OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ MÜZİK EĞİTİMİ I MÜZİK BİLGİSİNE GİRİŞ

Transkript

1 İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ MÜZİK EĞİTİMİ I MÜZİK BİLGİSİNE GİRİŞ Yrd.Doç.Dr. Hatice VATANSEVER BAYRAKTAR

2 Anahtar Kavramlar Müzik Ses Nota Vuruş Ölçü Değiştirici İşaretler Hız Terimleri Nüans Terimleri

3 MÜZİK BİLGİSİNE GİRİŞ MÜZİĞİ OLUŞTURAN TEMEL ÖGELER SESLERİN ÖZELLİKLERİ VE TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ

4 Çocuk sevgiyle, sevgi sanatla büyür. Sevgiyi kalıcı kılabilmenin yolu şarkılardan geçer. Şarkılarla anlatıldığında anlam kazanır gökyüzü, güneş, ay ve yıldız. Şarkılar ölümsüzdür, yaşar söyleyenlerin dilinde kuşaklar boyu. Şiirler şarkılar yaşamalı! Yaşamalı ki, yaşamasın bencillik, kıskançlık, saldırganlık; yaşamasın nefret, hırs, kin, öfke.

5 Uygarlığın gelişimi, müziğin gelişimi ile eş gider. Çünkü müzik, insanı duygusal yönden geliştirdiği için onu daima iyiye, doğruya, güzele ve çalışmaya iten büyük bir gücü vardır. Bireyleri ve toplumları biçimlendirme, değiştirme ve geliştirmede eğitim en etkili süreçtir. İnsanın kültürel bütünlüğünü sağlamada müziğin eğitim aracı olarak kullanılması tüm dünyada yaygınlık kazanmıştır.

6 Toplumla etkileşip bütünleşen sanatların başında yer alır müzik. Bir milletin gelişmişlik düzeyini belirlemede müzik, önemli bir göstergedir. Toplumsal bir olgu olan müziğin geldiği nokta, toplumun geldiği nokta ile paralellik gösterir. Bireyler üzerinde sevgi, sorumluluk, yaratıcılık duygularının gelişmesini sağlayan müzik eğitiminin amacı, insana, müziği sevdirmekten başka müzik dinleme, yargılama becerisiyle birlikte insanın beğeni düzeyini yükseltmektedir.

7 Okul öncesi eğitimde müziğin, çocuk beyninin gelişiminde çok önemli bir etken olduğu saptanmıştır. Öğrencinin kas gelişimini sağlar. Müzik eğitimi alan kişiler, melodi, armoni, ritim gibi müziğin en önemli unsurlarını öğrenirler. Bu da ilerleyen yaşlarda onlara mükemmel bir avantaj sağlar.

8 Müzik öğrenmek, beynin dil ve muhakeme ile ilgili bölümlerini geliştirdiği gibi, sanat öğrenen çocuklar, yaratıcı düşünmeyi ve problemleri modası geçmiş kurallara ve varsayımlara dayanarak değil, farklı çözüm yollarını düşünerek çözümlemeyi öğrenirler. Sanatta soruların hiçbir zaman tek bir doğru yanıtı yoktur.

9 Okulöncesi, çocukların en temel bilgi ve alışkanlıklarla tanıştıkları bir dönemdir ve müzik eğitimi açısından da çok değerli bir zaman dilimini kapsamaktadır. Bu nedenle okulöncesi öğretmenlerinin yeni çocuk şarkılarını okuyup öğrenebilecekleri bir müzik eğitimine gereksinimleri vardır.

10 Müzikte seslerin yükseklik, gürlük ve süre özellikleri ölçülebilen özellikleridir. Tınıyı ise müzikal ürünün seslendirildiği çalgı belirler. Müziğin temel ögeleri ses ve süredir. Müzik yazısı oluşturulan eserlerin hatırlanmasını, çoğaltılıp paylaşılmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlar. Bu yazı günümüzde evrensel bir nitelik kazanmış, kolay anlaşılır ve gelişmeye açık olması yayılmasını hızlandırmıştır.

