4857 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma

Transkript

1 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma

2

3 Hatice KARACAN 4857 SAYILI İŞ KANUNUNA GÖRE FAZLA ÇALIŞMA 3. Baskı Çalışma Süresi Kavramı, Yasal ve Akdi Çalışma Süreleri Denkleştirme Dönemi ve Yoğunlaştırılmış İş Haftası Uygulaması Hafta Tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Kavramları Akdi Fazla Çalışma Fazla Çalışmanın Koşulları ve İspatı Fazla Çalışma Karşılığı Olarak Ücret ve Serbest Zaman Ücret Türlerine Göre Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması Ücretin Ödendiğinin İspatı-Faiz ve Başlangıcı Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İş ve İşçiler Fazla Çalışmaya İlişkin Olarak Mevzuatta Öngörülen Hukuki ve Cezai Yaptırımlar İş Kanununda Öngörülen İdari Para Cezalarına Karşı İtiraz Mercii Ankara 2011

4 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma Hatice KARACAN Hukuk Kitapları Dizisi: 823 ISBN Üçüncü Baskı: Haziran Sayfa Tasarımı: İlhan Eroğlu Kapak Tasarımı: İsmail Çam 226 Sayfa, 16x23,5 cm. 1. Çalışma Süreleri 2. Denkleştirme Dönemi 3. Yoğunlaştırılmış İş Haftası 4. İdari Para Cezaları 5. Fazla Sürelerle Çalışma 6. İspat 7. Ücret 8. Serbest Zaman 9. Faiz 10. Fazla Çalışma Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Yayın ve Dağıtım: Merkez Sağlık Sok. No: Sıhhiye / Ankara Tel : (312) Faks: (312) satis@seckin.com.tr Şube Strazburg Cad. No: 23/B Sıhhiye / Ankara Tel: (312) ankarasube@seckin.com.tr Şube Ankara Adliye Sarayı K-Blok Zemin Kat Sıhhiye / ANKARA Tel: (312) adliyesube@seckin.com.tr Şube Abide-i Hürriyet Cad. No: 179/E Şişli / İSTANBUL Tel : (212) Faks: (212) sislisube@seckin.com.tr Web Adresi / yayin@seckin.com.tr Baskı: Seçkin Yayıncılık, Tel: (0 312) / Sertifika No: 12416

5 Anneme

6

7 Üçüncü Baskıya Önsöz İlk basısı Haziran 2007 de yayınlanan çalışmamızın ikinci basısının da kısa bir süre içinde bitmesi bizi hem şaşırtmış, hem de sevindirmiştir. Çalışmamızda 4857 S.lı İş Kanununda tanımlanan fazla çalışma türlerinden, uygulamada en sık karşılaşılan ve hemen hemen her iş davasında gündeme gelen olağan fazla çalışma ele alınmıştır S.lı İş Kanununda, çalışma sürelerine ilişkin olarak getirilen yeniliklerden denkleştirme dönemi ve yoğunlaştırılmış iş haftası uygulaması çerçevesinde yeniden tanımlanan olağan fazla çalışma, koşulları, ispatı, karşılığı, sınır ve yasaklarıyla birlikte, Borçlar Kanununun ilgili hükümleri de göz önünde bulundurularak, zorunlu nedenlerle ve olağan üstü hallerde yapılan fazla çalışmalarla karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmamızda ayrıca, yine 4857 S.lı Kanunun yeniliklerinden biri olan, fazla sürelerle çalışma kavramına yer verilmiştir. Çalışmamızın güncellediğimiz bu basısında, fazla çalışma ile ilgili olarak, ikinci basıdan bu yana öğretide ortaya çıkan yeni görüş ve düşünceler eklenmiştir. Ayrıca okuyucuya faydalı olması açısından mümkün olduğunca fazla Yargıtay kararına atıf yaptığımız çalışmamızda, bu süreçte ortaya çıkan Yargıtay içtihatları da gözden geçirilerek, gerek fazla çalışma gerekse fazla çalışma bağlamında örtülü denkleştirme ve yoğunlaştırılmış iş haftası uygulaması hakkında şekillenen Yargıtay uygulaması ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra Yargıtay ın, çalışma saatlerini kendisi belirleyen işçiler ile üst düzey yöneticilerin fazla çalışma iddiaları, ara dinlenmeleri, miktar içermeyen ibraname ve ücretin yabancı para üzerinden ödenmesi vb. hakkında değişen içtihatları tespit edilmiştir. Ayrıca bu süreçte meydana gelen kanun değişikliklerinden ücret ve ücretin ödenmesi ile genel tatiller arasına alınan 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Gününe ilişkin değişikliklere yer verilmiştir. Ayrıca Torba Yasa olarak adlandırılan tarih ve 6111 S.lı Kanun ile 4857 S.lı İş Kanununda yapılan değişiklikler işlenmiştir. Bu bağlamda bir kez daha değişen, 4857 S.lı İş Kanununun 108. maddesi çerçevesinde Kanunda öngörülen idari para cezalarına karşı değişen itiraz mercii ile ilgili yasal süreç ve son durum güncellenmiştir. Son olarak, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan tarih ve 6098 S.lı yeni Borçlar Kanununun ilgili hükümlerine de, ibraname ve genel hizmet sözleşmesine ilişkin olanlar başta olmak üzere İş Kanunu ile karşılaştırmalı olarak yer verilmiştir. Üçüncü bası vesilesiyle hazırladığım bu önsözde başta eserime ilgi gösteren değerli okuyucularım olmak üzere çalışmamın yeni basıya hazırlanması konusunda beni yönlendiren Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Sayın hocam Doç. Dr. Talat CANBOLAT ile akademik tartışmalar konusunda değerli görüşlerini benimle paylaşan Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Sayın hocam Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU na; ayrıca çalışmamın basımını üstlenen Seçkin Yayıncılık tan Sayın Koray SEÇKİN, Mesut YILDIRIM ve Müge EDE ile sayfa ve kapak tasarımı konusunda göstermiş oldukları titizlikten dolayı Sayın İlhan EROĞLU ve İsmail ÇAM a bir kez daha teşekkürlerimi sunarım. Florya, Mayıs 2011 Hatice KARACAN

