SORU BANKASI. Eğitim Bilimleri KPSS Öğretiyoruz Serisi. program geliştirme. öğretim ilke ve yöntemleri ölçme ve değerlendirme

Transkript

1 Eğitim Bilimleri Öğretiyoruz Serisi SORU KPSS 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. BANKASI program geliştirme sınıf yönetimi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı öğretim ilke ve yöntemleri ölçme ve değerlendirme TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 3240 SORU

2 Komisyon Program Geli tirme - Sınıf Yönetimi - Ö retim Teknolojileri Ve Materyal Tasarımı Ö retim lke ve Yöntemleri Ölçme ve De erlendirme ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumlulu u yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satı hakları Pegem Akademi Yay. E t. Dan. Hizm. Tic. Ltd. ti.ne aittir. Anılan kurulu un izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarım; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da ba ka yöntemlerle ço altılamaz, basılamaz, da ıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlı ı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Nisan 2015, Ankara Yayın - Proje Yönetmeni: Demet Tamer Türkçe Redaksiyon: Bengisu yii Dizgi-Grafik Tasarım: Hasan Saygı Kapak Tasarım: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım, Yayın ve Matbaacılık Ltd. ti. vedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: leti im Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Da ıtım: Da ıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: nternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 ÖN SÖZ Bir ö retmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede bitece i asla bilinemez. Henry Adams De erli Ö retmen Adayları, Kendini e itime ve ö retime adamanın kutsallı ını ya amak için çıktı ınız bu yolda iyi bir ba langıç yapmak ve mutlu yarınlara ula mak için ilk adım çalı maya karar vermeniz ve do ru bir ekilde çalı maya ba lamanızdır. Bu do rultuda hazırladı ımız yayınlarımızla sizi en uygun ekilde amacınıza ula tırmayı hedefliyoruz. Sınavda ba arılı olabilmeniz için; yeterli bilgi düzeyine, çok sayıda soruyu anlayarak ve hızlı bir ekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir. Bu özellik göz önünde bulundurularak; sınav formatına uygun sorular, ayrıntılı çözümler, konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler hazırlanmı tır. Uzun bir çalı ma ve yo un bir eme in ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı sa layaca ına ve sizi KPSS de ba arıya ula tıraca ına inanıyoruz. Kitapta yer alan sorularla ilgili ö renmek istedi iniz herhangi bir ey olur ise pegem@pegem.net adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır. Bu ülkenin gelece inin teminatı olan gençleri yeti tirme gibi kutsal bir meslek olan ö retmenlik hayatınızda ba arılar dileriz Pegem Akademi

4 İÇİNDEKİLER Ön Söz... iii PROGRAM GEL T RME - SINIF YÖNET M - Ö RET M TEKNOLOJ LER VE MATERYAL TASARIMI... Temel Kavramlar...3 E itimde Program Geli tirme...8 Temel Kavramlar ve E itimde Program Geli tirme...13 Program Geli tirmenin Kuramsal Temelleri...18 E itim Programı Tasarım ve Modelleri E itim Programı Tasarım ve Modelleri Program Geli tirmenin Planlanması ve htiyaç Analizi...33 Hazırlama (Hedef)...38 Program Geli tirmenin Planlanması, htiyaç Analizi ve Hedef...43 çerik...48 E itim Durumları...53 çerik - E itim Durumları...59 Sınama Durumları...64 Sınıf Yönetimi Sınıf Yönetimi Sınıf Yönetimi Sınıf Yönetimi Materyal Geli tirme Materyal Geli tirme Materyal Geli tirme Materyal Geli tirme Sınıf Yönetimi ve Materyal Geli tirme Program Geli tirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geli tirme - Tarama Program Geli tirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geli tirme - Tarama Program Geli tirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geli tirme - Tarama Cevap Anahtarı...130

