Açıklama Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:
|
|
- Derya Büyük
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Açıklama Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:
2 46. Ulusal Psikiyatri Kongresi 7 Ekim 2010, İzmir Şizofreni Hastalarında Metabolik Sendrom ve Kardiyovasküler Risk Doç. Dr. A. Elif ANIL YAĞCIOĞLU Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD
3 Metabolik Sendrom Merkezi yağlanmadaa artış, lipid ve glukoz metabolizması ile ilgili bozukluklar, hipertansiyon En önemli sonuçları Tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar Metabolik Sendrom Correll ve ark., J Clin Psychiatry 2006 kardiyovasküler nedenlere bağlı ölüm x 3 artış tüm nedenlere bağlı ölüm x 2 artış Lakka ve ark., JAMA 2002
4 Metabolik Sendrom Ölçütleri Ölçüt ATP III / ATP IIIA IDF METABOLİK SENDROM Karın Çevresi (cm) Erkek Kadın Açlık Trigliserid (mg/dl) Açlık HDL Kolesterol (mg/dl) Erkek Kadın Kan Basıncı (mm/hg) Açlık Glukoz (mg/dl) Mevcut eğer: 5 ölçütten 3 tanesi karşılanıyorsa >102 > <40 <50 130/85 veya antihipertansif kullanıyorsa 110 veya insülin / hipoglisemik ilaç kullanıyorsa* Mevcut eğer: Karın çevresi ölçütü + 2 diğer ölçüt <40 <50 130/85 veya antihipertansif kullanıyorsa 100 veya insülin / hipoglisemik ilaç kullanıyorsa ATP III: Amerikan Ulusal Kolesterol Eğitim Programı Üçüncü Erişkin Tedavi Protokolü (Adult Treatment Protocol of the National Cholesterol Education Program / NCEP), 2001 ATP III A: Uyarlanmış Erişkin Tedavi Protokolü (Adapted Adult Treatment Protocol), 2004 IDF: Uluslararası Diabet Federasyonu (International Diabetes Federation), 2005 * ATP IIIA için: 100 mg/dl veya insülin / hipoglisemik ilaç
5 Şizofrenide Erken Ölüm Şizofreni hastalarında yaşam süresi genel topluma göre %20 daha kısa Şizofrenide genel topluma göre ölüm oranları (meta analizler) Tüm ölümler x 1.5 (Avrup Tüm ölümler E:x 2.8, K: x 2.4 (İsveç) Kardiyovasküler nedenli ölümler x 2 E:x 2.3, K: x 2.1 Hennekens ve ark., Am Heart J 2005 pa, Kuzey Amerika, İsrail) Brown ve ark., Br J Psychiatry 2007 Osby ve ark., Schizophr Res 2000 Osby ve ark., Schizophr Res 2000 Saha ve ark. Arch Gen Psychiatry 2007
6 Şizofrenide Değiştirilebilen Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörlerinin Yaygınlığı ve Genel Toplumla Karşılaştırılması Risk Faktörü Yaygınlık Obesite % Sigara % Diyabet % Lipid Metabolizması Bozukluğu Şizofreni Hastalarında Göreceli Risk Hipertansiyon % % Metabolik Sendrom % De Hert ve ark., World Psychiatry 2009; Correll ve ark. J Clin Psychiatry 2006; De Hert ve ark., Eur Psychiatry 2009
7 Şizofrenide Kardiyovasküler Risk Faktörleri ve Kardiyovasküler Hastalık Yaygınlığı Kanada şizofreni hastası % kontrol KV Risk Faktörleri: Diyabet, hipertansiyon, dislipidemi Diyabet: Şizofreni > Kontrol Özellikle genç erkek ve kadınlarda KV Hastalık: Akut koroner sendrom, kronik iskemik kalp hastalığı, kalp yetmezliği, inme, aritmi Şizofreni %27 x Kontrol %17 Kadın cinsiyet şizofreni hastalarında KV risk açısından koruyucu değil %80 %70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 Şizofreni Erkek Şizofreni Kadın Kontrol Erkek Kontrol Kadın >70 Bresee ve ark., Sch Res 2010
8 Kardiyovasküler Riskin Saptanması Genel toplum izlem çalışmalarına dayanan, çok değişkenli analiz teknikleriyle oluşturulmuş matematiksel olasılık modelleri Ölümcül (koroner ölüm, ani ölüm, inme, aortik anevrizma, kalp yetmezliği) veya ölümcül olmayan Risk Faktörü Yaş Cinsiyet Sigara Total Kolesterol HDL Kolesterol Sistolik Kan Basıncı Diyabet (anjina, MI, diğer koroner iskemi, konjestif kalp yetmezliği, intermittan klodikasyon veya periferal arteryel iskemi) koroner kalp hastalığı olaylarının insidansı bireysel risk faktörleriyle bağlantılı Framingham (30 74 yaş) 10 Yıl İçerisinde Koroner Kalp Hastalığı Riski Wilson ve ark., Circulation 1998 SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation) (45 64 yaş) 10 Yıl İçerisinde Ölümcül Kardiyovasküler Hastalık (Mortalite) Riski / + Conroy ve ark., Eur Heart J 2003
9 Şizofrenide Metabolik Sendrom ve Kardiyovasküler Risk Çalışmaları Şizofrenide metabolik sendrom ve kardiyovasküler riski beraber inceleyen çalışmalar ABD Mc Evoy ve ark., Schizophr Res 2005; Goff ve ark., Schizophr Res 2005; Daumit ve ark., Schizophr Res 2008 (Clinical Trials of Antipsychotic Treatment Effectiveness Schizophrenia Trial CATIE ) Avrupa Bobes ve ark., Schizophr Res 2007; Arango ve ark. Schizophr Res 2008 (Cardiovascular, Lipid and Metabolic Outcomes Research in Schizophrenia Study CLAMORS ) Türkiye Yazıcı ve ark., Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2010
