tapuda kayýtlý yüzölçümleri kadar tahsis yapýlmalýdýr. Anlatýlanlarý küçük bir örnekle izah etmeye çalýþýrsak, Örneðin, Uygulamaya A, B ve C taþýnmazlarý girmektedir m2 lik A taþýnmazýnýn 100 m2 si daha önce yola terk edilmiþtir. A taþýnmazý tapuda 900 m2 olarak kayýtlý olup, terk oraný %10 dur. Ayný þekilde B taþýnmazý da 1000 m2 iken 500 m2 si daha önce park alanýna terk edilmiþtir. B taþýnmazý tapuda 500 m2 olarak kayýtlý olup, 6

9 teknik görüþ terk oraný %50 dir. Þu durumda A ve B taþýnmazlarý yüzölçümü 8000 m2 olan C taþýnmazý (kadastro parseli) ile beraber uygulamaya alýnmaktadýr. Uygulama sonrasý oluþacak imar adalarýnýn imar parsellerine ayrýlan kýsmý da 7000 m2 dir. A,B ve C taþýnmazlarýnýn oluþturduðu uygulama bölgesinde DOP hesabýný yapmak istersek: Ön DOP Oranýnýn Hesaplanmasý Öncelikle hiçbir terk yokmuþ gibi terk öncesi parsel yüzölçümleri ile ön DOP oraný hesaplanýr. A Taþýnmazý Ýçin Kýyaslama %10 < %30 A taþýnmazýndan hesaplanacak kesin DOP oranýna tamamlayan fark kadar kesinti yapýlmalýdýr. Bu taþýnmaz DOP hesabýna terkten önceki yüzölçümü ile dâhil edilir. Yani DOP hesabý yapýlýrken denklemin pay ve payda bölümüne terk öncesi eski yüzölçümü ile girer. B Taþýnmazý Ýçin Kýyaslama %30 < %50 B taþýnmazýndan artýk DOP kesilemeyeceðinden, bu taþýnmaz DOP hesabýna dâhil edilmez. Yani katýlým kitlesine þu an (terk sonrasý) tapuda kayýtlý yüzölçümü ile dâhil edilirken DOP alýnacak parsel alanlarý toplamýna dâhil edilmez. Bu Durumda Kesin DOP Oraný Buna göre, uygulama sonucu, B taþýnmazýndan hiçbir kesinti yapýlmadan tahsis yapýlmalýyken A taþýnmazýndan 27,7-10 = %17,7 daha kesinti yapýlmalý ve bu kesinti terk öncesi yüzölçümü olan 1000 m2 üzerinden yapýlmalýdýr X %17,7 = 177 m2 yani A taþýnmazýna uygulamadan sonra = 723 m2 lik tahsis yapýlmalýdýr. Örnekten de anlaþýlacaðý gibi, bedelsiz kamuya terk edilen alanlar DOP hesabýnda genel hizmet alanlarýndan düþülmelidir. Danýþtay 6. Dairesi nin E:1990/54612, K:1993/5197 sayýlý kararý da bu doðrultudadýr. Yine, Danýþtay bir baþka kararýnda hibe adýyla yeþil alan için yapýlan terkin kamu alaný için yapýlan bedelsiz terkten ayrý düþünülemez ve bu miktarýn DOP tan düþülmesi gerekir." þeklinde hüküm kurmuþtur. (Danýþtay 6.Dairesinin tarih, E.2003/493, K.2004/3850 sayýlý kararý) Bu çalýþmada zikredilen terki bulunan taþýnmazlardan kastedilen, bedelsiz kamuya terki bulunan taþýnmazlardýr ve bedelsiz terk kavramý; sadece taþýnmazlardan bedelsiz olarak yola terk edilmesini deðil, genel hizmet alanlarýna yapýlan tüm bedelsiz terkleri ifade etmektedir. Aksi takdirde, vatandaþlarýn istemiyle dahi olsa, bir kýsmý bedelli olarak kamu alanlarýna terk edilen taþýnmazlarda 18. Madde Uygulama Yönetmeliðinin 11. maddesini uygulama olanaðý yoktur. Yani, daha önce bir kýsmý bedelli olarak yola veya diðer genel hizmet alanlarýna terk edilen taþýnmazlarýn terkten sonra kalan kýsmý, tapuda kayýtlý mevcut yüzölçümü ile normal bir kadastro parseli gibi uygulamaya girmeli, tapu yüzölçümleri esas alýnarak katýlým kitlesi ve DOP hesabý yapýlmalý ve her taþýnmazdan kesilen oranda bu parsellerden de DOP kesilmelidir. Daha önce bedelli terk veya kamulaþtýrma ile oluþturulan yol vb. kamu alanlarý da yeni imar uygulamasý sýrasýnda genel hizmet alanlarý için tahsis edilmelidir. (Danýþtay 6. Daire E:2000/5653, K: 2001/5912) Yani bedelli olarak kamuya terk edilen alanlar da bedelsiz terk edilmiþ sahalar gibi DOP hesabýnda genel hizmet alanlarý toplamýndan düþülmelidir. Öte yandan, önemle iþarete edilmesi gereken bir husus da þudur ki, daha önce bedelsiz kamuya terki bulunan taþýnmazlardan, terk oranýný DOP oranýna tamamlamayan fark kadar kesinti yapýlmasý hususunda bir zorunluluk yoktur. Bu konuda takdir yetkisi belediye ve valiliklerdedir. Çünkü 18. Madde Uygulama Yönetmeliðinin 11. maddesinde..ancak, taþýnmaz sahiplerinin talepleri üzerine, mülga sayýlý Ýmar Kanununun 39 uncu maddesine göre daha önce ifraz edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil edilenlerin, ilk parselin ifrazýnda alýnan terk oranýný % 35'e tamamlayan fark düzenleme ortaklýk payý alýnabilir. hükmü yer almaktadýr. Bu hükümdeki alýnabilir ifadesi belediye ve valiliklere bu konuda takdir yetkisi vermiþ bulunmaktadýr. 18. Madde Uygulama Yönetmeliðinin 11. maddesinde, mülga sayýlý Ýmar Kanununun 39. maddesi uyarýnca yapýlan bedelsiz terklerden bahsedilmektedir. Bu uygulamaya yürürlükteki 3194 sayýlý Ýmar Kanununun 15 ve 16. maddelerine göre yapýlan ifraz iþlemleri sýrasýnda bedelsiz terk edilen kýsýmlarýn dâhil olup olmadýðý hakkýnda bir belirtme yoktur. Ancak, 6785 sayýlý Kanunun 39. maddesi ile ayný paralelde olan 3194 sayýlý Ýmar Kanununun 15 ve 16. maddeleri uyarýnca yapýlan bedelsiz terklerin de bu kapsamda deðerlendirilmesi gerekir. Danýþtay kararlarý bu yöndedir. 18. Madde Uygulama Yönetmeliðinin 11. maddesinde, daha önce alýnmýþ terk oranýný %35 e tamamlayan fark kadar düzenleme ortaklýk payý alýnacaðý belirtilmiþ ise de, bunun, önceki terk oranýný o düzenleme alanýndaki düzenleme ortaklýk payý oranýna tamamlayan fark kadar düzenleme ortaklýk payý alýnabilir þeklinde anlaþýlmasý gerekir. Danýþtay kararlarý madde hükmüne bu doðrultuda açýklýk getirmiþtir. Harita Yük.Müh. TKGM Müfettiþ Yrd. 7

10 görüþ Kadýn ve Mekan Merve Özyaþar 8 Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Cinsiyet, kiþinin kadýn ya da erkek olarak gösterdiði genetik, fizyolojik ve biyolojik özellikleri; toplumsal cinsiyet ise toplumun verdiði roller, görev ve sorumluluklar, toplumun bireyi nasýl gördüðü, algýladýðý, beklentileri ile ilgili bir kavramdýr. Cinsiyetin kiþisel özellikleri ötesinde, toplumsal yapýlarla ve iliþkilerle baðlantýlý bir öznellik boyutu olan toplumsal cinsiyet kavramý, kýz ve oðlan bebekler olarak dünyaya gelen insanlarýn yaþamda baþlarýna gelen pek çok olay sonucu kadýn ve erkek e dönüþmeleridir. Kadýn ve erkek arasýndaki köken bakýmýndan biyolojik nitelikte olmayan farklýlýklar ve onlarýn yüklendikleri rollerin ve iliþkilerin sosyal olarak yapýlandýrýlmasý olan toplumsal cinsiyet; kiþinin kültürel, toplumsal rolü, ruhsal-içsel tanýmlamasý ve onlarýn temsil edilmesi anlamýnda kullanýlmaktadýr. Cinsiyeti doða belirlerken, toplumsal cinsiyeti kültür belirlemekte ve toplumsal cinsiyet kimliði hakkýndaki anlayýþlar, bunlarla baðlantýlý olan cinsel tutum ve eðilimlerle birlikte, çok erken yaþlarda oluþmaktadýr.[4]. Kadýn ve Mekan Etkileþimi Toplumsal cinsiyetin oluþum süreçleri ile çevrenin oluþum süreçleri karþýlýklý etkileþimle birlikte gerçekleþir. Analitik anlamda, toplumsal cinsiyet çevreyi oluþturan bir güç olurken; kültürel çevre de toplumsal cinsiyetin oluþmasýnda bir öge olma durumundadýr. Bu anlamda mekan ve sosyo-ekonomik iliþkilerin yansýtýldýðý edilgen bir platform olumsuz bir belirleyicidir. Toplumsal cinsiyetin ve çevrenin içeriði zamanda ve mekanda birarada evrilerek karþýlýklý etkileþimle deðiþir. Kadýn ve mekan etkileþimlerine yönelik kavramsallaþtýrmalarý etkileyen en önemli olgu kadýnlarýn iþgücüne katýlýmýdýr. Daha da önemlisi, kadýn ve mekan etkileþimine dair tartýþmada aþýlmasý gereken ikilemlerin çýkýþ noktasý da bu olgudur. [2]. Çalýþma Yaþamýnda Kadýn Erkek egemen kültürün ürettiði niteliklerle toplumsal kimlikleri oluþturulan kadýn ve erkek bireylerin iþ piyasasýnda karþýlarýna çýkan "Cinsiyetçi iþbölümü anlayýþý", erkeklerin fiziki güç ve teknik yatkýnlýk gerektiren iþlere, kadýnlarýnsa tekrarlanan, sabýr gerektiren, incelikli ama insiyatif gerektirmeyen iþlere yatkýn olduðunu varsaymýþtýr. Kadýnlarýn eðitim düzeyleri yükseldikçe, erkek egemen iþ dünyasýnda daha fazla yer edinebilmelerine raðmen, yüksek öðrenim gerektiren meslekler de cinsiyetçi iþbölümünden payýna düþeni almaktadýr. Kiþilerin zamanlarýnýn ve mekanlarýnýn giderek artan biçimde çalýþma ve yaþama yönelik olarak farklýlaþmasý ondokuzuncu yüzyýlýn ürünüdür. Bu farklýlaþma bir yandan iþyeri ve ev mekanlarýnýn birbirlerinden ayrýlmasýnýn bir fonksiyonu olurken, bir yandan da bu ayrýlmayý destekler. Sanayi öncesi toplumun özelliði olan ev-atelyeden günümüzdeki ev-iþyeri farklýlaþmasýna geçiþi kapsayan dönüþüm, hem toplumsal cinsiyet rollerinin farklýlaþmasý, hem de farklý toplumsal cinsiyet gruplarýnýn farklý mekanlarla özdeþleþtirilmesi ile yakýndan ilgilidir. Kýsaca mekandaki farklýlaþma ile toplumsal cinsiyetin belli mekanlarla özdeþleþtirilme süreçleri birbirine koþut olarak geliþmiþtir.

