OTAM AYLIK BÜLTEN. İÇİNDEKİLER Önsöz 1 Otomotiv Tribolojisi Araştırma Olanaklarımız 2 TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Tanıtımı 4 İTÜ Güneş Arabası 7

Transkript

1 SAYI 4 KASIM 2009 OTAM AYLIK BÜLTEN OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME SAN. ve TİC. A.Ş. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİİ DERNEĞİ ULUDAĞ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ Önsöz D eğerli okurlarımız, bültenimizin dördüncü sayısında Ar Ge, Test ve Analiz yeteneklerimizi tanıtmaya devam ediyoruz. Otomotiv ürünlerinde elektronik, sensörik, yazılım ve informatik uygulamalarının ağırlığı giderek artmaktadır. Bir kısmı da mekatronik başlığı altında toplanan bu konulardaki uygulamaların bugün maliyet açısından bir aracın %30 larını geçen payının (%20 elektronik sistemler, %10 yarı iletkenler) yakın bir gelecekte %50 lerin üzerine çıkması hatta 2020 li yıllarda %70 lere ulaşması beklenmektedir. Bu perspektifin, aktarma organları, içten yanmalı motorlar, direksiyon, frenler, süspansiyon gibi organlardaki mekanik uygulamalarının gelişmelerinin sonuna geldikleri şeklinde yorumlanması çok yanıltıcı olur ve mümkün değildir. Bu konulardaki çalışmalar ve iyileştirmeler de büyük önem taşımaya devam etmekte ve edecektir. Ancak otomotiv teknolojisinin, geleceğe yönelik vizyon ve stratejik araştırma programlarında elektronik ve informatik uygulamalarına kayan ağırlığın etkileri kendisini belirgin olarak göstermektedir. Küresel ısınmaya karşı alınmaya çalışılan uluslararası önlemlerin de uygulamaya konulabilmesindeki anahtar enerji teknolojileri, büyük ölçüde mekatronik ve informatik ile birlikte kimya ve malzeme konularına dayalıdır. Dolayısıyla otomotivde teknoloji üretimi ve Ar Ge nin önemini fark ederek yatırımlarını ve gelecek planlarını bu yönde yoğunlaştıran sektör paydaşlarının ihtiyaç duyduğu açılımlar kaçınılmaz olarak bu konulara yönelmektedir. Bir yandan ihtiyaç sahiplerini yönlendirebilmek, diğer taraftan da ülkemizde otomotiv teknolojisi ve Ar Ge çalışmalarına destek veren eleman ve alt yapıların envanterinin oluşturulmasına katkıda bulunmak üzere tanıtılan kuruluşların, yukarıda sıralanan konularda çalışıyor ve uzmanlaşıyor olmaları geleceğimiz için umut vericidir. Otomotiv Tribolojisi Araştırma Olanaklarımız başlıklı tanıtım yazısı ile, İTÜ Otomotiv Birimi akademisyeni Y.Doç.Dr. Özgen AKALIN sürtünme ve yağlama konularının, çalışma verimini arttırmak üzere özgün deney düzeninde analizi, ileri tasarımı, modelleme ve simülasyonu ile ilgili bilgi vermektedir. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü, OTAM ın da paydaşı olduğu FOHEV 1 / FOHEV 2 Hafif Ticari Hibrid Elektrikli Araç Geliştirilmesi ve Prototip Üretimi ve Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltımı projelerinde işbirliği yaptığımız bir kuruluş olup, Enstitü Müdürü Doç.Dr. Mustafa TIRIS tarafından çalışma konuları ve yetenekleri tanıtılmaktadır. Halen önemli otomotiv projelerine değerli katkılarla imza atmış olan enstitünün özellikle kuruluş aşamasında olan Hibrid Araç Mükemmeliyet Merkezi ile otomotivin geleceğinde önemli rol oynayacak Elektrikli Taşıtlar konularında çok önemli hizmetler vermesi beklenmektedir. İTÜ öğrencileri tarafından gerçekleştirilen ve