11 Müzik yazısı, nota, sus, ifadelendirme terimleri vb. işaretlerden oluşur. Her bir sesin süresi vardır. Seslerin yükseklikleri dizek üzerindeki konumlarıyla, süreleri ise şekilleriyle anlaşılır. Müziğin eşit vuruşlu en küçük bölümlerine ölçü denir. Vuruş ise, seslerin sürelerini ölçmek için el veya ayakla yapılan sayma hareketidir ve elimizi ya da ayağımızı indirip kaldırıncaya kadar geçen süre bir vuruşluk süreyi ifade eder.

12 Sizce müzik yazısı önemli midir? Niçin?

13 Müzik yazısını öğrenmek yeni bir lisanı öğrenmek ve konuşabilmek anlamına gelir. Okulöncesi öğretmeni için ise bundan çok daha fazlası gereklidir. Çalgı çalabilen, söylediği ve söylettiği şarkılara çalgısıyla eşlik edebilen bir okulöncesi öğretmeni, yaptığı her türlü uygulamadan çok daha kısa zamanda sonuç alabilir. Öğrencileri üzerindeki etki gücü artar, öğrencilerinin her davranışında müziğin öz disiplininden ve müziğin kazanımlarından faydalandığı görülebilir. Müzik yazısı yükseklik ve süre değerleri öğrenildiğinde uygulanabilir, basit parçalara eşlik edilerek geliştirilebilir.

14 MÜZİĞİ OLUŞTURAN TEMEL ÖĞELER Müzik, pek çok tanımı yapılmış, neredeyse bütün bilim ve sanat alanlarıyla ilişkisi olan bir sanat ve bilim dalıdır. Tıptan matematiğe, fizikten psikoloji, sosyoloji ve eğitime çok geniş bir etkileşim alanına sahiptir.

15 Müziği oluşturan en temel öğe sestir. Seslerin değişik yapılarda ve düzen içerisinde, çeşitli sürelerle işlenmesiyle müzik yapılır. Müziğin unutulmamasını sağlamak, tekrar aynı ezgileri hatırlamak ve dinlemek arzusu insanın içinde en eski zamanlardan beri vardır. En eski uygarlıkların da müziği yazabilme çabasına girdiği ve değişik müzik yazma biçimleri olduğu bilinmektedir. Günümüzde kullanılan evrensel yazı sisteminin kökleri ise ortaçağa kadar uzanmaktadır.

16 Pisagor evrendeki her şeyi sayılarla ifade etmenin mümkün olduğunu düşünür ve buna göre müziğin de ölçülebilen boyutları vardır. Müziğin belli başlı üç yönü ölçülmekle birlikte, bir yönü de nitelikçe etki eden bir özellik gösterir. Müzikte seslerin yükseklik, gürlük ve süre özellikleri ölçülen özellikleridir. Tınıyı ise müzikal ürünün seslendirildiği çalgı belirler.

17 Kodaly, müziği bir dil (lisan) olarak görür. Müzik pek çok yönden bakıldığında evrensel bir dildir. Hangi dili (lisanı) konuşuyor olursa olsun, hangi ülkede yaşıyor olursa olsun, müziğin taşıdığı duyguyu her insan anlayabilir. Ayrıca bu dilin ortak bir yazım biçimi, her ülkede geçerli bir işaret dili olması, evrensel yolda gelişmesine çok daha büyük katkı sağlamıştır. Bu evrensel yazma, çalma ve söyleme/seslendirme dilini öğrenmek Kodaly a göre hiç de zor değildir ve müzik herkesin ihtiyacı olduğu için müzik yazısını okumak her bireyin hakkıdır. Çocukların eğitimine katkıları da eklendiğinde müzik dilini bilmek ve müziği bir eğitim aracı olarak kullanmak özellikle okulöncesi eğitimi veren her öğretmenin görevleri arasında olmalıdır.

18 Sizce müziği oluşturan seslerin özellikleri nelerdir?

19 Sesin ölçülebilen üç yönü vardır. Yüksekliği, gürlüğü ve süresidir. Sesin özelliğini belirleyen dördüncü öge hangi ses kaynağından sesin oluştuğunu anlamamızı sağlayan tını özelliğidir. Bu özellikler sayesinde sesleri tanır, istediğimiz şekilde kullanma ve müzik üretme şansına sahip oluruz.

