MUSK MUALLM MEKTEB NDEN GÜNÜMÜZE ÖRETMEN YETTREN KURUMLARDA PYANO ETM * Giri

Transkript

1 MUSK MUALLM MEKTEB NDEN GÜNÜMÜZE ÖRETMEN YETTREN KURUMLARDA PYANO ETM * Prof. Gül Çimen * Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi SDÜ, 7-10 Nisan 2004, Isparta Giri Bu bildiride Musiki Muallim Mektebi nden (MMM) günümüze müzik öretmeni yetitiren kurumların öretim programlarında piyano eitimine ders saati ve içerik olarak yer verilme durumları, programlarda görev alan piyano eitimcilerinin kaynaı, piyano eitiminin son durumu ele alınacak ve konuya ilikin öneriler sunulmutur. Müzik öretmeni yetitiren kurumlar sırasıyla Musiki Muallim Mektebi, Eitim Enstitüsü Müzik Bölümleri, Yüksek Öretmen Okulu Müzik Bölümleri, Eitim Fakülteleri Müzik Bölümleri ve Eitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eitimi Bölümlerinin Müzik Eitimi Anabilim Dalları olarak be gurupta ele alınabilir. Musiki Muallim Mektebi 1924 yılında, Ankara da ortaöretime müzik öretmeni yetitirmek amacıyla orta dereceli bir okul olarak kurulmutur de yayınlanan MMM Talimatnamesi nde keman, piyano, flüt ve viyolonsel olmak üzere dört çalgıdan birinin zorunlu olduu belirtilmekte ve piyano eitimine ait baka bir bilgi bulunmamaktadır. Aynı okulun 1931 de deien talimatnamesinde, öretmenlik yapabilmek için her örencinin keman örenmeye mecbur olduu, ayrıca kendisine yetenek ve fiziksel durumuna göre ikinci bir çalgının da öretilebilecei ifade edilmektedir (Uçan, 1982,195). Bu programda piyano eitimine ilikin bilgi bulunmamaktadır. Okulun 1931 yılı, piyano dalı mezunlarından besteci ve eitimci Faik Canselen ve Prof. Nimet Karatekin ile yapılan sözlü görüme sonucunda, MMM nde piyanonun önem verilen bir çalgı olduu ve piyano eitiminin kesintisiz sürdürüldüü anlaılmaktadır. MMM nin ilk öretmenleri 1924 de stanbul dan Ankara ya nakledilen ve Riyaset-i Cumhur Musiki Heyeti adını alan Muzıka-i Humayın da görev yapmakta olan müzisyenlerdi. Okulun ilk piyano eitimcisi olan hsan Künçer, Muzıka-i Humayun dan yetimi bir müzisyen olup aynı zamanda muzıka okulunun müdürlüünü ve efliini de yürütmekteydi ve 1928 yıllarında, devlet tarafından sanatçı-eitimci olarak yetitirilmek üzere Avrupa ya gönderilen örencilerden, Fransa da piyano ve bestecilik eitimi alan Ulvi Cemal Erkin 1930 da; Almanya da piyano ve piyano pedagojisi örenimini tamamlamı olan Ferhunde Remzi (Erkin) 1931 de, MMM ne piyano öretmeni olarak atandılar yılında, Paul Hindemith in önerisi ile, Almanya dan Prof. Eduard Zuckmayer Musiki Muallim Mektebine öretmen olarak getirtildi. Aynı yıl MMM içerisinde Ankara Devlet Konservatuarı açıldı ve iki kurum iki yıl süreyle aynı binada eitim öretime devam etti. Bu dönemde Ferhunde Erkin, Ulvi Cemal Erkin ve Eduard Zuckmayer iki okulda da piyano öretmeni olarak görev aldılar. GÜ.GSEB. MÖABD Öretim Üyesi