11 görüþ Kadýnlarýn gerek iþgücüne gerekse istihdama katýlýmlarýndaki düþüþe en önemli neden olarak, tarýmýn ekonomideki payýnýn gittikçe azalmasý ve kýrdan kente yaþanan göç gösterilebilir. Kýrdan kente göç sonucu kadýnlar, tarým sektöründen kopuyor; kadýn iþgücü ucuz emek olarak emek-yoðun iþ kollarý olan tekstil, gýda, hazýr giyim, tütün gibi sanayi dallarýnda ve özelikle hizmet sektöründe yoðunlaþýyor. Ancak, tarým sektörü ile karþýlaþtýrýldýðýnda bu sektörlerdeki kadýn iþgücü oraný düþük düzeyde kalýyor. Tarým sektöründeki kadýnlar, çoðunlukla ücretsiz aile iþçisi konumunda olmalarý, gelir elde etmemeleri ya da gelir azlýðý nedenleriyle, yasal bir engel olmamasýna raðmen sosyal güvenlik kapsamýna büyük ölçüde giremiyorlar. Böylece kadýnlarýn istihdam alanýnda saðladýðý katký, görünür olmaktan uzak kalýyor. Kadýnlarýn istihdama katýlýmýný engelleyen unsurlardan biri de, yetersiz eðitim düzeyi ve donanýmsýzlýk olarak karþýmýza çýkýyor. Eðitim düzeyinin düþüklüðü ve kayýtlý sektördeki istihdam imkanlarýnýn sýnýrlý olmasý, kadýn iþgücünün kayýt dýþý sektörde düþük ücretle, sosyal güvenceden yoksun þekilde istihdam edilmesine yol açýyor. Kadýnlarýn eðitim düzeyi arttýkça, iþgücüne katýlým olanaklarý da artýyor. [URL1]. Cinsiyetleþmiþ Mekanlar Mimaride toplumsal cinsiyet kavramý ile ilintili mekansal düzenlemeler için cinsiyetleþmiþ mekanlar (gendered spaces) tanýmýný kullanmak mümkündür. Cinsiyetleþmiþ mekanlarýn en uç örneðini ise kadýnlar ve erkekleri ayýrmaya teþebbüs eden mekanlar oluþturmaktadýr. Bu anlayýþ tarih boyunca bazen iki farklý cinsiyet için iki farklý mekan yaratmaya çalýþmýþ, bazen de bir cinsiyeti (genellikle kadýnlarý) kýsýtlama ve engelleme yoluyla karþý cinsiyete ait olan mekanlarý geniþletmiþtir. Kadýn ve erkeðin mekanýný ayýran mekanlara bakýldýðýnda; Namaz kýlmak üzere camiye giden kadýn ahþap kafeslerle ayrýlmýþ bölümlerde namaza durabiliyor yada küçük mahalle camilerinde, (bir kýsmýnda kadýnlar için yer yoktur), 'yer' diye iþaret edilen ise, bir bodrum katýdýr ya da temizlik ürünlerinin konduðu, perdeyle ayrýlmýþ izbe bir köþedir. Nicap; Müslümanlar içinde hicabýn, kadýnlarýn kamusal alandan uzak tutulmalarý ve gayri-þahsi mekanlarda örtünmeleri anlamýna geldiði, bunun aileyi ve özellikle kadýnlarý koruyan bir gereksinim olduðu kanaati yaygýndýr. Hicap kadýnýn ve erkeðin mekanlarýný birbirinden ayýran araçlardan biridir. Ancak Mechitza nýn aksine hicap, ayrýlma sýnýrýný her iki cinsiyetin mekanlarýnýn ortasýnda deðil kadýnlarýn vücutlarýnýn hemen üstünde çizmektedir. Hicap özel mekan dýþýndaki alanlarda kadýn temsilini kýsýtlamakla kamusal alanýn erkekleþtirilmesine ve erkeklerin özel alanlarýnýn geniþlemesine sebep olmaktadýr. [3]. Toplumsal cinsiyet ve mekan etkileþimi konut ölçeðini aþar. Ancak bu aþamada vurgulanmasý gereken önemli bir nokta þudur: Özel alanla özdeþleþtirilen kadýna geleneksel olarak doðal mekaný sayýlan konut içerisinde dahi kendine ait bir mekan tanýmlanmasý en azýndan sýk rastlanan bir durum deðildir. Örneðin, erkeðin geleneksel olarak konut içinde çalýþma veya bahçe odasý gibi kiþiye özel mekanlarý olma geleneði varken, kadýnlarýn mekaný olarak görülen oturma odalarý ve rüya mutfaklarýn asla kiþiye özel mekanlar olamayacaðýna dikkatimizi çeker. Bu noktadan hareketle evin koruyucu mu, yoksa kýsýtlayýcý mý olduðu tartýþmalarý da geliþtirilebilir. Eril Mekan; Kahvehane; Kahvehane, erkeðin kamusal alandaki varlýðýný meþrulaþtýrýrken kadýnýn hareketliliðini ve özerkliðini sýnýrlandýran bir sosyal kontrol mekanizmasý olarak görülebilir. Kahvehane yalnýzca içerideki erkekliðe dair eylemleri deðil, ayný zamanda dýþarýnýn, sokaðýnda cinsiyetini etkiler, kontrol eder. Ýçeride olmadan dahi kadýný kontrol eden mekandýr. [1]. Kadýnlarýn Kentte Hareketliliði Kent içi ulaþýmýn niteliði, kadýnlarý kentteki hareketliliðinin imkan ve sýnýrlarýný belirleyen en önemli etmenlerden biridir. Kentsel mekana kamusal ve özel alan ayrýmý ile biçim veren ve kadýnlara evde, emeðin yeniden üretimi için, erkeklere de kamusal alanda üretim için roller biçen kapitalist sermaye birikim sürecinde; toplu ulaþým da sýkýþýk zamanlarda hizmet verir. kadýnlarýn kýsýtlý hareket alanlarý ve ulaþým kolaylýklarýna daha güç kavuþabilmeleri 9

12 görüþ nedeniyle iþgücüne katýlýmlarýnýn zorlaþtýðý belirtilebilir. Güvenlik, ulaþým araçlarýnýn tasarýmý, güzergah ve zamanlama, fiyat tarifesi, bilgi ve yönlendirme gibi bileþenler kadýnlarýn kent içi ulaþým gereksinmelerini erkeklerinkinden farklýlaþtýrýr. Ulaþým araçlarýný erkeklerden farklý amaçlar ve mekanlar için, farklý zamanlarda kullanan kadýnlarýn ulaþýmda beklentileri bu çerçevede þekillenir.[1]. Sonuç Ýnsan haklarý perspektifinden baktýðýmýzda ise bir taraftan ayrýmcýlýðý önlemek için mekan düzenlemelerinin cinsiyetler arasýnda ayýrým yapmamasý ve her iki cinsiyete eþit olanaklar tanýmasý gerektiðini vurgulansada bir diðer taraftan ise, kamusal ve özel mekanlardaki erkek iktidarýna son vermek amacýyla, kadýnlardan yana olan yasal düzenlemelerin yapýlmasý yaný sýra, kadýnlar-arasý birleþtirici (bonding) mekanlar oluþturulmalýdýr. Bu mekanlar kadýnlarý bir araya getirerek, onlarý eðitim, meslek edinme, sosyal ve kültürel statülerini yükseltme gibi alanlarda güçlendirebilir ve bu þekilde kadýnlarýn örgütlenebilmesini ve siyasi temsilini saðlayabilir. Sadece kadýnlara ait olan bu mekanlarýn güçlendirici bir rol oynamasý gerekliliðine vurgu yaparak, bu mekanlarýn nötr mekanlar deðil, kadýnlar için sosyal merkezler, eðitim ve kültür kurumlarý, sivil toplum kuruluþlarý, dernekler, partiler ve kurumlar içi kadýn grup ya da komisyonlarý gibi pozitif bir etkiye sahip mekanlar olmalarý gerektiðini söyleyebiliriz. Bu amaçla toplumu cinsiyetler-arasý eþit bir pozisyona götürebilmek için kadýnlarýn, erkeklerle eþit paylaþtýklarý köprü oluþturan mekanlara ek olarak, cinsiyetleþmiþ mekanlarýna da ihtiyaçlarý olduðunu söyleyebiliriz. Kaynaklar 1.) Alkan, A., (2009), Cins Cins Mekan, Varlýk Yayýnlarý, Ýstanbul 2.) Kayasü, S., (2006), Kadýn Ve Mekan Etkileþimi, Ýstanbul 3.) Sadri, H., (2009), Kadýnlar ve Cinsiyetleþmiþ Mekanlar, Ýstanbul 4.) Üner, S., (2008), toplumsal cinsiyet eþitliði, Kadýna Yönelik Aile Ýçi Þiddetle Mücadele Programý, Ankara URL1: Jeodezi ve Fotogrametri Yük. Müh. 10

