PEYZAJ TASARIM PROJELERİ ve PROJELENDİRME SÜRECİ. Öğr.Gör.Hande ASLAN

Transkript

1 PEYZAJ TASARIM PROJELERİ ve PROJELENDİRME SÜRECİ Öğr.Gör.Hande ASLAN

2 1. PEYZAJ TASARIM PROJELERİ Peyzaj Tasarım Projeleri çalışmalarını, genelde üç başlık altında toplayabiliriz. 1- Küçük çaplı projeler 2- Orta çaplı projeler 3- Büyük çaplı / kapsamlı projeler Bu projelerde; Ölçeğin gerektirdiği çizim tekniği, uluslararası proje standartlarına uygun olmak zorundadır. Proje ölçeğine göre tarama, ölçü, kod, yazı vb. unsurların çıktısı alındığında veya çoğaltıldığında çizgilerin kalınlığı projeyi ifade edecek şekilde düzenlenmelidir. Yazıların ve diğer donatıların okunabilir olması gerekmektedir.

3 Proje tasarımı ve çiziminde HEDEF; Sosyal, sosyo-kültürel, ekonomik, teknolojik, iklimsel ve coğrafik koşullar, yasal ve doğal eşikleri göz önünde tutmak; İhtiyaçları karşılayacak, yenilikçi / tutarlı tasarımlar eşliğinde, uygulanabilir projeler üretmek olmalıdır. Proje çalışmalarında; tüm teknik kriterleri yerine getiren, uygulama aşamasında yorumlara imkan tanımayan ve hiç bir soru işareti barındırmayan niteliklerde proje üretilmelidir.

4 Peyzaj Proje/Planlama Çalışmalarında Rol Alan Meslek Disiplinleri Peyzaj Mimarlığı Proje/Planlama Çalışmalarında, Peyzaj mimarları ve peyzaj teknikerleri; Şehir ve Bölge Planlama, Mimarlık, İç Mimarlık, Endüstri Ürünleri Tasarımı Jeoloji Mühendisleri Altyapı Mühendislik (sulama, içme suyu, atık su, drenaj/yağmur suyu, taşıt yolu, saha aydınlatma elektrik, elektronik) Sanat Tarihi, Heykeltıraş, Ressam, Plastik Sanatlar, Arkeoloji, Botanik, Zooloji vb. meslek grupları ile multidisipliner şekilde çalışmaktadır.

5 Proje tasarım ve çizim aşamasında diğer meslek disiplinleri ile etkileşimli çalışmalarda dikkat edilmesi gerekenler; Bilgisayar programlarının ve tekniklerinin iyi bilinmesi, Gerekli ayrıştırmaların yapılması ve projelerin bu sisteme uygun hazırlanması (semboller, kodlar vb. unsurların blok olması, tüm nesnelerin farklı katmanlarda olması sistematik adlandırılması vb.) gerekmektedir. Bitkisel uygulama projelerinde gelişmiş başlıca ülkelerde kabul görmüş olan Bitkisel Uygulama Projesi Sitemi kullanılmalıdır. Bu şekilde herkesçe anlaşılır projeler üretmek mümkün olacaktır. Hazırlanan bitkisel uygulama projelerinde ortak bir dil geliştirilememiş olması, her bireyin kendi tekniğini oluşturması gibi garip bir durum ortaya çıkartmaktadır.

6 1.1. Küçük Çaplı Projeler Bu projeler, imar planlarında tek parsel içinde yer alan konutlar, ticari yapılar ve ofis yapılarının yer aldığı peyzaj tasarım alanlarıdır. Bu alanlar genellikle; ilgili belediyenin veya resmi kurumların sorumluluğu içinde bulunmaktadır. Peyzaj tasarım projeleri, ilgili yasal mevzuat çerçevesinde bu kurumların onay ve kontrolüne tabidir. Bu projeler oluşturulurken aşağıdaki aşamalar takip edilir; Genel etüd ile program dahilinde incelemelerin yapılması, Peyzaj Tasarımına veri elde edilmesi Yapısal Peyzaj Uygulama Projesi Bitkisel Peyzaj Uygulama Projesi Detay projeleri

7 1.Aşama Genel etüd ile program dahilinde incelemelerin yapılması, Peyzaj Tasarımına veri elde edilmesi 1. Kesin gereksinim programlarının alan verilerine dayandırılması ile oluşturulan hazırlık çalışmaları, 2. İşverenin olanaklarının, ihtiyaçlarının ve taleplerinin belirlenmesi, 3. İmar durumu, 4. Kadastral durum, 5. Her tür teknik altyapı-üstyapı, 6. Mimari projelerin özellikleri, 7. Alanın doğal ve fiziksel özelliklerinin saptanması, 8. Gerekli bilimsel, teknik ve sosyo-kültürel verilerin derlenmesi Çalışmalarını kapsar.