20 SESLERİN ÖZELLİKLERİ VE TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ Sesin ölçülebilen üç yönü vardır. Yüksekliği, gürlüğü ve süresidir. Sesin özelliğini belirleyen dördüncü öge hangi ses kaynağından sesin oluştuğunu anlamamızı sağlayan tını özelliğidir. Bir sesin işitme sistemimizde uyandırdığı tizlik peslik duygusu olarak tanımlanan perde (aralık), ses kaynağının titreşim frekansıdır. Eğer ses kaynağındaki titreşim sayısı artıyorsa sesler (incelir) tizleşir, titreşim azalıyorsa sesler (kalınlaşır) pesleşir. Seslerdeki bu incelik kalınlık müzikte perdeleri oluşturur. Seslerin titreşim sayılarının (frekans) ölçme birimleri hertzdir.

21 Seslerin tanınabilmesi için çeşitli kültürlerde ve çağlarda değişik isimler verilmiş, farklı müzik yazıları kullanılmıştır. Seslere verilen isimlerin ve işaretlerin amacı oluşturulan eserlerin ve ezgilerin hatırlanmasını sağlamaktır. Sesin oluştuğu kaynağın niteliği, hangi çalgı olduğu sesin tınısını belirler. Yani duyulan sesin gitar, flüt, piyano, keman olduğunu bu tını özelliği belirler. Sesin yüksekliği sesin kalın veya ince olmasıdır. Sesin gürlüğü ise; sesin kuvvetli veya kısık olmasıdır. Süre ise, vuruşlarla ölçülen ve ne kadarlık bir zaman diliminde sesin veya sessizliğin devam ettiğini anlamamızı sağlayan bir kavramdır.

22 İnsan Sesleri İnsan seslerinde de durum aynıdır. Ayşe, Ahmet veya kimin sesi olduğunu sesin tını özelliği ile anlayabiliriz. Tınıyı sesin tınladığı bölgenin özellikleri etkiler. Kadın sesleri üçe ayrılır. Soprano : İnce kadın sesi Mezzo Soprano : Orta kalınlıktaki kadın sesi Alto veya Kontralto : Kalın kadın sesi

23 İnsan Sesleri Erkek sesleri üçe ayrılır. Tenor : İnce erkek sesi. Bariton : Orta kalınlıktaki erkek sesi. Bas : Kalın erkek sesi.

24 Dizek (Porte) Seslerin yükseklik ve sürelerini belirleyen işaretlerin yazıldığı beş paralel çizgi ve dört aralıktan oluşur.

25 Notalar Müzik seslerini gösteren işarettir ve yedi tane nota vardır. La-Si-Do-Re-Mi-Fa-Sol Seslerin yüksekliklerini ve sürelerini belirleyen işaretlerdir. Dizek üzerindeki konumları seslerin ince ya da kalın oluşlarını belirler. Notaların isimleri ve harflerle gösterimi şöyledir. DO RE Mİ FA SOL LA Sİ DO C D E F G A B C

26 Notaların Dizek Üzerinde Yazılışı

27 Notaların Dizek Üzerinde Yazılışı

28 Ek Çizgiler Dizeğin alt veya üst çizgisinin dışına taşan notalar da vardır ve bu notalar ek çizgi ile gösterilirler.

29 Ek Çizgiler

30 Anahtarlar ve Notaların Yükseklikleri Notaların yüksekliklerini belirleyen dizekteki yerleridir. Dizekteki notaların isimlerini belirleyen ise, dizeğin sol başında yer alan anahtarlardır. Açkı adı da verilen anahtarların şekilleri üç tanedir. Bu anahtarlardan en çok kullanılanı dizeğin ikinci çizgisinden başlayan sol anahtarı ile dizeğin dördüncü çizgisinden başlayan fa anahtarıdır. Anahtarlar başladıkları çizgiye kendi isimlerini verirler. Yani ikinci çizgiden başlayan sol anahtarı, ikinci çizgideki bütün notalara sol adını verir. Dizekteki bir notanın adı belli olduğunda diğerleri de buna göre aşağı ve yukarı doğru dizilirler. Sol Anahtarı; keman, flüt vb çalgılar için kullanılır. Fa Anahtarı; çello, kontrbas, trombon vb. çalgılar için kullanılır. Do Anahtarı; daha çok viyola için kullanılır.

