Maliye Encümeni mazbatası

Transkript

1 Dev» : X I f)(j İçtima: 3 S. SAYISI : ûö 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 ncu maddesinin değiştirilmesi hakkmda kanun lâyihası ve Maliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/534) T. C. Başvekâlet Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi 20. VIII Sayı /2903 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 maddesinin değiştirilmesi hakkında Maliye Vekâletince hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi icra Vekilleri Heyetince 3. VIII tarihinde kararlaştırılan kanun lâyihasının esbabı mucibesiyle birlikte sunulmuş olduğunu saygılarımla arz ederim. Başvekil A. Menderes ESBABI MUCİBE Gerek 797 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 17 nci gerekse 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 ncu maddesine göre, gayrimenkuller, mirasın açıldığı veya tahasubedildiği tarihteki (vergi değerleri) esas tutulmak suretiyle değerlendirilmekte ve Veraset ve intikal Vergisine bu değerler matrah ittihaz edilmektedir.. Yine 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 252 nei maddesine göre vergi değeri r arazide tahrir usuliyle tesbit edilen kıymetten, binalarda Bina Vergisi Kanununa göre tesbit edilen safi iradın 10 mislinden ibarettir. Memleketimizde 1833 sayılı Arazi ve 1837 sayılı Bina Vergisi kanunlariyle 2901 sayılı Mülga Arazi Tahrir Kanununa istinaden yapılan umumi tahrirlerde tesbit edilen vergi kıymetleri 20 seneyi mütecaviz bir zamandan beri tatbik edilmekte ve Vergi Usul Kanununun 51 nci maddesiyle genel tahrirlerin her 10 yılda bir tekrar edilebileceği şeklinde mevzu hükme rağmen muhtelif sebep ve âmillerle bugüne kadar yeni bir umumi tahrir yapılamamış bulur, naktadır. Bu vaziyet, 1955 veya 1956 yılında doğan veraset ve intikal Vergisiyle ilgili bir vergi alacağının hesap ve istifası için vergi alacağının doğduğu tarihteki kıymet yerine ' yıllarında tahmin ve takdir edilen vergi kıymetlerinin esas tutulmasını gerektirmekte ve binnetice gayrimenkul de-, ğerlerinde son 20 yıl içinde vukua gelen devamlı artışların yukarda arz edilen hükümler muvacehesinde nazara alınması mümkün olmadığından vergi hâsılatı en asgari bir seviyeye düşmekte ve bu sebeple mezkûr vergi, hâsılatı az, tahakkuk ve tahsil masrafları yüksek bir vergi halini almaktadır. Veraset Vergisinde vergi değerinin matrah ittihaz edilmesi aynı zamanda geniş mikyasta vergi adaletsizliğine de yol açmaktadır. Filhakika mer'i hükümlere göre meselâ 1955 yılında vukubulan bir ölüm veya intikal hâdisesinden dolayı umumiyetle yıllan rayiç kıymetleri esas tutulurken aynı yılda vâki olan diğer bir ivazsız iktisap için irat veya kıymeti vergiye matrah olan gayrimenkul şayet yeni inşa edilmiş veya tadil görmek suretiyle son yılların cari rayiçlerine göre kıymetlendirilmiş ise, bu kıymetlere göre tahmin ve takdir edilmiş olan vergi değerleri üzerinden vergi istifası cihetine gidilmektedir. Binaenaleyh gerek Veraset Vergisi hâsılasının yükseltilmesini, gerekse aşikâr olan bu kabil adaletsizliklerin bertaraf edilmesini teminen Veraset Vergisinin bünyesine uygunluğu bakımından gayrimenkul emvalin, tahrir veya tadiller arasında tesbit edilen ve yeni bir tahrir veya kanuni