2 Gazi Terbiye Enstitüsü Müzik ubesi (Gazi Eitim Enstitüsü Müzik Bölümü) MMM nin fiziki yapı-kullanım ve ileyi olarak zamanla daha çok ve giderek yalnızca sanatçı yetitiren bir kuruma dönütürülmesi üzerine, müzik öretmeni yetitirme ii, eitim yılında Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü nde açılan Müzik ubesi nde sürdürülmeye balamıtır (Uçan,1994, s.40). Gazi Terbiye Enstitüsü Müzik ubesi 1941 yılı müfredat programında, esas çalgı piyano dersi üç yıl, haftada bir saat olarak yer almaktadır. Ayrıca derslerde öretmenin her örenci ile birer saat ayrı ayrı megul olacaı ve örencinin ders dıında haftada en az 20 saat çalgısına çalıacaı açıklaması yer almaktadır. (1944 de ders dıı çalıma 24 saate çıkarılmıtır.) Yardımcı çalgı piyano dersi ilk yıl haftada yarım saat, ikinci yıldan itibaren bir saat olmak üzere okutulmaktadır programında üç yıllık piyano eitimi sürecinde örencilere kazandırılması öngörülen beceriler (hedefler) ile birlikte kullanılacak öretim materyallerine de yer verilmektedir. Birinci sınıfta, Beringer ve benzeri bir piyano programını bitirme, majör ve minör gamlara balama, basit parçaları deifre edebilme; ikinci sınıfta teknik çalımalar ve etütlere devam etme, polifonik tarzda kolay eserleri çalabilme, kolay sonatinler çalabilme, piyanoya uyarlanan okul ve halk arkılarına ve korolara elik edebilme ve deifre; üçüncü sınıfta Czerny 30 etüt veya aynı düzeyde etütleri çalabilme, Bach küçük prelüd, füg ve inventionları, kolay sonatları çalmı olma ve orta güçlükteki liedlere elik edebilme. Yardımcı çalgı piyano için yardımcı sazı piyano olan talebeler ikinci sınıf seviyesine kadar yetitirilecektir ibaresi bulunmaktadır. Bunlara ek olarak örenciye piyano öretim metotları ve piyano eitimi hakkında genel bilgi verilmesi art koulmutur. Gazi Eitim Enstitüsü Müzik Bölümü nün 1970 programında, esas çalgı piyano üç yıl, haftada 1 saat, yardımcı çalgı piyano ise iki yıl, haftada 1 saat olarak görünmektedir. Bu programda da 20 saatlik haftalık ders dıı çalıması zorunlu tutulmaktadır. Piyano öretim programının hedefleri aaı yukarı 1941 programının hedeflerinin aynısıdır. Tek fark yeni programda piyanonun armoni derslerinde kullanılmasının düünülmü olmasıdır. Programda örencilere kazandırılması öngörülen beceriler, daha çok öretim etkinliini belirtir biçimde ifade edilmitir. Program özet olarak, 1. sınıfta dizilere balanması, küçük parçalar, kolay okul arkılarının deifresi, armoni dersinde görülen kadansların çalınması; 2.sınıfta arpejlere balanması, kolay polifonik eserler, sonatinler, deifre ve armoni derslerindeki kadansların çalınması; 3.sınıfta arpejler ve diziler, Czerny 30 ve e düzeyde etütlerin çalınması eklindedir. Yüksek Öretmen Okulu Müzik Bölümleri Gazi Eitim Enstitüsü Müzik Bölümü 1969 yılına kadar Türkiye de müzik öretmeni yetitiren tek kurum olarak görev yapmıtır da stanbul Atatürk Eitim Enstitüsü, 1973 te zmir Buca Eitim Enstitüsü ve 1981de Bursa Eitim Enstitüsünün açılmasıyla müzik öretmeni yetitiren kurum sayısı dörde ulamıtır de eitim enstitüleri Yüksek Öretmen Okulu adını almı ve öretim süresi

3 dört yıla çıkmıtır. Bu kurumlarda müzik öretmeni yetitirmede, nitelikleri birbirinden az çok farklı çeitli programlar uygulanmı, çeitli yaklaımlar izlenmitir (Uçan, 1994, s.41) Gazi Yüksek Öretmen Okulu nda yılları arasında uygulanmı olan dört yıllık 1978 programı bu döneme bir örnek oluturabilir. Bu programda, Ana Dal Piyano Eitimi sekiz yarı yıl, haftada 2 saat (1 saat teorik, 1 saat kuramsal), Temel Piyano Eitimi altı yarı yıl, haftada 1 saat okutulmaktadır. Ana dal piyano dersinin, düzeye ve öretmen durumuna göre 1 saatte 2-4 örenci