10 CATIE: Metabolik Sendrom n=689 (CATIE), ABD yaş Şizofreni (DSM IV) Yaş, ırk ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş kontroller (National Health and Nutrition Examination Survey NHANES III) yaş dışında tüm yaş gruplarında şizofreni hastalarında yaygınlık kontrollere göre fazla ATP III %40.9 ATP IIIA %42.7 Genel topluma göre metabolik sendrom şizofreni hastalarında daha fazla erkek hastalarda %85 kadın hastalarda %140 Erkek Yaşa Göre Metabolik Sendrom Yaygınlığı CATIE (%) NHANES (%) yaş yaş yaş yaş yaş Kadın yaş yaş yaş yaş yaş Mc Evoy ve ark., Schizophr Res 2005
11 CATIE:10 Yıllık Koroner Kalp Hastalığı Riski Karşılaştırması 5 kardiyak risk değişkeninden 4 ü şizofreni hastalarında kontrollere göre daha yüksek sigara kullanımı %68 x %35 diyabet %13 x %3 hipertansiyon %27 x %17 düşük HDL 43.7mg/dl x 49.3 mg/dl total kolesterol Framingham: 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski Şizofreni hastalarında kontrollere göre daha yüksek E %9.4 x %7.0 (%34 daha yüksek) K %6.3 x %4.2 (%50 daha yüksek) Goff ve ark., Schizophr Res 2005
12 CATIE:10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski Üzerine Antipsikotik Etkisi Birincil etki ölçütü: 10 Y l İçeris sindeki Framingham Koroner Kalp Hastal ğ (KKH) Riskindeki Değişim (18 ay veya tedavi kesimi) 10 Y n=1125 PERF Faz 1 RİS OLZ KTY ZİP Yıl İçindeki Koroner Kalp Hastalığı Riskinde Değişim Başlangıç KKHKH riski, tedavi süresi, demografik ve diğer KKH riskiyle ilişkili başlangıç ölçümleri açısından kontrol edilmiş (ANCOVA) OLZ KTY PERF 0.5 RİS ZİP Daumit ve ark., Schizophr Res 2008
13 CLAMORS:Kardiyovasküler ve Metabolik Risk n=1452, İspanya yaş Şizofreni, şizofreniform ve şizoaffektif bozukluk (DSM IV) En az 12 haftalık tedavi RİS, OLZ, KTY, ZİP, AMİS veya HAL Kontrol grubu yok Toplam Erkek Kadın p Metabolik Sendrom % Framingham ort. 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski SCORE ort. 10 Yıl İçerisindeki Ölümcül Kardiyovasküler Hastalık Riski <.001 <.001 Bobes ve ark., Schizophr Res 2007
14 CLAMORS:Kardiyovasküler ve Metabolik Risk Metabolik sendrom, kardiyovasküler hastalık ve ölüm riski her iki cinste de yaş ile artıyor SCORE Framingham Metabolik Sendrom Çok Yüksek / Yüksek Risk % % <25 yaş yaş yaş yaş yaş >65 yaş Toplam Bobes ve ark., Schizophr Res 2007
15 CLAMORS:Kardiyovasküler ve Metabolik Risk İspanyada şizofreni hastalarındaki metabolik sendrom yaygınlığı genel olarak diğer ülkelerdekine göre (ABD, Finlandiya, Kanada) daha düşük ancak aynı ülkede şizofrenisi olmayan >10 15 yaş bireylerin aralığında Bu fark daha düşük oranlardaki lipid metabolizması bozukluğu ile ilgili (Akdeniz diyeti?) Koroner kalp hastalığı riski (Framingham) CATIE bulgularına benzer (K %4.5 x % 6.3, E %8.3 x %9.4) 10 yıl içerisindeki ölümcül kardiyovasküler hastalık riski (SCORE) hastaların %8 inde çok yüksek / yüksek Bobes ve ark., Schizophr Res 2007
16 CLAMORS:Metabolik Sendromun Kardiyovasküler Riske Etkisi Metabolik sendromu olan hastalarda kardiyovasküler hastalık ve ölüm riski daha yüksek Framingham ort. 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski Çok Yüksek/ Yüksek ( %10) Framingham % SCORE ort. 10 Yıl İçerisindeki Ölümcül Kardiyovasküler Hastalık Riski Çok Yüksek/ Yüksek ( %3) SCORE % * Metabolik Sendrom MS* Olan MS Olmayan < < < <.001 p Arango ve ark. Schizophr Res 2008
17 Türkiye de Şizofreni ve Şizoaffektif Bozukluğu Olan Hastalarda Metabolik Sendrom Yaygınlığı Çalışma Örneklem n (Kadın/Erkek) Ort. Yaş (yıl) Ölçüt Yaygınlık (%) Kurt, Altınbaş, Alataş ve ark., Türkiye de Psikiyatri 2007 Cerit, Özten, Yıldız, Turk Psikiyatri Derg 2008 Böke, Aker, Sarısoy ve ark., Int J Psychiatry Med 2008 Güleç Öyekçin, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009 Öncü ve ark., Kinik Psikofarmakoloji Bülteni 2009 Kaya, Virit, Altındağ ve ark., Nöropsikiyatri Arşivi 2009 Yazıcı, Anıl Yağcıoğlu, Ertuğrul ve ark., Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2010 Şizofreni Yatan Şizofreni/ Şizoaffektif Ayaktan Şizofreni Yatan Şizofreni/ Şizoaffektif Ayaktan Şizofreni Yatan Şizofreni/ Ayaktan Şizofreni/ Ayaktan & Yatan 296 (138/158) 55.2 IDF (41/59) 34.7 ATP III ATP IIIA IDF 231 (57/174) 38.5 IDF (24/10) 33.7 ATP III (36/51) 34.4 ATP III ATP IIIA IDF 319 (178/141) 38.4 ATP III ATP IIIA IDF IDF 21 ; 32 (AP Sayısı) 24 ; 27 (Ted. Dir.)