8

9 Önsöz Ülkemizde hemen her işyerinde yapılan fazla çalışma, işçi ve işverenin yanı sıra istihdam politikalarını da yakından ilgilendiren önemli bir konudur. Ayrıca, iş güvencesinin yeterince sağlanamamış olması, istihdam politikalarındaki yetersizlik ve ekonomideki kayıt dışılık, fazla çalışmanın önemini bir kat daha artırmaktadır. Nitekim iş sözleşmeleri sona erdikten sonra açılan iş davalarının büyük bir kısmında fazla çalışma iddiaları gündeme gelmektedir. Fazla çalışma kavramı, 4857 S.lı İş Kanununda, işin düzenlenmesi konusunda getirilen köklü değişiklikler çerçevesinde yeniden tanımlanmıştır. Fazla çalışmanın yanı sıra fazla sürelerle çalışma kavramına da yer verilen Kanunda, işçiye, fazla çalışmasının karşılığı olarak serbest zaman kullanma imkânı getirilmiştir. Bununla birlikte, esnekliği sağlamak amacıyla, genel olarak çalışma süreleri ve bu sürelerin haftanın çalışılan günlerine dağıtılması; denkleştirme dönemi ve yoğunlaştırılmış iş haftası uygulamasına yönelik olarak getirilen yenilikler, fazla çalışmanın yeniden değerlendirilmesini gerektirmiştir. Belirttiğimiz nedenlerle, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Bilim Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Normal Fazla Çalışma adı altında, 11 Temmuz 2006 tarihinde, Doç. Dr. Nurşen Caniklioğlu, Yrd. Doç. Dr. Talat Canbolat ve Yrd. Doç. Dr. Kübra Doğan Yenisey den kurulu jüri tarafından oybirliği ile kabul edilmiştir. Mevcut hukuki duruma göre yayınlanmadan önce güncellenen çalışmada, 4857 S.lı İş Kanununun 41. maddesi çerçevesinde fazla çalışma, öğretideki tartışmalar ve yargı kararları ışığında ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu vesileyle, çalışmalarımın başından itibaren bana yol gösteren, ayrıca tezimin kitap olarak yayınlanması konusunda beni cesaretlendiren danışman hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Talat Canbolat a, kaynaklara ulaşmam konusunda yardımlarını esirgemeyen ve savunma aşamasında değerli eleştirileriyle beni yönlendiren jüri üyesi sayın hocam Doç. Dr. Nurşen Caniklioğlu na ve okul hayatım boyunca göstermiş olduğu yakın ilgisinden dolayı sayın hocam Yrd. Doç. Dr. Birgül Sopacı ya şükranlarımı sunuyorum. Akademik kariyer yapmam konusunda beni teşvik eden ve araştırmalarım süresince maddi manevi her yönüyle destek olan Hukukçu Hanımlar Derneği ne ve İstanbul da kaldığım süre içinde beni hiç yalnız bırakmayan Emniyet mensubu Sayın Mehmet Emin Mesci ve ailesine teşekkürlerimi bir borç bilirim. Ayrıca tezi, fazla çalışma üzerine yazmam konusunda değerli önerilerinden dolayı sayın meslektaşım Av. Sait Karakaya ya, tezin kitap olarak basılmasını sağlayan Seçkin Yayıncılık tan Sayın Koray Seçkin ve Mesut Yıldırım a, sayfa ve kapak tasarımı konusunda göstermiş oldukları titizlikten dolayı Sayın Selda Kılınç ve Melike Bakar a teşekkür ediyorum. Üsküdar, Haziran 2007 Hatice KARACAN