ile; temel piyano dersinin ise düzeye göre 3-6 kiilik gruplarla yapılması öngörülmektedir. Programda Ana Dal Piyano Eitimi ve Temel Piyano Eitimi derslerinin tanımları ayrı olarak yapılmı; Beceriler yarıyıllara daıtılarak ifade edilmi ve konu balıı eklinde verilmitir. Önceki programlardan farklı olarak birinci yılda öncelikle piyano tekniinin yerletirilmesi üzerinde durulmutur (Tufan, 1987,16) Örnek olarak aaıda 1. ve 2. yarıyıl ana dal piyano eitimi ders tanımları verilmitir: Ana Dal Piyano Eitimi I-II 1. Yarıyıl: Ana dal olarak piyano eitiminin ve piyano çalmanın nitelii: Piyano çalmaya uygun el, vücut, davranı ve konumlarının kavranılması, bunların birer alıkanlık haline getirilmesi. Sol ve Fa anahtarlarında yazılmı kolay tartımlı parçaları doru çalabilme. El konumu deimeden, iki elin aynı anda koordineli olarak bütün parmaklarını sıra sesler içinde kullanabilme. 2. Yarıyıl: Piyano çalma niteliine uygun davranıları deien ve geni konumlarda uygulama: 1-2-3, parmak numaraları ile çalınabilen dizileri iki el ayrı ayrı yada ters yönde uygulayabilme. Legato(balı) çalma tekniini verilen parça ve diziler üzerinde uygulayabilme. Eitim Fakültesi Müzik Eitimi Bölümleri Müzik öretmeni yetitirme, 1982 yılında çıkarılan 2547 sayılı Yüksek Öretim Yasası ile üniversitelerin eitim fakültelerine devredilmitir. Böylece müzik öretmeni yetitirme yaklaık altmı yıllık geleneksellemi bir yapıdan, üniversiter bir yapıya dönümü, lisans, yüksek lisans, sanatta yeterlik ve doktora gibi daha üst düzeylerde eitim ile aratırma-gelitirme ve akademik olanaklara kavumutur. (Özen, 1998, s.14 ) Bu dönemde müzik eitimi bölümleri lisans programlarında YÖK kanunu ve ilgili yönetmelikler uyarınca üniversite senatosunun kararıyla deiiklik yapma olanaına sahip olmular ve bu nedenle birbirlerinden farklı programlar uygulamılardır. Örnein Gazi Eitim Fakültesi Müzik Eitimi Bölümünde (GÜGEF) üç ana bilim/ana sanat dalından (Çalgı Eitimi, Ses Eitimi ve Müzik Kuramları Eitimi Ana Sanat Dalları) oluan bir lisans programı 1998 yılına kadar uygulanmıtır. Bu programa göre Çalgı Eitimi Ana Sanat Dalı içinde alan çalgısı piyano 4 yıl, haftada 2 saat okutulmaktadır. Ses Eitimi ve Müzik kuramları Ana Sanat Dallarında piyano 4 yıl, haftada 1 saat; Çalgı Eitimi Ana Sanat Dalında (alan çalgısı piyano dıındaki çalgılar) ise 3 yıl, haftada 1 saat olarak yer verilmektedir. Bu programda Çalgı Eitimi Ana Sanat Dalı içinde verilen piyano eitiminin Çalgı Eitimi lkeleri, Çalgı Bakım Onarım Bilgisi gibi alana yönelik derslerle de desteklendii görülmektedir de Türkiye de sayısı sekizi bulan müzik eitimi bölümlerinden yedisinde yapılan bir aratırmaya göre Ana Dal/ Ana Çalgı Piyano dersi 6 bölümde 4 yıl süreyle haftada 2 saat okutulmaktadır. Bir

4 bölümde ise programda ana çalgı piyano dersi bulunmamakla birlikte, piyano 4 yıllık zorunlu ders olarak yer almaktadır. Üç bölümde ana çalgısı piyano olan örenciler için zorunlu Piyano Elik dersi bulunmaktadır. Temel Piyano/ Yardımcı Çalgı dersinin süresi de bölümlere göre 1 ile 4 yıl arasında deimektedir. (Evyapan,1993, s.25-49) Temel Piyano dersinin 5 müzik eitimi bölümünde 1 ve 2 yıl süreyle okutulması dikkat çekmektedir. Bu durumdan, öretmenlik mesleinde piyanoyu ilevsel