destekleyen kuruluşlar arasında OTAM ın da bulunduğu otomotiv ile ilgili projelerden İTÜ Güneş Arabası tanıtımı ve başarı öyküsü yine bu sayımızda yer almaktadır. Öğrencilerin proje planlamadan, sponsor bulmaya ve uygulamaya kadar tüm aşamalarını bizzat gerçekleştirdikleri bu tür projeler, daha öğrenim sırasında çok disiplinli işbirliği ve başarıya uzanan yoğun çabalarla geleceğin Ar Ge mühendislerinin en efektif ve güncel şartlar altında yetişmesini sağlamakta ve hepimize gurur vermektedir. Gelecek sayılarımızda benzer diğer İTÜ öğrenci projelerine de yer verilecektir. Saygılarımla. Prof.Dr. Ali G. GÖKTAN OTAM Y.K.Bşk. Gn.Koordinatör İÇİNDEKİLER Önsöz 1 Otomotiv Tribolojisi Araştırma Olanaklarımız 2 TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Tanıtımı 4 İTÜ Güneş Arabası 7

2 Otomotiv Tribolojisi Araştırma Olanaklarımız Y.Doç.Dr. Özgen AKALIN (*) T riboloji birbiri ile etkileşim içinde bulunan hareketli yüzeyleri inceleyen bir bilim ve teknoloji dalıdır. Sürtünme, aşınma ve yağlama tribolojinin başlıca araştırma konularıdır. İçten yanmalı motorlarda toplam güç kayıplarının önemli bir bölümünü sürtünme kaybı oluşturmaktadır. Bu kayıplar piston segman grubu, valf sistemi, krank biyel yatakları ve yardımcı elemanların yağlama kalitesine bağlıdır. Sürtünen elemanlardaki kayıpların azaltılması ile yakıt tüketiminin düşürülmesi sağlanabilecektir. Diğer taraftan, motorlarda aşınmaya dayanıklı malzemelerin ve yüzey özelliklerinin seçimi yoğun bir araştırma alanıdır. Motor ağırlığının azaltılması ve küçük motorlardan yüksek güç alabilme ihtiyacı ileri malzemeler ve yüzey teknolojilerinin motorlarda kullanılmasını gerektirmektedir. Katı yağlayıcı içeren nanomalzemeler ve kaplamalar motorlarda sürtünmenin azaltılabilmesi ve aşınma dayanımının artırılabilmesi için gelecek vaat etmektedir. İleri yüzey işleme ve honlama teknikleri ile yağlama kalitesinin iyileştirilmesi ve motor ömrünün uzatılması mümkündür. Yeni geliştirilen yağlayıcılar, sürtünme düşürücü katkı maddelerinin karakterizasyonu ve bunların motor şartlarında test edilmesi günümüzde yağ üreticilerinin ilgi odağı haline gelmiştir. Bu katkı maddeleri metal yüzeyler üzerinde ince bir film oluşturarak ağır işletme şartlarında yüzeylerin zarar görmesini engellemekte ve sürtünmeyi azaltmaktadır. Sürtünme ve aşınmanın azaltılması için uygulanan yöntemler motorun yağ tüketiminde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu nedenle güç silindirini oluşturan parçaların tasarımında sürtünme ve aşınma ile birlikte yağ tüketimi ve gaz kaçakları da göz önünde bulundurulmalıdır. Piston ve segman gibi güç silindiri parçaları, valf sistemi ve turbo doldurucu yağ tüketiminin başlıca yollarıdır. Yağ tüketimi motor performansı, emisyonlar ve servis maliyetlerini etkilediği gibi müşteri memnuniyetinin de başlıca göstergelerinden biridir. İTÜ Otomotiv Laboratuvarlarının motor test üniteleri motor tribolojisi konusunda çeşitli testlerin yapılmasına olanak sağlamaktadır. Motorlarda geleneksel yöntemlerle yağ tüketimi ölçümü çok uzun süreli dinamometre testlerini gerektirmektedir. Üniversite ve sanayi işbirliği kapsamında gerçek zamanlı bir yağ tüketim ölçüm yöntemi geliştirilmiş ve güç silindiri tasarımı optimizasyonunda kullanılmıştır. Bu