T.C. KÜTAHYA VALİLİĞİ

Transkript

1

2

3 YAZIŞMA İŞLEMLERİNİ DÜZENLEYEN MEVZUAT Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik (2/12/2004 tarihli ve sayılı RG) Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik Devlet Arşivlerinde Araştırma ve İnceleme Yapmak İsteyen Türk ve Yabancı Uyruklu Gerçek veya Tüzel Kişilerin Tabi Olacakları Esaslar hakkında Bakanlar Kurulu Kararı Başbakanlık tarafından yayımlanan genelgeler Standart Dosya Planları Kütahya Valiliği İmza Yetkileri Yönergeleri

4 02 Aralık 2004 Sayı: Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik

5 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı; resmî yazışma kurallarını belirlemek, bilgi ve belge alışverişinin sağlıklı, hızlı ve güvenli bir biçimde yürütülmesini sağlamaktır. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik, bütün kamu kurum ve kuruluşlarını kapsar. Dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik, 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 2 nci ve 33 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

6 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Tanımlar Madde 4 Bu Yönetmelikte geçen; a) Resmî yazı: Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla yazılan yazı, resmî belge, resmî bilgi ve elektronik belgeyi, b) Resmî belge: Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları belirli bir standart ve içeriği olan belgeleri, c) Resmî bilgi: Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimleri sırasında metin, ses ve görüntü şeklinde oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları bilgileri, d) Elektronik ortam: Belge ve bilgilerin üzerinde bulunduğu her türlü bilgisayarı, gezgin elektronik araçları, bilgi ve iletişim teknolojisi ürünlerini,

7 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar e) Elektronik belge: Elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen ve saklanan her türlü belgeyi, f) Dosya planı: Resmî yazıların hangi dosyaya konulacağını gösteren kodlara ait listeyi, g) Yazı alanı: Yazı kağıdının üst, alt, sol ve sağ kenarından 2,5 cm boşluk bırakılarak düzenlenen alanı, h) Güvenli elektronik imza: Münhasıran imza sahibine bağlı olan, sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimliğinin ve imzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan elektronik imzayı, ifade eder.

8 İKİNCİ BÖLÜM Resmî Yazışma Ortamları, Nüsha Sayısı, Belge Boyutu ve Yazı Tipi Resmî yazışma ortamları ve güvenlik Madde 5 Kamu kurum ve kuruluşları arasında yazılı iletişim, kâğıt kullanılarak veya elektronik ortamda yapılır. Kâğıtla yapılan resmî yazışmalarda daktilo veya bilgisayar kullanılır. Bu tür yazışmalar, yazının içeriğine ve ivedilik durumuna göre faks ile de gönderilebilir. Faksla yapılan yazışmalarda, yazıda belirtilen hususlarda hemen işlem yapılabilir, ancak bunların beş gün içerisinde resmî yazı ile teyidinin yapılması gerekir. Elektronik ortamdaki yazışmalar ilgili mevzuatta belirtilen güvenlik önlemlerine uyularak yapılır. Elektronik ortamda yapılan yazışmalar bu ortamın özellikleri dikkate alınarak kaydedilir, dosyalanır ve ilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yazı kağıda dökülerek de işleme alınır.

9 İKİNCİ BÖLÜM Resmî Yazışma Ortamları, Nüsha Sayısı, Belge Boyutu ve Yazı Tipi Her kurum kendisi ve gerektiğinde kurum içindeki birimler adına resmî elektronik posta (e-posta) adresi belirler. Bu adreslerin belirlenmesinde koordinasyon Başbakanlık tarafından yapılır. Elektronik ortamdaki resmî yazışmalar bu adresler arasında yapılır. Kamu kurum ve kuruluşları elektronik ortamda yapılacak yazışmalarda, bu Yönetmeliğe aykırı olmamak kaydıyla gerekli düzenlemeleri yapabilir. Nüsha sayısı Madde 6 Kağıt kullanılarak hazırlanan resmî yazılar en az iki nüsha olarak düzenlenir.

10 İKİNCİ BÖLÜM Resmî Yazışma Ortamları, Nüsha Sayısı, Belge Boyutu ve Yazı Tipi Belge boyutu Madde 7 Resmî yazışmalarda A4 (210x297 mm) ve A5 (210x148 mm) boyutunda kağıt kullanılır. 210 mm A4 297 mm 210 mm A5 148 mm

11 İKİNCİ BÖLÜM Resmî Yazışma Ortamları, Nüsha Sayısı, Belge Boyutu ve Yazı Tipi Yazı tipi ve karakter boyutu Madde 8 Bilgisayarla yazılan yazılarda "Times New Roman" yazı tipi ve 12 karakter boyutunun kullanılması esastır. Rapor, form ve analiz gibi özelliği olan metinlerde farklı yazı tipi ve karakter boyutu kullanılabilir.