olarak kullanabilme becerilerinin kazandırılabilmesi için 1-2 yıllık sürenin yetersiz olduu ve yıllarda çalgıdan uzaklama nedeniyle edinilen becerilerin unutulması gibi sorunlar çıkabilecei anlaılmaktadır. Eitim Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü Müzik Eitimi Anabilim Dalları 1998 den itibaren uygulanmakta olan Müzik Öretmenlii Lisans programı na göre Piyano I., II. ve III. Sınıflarda her iki yarı yılda, haftada 2 saat okutulan bir derstir. Altı yarıyıl için yapılan ders tanımı öyle ifade edilmektedir: Piyano Eitimi ve Öretimi, müzik öretmenlii programının temelini oluturur. Aamalı olarak, teknik alıtırma ve etütleri, Türk ve dünya bestecilerinin eserlerinden örnekleri, eitim müzii örneklerini, piyano literatürünü ve okul müziinde örenme ve öretme tekniklerini kapsar. (1998 Programı, s.78). Bir çok yönden eksik ve yetersiz olduu görülen 1998 programında dier derslere oranla piyanoya yeterince önem verildii söylenebilir. Ancak, programda ana çalgı olarak piyano dersinin bulunmaması çok önemli bir eksikliktir. Bununla birlikte, 1970 ten itibaren farklı programlar izleyen müzik eitimi bölümlerinin, ortak bir müzik öretmenlii programına sahip olmaları yeni yapılanmanın olumlu yönlerinden birisi olarak düünülebilir. Müzik Öretmeni Yetitiren Kurumlarda Piyano Eitimcisi Kaynakları Burada, öncelikle yıllarca Türkiye de müzik öretmeni yetitiren en eski ve tek kurum olması bakımından Gazi Eitim Enstitüsü (GEE) Müzik Bölümünde görev alan piyano öretmenlerinin ve sahip oldukları niteliklerin belirtilmesi, piyano öretmeni yetitirme/ salama yollarının ele alınması uygun görülmektedir. GEE döneminde piyano eitimi, bölüm efi ve piyano zümre bakanı olan Prof. Eduard Zuckmayer tarafından yönlendirilmitir. lk yıllarda Zuckmayer in uygun gördüü mezunlar sınavsız olarak öretmen kadrosuna tayin edilmitir.daha sonra yine Zucmayer in giriimleri ile piyano öretmeni yetitirmek üzere yurt dıına örenci gönderilmitir. GEE de asistanlık sistemi 1955 te yönetmelie balanmı ve kurum içinde yetitirilmek üzere sınavla asistan alma olanaı salanmıtır yılları arasında GEE Müzik Bölümünde kadrolu olarak görev yapan piyano öretmenleri Suavi Serdarolu, Nurhan Büyükgönenç, Süleyman Sırrı Güner, Erdoan Özdemir ve Hilal Apaydın (Dicle)dır. GEE Müzik bölümünde çou zaman Zuckmayer in yanı sıra, yıllarca kadrolu tek piyano öretmeni olarak çalıan Nurhan Büyükgönenç 1955 de

5 GEE Müzik ubesi ne piyano asistanı olarak atanmı, daha sonra burslu olarak spanya ya gönderilmitir. Madrid Konservatuarını bitirerek yurda dönen Büyükgönenç 1979 da vefat edene kadar GEE de çalımı ve çok sayıda örenci yetitirmitir. Özdemir ve Güner de asistanlık ve Avrupa da eitim yoluyla yetien ve 1975 li yıllarda GEE ye dönen piyano öretmenleridir. (E. Özdemir yaklaık iki yıl sonra tekrar Almanya ya dönmütür.) Devlet Konservatuarı mezunu olan ve ABD de yüksek örenimini bitiren Hilal Apaydın ise, Öretmenler Kurulu Kararı ile piyano öretmeni olarak GEE ne atanmıtır. Kuruma piyano öretmeni salamak amacıyla piyano öretmeni olarak yetitirilmek üzere yurt dıına örenime gönderilen mezun örencilerden Mahmut Sarı döndüünde Buca Eitim Fakültesine atanmı; Muammer Tomris, Mustafa Özhan, Tuncer Erdem, Soner Sertçetin ise geri