5 Ö RET M LKE VE YÖNTEMLER... Ö retim lkeleri Temel Kavramlar ve Ö retim Stratejileri Ö retim lkeleri Temel Kavramlar ve Ö retim Stratejileri Ö renme - Ö retim Yakla ım Kuram Modelleri Ö renme - Ö retim Yakla ım Kuram Modelleri Ö renme - Ö retim Yakla ım Kuram Modelleri Ö renme - Ö retim Yakla ım Kuram Modelleri Ö renme - Ö retim Yakla ım Kuram Modelleri Ö retim Yöntemleri Ö retim Yöntemleri Ö retim Yöntemleri Ö retim Teknikleri Ö retim Teknikleri Ö retim Teknikleri Ö retim Teknikleri Aktif Ö retim Teknikleri Aktif Ö retim Teknikleri Aktif Ö retim Teknikleri Kavram Ö retim Teknikleri Ö renme Stilleri Dü ünme Türleri Ö renme Stilleri ve Aktif Ö retim Teknikleri Ö retim lkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama Ö retim lkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama Ö retim lkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama Cevap Anahtarı vi

6 ÖLÇME VE DE ERLEND RME... Temel Kavramlar Temel Kavramlar Temel Kavramlar Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanı lılık) Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanı lılık) Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanı lılık) Bilimsel Ara tırma Yöntemleri ve Korelasyon ( I - II - III. Ünitelerle lgili) Karma Test Klasik Tipte Ölçme Araçları Klasik Tipte Ölçme Araçları Alternatif Ölçme ve De erlendirme Yakla ımları Alternatif Ölçme ve De erlendirme Yakla ımları Alternatif Ölçme ve De erlendirme Yakla ımları ( IV - V. Ünitelerle lgili) Karma Test Karma Test Karma Test statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik statistik vii

7 Genel Deneme Genel Deneme Genel Deneme Cevap Anahtarı viii

8 PROGRAM GEL T RME SINIF YÖNET M Ö RET M TEKNOLOJ LER VE MATERYAL TASARIMI

9 PROGRAM GEL T RME-SINIF YÖNET M - Ö RET M TEKNOLOJ LER VE MATERYAL TASARIMI Temel Kavramlar 1 1. Arapça, Farsça, Türkçenin bir araya gelerek Osmanlıcayı, Arap müzi inin ile Türk müzi inin bir araya gelerek arabesk müzi i ortaya çıkarması hangi kültürel süreçle ifade edilir? A) Kültürle me B) Kültürlenme C) Kültür oku D) Zoraki kültürleme E) Geli igüzel kültürleme 4. Yeti kin e itimi, ya am boyu ö renme, çıraklık ve mesleki e itim, genel e itim, açık ö retim okulları, sosyal amaçlarla ilgili alınan e itimler, a a ıdakilerden hangisine örnektir? A) Hizmet içi e itim B) Halk e itim C) ba ında e itim D) leri mesleki e itim E) Örgün e itim 2. Kültürleme, ailede sokakta ve hemen her yerde bilinçli ya da bilinç dı ı ö renmeleri kapsar. Buna göre kültürlemenin bilinçli bir ekilde yapılma süreci a a ıdakilerden hangisidir? A) nformal e itim B) Formal e itim C) Ö renme D) Kültürle me E) Kültürel yayılma 5. - Okul müdürlerine, stres ve çatı mayla ilgili olarak verilen e itim - Akıllı tahta kullanımı ile ilgili olarak tüm çalı an ö retmenlere e itim verilmesi A a ıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir? A) ba ında e itim B) Bili sel çıraklık C) leri mesleki e itim D) Hizmet öncesi e itim E) Mikro ö retim 3. - Toplumun istek ve ihtiyaçları do rultusunda düzenlenmi tir. - Bilgi de i iminin çok hızlı olması ve ya am boyu e itimin önem kazanması sonucunda etkinli i artmı tır. Buna göre insanların daha çok gönüllülük esasına göre katılımlarının sa landı ı e itim türü a a ıdakilerden hangisidir? A) Yaygın e itim B) Örgün e itim C) nformal e itim D) Kültür e itimi E) Formal e itim 6. Urfa'ya atanan ö retmenlere Urfa l Millî E itim Müdürlü ünün; Urfa'nın sosyal ya amı, kültürü, ö rencilerin genel özellikleri, ekonomik yapısı gibi faktörlerle ilgili çevreye uyum semineri vermesi a a ıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir? A) ba ında e itim B) leri mesleki e itim C) Hizmet öncesi e itim D) Örgün e itim E) Halk e itim 3