12 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Başlık Madde 9 Başlık, yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adının belirtildiği bölümdür. Bu bölümde amblem de yer alabilir. Başlık, kağıdın yazı alanının üst kısmına ortalanarak yazılır. İlk satıra "T.C." kısaltması, ikinci satıra kurum ve kuruluşun adı büyük harflerle, üçüncü satıra ise ana kuruluşun ve birimin adı küçük harflerle ortalanarak yazılır. Başlıkta yer alan bilgiler üç satırı geçemez. Bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşların taşra teşkilatlarında kullanılan başlıklar 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümlerine uygun olarak düzenlenir. Bölge müdürlüklerinde ise bakanlığın adının altına hangi bölge teşkilatı olduğu yazılır (Örnek:1).

13

14 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Sayı ve evrak kayıt numarası Madde 10 Sayı ve evrak kayıt numarası, dosya planına göre verilir, başlığın son satırından iki aralık aşağıda ve yazı alanının en solundaki "Sayı:" yan başlığından sonra yazılır. Bu ifadeden sonra kod numarası verilir. Kod numarasından sonra kısa çizgi (-) işareti konularak dosya numarası, dosya numarasından sonra (-) işareti konularak evrak kayıt numarası yazılır. Genel evrak biriminden sayı verilmesi durumunda araya eğik çizgi (/) işareti konulur. Evrak kayıt numarası, yazıyı gönderen birimde ve/veya kurumun genel evrak biriminde aldığı numaradır (Örnek: 2). Resmî yazışmalarda Başbakanlık tarafından belirlenen kodlama sistemine ve dosya planına uyulması zorunludur.

15

16 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Tarih Madde 11 Yazının yetkili amir tarafından imzalanarak ilgili birimden sayı verildiği zamanı belirten tarih bölümü, sayı ile aynı hizada olmak üzere yazı alanının en sağında yer alır. Tarih; gün, ay ve yıl rakamla, aralarına (/) işareti konularak yazılır. Konu Madde 12 Konu, sayının bir aralık altına "Konu:" yan başlığından sonra, başlık bölümündeki "T.C." kısaltması hizasını geçmeyecek biçimde yazılır. Yazının konusu, anlamlı ve özlü bir şekilde ifade edilir.

17 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Gönderilen makam Madde 13 Gönderilen makam; yazının gönderildiği kurum, kuruluş ve kişi ile bunların bulundukları yeri belirtir. Bu bölüm; konunun son satırından sonra, yazının uzunluğuna göre iki-dört aralık aşağıdan ve kağıdı ortalayacak biçimde büyük harflerle yazılır. Yazının gönderildiği yerin belirlenmesine ilişkin diğer hususlar parantez içinde küçük harflerle ikinci satıra yazılır. Kuruluş dışına gönderilen yazılarda, gerekiyorsa yazının gideceği yerin adresi küçük harflerle ve başlığın ilk satırının hizasında, iki aralık bırakılarak ayrıca belirtilir. Kişilere yazılan yazılarda; "Sayın" kelimesinden sonra ad küçük, soyadı büyük, unvan ise küçük harflerle yazılır (Örnek: 3).

18

19 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri İlgi Madde 14 İlgi, yazılan yazının önceki bir yazıya ek ya da karşılık olduğunu veya bazı belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölümdür. "İlgi:" yan başlığı, gönderilen makam bölümünün iki aralık altına ve yazı alanının soluna küçük harflerle yazılır. İlgide yer alan bilgiler bir satın geçerse, "İlgi" kelimesinin altı boş bırakılarak ikinci satıra yazılır. İlginin birden fazla olması durumunda, a, b, c gibi küçük harfler yanlarına ayraç işareti ") " konularak kullanılır. İlgide, " tarihli ve sayılı" ibaresi kullanılır. İlgide yazının sayısı, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak belirtilir. İlgi, tarih sırasına göre yazılır. Yazı aynı konuda birden fazla makamın yazısına karşılık veya daha önce yazılmış çok sayıda yazıyla ilgili ise bunların hepsi belirtilir (Örnek: 4).

20 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Metin Madde 15 Metin, "İlgi"den sonra başlayıp "İmza"ya kadar süren kısımdır. Metne, "İlgi"nin son satırından itibaren iki aralık, "İlgi" yoksa gönderilen yerden sonra üç aralık bırakılarak başlanır. Metindeki kelime aralarında ve nokta, virgül, soru işareti gibi yazı unsurlarının arasında bir vuruş boşluk bırakılır. Paragraf başlarına yazı alanının 1.25 cm içerisinden başlanır. Paragraf başı yapılmadığı durumlarda paragraflar arasında bir satır aralığı boşluk bırakılır (Örnek: 5-A, B). Metin içinde geçen sayılar rakamla ve/veya yazı ile yazılabilir. Önemli sayılar rakam ile yazıldıktan sonra parantez içerisinde yazı ile de gösterilebilir.