dönmemilerdir. GEE Müzik Bölümünde piyano eitimi, hiçbir zaman yeterli sayıda kadrolu piyano öretmeni bulunmadıı için, kurulduu tarihten itibaren Devlet Konservatuarı öretmenlerinin destekleri ile yürütülmütür. Ferhunde Erkin, Ulvi Cemal Erkin, Bülent Arel, Leyla Atak, Fuat Turkay, Metin Öüt, Tulga Çetiz kurumda uzun süre görev alan Devlet konservatuarı öretmenlerdir. Brigitte Weiss yabancı uyruklu sözlemeli piyano öretmeni olarak çalımıtır li yıllarda iki eitim enstitüsünün açılmasıyla artan piyano öretmeni ihtiyacını salamak üzere MEB tarafından kendini yetitirmi müzik öretmenleri arasından sınavla öretmen alma yoluna gidilmitir. GEE de 1974 ve 1978 de, Gazi Orta Öretmen Okulu döneminde 1982 de asistanlık sınavları açılarak çok sayıda piyano asistanı alınmıtır. Musiki Muallimden balayarak konservatuardaki görevine ek olarak Müzik Eitimi Bölümündeki piyano derslerini sürdüren piyanist ve eitimci Ferhunde Erkin 1980 li yıllara kadar halen çou piyano eitimi alanında öretim üyesi olarak Türkiye nin çeitli üniversitelerinde görev yapmakta olan piyano asistanlarının (Merhum Nurhan BüyükGönenç, Mansur Özen, Abdullah Uz, Hakkı Kıvrak, Nevhiz Ercan, Gül Çimen, Selmin Tufan, pek Kıvrak) yetitirilmesinde de önemli bir görev üstlenmitir. Eitim Enstitüsü dönemindeki asistanlık sistemi daha çok usta-çırak usulünce yürütülmesi ve bir öretim programına balı olmaması açısından eletirilebilir. Bununla birlikte, asistanın çalgısını 3 yıl gibi uzun bir süre çalıarak alanında geliebilmesi olanaını salamak; aynı zamanda piyano dersi verebilmesi, yönetimsel etkinliklere katılabilmesi olanaını salamak gibi olumlu yanları vardır. (Uz, 2002, s.151) Eitim Fakültesine balı müzik eitimi Anabilim Dallarına piyano öretim elemanı alımı fakültelerin açtıı sınavlarla yapılmaktadır. Çou fakülte yüksek lisans/ doktora yapmı veya yapmakta olmayı öngörmektedir. Lisans Üstü programları olmayan bazı üniversitelerdeki lisans mezunu aratırma görevlileri de YÖK kanunun 35. maddesi ile Gazi ve Marmara Üniversitelerinde lisans üstü programlara gönderilmilerdir.

6 GÜ, Eitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek lisans ve doktora programına devam eden aratırma görevlilerinin yüksek lisansta 2, doktorada 1 yarıyıl olan piyano dersleri sona erdikten sonra piyano çalımalarını sürdüremedikleri; daha çok kuramsal derslerin gerektirdii aratırma, tez çalıması ve yabancı dil üzerine younlamakta oldukları görülmektedir. Yüksek lisansta Piyano Öretim lke ve Yöntemleri, Piyano Pedagojisi, Piyano Repertuarı vb. alana yönelik dersler her dönem açılmamaktadır. Doktora programında ise bu tür dersler zaten bulunmamaktadır. Bu nedenle, sadece 3 yarı yıl piyano dersi alarak ve tez vb. nedenlerle bir-iki yıl çalgıya ara vererek bir aratırma görevlisinin piyano eitimcisi olarak hakkıyla yetitirildii söylenememektedir. Eitim Fakültesi Müzik Bölümü/ Müzik Eitimi Anabilim Dalı döneminde de MEB veya YÖK bursuyla yurt dıında lisan üstü eitim amacıyla az sayıda da olsa örenci gönderilmekte ve bu yolla piyano eitimcisi yetitirilmektedir. GEE döneminden itibaren yurt dıına örenime gönderilen bir çok örencinin geri dönmedii veya yurda gelip tekrar geri döndüü dikkate alındıında bu yöntemin soruna çözüm salamakta