31

32 Sol Anahtarı, Do Anahtarı ve Fa Anahtarı

33 Sol Anahtarında Notaların Gösterimi

34 Fa Anahtarında Notaların Gösterimi

35 Notaların Değerleri ve Süre Uzunlukları Notaların biçimsel farklılıkları ise sürelerinin uzun ya da kısa oluş farklarıyla ilgilidir. En uzun süreli nota birlik notadır. Birden fazla sekizlik, onaltılık, otuz ikilik veya altmış dörtlük nota yan yana gelirse, bu notalar kuyrukları sayısınca çizgi ile birbirlerine birleştirilirler. Böylece notaları okuyan kişiye okuma kolaylığı sağlanmış olur. Notaların biçimleri birbirlerinden farklıdır. Porte üzerine yazılan notaların sürelerini şekillerine bakarak anlayabiliriz. Örneğin birlik LA notasını flütle çalacaksak, LA sesini şeklinde sayarak ve kesintisiz olarak 4 vuruş süresince çalarız.

36 Notaların Değerleri ve Süre Uzunlukları

37 Notaların süre değerlerini basit matematik işlemleriyle anlamak mümkündür. Örneğin birlik nota bir bütünü temsil etmektedir. Bu bütün ise 4 vuruştur. Bu bütün ikiye bölündüğünde, iki tane iki vuruşluk nota elde edilir.

38

39

40

41

42 Sus ların Süre Uzunlukları (Sus=Es) Müzik yazısını oluşturan sesler, sesli ve sessiz süreler olarak ayrılır. Sesli süreler değişik zamanları içeren notalar, sessiz süreler de o zamanlar kadar değeri olan sus işaretleridir. Müzikte sadece seslerin süreleri değil, sessizliğin de süreleri ölçülür. Sus adı verilen bu işaretler, sesin kesildiği zamanların süre değerlerini anlamamızı sağlarlar.

43

44

45 Nokta Nokta, önüne konulan notayı o notanın yarı değeri kadar yükseltir. Nota ve sus işaretlerinin sürelerini uzatmak için kullanılan nokta notaların sağına konur ve o notanın değerinin yarısı süresince uzamasını sağlar. Süre Anlamı o. 6 Vuruşluk (4+2) o. 3 Vuruşluk (2+1). 1,5 Vuruşluk (1+1/2)

46 Nokta

47 Uzatma Bağı ve Hece Bağı Notaların süresini uzatmak üzere kullanılan bir başka işaret de uzatma bağı dır. Aynı sesteki notaları bağlayarak bir sesmiş gibi uzatılacağını yeniden çalınıp söylenmeyeceğini anlatır.

48 Hece Bağı Uzatma bağına benzeyen bir başka bağ işareti daha vardır. Fakat bu bağ işaretinin anlamı farklıdır. Hece Bağı, farklı isimdeki notaları bağlar ve bir tek hecede okunacaklarını anlatır.

49 Sizce ifade terimlerinin müzik eserlerine ne tür katkıları vardır?

50 İfade terimleri müzikal anlatım gücü kazandırmayı sağlayarak, besteci ile yorumcu arasında somut bir bağ kurulmasını sağlarlar. Anlatılmak istenen müzikal düşüncenin dile getirilmesine ve yorumcular tarafından anlaşılmalarına duyulan gereksinim karşısında ortaya çıkmış olan bu terimler müzikal ifade gücünün geliştirilmesine yardımcı olurlar.

51 Ses Değiştirici İşaretler Notaların sesini değiştirmeyi sağlayan bu işaretler notaların soluna yazılabildikleri gibi, anahtarlardan sonra değiştirmek istedikleri çizgi veya aralığı işaret edecek şekilde yazılırlar. Anahtarlardan sonra yazılmaları bütün bir eser boyunca belirttiği notanın değişeceği anlamını taşıyarak okuma kolaylığı sağlar.