2 2 sebeplerle tadilât yapılıncaya kadar sabit kalan vergi değerleri esas tutulmak suretiyle değil,. diğer servet unsurlarında olduğu gibi iktisabedildikjeri andaki hakiki kıymetlerinin 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye mütalalik hükümleri diaresinde değerlendirilerek vergi matrahına alınmaları zaruri bulunmaktadır. Ancak bu suretle ve her hâdise için yeniden yapılacak değerlemenin gerektireceği masraf ve külfetlerle köylerimizin hususi durumu nazara alınarak köylerdeki bina ve arazi için evvelce olduğu gibi yine (vergi değeri) esasının kabulü ve fakat fevkalâde istisnai hallerde, Maliye Vekâletinin takdir ve tensibedeceği köylerde de bu kere hazırlanmış olan kanun lâyihasında teklif edilen (emsal bedeli) esasına göre değerleme yoluna gidilmesi muvafık görülmüş ve lâyiha bu maksatla hazırlanmıştır. Lâyihanın meriyete taallûk eden 2 nei maddesiyle bu kanunun, neşri tarihinde meriyete gireceği hükmtfc vazı ve teklif edilmiş bulunması dolayısiyle lâyihanın kanuniyet kesbederek meriyete konulduğu tarihten evvel vergi alacağı doğmuş ve fakat her hangi bir sebeple olursa olsun bu tarihe kadar tarh ve tebliğ edilmemiş olan vergilerle alâkalı değerlemelerin bahsedilen.2 nci madde hükmü muvacehesinde bu lâyiha ile teklif edilen hükümlere göre değerlendirilmesi tabiî ise de tatbikatta her hangi bir tereddüde ve ihtilâfa meydan vermemek üzere bu hususta daha sarih bir hüküm vaz'mın uygun olacağı düşünülmüş ve muvakkat madde lâyihada bu maksatla yer almıştır. Maliye Encümeni mazbatası T. B.M.&. Maliye Encümeni i. IX Esas No. 1/534, Karar No. 84 Yüksek Reisliğe 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 di buyuruhnak üzere Yüksek Reisliğe sunulur, nen maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun Maliye Encümeni Reisi lâyihası, Hükümet temsilcilerinin iştirakiyle Bu. M. M. encümenimizde tetkik ve müzakere olundu : Amasya Bolu Hâmit Koray 8. Baysal Hükümtin mucip sebepleri yerinde görül- Giresun Samsun düğünden layiha aynen ve mevcudun ıttıfakıy- A * a T le kabul edilmiştir. \ * -, J\ -, T! imzada bulunamadı Havalesi gereğince Bütçe Encümenine tev- Seyhan Siird Sivas M. AkçaU M. D. Süalp K. Oskay Bütçe Encümeni mazbatası T. B. M. M. Bütçe Encümeni 16.II Esas No. 1/534 Karar No. 61 Yüksek Reisliğe 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 ncu 20. VIII tarihli ve /2903 sayılı maddesinin değiştirilmesi hakkında Maliye Vekâ- tezkeresiyle gönderilen kanun lâyihası, Maliye letince hazırlanan ve İcra Vekilleri Heyetinee Encümeni mazbatasiyle birlikte encümenimize ha- Yüksek Meclise arzı kararlaştırılıp Başvekâletin vale edilmiş olmakla tetkik ve müzakere edildi. ( S. Sayısı: 138)

3 Veraset ve İntikal Vergisinde gayrimenkullerin vergiye matrah ittihaz olunacak değerlerinin tesbitine mütedair usulü değiştirmek üzere sevk olunan lâyihanın gayesi bir vergi adaletsizliğini düzeltmek ve vergi hasılatını da mâkul hadlerine yükseltmektir. Şöyle ki, halen 279 ncu madde hükmüne göre gayrimenkuller mirasın açıldığı veya tesahubedildiği tarihteki «vergi değerleri» esas tutulmak suretiyle değerlendirilmektedir. Vergi değerleri ise Vergi Usul Kanununun 252 nci maddesi gereğince arazide tahrir usuliyle tesbit edilen kıymetten ve binalarda da Bina Vergisi Kanununa tevfikan tesbit edilen safi iradın 10 mislinden ibarettir. Diğer taraftan vergi değerleri, "bahusus 20 yılı mütecaviz bir zamandan beri tahrir yapılamadığına göre, eski şartlara göre tesbit edilmiş düşük seviyedeki rakamları ifade etmektedir. Bu takdirde de meselâ 1956 da tarhedilen bir Veraset Vergisinde bir gayrimenkulun halihazır değeri hesaplanacak