21

22 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Metin içinde veya çizelgelerde üçlü gruplara ayrılarak yazılan büyük sayılarda gruplar arasına nokta ( ), sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için ise virgül (25,33 -yirmi beş tam yüzde otuz üç) kullanılır. Yazı, Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan İmla Kılavuzu ile Türkçe Sözlük esas alınarak dil bilgisi kurallarına göre yaşayan Türkçe ile yazılır. Metinde zorunlu olmadıkça yabancı kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kaçınılır. Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan İmla Kılavuzu'nda bulunmayan kısaltmaların kullanılmasının zorunlu olduğu durumlarda, kısaltmanın ilk kullanıldığı yerde parantez içinde kısaltmanın açık biçimi gösterilir. Alt makama yazılan yazılar "Rica ederim.", üst ve aynı düzey makamlara yazılan yazılar "Arz ederim.", üst ve alt makamlara dağıtımlı olarak yazılan yazılar "Arz ve rica ederim." biçiminde bitirilir.

23 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri İmza Madde 16 Metnin bitiminden itibaren iki-dört aralık boşluk bırakılarak yazıyı imzalayacak olan makam sahibinin adı, soyadı ve unvanı yazı alanının en sağına yazılır. İmza ad ve soyadın üzerinde bırakılan boşluğa atılır. Elektronik ortamda yapılacak yazışmalarda, imza yetkisine sahip kişi yazıyı, güvenli elektronik imzası ile imzalar. Yazıyı imzalayanın adı küçük, soyadı büyük harflerle yazılır. Unvanlar ad ve soyadın altına küçük harflerle yazılır. Akademik unvanlar ismin ön tarafına küçük harflerle ve kısaltılarak yazılır. Yazıyı imzalayacak olan makam, yazının gideceği makama göre kurum/kuruluşun "imza yetkileri yönergesi"ne veya yetkili makamlarca verilen imza-yetkisine uyularak seçilir.

24 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Yazıyı makam sahibi yerine yetki devredilen kişi imzaladığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, yetki devredenin makamı "Başbakan a.", "Vali a." ve "Rektör a.", biçiminde ikinci satıra, imzalayan makamın unvanı ise üçüncü satıra yazılır. Yazı vekaleten imzalandığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, vekalet bırakanın makamı "Başbakan V.", "Vali V." ve "Rektör V." biçiminde ikinci satıra yazılır (Örnek: 6-A).

25 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Yazının iki yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası sağda (Örnek: 6-B); ikiden fazla yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası solda olmak üzere yetkililer makam sırasına göre soldan sağa doğru sıralanır (Örnek: 6-C). Atama kararnamelerinde imza bölümü, Örnek: 6-D'de olduğu biçimde düzenlenir.

26 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Onay Madde 17 Onay gerektiren yazılar ilgili birim tarafından teklif edilir ve yetkili makam tarafından onaylanır. Yazı onaya sunulurken imza bölümünden sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının ortasına büyük harflerle "OLUR" yazılır. "OLUR"un altında onay tarihi yer alır. Onay tarihinden sonra imza için uygun boşluk bırakılarak onaylayanın adı, soyadı ve altına unvanı yazılır (Örnek: 7-A). Yazıyı teklif eden birim ile onay makamı arasında makamlar varsa bunlardan onay makamına en yakın yetkili "Uygun görüşle arz ederim." ifadesiyle onaya katılır. Bu ifade, teklif eden birim ile onay bölümü arasına uygun boşluk bırakılarak yazılır ve yazı alanının solunda yer alır (Örnek: 7-B). Elektronik ortamda hazırlanan yazıya onay verecek yetkili kişi resmî yazıyı güvenli elektronik imzası ile imzalar.

27

28 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Ekler Madde 18 Yazının ekleri imza bölümünden sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının soluna konulan "EK/EKLER:" ifadesinin altına yazılır. Ek adedi birden fazla ise numaralandırılır. Ek listesi yazı alanına sığmayacak kadar uzunsa ayrı bir sayfada gösterilir. Yazı eklerinin dağıtımdaki bazı yerlere gönderilmediği durumlarda, "Ek konulmadı" ya da "Ek-... konulmadı", bazı eklerin konulması durumunda ise, "Ek-... Konuldu" ifadesi yazılır (Örnek: 8).