52 Ses Değiştirici İşaretler Önüne geldiği notanın ses yüksekliğini değiştiren işaretlerdir. Notanın sol tarafına konur ve ölçü içindeki aynı ismi taşıyan notaları etkiler. Bemol Diyez Naturel Çift Bemol Çift Diyez

53 Ses Değiştirici İşaretler Diyez: Önüne geldiği notayı yarım ses inceltir. Bemol: Önüne geldiği notayı yarım ses kalınlaştırır. Naturel: Değişime uğramış notayı normal hale getirir. Çift Diyez: Önüne geldiği notayı bir tam ses inceltir. Çift Bemol: Önüne geldiği notayı bir tam ses kalınlaştırır.

54 Ölçü Ölçü: Bir müzik eserindeki eşit nota değerlerini içeren parçacıklarıdır. En az iki vuruş bir ölçüyü oluşturur. Yani, müzikte en küçük ölçü iki zamandan oluşur. Ölçüleri eşit biçimde birbirinden ayıran çizgilere ölçü çizgisi denir. Müzik eseri bittiğinde ölçü çizgisi yerine bitiş çizgisi konur. Ölçü Sayısı/Belirteci: Her ölçünün içerisinde birim değerden kaç tane olduğu anahtardan sonra yazılarak eserin ritmik yapısının anlaşılması sağlanır. Ölçü Çizgisi; ölçüleri birbirinden ayıran dikey çizgilerdir. Çift ölçü çizgisi ise bitiş çizgisi anlamındadır.

55 Ölçü 2 4 İki Dörtlük Ölçü: Her Bir Ölçüde Toplam İki Vuruşluk Süre Olacak 3 4 Üç Dörtlük Ölçü: Her Bir Ölçüde Toplam Üç Vuruşluk Süre Olacak 4 4 Dört Dörtlük Ölçü: Her Bir Ölçüde Toplam Dört Vuruşluk Süre Olacak

56 Vuruş Vuruş, verilen zamanı elle parçalara bölmektir. Mümkün olduğunca el haraketleri kesin ve sınırlı olmalıdır. El haraketleri aşağı yukarı ve sağa sola pozisyonlarda yapılır. Seslerin süreleri vuruşlarla ölçülür. Ayağınızın ucunu, topuğunuzu yerden kaldırmadan, yere vurup kaldırıncaya kadar geçen süre bir vuruştur veya elinizi bir masadan on cm. kadar yukarıya kaldırıp masaya vurup aynı yüksekliğe dönünceye kadar geçen süre bir vuruştur. Bu bir vuruş yarım aşağı yarım yukarı olmak üzere iki kısımdan oluşur. Bu süreyi uzun ya da kısa tutmak (yavaş veya hızlı vurmak), vuruşu yapan kişinin kontrolüne bağlı olmakla birlikte, metronom sayıları ya da şarkıların hızları eserlerin sol üst köşelerinde belirtilmektedir.

57 İki zamanlı ölçünün vurulması: Birinci zaman aşağı ikinci zaman yukarı yapılır.

58 Üç zamanlı ölçünün vurulması: Üç zamanlı ölçünün vurulması: Birinci zaman aşağı, ikinci zaman sağa yukarı, üçüncü zaman sola yukarı yapılır.

59 Dört zamanlı ölçünün vurulması: Dört zamanlı ölçünün vurulması: Birinci zaman aşağı, ikinci zaman sola yukarı, üçüncü zaman sağa, dördüncü zaman yukarı sola yapılır.