yerde 1933 te takdir olunan değeri vergiye esas ittihaz olunmaktadır. Neticede böyle bir vergi tahakkuk ve tahsil masrafları belki de hasılatından çok olan verimsiz bir vergi haline gelmektedir. Bunun yanında yukarıki misaldeki gayrimenkulun hemen bitişiğindeki diğer bir gayrimenkul irat veya kıymeti bakımından vergiye matrah olarak alınırken, yapılan yeni inşaat veya tadil vesilesiyle cari rayiçlere göre değerlendirilmektedir. Aradaki bu farkın izale edilmesi ve bir adaletsizliğe mahal bırakılmaması zarureti vardır. Bu bakımdan getirilen lâyiha gayrimenkul emvalin tahrir, veya tadiller sırasında tesbit edilen ve yeni bir tahrir veya tadil yapılıncaya kadar sabit kalan vergi değerleri esas tutulmak suretiyle değil; diğer servet unsurlarında olduğu üzere «iktisabedildiği andaki hakiki kıymetleri» üzerinden değerlendirilerek vergi matrahına alınmalarını derpiş etmektedir. Köylümüzün hususi durumları tasarıda naza rı itibara alınmış ve köylerdeki gayrimenkuller için eski «vergi değeri» esası aynen ipka olunmuştur. Ancak istisnai ahvalde Maliye Vekâletinin takdir ve tesbiti üzerine köylerde de yukar- 8 da izah olunan «emsal bedeli» esasının tatbikine cevaz verilmektedir. Lâyihanın şevkini mucip sebepler yerinde görülerek maddelerin müzakeresine geçilmiş ve birinci madde Hükümetin teklifi veçhile aynen kabul ve muvakkat madde ise bu kanunun makable de teşmili hususunda hüküm ihtiva etmesi sebebiyle tayyedümiştir. Bu lâyiha ile elde edilecek fazlai varidat, 1957 yılı Muvazenei Umumiye Kanununun varidat kısmına aksetmiş olduğu cihetle meriyet tarihinin 1 Mart 1957 olarak tadili suretiyle ikinci madde kabul edilmiştir. Mütaakıp maddesi Hükümetin teklifi veçhile aynen kabul olunan kanun lâyihası Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur. Reis Reisvekili Mazbata M. Balıkesir Kırklareli Zonguldak H. İmre Ş. Bdkay 8. Ataman Kâtip Tokad Afyon K. Antalya ö. Sunar M. Â. Ülgen K. Akmanlar Aydın Balıkesir Z. Uray M. H. Timurtaş imzada bulunamadı Bursa Çankırı Çorum H. Köymen T. Uygur 7. Gürsel Erzurum * Eskişehir Giresun Ş. Erker A. Potuoğlu M. Şener Konya Manisa Muğla M.Bağrıaçık M.Kurhanoğlu N. Poyrazoğlu Niğde Ordu Ordu A. N. Kadıoğlu R. Aksoy 8. İşbakan Seyhan Seyhan, Siird S. Barı A. Topaloğlu B. Erden Siird Sinob M. D. Süalp Muhalifim imzada bulunamadı N. Sertoğlu Tekirdağ Trabzon Trabzon Z. Erataman 8. F. Kaktycıoğlu 1. Şener Tunceli Yozgad Yozgad B. T. Okaygün D. Akbel T. Alpay (S. Sayısı: 138)

4 HÜKÜMETIN TEKLIFI 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 ncu maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun lâyihası MADDE sayılı Vergi Usul Kanununun 279 ncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir : «Bina ve arazi Madde 279. Ticari sermayeye dâhil olsun veya olmasın: 1. Şehir ve kasabalardaki bilûmum binalarla arazi, vergi alacağının doğduğu tarihteki durumlarına nazaran emsal bedelleri ile, 2. Köylerdeki bilûmum binalarla arazi, vergi değerleri* ile, Değerlenir. Lüzum görülen hallerde köylerdeki bina ve araziyi de enfeal bedelleriyle değerlettirmeye Maliye Vekâleti yetkilidir. Emsal bdeli vergi değerinden aşağı olamaz.» MUVAKKAT (MADDE Bu kanunun meriyete girdiği tarihten, evvele aidolup henüz tarh ve tebliğ edilmemiş vergilerle alâkalı değerlemelerde de bu kanun hükümleri tatbik olunur. MADDE 2. Bu kanun neşri tarihinde meriyete girer. MADDE 3. Bu kanun hükümlerini icraya icra Vekilleri Heyeti memurdur. 