29 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Dağıtım Madde 19 Dağıtım, yazıların gereği ve bilgi için gönderildiği yerlerin protokol sırası esas alınarak belirtildiği bölümdür. "EKLER"den sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının soluna "DAĞITIM:" yazılır. Ek yoksa dağıtım EKLER'in yerine yazılır. Yazının gereğini yerine getirme durumunda olanlar, "Gereği" kısmına, yazının içeriğinden bilgilendirilmesi istenenler ise "Bilgi" kısmına protokol sırasıyla yazılır. "Gereği" kısmı dağıtım başlığının altına, "Bilgi" kısmı ise "Gereği" kısmı ile aynı satıra yazılır. "Bilgi" kısmı yoksa, kurum ve kuruluş adları doğrudan "DAĞITIM" başlığının altına yazılır (Örnek: 9-A, B).

30 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Paraf Madde 20 Yazının kurum içinde kalan nüshası, yazıyı hazırlayan ve kurum tarafından belirlenen en fazla 5 görevli tarafından paraf edilir. Paraflar, adres bölümünün hemen üstünde ve yazı alanının solunda yer alır. Elektronik ortamda yapılan yazışmalarda paraflar elektronik onay yoluyla alınır. Yazıyı paraflayan kişilerin unvanları gerektiğinde kısaltılarak yazılır, (:) işareti konulduktan sonra büyük harfle adının baş harfi ve soyadı yazılır. El yazısı ile tarih belirtilerek paraflanır (Örnek: 10).

31 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Koordinasyon Madde 21 Başka birimlerle işbirliği yapılarak hazırlanan yazılarda, paraf bölümünden sonra bir satır aralığı bırakılarak "Koordinasyon:" yazılır ve işbirliğine dahil olan personelin unvan, ad ve soyadları paraf bölümündeki biçime uygun olarak düzenlenir (Örnek: 11).

32 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Adres Madde 22 Yazı alanının sınırları içinde kalacak şekilde sayfa sonuna soldan başlayarak yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adresi, telefon ve faks numarası, e- posta adresi ve elektronik ağ sayfasını içeren iletişim bilgileri yazılır. İletişim bilgileri yazıdan bir çizgi ile ayrılır. Yazının gönderildiği kurum ve kişilerin, gerektiğinde daha ayrıntılı bilgi alabilmeleri için başvuracakları görevlinin adı, soyadı ve unvanı adres bölümünün sağında yer alır (Örnek: 12).

33 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Gizli yazılar Madde 23 Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa, gizlilik derecesi belgenin üst ve alt ortasına büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; çok gizli, gizli, özel, hizmete özel şeklinde görev alanı ve hizmet özelliğine göre kurum veya kuruluşça belirlenir (Örnek: 5-A, B). İvedi ve günlü yazılar, tekit yazısı Madde 24 Öncelik verilmesi gereken durumlarda yazıya cevap verilmesi gereken tarih metin içinde, yazının ivedi ve günlü olduğu ise sayfanın sağ üst kısmında büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Yazıyı alan bu ivediliğin gereğini yapmakla yükümlüdür (Örnek: 5-A, B). Resmî yazılara uygun sürede cevap verilmemesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlara tekit yazısı yazılır.

34 Madde 23 Madde 24 Madde 23

35 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Bölümleri Sayfa numarası Madde 25 Sayfa numarası, yazı alanının sağ altına toplam sayfa sayısının kaçıncısı olduğunu gösterecek şekilde verilir (Örnek: 1/9, 2/7, 5/32). Aslına uygunluk onayı Madde 26 Bir yazıdan örnek çıkartılması gerekiyorsa örneğinin uygun bir yerine "Aslının aynıdır" ifadesi yazılarak imzalanır ve mühürlenir. Kurum ve kuruluşlar elektronik ortamdaki belgelerin değiştirilmesini ve aslına uygun olmayan biçimde çoğaltılmasını önleyen teknik tedbirleri alır. 1/9 2/9 9/9

36 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Gönderiliş ve Alınışlarında Yapılacak İşlemler Kayıt kaşesi Madde 27 Gelen evrak, Örnek 13'te yer alan kayıt kaşesi kullanılarak kaydedilir. Kamu kurum ve kuruluşları Örnek 13'te yer alan kaşeyi örnek alarak kendilerine uygun bir kaşe hazırlar ve kullanırlar. Bu kaşeler evrakın arka yüzüne basıldıktan sonra evrakın tarih ve sayısı yazılır, ünite içinde hangi bölümü ilgilendiriyorsa o bölümün karşısına gereği yapılmak veya bilgi vermek maksadıyla (x) işareti konulur. Ek olduğunda bunların adedi en alt sütunda rakamla belirtilir. Elektronik ortamda yapılan yazışmalarda, doğrulama yapıldıktan sonra yazı ilgili birime gönderilir.