10

11 İçindekiler Üçüncü Baskıya Önsöz... 7 Önsöz... 9 Kısaltmalar GİRİŞ I. KONU VE ÖNEMİ II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE SUNULMASI A. Konunun Sınırlandırılması B. Konunun Sunulması FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI I. GENEL OLARAK II. YASAL FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI A. Çalışma Süreleri Genel Olarak Çalışma Süresi Kavramı a. Fiili Çalışma Süresi b. Farazi Çalışma Süreleri aa. Yasal Farazi Çalışma Süreleri aaa. Çalışma Yerine Ulaşmak ve Buradan Çıkmak İçin Gerekli Olan Süreler bbb. Başka Bir Yerde Çalıştırılmak Üzere Gönderilen İşçinin Yolda Geçirdiği Süreler ccc. İşverenin Buyruğuna Hazır Olarak İşyerinde Boş Geçen Süreler ddd. İşverenin Evinde veya Bürosunda Yahut İşverenle İlgili Herhangi Bir Yerde İşçinin Meşgul Edilmesi Sırasında Geçen Süreler eee. Emzirme İzni Sırasında Geçen Süreler (m. 66, m. 74/VI) fff. Araçta Geçen Süreler bb. Akdi Farazi Çalışma Süreleri c. Çalışma Süresinden Sayılmayan Haller aa. Ara Dinlenmesi bb. Araçta Geçen Süreler cc. Diğer Durumlar Yasal Çalışma Süreleri a. Yasal Günlük Çalışma Süresi b. Yasal Haftalık Çalışma Süresi aa. Haftalık Döneme Göre Çalışma Süreleri ve Haftanın Çalışılan Günlerine Dağıtılması... 41

12 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma bb. Haftalık Dönemi Aşan Çalışma Süreleri aaa. Denkleştirme Dönemi i. Genel Olarak ii. Tarafların Anlaşması ve İşçinin Onayı iii. Denkleştirme Yapılabilecek Süreler iv. Denkleştirme Döneminde Ücret bbb. Nitelikleri Bakımından Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen İşlerde Çalışma Süreleri cc. Günlük Çalışma Süresi 7,5 Saat ve Daha Az Çalışma Süreleri Akdi Çalışma Süreleri B. Yasal Haftalık Çalışma Süresinin Üzerinde Çalışma Yapılması Genel Olarak Günde 11 Saati Aşan Çalışmaların Hukuki Niteliği Haftalık Dönemin Uygulandığı Durumda Denkleştirme Döneminin Uygulandığı Durumda a. Genel Olarak b. Denkleştirme Döneminde Fazla Çalışmanın Tespiti Açısından Yargıtay Uygulaması c. Denkleştirme Uygulamasının Denkleştirme Dönemi Dolmadan Sona Ermesi Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği ne Göre Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmeliğe Göre C. Hafta Tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği Genel Olarak Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmalar a. Genel Olarak b. Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği Bir Ulusal Bayram veya Genel Tatil Gününün Hafta Tatiline Rastlaması Bir Ulusal Bayram veya Genel Tatil Gününün Çalışılmayan Cumartesi Gününe Rastlaması III. AKDİ FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI FAZLA ÇALIŞMANIN KOŞULLARI I. GENEL OLARAK II. FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILMASI İHTİYACININ SÖZ KONUSU OLMASI A. Genel Olarak... 87

13 İçindekiler 13 B. Ülkenin Genel Yararı C. İşin Niteliği D. Üretimin Artırılması III. TARAFLARIN ANLAŞMASI A. İşverenin Talebi Genel Olarak İşverenin Talebi Olmaksızın Yapılan Fazla Çalışmanın Hukuki Niteliği Fazla Çalışma Talep Edilirken Göz Önünde Bulundurması Gereken Hususlar B. İşçinin Onayı Genel Olarak İşçinin Fazla Çalışmaya Onay Vermek Zorunda Olup Olmadığı Sorunu İşçinin Onayının Alınmasının Şekli Onay Veren İşçinin Fazla Çalışma Yükümü IV. FAZLA ÇALIŞMA YAPILACAĞININ İŞÇİLERE DUYURULMASI FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI I. İSPAT YÜKÜ VE İSPAT ARAÇLARI A. Genel Olarak B. İspat Yükü C. İspat Araçları Genel Olarak İşyeri Giriş Çıkışlarını Gösteren Kayıtlar Bordrolar Bilirkişi Raporu Tanık Beyanı Keşif II. FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATINDA HAYATIN OLAĞAN AKIŞINA UYGUNLUK. 110 III. İŞİN NİTELİĞİ VE İŞYERİNİN HACMİNİN FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI AÇISINDAN ÖNEMİ A. Genel Olarak B. İtfaiye İşçileri, Gece Bekçileri vb. Özel Kategori İşçiler IV. İŞYERİNDEKİ ÇALIŞMA DÜZENİNİN FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATINDA ÖNEMİ FAZLA ÇALIŞMANIN KARŞILIĞI I. GENEL OLARAK