3. VIII Başvekil A. Menderes ve Millî M. V. V. Ş. Ergin C. Yardımcı Millî Müdafaa Vekili Hariciye Vekili M. C. Bengü E, Kalafat Adliye Vekili //. A. Göktürk Dahiliye Vekili ve Hariciye V. V. E. Menderes Maliye Vekili N. ökmen BÜTÇE ENCÜMENİNİN TADtLt 5432 sayiu Vergi Usul Kanununun 279 ncu maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun lâyihası MADDE 1. Aynen kalbul edilmiştir. MADDE 2. Bu kanun 1 Mart 1957 tarihinden itibaren aner'idir. MADDE 3. Aynen kalbul edilmiştir. Maarif Vekili A. özel İktisat ve Ti. Vekili Z. Mandalinci (Sum. ve Inh. Vekili //. Hüsman Münakalât Vekili A. Demirer işletmeler Vekili 8. Ağaoğlu Nafıa Vekili M. Çavuşoğlu Sıh. ve iç. Mv. Vekili N. Körez Ziraat Vekili E. Budakoğlu Çalışma Vekili M. Tarhan > ( S, Sayuu.: 138 )

5 İst»**:» S. SAYISI : 139 Damga Resmi Kanununa Ek kanun lâyihası ve Maliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/600) T. C. Başvekâlet 24. XII Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi Sayı: /4184 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine Maliye Vekâletince hazırlanıp Yüksek Meclise talkdimi îcra Vekilleri Heyetince 22.XII tarihinde kararlaştırılan Damga Resmi Kanununa ek <kanun lâyihasının esbabı mucibesiyle (birlikte sunulduğunu saygılarımla arz ederim. Başvekil A. Menderes ESBABI MUCİBE Damga Resmi Kanunu 1928 senesinde yürürlüğe girmiş, resim nispetleri o zamanın umumi şartlarına göre itâyin edilmiş ve fevkalâde vaziyet dolayîsiyle 1940 ve 1941 yıllarında kabul edilen 3828 ve 4040 numaralı kanunlarla diğer vergi ve resimlerle beraber Damga Resminin umumi nispeti kısmına da % 10 gibi cüzi bir zam yapılmış ise de, bu ve diğer zamlar dahi bâzı evraktan alınmakta olan"damga resimlerini matlup seviyeye ve bilhassa bâzı yabancı memleketlerde'ki resim seviyesine yükseltememiştir. Bilfarz Fransa'da mukavelenamelerden binde beş Damga Resmi alındığı halde, bizde bu evraktan alınmakta olan resim zammiyle birlikte ancak binde ikiye baliğ olabilmektedir. Bu itibarla fevkalâde vaziyet dolayîsiyle mezkûr kanunlarla yapılmış olan zamları kaldırmak ve bâzı evrakın Damga Resmi nispetini tahammülleri derecesinde haddi lâyıklerihe iblâğ etmek ve böylece artan âmme hizmeti masraflarına bu kaynaktan elde edilecek varidatı da tahsis edebilmek maksadiyle işbu ikamın tasarısı hazırlanmış bulunmaktadır. _ Tasarı ile sadece muayyen meblâğı ihtiva eden evraktan alınmakta olan Ibir kısım nispî resimler üzerinde değişiklik yapılmakta, maktu resim tarifesine giren evrakın resini nispetleri ise eski seviyelerinde muhafaza olunmaktadır. 1. Kanun tasarısının birinci maddesiyle aşağıda yazılı evraktan alınmakta olan nispî Damga Resmi artırılmaktadır. A) Mezkûr maddenin A fıkrası, Damga Resmi Kanununun 12 nci maddesinde yazılı evraktan alınmakta olan resim nispetini, bin kuruşta dört kuruş olarak tâyin etmektedir. Damga Resmi Kanununun 12 nci maddesinde esas nispet tâyin edilmiştir. Bu madde gereğince gerek bu kanunda nispî resme tâbi olduğu tasrih edilen ve gerek tasrih edilmeyip muayyen meblâğı mutâzammm ve ihticaca salih olan evrak ve senedatm nâtık olduğu veyahut bunlarda mtinderiç rakamların hâsıl edeceği meblâğın beher bin kuruşu için iki kuruş alınmaktadır. Bu resme fevkalâde zam kanunlariyle yüzde on zam yapılmıştır. Tasarı ile bu yüzde on zam kaldırılmakta ve binde iki olan resim nispeti, binde dörde çıkarılmak suretiyle yüzde doksan zam yapılmış olmaktadır.