çok yetersiz kaldıı anlaılmaktadır da Sovyetler Birlii nin daılmasıyla kurulan Türk Cumhuriyetlerinden, özellikle Azerbaycan dan çok sayıda sanatçı Türkiye ye yerlemi ve bazı müzik eitimi bölümlerinde piyano eitimcisi olarak görev almılardır. Piyano eitimcisi bulmakta sıkıntı çeken bazı müzik eitimi bölümleri, yabancı öretim elemanı getirtme yolunu seçmektedir. Müzik Eitimi Ana Bilim Dallarında Piyano Eitiminin Günümüzdeki Koulları 21 Müzik Öretmenlii Anabilim Dalında görevli Piyano öretim elemanları ve fiziksel koullar hakkında son durumu belirlemek için 21 Müzik Eitimi Anabilim Dalı bölüm bakanı ve piyano öretim elemanlarından bilgi alınmıtır. GSEM MÖ ABD Piyano Öretim Elemanı Sayısı Bolu ABÜ EF Yeterli sayıda Branında uzman 6 ör.elemanı, ve 2 ar.gör. Erzurum AÜ KKEF 2 sözlemeli yabancı uzman ör.grv. ve 1 ar.gör. Öretim elemanı ihtiyacı var. Erzincan AÜ EEF Bran dıı kadrolu 2 ör.grv ve ücretli 1 ör.grv. iddetle piyano eitimcisi gerekiyor. Balıkesir BÜ NEF Alanı piyano olan 1 ör.gör (master), 1 ar gör. imdilik yeterli. ihtiyaç var. Sivas CU EF Esas branı piyano olmayan 3 ör.görevlisi.acilen htiyaç var. Çanakkale 18 MÜ. 3 piyano ör.görevlisi, 35.madde ile doktora yapan 1 EF ar.gör. zmir DEÜ BEF 6 kadrolu eleman, 4 ü bran elemanı, 3 dıardan ücretli ör.gör. htiyaç var. Ankara GÜGEF 8 kadrolu elemandan 7 si bran uzmanı, 6 ücretli ör. grv. htiyaç var. Piyanoların ve Çalıma Odalarının Durumu Oldukça yeterli Piyano sayısı yetersiz. Piyano ve dier koullar yeterli. Yeterli Yeterli Yeterli Piyano sayısı kısmen yeterli 65 piyanun 20 isi çok harap durumda. Kısmen yeterli.

7 anlıurfa HÜ FEF Malatya Ü EF Trabzon KTÜ FEF Bran dıı kadrolu 3 ör.elemanı. 1 ar.gör. 35.madde ile master yapıyor. htiyaç var. Kadrolu 1piyano ör.üy. ve 2 okutman.2 bran dıı okutman.en az 4 öretim görevlisine ihtiyac var. 1sözlemeli yab.uyruklu ör.üyesi,3 kadrolu ör.grv. 1ar gör.35.mad.doktora programında Tamamen yetersiz. Piyano sayısı yeterli. Dier koullar iyi. Piyano sayısı çok yetersiz. stanbul MÜ AEF 1sözlemeli yab.ör.gör.,10 kad ör.elemanı 1 ücretli yab.ör.gör. ( Tümü alanın uzmanı) Piyano ve çalıma odası Yetersiz. Piyano sayısı orta düzeyde Yeterli Mula MÜ EF. 1kadrolu yrd.doç,, 1 i orta öretimden dieri master örencisi 2 ücretli eleman. Acilen ihtiyaç var. Nide NÜ EF Brandııkadrolu1ör.grv.ve1ar.gör.35.mad.doktorada 3 piyano ar.gör. Samsun 19 Mayıs Kadrolu 3 ör.gör.2 ücretli ör.gör. ( 1 yab.uzman, 1 Yeterli Ü. EF. orta öretimden ). htiyaç var Tokat GOPÜ EF Branı piyano kadrolu 1 ör.grv.1 okutman 1 bran dıı Piyano sayısı yeterli okutman. 2 öretim görevlisine ihtiyaç var. ve dier koullar iyi. Denizli PÜ EF 4 Piyano Ör.Grv.,Bran dıı 1 ör.gör. Piyano sayısı yeterli Konya SÜ EF Kadrolu 5 piyano ör. Elemanı.Bran dıı 3 ücretli Piyano sayısı ör.gör. Öretim elemanına ihtiyaç var. yetersiz ve fiziki koullar iyi deil. Isparta SDÜ BEF Kadrolu 2 piyano ör.gör.ve 1 ar.gör. Öretim Piyano ve çalıma görevlisi ihtiyacı var. odası sayısı yetersiz. Bursa UÜ EF Alanı piyano olan kadrolu 3 ör.gör.,2 okutman,1 Piyano ve çalıma ar.gör. ve 4 sözlemeli yabancı ör.gör. odası yetersiz. Van 100. Yıl Ü. EF 1kadrolu piyano ör.grv.,2 söz.yab bran dıı Piyano ve çalıma ör.grv.35.mad.masterde 1 ar.gör. htiyaç var. odası yeterli. Alınan bilgiler deerlendirildiinde 21 Müzik Öretmenlii Anabilim Dalı ndan 14 ünde piyano alanında uzmanlamı öretim elemanına ihtiyaç duyulduu görülmektedir. 