13 ÝKK Türk Mühendis ve Mimar Odalarý Birliði Ýstanbul Ýl Koordinasyon Kurulu Demokrasi Ýnsan Haklarý ve Kürt Sorunu Panel/Forum, 23 Nisan Nükleer Karþýtý Miting, 24 Nisan Çernobil'in 35.Yýlýnda NKP Tarafýndan Basýn Açýklamasý, 26 Nisan 1 Mayýs Emek ve Dayanýþma Günü, 1 Mayýs STHP Dünya Su Forumu Basýn Açýklamasý, 3 Mayýs ÝKK 15 Mayýs TMMOB Mitingi Basýn Açýklamasý, 11 Mayýs TMMOB Demokrasi Ýstanbul Yerel Kurultayý, 14 Mayýs Ülkemiz, Halkýmýz, Mesleðimiz, Onurumuz, Haklarýmýz ve Geleceðimiz Ýçin TMMOB Mitingi, 15 Mayýs TMMOB Ücretli Çalýþan Mühendis, Mimar ve Þehir Plancýlarý ve Ýþsizlik Ýstanbul Yerel Kurultayý, 22 Mayýs TMMOB Kadýn Ýstanbul Yerel Kurultayý, 29 Mayýs 5 Haziran Dünya Çevre Günü Hakkýndda Basýn Açýklamasý, 26 Nisan TMMOB Depreme Duyarlýlýk Yürüyüþü, 17 Aðustos TMMOB Mühendis, Mimar ve Þehir Plancýlarý Dayanýþma Günü, 19 Eylül DÝSK-KESK-TMMOB-TTB Ýnsanca Yaþam Ýçin Eþit, Özgür ve Demokratik Türkiye Mitingi, 8 Ekim 11

14 gündem Türkiye de Yenilenebilir Enerjinin Bugünü ve Yarýný Dolunay Güçlüer Yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretiminde daha yüksek pay sahibi olmasýný saðlamamýz gerekmektedir. Bunun gerçekleþmesi için çok geçerli sebeplerimiz vardýr: fosil kaynaklarýn kullanýmý sonucu karbondioksit (CO2), kükürtdioksit (SO2), nitrojenoksitlerin (NOx) salýnýmlarý ekolojik dengeyi bozmasý, tarafý olduðumuz Kyoto Protokolü gereði karbon salýnýmlarýný azaltmamýz gerekliliði, fosil yakýtlarýn giderek pahalýlaþmasý, Türkiye yi enerji politikasý açýsýndan dýþa baðýmlý kýlma zorunluluðu gibi yüksek öneme sahip sorunlarla baþ baþa bulunmaktayýz. Bu durumda doðal enerji potansiyeli oldukça yüksek olan bir ülke olarak bu enerjiyi kullanmak durumundayýz. Doðal enerji, doðanýn bize sunduklarýný ona zarar vermeden kullanmamýza olanak tanýr. Kiþilerde doðaya saygýlý, çevreye duyarlý olma bilinci geliþtikçe sonraki nesillere býrakacaðýmýz dünya daha güvenli ve yaþanabilir hale gelecektir. Bu bilincin yerleþmesi için küçük yaþlardan itibaren okullarda ve sosyal ortamlarda çocuklarýmýza çevreyi koruma bilincini aþýlamamýz gerekmektedir. Bilincin yerleþmesi iþlemi uzun bir süreçtir ve kararlýlýkla yürütülmesi gerekmektedir. Ancak böylelikle dünyamýzý kirlenmekten koruyup yeni nesillere yaþabilecekleri bir çevre býrakabiliriz. Dünya kendi kendini temizleme yeteneðine sahip bir organizmadýr. Ancak bunun için gereken tek þey onun bu eþsiz sistemine zarar vermememizdir. Sera gazý salýnýmýyla yaþam kalitemiz düþmekte, yaðmurla topraða düþen bu zararlý bileþikler ekinlerimizdeki verimi azaltmakta, tarým ve hayvancýlýðý olumsuz etkileyerek sadece soluduðumuz havayý deðil, yediðimiz besinleri de zehirlemektedir. Bu durum þu an enerji üretirken oluþturduðumuz olumsuz durumdur bundan bir 50 yýl sonra ise ayný þekilde enerji üretmeye devam edersek sonuçlarýn çok daha vahim olabileceði pek çok araþtýrma tarafýndan ortaya konmuþtur. Ayrýca 1997 yýlýnda Kyoto'da yapýlan bir toplantý ile Karbon emisyon ticareti gündeme gelmiþ ve 39 geliþmiþ ülke yýllarý arasýnda sera gazý emisyon limitlerini 1990 yýlý seviyelerinin % 5 daha da altýna çekmeyi kabul etmiþlerdir. Özünde bir Avrupa projesi olarak sürdürülen Kyoto Protokolü, her ülke ve endüstriyi somut karbon emisyon kotalarý ile sýnýrlamaktadýr. Kyoto Protokolü koyduðu kurallarla taraf ülkelerin enerji, sanayi, ulaþým ve tarým politikalarýnda fosil yakýt baðýmlýlýðýný azaltmaya zorlayan bir yaptýrýmlar bütünüdür. Kyoto Protokolü, yenilenebilir enerji ve çevre dostu teknolojilerinin kullanýmýnýn artýrýlmasýný ve bu yöndeki araþtýrmalarýn teþvik edilmesini saðlar. Türkiye de 26 Aðustos 2009 tarihinde Kyoto Protokolünü kabul etmiþ olmakla beraber geliþme sürecinde bir ülke olduðundan salýným sýnýrlamaya ve azaltým yükümlülüðüne dair bir taahhütte bulunmamýþtýr. Kyoto Protokolünün yanýnda -sayesinde- bir karbon piyasasý oluþturulmuþ olup, böylelikle santraller (ve ülkeler) salýným yaptýklarý karbon miktarý kadar karbon kotasý satýn almalarý veya karbon vergisi ödemeleri gerekliliði ortaya çýkmýþtýr. Karbon kotasý da yenilenebilir enerji santrallerinden alýnabilmektedir. Bir santral kapasitesi, verimliliði vb. kriterleri oranýnda karbon kotasý satmaya yetkin olmaktadýr. Bu sayede yenilenebilir enerji santralleri sadece enerji üretimleri ile deðil, karbon salýnýmýný engelledikleri ölçüde de gelir saðlayabileceklerdir. Kyoto protokolü içerisinde yer alan ülkeler için karbon piyasasý bir teþvik niteliði taþýmaktadýr. Benzer þekilde özel þirketlerin de teþvik edilmesi önemli bir gerekliliktir. Yenilenebilir enerji için yatýrýmlarýn artmasýnýn saðlanmasý için önemli bir etken de teþviklerin makul seviyelerde olmasý ve kanun ve yönetmeliklerin yatýrýmcýyý çekiyor olmasý gerekmektedir. Sürekli deðiþen yasalar, kriz vb. durumlar yatýrýmcýnýn yenilenebilir enerji sektöründen uzaklaþmasýna neden olabilir. Çünkü yenilenebilir enerjide hammadde ücretsiz olmakla beraber kurulum maliyetleri çok yüksek olduðundan santralin yatýrým maliyetinin karþýlanmasý yaklaþýk olarak 10 seneyi bulabilmektedir. EPDK (Enerji Piyasasý Düzenleme Kurumu) ve ETKB (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý) ve EÝE (Elektrik Ýþleri Etüt Ýdaresi) yenilenebilir enerji yatýrýmlarý ile ilgili olarak pek çok düzenleme yapmýþtýr Sayýlý Elektrik Piyasasý Kanunu (2001) Elektrik Piyasasý Lisans Yönetmeliði (2002) 5346 Sayýlý Yenilenebilir Enerji Kaynaklarýnýn Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlý Kullanýmýna Ýliþkin Kanun (2005) 6094 Sayýlý Yenilenebilir Enerji Kaynaklarýnýn Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlý Kullanýmýna Ýliþkin Kanunda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun (8 Ocak 2011) Teþvik Mekanizmalarý 4628 sayýlý Elektrik Piyasasý Kanunu kapsamýnda; Yenilenebilir enerji kaynaklarýna dayalý, kurulu gücü azami beþ yüz kilovatlýk üretim tesisi kuran gerçek ve tüzel kiþilere, lisans alma ve þirket kurma yükümlülüðünden muafiyet verilmiþtir. Elektrik Piyasasý Lisans Yönetmeliði kapsamýnda; Lisans almak için baþvuruda bulunan tüzel kiþilerden lisans alma bedelinin sadece yüzde biri alýnmaktadýr. Elektrik Piyasasý Lisans Yönetmeliði kapsamýnda; Lisanslara derç edilen tesis tamamlanma tarihini izleyen ilk sekiz yýl süresince yýllýk lisans bedeli alýnmamaktadýr. Yerli doðal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarýna dayalý üretim tesislerine, TEÝAÞ ve/veya daðýtým lisansý sahibi tüzel kiþiler tarafýndan, sisteme baðlantý yapýlmasýnda öncelik tanýnmaktadýr. 12