37

38 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Gönderiliş ve Alınışlarında Yapılacak İşlemler Yazıların gönderilmesi Madde 28 Yazıyı gönderenin iletişim bilgileri zarfın sol üst köşesinde, yazının gideceği yerin iletişim bilgileri ise zarfın ortasında yer alır. Yazının gizlilik derecesi zarfın üst ve alt ortasına, ivedilik derecesi ise sağ üst köşeye gelecek biçimde kırmızı renkle belirtilir. Çok gizli yazılar çift zarf ile gönderilir. İç zarfa yazı konulur, zarfın kapanma yerlerine hazırlayanın parafları atılır ve saydam bant ile paraflar örtülecek şekilde zarf kapatılır. İç zarfın üzerine de iletişim bilgileri yazılarak, yazının çok gizli olduğu zarfın üst ve alt ortasına, varsa ivedilik derecesi sağ üst köşeye gelecek biçimde kırmızı renkle belirtilir. İç zarf ve Örnek 14'te gösterilen iki suret evrak senedi dış zarfın içine konularak gizlilik derecesi olmayan yazılar gibi kapatılıp, üzerine gideceği yer ve evrak sayısı yazılır. Dış zarfın üzerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi kırmızı renkli olarak belirtilir.

39

40 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Resmî Yazıların Gönderiliş ve Alınışlarında Yapılacak İşlemler Elektronik ortamdaki yazışmalar kurum ve kuruluşların e-posta adresi üzerinden yapılır. Elektronik ortamda yapılan yazışmaların ve gönderilen belgelerin gizli olması durumunda bunlar bir iletinin ekinde gönderilir ve iletinin konu kısmına gizlilik derecesi yazılır. "Çok gizli" gizlilik dereceli yazıların alınması Madde 29 "Çok gizli" gizlilik dereceli yazılarda, dış zarfı açan görevli iç zarf üzerinde yer alan "çok gizli" ibaresini gördüğünde zarfı açmadan yetkili makama sunar. Bu görevli dış zarfın içinde yer alan evrak senedini imzalayarak bir nüshasını gönderen makama iade eder.

41 BEŞİNCİ BÖLÜM Son Hükümler Yürürlük Madde 30 Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 31 Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

42 YAZIM KURALLARI Sayıların Yazılışı - Sayılar metin içerisinde yazı ile yazılır: Yüz soru, dört kardeş, üç ayda, bin yılda, yaş otuzbeş gibi. - Saat, Para, Ölçü, İstatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: da, 11:00 de, 25 kg, 150 km, 15 m, kişi gibi. - Saat ve dakikalar metin içerisinde yazı ile de yazılabilir: Dokuzu beş geçe, yediye çeyrek kala, mesela saat onda - Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: İki yüz, Üç yüz altmış beş. - Beş ve beşten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır: , gibi. - Sıra sayıları ekle gösterildiğinde rakamdan sonra kesme işareti ek yazılır: 8. inci değil 8 inci, 2. nci değil 2 nci. - Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir: 2 şer değil ikişer, 9 ar değil dokuzar, 100 er değil yüzer.

43 YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler A. - Cümle Başlarında: Hayatta en hakiki mürşit ilim ve fendir. - Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harflerle başlar: Atatürk, "Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur! " diyor. - İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar: Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan yükseltir. B. - Dizeler büyük harfle başlar. C. - Özel adlar büyük harfle başlar. 1. Kişi adları: Ahmet, Mehmet 2. Takma adlar, saygı sözleri, lakaplar, rütbeler büyük harfle başlar: Deli, Babagündüz, Nenehatun, Muhibbi, Tarhan, Sayın Cumhurbaşkanı, Kaymakam, Profesör, Sayın, Mareşal gibi.

44 YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler C. 3. Hayvanlara verilen özel adlar: Sarıkız, Karabaş, Tekir 4. Millet, Boy, Oymak adları: Türk, İngiliz, Kazak, Kırgız, Karakeçili, Afşar 5. Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: Almanca, Arapça, Tatarca 6. Devlet adları büyük harfle başlar: Türkiye Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri 7. Dil ve mezhep adları büyük harfle başlar: Müslümanlık, Musevilik, Budizm, Hanefilik, Protestanlık, Katolik, Maliki, Şii 8. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar: Tanrı, Allah, Cebrail, Kibele, Zeus gibi. Bunun yanında; cennet, cehennem peygamber, sırat köprüsü küçük harfle yazılır. 9. Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Merkür, Neptün, Dünya, Güneş, Ay Fakat Dünya, Güne, ve Ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar

45 YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler C. 10. Yer adları tamamı büyük harfle başlar: Asya, Avrupa, Doğu Anadolu, Yakın Doğu, Ankara, İstanbul, Ürgüp, Akçaköy, Cebeci, Atatürk Bulvarı, Ziya Gökalp Caddesi, Asmalı Mescit Sokağı: Yönler bir medeniyeti belirtiyorsa büyük harfle başlar: Batı medeniyeti, Doğu mistisizmi 11. Yapı adları büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı, Galata Köprüsü, Horozlu Han, Zafer Abidesi gibi. 12. Kurum ve kuruluş adları büyük harfle başlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Çankaya Lisesi, Türk Ocağı, Yeşilay Derneği, Atatürk Orman Çiftliği gibi. 13. Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Yönerge ve Genelge adları her kelimesi büyük harfle başlar: Medeni Kanun, Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Tüzüğü, Memurların Şikayet ve Müracatları Hakkında Yönetmelik, Başbakanlık Tasarruf Genelgesi 14. Kitap, Dergi adları büyük harfle başlar: Sinekli Bakkal, Cumhuriyet, Yeni Asır, Saraydan Kız Kaçırma

46 YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler C. 15. Dini ve milli bayramlar ile anma günleri büyük harflerle başlar: Ramazan Bayramı, Cumhuriyet Bayramı, Tiyatrolar Günü, Hıdırellez 16. Tarihi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı, Cilali Taş Devri, Milli Edebiyat Dönemi, Tanzimat Dönemi 17. Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harflerle başlar: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçe, Türkolog, Türkoloji, Konyalı, Bursalı, Avrupalı gibi. 18. Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar: Antep Fıstığı, Hindistan Cevizi, Japon Gülü, Van Kedisi 19: Belirli bir tarihi bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık 1982 de göreve başladı gibi. 20: Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle yazılır: Giriş, Müdür, Vezne, Dolmuş Durağı, III. Kat, I. Blok gibi. 21: Kitap, dergi ve benzeri bulunan resim, çizelge, tablo adlarında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle yazılır.

47 YAZIM KURALLARI Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler 1. Kesme işareti özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme eklerinde kullanılır. A. Kişi ad ve soyadları, takma adlar: Atatürk üm, Fatih Sultan Mehmet e, Namık Kemal se B. Millet, boy ve oymak adları: Türk üm, İngiliz den, Rus muş, Oğuz um, Özbek e, Karakeçili nin C. Devlet adları: Türkiye Cumhuriyeti ni, Azerbaycan Cumhuriyeti nden Ç. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar: Allah ın, Cebrail den D. Yer adları: Asya nın, Meriç Nehri ne, Van Gölü ne E. Gök bilimi ile ilgili adlar, saray, köşk, köprü, anıt, kitap, gazete, kanun, tüzük, hayvanlara verilen adlar ile kurum ve kuruluş adlarında da kesme işareti kullanılır. NOT: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk ekleri ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesme ile ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Konyalı, Ahmetler, Türklerin gibi.

48 YAZIM KURALLARI Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler 2. Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekler için ayraç kullanılır: Ayşe Hanım dan, Nihat Bey e, Mahmut Efendi ye, Enver Paşa ya gibi. UYARI: Ünvanlardan sonra gelen ekler kesme ile ayrılmaz: Cumhurbaşkanınca, Başbakanca, Türk Dil Kurumu Başkanına göre. 3. Kısaltmalardan sonra getirilen eklere de kesme işareti konulur: TBMM nin, TDK nın, BM de, TV ye gibi. 4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için: 1985 te, 8 inci madde, 7,65 lik, Mayısın 19 uncu günü. 5. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için: a dan z ye, b nin m ye gibi.

49 YAZIM KURALLARI Bağlaç Olan da ve de nin Yazılışı - Bağlaç olan da ve de daima ayrı yazılır: Kızı da geldi gelini de, sen de mi kardeşim, konuşur da konuşur - Ayrı yazılan da ve de hiçbir zaman için ta ve te şeklinde yazılmaz. - da ve de bağlacı kendinden önce gelen kelimeden kesme ile ayrılmaz: Ayşe de geldi gibi. - da ve de bağlacı durum eki olan da, de, ta, te ile ilgili yoktur. Bunlar kelimeye bitişik yazılır: Devede, evde, yolda, ayakta, çantada gibi. Bağlaç Olan ki nin Yazılışı - Bağlaç olan ki kelimeden ayrı yazılır: Yeter ki, Böyle de olmaz ki, diyorlar ki, zaman olur ki - ki bağlacı kalıplaşmış bazı kelimelerde bitişiktir: Belki, çünkü, halbuki, mademki, eğerki, oysaki, sanki - ki sözü şüphe ve pekiştirme görevi için kullanıldığında ayrı yazılır: Geldi mi ki? Başbakan konuşacak mı ki?