yöntem ile farklı yük ve devir sayılarındaki anlık yağ tüketim değerleri kısa sürede ölçülebilmektedir. Aday yüzey malzemeleri, kaplamalar, yüzey işleme teknikleri, yağ katkı maddeleri ve temel tasarım parametrelerinin dinamometre testleri ile karakterizasyonu uzun ve oldukça yüksek maliyetlidir. Konvansiyonel tribometrelerde ise gerçek motor elemanlarının kullanılması ve motor şartlarının yaratılması mümkün değildir. Dinamometre testlerinden önce gerekli incelemenin yapılabilmesi için segman ve silindir arasındaki sürtünmenin gerçek motor şartlarına benzer bir ortamda test edilebileceği bir simulatör geliştirilmiştir. Bu simulatörde hız, yük, yağ sıcaklığı ve debisi kontrol edilmekte ve krank açısına bağlı olarak segman ve silindir segmentleri arasındaki sürtünme kuvvetleri ölçülebilmektedir. Piston ve segman dinamiği sürtünme, Motor Dinamometresinde Yağ Tüketimi Ölçümü 2

3 Otomotiv Tribolojisi Araştırma Olanakları Torque [Nm] Oil Consumption [g/kwh] x Speed [rpm] Özgül yağ tüketimi haritası CAE Analizleri Segman silindir sürtünme simulatörü. Segman yüzeyi yağ basıncı analizi. Segman ve silindir sürtünmesi. Nanopartikül yağ katkı maddelerinin analizi. Lazer honlama ile yağ tüketimi ve sürtünme optimizasyonu aşınma, yağ tüketimi, emisyonlar ve motor gürültüsü üzerinde etkilidir. Grubumuz motor dinamiği ve yağlaması konusunda ileri tasarım, modelleme ve simulasyon yeteneklerine sahiptir. Bu konularda kendi geliştirdiğimiz programlar ve modeller ile birlikte ticari yazılımlar da kullanılmaktadır. Motorlardaki tribolojik problemlerin yanında kavramalar, aktarma organları, frenler, CVT mekanizmaları, akslar, tekerlek yatakları, lastik ve yol arasındaki sürtünme kayıpları ve aşınma otomotiv endüstrisinin önemli problemleri arasında yer almakta olup grubumuzun başlıca araştırma konularıdır. Malzeme, kaplamalar ve yüzey karakterizasyonu konusunda gelişmiş laboratuvar olanaklarına sahip olan İ.T.Ü. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği bölümü ile ortak çalışmalarımız sürmektedir. Laboratuvar ve bilgisayar destekli mühendislik altyapımız gelişen teknoloji ve endüstrinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmektedir. Yakın gelecekte otomotiv tribolojisi ve yağlama konusunda daha kapsamlı testlerin yapılabileceği çok disiplinli bir merkezin kurulması planlanmaktadır. (*) İ.T.Ü. Makina Fakültesi, Otomotiv Laboratuvarı Optik yüzey pürüzlüğü ve aşınma analizi akalin@itu.edu.tr 3

4 TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Enerji Enstitüsü (EE) Tanıtım Doç.Dr. Mustafa TIRIS (*) S era gazı emisyonlarındaki artışın tetiklediği iklim değişikliği sorunu ve fosil yakıt kaynaklarının azalması, daha temiz ve verimli enerji kaynakları kullanımı arayışını beraberinde getirmiş, dünya genelinde enerji üretim, dönüşüm ve tüketim teknolojilerinin geliştirilmesi alanlarında yeni bir döneme geçilmiştir. Enerji kaynakları ve teknolojileri alanındaki bu yeni dönem, fırsatlar iyi değerlendirilip değişime ayak uydurulabildiği takdirde büyük bir katma değer sağlayacaktır. Bu noktadan hareketle, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) bünyesinde faaliyet gösteren Enerji Enstitüsü (EE), enerji teknolojileri alanında, Türkiye nin sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda, çağdaş bilgi ve teknolojik yöntemlerle araştırma ve geliştirme yapmak misyonunu üstlenmiş ve enerji teknolojileri alanındaki uygulamalı Ar Ge çalışmaları ile tanınan öncü ve yetkin bir araştırma merkezi olmayı hedeflemiştir. Bu kapsamda TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü, aşağıdaki alanlarda faaliyet göstermektedir: Yakıt Pili Teknolojileri Hidrojen Teknolojileri Kömür ve Biyokütle Yakma ve Gazlaştırma Teknolojileri Yakıt Teknolojileri Güç Elektroniği Teknolojileri Araç Teknolojileri Batarya Teknolojileri TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü, enstitü bünyesinde bulunan Araç Teknolojileri Grubu, Batarya Teknolojileri Grubu, Yakıt Pili Teknolojileri Grubu ve Yakıt Teknolojileri Grubu ile otomotiv dünyasındaki güncel konular üzerinde gerek özel sektör firmaları ile gerekse kamu kurumları ile birçok projeye imza atılmıştır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü, TÜBİ TAK Gebze Yerleşkesi içinde, aynı yer ELİT 1 Projesi Kapsamında Geliştirilen Hibrid Elektrikli Araç FOHEV 2 Projesi Kapsamında Geliştirilen Hibrid Elektrikli Araç Ulaşım Sektöründe Sera Gazı Azaltılması Projesi Kapsamında Gerçekleştirilen Hibrid Midibüs leşkede bulunan Teknoloji Serbest Bölgesi (TEKSEB) ile Marmara Bölgesi nde bulunan otomotiv ana sanayi ve yan sanayi üreticilerine ve bu konuda Ar Ge çalışmalarını yürüten şirketlere yakın bir durumdadır. Bu şekilde otomotiv sanayi ile en etkin ve en hızlı şekilde iletişimde bulunmaktadır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Araç Teknolojileri Grubu, hibrid ve elektrikli araç tahrik sistemleri tasarımı, modellenmesi ve simülasyonu, hibrid araçlar için elektrik motoru ve sürücüsü, hibrid araç kontrol ünitesi, şasi kontrol sistemleri, araç kontrol ekranı tasarımı ve araç ve alt sistem testleri konularında çalışmaktadır. Grup, Hibrid Elektrikli Araç Prototipinin Geliştirilmesi (ELİT 1 ve ELİT 2), FOHEV 1 / FOHEV 2 Hafif Ticari Hibrid Elektrikli Araç Geliştirilmesi ve Prototip Üretimi, Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltımı, Hibrid ve Elektrikli Araçlar için Elektrik Motoru ve Sürücüsü, Araç Kontrol Ünitesi TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Hibrid Elektrikli Araçlar İçin Sürekli Mıknatıslı DC Motor TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Elektrik Motoru Sürücüsü 4

5 TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Enerji Enstitüsü (EE) tanıtım TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Hibrid Elektrikli Araç Kontrol Ünitesi Tasarımı ve Prototip Üretimi gibi birçok başarılı projeye imza atmıştır. Araç Teknolojileri Grubu sahip olduğu test altyapısı ile gerek Ar Ge çalışmalarına gerekse otomotiv sektörünün test ihtiyaçlarına katkı sağlamaktadır. Araç Teknolojileri Laboratuarında ağır ticari araç performanslarının belirlenmesi amacıyla kullanılan 400 kw gücünde bir şasi dinamometresi, araç üstü yakıt tüketimi cihazı, araç üstü emisyon ölçüm cihazı ve hibrid araçlarda kullanılan elektrik motorlarının test edilmesi amacıyla kw gücünde bir elektrik motor dinamometresi bulunmaktadır. Grubun sürekli büyüyen bir yapıda olması, içten yanmalı motor performansı, araç emisyonları, yakıt tüketimi ve içten yanmalı motorlarda yanmanın