8 2.Aşama Yapısal Peyzaj Uygulama Projesi 1. Yapısal unsurların; (duvarlar, taşıt-yaya yolları ve bağlantıları, su oyunları, plastik ve/veya sanatsal ögeler, mobilyalar vb. kullanımların) uygulamaya yönelik olarak isimlendirilmesi kotlandırılması ölçülendirilmesi veya koordinatların tespiti, listelemesi 2. Tüm yapısal elemanlar, kent ve bahçe mobilyaları ile aydınlatma elemanlarının tasarım sisteminin ve yerlerinin tespiti, 3. Yüzey drenajının sağlanması (mazgal, rögar vb.) 4. Otomatik/manuel sulama, havuz, çeşme, sıhhi tesisat vb. altyapı sistemleri 5. Detay referans numaraları 6. Mahal listeleri 7. Kesitler ve görünüşleri kapsar. Çalışma ölçeği: 1/200, 1/100 veya 1/50 dir.

9 3.Aşama Bitkisel Peyzaj Uygulama Projesi 1. Bitkisel düzenlemeler, bilimsel ve teknik veriler doğrultusunda ortalama büyüklüğüne ulaşabileceği zaman dilimi göz önüne alınarak; İğne yapraklı ağaç ve ağaçcıklar/ibreli bitkiler Yapraklı ağaç ve ağaççıklar Yaprak döken ve herdemyeşil çalılar Sarılıcılar (sarmaşıklar) Mevsimlik ve çok yıllık (perenniyal) çiçekler/yerörtücüler Su içi ve kıyısı bitkiler başlıklarında olmak üzere uygulama projesinde uygun semboller ile yerleri tespit edilir. 2. Latince ismi veya standart kodlaması ile adeti yazılır. (Cins ve tür adlarının ilk iki harfi, varyetesi varsa ilk harfi) Örnek: Picea abies : Pia Picea pungens Glauca: PipuG

10 3. Bitkilerin Latince ve Türkçe isimlerinin, varsa kodlaması, adet, boy, yaş, gövde çapı/çevresi, gerekirse sembolü ve diğer teknik standartlarının olduğu Bitki Listesi/Tablosu ve mahal listesi hazırlanır. Çalışma ölçeği: 1/200, 1/100, 1/50 dir.

11 4.Aşama Detaylar Detay Projeleri: Peyzaj Tasarımı Uygulama Projeleri nde tanımlanan her türlü yapısal-bitkisel donanım ve donatılara ilişkin, yapım ve üretim standartlarına yönelik bilgilerin, tekniğine uygun ölçeklerde çizilmiş, ölçülendirilmiş, gerekli malzeme ve özelliklerinin anlatıldığı projelerdir. 1. İmalatın özelliklerini 2. Kullanılacak malzemeler ve içeriklerini 3. Renk ve dokusunu 4. Katmanlarını ve ölçülerini 5. Kotlarını 6. Tasarımların plan detaylarını 7. Kesit, görünüş detaylarını 8. İmalata yönelik tüm sistem detaylarını 9. Açıklamalarını kapsar. Çalışma ölçeği: 1/50 ve 1/1 arasındaki tüm ölçekler

12 1.2. Orta Çaplı Projeler Bu projeler, imar planlarında tek parsel veya ada/parseller içinde yer alan konut, toplu konut, ofis-işmerkezi, vb. yapıların yer aldığı, veya orta ölçekli kamusal alanların düzenlenmesine ilişkin peyzaj tasarım alanlarıdır. Bu alanlar ilgili belediye veya resmi kurumların sorumluluğu içinde bulunabileceği gibi özel veya tüzel kişilerin sorumluluğu içinde de olabilen alanlardır. Peyzaj tasarım projeleri, ilgili yasal mevzuat çerçevesinde bu kurumların onay ve kontrolüne tabidir. Bu projeler oluşturulurken aşağıdaki aşamalar takip edilir; 1. Genel etüd ile program dahilinde incelemelerin yapılması, Peyzaj Tasarımına veri elde edilmesi 2. Avan Proje ve Sunumlar 3. Yapısal Peyzaj Uygulama Projesi 4. Bitkisel Peyzaj Uygulama Projesi 5. Detay Projeleri 6. Keşif metraj ve teknik şartnameler