18 Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, 2010 Haziran
19 Şizofrenide Metabolik Sendromun Yaygınlığı ve Klinik Özellikleri: Türkiye Örnekleminden Bulgular Yöntem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi,Psikiyatri AD Aralık 2004 Ocak 2007 arasındaa başvuran 319 ardışık hasta (ayaktan yatan) Şizofreni (DSM IV) Onam alınan hastalarda FM, laboratuar ve klinik değerlendirme Metabolik sendrom tanımı: ATP III, ATP IIIA, IDF Genel toplum verileri ile karşılaştırma METSTAR çalışması (n=4264) (Kozan ve ark., Eur J Clin Nutr 2007) 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski: Framingham puanlaması (Wilson ve ark., Circulation 1998)
20 Tüm Hasta Grubunda ve Metabolik Sendrom Varlığına Göre Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Tüm Grup Yaş, ort ±SS 38.4± ± ± Cinsiyet, n (%) Erkek Kadın 141 (% 44.2) 178 (% 55.8) Hastalık Başlangıç Yaşı, ort.±ss 25.4±10 Hastalık Süresi (yıl), ort.±ss 12.9± ± ± İlk Hastaneye Yatış Yaşı (yıl), ort.±ss 28.4± ± ± Antipsikotik Tedavi, n (%) Risperidon Olanzapin Klozapin Ketiyapin Ziprasidon Tipik antipsikotik 59 (% 18.5) 64 (% 20.1) 104 (% 32.6) 26 (% 8.2) 2 (%.6) 61 (% 19.1) Antipsikotik Tedavi Süresi (ay), ort.±ss 43.2± ± ± IDF MS Olan MS Olmayan p 60 (% 45.1) 73 (% 54.9) 81 (% 43.5) 105 (% 56.5) ± ± (% 19.1) 28 (% 21.4) 43 (% 32.8) 11 (% 8.4) 24 (% 18.3) 34 (% 18.4) 36 (% 19.5) 61 (% 33) 15 (% 8.1) 2 (% 1.1) 37 (% 20).889 n=32 (%10) düşük dozda ek antipsikotik kullanımı mevcut
21 Tüm Grup IDF MS Olan MS Olmayan p Beden Kitle İndeksi (kg/m 2 ), ort ±SS 28.9± ± ± Sigara Kullanımı, n (%) 144 (% 45.1) 62 (% 46.6) 82 (% 44.3).685 Ailede Şizofreni Öyküsü 145 (% 45.5) 61 (% 45.9) 84 (% 45.2).853 Ailede Çoğul Şizofreni Öyküsü 60 (%18.9) 28 (%21.1) 32 (% 17.2).368 Ailede Diyabet Öyküsü, n (%) 135 (% 42.5) 52 (% 39.4) 83 (% 44.6).353 Ailede Hipertansiyon Öyküsü, n (%) 204 (% 63.9) 80 (% 60.6) 124 (% 66.7).267 Ailede Lipid Metabolizması Bozukluğu Öyküsü, n (%) 135 (% 42.3) 47 (% 35.6) 88 (% 47.3).037 Ailede Koroner Kalp Hastalığı Öyküsü, n (%) 56 (%17.6) 20 (% 15.2) 36 (% 19.4).332 Ailede Obesite Öyküsü, n (%) 13 (% 4..1) 3 (% 2.3) 10 (% 5.4).168
22 Tüm Hasta Grubunda ve Cinsiyete Göre Metabolik Sendrom Yaygınlığı Ölçek Metabolik Sendrom, n (%) Tüm Örneklem (n=319) ATP III ölçütleri 109 (%34.2) ATP IIIA ölçütleri 118 (%37) IDF ölçütleri 133 (%41.7) Erkek (n=141) Kadın (n=178) p 39 (%27.7) 70 (%39.3) (%32.6) 72 (%40.4) (%42.6) 73 (%41.0).781 ATP III: Ulusal Kolesterol Eğitim Programının Erişkin Tedavi Protokolü (Adult Treatment Protocol of the National Cholesterol Education Program / NCEP) ATP III A: Uyarlanmış Erişkin Tedavi Protokolü (Adaptedd Adult Treatment Protocol) IDF: Uluslararası Diyabet Federasyonu (International Diabetes Federation)
23 Karşılanan Metabolik Sendrom Ölçütleri ATP III ölçütleri ATP IIIA ölçütleri IDF ölçütleri MS Olan MS Olmayan MS Olan MS Olmayan MS Olan MS Olmayan Karşılanan Ölçüt, n (%) Karın çevresi Kan basıncı Trigliserid HDL kolesterol Glukoz 100 (% 91.7) 73 (% 64.6) 85 (% 78) 72 (% 66.1) 40 (% 36.7) 111 (% 52.9) 40 (% 19) 49 (% 23.3) 37 (% 17.6) 13 (% 6.2) 104 (% 88.1) 77 (% 68.1) 91 (% 77.1) 76 (% 64.4) 65 (% 55.1) 107 (% 53.2) 36 (% 31.9) 43 (% 21.4) 33 (% 16.4) 35 (% 17.4) 133 (% 100) 86 (% 64.7) 100 (% 75.2) 80 (% 60.2) 73 (% 54.9) 159 (% 85.5) 27 (% 14.5) 34 (% 18.3) 29 (% 15.6) 27 (% 14.5) 1. Karın çevresi 2. Trigliserid Kan basıncı / HDL kolesterol 5. Glukoz Tüm grupta 134 hastada (%42) hipertg, 113 hastada (%34) hipertansiyon, 100 hastada (%31) hiperglisemi mevcut Tüm grupta 13 hasta (%4.1) antilipidemik, 20 (%6.3) antihipertansif ve 12 hasta (3.8%) antidiyabetik ilaç kullanmakta