14 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma II. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ ÜCRET OLARAK ÖDENMESİ A. Fazla Çalışma Ücretinin Miktarı Genel Olarak Sözleşmeyle Ücretin Fazla Çalışma Ücretini de Kapsayacak Şekilde Kararlaştırılması Sorunu B. Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması Ücret Sistemlerine Göre Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması a. Zamana Göre Ücrette b. Akort Ücrette c. Yüzde Usulü Ücrette aa. Genel Olarak Yüzde Usulü Ücret bb. Yüzde Usulü Ücrette Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması d. Bahşişte Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Ücret C. İşverenin Fazla Çalışma Ücretini Ödeme Yükümlülüğü ve Ödemenin İspatı Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmesi a. Ödeme Zamanı b. Ödeme Şekli c. Ödeme Yükümlüsü aa. Genel Olarak bb. Alt İşveren İlişkisinde Sorumluluk cc. İşyerinin Devrinde Sorumluluk dd. Geçici (Ödünç) İş İlişkisinde Sorumluluk ee. İş Sözleşmesinin Devrinde Sorumluluk d. Ödeme Yeri Fazla Çalışma Ücretinin Ödendiğinin İspatı a. İspat Yükü b. İspat Araçları aa. Genel Olarak bb. Ücret Hesap Pusulası cc. Bordrolar dd. Ücretin Banka Aracılığıyla Ödenmesi Durumunda İspat ee. İbraname ff. Yemin III. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ SERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILMASI A. Serbest Zamanın Miktarı ve Hukuki Niteliği B. Serbest Zaman İçin İşçinin Talebi Genel Olarak

15 İçindekiler Talebin Şekli ve Süresi C. Serbest Zamanın Kullandırılması IV. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ SÖZLEŞME İLE BELİRLENMESİ V. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ VERİLMEMESİ A. Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmemesi Hukuki Sonuçları a. İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı aa. Koşulları bb. Çalışmaktan Kaçınılan Süre İçinde Ücret b. İşçinin Fesih Hakkı c. İşçinin Fazla Çalışma Ücretini Talep Hakkı aa. Genel Olarak bb. Fazla Çalışma Ücretine İlişkin Faiz aaa. Genel Olarak bbb. Faizin Başlangıç Tarihi ccc Sayılı Kanun Döneminde Yapılan Çalışmalarda Faiz cc. Fazla Çalışma Ücretine İlişkin Zamanaşımı Cezai Sonuçları B. Serbest Zaman Kullandırma Yükümlülüğüne Aykırılığın Sonuçları FAZLA ÇALIŞMANIN SINIR VE YASAKLARI İLE BUNLARA UYMAMANIN SONUÇLARI I. FAZLA ÇALIŞMANIN SINIRLARI VE YASAKLARI A. Genel Olarak B. Fazla Çalışma Süresine İlişkin Sınırlar Genel Olarak Yıllık Üst Sınır Günlük ve Haftalık Üst Sınır C. Fazla Çalışma Yasakları Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler a. Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler b. Gece İşleri c. Maden Ocakları, Kablo Döşemesi, Kanalizasyon, Tünel İnşaatı Gibi İşlerin Yer ve Su Altında Yapılanları Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler a. 18 Yaşını Doldurmamış İşçiler b. Sağlık Nedeniyle Fazla Çalışma Yapamayacak İşçiler

16 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma c. Gebe, Yeni Doğum Yapmış ve Çocuk Emziren İşçiler d. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ve Benzeri Çalışma Usulleri ile Çalıştırılan İşçiler aa. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalıştırılan İşçiler bb. Çağrı Üzerine Çalışma Usulü ile Çalışan İşçiler cc. Evden ve Uzaktan Çalışma Usulü ile Çalışan İşçiler dd. Kısmi Süreli İş Sözleşmesinde Yasağa Rağmen Fazla Çalışma Yapılmasının Hukuki Sonucu II. FAZLA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN SINIR VE YASAKLARA UYMAMANIN SONUÇLARI A. Hukuki Sonuçları B. Cezai Sonuçları Fazla Çalışmaya İlişkin Olarak Mevzuatta Öngörülen Cezai Yaptırımlar Para Cezalarının Uygulanması ve İtiraz Mercii SONUÇ Kaynakça Kavramlar Dizini