incelenmesi gibi konularda da çalışmaların yapılmasına ve bu konularda proje üretilmesine olanak sağlamıştır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Hibrid Araç Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi projesi, Türkiye nin hibrid ve elektrikli araç ve alt sistemleri konularındaki çalışmalarına katkı sağlayabilmesi ve bu doğrultuda gereksinim duyulan test altyapısının oluşturulması yönünden önemli bir projedir. Laboratuar, hibrid ve elektrikli araçlar ile konvansiyonel araç ve alt sistemlerinin testlerinin yapılması ve geliştirilmesi konularında otomotiv ana ve yan sanayi üreticilerinin, üniversitelerin ve araştırma kurumlarının hizmetinde olacaktır. Laboratuarda çift akslı şasi dinamometre, elektrik motor dinamometresi, batarya test sistemi, içten yanmalı motor test dinamometresi, emisyon test sistemi, yakıt pili test sistemleri bulunacaktır. İnşası devam etmekte olan laboratuarın 2010 yılı son çeyreğinde hizmete girmesi planlanmaktadır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü bünyesinde bulunan Batarya Teknolojileri grubu; Türkiye nin gereksinimleri, müşteri kurum ve kuruluş talepleri doğrultusunda prototip seviyesine kadar ürün geliştirmek ve ulusal batarya sanayisinin uluslararası pazarda rekabet gücünü artırmak için Ar Ge desteği sağlamaktadır. Grup, hibrid elektrikli araçların kritik bileşenlerinden bir tanesi olan ve aracın kısmi enerji ihtiyacını karşılayan, elektriksel ve ısıl yönetim sistemlerine sahip batarya modüllerinin özgün tasarımının yapılması ve prototip olarak üretimi konusunda da çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda sektörün önde gelen firmalarıyla Hibrid Elektrikli Araç için Nikel Metalhidrür Batarya Modülü Geliştirilmesi projesini yapmış ve 288 Vdc gerilim, 9 Ah kapasite özelliklerine sahip 3 adet batarya modülü prototipi gerçekleştirmiştir. Batarya Teknolojileri Laboratuarı, batarya test altyapısı ile çeşitli türlerde batarya tasarımı (Sekonder bataryalar; Pb asit, VRLA (Valf Regulated Lead Acid), NiMH, Li iyon ve Reserve bataryalar; Mg CuI gibi), geliştirilmesi, batarya testlerinin gerçekleştirilmesi (kapasite, ömür, şarj/deşarj, şarj kabul, aşırı şarj/deşarj kısa devre, ters kutup bağlantı testi, yüksek sıcaklık, gazlanma) konularında çalışmakta ve Yapım Aşamasındaki Hibrid Araç Mükemmeliyet Merkezi TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Hibrid Elektrikli Araç için Nikel Metalhidrür Batarya 5

6 TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Enerji Enstitüsü (EE) tanıtım danışmanlık hizmetleri vermektedir. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü bünyesinde bulunan Yakıt Pili Teknolojileri Grubu; müşteri isterleri ve gereksinimleri doğrultusunda yakıt pili modül bileşenleri ve sistem alt bileşenlerinin geliştirilmesi ve üretimi, yakıt pili uygulamalarında sistem entegrasyonu, güç koşullandırma ve yakıt pili sistem testleri konularında çalışmalar yürütmektedir. Grubun amacı; yakıt pili teknolojisini ulaşım, sabit ve taşınabilir uygulama alanlarında hayata geçirmektir. TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Yakıt pili modülü Bu kapsamda grup polimer elektrolit membranlı yakıt pili (PEMYP), doğrudan sodyum borhidrürlü yakıt pili (DSBHYP) ergimiş karbonatlı