6 B) Tasarının birinci maddesinin B fıkrası, Damga Resini Kanununun 13 ncü maddesinin 2 Ve 4 numaralı fıkralarında yazılı evraktan alınmakta olan resim nispetini, binde üç olarak tâyin etmektedir. Damga Resmi Kanununun 13 ncü maddesinde istisnai nispetler tâyin edilmiştir. 13 nçü maddenin 2 numaralı fıkrası gereğince muayyen meblâğı hâvi v«ya muayyen meblâğa matuf mukavelenameler, akdi mutazammın sipariş kabul mektupları ve bu mahiyette yazılan telgraflar, akreditifler, maktu resim tarifesinde yazılı olanlardan maada mütedavil veya ticari evrak ve senetler, aynı maddenin 4 numaralı fıkrası gereğince de muayyen meblâğı hâvi olan kefalet, teminat ve rehin senetleri muhtevi oldukları meblâğı binde biri nispetinde Damga Resmine tâbi tutulmuştur. Bu iki fıkrada yazılı resme fevkalâde zam kanunlariyle birer misil zam yapılmıştır. Tasarı ile bu fevkalâde zamlar kaldırılmakta ve binde bir olan resim nispeti, binde üçe çıkarılmak suretiyle yüzde elli zam yapılmış olmaktadır. C) Tasarının birinci maddesinin C fıkrası, 13 ncü maddenin 8 numaralı fıkrasında yazılı evraktan alınmakta olan resim nispetini, binde iki olarak tâyin etmektedir. Damga Resmi Kanununun 13 ncü maddesinin 8 numaralı fıkrası, ihale kararlarını, ihale bedeli üzerinden bin kuruşta 30 para Damga Resmine tâbi tutmuştur. Bu resme fevkalâde zam kanunlariyle bir misil zam yapılarak resini nispeti bin kuruşta altmış paraya çıkarılmıştır. Tasarı ile bu bir misil zam kaldırılmakta ve resim nispeti binde ikiye çıkarılmak suretiyle bin kuruşta 20 para zam yapılmış olmaktadır. D) Tasarının birinci maddesinin I > fıkrası, yangın sigortalarının Damga Resmi nispetini tâyin etmektedir. Damga Resmi Kanununun 17 nci maddesinin bir numaralı fıkrasına göre, yangın sigortaalrından * üç aydan fazla müddet için akdedilenler, temin olunan meblâğın yüz lirası için bir kuruş, üç ay veya ondan noksan müddet için akdedilenler, temin olunan meblâğın beher dört yüz lirası için iki kuruş Damga Resmine tâbi tutulmakta ve fevkalâde zam kanunlariyle bu resme yüzde on zam yapılmış bulunmakta idi. Tasarı ile bu yüzde on zam kaldırılmakta ve resim nispeti, yüz lirada iki kuruşa ve dört yüz lirada dört kuruşa çıkarılmak suretiyle yüzde doksan zam yapılmış olmaktadır. E) Tasarının birinci maddesinin E fıkrası, Damga Resmi Kanununun 25, 27 ve 31 nci maddelerinde yazılı evraktan alınmakta olan resimleri yüzde bir buçuk olarak tâyin etmektedir. Damga Resmi Kanununun 25 nci maddesi, sermayesi eshama ayrılmış olarak teşekkül eden şirketlerin hisse senetlerini, itibari kıymetlerinin yüzde biri, mezkûr kanunun 27 nci maddesi, sermayesi eshama ayrılmış şirketlerin çıkaracakları tahvilâtı itibari kıymetlerinin keza yüzde biri, aynı kanunun 31 nci maddesi, Türkiye'ye ithal olunan ecnebi esham ve tahvilâtı itibari kıymetinin yüzde biri nispetinde Damga Resmine tâbi tutmaktadır. Fevkalâde zam kanunlariyle bu resme, yüzde on zam yapılmıştır.. Tasarı ile yüzde on zam kaldırılmakta resim nispeti, yüzde bir buçuğa çıkarılmak suretiyle bu nispet yüzde kırk artırılmış bulunmaktadır. 2. Tasarının ikinci maddesi Damga Resmi Kanununun bâzı maddelerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bâzı maddeler eklenmesine dair bulunan 3478 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde yazılı radyoda neşredilen ilânların Damga Resmini tâyin etmektedir. Bu ilânlardan mezkûr madde gereğince ilân ücretinin yüzde biri nispetinde resim alınmaktadır. Fevkalâde zam kanunlariyle bu resme zam yapılmamıştır. Tasarı ile bu ilânlardan alman resim nispeti, yüzde birden, yüzde ikiye çıkarılmak suretiyle yüzde yüz zam yapılmış olmaktadır Tasaıınm 3 ncü maddesiyle 3828 ve 4040 numaralı fevkalâde zam kanunlarının, yukarda yazılı evraka ait resimlerin artırılmasına mütaallik hükümleri ^aldınlmaktaîdır. 4. Tasarının 4 ncü maddesi, bu kanunun neşri tarihinde yürürlüğe gireceğini, 5 nci maddesi ise, bu kanun hükümlerini icraya Maliye ve Adliye Vekillerinin memur olduğunu tâyin etmektedir, («. SayiBi : 139)