13 1.Aşama Genel etüd ile program dahilinde incelemelerin yapılması, Peyzaj Tasarımına veri elde edilmesi 1. Kesin gereksinim programlarının alan verilerine dayandırılması ile oluşturulan hazırlık çalışmaları 2. İşverenin olanaklarının, ihtiyaçlarının ve taleplerinin belirlenmesi 3. İmar durumu 4. Kadastral durum 5. Her tür teknik altyapı-üstyapı 6. Mimari projelerin özellikleri 7. Alanın doğal ve fiziksel özelliklerinin saptanması 8. Gerekli bilimsel, teknik ve sosyal-kültürel verilerin derlenmesi Çalışmalarını kapsar.

14 2.Aşama Avan Proje ve Sunumlar Avan proje ve sunumlar: Genel etütlerle belirlenmiş, yorumlanmış, ve tasarıma ışık tutan değerlendirmelerin, somut proje çalışmasına dönüştürülmesidir. Peyzaj Mimarı ve işveren arasında tasarıma yönelik uzlaşıların sağlandığı iş aşamasıdır. Çalışma Ölçeği: 1/1000, 1/500, 1/200 dür.

15 1. Proje / Planlama alanının sınırlarını ve yakın çevre ilişkilerini 2. Alanın doğal ve fiziki yapısını 3. Mevcut ve öneri kotları, eş yükselti eğrilerini 4. İklim verilerinin değerlendirilmesine göre düşünülen önlemleri 5. Alan içi ve yakın çevre yapılarını, doğal ve kültürel özelliklerini 6. Araç trafiği, ulaşım ve dolaşımı, yaya sirkülasyonunu gibi tasarıma yönelik bütün ulaşım sistemini 7. İklime, makro ve mikro klimaya uygun, tasarıma yönelik bitkisel kompozisyonun sağlandığı 8. malzeme ve kullanım isimlerinin yer aldığı, uygun ölçekte hazırlanmış Vaziyet Planı nı 9. Tasarımı açıklayıcı ve destekleyici silüet, kesit, görünüş ve perspektiflerin hazırlanmasını kapsar.

16 3.Aşama Yapısal Peyzaj Uygulama Projesi 1. Yapısal unsurların; (duvarlar, taşıt-yaya yolları ve bağlantıları, su oyunları, plastik ve/veya sanatsal ögeler, mobilyalar vb. kullanımların) uygulamaya yönelik olarak isimlendirilmesi kotlandırılması ölçülendirilmesi veya koordinatların tespiti, listelemesi 2. Tüm yapısal elemanlar, kent ve bahçe mobilyaları ile aydınlatma elemanlarının tasarım sisteminin ve yerlerinin tespiti 3. Yüzey drenajının sağlanması (mazgal, rögar vb.) 4. Otomatik/manuel sulama, havuz, çeşme, sıhhi tesisat vb. altyapı sistemleri 4. Detay referans numaraları 5. Mahal listeleri 6. Kesitler ve görünüşleri kapsar. Çalışma Ölçeği: 1/200 veya 1/100 dür.

17 4.Aşama Bitkisel Peyzaj Uygulama Projesi 1. Bitkisel düzenlemeler, bilimsel ve teknik veriler doğrultusunda ortalama büyüklüğüne ulaşabileceği zaman dilimi göz önüne alınarak; İğne yapraklı ağaç ve ağaçcıklar/ibreli bitkiler Yapraklı ağaç ve ağaççıklar Yaprak döken ve herdemyeşil çalılar Sarılıcılar (sarmaşıklar) Mevsimlik ve çok yıllık (perenniyal) çiçekler/yerörtücüler Su içi ve kıyısı bitkiler başlıklarında olmak üzere uygulama projesinde uygun semboller ile yerleri tespit edilir. 2. Latince ismi veya standart kodlaması ile adeti yazılır. (Cins ve tür adlarının ilk iki harfi, varyetesi varsa ilk harfi) Örnek: Picea abies : Pia Picea pungens Glauca: PipuG