yakıt pili (EKYP), katı oksit yakıt pili (KOYP), doğrudan metanol yakıt pili (DMYP) türlerinde çalışmalarına devam etmektedir. Yakıt pili teknolojisi son yıllarda azalan fosil yakıtlar ve çevreye duyarlılığın artışı nedeniyle önem kazanan verimli, temiz ve geniş kullanım alanına sahip bir teknolojidir. Başlangıçta uzay araçlarını güçlendirmek için geliştirilen bu teknoloji otomotive yönelik Ar Ge çalışmaları içerisindeki yerini almıştır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Yakıt Pili Teknolojileri Grubu çalışmaları kapsamında, doğrudan sodyum borhidrürlü yakıt pilinin araçlara uygulanması konusunda fizibilite çalışması yapılmış ve proje bazlı ilk çalışmalar başlatılmıştır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Yakıt Teknolojileri Grubu çalışmaları kapsamında Türkiye deki yürütülmüş ve yürütülmekte olan biyodizel çalışmaları incelenmiştir. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü nde Biyodizel Laboratuarı kurulmuştur. Bu laboratuarda bitkisel yağlardan biyodizel üretim ve saflaştırma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Laboratuar ölçeğinde biyodizel üretim sistemi kurulmuş, TS EN ve TS EN standartlarına uygun biyodizel üretilmiştir. Kurulmuş olan analiz altyapısında biyodizel analizleri için DAR/DAP dan (Deutscher Akkreditierungs Rat, Almanya) ISO/IEC 17025:2005 standardına göre uluslararası akreditasyon belgesi de alınmıştır. Bu çalışmaların sonunda B5, B20 ve B araç testleri için önemli miktarda biyodizel üretilmiş olup, araç performans ve emisyon testleri gerçekleştirilmiştir. Yukarıda da adı geçen Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltımı projesi kapsamında biyodizel için yanma modellemesi yapılmıştır. Biyodizel için özellikle optimum yanma koşulları belirlenerek, yüksek emisyon değerlerinin azaltılması yönünde modelleme çalışması yürütülmektedir. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Yakıt Analiz Laboratuarında, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak benzin, motorin, kalorifer yakıtı, fuel oil, gazyağı, jet yakıtı, denizcilik yakıtları, biyodizel ve kömür numunelerinde TÜBİTAK MAM EE de geliştirilen Bipolar Plaka TÜBİTAK MAM EE Yakıt Analizleri Laboratuarı kamu kuruluşlarının ve sanayinin talep ettiği analizler yapılmaktadır. TÜBİTAK MAM EE Yakıt Analiz Laboratuarı, yakıt analizleri konusunda toplam 149 adet analiz yönteminde ISO/IEC göre akredite edilmiş ve ülkemizin ilk uluslararası akreditasyon belgesine sahip, en kapsamlı analiz hizmeti sunan laboratuarlarından biridir. (*) Enstitü Müdürü Mustafa.Tiris@mam.gov.tr 6

7 İTÜ - Güneş Arabası İ stanbul Teknik Üniversitesi öğrencilerinden oluşan İTÜ Güneş Arabası Ekibi (GAE), İTÜ Rektörlüğü, Elektrik Elektronik, Makina, Fen Edebiyat, Uçak Uzay,Kimya Metalurji ve İşletme Fakülteleri ile birlikte Yonca Onuk Tersanesi, Mekatro A.Ş., Güneş Sigorta, Tekiş, Türk Hava Yolları, Hexagon Studio, Gochermann Solar Technology, Phoenix Contact, Özdisan, OTAM Otomotiv Teknoloji AR GE Merkezi, Castrol, İstanbul Enerji A.