60 Beş zamanlı ölçünün vurulması: (2+3) +

61 Yedi zamanlı ölçünün vurulması (2+2+3) + +

62 Dokuz zamanlı ölçünün vurulması: ( ) + + +

63 Basit Ölçüler Vuruşları iki eşit süre değerine bölünebilen ölçüler basit ölçülerdir. Bir zamanı meydana getiren değerlerin tümü birlik, dörtlük ya da sekizlik benzeri ikişerli değer işaretine denk düşerse, bu çeşit zamanlardan kurulu ölçülere basit ölçüler senir. Basit ölçüler üçe ayrılır: İki zamanlı, üçlü zamanlı ve dörtlü zamanlı

64 Basit Ölçüler Vuruş Değeri Bir Ölçüdeki Vuruş Sayısı 2/8 3/8 4/8 2/4 3/4 4/4 2/2 3/2 4/2 Basit İkili (duple) Basit Üçlü (Triple) Basit Dörtlü (Quadruple) Ölçü tipi

65 Basit Ölçüler

66 Basit Ölçüler

67 Basit Ölçüler

68 Bileşik Ölçüler Bileşik ölçüler vuruş değerleri üç eşit süre değerine bölünebilen ölçü sayılarıdır. Bir zamanı oluşturan değerlerin hepsi, noktalı birlik, noktalı ikilik, noktalı dörtlük ya da noktalı sekizlik gibi bir noktalı değer işaretine denk ise bu ölçüler bileşiktir.

69 Bileşik Ölçüler Vuruş Değeri /16 9/16 12/16 6/8 9/8 12/8 6/4 9/4 12/4 Bileşik İkili (duple) Bileşik Üçlü (Triple) Bileşik Dörtlü (Quadruple) Bir Ölçüdeki Vuruş Sayısı Ölçü tipi

70 Bileşik Ölçüler

71 Aksak Ölçüler Aksak Ölçüler: Bir ölçü hem ikili zamanı hem de üç zamanı içeriyorsa bu ölçü aksak ölçüdür. Aksak ölçüler de üçe ayrılır. İki zamanlı, üçlü zamanlı ve dörtlü zamanlı

72 Aksak Ölçüler Aksak ölçüler çoğunlukla Ortadoğu, Balkan ve Akdeniz ülkelerine özgü usullerdir. Basit ve bileşik ölçü birim değerlerinin varyasyonlarından ve kendi arasındaki farklı ölçü kurulumlarından oluşur. 5/8, 5/4, 7/16, 7/8, 7/4, 9/8 en temel olanlarındandır. Vuruşları eşit olmayan ölçülere verilen ad. Yapısında basit ve bileşik ölçülerin özelliklerini barındırır. 5:8 lik aksak ölçüde iki vuruş vardır. Biri ikişerli, diğeri üçerlidir. (2+3=5) 7:8 lik aksak ölçüde üç vuruş vardır. İkisi ikişerli biri üçerlidir. (2+2+3=7) 9:8 lik aksak ölçüde dört vuruş vardır. Üçü ikişerli biri üçerlidir. ( =9)

73 Aksatım Senkop Senkoplama, olağan vurgu sisteminin değiştirilmesidir. Senkop: İki hızlı nota arasına uzun notaların girmesi.

74 Durgu/Puandorg Üzerine geldiği süreyi istenilen şekilde uzatmak için kullanılır. Durgu (puandorg): Üzerlerine geldiği notayı genellikle normal uzunluklarının iki katı uzatır. Ancak, müziksel nedenlerden dolayı yorumcuya bağlıdır. İstenilen sürede seslendirilir. Genelde son notanın üzerinde bulunur.

75 Yineleme Terim ve İşaretleri Müzik eserinde bir bölüm veya bütün tekrar edileceği zaman bazı işaretlerden yararlanılır. Röpriz Ölçü Tekrar İşareti Dolap Da Capa (D.C.) Al Fine Senyo Koda Eksik Ölçü

76 Yineleme Terim ve İşaretleri Röpriz: Genellikle başa dönüleceğini veya 2. defa görüldüğü yerden 1. defa görüldüğü yere dönüleceğini anlatır.

77 Ölçü Tekrar İşareti Ölçü tekrar işareti: Bir ölçüdeki notalar tekrar edileceği zaman kullanılır. Tekrar işareti, işaretle belirtilen bölümün yinelenmesini sağlar.