17 Kavramlar Dizini 1475 Sayılı İş Kanununda Fazla Çalışma, Sayılı Kanun, 19, 23, 29, 32, 37, 40, 55, 56, 57, 59, 64, 65, 67, 75, 78, 82, 85, 87, 90, 99, 101, 121, 122, 132, 135, 156, 163, 168, 170, 174, 175, 176, 182, 183, 187, 190, 191, 192, 200, 207, Yaşını Doldurmamış İşçiler, 190, /88 Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi, 20, 21, 50, 183, 185, Sayılı İş Kanunu Bağlamında Olağan Fazla Çalışma, S.lı Borçlar Kanunu, 97, S.lı Kanun, 7, 19, 146, 194 A Adli Para Cezaları, 199 Akdi Çalışma Süreleri, 55 Akdi Farazi Çalışma Süreleri, 34 Akdi Fazla Çalışma Kavramı, 84 Akort Ücret, 127 Akort Ücrette Fazla Çalışma Ücreti, 128 Alacaklı Temerrüdü, 168, 172 Anayasa Mahkemesi, 40, 204 Ara Dinlenmesi, 35, 72, 184 Ara Dinlenmesinde Yapılan Çalışmalar, 37 Araçta Geçen Süre, 32, 33, 34, 38 Araçta Geçen Süreler, 32, 33, 34, 38 Aralı İşler, 117 Asıl İşveren, 90, 96, 140 Asıl Ücret, 131, 169 Avrupa Birliği, 20, 50, 207 Aylık Ücret, 126 Ayni Ödeme, 136 B Bahşiş, 130 Banka Aracılığıyla Yapılan Otomatik Ödeme, 152 Banka Hesabı, 143 Banka Kayıtları, 146 Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 21 Basit Kayan İş Süresi, 19 Bekçiler, 116 Bilirkişi Raporu, 107 Bilirkişi Raporunun Denetime Elverişli Olması, 107 Borçlar Kanunu, 21, 31, 71, 97, 118, 138, 146, 150, 151, 153, 154, 166, 170, 172, 173, 174, 176, 178, 198 Borçlu Temerrüdü, 173 Bordro, 105, 146, 148 Bordroda Belirtilenden Daha Çok Fazla Çalışma Yaptığını İddia Eden İşçi, 151 Bordrolar, 106 Boş Zaman, 49, 50 Brüt Ücret, 132 C Cezai Yaptırım, 178, 199, 200, 201 Cumartesi Günü Kısmi Çalışma, 42 Cumartesi Gününde Yapılan Çalışmalar, 78 Ç Çağrı Üzerine Çalışma, 19, 193 Çalışma Çizelgesi, 105 Çalışma Saatlerini Kendisi Ayarlayan İşçinin Fazla Çalışma İddiaları, 115 Çalışma Süreleri, 25, 201 Çalışma Sürelerinin Esnekleştirilmesi, 19 Çalışma Sürelerinin İş Günlerine Bölünmesi, 41 Çalışma Süresi Kavramı, 25 Çalışma Süresinden Sayılmayan Haller, 35 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 53, 54, 143, 186, 187, 199, 202, 210 Çalışmaktan Kaçınılan Süre İçinde Ücret, 167