24 ATP Ölçütlerine Göre Şizofreni Hastaları ve Genel Toplumda (METSTAR Çalışması)** Metabolik Sendrom Yaygınlığı 100 Metabolik Sendrom Yaygınlığı (%) * n=22 n=76 n=24 n=284 n=31 n=341 n=25 n=319 n=7 n=256 n= >70 Yaş Grupları Şizofreni Hastaları Genel Toplum *p=.0002 **Kozan O, Oguz A, Abaci A, Erol C, Ongen Z, Temizhan A, Celik S (2007) Prevalence of the metabolic syndrome among Turkish adults. Eur J Clin Nutr 61:
25 ATP Ölçütlerine Göre Şizofreni Hastaları ve Genel Toplumda (METSTAR Çalışması) Erkeklerde Metabolik Sendrom Yaygınlığı Erkeklerde Metabolik Sendrom Yaygınlığı (%) * n=11 n=66 n=6 n=126 n=12 n=137 n=8 n=118 n=2 n=97 n= >70 Yaş Grupları Şizofreni Hastaları Genel Toplum *p=.0162
26 ATP Ölçütlerine Göre Şizofreni Hastaları ve Genel Toplumda (METSTAR Çalışması) Kadınlarda Metabolik Sendrom Yaygınlığı Kadınlarda Metabolik Sendrom Yaygınlığı (%) * n=11 n=59 n=18 n=158 n=19 n=204 n=17 n=201 n=5 n=159 n= >70 Yaş Grupları Şizofreni Hastaları Genel Toplum *p=.0039
27 Tüm Grup ve Metabolik Sendromu Olan/Olmayan Şizofreni Hastalarında 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski (Framingham puanı), ort ±SS* Tüm Grup MS Olan n=103 IDF MS Olmayan n= ± ± ±4.2 <.0001 p *Framingham puanı 218 hasta için hesaplanabilmiştir, yaş:30 74
28 Şizofreni Hastalarında Metabolik Sendromun Cinsiyete Göre 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski Üzerine Etkisi 40,0 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski (%) 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2.4 Kadın Toplam * 4.9 Yaş kontrol edildiğinde Cinsiyet 6.8 Erkek Toplam ** 12.1 Metabolik Sendromu Olmayan Metabolik Sendromu Olan *p<.0001, **p=.002
29 Şizofreni Hastalarında Cinsiyetin 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski Üzerine Etkisi 25,0 10 Yıl İçerisindeki Koroner Kalp Hastalığı Riski (%) 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 3.6 Yaş kontrol edildiğinde * 9.3 n=115 n= * n=48 n=32 Toplam * ** * n=34 n=37 n=26 n=27 n=7 n= Yaş Grupları Kadın Erkek *p<.0001 **p=.001
30 Şizofreni Hastalarında Metabolik Sendromun Yordayıcıları Olası yordayıcılar: Hastalık başlangıç yaşı Antipsikotik tipi Antipsikotik süresi Cinsiyet Yaş grupları Beden kitle indeksi Ailede şizofreni öyküsü Lojistik regresyon analizi (ileriye doğru seçimli) Tek yordayıcı hastalık başlangıç yaşı (B=0.034, OR:1.04, 95% CI= , p=0.004)
31 Sonuç ATP III %21 35, ATP IIIA %34 36, IDF %32 43 Örneklemin 1/3 ündenn fazlasında metabolik sendrom mevcut ATP III %34, ATP IIIAA %37, IDF %42 Şizofreni hastalarındaa ATP ölçütleri ile dünyadaki diğer çalışmalara göre orta yükseklikte bir yaygınlık Saptanan yaygınlık Türkiye deki 4 çalışmanın bulgularıyla uyumlu a aralıkta (Cerit ve ark., Turk Psikiyatri Derg 2008; Böke ve ark., Int J Psychiatry Med 2008; Güleç Öyekçin, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009; Kaya ve ark., Nöropsikiyatri Arşivi 2009)
32 Çarpıcı bir bulgu Şizofreni hastalarındaa metabolik sendrom yaygınlığı genel topluma göre sadece yaş grubunda daha yüksek ( x2) İleri yaşlarda sağ kalanlarda daha az metabolik sorun? (Cohn n ve ark., Can J Psychiatry 2004; Hagg ve ark., Int Clin Psychopharmacol 2006; Huang ve ark., Acta Psychiatr Scand 2009) Genel Türk toplumunda yüksek metabolik sendrom yaygınlığı (Kozan ve ark. Eur J Clin Nutr 2007) Türkiye deki diğer çalışmalarda da genel toplum karşılaştırmasında benzer yaygınlık (Güleç k (Cerit ve ark., Turk Psikiyatri Derg 2008; Kaya ve ark., Nöropsikiyatri Arşivi 2009) daha düşük yaygınlık Öyekçin, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009)