7 T. B. M. M. Maliye Encümeni Esas No. 1/600 Karar No. 26 Maliye Encümeni mazbatası Yüksek Riyasete 28. XII Damga Resmi Kanununa ek kanun lâyihası di buyurulmak üzere Yüksek Riyasete sunulur. Hükümet mümessillerinin iştirakiyle encüme- Maliye En. Rs. M. M. Kâtip nimizde tetkik ve müzakere edildi : Amasya Afyon K. Sivas //. Koray Hükümet tarafından sevk edilen esbabı mucibe lâyihasında münderiç hususat muvafık O. Talu K. Oskay Bolu Çorum.Muhalifim görülerek kanun lâyihası mevcudun ekseriyetiyle ve aynen kabul edilmiştir. C. Köstekçi S. Baysal îmzada bulunamadı Giresun Seyhan Havalesi gereğince Bütçe Encümenine tev- -4. îzmen M. Akçalı T. B. M. M. Bütçe Encümeni Esas No. İ/600 Karar No. 62 Bütçe Encümeni mazbatası Yüksek Reisliğe ( S. Sayısı : II Damga Resmi Kanununa ek olarak Maliye Vekâletince hazırlanan ve îcra Vekileri Heyetince Yüksek Meclise arzı kararlaştırılıp Başvekâletin 24. XII tarihli ve /4184 sayılı tezkeresiyle gönderilen kanun lâyihası, Maliye Encümeni mazbatasiyle birlikte encümenimize havale edilmiş olmakla Maliye Vekili hazır olduğu halde tetkik ve müzakere edildi Lâyiha ile getirilen hükümlerin sıklet merkezini muayyen meblâğı ihtiva eden evraktan alınmakta bulunan bir kısım nispî resimler üzerinde yapılacak değişiklik teşkil etmekte, diğer taraftan maktu resim tarifleri aynen ipka olunmaktadır. Yürürlükte bulunan Damga Resmi Kanunumuz 1928 tarihinde kabul edilmiş olup fevkalâde vaziyet dolayısiyle 1940 ve 1941 yıllarında kabul edilgn 3828 ve 4040 numaralı kanunlarla umumi nispetlerine diğer vergi ve resimlerde olduğu üzere % 10 bir zam yapılmıştır. Otuz yıl evvelki umumi şartlara göre tesbit edilmiş bulunan nispetlerin bugün için tatminkâr addolunamıyacağı aşikâr bulunmaktadır. Bu itibarla nispetlerde yapüacak düzeltmeler bir ihtiyaca tekabül etmekte ve damga resimlerinin matlûp bir seviyeye yükseltilmesini istihdaf etmektedir. Tasarının ana hatları şunlardır : 1. Damga Resmi Kanununun 12 nci maddesinde yazılı evrak ve sen,edatın (muayyen meblâğı hâvi taahütnameler, hibeler, vasiyetnameler, ölüme bağlı tasarruflar, muvazaa senetleri, temliknameler, sulhname ve kongordatolar, avans makbuzları, hizmet karşılığı istihkaklar mukabili verilen makbuzlar.) resim nispeti binde ikiden binde dörde çıkarılmış ve sonradan yapılmış olan % 10 zam kaldınlmıştır. Bu suretlo % 90 bir artırma yapılmıştır. 2. Damga Resmi Kanununun 13 ncü maddesinin 2 ve 4 numaralı fıkralarında yazılı evraktan (Muayyen meblâğı havi mukaveleler, akdi mutazammm sipariş kabul mektupları ve telgrafları, ticari ve^mütedavil evrak çek muaftır - kefalet, teminat ve rehin senetleri) alınmakta olan resmin nispeti sonradan yapılmış

8 zamlarla binde iki iken bu defa binde üçe çıkarılmakta ve zamlar kaldırılmaktadır. Bu suretle % 50 bir artırma yapılmıştır. 3. Damga Resmi Kanununun 13 ncü maddesinin 8 numaralı fıkrasında yazılı evraktan (thale kararları) zamla birlikte alınmakta olan binde bir buçuk nispetindeki resim binde ikiye çıkarılmış ve zam kaldırılmıştır. Bu suretle % 33.3 bir artırma yapılmıştır. 4. Damga Resmi Kanununun 17 nci maddesinin 1 numaralı fıkrası gereğince resme tâbi yangın sigortası mukavelelerinin- resim nispeti % 90 artırılmış ve zamlar kaldırılmıştır. 