15 gündem yýllarý arasýnda toplam talep artýþ oraný ( Tarihli ve 6094 Sayýlý Kanun Elektrik Sektöründeki geliþim ile ilgili olarak, 2001 yýlýnda MW olan kurulu gücümüz 2010 yýlý sonunda MW a ulaþmýþtýr. Bu dönemde ilave edilen kapasitenin %27 si yenilenebilir; %35 i yerli ve yenilenebilir kaynaklara dayalý santrallere aittir yýllarý arasýnda elektrik üretimi %71,3 oranýnda artmýþtýr. Bu artýsýn %28 i yenilenebilir enerji kaynaklarýndan; %30 u ise yerli ve yenilenebilir kaynaklardan saðlanmýþtýr. Türkiye enerji hacmindeki artýþ bakýmýndan Çin ve Hindistan dan sonra dünyada üçüncü sýrada yer almaktadýr. Türkiye nin yýllýk enerji tüketimi MW kurulu güce denk gelmektedir. Bu enerjinin karþýlandýðý gruplara bakýlacak olursak büyük bir kýsmýn kömür ve doðalgaz santrallerinden karþýlandýðýný görmekteyiz. Yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretimine oraný %.. olarak belirlenmiþtir. Yenilenebilir Enerjinin Geleceði 2030 yýlýna kadar yapýlmasý planlanan yatýrýmlarýn sonucunda ülkemizdeki enerji üretimi durumu EPDK tarafýndan 26 Nisan 2011 de yayýmlanan bir rapor ile beyan edilmiþtir. Bu rapora göre iki adet üretim kompozisyonlarý oluþturulmuþtur. Özellikle Yenilenebilir aðýrlýklý senaryoda, fosil yakýt aðýrlýklý senaryoya göre ilaveten MW RES, MW GES ve MW biyokütle dayalý santral kurulacaðý varsayýlmýþtýr. Fosil yakýt aðýrlýklý senaryo ( Jeodezi ve Fotogrametri Yük. Müh. Fosil yakýt aðýrlýklý senaryo ( ve 2030 yýllarý fosil yakýt ile yenilenebilir enerji arasýndaki öngörülen kurulu güç oraný ( 13

16 söyleþi HKMO Tarihine Iþýk Tutanlar Söyleþi Dizisi: Prof. Hüseyin Erkan Ýle Söyleþi (11 Ocak 2011) 14 M. TEVFÝK ÖZLÜDEMÝR - Sevgili meslektaþlarýmýz; bugün dördüncüsünü düzenlediðimiz Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasý Tarihine Iþýk Tutanlar Söyleþisine hoþ geldiniz. Daha önceki toplantýlarýmýzda da vurguladýðýmýz gibi, geçmiþimizi bilmeden, geçmiþimizin deðerlerine sahip çýkmadan, geleceðe ilerleyemeyiz. Bu anlamda, geçmiþ deneyimleri, geçmiþ birikimleri, o dönemin aktivistlerinden dinleyerek, genç meslektaþlarýmýzýn, þu an mesleklerini yürütmekte olan meslektaþlarýmýzýn bilgi sahibi olmalarýný, geçmiþ dönemde etkinlik gösteren üyelerimiz ile yeni kuþaklarý buluþturmayý amaçlamýþtýk. Bu söyleþilerimizin bant kayýtlarýný da çözüp, yayýnlarýmýzda üyelerimizle paylaþacaðýmýzý söylemiþtim. Bülten aracýlýðýyla bu paylaþýmýmýz devam ediyor. Belki önümüzdeki dönemde bunu kitaplaþtýrma yoluna gideceðiz. Ýlk etkinliðimiz Arif Delikanlý yla baþlamýþtý, Gökþin Seylam la devam etti (kendisi de aramýzda þuan) üçüncü söyleþimiz Ahmet Aksoy hocamýzlaydý. Dördüncü söyleþimizi Sayýn hocamýz, Prof. Hüseyin Erkan la gerçekleþtireceðiz. Ben, söyleþiye baþlamadan önce hocamýzýn özgeçmiþini sizlerle paylaþmak istiyorum yýlýnda Sakarya da doðdu. Ýlkokulu Sakarya da tamamladýktan sonra, 1952 yýlýnda Adapazarý Sanat Enstitüsünü bitirdi yýlýnda baþladýðý Ýstanbul Teknik Okulundaki Harita Kadastro Mühendisliði Bölümündeki eðitimini 1958 yýlýnda tamamladý. Askerliðin ardýndan yüksek lisans eðitimini tamamladý yýlýnda Sakarya Arazi Kadastrosu Müdürlüðüne kontrol mühendisi olarak atandý yýlýnda Kastamonu Nefsi Gölköy alanýnda, 1963 yýlýnda Sakarya Ovasýnda ve 1964 yýlýnda Keban bölgesinde nirengi sýklaþtýrma çalýþmalarýný yürüttü yýlýnda Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüðü Arazi Kadastrosu Fotogrametri DairesÝ Planlama Þubesine atandý eðitim-öðretim yalýnda Türkiye ve Ortadoðu Amme Ýdaresi Enstitüsünde genel eðitim ve yetiþtirme eðitimine katýldý yýlýnda Alman Hükümeti Teknik Yardým Bursuyla Almanya ya gitti ve öðrenim yýlýnda Bonn Üniversitesinde doktora çalýþmalarýný sürdürdü öðretim yýlýnda Konya Devlet Mühendislik- Mimarlýk Akademisinde öðretim görevlisi olarak göreve baþladý ve Mayýs 1974 te Konya Devlet Mühendislik-Mimarlýk Akademisine atandý yýlýnda Ýstanbul Devlet Mühendislik-Mimarlýk Akademisinde, Türkiye Kadastrosunda Yenileme Sorunu adlý yeterlilik tezini verdi yýlýnda, Türkiye Kadastrosu: Kuruluþ, Geliþme, Sorunlar adlý teziyle doçent oldu yýlýnda Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlýk Fakültesine profesör olarak atandý yýlý Mart ayýnda Selçuk Üniversitesinden ayrýlarak, STFA Harita da, Harran Ovasý 2. Kýsým arazi toplulaþtýrma projesinde önce proje yönetici yardýmcýsý olarak, daha sonra proje koordinatörü olarak mesleki çalýþmalarýna devam etti. Arazi toplulaþtýrma projesinin 1998 yýlýnda tescil ve yer teslimi iþlemlerinin tamamlanmasýndan sonra Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesine öðretim üyesi olarak atandý. Harran Üniversitesinde Mühendislik Fakültesi Dekaný ve Rektör Yardýmcýsý olarak çalýþmalarýna devam etti ve 2002 yýlýnda emekli oldu. Evli ve iki çocuk babasýdýr kendisi. Hocamýz, mesleki çalýþmalarýnýn yaný sýra, yani kadastro alanýnda aðýrlýklý olmak üzere mesleki çalýþmalarýnýn yaný sýra, Odamýzýn bugüne dek gerçekleþtirdiði çalýþmalara da önemli katkýlar sundu. HKMO Genel Merkezi 11. Dönem Yönetim Kurulu Genel Saymanlýðý, 15 ve 17. Dönem Yönetim Kurulu Sekreter Üyeliði, 16. Dönem Yönetim Kurulu Üyeliði, 20. Dönem Yönetim Kurulu Genel Baþkanlýðý; TMMOB Toprak Reformu Kongresi Yürütme Kurulu Eþbaþkanlýðý görevlerinin yaný sýra, 4. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultay Baþkanlýðý, Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayý Bilim ve Danýþma Kurulu Üyeliði, 2006 ve 2008 yýlýnda düzenlenen Kadastro Kongresinde Kongre Baþkanlýðý, farklý dönemlerde Odamýzýn ve Þubemizin çeþitli komisyonlarýnda görev almak dahil birçok çalýþmaya katýlmýþtýr, halen de sürekli bilimsel teknik komisyonlarýmýzdan Kadastro Komisyonu Baþkanlýðý görevini sürdürmektedir. Hocamýzýn kýsa özgeçmiþini sizlerle paylaþtým. Belki eksik býraktýðým yerler olabilir, hocam kusurumuza bakmaz umarým. Diðer söyleþilerimiz gibi, bu söyleþimizi de serbest formda, hocamýzýn sunuþuyla ve sonrasýnda soru-cevapla gerçekleþtireceðiz. Buyurun hocam. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Çok teþekkür ediyorum Tevfikçiðim. Aslýnda ben de bunlarýn bir kýsmýný söylemeyi düþünmüþtüm; ama sen benim düþündüðümden çok daha fazlasýný söyledin. Bana zaman da kazandýrmýþ oldun. Teþekkür ediyorum. Evet, Oda etkinliklerine gerçekten gücüm oranýnda katýlmaya çalýþtým ve bundan da büyük zevk aldýðýmý söyleyebilirim. Þuralarda biraz önce Tevfik in tekrarladýðý þeyleri göreceksiniz. Ben biraz daha hýzlý geçeceðim; yalnýz, þurada bir noktayý belirtmek istiyorum. Ben, Sanat Enstitüsü (Erkek Sanat Enstitüsüydü o zaman) mezunuydum ve 1953 yýlýnda Makine Bölümünü kazanmýþtým. Fakat o zamanlar koþullarýmýz çok sýnýrlýydý,