50 YAZIM KURALLARI İken in Yazılışı Bu kelime ayrı yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir: okurken (okur iken), çalışırken (çalışır iken), durgunken(durgun iken), yoldayken (yolda iken) İle nin Yazılışı İle ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir: Bulutla (bulut ile), kuşla (kuş ile), arkadaşıyla (arkadaşı ile), anasıyla (anası ile) gibi.

51 NOKTALAMA İŞARETLERİ Nokta (.) 1. Cümlenin sonuna konur: Türk Dil Kurumu, 1932 yılında kurulmuştur. Saatler geçtikçe yollara daha mahzun bir ıssızlık çöküyordu. (Reşat Nuri Güntekin) 2. Bazı kısaltmaların sonuna konur: Alb. (albay), Dr. (doktor), Yrd. Doç. (yardımcı doçent), Prof. (profesör), Cad. (cadde), Sok. (sokak), s. (sayfa), sf. (sıfat), vb. (ve başkası, ve benzeri, ve benzerleri, ve bunun gibi), Alm. (Almanca), Ar. (Arapça), İng. (İngilizce) vb. 3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur: 3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II. Mehmet, XIV. Louis, XV. yüzyıl; 2. Cadde, 20. Sokak, 4. Levent vb. 4. Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4 ve 7. maddeler; XII XIV. yüzyıllar arasında vb.

52 NOKTALAMA İŞARETLERİ Nokta (.) 5. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur: I. 1. A. a. II. 2. B. b. 6. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: , 29.X.1923 vb. 7. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: Tren te kalktı. Toplantı te başladı. Tören da, hükûmet daireleri kapandıktan yarım saat sonra başlayacaktır. (Tarık Buğra) 8. Kitap, dergi vb.nin künyelerinin sonuna konur: Agâh Sırrı Levend, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, TDK Yayınları, Ankara, 1960.

53 NOKTALAMA İŞARETLERİ Nokta (.) 9. Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur: 1.000, , vb. 10. Genel Ağ adreslerinde kullanılır: Matematikte çarpma işareti yerine kullanılır: 4.5=20, 12.6=72 vb. Virgül (,) 1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur: Sessiz dereler, solgun ağaçlar, sarı güller 2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur: Umduk, bekledik, düşündük. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

54 NOKTALAMA İŞARETLERİ Virgül (,) 3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur: Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) 4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur: Şimdi, efendiler, müsaade buyurursanız, size bir sual sorayım. (Atatürk) 5. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur: Akşam, yine akşam, yine akşam, Göllerde bu dem bir kamış olsam! (Ahmet Haşim) 6. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur: Adana ya yarın gideceğim, dedi. Aç karnına sigara içmekle hiç de iyi etmiyorsun, dedi. (Necati Cumalı)

55 NOKTALAMA İŞARETLERİ Virgül (,) 7. Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin bitimine konur: Bu akşam Datça ya gidiyor musunuz, diye sordu. 8. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur: Bahçe kapısını açtı. Sermet Bey e, Bu anahtar köşkü de açar, dedi. (Ömer Seyfettin) 9. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur: Peki, gideriz. Olur, ben de size katılırım. Hayhay, memnun oluruz. Haydi, geç kalıyoruz. Evet, kırk seneden beri Türkçe merhale merhale Türkleşiyor. (Yahya Kemal Beyatlı) 10. Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır: Bu, tek gözlü, genç fakat ihtiyar görünen bir adamcağızdır. (Halit Ziya Uşaklıgil)

56 NOKTALAMA İŞARETLERİ Virgül (,) 11. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur: Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir. (Atatürk) Sayın Başkan, Sevgili Kardeşim, Değerli Arkadaşım, 12. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır: 38,6 (otuz sekiz tam, onda altı), 0,45 (sıfır tam, yüzde kırk beş) 13. Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra konur: Ancak yemekte bir karara varıp, arkadaşına dikkatli dikkatli bakarak konuştu. 14. Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o zamirlerinden sonra konur: Bu, benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz. O, eski defterleri çoktan kapatmış, Osmanlıya kucağını açmıştı. (Tarık Buğra)

57 NOKTALAMA İŞARETLERİ Virgül (,) 15. Kitap, dergi vb.nin künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur: Falih Rıfkı ATAY, Tuna Kıyıları, Remzi Kitabevi, İstanbul, Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur: ERGİN, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ankara, Noktalı Virgül (;) 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur: Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül, Yonca adları verilir. Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; Ankara, Londra, Bakü.