4 Müzik Eitimi Anabilim Dalında piyano alanında öretim elemanı hiç bulunmamaktadır. 14 müzik eitimi anabilim dalında yeterli sayıda bran elemanı olmadıı için, alan dıı kadrolu veya ücretli elemanları görevlendirilmektedir. Eleman azlıı nedeniyle dersler bazı anabilim dallarında 1 saatte üç örenci, 2 saatte üç örenci ile yapılmakta ve öretim elemanları açıı kapatabilmek için aırı ders yükü almaya mecbur kalmaktadırlar. 8 Müzik eitimi anabilim dalında piyano ve çalıma odası sayısının ihtiyacı karılayamayacak kadar yetersiz olduu, dier fiziksel koulların da iyi durumda olmadıı ortaya çıkmıtır. Programda haftada 2 saat olan ders çou müzik eitimi anabilim dallarında 2 örenci ile 2 saat okutulmakta, böylece bir örenci haftada iki kez yaklaık 25 dakika yani toplam 1 saat ders almakta 1 saat de ders izlemektedir.bazılarında ise 1 saatte 1 örenci ile ders yapılmaktadır.programdaki haliyle Müzik eitimi Anabilim Dallarında alınan bilgilere göre piyano eitiminde balıca u sorunlar ortaya çıkmaktadır: a- Uzman piyano eitimcisi gereksinimi, b- Piyano sayısının yetersiz olması, c- Mevcut piyanoların bir kısmının çok eski, bakımsız ve akortsuz olması,

8 d- Çalıma odası ve dier fiziksel koulların yetersizlii, e- Güzel sanatlar lisesinden farklı düzeylerde, yetersiz alt yapı ve hatalı teknikle gelen örenciler, f- bir ders saatinde iki örenci ile haftada iki kez yapılan derslerin verimli olmaması. Sonuç ve Öneriler Sonuç olarak, MMM nden günümüze, müzik öretmeni yetitiren tüm kurumlarda piyano eitimine daima yer ve önem verildii görülmektedir. Farklı programlarda piyano dersi içeriklerinde aaı yukarı aynı hedefler yer almaktadır. Piyano eitimcisi yetitirme ve salama ii yurt dıına örenci gönderme, kurumda asistan yetitirme, aratırma görevlisi alma, yurt dıından eleman getirtme, yabancı uyruklu elemanlardan yararlanma eklinde yürütülmütür. Günümüzde piyano eitiminin hangi koullarda yürütüldüüne bakıldıında mevcut anabilim dallarının yarısından çounda piyano eitimcisine ihtiyaç duyulduu, üçte birinde yeterli sayıda piyano bulunmadıı ve dörtte birinde ise dier fiziksel koulların (bina ve çalıma odaları) yetersiz olduu anlaılmaktadır. Bu verilerden çou bölümde piyano eitimi ve öretimi için gerekli temel koulların salanamadıı anlaılmaktadır. Öneriler Müzik Eitimi Anabilim Dalları yeterli sayıda piyano öretim elemanı alarak derslerin doru ellerde yürütülmesini salamalıdır. Böylece kurumlardaki elemanların da aırı ders yükünden kurtulmaları ve akademik çalımalara zaman ayırmaları salanmı olacaktır. Bran dıı ve bazı ücretli elemanların, alanda yetkin olmamaları ve sık sık deimeleri nedeniyle, piyano eitimini olumsuz yönde etkileyecei unutulmamalıdır. Müzik öretmenlii lisans programı piyano eitimi açısından tamamen yeterli deildir. Programda ana çalgı piyano dersine de yer verilmeli ve piyano eitimini destekleyecek Çalgı Öretim lke ve Yöntemleri, piyanoda Elik, Piyano Bakım Onarım gibi dersler konulmalıdır öncesi GÜGEF te uygulanan üç ana sanat dalından (Çalgı Eitimi, Ses Eitimi, Müzik kuramları Eitimi Ana Sanat Dalları) oluan