17 söyleþi okuma imkaný yoktu ve o gün býraktým yahut kaydýmý yaptýrmadým. Daha sonra burs veya neyse, okuma imkanlarýný araþtýrdým, Kadastro yu buldum, Kadastro dan burs aldým ve 1954 yýlýnda Kadastro nun sýnavýný kazanarak, Harita Kadastro Bölümüne burslu olarak kaydýmý yaptýrdým. Bugünlere gelmemi saðlayan ve bunun yanýnda da hakikaten her toplum için, her ülke için gerekli olduðuna inandýðým Kadastro ya bugünü borçluyum ben. Bir defa, bu açýdan çok borçlu kabul ediyorum kendimi ve ayrýca mesleðimi de çok sevdiðimi düþünüyorum, çok seviyorum gerçekten. Sevenin sevdiði þeye zarar vermeyeceðini de biliyorum; bunu zaman zaman öðrencilerime de tekrarla söylemeye gayret ederim. Bu slaytta, 1965 yýlýndaki HKMO Yönetim Kurulu üyeliðim esnasýnda alýnan birtakým kararlarýn örneklerini size vermek istemiþtim; ama sanýyorum bunlara þimdi gerek kalmadý. Biraz daha hýzlý geçelim ve devam eden yýllarda Odanýn karþýlaþtýðý en ciddi ve Odayý meþgul eden sorun, harita subaylarýnýn mühendislik istekleriydi. Hakikaten, bu sorunla yýllarca Odanýn baþ sorunu olarak karþýlaþtýk. Þimdi zaman zaman düþünüyorum, acaba bu kadar büyük enerji sarf etmemize deðer miydi bu sorun? Gerçi, baþardýk diye düþünüyorum; ama çok fazla zamanýmýzý aldý, çok fazla enerjimizi tüketti diye düþünüyorum. Tam hatýrlayamýyorum, 1970 veya 71 veya 69 yýlýndaydý -Mehmet Turcan onu daha iyi hatýrlar- öðrenci desteðiyle yaptýðýmýz bir yürüyüþ vardý. Tabii, o yürüyüþün öncesinde bir sunuþ gerekiyordu. Sanýyorum, Ýmar Ýskan Bakanlýðýnýn toplantý salonundaydý; mühendislik-mimarlýk nedir, Kanununda öngörülen nedir, mühendislik eðitimi nedir, hak ve yetkileri nedir vesaireyi içeren, yani savunmamýzý aþaðý yukarý ortaya koymaya çalýþtýðým 1 saati bulan bir konuþmam olmuþtu. Tabii, 1 saat sonunda da o yürüyüþe nasýl katýldýðýmý hatýrlayamýyorum, çok yorulmuþtum. Yalnýz, o zamanlardan çok iyi hatýrlýyorum, Ýhsan Kaymakçý sonra beni özellikle tebrik etti, konuyu ortaya koyma açýsýndan çok baþarýlý bulduðunu söylemiþti. Öyle bir hazýrlýðýmýz oldu. 4-5 ay bir insanýn bu sorun için böylesine yoðun çalýþmasý, bence çok büyük bir enerji israfýydý. Gökþin Seylam bunun üzerinde daha önce durdu, ama ben tekrar durmak istiyorum. Þu açýdan: o günün koþullarýnda hakikaten kamuoyunda çok iyi bilinen isimlerle bir Gecekondu Sempozyumu gerçekleþtirdik ve bu Sempozyum kamuoyunda oldukça geniþ bir yanký buldu li yýllardan sonra Odayý eksenine oturtmaya gayret ediyoruz. Ben de o çalýþmalarda bulundum tabii. Ama bana göre, bu 1970 li yýllarda baþladýðýmýz mesleðin sorunlarýný ülke sorunlarýndan ayrý tutmama yaklaþýmý, mühendis ve mimarlarýn ülke sorunlarýna birlikte çözümler arama yaklaþýmý, o günlerde baþlayan çalýþmalardýr ve biz, 1971 yýlýnda, öyle sanýyorum ki, gerçekten Odayý eksenine oturttuk. O günden bugüne de Oda Genel Merkezi çalýþmalarý o eksende sürüyor, birçok þubemiz de bence bu eksende devam ettiriyor çalýþmalarýný. Evet, o günlerde yaptýðýmýz çalýþmalar Oda tarihimiz açýsýndan gerçekten çok önemli. Tabii, biraz Ankara'da bulunmanýn da verdiði imkanlarla bu çalýþmalara daha yoðun, daha etkili katýlma, katkýda bulunma imkaným oluyordu. Mesela, Tapu Kadastro Özel Ýhtisas Komisyonu kurulurdu o zamanlar; beþ yýllýk kalkýnma planlarýna rapor hazýrlamak üzere, sektörün sorunlarýný ortaya koymak üzere. O yýllarda bir önemli yaklaþýmýmýz, Kadastro yu, kadastro, kadastro için yapýlýr anlayýþýndan kurtarmaktý. Sanýyorum büyük ölçüde baþarýlý olduk. Ama ilk defa kadastronun fonksiyonunu, ekonomik iþlevini, toplumsal iþlevini o günlerde belki konuþmaya baþladýk. Yine o günlerde, belki daha önceleri baþlayan 766 sayýlý Tapulama Kanununun bir 33. Maddesi vardý ve bu 33. Madde aslýnda kamu topraðý diyeceðimiz yahut sahipsiz topraklar diyeceðimiz topraklarýn sýnýrsýzca zilyet olan veya o günün koþullarýnda etkili-yetkili olan kiþilerin eline geçme imkaný saðlanýyordu. Bu Kanunun en azýndan birtakým düzenlemelerle sýnýrlandýrýlmasý Odanýn yürüttüðü çalýþmalar sonucunda olmuþtur. Ki bugün de hâlâ öyledir; 40 dekara kadar sulu arazide, 100 dekara kadar da kuru arazide olmak üzere bir sýnýrlama getirilmiþtir. Baþta hiçbir sýnýr yoktu bu konuda. Öyle sanýyorum ki, bunlarýn bütün çalýþmalarýný veya bu düzeltmeleri Oda saðlamýþ oldu yýlýna geldiðimizde, ben, Oda Baþkaný olarak, mesleðimizde özellikle iki konuya özen göstermeye çalýþtým. Birisi þu: Yetiþebildiðimiz, gücümüz yettiði oranda kamuoyunda, basýnda, özellikle gazetelerde mesleðimizi tanýtýcý yazýlar yazmaya gayret ettim. Ulus gazetesinden dönüþen Barýþ gazetesi vardý, birkaç makalem orada çýktý. Özhan Aysev in kardeþinin yönettiði, yürüttüðü gazete. Orada sanýyorum üç ya da dört makalem yayýnlanmýþtý; planlý dönemde kadastro, kadastronun iþlevi vesaireyle ilgili birtakým görüþlerimizi aktardýðýmýz makalelerimiz. Yine fýrsat buldukça, kamuoyunda Odayý, mesleði tanýtýcý nitelikte basýn bültenleri hazýrlayýp, onlarý kamuoyuna sunmaya, gazetelere sunmaya çalýþýyorduk. Birçoðunda da küçük küçük de olsa bunlarýn yer aldýðýný söyleyebilirim. Hatta haþhaþ ekimi konusunda sunduðumuz görüþlere çok ilgi duymuþ basýn. Düþünün, Enver Öymen Libya da çalýþýyordu, ta oradan bir telefon aldým kendisinden; radyoda Odanýn adýný duyduðunu, Odanýn bununla ilgili görüþ açýkladýðýný duyduðunu, çok sevindiðini falan söylemiþti. Bunu sürekli Erdal Akdað da gündeme getirir, hep onu hatýrlarým yýlýndaydý yine, rastlantý olarak, 2997 sayýlý Kanunda birçok kadrolar için belli özellikler ve belli süreler öngörülürdü. Yani mesela, Daire baþkaný 10 yýl, 5 yýl þurada çalýþacak, þu eðitimde olacak, þu nitelikte olacak gibi