10 1 Temel Kavramlar 7. E itim kurumlarında belli bir zaman diliminde gerçekle en planlı, örgütlü kazandırılan faaliyetlerin tümü için a a ıdaki kavramlardan hangisi ifade edilir? A) Ö renme B) E itim C) Ö retme D) Ö retim E) Hizmet çi E itim 8. - Annenin kızına sufle yapmayı ö renmede yardımcı olması - Matematikte ba arılı olan Cem'in arkada ına ortak sınavlar için ders çalı tırması A a ıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir? A) Ö retme B) Ö renme C) E itim D) Ö retim E) Halk e itim 9. Olumlu benlik algısını geli tirme, güçlü ve zayıf yönlerini fark etme, empati yetene ini geli tirme, insanlarla kolay anla abilme gibi özellikleri ö rencilere kazandırmaya çalı an ça da e itim, ö renci ki ilik hizmetleriyle bu amaçları gerçekle tirmeye çalı ır. Bu durum, e itimin hangi i levi ile ele alınır? A) Bireysel B) Sosyal C) Ekonomik D) Siyasal E) Gizil 10. ''E itimde çoklu zekâ uygulamalarında insanların tüm yönleriyle geli tirilmesinin dikkate alınarak düzenlenmesi amaçlanır. Hatta bu amaçla okullarda verilen sosyal beceri e itimi, e itsel kulüp çalı maları, spor aktiviteleri de bu amaç içindir.'' diyen ö retmen, e itim sürecinin hangi özelli i ile ilgilidir? A) Süreklilik B) Kapsamlılık C) Çok boyutluluk D) Bilimsellik E) Sosyalle meyi sa lama 11. Girdilerin i lemler bölümünden hedefler do rultusunda biçimlendirilip olu turulmasının sonunda ortaya çıkan ürünlerin tümüne sistemde "çıktı" denir. Buna göre a a ıdakilerden hangisi çıktıya örnektir? A) Nitelikli insan gücü / e itimin hatalı yan ürünleri / elde edilen gelir / ö rencinin sayısı B) Peki tireç / ipucu / dönüt / düzeltme C) Ö renci katılganlı ı / ö renci sayısı D) Ö renci / para / personel E) E itim teknolojisi / ö retim materyalleri / araç gereç tarihli ilkokul programlarında ilk üç yıl ana ders ''Hayat Bilgisi'' dersi olmu tur; okuma ve yazma, aritmetik resim, müzik, beden e itimi dersleri, hayat bilgisi dersinin o haftaki ''Ünite Konusu'' etrafında yapılmı tır. Buna göre daha çok ilkokulda Tevhid-i Tedrisat'tan bu yana kullanılan ö retim sistemi a a ıdakilerden hangisidir? A) Toplu tedris B) Dalton planı C) Decroly sistemi D) Küme modeli E) Winnetka sistemi 13. MEB'in e itim programında de i ikli e gitmesi ve ça da e itim anlayı ını benimsemesi Türk millî e itiminin yapısıyla ilgili a a ıdakilerden hangisini do rular? A) E itim sistemi üzerinde geli igüzel uygulamalar hakimdir. B) Sistem amaca hizmet edemedi i için çöküp da ılmaması amacıyla de i im yapılmı tır. C) Yeterli girdi i lem ve çıktıya sahip oldu unu gösterir. D) Sistemin ögeleri toplumun gereksinimleri temel alınarak düzenlenir. E) Sistemin açık sistem özelli i ta ıması e itim uygulamalarındaki verimi, yenile meyi ve amaca ula abilirli i kolayla tırır. 4