Ş. gibi pek çok köklü ve alanında lider kuruluştan destek almaktadır yılında kurulmuş olan İTÜ GAE, TÜBİTAK tarafından düzenlemekte olan Formula G yarışlarında ilk olarak 2006 yılında İzmir'de Arıba 1 ve Arıba 2 adlı araçlarla birinci ve üçüncü olmuş ardından İstanbul yarışında Arıba larla şampiyonluk ve ikinciliği elde etmiştir ve 2008 yıllarında ekip, Ankara ve İzmir de düzenlenen yarışlarda Arıba 2 ve yeni üretilen İTÜRA adlı araçla yine birinci ve ikinci olmuştur. Bunun yanı sıra gerek özgün tasarımı gerekse araçların üretiminde gerçekleştirilen kapsamlı Ar Ge çalışmaları ile iki yıl üst üste Özgün Katkı kupalarına layık görülmüştür. 3 yıl boyunca elde edilen Türkiye Şampiyonluklarının ardından geçtiğimiz Ekim ayında Avustralya da düzenlenen, 25 yıllık bir geçmişe sahip World Solar Challenge (WSC) 2009 dünya şampiyonasına katılma kararı alan ekip, yeni bir araç daha üreterek farklı ve zorlu koşullardaki bu yarışta yer alma hakkı kazanmıştır. Bilinen pist yarışlarından farklı olarak, Avustralya nın kuzeyinden güneyine 3000km lik zorlu bir yolculuğu içeren WSC ile uluslararası bir platformda ilk defa Türkiye ve İstanbul Teknik Üniversitesi de temsil edilmiştir. Dünyanın her yerinden akademik çevrelerin yer aldığı bu yarışta Arıba 4 adlı yeni araç ile 1380km yol alarak 16. olan İTÜ GAE, aynı zamanda WSC Komitesi tarafından 2009 Best New Comer ödülüne layık görülmüştür. Türkiye ye ödülle dönen ekip, önümüzdeki ulusal ve uluslararası yarışlar için çalışmalarına hız kesmeden devam etmektedir. İTÜ GAE çalışmalarının verimini arttırabilmek için lisans ve lisansüstü seviyelerinde öğrenciler ile elektrik, mekanik ve organizasyon adı altında üç ana gruba ayrılarak çalışmalarını yürütmektedir. Disiplinler arası bir çalışma olan bu proje ile içerisinde Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi ve Makine Fakültesi öğrencilerini barındıran mekanik ekip; fren sistemi, süspansiyon sistemi, kabuk ve şasi tasarımı, jant ve direksiyon sistemi gibi aracın mekanik ve aerodinamik tasarım, üretim ve testlerini gerçekleştirmektedir. Elektrik Elektronik Fakültesi öğrencileri; fotovoltaik sistemin ve elektriksel ekipmanların (Motor, Motor Sürücü, Ölçüm Devresi, Koruma Devresi, MPPT, Güç katı, vs.) tasarımı, üretimi ve montajı ile aracın yarış parkuru simülasyonu gibi aracın elektriksel çalışmalarını devam ettirirken, projenin mali işleyişi, tanıtımı ve organizasyon için çeşitli fakültelerden öğrenciler ortaklaşa bir çalışma yürütmektedir. Alternatif enerji kaynaklarının fosil yakıtların yerini tamamen alabilmesi için araştırmaların devam etmesi ve bütünleşme süreçlerinin tamamlanarak endüstriyel alana taşınması gerekmektedir. Alternatif enerjiler arasında güneş bu noktada, sürdürülebilir enerji sistemi teknolojileri ile pek çok alanda kullanılabilmektedir yılında İTÜ GAE, geçen yıllardan gelen deneyimleri ve elde edilen ulusal uluslarası başarıların ışığında, ekipteki yüksek lisans ve lisans seviyesindeki öğrencilerin yeni fikirleri ile yenilenebilir enerji kaynaklarının akademik çevrelerce geliştirilmesine önayak olmak için ileriye doğru başarılı adımlarla ilerlemeyi hedeflemektedir. Bu yolculuk boyunca başta İstanbul Teknik Üniversitesi olmak üzere, İTÜ GAE nin yanında olan tüm destekçilere teşekkür ederiz. İTÜ Güneş Arabası Ekibi İletişim Bilgileri : İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesi, Motorlar ve Taşıtlar Laboratuarı, OTAM A.Ş Maslak / İstanbul Tel: E posta: info@otam.com.tr Faks: Web: 7