5., Damga Resmi Kanununun 25, 27 ve 31 nci maddelerinde yazılı evraktan (Sermayesi eshama ayrılmış şirketlerin çıkaracağı muvakkat veya katî hisse senetleri, muvakkat veya katı tahvilât ve yabancı memleketlerden ithal olunan ecnebi esham ve tahvilât) alınmakta olan resmin nispeti yüzde birden yüzde bir buçuğa çıkarılmış ve zamlar kaldırılmıştır. Bu suretle % 40 bir artırma yapılmıştır. 6. Damga Kanununun bâzı maddelerini değiştiren 3478 sayılı Kanunun 22 nci maddesi gereğince radyoda neşrolunan ilânlardan alman.resmin nispeti yüzde birden yüzde ikiye çıkarılmış yani % 100 bir artırma yapılmıştır. Fevkalâde kanunlarla bu resme bir zam yapılmamış olduğu için zammın ilgası da mevzubahs değildir. Aynen ipka olunduğu yukarda ifade edilen yani hiçbir artırmaya tâbi tutulmıyan maktu resim tarifesi tatbik olunacak evrak arasında ise nüfus hüviyet cüzdanları, lise, muallim mektebi ve yüksek mektepler şahadetnamesi ve ehliyetnameleri, tasdikname ve şahadetnameler, vekâletnameler, hüviyet varakaları ve teklifnameler, su, gaz, elektrik ve telefon abonman mukaveleleri, radyoda neşredilenlerden gayri ilânlar, ilmühaberler ve etibba raporları, arzuhaller, beyannameler, ihbarnameler ve istifanameler, faturalar, matlup ve zimmet mektupları, bankalar ve ticarethaneler arasındaki münakale, tediye, irsal, teslim ve tahsil emirleri gibi evraklar bulunmaktadır. Maliye Encümeni tarafından bidayeten tet* kik ve aynen kabul olunan kanun lâyihasının sevkmi mucip sebepler eneümenimizce de yerinde görülerek maddelerin müzakeresine geçilmiş ve gerekçede nispetlerin artırılmasına dair ileri sürülen mucip sebepler konjonktürü takibetmiyen maktu resimler için de varit görüldüğünden zamma " tahammülü olmayanları hariç tutulmak suretiyle tezyit maktu resimlere de teşmil edilmiş ve yeniden hazırlanan hüküm 1 nci madde ve el ilânlarından alman on para gibi cüzi bir miktardan ibaret olan resmin de bir kuruşa iblâğı hakkındaki hüküm ikinci madde olarak kabul edilmiştir. Lâyihanın birinci maddesi kelime değişikliği ile 3 ncü madde, ikinci maddesi 4 ncü madde ve üçüncü maddesi ise eneümenimizce ilâve edilen maddelere ait hükümleri de ihtiva etmek üzere tadilen beşinci madde olarak kabul edilmiştir, Damga Resmi Kammunun muafiyet ve istisnalara taallûk eden 32 nci maddesine, 6258 sayılı Kanuna göre Türkiye'ye giren ve çıkan yolculardan gümrüklerce alınacak beyannamelerin de ithali uygun görülmüş ve bu maksatla eneümenimizce hazırlanan hüküm 6 nci madde olarak lâyihaya eklenmiştir yılı Muvazenei Umumiye kanunu lâyihası ile olan irtibatı dolayısiyle meriyet tarihi 1 Mart 1957 olarak tadil edilmek suretiyle lâyihanın 4 ncü maddesi 7 nci ve 5 nci maddesi ise 8 nci madde olarak kabul edilmiştir. Bu suretle yeniden hazırlanan kanun lâyihası, Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur. Reis Rcisvekili "-Mazbata M. Balıkesir Kırklareli Zonguldak //. îmre Ş. Bakmj S. Ataman Kâtip Tokad Afyon K. Antalya ö. Sunar M, A. Ülgen K. Akmanlar Aydın Balıkesir Z. Uray M. H. Timurtas İmzada bulunamadı ( B. Sayısı.- 130)

9 Bursa H. Köymen Erzurum Ş. Erker Giresun M..Şener Çankırı T. Uygur Eskişehir.4, Potuoğhı Çorum Y. Gürsel Gazianteh E. Cenani Gümüşane Z Başağa İmzada bulunamadı Konya Manisa Muğla M. Bağrıaçık M. Kurbanoğlu N. Poyrazoğlu Niğde Ordu Ordu.4. N. Kadıoğhı R. Aksoy S. îşbakan ~ I. Akçal Siird B. Erden Seyhan 8. Ban Seyhan A. Topaloğlu Siird M. D. Süalp İmzada bulunamadı 8inob Tekirdağ Trabzon Muhalifim Z. Eratam-an S. F. Kalaycıoğlu N. Sertoğlu Trabeon Tunceli Yozgad /. Şener B. T. Okaygün T. Alpay { fcf.jmsı : 19* )