18 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma Çıplak Ücret, 131 Çocuk İşçi, 190 Çocuk ve Genç İşçiler, 53, 54 D Dar Anlamda Ücret, 131 Deniz İş Kanunu, 21, 52 Denkleştirme Dönemi, 41, 44, 61, 135, 183, 184, 185, 201 Denkleştirme Dönemi İçinde Günlük ve Haftalık Çalışma Süreleri, 47 Denkleştirme Döneminde Ücret, 51 Denkleştirme Döneminde Yapılan Fazla Çalışmaların Tespit Edilmesi, 63 Denkleştirme Esası, 23, 24, 59, 61, 135 Denkleştirme Süreleri, 44 Denkleştirme Süresi, 48, 50, 62 Denkleştirme Süresi Uygulamasının Başlangıç ve Bitiş Tarihlerini Belirleme Yetkisi, 47 Denkleştirme Uygulaması, 20, 43, 44, 45, 47, 49, 50, 51, 53, 68, 69, 77, 78, 91, 207 Denkleştirme Uygulaması İçin Tarafların Anlaşmalarının Şekli, 45 Denkleştirme Uygulamasının Denkleştirme Dönemi Dolmadan Sona Ermesi, 68 Denkleştirme Yapılabilecek Süreler, 48 Dürüstlük Kuralı, 92, 94, 97, 98, 162, 173, 177, 196 E Eda Davası, 170 Ek Dava, 175, 177 Emzirme İzni, 31, 32, 38 Esneklik, 19, 39, 91, 158, 161 Eşitlik İlkesi, 35, 94 Evden Çalışma, 19, 194 F Faiz, 170, 172, 175 Faizin Başlangıç Tarihi, 172 Farazi Çalışma Süreleri, 26 Fazla Çalışma İçin İşçinin Onayı, 200 Fazla Çalışma İddiaları, 103 Fazla Çalışma İddialarının İspatında, Bordrolar, 106 Fazla Çalışma Karşılığının Bir Kısmını Ücret Diğer Kısmını Da Serbest Zaman Olarak Kullanabilme, 161 Fazla Çalışma Karşılığının Sözleşme İle Belirlenmesi, 162 Fazla Çalışma Karşılığının Ücret Olarak Ödenmesi, 122 Fazla Çalışma Karşılığının Verilmemesi, 164 Fazla Çalışma Kavramı, 23, 55 Fazla Çalışma Sınırları, 181 Fazla Çalışma Süresinin Üst Sınırı, 181 Fazla Çalışma Tahakkuku Yapılmış Bordronun İhtirazı Kayıt İleri Sürülmeden İmzalanması, 106 Fazla Çalışma Ücreti, 122, 170, 200 Fazla Çalışma Ücretine İlişkin Faiz, 170 Fazla Çalışma Ücretine Talep Aşılarak Hükmedilmesi, 156 Fazla Çalışma Ücretini Talep Hakkı, 135, 169 Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Ücret, 131 Fazla Çalışma Ücretinin Miktarı, 122 Fazla Çalışma Ücretinin Muaccel Olması, 164 Fazla Çalışma Ücretinin Ödendiğinin İspatı, 145 Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmemesi, 164 Fazla Çalışma Yapamayacak İşçi, 191 Fazla Çalışma Yapılacağının İşçilere Duyurulması, 101 Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler, 186 Fazla Çalışma Yapmaktan Kaçınma Hakkı Veren Sebepler, 101 Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler, 190 Fazla Çalışma Yaptırılması İhtiyacının Söz Konusu Olması, 87 Fazla Çalışma Yaptırmak İçin İşçinin Onayının Nasıl Alınacağı, 98 Fazla Çalışma Yasakları, 181, 186 Fazla Çalışmanın İspatı, 103 Fazla Çalışmanın İspatında İspat Araçları, 104 Fazla Çalışmanın İspatında İspat Yükü, 104

19 Kavramlar Dizini 223 Fazla Çalışmanın İspatında Tanık Beyanı, 108 Fazla Çalışmanın İşveren Tarafından İstenmesi, 91 Fazla Çalışmanın Karşılığı, 121 Fazla Çalışmanın Koşulları, 87 Fazla Saatlerle Çalışma, 21, 95, 123, 156, 178 Fazla Saatlerle Çalışma İçin İşçinin Onayı, 95 Fazla Sürelerle Çalışma, 19, 21, 23, 24, 28, 85, 95, 122, 123, 130, 157, 178, 182, 191, 207 Fesih Hakkı, 100, 101, 166, 168, 169, 179 Fiili Çalışma Süresi, 26 G Garanti Ücreti, 128 Gebe, Yeni Doğum Yapmış ve Çocuk Emziren İşçiler, 191, 201 Gebe, Yeni Doğum Yapmış veya Emziren İşçiler, 53, 54 Gece Çalışmaları, 24, 117, 187, 188, 200 Gece Çalışması, 24, 187, 188 Gece Dönemi, 117, 187, 188 Gece İşleri, 187, 190 Gece Süresi, 187 Gece ve Gündüz Postaları, 201 Gecikme Faizi, 171, 179 Geçersizlik, 197 Geçici İş İlişkisi, 140 Genç İşçi, 53, 54, 70, 190 Genel Anlamda Ücret, 136 Geniş Anlamda (Giydirilmiş) Ücret, 132 Giydirilmemiş Ücret, 131 Götürü Ücret, 127 Götürü Ücreti, 128 Grev, 91, 164, 166, 171, 179 Günde 11 Saati Aşan Çalışmalar, 67 Günde 11 Saati Aşan Çalışmaların Hukuki Niteliği, 58 Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik, 186 Gündelik, 126 Günlük 11 Saati Aşan Çalışmalar, 48 Günlük Çalışma Süresi, 39, 40, 66, 183, 184, 188 Günlük Çalışma Süresi 7,5 Saat ve Daha Az Çalışma Süreleri, 53 Günlük Çalışma Süresinin Üst Sınırı, 40 H Hafta Tatili, 72, 73 Hafta Tatili Hakkında Kanun, 73 Hafta Tatili Ücreti, 38, 75 Hafta Tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği, 72 Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmalar, 73 Hafta Tatilinde Yapılan Çalışmaların Hukuki Niteliği, 75 Haftalık, 126 Haftalık 45 Saatlik Sürenin Hesabında Göz Önünde Tutulması Gereken Süreler, 58 Haftalık Çalışma Süresi, 39, 40, 183, 185 Haftalık Çalışma Süresi Ölçütü, 56 Haftalık Çalışma Süresinin Haftanın Çalışılan Günlerine Farklı Dağıtılması, 43 Haftalık Dönem, 41, 61 Haftalık Döneme Göre Çalışma Süreleri, 41 Haftalık Dönemi Aşan Çalışma Süreleri, 44 Haftalık Dönemin Uygulandığı Durumlarda, Fazla Çalışma, 61 Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği, 52, 69 Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen İşlerde Fazla Çalışma, 70 Haftalık İş Süresinin Haftanın Çalışılan Günlerine Farklı Şekilde Dağıtılabilmesi, 42 Haftalık Ortalama Çalışma Süresi, 20, 23, 43, 44, 45, 49, 58, 61, 62, 68, 135, 182, 185 Haftalık Üst Sınır, 185 Hakkaniyet İndirimi, 110 Hayatın Olağan Akışına Uygunluk, 110 Hukuka Aykırı Fazla Çalışma, 197