nitelikler öngörülürdü. Fakat Tapu Kadastro Genel Müdürlüðü bu konuda sürekli, Temdit Yasasý adý verilen, Uzatma Yasasý adý verilen bir yetkiyle, 2997 sayýlý Kanunda görülen o nitelikleri aþmaya çalýþýrdý yýlýnda yine böyle bir teklif geldiði zaman, Büyük Millet Meclisi üyelerine, aþaðý yukarý bütün hepsine Oda olarak, tabii ki Oda Baþkaný olarak benim adýmla bir itiraz dilekçesi gönderdik. Sanýyorum 3 sayfa falandý. Bütün milletvekillerine bu yazýyý gönderdik. Bunun üzerine, Genel Müdür, kendisine hakaret içeriyor, yazýda hakaret amacý var diye bize karþý dava açmýþtý ve 6 ay ile 3 yýl arasýnda hapisle cezalandýrýlmamý istemiþti yýlýnda Kastamonu Nefsi Gölköy de nirengi çalýþmalarýnda ekip þefi olarak yer aldým. Þöyle 58 paftalýk bir sýklaþtýrma iþiydi. Buradaki resimde hemen hemen bizim dönemin arkadaþlarýnýn hepsi yer alýyor. Nerede toplandýk, ne zaman oldu bu iþ, bilmiyorum. Bizim dönemden olmayanlar da var. Mehmet Turcan her yerde var maalesef. MEHMET TURCAN - Yýl 1974, benim Oda Yönetiminde olduðu sýralarda çekilmiþ bir fotoðraf bu. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Öyle mi? Evet, doðru söylüyorsun. Bu fotoðraf da yine 70 li yýllara ait bir fotoðraf, Harita Genel Komutanýný ziyaret etmiþiz, o ziyaretimiz esnasýnda çektirdiðimiz bir fotoðraf bu. Sanýyorum orada da bizim dönemden pek çok arkadaþ bir aradayýz. NAÝL GÜLER - Fotoðraftaki diziliþ de askeri nizama uygun olmuþ. 15

18 söyleþi 16 AHMET YAÞAYAN - Askeri nizam var zaten orada. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Bu da -sevgili Tevfik söylemedi yýlýnýn baþýnda Almanya ya dil eðitimi için gitmiþtim, oradan bir hatýra fotoðrafý. Sanýyorum hepsi de farklý ülkelerden Almanya ya dil öðrenmeye gelen yabancýlarla birlikte bir görüntümüz. Konya ya 1974 yýlýnda gittim. 76 da, Ýstanbul Devlet Mühendislik-Mimarlýk Akademisinde yeterlilik tezimi verdim. Yani aþaðý yukarý tüm çalýþmalarým kadastro konusunda oldu. Almanya ya yýllarýnda bu defa arazi toplulaþtýrmasýyla ilgili bir eðitim için gittim. 6 aylýk bir eðitim semineriydi. Bölge müdürlüklerinden çaðrýlan çeþitli uzmanlarla, mühendislerle yapýlan 6 aylýk seminer gibi bir çalýþmaydý, oraya da katýlmýþtým. Ýþte oradaki üyelerden bazýlarýyla arazide þarap denemesi yapýyoruz burada. Bu resimdekiler, o dönemde tanýþtýðým, çok da saygý duyduðum, onlarýn da bana çok ilgi gösterdiði bir Alman aile. Hanýmý doktor, kendisi harita kadastro mühendisi. Birkaç defa beni kendi evlerine davet ettiler, birkaç defa onlarda kaldým. Bu resim de 2000 lere yakýn bir zamanda beraber katýldýðýmýz bir toplantýdan. Bu resim de 2010 yýlýndan. Birleþmiþ Milletlerin Avrupa Ekonomik Komisyonu diye bir komisyonu var. Bu Komisyonun yaptýðý çalýþmalar arasýnda arazi yönetimi konusunda çalýþtaylar düzenlemek de var. Arazi yönetimi konusunda çalýþtaylar düzenliyorlar. Ben bunlardan birkaç tanesine katýldým. Bu yýl da Antalya da yapýlan çalýþtaya katýldým yýlýnda Selçuk Üniversitesinden ayrýlarak, hektar olan alanýn arazi toplulaþtýrma çalýþmalarýný yürüttüm. Bu çalýþmada Gökþin le beraberdik. Tarým Reformu Genel Müdürlüðü o zaman güzel bir ihale yöntemi hazýrlamýþtý; diyordu ki, Bu iþi nasýl yürüteceksiniz? Hakikaten 40 bin hektarlýk iki ayrý alan vardý, iki ayrý proje. Ona iliþkin galiba bir hafta-on gün kadar hazýrlýk yaptýk burada, sonra da Tarým Reformu Genel Müdürlüðüne raporu sunmuþtuk. O çalýþmalar sonunda da ikinci kýsým arazi toplulaþtýrma projesi STFA firmasýna verildi. Tarým Reformu Genel Müdürlüðü de daha sunuþ sýrasýnda, benden, Bu ihaleyi kazanýrsanýz gelip bizzat çalýþacak mýsýn? falan gibi bir söz almak istedi. Ben de hakikaten çalýþmayý yürüttüm. Zamanýmýzý olabildiðince iyi kullanabilmek için, eðer Odada bugün tam yetkili olsam mesleðimle ilgili ve Odayla ilgili neler yapmayý düþünürdüm; burada bunlarý þöyle size sunmak istedim, düþüncelerimi aktarmak istedim. Bu mesleðe gönül vermiþ, uygulamada ya da üniversitelerde bulunmuþ kadar, Uzmanlar Kurulu ya da Danýþmanlar Kurulu gibi bir kurul oluþturarak, harita kadastro mesleðinin bugününü, geleceðini tartýþmalarýný ve öneriler geliþtirmelerini isterdim. Bu kurulun yýlda en az iki-üç defa toplanýp tartýþmasýný, Oda yönetimlerinin de gelip bu tartýþmalarý izlemesini isterdim. Odanýn ve mesleðin geleceðinde görev alacak meslektaþlarý belirlemeye çalýþýr ve yetiþmeleri için de bir Ýngilizce eðitimi almalarýný, yani Ýngilizcelerini çok iyi geliþtirmelerini isterdim. Onlarýn, mesleðin uzmanlýk dallarýna yönlenmelerine ve bu alanlarda geliþmelerine özel bir çaba gösterirdim. Yani bu arkadaþlarýmýzýn, gençlerimizin böylesine bir motivasyon içerisinde, böyle bir hazýrlýk içerisinde olmalarýný saðlamak, Odaya düþen görevlerdendir diye düþünüyorum. Oda böyle bir çalýþmayý baþlatabilir mi acaba diye düþünüyorum. Bir de, önemsediðim þeylerden bir tanesi de, eðitim sorunumuza biraz bugünkünden farklý bakmaya ihtiyacýmýz var diye düþünüyorum. Uygulayýcý kamu kurumlarý, özel sektör ve üniversite yönetimleriyle, ilgilileriyle yýlda birkaç kez ve belirli gündemlerle, Odanýn ve mesleðin geleceði, yaþanan sorunlar, geliþmeler ve gereken önlemler konusunda görüþmeler yapardým. Tabii, demin dedim ya, tam yetkili olabilseydim bunlarý yapardým. Bundan sonra da yetki almayý düþünmüyorum kesinlikle. Kimse bundan dolayý bir art niyet düþünmesin lütfen. Önerileri, önlemleri izler ve geliþmeleri birlikte deðerlendirmeye özen gösterirdim. Mesleðin geleceði, kanýmca, sürekli gündemde tutulmasý gereken bir sorun. Bu alanda saptadýðým bazý yaklaþýmlar var. Özellikle eðitim konusunda birtakým þeyleri yapmaya; birtakým görüþmeler, hazýrlýklar, çalýþmalar yapmaya ihtiyaç var diye düþünüyorum. Özgür Karataþ ýn zaman zaman yazýlarýný okuyorum. Ýstanbul Þubesinin bülteninde okuyorum. Bu, Özgür ün güzel bir yazýsý. Hem hoþuma giden þeyler söylüyor, deðerlendirilebilir þeyler ve aþaðý yukarý belki benim de önereceðim þeyleri önermiþ. Bir mühendisin aþaðý yukarý neleri yapabilmesini saðlamak lazým? diye yaklaþýyoruz, yaklaþmaya çalýþmýþ bu arkadaþ da. Bireysel geliþime açýklýk ve sürekli öðrenme becerisi kazandýrmalý diyor. Biliþim altyapýsýna sahip olma ve bütünleþtirme becerisi kazanmalý. Sosyokültürel bilince sahip olmalý ve meslekler arasý iletiþim becerisi