33 Türkiye de şizofreni hastalarında ve genel toplumda ATP ölçütlerine göre metabolik sendrom K>E karın çevresi belirleyici temel faktör Metabolik sendrom gelişiminde antipsikotik tipi ve süresi yordayıcı değil kesitsel desen, örneklem büyüklüğü? daha yüksek doz (KLZ, OLZ) kullanan örneklemde farklı sonuçlar? geç hastalık başlangıç yaşı yordayıcı az incelenmiş bir konu cut (Heiskanen ve ark. J Clin Psychiatry 2003; Bermudes ve ark. Psychosomatics 2006) benzer bulgular mevc
34 Şizofreni hastalarındaa 10 yıl içerisindeki koroner kalp hastalığıı riski Türkiye bulguları CATIE&CLAMORS bulguları benzer oranlarda K %3.6 x % 6.3 x %4.5 E %9.3 x %9.4 x %8.3 metabolik sendromu olan ve erkek hastalarda KV risk daha yüksek
35 Şizofreni hastalarında Türkiye de de dünyada olduğu gibi (Nasrallah ve ark. Schizophr Res 2006) antilipidemik, antihipertansif, antidiyabetik tedavi kullanımı çok düşük Metabolik ve kardiyovasküler hastalıklar yeterince saptanamamakta ve/veya müdahale edilememekte Ağır ruhsal bozukluğu olan hastalarda kardiyovasküler riskin standart bir biçimde ele alınması önemli Avrupa Psikiyatri Birliği Ağır Ruhsal Hastalığı Olan Bireylerde Kardiyovasküler Hastalık ve Diyabet Pozisyon Bildirisi (De Hert ve ark., Eur Psychiatry 2009)
36 Ağır Ruhsal Hastalığı Olan Bireylerde Kardiyovasküler Riski Ele Alma 1. gün 1. Öykü: Geçirilmiş hastalıklar, aile öyküsü, sigara kullanımı, egzersiz, diyet >12 ay AP tedavi alanlarda 2, 3 ve 4 yıllık tekrarla 6. hafta 12. hafta Yıllık İzleme Alınan /Tedaviye Başlanan Tüm Hastalarda 2. FM: TA, kilo, karın çevresi, beden kitle indeksi (BKİ) normal ise Tedavisiz hastada kardiyometabolik risk profiline göre AP seç 2, 3 ve 4 tekrarla İlk 6 haftada >%7 kilo alan hastalara dikkat et. Bu durumda AP seçimini gözden geçir. normal ise 2, 3 ve 4 tekrarla normal ise 2, 3 ve 4 tekrarla De Hert ve ark. Eur Psychiatry, Laboratuar: AKŞ ve açlık lipidleri (Total kolesterol, LDL, HDL, trigliserid) 2. ve/veya 3. adımdan 1 anormal bulgu 4. Öneri: Sigara bırakma, gıda seçenekleri, fiziksel aktivite en az 1 risk faktörü + AP seçimi:metabolik ve psikiyatrik açıdan gözden geçir Kardiyovasküler riski azaltmak için tedavi gerekebilir (konsültasyon) Kilo:BKİ 25 kg/m 2 Karın çevresi: E<102 cm K<88 cm olmalı DM olmayan hastalarda: Antihipertansif: TA 140/90 mmhg olması için Statinler:Total Kol. 190mg/dl; LDL 115mg/dl için DM olan hastalarda konsültasyon HbA 1c < %7 TA 130/80 mmhg Statinler:Total Kol. 175mg/dl; LDL 100mg/dl için
37 Metabolik sendrom yaygınlığının oldukça yüksek olduğu Türkiye de, özellikle genç (20 29 yaş) şizofreni hastaları metabolik sendrom ve kardiyovasküler hastalıklar açısından daha yüksek risk altında Şizofreni hastalarındaa metabolik sendrom ve kardiyovasküler hastalıklarla ilgili risk faktörleri hızla ele alınmalı İlişkili erken ölüm riski bu hasta grubunda genel topluma göre daha yüksek
38 Teşekkür Ederim
Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE
Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona
DetaylıŞizofreni Hastalarında Metabolik Sendrom Sıklığı ve İlişkili Etmenler
Türk Psikiyatri Dergisi 2008; 19(2):124-132 Şizofreni Hastalarında Metabolik Sendrom Sıklığı ve İlişkili Etmenler Dr. Cem CERİT 1 Dr. Eylem ÖZTEN 2, Dr. Mustafa YILDIZ 3 Özet / Abstract Amaç: Bu çalışmada
DetaylıTip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği
Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Ayfer Bayındır Şeyda Özcan İlhan Satman Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Koç Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir.
ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir. Metabolik Sendrom Araştırma Grubu Prof.Dr. Ömer Kozan Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fak. Kardiyoloji ABD, İzmir
DetaylıFarklı Psikiyatrik Tanılı Hastalarda Glisemik Kontrol ile Serum Lipid Profili Arasındaki İlişki: HbA1c, dislipidemi'yi mi öngörüyor?