18 5.Aşama Detaylar Detay Projeleri: Peyzaj Tasarımı Uygulama Projeleri nde tanımlanan her türlü yapısal-bitkisel donanım ve donatılara ilişkin, yapım ve üretim standartlarına yönelik bilgilerin, tekniğine uygun ölçeklerde çizilmiş, ölçülendirilmiş, gerekli malzeme ve özelliklerinin anlatıldığı projelerdir. 1. İmalatın özelliklerini 2. Kullanılacak malzemeler ve içeriklerini 3. Renk ve dokusunu 4. Katmanlarını ve ölçülerini 5. Kotlarını 6. Tasarımların plan detaylarını 7. Kesit, görünüş detaylarını 8. İmalata yönelik tüm sistem detaylarını 9. Açıklamalarını kapsar. Çalışma ölçeği: 1/100 ve 1/1 arasındaki tüm ölçeklerdir.

19 6.Aşama Keşif Metraj ve Gerektiğinde Uygulama Teknik Şartnameleri Hazırlanması Keşfe esas olacak kapsamlı Metraj çalışmaları, hazırlanan uygulama ve detay projeleri doğrultusunda hazırlanır. Hazırlanan metrajlar üzerinden ilgili resmi kurumların yayınladığı birim fiyatlar dikkate alınarak keşfin hazırlanması, birim fiyatları olmayan işlerin piyasa araştırması,fiyat toplaması (proforma) veya birim fiyat analizleri düzenlenir. Gerektiğinde; uygulama teknik şartnamesi hazırlanır.

20 Uygulama teknik şartnamesi; 1. Projelerde öngörülen her imalatın ve malzemelerin özelliklerini 2. Üretim şeklini 3. İmalata sokuluş koşullarını 4. İmalatında ve montajında özen gösterilecek hususları 5. İşçiliklerin tarifini 6. Ölçüm ve deney şeklini 7. Söz konusu imalatın diğer imalatlarla birleşme-ayrılma biçimini 8. Taşıma, yükleme, tasnif, istifleme vb. koşullarını belirler.

21 1.3. Büyük Çaplı/ Kapsamlı Projeler Bu projeler, imar planlarında tek parsel veya ada/parseller içinde yer alan konut, toplu konut, ofis, iş merkezi vb. yapılarının yer aldığı, orta veya büyük ölçekli kamusal veya özel alanların düzenlenmesine ilişkin peyzaj tasarımı, kentsel tasarım veya rehabilitasyon alanlarıdır. Bu alanlar ilgili belediye veya resmi kurumların sorumluluğu içinde bulunabileceği gibi özel veya tüzel kişilerin sorumluluğu içinde de olabilen alanlardır. Peyzaj tasarım projeleri, ilgili yasal mevzuat çerçevesinde bu kurumların onay ve kontrolüne tabidir. Bu projeler oluşturulurken aşağıdaki aşamalar takip edilir; 1. Etüd çalışmaları 2. Avan (ön) Proje çalışmaları 3. Kesin Proje çalışmaları 4. Uygulama Projeleri 5. Detay Projeleri 6. İhale Dosyası düzenlenmesi

22 1.Etüd çalışmaları Etüd çalışmaları iş aşamaları; 1. İş dosyası açılması ve işverence verilen ihtiyaç programının irdelenmesi 2. İşveren tarafından oluşturulmuş bir ihtiyaç programı yoksa, Peyzaj Mimarı tarafından ihtiyaç programının hazırlanması, 3. Tasarımı / Planlaması yapılacak alanda gözlem ve araştırmaların yapılması, 4. Sorunların ve olanakların tespiti, bunlara ilişkin çözüm önerilerinin oluşturulması, 5. Doğal ve yasal eşiklerin irdelenmesi, 6. Ulaşım ve dolaşım ilişkilerinin tespiti, 7. Proje alanında mevcut doğal ve kültürel verilerin tespiti, gerekiyorsa röleve çalışmaları yapılması 8. İşveren tarafından sağlanan çeşitli harita, plan, proje ve ilgili yazılı, çizili, sayısal ortam dokümanlarında olası uyumsuzlukların giderilmesi, 9. Proje çalışmalarına baz oluşturacak nihai dokümanların oluşturulması, 10.İşverenin beklentilerine, çevresel ve bilimsel temellere oturan, şema, plan, teknik açıklama raporu, sistem kesitleri, öneri bitki listesi ve genel uygulama maliyet çalışmalarının yapılmasıdır.