olmalý. Üretken, örgütlü, sorumlu olmalý ve ekip, sistem, proje yaratýp yönetebilme becerisi kazanabilmeli. Hizmette standart üstü kalite yaratmak ve sunum, satýþ ve bütçeleme becerisi kazanmalý diye düþünüyor. Sanýyorum, biz bütün meslektaþlar ve oda yönetimlerimiz de böylesine bir þeye ulaþmak için uðraþ vermeliyiz. Yýllar önce, yaratýcýlýk konusunu eðitim içerisinde bir yere oturtalým gibi düþünüyordum, bazý yerlerde de söylemiþtim bunu. Bu da bir tanýmlama. Ýstanbul Teknik Üniversitesinin Geomatik Mühendisliði Bölümü bir tanýmlama yapýyor. O da hoþuma gitti doðrusu, sizinle paylaþmak istedim. Kültür düzeyi yüksek, insan-doða sevgisini taþýyan, küresel stratejileri algýlayýp deðerlendirebilen, çaðdaþ mesleki etkinlikleri bilen; meslek problemlerini bilen, projelendirebilen, maliyet analizi yapabilen, teknolojinin topluma etkilerini ve mesleðin felsefelerini özümsemiþ olan, insan ve bilgi yönetimi konularýný öðrenmiþ, hukuk bilgisi sahibi, yabancý dil bilen mühendis olmalýdýr diyor. Gayet güzel bir hedef belirlemiþ, formasyon çizmiþ; sizinle paylaþmak istedim. Yýllardýr belki özellikle Arif de bunu söyler, birçok zamanlar biz de söyledik; ben de kendi üniversite hayatým sýrasýnda, daha sonralarý da sürekli þunlar üzerinde durmaya çalýþtým: Bir mühendis arkadaþ, bir rapor oluþturabilme, kendisiyle ilgili, hazýrlýðýyla, çalýþmasýyla ilgili bir rapor oluþturabilme, tanýtým yapma ve sunum da yapabilme gücünü kazanmalý. Tabii, bu gereksinimi eðitim döneminde öðrenciye vermeye çalýþmak gerekiyor diye düþünüyorum. Mesleðin gelecekteki ilgi ya da çalýþma alanlarý konusunda da, belki sizin sorularýnýza da bir ölçüde uyarýcý olmasý bakýmýndan, önemli bulduðum birkaç nokta belirledim. Arazi yönetimi konusunda kendimizi geliþtirmeliyiz. Ki bunun içerisinde kadastro, arazi toplulaþtýrmasý, arsa düzenleme, taþýnmaz mal deðerleme, çevre koruma gibi konular var, çok geniþ bir kapsamda düþünüyorum arazi yönetimini. Bu konu bizim mesleðimizin en geniþ uygulama

19 söyleþi alanlarýndan biri olacak; kendimizi de ona göre yetiþtirmeliyiz diye düþünüyorum. Tabii, coðrafi bilgi sistemleri konusunda bilgi sahibi olmalýyýz. Pek çok kurumsal bilginin bu sistemler sayesinde çok daha kullanýlýr hale getirilmesi mümkün, bizim ürünlerimizin çok daha kullanýlýr hale getirilmesi mümkün diye düþünüyorum. Yine gelecekte hizmet alanýmýz, mesleðimizin hizmet alaný olarak da ulaþým sektörü mutlaka devam edecektir. Sektörde sürekli bizim mesleðe, konum bilgisine ihtiyaç vardýr; dolayýsýyla bizim meslek mensuplarýmýza ihtiyaç olacaktýr diye düþünüyorum. Ayný biçimde, mühendislik ölçmeleri de yine gelecekte bizim mesleðimizde geniþ çalýþma alaný bulunacak alanlardan diye düþünüyorum. Ýlgi ve dikkatleriniz için teþekkürlerimi sunuyorum. M. TEVFÝK ÖZLÜDEMÝR - Teþekkür ediyoruz hocam. Bu etkinliðimizin biçimi serbest ortamda soru-cevap þeklinde düþünüldü. Yani sizlerin katkýlarý, hocamýn yanýtlarý ve deðerlendirmeleriyle devam edeceðiz. ECE AYGÜN- Hocam; harita subaylarýnýn mühendis olmasýnýn sonucu ne oldu? MEHMET TURCAN - Mühendis oldular. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Evet, mühendis oldular maalesef. Çok zamanýmýzý aldýlar, çok enerjimizi aldýlar, çok da uðraþtýk. Tabii, savunacaðýmýz kadar savunduðumuzu düþünüyorum. MEHMET TURCAN - Buna biraz açýklýk getirirseniz daha iyi olur. M. TEVFÝK ÖZLÜDEMÝR - Benim de yine bu soru ekseninde soracaðým bir baþka þey var: Nicel olarak, sayýsal olarak o dönem harita subaylarýnýn sayýsý neydi, toplam mühendis sayýsý neydi? Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Çok kesin bilgim yok, ama 100 ün altýndaydý. AHMET YAÞAYAN - 80 civarýndaydý. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Evet, tamam. Ama çok büyük bir savaþ verdik, çok büyük zamanýmýzý aldý, çok üzdü bizi. 4-5 yýlýmýzý aldý, deðil mi? AHMET YAÞAYAN - Mühendis sayýsý da dü galiba. MEHMET TURCAN - Tabii, esas olarak iþi oradan deðerlendirmemiz lazým. O döneme göre deðerlendirirsek, o gün en genciniz, en genç mühendis benim. Benim numaram 554 galiba. Onlar o hamleyi yaptýklarý sýrada bizim sayýmýz 500 ün altýndaydý. Her sene 30 kiþi ya kaydoluyordu, ya olmuyordu. 400 civarýnda bir mühendis sayýmýz vardý. Esas önemli olan, devlet sektörüne girmek istemiyorlardý, özel sektörde o unvaný alýp müteahhit olmak istiyorlardý. Bu da özel sektörde çalýþmak isteyen, bireysel çalýþmak isteyen bizim mezunlarýmýzý belli bir oranda geriye atýyordu; çünkü onlarýn asker kimliklerinden dolayý devletten iþ alma þanslarý da daha yüksekti. Esas mücadele veriliþ nedeni buydu, yani sayýsal deðerden daha önemliydi o. Burayý bir vurgulayalým. S. GÖKÞÝN SEYLAM - Ben biraz anlatayým orayý. Daha önce anlatmýþtým aslýnda, ama bir daha anlatayým. Sene te bir olay oluyor. 61 ihtilalýndan sonra subaylarýn büyük çoðunluðu emekli ediliyor. Bu subaylar iþ almak istiyorlar. Ýller Bankasýna gittiðinde, mühendis olma þartý getiriyor Ýller Bankasý. Onun üzerine bir mücadele baþlýyor; ama mücadele Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Eðitim Bakanlýðý, üniversiteler düzeyinde yürütülüyor. Üniversitelerde iki tane rapor var; kaybetmemizin nedeni esas odur. Yýldýz Teknik Üniversitesi ve Ýstanbul Teknik Üniversitesi iki tane rapor veriyor. Bir tanesi, Evet, olabilir þeklinde; öbürü ise Hayýr, olamaz þeklinde. Bu raporlar üzerine Danýþtay a dava açýlýyor. Danýþtay da evvela lehte, sonra aleyhte karar veriyor. Kanunlar ve Kararlar Birleþtirme Dairesi de bizim aleyhimize kararý bozuyor. Dayanak, o iki rapordur. O iki raporun biri Yýldýz Teknik Üniversitesine aittir, öbürü Ýstanbul Teknik Üniversitesine aittir. MEHMET TURCAN - Orayý biraz daha aç. Ýstanbul Teknik Üniversitesinin o dönemde kuruluþ þekli þöyle: Harita kadastro mühendisi yok yönetimde. O bölüm, inþaat mühendislerinin topografya hocalarýndan oluþan bir grubu. Mehmet Gündoðdu Özgen, Mustafa Aytaç, Sait Yaþar falan. Özellik orada, o sýrada haritacý yok orada. Dolayýsýyla, onlar iliþkilerini sýcak tutup, onlardan olumlu rapor almýþlardý. Raporun özelliðini orada arayalým. S. GÖKÞÝN SEYLAM - Hayýr, KTÜ daha sonra, 1974 te. AHMET YAÞAYAN - Unutuyoruz, Yýldýz ýn raporu þöyle: Yýldýz ýn raporu, 2. sýnýftan baþlayabilirler der. Nitekim, Hakký Topograf o þekilde geldi; mücadele yapýlýrken, 3. sýnýfta geldi, eðitimini tamamladý. Bu Bursa daki Ahmet Topoðraf ýn babasý. Hatta ona çok kýzdýlar subaylar, Sen niye kafana göre hareket ediyorsun, böyle yapýyorsun? diye. KTÜ de de tekrar ne vesileyle geldiðini hatýrlamýyorum, ama biz de gece gündüz oturup güzel bir rapor yazdýk. Karþýlaþtýrmalý, belge üzerinden, Harp Okulunda yüksek matematik okunduðuna iliþkin bilgiler vardý. Halbuki, bizim mühendislik okullarýnda okutulan yüksek matematikle karþýlaþtýrdýðýmýzda, pek denk düþmüyordu. S. GÖKÞÝN SEYLAM - Burada bir þey daha ilave edeyim. Aslýnda davayý kazandýktan sonra, Oda, uzun süre kaydetmedi subaylarý. Ama ondan sonra tazminat davalarý açýlmaya baþlandý. O tazminat davalarýný ödeyecek gücü yoktu Odanýn. O nedenle karar alýndý, oturup bir toplantýda karar alýndý, Kaydolsun denildi ve o defter öyle kapatýldý. 17