20 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma I Islah, 175 İ İbraname, 146, 153 İç Yönetmelik, 161 İçinin Onayı, 200 İdare Mahkemesi, 202, 205 İdari Para Cezaları, 199, 201, 202, 203, 205, 210 İdari Para Cezalarına Karşı İtiraz Mercii, 202 İhtirazı Kayıt Konulmaksızın İmzalanan Bordro, 149 İkramiye, 136, 143 İlamsız Takip, 170 İspat Araçları, 145 İspat Yükü, 145 İş Güvencesi, 103, 170, 209, 210 İş Hukukunda Uygulanması Gereken Faiz Oranları, 170 İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği, 25 İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği, 23 İş Mahkemesi, 178 İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Nedeniyle Serbest Zaman Kullandırılmasının Fiilen İmkânsız Hale Gelmesi, 162 İşçinin Denkleştirme Uygulamasına İlişkin Onayı, 45 İşçinin Fazla Çalışmaya Onay Verme Zorunluluğu, 96 İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı, 164 İşçinin, Fazla Çalışmaya Onay Vermekten Kaçınması, 97 İşe Hazır Olma, 117 İşin Düzenlenmesi, 25 İşin Niteliği, 89, 113 İşletme Gerekleri İçin Hazır Bekleme, 117 İşverenin Talebi Olmaksızın Yapılan Fazla Çalışma, 93 İşverenin Talimatı, 27, 91, 92, 93, 196 İşverenin Temerrüde Düştüğü Tarih, 172 İşverenin Temerrüdü, 173 İşyeri Giriş ve Çıkışlarını Gösteren Kayıtlar, 105 İşyeri İç Yönetmeliği, 75 İşyerinde Uygulanan Çalışma Düzeni, 118 İşyerinin Hacmi, 113 İtfaiyeciler, 116 İtiraz Mercii, 201 İzin Föyleri, 159 K Kabahatler Kanunu, 203, 204, 205, 210 Kanuna Aykırılık, 197 Keşif, 110 Kısa Çalışma, 19 Kısmi Çalışma, 19, 42, 55, 192, 193 Kısmi Süreli İş Sözleşmesi, 24, 191, 192, 193, 195, 209 M Makbuz, 146 Maktu Para Cezası, 206 Makul Bir İndirim, 111 Mesai Cetveli, 105 Mesai Kartları, 106 Miktar Belirtilen İbraname, 153 Miktar Taşımayan İbraname, 154 Mola ve Paydoslar, 35 Mücbir Neden, 165, 166 N Net Ücret, 132 Nispi Para Cezası, 206 Nitelikleri Bakımından Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen İşlerde Çalışma Süreleri, 52 O Olağan Fazla Çalışma, 21, 24, 87, 88, 91, 96, 98, 157, 182 Olağanüstü Hallerde Yapılan Fazla Çalışma, 21, 88, 98, 157, 183 Onay Veren İşçinin Fazla Çalışma Yükümü, 100