23 2. Ön (Avan) Proje Çalışmaları Ön projeler; etüd aşamasında belirlenmiş, yorumlanmış, ve tasarıma ışık tutan değerlendirmelerin, somut proje çalışmasına dönüştürülmesi amacını taşır. Ön proje çalışmaları, Peyzaj Mimarı ve işveren arasında tasarıma yönelik uzlaşıların sağlandığı, onaylanması durumunda da Peyzaj Mimarı'nın telif hakkını kazandığı iş aşamasıdır. Hazırlanacak tüm proje / planlar, ilgili kurumların mevzuatı ile uygunluk içinde olması, teknik çizimlerin ve düşünülen imalatların TSE standartlarında olması gereklidir. Çalışma ölçeği: 1/1000, 1/500, 1/200

24 3. Kesin Proje Çalışmaları Proje alanı nın büyüklüğü ve niteliğine göre, onaylanmış Ön Proje ve yasal prosedürler çerçevesinde, uygulanabilirliği ortaya konan tasarımın ve teknik projelerin kesin çözüm aşamasıdır. Ön proje aşamasında işveren tarafından irdelenen öneriler ve çözümler bu aşamada dikkate alınır ve Uygulama Projeleri safhasına yansıtılacak çalışmalar yapılır. Kesin Proje, onaylanmış Ön Projelere uygun olarak hazırlanır ve gerçekleştirilecek projenin tasarımı ve yapım tekniği konularında ayrıntılı, kesinleşmiş bilgiler ve gerekiyorsa etüdleri içerir. Ön Proje çalışmaları sırasında yeterince değerlendirilemeyen ya da tasarıma yansıtılamayan veriler kesin Proje aşamasında değerlendirilir. (iklim, coğrafya, jeomorfoloji, hidroloji, altyapı, fiziki koşullar vb.) Çalışma Ölçeği: 1/500, 1/200 dür.

25 4. Uygulama Projeleri Proje alanının onanmış Kesin Projesinin uygulanabilmesi için gerekli tüm verileri ve teknik bilgileri kapsar. Uygulama projeleri; 1. Yapısal, bitkisel uygulama özelliklerini ve ölçülerini 2. Yapı ve çevresinde yer alan donanım sistemlerinin projeyi etkileyen bütün elemanlarını 3. Alt yapıya ilişkin tüm verileri 4. Sistem detaylarının uygulamaya yönelik bilgilerini 5. Kullanılan malzemelerin teknik özelliklerini içerir. Peyzaj tasarımı uygulama projelerinde; diğer meslek disiplinleri tarafından hazırlanmış tüm projeler, uygulama projelerine yansıtılır. (mimarı projelerin kat planları, altyapı projeleri (kanalizasyon, elektrik vb.)) Çalışma ölçeği: 1/500, 1/200, 1/100 veya tüm alanı içine alacak şekilde A0 VE A1 pafta katları şeklinde ayarlanır.

26 5. Detay Projeleri Detay Projeleri: Peyzaj Tasarımı Uygulama Projeleri nde tanımlanan her türlü yapısal-bitkisel donanım ve donatılara ilişkin, yapım ve üretim standartlarına yönelik bilgilerin, tekniğine uygun ölçeklerde çizilmiş, ölçülendirilmiş, gerekli malzeme ve özelliklerinin anlatıldığı projelerdir.

27 6. İhale Dosyası Düzenlenmesi 1.Teknik şartnamenin hazırlanması 2. Metraj-Keşif ve maliyet analizlerinin hazırlanması 3. İhale belgelerinin hazırlanması aşamalarını kapsar. Teknik şartnamenin hazırlanması ve keşif ve metraj yapılması diğer proje örneklerinde anlatıldığı üzere yapılır.

28 KAYNAK: SELAMİ DEMİRALP Peyzaj Mimarları Odası, 8. Dönem Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Promim Proje Ltd. Şti.