10 HÜKÜMETİN TEKLİFİ Damga Resmi Kanununa ek kanun lâyihası MADDE V tarih ve 1324 sayılı Damga Resmi Kanununun: A) 12 nci maddesinde yazılı evraktan alınmakta olan resim, bin kuruşta dört kuruşa, B) 13 ncü maddesinin 2 ve 4 numaralı fıkralarında yazılı evraktan alınmakta olan resimler binde üçe, C) 13 neti maddesinin 8 numaralı fıkrasında yazılı evraktan alınmakta olan resim binde ikiye, D) 17 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasında'yazılı yangın sigortalarından üç aydan fazla müddet için akdedilenlerin resmi, yüz lirası için 2 kuruşa, üç ay veya ondan noksan müddet için akdedilenlerin resmi, beher dört yüz lirası için dört kuruşa, E) 25, 27 ve 31 nci maddelerinde yazılı evraktan alınmakta olan resimler, yüzde bir buçuğa çıkarılmıştır. MADDE sayılı Kanunun 22 nci maddesinde yazılı ilânların resmi, yüzde ikiye çıkarılmıştır. MADDE numaralı Kanunun 11 nci ve 4040 numaralı Kanunun 26 ncı maddelerinin, bu kanunun birinci maddesinde yazılı evraka ait resimlerin artırılmasına mütaallik hükümleri kaldırılmıştır. 6 BÜTÇE ENCÜMENİNİN TADİLİ Damga Resmi Kanununa ek kanun lâyihası MADDE V tarihli ve 1324 sayılı Damga Resmi Kanununun 11 nci maddesinde yazılı tarifeye göre alınmakta olan damga resimleri ile aynı kanunun 33 ncü maddesinde yazılı evrakın resmi iki misli arttırılmıştır. Mezkûr kanunun 11 nei maddesine bağlı tarifenin 38,40,46,47,52,54,58 ve 62 nci numal&rında yazılı evrak ile 39 ncu numarasında mttnderiç, ve sulh mahkemelerinde istimal edilecek olan hususi vekâletnameler ve bu numaralarda yazılı evrakın suretleri bu zamma tâbi değildir. MADDE 2. Damga Resmi Kanununun 11 nci maddesinin 68 nci numarasında yazılı ilânların resmi bir kuruşa çıkarılmıştır. MADDE 3. Damga Resmi Kanununun : A) 12 nci maddesinde yazılı evraktan alınmakta olan resim, bin kuruşta dört kuruşa, B) 13 ncü maddesinin 2 ve 4 numaralı fıkralarında yazılı evraktan alınmakta olan resimler binde üçe, C) 13 ncü maddesinin 8 numaralı fıkrasında yazılı evraktan alınmakta olan resim binde ikiye, D) 17 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasında yazılı yangın sigortalarından üç aydan fazla müddet için aktedilenlerin resmi, yüz lirası için 2 kuruşa,üç ay veya ondan noksan müddet için aktedilenlerin resmi, beher dört yüz lirası için dört kuruşa, E) 25,27 ve 31 nci maddelerinde yazıb evraktan alınmakta olan resimler, yüzde bir buçuğa çıkarılmıştır. MADDE 4. Lâyihanın ikinci maddesi 4 ncü madde olarak aynen kabul edilmiştir. MADDE numaralı Kanunun 11 nci ve 4040 numaralı Kanunun 26 ncı maddelerinin bu kanunun 1, 2 ve 3 ncü maddelerinde yazılı evraka ait resimlerin artırılmasına mütaallik hükümleri kaldırılmıştır. ( S, Sayısı : 130 )

11 MADDE 4. riyete girer. Hti. Bu kanun neşri tarihinde me- MADDE 5. Bu kanunun hükümlerini icraya Maliye ve Adliye Vekilleri memurdur. 22. XII Başvekil A. Menderes Devlet Vtküi ve Millî M. V. V. Ş. Ergin C. Yardıma Millî Müdafaa Vekili M. C. Bengü E. Kalafat Adliye Vekili ve Dahiliye V. V. H. A. Göktürk Dahiliye Vtkili B. E. MADDE (>, Dağa Resmi Kanununun 32 nci maddesine 81 nci numara eklenmiştir, <8 sayılı Kanuna göre Türkiye'ye giren ve çıkan yolculardan gümrüklerce alınaeak beyannameler. MADDE 7. Bu kanun 1 Mart 1957 tarihinden itibaren mer'idir. MADDE 8. Bu kanunun hükümlerini icraya Maliye ve Adliye Vekilleri memurdur. Hariciye Vekili Maarif Vekili A. özel İktisat ve Ti. Vekili A. Aker Güm. ve în. Vekili H. Hüsman Münakalât Vekili Â. Demir er I İşletmeler Vekili S. Ağaoğlu Maliye Vekili H. Polatkan Nafıa Vekili ve Hariciye V. V. E. Menderes Sıh. ve îç. Mua. Vekili N. Körez Ziraat Vekili E. Buddkoğlu Çalışma Vekili M. Tarhan» -«( S. Sayısı : m )