20 söyleþi 18 AHMET YAÞAYAN - Ben o sýkýntýlý günlerde Harita Genel Müdürlüðünde askerlik görevimi yaptým. Ýhtilal oldu, mühendislik þeylerine baþladýlar bunlar. O sýra, çekmelerinde sürekli vardý. Biliyorsunuz, mühendisler rulet atarlar. Çekmelerinde o duruyordu; yani yasa çýktýðý anda onu takacaklardý. O nedenle, o dönemde askerlik yapan bizlere epey sýkýntý verdiler. Örneðin, ben, Astronomi Þubesinde çalýþtým. Önce Fotogrametride çalýþtým bir süre. Sonra, Bana baðýmsýz alet verin, öyle çalýþayým. Çünkü ben, sivil sektörde fotogrametri operatörlüðü yaptým dedim. Vermediler. Onun üzerine rapor aldým, Astronomi Þubesine verdiler. 14 ay veya 12 ay 15 noktanýn enlem-boylam hesabýný yaptým. Bana bilgi vermediler, ama bunu çözdüm. Sonradan, Sen bunu nereden öðrendin? dediler. Bana o görevi verirken, Senden önce de biri geldi, bir þey yapamadý; terhis oluncaya kadar sen de uðraþ dediler. Ama ben, hiç kimseden bilgi almadan, orta enlemdeki 15 noktanýn enlemboylam hesabýný yaptým. Bir enlem hesabý bir hafta, boylam hesabý 15 gün sürüyordu. Bunu anlatmaktaki maksadým, Ben þunu yaptým demek deðil de, bu mücadeleyi anlatmak için. Astronomi Þubesinde tek baþýma oturdum, kimse herhangi bir bilgi vermedi. Ben, astronominin bazý temel ilkelerini görmüþtüm; ama merak ettim, öðrendim. Sonra dediler ki, Sen bunlarý nereden öðrendin? Yani rekabet o günlerde hakikaten çok pik noktadaydý. MEHMET TURCAN - Hüseyin bir yeri eksik izah etti. Tevfik bey izah ederken, sanki 1974 te Oda Baþkaný deðilmiþ gibi bir anlam çýktý. Halbuki, 1974 yýlýnda Hüseyin beyle beraber Odada çalýþtýk, Oda Baþkanýydý Hüseyin bey. O yýl Ýstanbul'da þube açma teþebbüsümüz oldu. Bir þube açsak Ýstanbul'da, nasýl olur? diye düþündük. Sizi çok ilgilendirdiði için bu konuyu açmak istedim. Ben de Oda Yönetim Kurulundayým Ankara'da. Ýstanbul dayým, serbest çalýþýyorum, her þeyim Ýstanbul'da; ama ayda bir akþamdan gelip, pazar günü sabahtan Yönetimle toplantý yapýyoruz, akþam tekrar geri dönüyorum. Oda Yönetimi, Þube kursak nasýl olur? düþüncesini getirdi ve sonuçta þuna varýldý: Sen git, Oda Yönetim Kurulu oluþmuþ gibi, o þekilde bir giriþimde bulun, bakalým ne olacak? Yani Harita Kadastro Mühendisleri Odasýnýn her ne kadar yasal kuruluþu 75 se de, 74 yýlýnda gayri resmi olarak fiilen kurmuþ pozisyondaydýk. Ben, Yönetim Kurulu üyesi, Þube Baþkaný pozisyonunda çalýþtým burada. Tabii, böyle bir teþkilat kurmaya yönelmedik o sene. Hiçbir þey yok; zaten Merkezin geliri kendisine yetmiyor, þubeye hiçbir þey verecek hali yok. Bunu da belirteyim dedim. MAHMUT ALDIÐ - Hocam; bir þey ekleyebilir miyim? Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Tabii, buyur. MAHMUT ALDIÐ - Harita Genel Komutanlýðýndan emekli olan bazý kiþilerin LÝHKAB sýnavýyla lisanslý harita bürosu açtýklarý da söyleniyor. Parselasyon vesaire konularýnda çok az bilgili adamlar bunlar, öyle tahmin ediyorum. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - LÝHKAB açýyor. Ama LÝHKAB ýn belli þartlarý var; o sýnavý vesaireyi aþmasý þartýyla olabilir belki. MAHMUT ALDIÐ - Þu anda bunlarýn açtýðý bir LÝHKAB var mý? AHMET YAÞAYAN - Açýldý, açýldý. Servet, Aksaray da büro açtý. ENGÝN BÝNGÖL - Ali Korkmaz, Zeki Yeþim, bunlar hep büro açtýlar. AHMET YAÞAYAN - Yalnýz, onlarla bizim aramýzdaki ayrým geçmiþte kaldý, bunlar mühendis oldular neticede. MEHMET TURCAN - Bakýn, 70 li yýllarýn sonuna doðru onlar Harita Genel Komutanlýðýnýn çerçevesi içinde mühendislik okulu açmýþlardý. Bizim Yönetim Kurulu üyemiz olan bir arkadaþýmýz vardý o dönemde, binbaþý. AHMET YAÞAYAN - Ergun. MEHMET TURCAN - Evet, Ergun. Ergun Uður. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - O, Yönetim Kurulu üyesi deðildi; ama MEHMET TURCAN - Yok, yok; Ergun Uður, Yönetim Kurulu üyesiydi, Yönetim Kurulu üyeliði yaptý. Subaydý, binbaþýydý ve bir yerlerde o bilgileri Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Yalnýz, Ergun, Münih te eðitim görmüþ biriydi. MEHMET TURCAN- Tamam, Münih te eðitim görmüþ bir binbaþýydý, bizim Yönetim Kurulu üyemizdi ve onlar öðretim üyesi olarak Orduda görev yapýyorlardý, mühendis mezun etmeye baþladýlar. Ama sayýlarý kaçtý, neyin nesiydi, tam bilmiyorum. AHMET YAÞAYAN - Her sene 5-6 öðrenci. MEHMET TURCAN - Evet. NAÝL GÜLER - Ergun bey sonra KTÜ ye geçti herhalde. Deðil mi hocam? S. GÖKÞÝN SEYLAM - Aynen. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Doðru, doðru. AHMET YAÞAYAN - Ýsterseniz, bu subaylar konusunu býrakalým, baþka bir konuya geçelim. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Evet, haklýsýnýz. Çok fazla konuþtuk bunu, çok fazla zamanýmýzý aldý, çok üzdü bizi; isterseniz daha fazla tartýþmayalým. S. GÖKÞÝN SEYLAM - Evet, ama bu tartýþma þimdi de devam ediyor. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Ece, bunun tam olarak neyini merak etti, bilmiyorum; ama bunlar hakikaten sýkýntýlý günlerdi. ECE AYGÜN- Onun sýkýntý olduðunu bilmiyordum hocam. Çok enerji harcamýþsýnýz, ama ne yönde karar çýktý, onu bilmiyordum. Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Maalesef, aþamadýk daha. Üzüntü biraz da oradan kaynaklanýyor. AHMET YAÞAYAN - Hüseyin, belki genç arkadaþlar çok net anlamadýlar, bu 2997 yle ilgili bir soru sormak istiyorum. Bu Temdit Yasasý neyin temdidiydi? O nokta galiba tam açýk olmadý. Neyin temdidiydi? Prof. HÜSEYÝN ERKAN - Onlarýn ayrýntýlarýný görüþebiliriz; ama maalesef, pek çok þeyi hatýrlayamýyorum arkadaþlar.