21 Kavramlar Dizini 225 Ortalama Haftalık Çalışma Süresi, 61 Ö Ödeme Yeri, 143 Ödemezlik Defi, 166, 168 Ödünç Alan İşveren, 96, 140, 141 Ödünç İş İlişkisi, 96, 141 Ödünç Veren İşveren, 140, 141 Örtülü Denkleştirme, 46, 67 P Para Akordu, 127 Para Cezalarının Uygulanması, 201 Parça Akordu, 127 Prim, 136, 143 Puantaj Kaydı, 105 Puantaj Kayıtları, 106 S Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler, 186 Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik, 70 Sağlık Kuralları Nedeniyle Çalışma Sürelerinin Kısıtlandığı İşler, 53 Sağlık Nedenlerine Dayanan Kısa veya Sınırlı Süreli İşler, 200 Serbest Zaman, 156, 178, 200 Serbest Zaman İçin İşçinin Talebi, 157 Serbest Zaman İsteğinden Dönme, 162 Serbest Zaman Kullanma Hakkı, 159 Serbest Zaman Kullanma Yönündeki Talep Hakkı, 159 Serbest Zaman Kullanmaktan Vazgeçme, 162 Serbest Zaman Talebi, 159 Serbest Zamanın Kullandırılması, 160 Sosyal Ücret, 131 Sözleşmeyle Ücretin Fazla Çalışma Ücretini De Kapsayacak Şekilde Kararlaştırılması, 123 Sulh Ceza Mahkemesi, 203, 205 T Takdiri İndirim, 111 Telafi Çalışması, 19, 183 Temel Ücret, 131 Temerrüt, 31, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177 Temerrüt Faizi, 171, 172, 173, 174, 175, 177 Tip Sözleşme, 158, 161 Toplu İş Sözleşmesi, 32, 34, 35, 37, 45, 49, 50, 57, 73, 75, 78, 80, 98, 99, 100, 102, 116, 121, 132, 158, 161, 163, 171, 172, 191, 192, 200 Toplu İş Sözleşmesinde Haftalık Çalışma Süresinin Haftanın Çalışılan Günlerine Eşit Dağıtılması, 46 Türk Parası, 137 Türk Parası İle Ödeme, 136 Türkiye İş Kurumu, 202 U Ulusal Bayram ve Genel Tatiller, 72, 79 Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun, 79 Ulusal Bayram veya Genel Tatil Gününün Hafta Tatiline Rastlaması, 81 Ulusal Bayram veya Genel Tatilin Cumartesi Gününe Rastlaması, 81 Ulusal Bayram veya Genel Tatilin Hafta Tatiline Rastlaması, 80 Uluslararası Çalışma Örgütü, 20 Uzaktan Çalışma, 19, 194, 195 Ü Ücret, 136, 138, 143 Ücret Borcu, 146 Ücret Bordrosunu İhtirazı Kayıt Koyarak İmzalama, 148 Ücret Hesap Pusulaları, 146 Ücret Hesap Pusulası, 105, 147 Ücret Kartonları, 146 Ücret Ödeme Günü, 175 Ücret Ödeme Zamanı, 126, 134

22 Sayılı İş Kanununa Göre Fazla Çalışma Ücret Ödemesindeki Gecikme, 165 Ücret Sistemlerine Göre Fazla Çalışma Ücretinin Hesaplanması, 125 Ücretin Banka Aracılığıyla Ödenmesi, 151 Ücretin Özel Olarak Açılan Banka Hesabına Yatırılmak Suretiyle Ödenmesi, 144 Ücretin Yabancı Para Olarak Kararlaştırıldığı Hallerde Faiz, 170 Ücretin Yabancı Para Üzerinden Kararlaştırılması, 138 Ücretin Yabancı Para Üzerinden Ödeme, 137 Ücretli Tatiller, 72 Üçlü Vardiya Düzeni, 106 Üçlü Vardiya İle Çalışmalarda Fazla Çalışma İddiaları, 119 Ülkenin Genel Yararı, 88 Üretimin Artırılması, 90 Üst Düzey Yönetici, 115 Üst Düzey Yönetici Konumundaki İşçilerin Fazla Çalışma İddiaları, 114 V Vardiya Sistemi, 118 Y Yasal Çalışma Süreleri, 39 Yasal Farazi Çalışma Süreleri, 27 Yasal Fazla Çalışma Kavramı, 25 Yasal Günlük Çalışma Süresi, 39, 48 Yasal Haftalık Çalışma Süresi, 41 Yasal Haftalık Çalışma Süresinin Üzerinde Çalışma Yapılması, 55 Yazar Saat, 105 Yemin, 156 Yer Ya Da Su Altında Yapılması Gereken İşler, 189 Yıl, 183 Yıllık Ücretli İzin, 72 Yıllık Üst Sınır, 182 Yoğunlaştırılmış İş Haftası, 44, 48 Yolda Geçen Süreler, 27, 29, 38 Yönetim Hakkı, 44, 50, 53, 94, 102, 116, 161 Yüzde Usulü Ücret, 128 Yüzde Usulü Ücrette Fazla Çalışma Ücreti, 129 Yüzdelerden Toplanan Paraların İşçilere Dağıtılması Hakkında Yönetmelik, 128 Z Zaman Akordu, 127 Zamana Göre Ücret, 125, 126 Zamanaşımı, 176 Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı, 176 Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi, 177 Zamanaşımının Kesilmesi, 178 Zorunlu Nedenlerle Yapılan Fazla Çalışma, 21, 88