78 Dolap Dolap: Tekrar edilen bölümün ikinci kez seslendirilişinde 1 yazan ölçüler atlanır ve 2 yazan ölçüden çalınır

79 Da Capo(D.C) Al Fine DC Al Fine veya D.S Al Fine olarak yazılabilir. Başa dön ve Fin/Son yazılan yerde ezgiyi bitir anlamındadır. Da Capo(D.C): Da capo, tekrar işaretinin yanında bulunuyorsa en başa dönülür ve eserin sonuna kadar tekrar edilmeden seslendirilir.

80 Senyo Senyo: Tekrar işaretine ikinci kez rastlandığında, aynı işaretin ilk bulunduğu ölçüye dönülür ve bu ölçüden başlayarak son anlamına gelen fine kelimesinin olduğu yere kadar seslendirilir.

81 Koda Bitiş için anlamındadır. Koda olarak okunur. Ezgi baştan sona çalınır. Tekrar başa dönüldüğünde yineleme işaretleri dikkate alınmadan ilk koda ve ikinci koda arası atlanarak seslendirilir.

82 Eksik Ölçü Bazı ölçüler eksik olarak yazılabilir. Eksik ölçü genelde ezginin sonunda tamamlanır.

83 İfadelendirme Terimleri Legato : Bağlı çalış. Notaların birbirine bağlanarak seslendirilmesini gösterir. Staccato : Kesik çalış. Notaların kesik kesik ve birbirinden ayrı olarak + çalınmasını gösterir. Spiccato : Notaların kopuk veya kesik olarak çalınmasını gösterir.

84 Seslerin Gürlükleri/Nüans Terimleri Sesin şiddeti, gürlüğü titreşim dalgasının genişliğine bağlıdır. Titreşimin genişliği arttıkça gürlüğü artar ve sesin şiddetini ölçme birimi desibel dir. Müzikte bunlar p: hafif, mf: orta gürlükte, f: kuvvetli biçiminde ifade edilir ve eserin içerisinde çeşitli yerlerde kullanılarak anlatım gücüne katkıda bulunurlar. pianissimo pp çok hafif Piano p hafif mezzopiano mp orta hafiflikte mezzo forte mf orta kuvvette forte f kuvvetli Fortissimo ff çok kuvvetli molto fortissimo fff çok fazla kuvvetli forzando fz çok kuvvetli, vurgulu fortepiano fp kuvvetliden sonra hafif crescendo cresc. gittikçe kuvvetlenerek decrescendo decresc gittikçe hafifleyerek

85 Metronom Bir hız belirleyici alettir. Bir çeşit sarkaçtır ve üzerinde rakamlar yazılıdır. Bir sarkaç kolu bulunur ve sarkaç kolunun üstünde, yukarı aşağı kayarak hareket edebilen bir ağırlık vardır. Bu ağırlık rakamlar üzerinde uygun yere getirildiğinde sarkaç kolunun yavaş veya hızlı vurması, dakikada kaç birim nota veya vuruş hızla çalınacağı ayarlanabilir. Günümüzde artık elektronik metronomlar da çıkmıştır. Metronom sayısı belirtilmediğinde müzik eserinin sol üst köşesine/metronom sayısının yerine hız terimleri yazılır. Örneğin süre değerinin M=80 gösterilmesi, sarkacın dakikada 80 kez salınacağı, müzik eserinin de dakikada 80 vuruş hızıyla seslendirileceği anlamındadır.

86 Hız Terimleri Hız terimlerinden bazıları ve metronom sayıları şöyledir: largo Çok yavaş larghetto Largo-Adagio arası andante Orta yavaş moderato Orta çabuk allegro Çabuk presto Çok çabuk prestissimo Prestodan daha çabuk Müzikte yavaşlamalar ve hızlanmalar olabilir. Accelerando Acele ederek Ritardando Gittikçe gecikerek A tempo Değişimden önceki asıl tempo

87 Müzik ve oyun gençliğin hakkıdır. Bunlar gençliği erdemli kılan araçlardır. Müzik bir eğlence aracı değil güzellik ve iyilik eğitiminin aracıdır (Eflatun) Müzik mutlaka çocuğun terbiyesinde kullanılmalıdır (Aristo)