11 Temel Kavramlar Karadeniz'de ya ayan çocu un ailesinden Lazca ö renmesi ancak okula ba ladı ında planlı ve sistemli olarak e itsel çabayla Türkçe okuma yazmayı ö renmesi a a ıdaki kültürel süreçlerden hangisine örnektir? A) Geli igüzel kültürleme / Kasıt kültürleme B) Kültürle me / Kültürlenme C) Zoraki kültürleme / Kültürlenme D) Kültürel özümseme / Kültür oku E) Kasıtlı kültürleme / Kültürel özümseme Bizim toplumumuzda ö retmenlerin ve doktorların toplum içindeki saygınlı ı önemlidir. - Üniversitede tanı ıp sonradan evlili e adım atan bireyler vardır. Bu örnekler, e itimin i levlerinden hangisiyle ifade edilir? A) Siyasal B) Ekonomik C) Gizil D) Bireysel E) Sosyal 16. Türkiye'de bazı bölgelerde göç nedeni ile okulda ö renci yoktur. Yine bazı yerlerde de okul var ama ö retmen istihdamı yoktur. Bu durumlar e itimde hangi sistemle ifade edilir? A) Yarı Açık B) Açık C) Kapalı D) Ça da E) lerlemeci 18. Örgün ve yaygın e itimle ilgili olarak a a ıdakilerden hangisi yanlı tır? A) Örgün e itim okula dayalı, çevreden soyutlanmı hiyerar ik bir yapıya dayalıdır. B) Yaygın e itim daha çok uygulamalı ve ön ko ulsuz olarak herkese açıktır. C) Örgün e itim uzun sürelidir, diploma alınır. D) Örgün e itim ön ko ulla ö renme alanlarına göre verilir. E) Yaygın e itim, okulun çatısı altında millî e itimin temel amaçları do rultusunda verilir. 19. Matematik ö retmeni Ceren, sınıfta yaptı ı sınav sonucunda ö rencilerinin istedi i düzeye ula amadı ını görünce yöntem tekni ini de i tirmi tir. Ceren Ö retmen'in bu davranı ı e itim sisteminin hangi ögesiyle ilgilidir? A) Girdi B) lem C) Çıktı D) Dönüt E) Ürün 17. A a ıdakilerden hangisi informal e itimin özelliklerinden de ildir? A) Zaman yönünden geni kapsamlıdır. Do umdan ölüme kadar devam eder. B) Do al ortamda kendili inden meydana gelir; yer, mekân ve e itimin gerçekle ti i ortam belli de ildir. C) E itimi planlayabilmek için materyal, araç-gereç kullanılır. D) Davranı olumlu ve olumsuz yönde gerçekle ebilir. E) Ö reticiler profesyonel de ildir. 20. Ö renme faaliyetlerini kılavuzlayarak ö renmeyi ö reten yapılandırmacı bir ö retmen için a a ıdaki kavramlardan hangisi ifade edilir? A) Ö renme B) Ö retme C) Ö retim D) E itim E) Ö retim programı 5

12 ÇÖZÜMLER Temel Kavramlar 1. Bir toplumun, alt kültürlerinden ya da farklı toplumlarından kopup gelen birey ve grupların bulu ması, etkile im sonunda da asıl kültür ve alt kültürde bulunmayan yeni bir senteze varılması "kültürlenme"dir. Cevap B 7. E itimin planlı ve örgütlenmi boyutuna "ö retim" denir. Ö retim formal e itim sürecinde yer alır. E itim kurumlarında planlı, denetimli, sistemli, örgütlenmi olarak gerçekle ir. Cevap D 2. Belli bir plana dayalı olan, temelini bilimsellikten alan, sistemli olarak gerçekle tirilen e itsel etkinlik "formal e itim"dir. Yani kültürleme sürecinin planlı yapılmasıdır. Formal e itim; planlı, programlı, amaçlı, kurumlu, uzmanlı oldu u gibi strateji, yöntem ve teknikler kullanılarak belli bir zaman diliminde gerçekle ir. 8. Ö renmeyi sa lama etkinli ine "ö retme" denir. stendik davranı lar kazanılaca ı gibi istenmedik kavranı lar da kazanılabilir. Ö retme aynı zamanda ö renmeyi klavuzlama i idir. Cevap A Cevap B 3. Örgün e itim anlayı ına girmeyen sistemin herhangi bir basama ında e itim gören ya da bu basamakların birinden ayrılmı olan bireylere ilgi ve istekleri do rultusunda verilen e itim "yaygın e itim"dir. Cevap A 9. Bireyin kendini gerçekle tirmesine yardım etmek, bireyin kendi potansiyelinin farkına varmasını sa lamak e itimin bireysel i levidir. Aynı zamanda bireyin bili sel, devini sel, duyu sal yönlerini geli tiren i levidir. Böylelikle, e itim faaliyetlerini bireyin ilgi ve gereksinimlerine göre düzenleyerek ileride bir mesle in gerekli nitelikleri kazandırılır. Cevap A 4. Genellikle on be ya ya da daha ileri ya ta olup normal okul ve üniversite sisteminin dı ında bulunan kimselerin yararına sunulan ve gereksinimlere göre düzenlenen e itim "halk e itim"dir. Cevap B 10. nsan sadece zihinsel yönü olan bir varlık de ildir, insan aynı zamanda duyu sal, fiziksel yönü de olan bir varlıktır. Dolayısıyla tüm bu yönlerini geli tirmeyi amaç edinme, e itimin çok boyutluluk özelli idir. Cevap C 5. Görevde olan personele kariyerini devam ettirmek, mesleki anlamda daha üst düzeyde nitelik kazandırmak için verilen e itim "ileri mesleki e itim"dir. Amaç, mesleki yeterlilikleri yükseltmek ve mesleki eksi i gidermektir. Cevap C 11. Nitelikli insan gücü, e itim sırasında kazanılan istenmedik davranı lar, mezun ya da sistemden çıkan ö renci sayısı i lemin sonucunda kazanılanlardır. Dolayısıyla e itime sistem olarak bakıldı ında çıktıya kar ılık gelir. Cevap A 6. e yeni ba layan bireylere i i tanıtmak ve uyum e itimi vermek; kurum politikasını, personeli, çevreyi tanıtmak hizmet öncesi e itim kavramıyla açıklanır. 12. Derslerin belli ''üniteler'' içinde birle tirilerek yapılması anlayı ı "toplu tedris"tir. Herhangi bir olay veya dönem ve nesne hakkında ayrı ayrı dersler tarafından ö rencilere verilecek bilgi ve beceriler tek bir ünite içinde birle tirilir. Cevap A Cevap C 6