Farklı Psikiyatrik Tanılı Hastalarda Glisemik Kontrol ile Serum Lipid Profili Arasındaki İlişki: HbA1c, dislipidemi'yi mi öngörüyor? Hasan Mervan AYTAÇ, Sinem ACAR, Nazan AYDIN Bakırköy Prof. Dr. Mazhar
DetaylıKoroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;
KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri
DetaylıMetabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay
Metabolik Sendrom Tanı Tedavi Dr. Abdullah Okyay Metabolik Sendrom İnsülin direnci (İR) zemininde ortaya çıkan Abdominal obesite Bozulmuş glukoz toleransı (BGT) veya DM HT Dislipidemi Enflamasyon, endotel
DetaylıAntipsikotik İlaçlar & Metabolik Yan Etkiler
Şizofreni Hastalarında Erken Ölüm ve Metabolik Sendrom Antipsikotik İlaçlar & Metabolik Yan Etkiler Prof. Dr. Ayşen Esen-Danacı Celal Bayar ÜTF Psikiyatri AD 1 Şizofreni ve psikotik bozukluklu hastalarda,
DetaylıHipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı
Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları
DetaylıPURE Türkiye Sağlık Çalışması 3. Yıl Analiz sonuçları. PURE Türkiye
Sağlık Çalışması 3. Yıl Analiz sonuçları N (kişi) 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Türkiye Örneklemi N=2072 2072 1274 798 Kadın Erkek Toplam PURE Örneklemi N=3654 N (kişi) 4000 3500 3000 2500 2000
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıBeyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;
MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.
DetaylıHiperlipidemiye Güncel Yaklaşım
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sık Görülen Kardiyolojik Sorunlarda Güncelleme Sempozyum Dizisi No: 40 Haziran 2004; s. 69-74 Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Hakan
DetaylıAçıklama 2008 2010. Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:
Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı: Şizofreni Hastalarında Bedensel Sağlık Sorunları ve Çözüm Yolları Dr. Berna Binnur Akdede DEÜTF Psikiyatri AD 06.10.2010 Mortalite genel populasyondan
DetaylıPrediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi?
Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi? Prof Dr Füsun Saygılı EgeÜTF Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıBD DM Mortalite ve morbiditenin
DetaylıTürkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II
47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi
DetaylıMetabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler
Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik
DetaylıKronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,
DetaylıEskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı
Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik
DetaylıKoroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;
KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri
DetaylıKardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :
2008 İskemik Kalp Hastalıklarında Primer ve Sekonder Korunma Doç. Dr. Mehdi Zoghi Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden : 1. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) erken ölümlerin başlıca
DetaylıBasın bülteni sanofi-aventis
Basın bülteni sanofi-aventis 7 Kasım 2007 ULUSLARARASI DİYABET TEDAVİ PRATİKLERİ KAYIT ÇALIŞMASI NIN (IDMPS) TÜRKİYE SONUÇLARI HEDEF TEDAVİ KALİTESİNİ ARTIRMAK ÇALIŞMANIN AMACI ve YÖNTEMİ Uluslararası
DetaylıPERİTON DİYALİZİ YAPAN HASTALARDA İKODEXTRİN KULLANIMININ METABOLİK SENDROM VE DİĞER KARDİOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ İLE İLİŞKİSİ
PERİTON DİYALİZİ YAPAN HASTALARDA İKODEXTRİN KULLANIMININ METABOLİK SENDROM VE DİĞER KARDİOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ İLE İLİŞKİSİ Şebnem KARAKAN, Siren SEZER, F.Nurhan ÖZDEMİR ACAR Başkent Üniversitesi
DetaylıDiyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma
Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**
DetaylıTip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 15 (1) 29-33 (2008) Tip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı Serkan İpek Doğanşehir Devlet Hastanesi, İç Hastalıkları Kliniği, Malatya Amaç: Bu çalışma,
Detaylı2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü?
2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? Prof. Dr. Adnan Abacı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı.
DetaylıObez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki
Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Ayşe Ağbaş 1, Emine Sönmez 1, Nur Canpolat 1, Özlem Balcı Ekmekçi 2, Lale Sever 1, Salim Çalışkan 1 1. İstanbul Üniversitesi,
DetaylıHipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar
DetaylıUYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...
UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan
DetaylıŞİZOFRENİ VE METABOLİK SENDROM: İZLEM ÇALIŞMASI
T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ŞİZOFRENİ VE METABOLİK SENDROM: İZLEM ÇALIŞMASI Dr. Gökhan YOCA UZMANLIK TEZİ Olarak Hazırlanmıştır ANKARA 2015 T.C.
DetaylıŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada
DetaylıPOSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ
POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ Transplant İlişkili Hiperglisemi (TAH) Posttransplant Diabetes Mellitus
DetaylıYaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Detaylıİleri Obez Diyabetiklerde Tedavi Yaklaşım Bariatrik Cerrahinin Zamanlaması
İleri Obez Diyabetiklerde Tedavi Yaklaşım Bariatrik Cerrahinin Zamanlaması Prof.Dr.Volkan Genç Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD Meme-Endokrin ve Metabolizma Cerrahisi ÇOK BİLİNENLER
DetaylıDemografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi
Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi İçindekiler Giriş Bilgi Keşfi Sınıflandırma Uygulama Sonuç ve Öneriler Giriş Koroner Arter Hastalığı(KAH) : Koroner arterler kalbi besleyen
DetaylıPsikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi
Psikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi Yavuz Ayhan, Ayşe Elif Anıl Yağcıoğlu Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Araştırmacı Danışman Konuşmacı
DetaylıYÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
YÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Yüksek kolesterolde ilaç tedavisi üzerinde çok tartışılan bir konudur. Hangi kolesterol düzeyinde ilaç başlanacağı gerçekten yorumlara açıktır
DetaylıDiyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
DetaylıKRONİK PSİKİYATRİK HASTA SERVİSLERİNDE TEDAVİ GÖRMEKTE OLAN ŞİZOFRENİ HASTALARINDA METABOLİK SENDROM SIKLIĞI
KRONİK PSİKİYATRİK HASTA SERVİSLERİNDE TEDAVİ GÖRMEKTE OLAN ŞİZOFRENİ HASTALARINDA METABOLİK SENDROM SIKLIĞI Erhan Kurt 1, Kürşat Altınbaş 2, Gazi Alataş 3, İsmail Özver 4 1 Uzm. Dr., 2 Asis. Dr., Bakırköy
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıAlgoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi
Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi TEMD Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi TIBBİ BESLENME TEDAVİ ALGORİTMASI Tip 1 Diyabetli Tip 2 Diyabetli Gestasyonel Diyabetli Diyabetik Gebe Prediyabet
DetaylıDoç. Dr. Halil Coşkun. Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu
Doç. Dr. Halil Coşkun Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu GİRİŞ 2010 verilerine göre dünyada erişkinlerde (20-79 yaş) diabet prevalansı %6,4 (285 milyon). 2030 da bu oranın %7,7 ye (439 milyon) yükseleceği öngörülüyor.
DetaylıPREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY
PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.
DetaylıTip 2 Diyabet te Agresif Tedavi Gerekli mi? EVET. Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı
Tip 2 Diyabet te Agresif Tedavi Gerekli mi? EVET Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Günümüzde diyabet tedavisinde neredeyiz? Tedavide başarı durumumuz
DetaylıSALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya
SALTurk Çalışması Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya Amaç Türkiye de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak Kabul ve
DetaylıSTATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu
STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD KV olay riski (%) Statin çalışmaları: Primer koruma 10 8 6 4 2 0 1 Statin Placebo WOSCOPS WOSCOPS
DetaylıAntipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum
Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum Dr. Meram Can Saka AÜTF Psikiyatri 10.Mart.2017 Cuma 2. Psikiyatri Zirvesi ve 9. Ulusal Anksiyete Kongresi Şizofrenide tedaviye uyum 1. Nedir? 2. Neden
DetaylıDiyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli
Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.
DetaylıYatan hastalarda güncel diyabet tedavisi
Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü
DetaylıKAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı
DetaylıPERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Erol Demir¹, Sevgi Saçlı¹,Ümmü Korkmaz², Ozan Yeğit², Yaşar Çalışkan¹, Halil Yazıcı¹, Aydın Türkmen¹, Mehmet Şükrü
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıMaskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi
Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Mustafa Altay 1, Nihal Özkayar 2, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Murat Alışık 4, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2 1 Ankara Numune Eğitim
DetaylıTND Böbrek Sağlığı Otobüsü
Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
DetaylıÝki Uçlu Duygudurum Bozukluðunda Metabolik Sendrom Sýklýðý
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Ýki Uçlu Duygudurum Bozukluðunda Metabolik Sendrom Sýklýðý Metabolic Syndrome in Bipolar Affective Disorder Bayram Yýldýz Specialist of Psychiatry Kayseri Training and Research
DetaylıDİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı
DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili
DetaylıHEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ
HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi
DetaylıHipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sağlıklı kişi Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler
DetaylıPERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ
PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA REZİDÜEL RENAL FONKSİYON VE İNVAZİF OLMAYAN ATEROSKLEROZ BELİRTEÇLERİ İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Abdullah Özkök 1, Nihat Polat
DetaylıTürk Hipertansiyon İnsidans Çalışması
Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek
DetaylıProf. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı
DM TEDAVİSİNDE KOMPLİKASYONLAR DM TEDAVİSİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Slide 1 Sunum planı DM ve kardiyovasküler hastalık-riskleri
DetaylıDünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)
Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya
DetaylıTürk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı
Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması (SALTurk) 2007 Türk Hipertansiyon Prevalans
DetaylıYÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?
YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları
DetaylıTürkiye KBH Prevalansı Araştırması 5
Türkiye de Kronik Böbrek Hastalığı Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar CREDIT Çalışması Koordinatörü Kronik Böbrek Hastalığı Sık görülen (%10), Morbiditesi ve mortalitesi
DetaylıProf.Dr. Oktay Ergene. Kardiyoloji Kliniği
Hipertrigliseridemii id i Tedavisi i Prof.Dr. Oktay Ergene İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Hipertrigliseridemi Gelişimiş VLDL Chylomicron Liver Defective Lipolysis Remnants
DetaylıHastalarda insulin direncini ölçmek klinik pratiğimizde tanı koymak ve tedaviyi yönlendirmek açısından yararlı ve önemlidir.
Hastalarda insulin direncini ölçmek klinik pratiğimizde tanı koymak ve tedaviyi yönlendirmek açısından yararlı ve önemlidir. Dr. Sibel Güldiken Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma
DetaylıBÖBREK NAKLİ SONRASI HİPERÜRİSEMİ GELİŞİMİ İLE İLİŞKİLİ RİSK FAKTÖRLERİNİN ARAŞTIRILMASI. Dr. Şahin EYÜPOĞLU
BÖBREK NAKLİ SONRASI HİPERÜRİSEMİ GELİŞİMİ İLE İLİŞKİLİ RİSK FAKTÖRLERİNİN ARAŞTIRILMASI Dr. Şahin EYÜPOĞLU Giriş Hiperürisemi, böbrek nakli sonrası yaygın olarak karşılaşılan bir komplikasyondur. Hiperürisemi
DetaylıAntianjinal ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer
Antianjinal ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 2 2 1 Koroner iskemi, anjina, enfarktüs ve antianjinal tedavi Kalp dokusu, oksijene ihtiyacı bakımından vücuttaki pek çok organa göre daha az
DetaylıÇok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi
Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografik Koroner Anjiyografi Sonrası Uzun Dönem Kalıcı Böbrek Hasarı Sıklığı ve Sağkalım ile İlişkisi Hamza Sunman 1, Mustafa Arıcı 2, Hikmet Yorgun 3, Uğur Canpolat 3, Metin
DetaylıDİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:
DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması
DetaylıHemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki
Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Nimet Aktaş*, Mustafa Güllülü, Abdülmecit Yıldız, Ayşegül Oruç, Cuma Bülent
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıSon 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.
Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal
DetaylıHİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI
HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Reyhan ERSOY Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HİPOGLİSEMİ VE DİYABETES MELLİTUS Hipoglisemi Diyabetes
DetaylıSoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin
DetaylıGlisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir
Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir HD e yeni başlayan hastaların 1/3 de neden diyabetik nefropati Yeni başlayan
DetaylıŞizofrenili Hastalarda Atipik Antipsikotiklerin Etkililikleri: CATIE Çalışması ve Düşündürdükleri
Şizofrenili Hastalarda Atipik Antipsikotiklerin Etkililikleri: CATIE Çalışması ve Düşündürdükleri Prof. Dr. Mesut ÇETİN GATA Haydarpaşa Psikiyatri İstanbul New England J Med. 2005;353:1209-1223 September
DetaylıHIV ile İlişkili Komorbiditeler Simpozyumu: Multidisipliner Bakım Ağı Oluşturma 4 Kasım 2016,(İstanbul)
HIV ile İlişkili Komorbiditeler Simpozyumu: Multidisipliner Bakım Ağı Oluşturma 4 Kasım 2016,(İstanbul) Kardiyovasküler Sorunlu Hasta Dr. Cihan YEŞİL Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları
Detaylıİşyeri Hemşireliğinde Sağlığı Geliştirme Uygulamaları. Prof.Dr.Ayşe Beşer DEÜ Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr
İşyeri Hemşireliğinde Sağlığı Geliştirme Uygulamaları Prof.Dr.Ayşe Beşer DEÜ Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr Gelişmiş ülkelerde İşyeri hemşirelerinin etkinlikleri Sağlığı geliştirici davranışlar
DetaylıSivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri Frequency of Some Chronic Diseases and Risk Factors Among the Elderly People
DetaylıDr. Nur Öztürk Doç. Dr. Güliz Özgen
Dr. Nur Öztürk Doç. Dr. Güliz Özgen Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 6.Psikiyatri Kliniği Pürinler nöromodülasyon ve nörotransmisyon süreçlerinde
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
DetaylıJNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı
JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon
DetaylıŞizofrenide QT ve P Dispersiyonu
Şizofrenide QT ve P Dispersiyonu Sema Baykara*, Mücahit Yılmaz**, Murat Baykara*** *Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi AMATEM Kliniği **Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği
DetaylıPERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ
PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Hüseyin Oflaz 2, Tevfik Ecder 1, Semra Bozfakıoglu
DetaylıAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Pediatri, Ankara, Türkiye 2. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji, Ankara, Türkiye 3
OBEZ ÇOCUK VE ADOLESANLARDA KREATİNİN KLERENSİNDE ARTIŞ METABOLİK SENDROMU OLANLARDA İSE SİSTATİN-C DÜZEYİ ARTIŞI OLASI BÖBREK HASARININ İLK GÖSTERGELERİDİR Dilşah Önerli Salman 1, Zeynep Kaba Şıklar 2,
DetaylıÜniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe
DetaylıİŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ
İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ Yaşar Çalışkan 1, Abdullah Özkök 1, Gonca Karahan 2, Çiğdem Kekik 2, Halil Yazıcı 1, Aydın
DetaylıHİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı
Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi
DetaylıFİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ
FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ Fiziksel Aktivite Kassal kontraksiyon ve enerji harcaması gerektiren her türlü hareket Egzersiz Sağlık durumunu iyileştirmek Fiziksel uygunluğu
DetaylıÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan
Türkiye Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease InChildren CREDIC Dr. Fatoş Yalçınkaya Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesi TÜBİTAK tarafından
DetaylıULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ
ULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ 1. Dünyada kalp-damar hastalıkları ile ilgili epidemiyolojik gerçekler 1.1. Kalp ve Damar Hastalığı Kavramı 1.2. Dünyada Kalp ve Damar Hastalıklarının Epidemiyolojisi
DetaylıKadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi
Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Araştırmacılar: As. Dr. Simge Seren KIRLIOĞLU As. Dr. Sinem ACAR Doç. Dr. Pınar ÇETİNAY AYDIN Prof.
DetaylıBESLENME TEDAVISININ GLISEMIK KONTROL, AĞıRLıK YÖNETIMI VE KARDIYOVASKÜLER HASTALıK RISK PROFILINE ETKISI
BESLENME TEDAVISININ GLISEMIK KONTROL, AĞıRLıK YÖNETIMI VE KARDIYOVASKÜLER HASTALıK RISK PROFILINE ETKISI Dr. Öğr. Üyesi Aylin Açıkgöz Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik
DetaylıTürkiye Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT
Türkiye Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar CREDIT Çalışması Koordinatörü Kronik Böbrek Hastalığı Sık görülen, Renal ve
DetaylıDİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA
DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği *Diyabet, genellikle hiperglisemi şeklinde ortaya çıkan kronik
DetaylıDt. İSMAİL SERDAROĞLU SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANI
Dt. İSMAİL SERDAROĞLU SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANI Sağlık Bakanlığı Yaklaşımı ve Son Ulusal Veriler A-Rakamlarla Diyabet B-Sağlık Bakanlığınca Yapılanlar
DetaylıPSİKOFARMAKOLOJİ 3. Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.
PSİKOFARMAKOLOJİ 3 Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com PSİKOZ VE ŞİZOFRENİ Şizofreni belirtilerinin altında yatan düzeneği açıklamaya çalışan başlıca
Detaylı