lisans programındaki gibi, belli bir alanda uzmanlamanın balamasına ve lisansüstü programlarda da sürdürülmesine olanak salayan, aynı zamanda eitim fakültelerine ve Anadolu Güzel Sanatlar Liselerine çalgı eitimcisi yetitirme bakımından salam bir zemin hazırlayan yeni bir müzik öretmenlii lisans programı hazırlanmalıdır. Müzik eitimi anabilim dallarına ve onların temelini oluturan AGSL Müzik Bölümlerine piyano eitimcisi bulmakta sıkıntı çekilmektedir. Piyano öretimi her iki kurumda da mutlaka uzman öretim elemanları tarafından yürütülmelidir. Bu amaçla, piyano eitimine yönelecek olan örencilere yüksek lisans ve doktora programlarında piyano öretim yöntemleri, piyano edebiyatı, piyano ile elik vb. alana yönelik kuramsal dersler konulmalıdır. Kuramsal dersler piyano öretmenlii uygulaması ile desteklenmelidir. Ayrıca piyano ile elik (korrepetition) ve oda müzii gibi performansa yönelik derslere

9 yer verilmelidir. Lisans üstü eitim sürecinde ana çalgı piyano derslerinin süreklilii salanmalı ve örencinin çalgısından uzak kalması engellenmelidir. Piyano sayısı yetersiz olan anabilim dalları bu sorunu çözmek için çaba göstermelidir. Yeterli sayıda olanlarda ise eski piyanolar onarılmalı, piyano bakımı ve akordu ihmal edilmemelidir. Dier fiziksel koulların iyiletirilmesine çalıılmalıdır. AGSL Müzik Bölümlerinden gelen örencilerde karılaılan sorunlar ve o kurumlarda verilen eitim hakkında Milli Eitim Bakanlıınca bir sempozyum düzenlenmelidir. Ana bilim dallarında düzenlenecek piyano eitimi konulu sempozyum, panel, seminer gibi etkinlikler yoluyla alana ilikin sorunların tartıılmasına ve anabilim dalları arasında etkileim salanmasına olanak salanmalıdır. KAYNAKLAR Evyapan, A. (1993) Eitim Fakülteleri Müzik Eitimi Bölümlerinde Eitsel Piyano Daarında Bulunması Gereken Teknik Metotların ncelenmesi, nönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamı yüksek lisans tezi, s, 25-49, Malatya. Kutluk, Ö. (2001). Türkiye deki Müzik Öretmeni Yetitiren Kurumlarda Piyano Eitimi, GÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamı doktora tezi, Ankara. MEB Tebliler Dergisi (1944), 9, 410, s.125, Ankara. MEB Tebliler Dergisi (1970), 33,1609, Ankara. Özen, M. (1998). Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Müzik Bölümü Örencilerinin Piyanoyu Müzik Öretmenliinin Gerekleri Dorultusunda Kullanma Becerileri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamı doktora tezi, s, 14, Ankara. Tufan, E. (1987). Müzik Öretmeni Yetitiren Yüksek Öretim Kurumlarındaki Ana Çalgı Piyano Eitiminin Programlar yönünden ncelenmesi GÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamı yüksek lisans tezi, Ankara. Uçan, A. (1982). Gazi Yüksek Öretmen okulu Müzik Bölümü Müzik alanı Birinci Yıl programının Deerlendirilmesi. Çarı Matbaası, s , Ankara. Uçan, A. (1994). Müzik Eitimi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları, s.40-41, Ankara. Uz, A. ( 2002). 21. Yüzyıl Baında Türkiye de Müzik Sempozyumu. Sevda Cenap And Vakfı Yayını, s ,, Ankara. Yayla, F. (2003). Cumhuriyet Dönemi Müzik Öretmeni Yetitirme Sürecinin ncelenmesi, GÜ Eitim Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamı doktora tezi, 2003, Ankara Müzik Öretmenlii Lisans Programı, s.77, 78.