13 Temel Kavramlar ÇÖZÜMLER 13. MEB'in e itim programında de i ikli e gidip ça da e itim anlayı ını benimsemesinin en önemli nedeni açık sistem özelli i ta ımasıdır. Açık sistemde de dönüt vardır. Dolayısıyla e itim uygulamalarındaki verimi, yenile meyi ve amaca ula ılabilirli i kolayla tırır. Cevap E 18. Okul çatısı altında (bir mekânda) millî e itimin temel amaçları do rultusunda e itim verme örgün e itimin özellidir, yaygın e itimin de il. Belirli ya grubundaki bireylere e itim ö retim programları kapsamında yasalara ba lı a amalı- kademeli olarak verilen e itim örgün, ki isel yetenek ve ilgilerin geli tirilmesinde, toplumun ilgi ihtiyaç ve isteklerine göre düzenlenen, gönüllülük esasına dayanan e itim ise yaygındır. Cevap E 14. Kültürel de erlerin bireylere sistemsiz, plansız, geli igüzel yöntemlerle benimsetilmesi geli igüzel kültürleme, okullarda gerçekle en formal e itimle aktarılanlar ise kasıtlı kültürlemedir. Cevap A 19. Ö retmen çıktıdaki de i imi de erlendirip sürece geri dönmü tür. Bu da e itim sisteminin dönüt basama ıdır. Dönüt: Sistemin çıktılarına göre girdi veya i lem boyutunda iyile tirme amacıyla yapılan çalı malardır. Böylelikle sistemin devamlılı ı sa lanır. Cevap D 15. E itimin resmî programlarında yer almayan farkındalık düzeyinin dı ında örtük bir ekilde yerine getirdi i i lev gizildir. Bu i lev, di er i levler yerine getirilirken kendili inden ortaya çıkar. Cevap C 20. Ö renme faaliyetlerini yönlendirip çevrenin düzenlenmesinde kılavuzluk eden ö retmen, ö retme i ini yapar. Ö retme ile ö renme sa landı ı gibi bilinçli ve amaçlı bir etkinlik gerçekle tirilir. Cevap B 16. Paragrafta dönütün yanı sıra yeterli girdisi ve çıktısı bulunmayan bir sistem anlatılmaktadır. Bu da kapalı sistemdir. Sistemde hiçbir ekilde dönüt olmadı ı için geli im ve de i imden de söz edilmez. Dolayısıyla bir süre sonra sistem çöker (entropik). Cevap C 17. nformal e itimde, ders araç gereci kullanma, e itim planlama yapma zorunlu bir ko ul de ildir. Planlamaya dayalı e itim formaldir. Oysa di er seçenekler belirli amaca yönelik olmadan ya am içinde kendili inden gerçekle en istendik yada istenmedik davranı ların kazanıldı ı e itim informaldir. Cevap C 7