58 NOKTALAMA İŞARETLERİ Noktalı Virgül (;) 2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur: Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum. At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. (Atasözü) 3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir: Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice görünüyordu. (Yahya Kemal Beyatlı) İki Nokta (:) 1.Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur: Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ali Canip Yöntem.

59 NOKTALAMA İŞARETLERİ İki Nokta (:) 2. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur: Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Atatürk) Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay) 3. Ses bilgisinde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır: a:ile, ka:til, usu:le, i:cat. 4. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur. 5. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur: Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda? Ziraatçı sayar: Yulaf, pancar, zerzevat, tütün... (Falih Rıfkı Atay) 6. Genel Ağ adreslerinde kullanılır: 7. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır: 56:8=7, 100:2=50 vb.

60 NOKTALAMA İŞARETLERİ Soru İşareti (?) 1. Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur: Ne zaman tükenecek bu yollar, arabacı? (Faruk Nafiz Çamlıbel) Atatürk bana sordu: Yeni yazıyı tatbik etmek için ne düşündünüz? (Falih Rıfkı Atay) 2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur: Gümrükteki memur başını kaldırdı: Adınız? 3. Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır: Yunus Emre (1240?-1320), (Doğum yeri:?) vb.

61 NOKTALAMA İŞARETLERİ Kısa Çizgi (-) 1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur: Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden mi bilmem. 2. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur, bitişik yazılır: Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş yolun ağzında durmuştu. (Ömer Seyfettin) 3. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır: al-ış, dur-ak, gör-gü-süz-lük vb. 4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır: al-, dur-, gör-, ver-; başar-, kana-, okut-, taşla-, yazdır- vb. 5. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin başına ve sonuna konur: -ak, - den, -ış, -lık; -ımsa-; -la-; -tır- vb.

62 NOKTALAMA İŞARETLERİ Kısa Çizgi (-) 6. Heceleri göstermek için kullanılır: a-raş-tır-ma, bi-le-zik, du-ruş-ma, ku-yum-culuk, prog-ram, ya-zar-lık vb. 7. Arasında, ve, ile, ila,...-den...-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır: Aydın-İzmir yolu, Türk-Alman ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, , Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas Destanı nda soy-dil-din üçgeni, Birinci Dünya Savaşı, Türkçe-Fransızca Sözlük vb. 8. Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır: 50-20=30 9. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır: -2 C

63 NOKTALAMA İŞARETLERİ Eğik Çizgi (/) 1. Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur: Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak / O benimdir, o benim milletimindir ancak. (Mehmet Akif Ersoy) 2. Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına konur: Altay Sokağı No.: 21/6 Kurtuluş / ANKARA Ülke adı yazılacağında ise: Atatürk Bulvarı No.: Kavaklıdere / Ankara TÜRKİYE 3. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: 18/11/1969, 15/IX/1994 vb.

64 NOKTALAMA İŞARETLERİ Eğik Çizgi (/) 4. Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için kullanılır: -a /-e, -an /-en, - lık /-lik, -madan /-meden vb. 5. Genel Ağ adreslerinde kullanılır: 6. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır: 70/2=35 7. Fizik, matematik vb. alanlarda birimler arası orantıları gösterirken eğik çizgi araya boşluk konulmadan kullanılır: g/sn (gram/saniye) Ters Eğik Çizgi (\) Bilişim uygulamalarında art arda gelen dizinleri birbirinden ayırt etmek için kullanılır: C:\Belgelerim\Türk İşaret Dili\Kitapçık.indd

65 NOKTALAMA İŞARETLERİ Tırnak İşareti (") 1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır: Türk Dil Kurumu binasının yan cephesinde Atatürk ün Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir. sözü yazılıdır. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin ön cephesinde Atatürk ün Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. vecizesi yer almaktadır. Ulu önderin Ne mutlu Türk üm diyene! sözü her Türk ü duygulandırır. Bakınız, şair vatanı ne güzel tarif ediyor: Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır. Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır. 2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır: Yeni bir barış taarruzu başladı. 3. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır: Bugün öğrenciler Kendi Gök Kubbemiz adlı şiiri incelediler. Yazım Kuralları bölümünde bazı uyarılara yer verilmiştir.

66 NOKTALAMA İŞARETLERİ Tırnak İşareti (") 4. Bilimsel çalışmalarda künye verilirken makale adları tırnak içinde yazılır. Tek Tırnak İşareti ( ) Tırnak içinde verilen cümlenin içinde yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü, ibareyi belirtmek için kullanılır: Edebiyat öğretmeni Şiirler içinde Han Duvarları gibisi var mı? dedi ve Faruk Nafiz in bu güzel şiirini okumaya başladı.