SAĞLIKLI YAŞAM Özel Antalya Yaşam Hastanesi Sağlık Bülteni

Transkript

1 SAĞLIKLI YAŞAM Sağlık Bülteni Kasım - Aralık 2010 / Sayı: 02 / ücretsizdir BOYUN AĞRISI un başımızı her yöne çevirmemizi sağlayacak hareket yeteneğine ve başın ağırlığını taşıyan bir yapıya sahiptir. Erişkin yaş grubunda insanların yarısı yaşamlarında en az bir kez boyun ağrısı atağı geçirirler. Op. Dr. Salih KAYA Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı un Ağrısı Tipleri ve Nedenleri: Başlıca iki çeşit boyun ağrısı vardır: 1. Mekanik un Ağrısı: En sık görülen boyun ağrısı tipidir. Çoğunlukla boyunu etkileyen küçük travmalar veya boyun kaslarını ve bağ dokusunu etkileyen küçük zedelenmeler nedeni ile olur. Kötü postür bu tip ağrının en önemli nedenidir. Özellikle gün boyu masa başında öne eğik pozisyonda çalışan kişilerde sık rastlanan bir yakınmadır. Mekanik boyun ağrısı başa, omuzlara ve kollara yayılabilir. Sıklıkla ağrının gerçek nedeni ve yeri bulunamaz. 2. Omurga Hastalıklarına Bağlı un Ağrısı: Bu gruptaki boyun ağrıları oransal olarak mekanik boyun ağrısına göre daha az görülür. En sık görülen nedenlerinden biri boyun fıtığıdır. un Ağrılı Hastanın Değerlendirilmesi ve Tedavisi: Mekanik boyun ağrısında tedavi: un ağrılarının en sık nedeni mekanik boyun ağrısı dır. Bu ağrı 2-3 gün içerisinde giderek azalır ve 1-2 hafta içerisinde kaybolur. Bazen ağrı kronikleşebilir ve ara ara akut ataklar halinde şiddetlenebilir. Kola ve ele vuran ağrı veya uyuşukluk hissi sinir kökü basısının belirtisi olabilir. Bu durumda boyun fıtığı yönünden değerlendirilmek için doktora başvurmakta yarar vardır. Hangi durumlarda ağrının nedeni ciddi olabilir? Eğer hastada kanser, romatoid artrit gibi ciddi bir sistemik hastalık varsa Eğer ağrı günden güne azalacağına kötüleşiyorsa Eğer kolda kuvvet kaybı his değişikliği meydana gelmişse Ağrıyla beraber ateş, kilo kaybı gibi belirtiler varsa Eğer boyun kemiklerinde hassasiyet varsa Mekanik boyun ağrısının tedavisinde amaç boyun hareketlerini mümkün olduğu kadar kısa sürede normale getirmektir. Başlangıçta boyun hareketleri ağrılı olduğu için kişi boynunu hareketsiz tutmak ister. Ancak boynun sertleşmesini engellemek için ağrının izin verdiği ölçüde, derecesini sürekli artırarak doğal hareketler yapmak gerekir. un fıtığında tedavi: Sinir kökü üzerindeki basıya bağlı olarak kola vuran şiddetli ağrı boyun fıtığının en önemli belirtisidir. Ağrı genellikle kendiliğinden ortadan kalkar. İlk hafta şiddetli olan ağrı 4-6 hafta içerisinde azalarak ortadan kaybolur. Bu süre içerisinde ağrının şiddetini azaltmak için ağrı kesici ilaçlar önerilir. unluk doktor önerisi ile kullanılabilir. Küçük bir grup hastada ağrı 6 hafta geçmesine rağmen devam edebilir. Kronikleşen ağrılarda veya çok şiddetli, ağrı kesiciye rağmen dayanılmaz ağrılarda cerrahi girişim düşünülebilir. Ağrının kendiliğinden iyileşmesi hastalığın ortadan kalktığı anlamına gelmez. Hastanın tekrar aynı ağrı atağına yakalanmaması için boynunu koruması ve boyun etrafında olan kasları güçlendirmek için boyun egzersizleri yapması önerilir. un Ağrısından Korunma Yolları: Özellikle boyunu zorlayan hareketlerden kaçınmak, uzun süre baş öne eğik pozisyonda çalışmaktan kaçınmak, boyun ağrısı atağına yakalanmayı engelleyebilir. Günlük yaşam içerisinde boynumuzu korumak güç olacağı için boyun omurgası etrafındaki kasları güçlendirmek en doğru yöntemdir. Düzenli yapılan boyun egzersizleri boyun kaslarını güçlendirir ve boyun omurgasına yansıyan küçük travmaları engeller. 3 SORUDA CHECK UP NEDİR VE ÖNEMİ Hiçbir şikayet olmamasına rağmen Check up en erken ne zaman yapılmalı ve ne sıklıkla yapılmalıdır? S2 GEBELİK Mİ PLANLIYORSUNUZ? Yaşayacağınız en güzel deneyime hazır mısınız? Bebek planlıyorsunuz ve artık hayatınızdaki her şey daha güzel ve anlamlı olacak. Ama öncesinde bebeğinizin sağlıklı olması için yapmanız gereken testler ve almanız gereken bazı özel vitamin destekleri var. Korunmayı bıraktıysanız veya bir kaç ay içerisinde bırakıp gebe kalmayı düşünüyorsanız jinekoloğunuzdan randevu almalı, bu planınızı paylaşmalısınız. S4 ACİL DURUMLAR Günlük yaşantımızda her an ve heryerde karşılaşabileceğimiz acil sağlık sorunlarına ne kadar hazırlıklısınız? Kaçınız bu durumlarda ne yapmanız gerektiğini biliyor ya da ne yapmamanız? S5 Kurban bayramınız kutlu olsun...

2 3 SORUDA CHECK UP NEDİR VE ÖNEMİ Uzm. Dr. Ali Kaya Ersoy İç Hastalıkları Uzmanı Check up nedir? Check up ın İngilizce de kelime anlamı kontrol (genel sağlık kontrolü) anlamına gelmektedir. Hastalığı oluşmadan önlemek veya hastalığı başlangıç aşamasında yakalamak amacı ile yapılır. Biliyoruz ki hastalığın olmadan önce önlenmesi veya hastalığın daha başlangıç aşamasında teşhisi hem maliyet hem de bu hastalığa bağlı diğer organların hasarını en aza indirecektir. Örneğin bir kişide bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığı olsun yani bu hastalığı taşıyor olsun ve aynı evde yaşayan diğer kişileri bu hastalığa karşı bağışıklamak veya koruyucu önlemleri almak hem maliyeti hem de yakınındaki diğer insanların organ hasarlarını en aza indirmiş olur. Bir hastalık yok fakat kollesterol fazlalığı gibi hastalık oluşturucu bir sorun varsa Check up ile damar sertliği ve tıkanıklığına yol açarak enfarktüs veya inme oluşturmadan hiperkollesterolemiyi tedavi ederek önlemiş oluruz. Diyelim kişide Check up sonucunda şeker hastalığı (diabet) tespit edilmiş olsun yine bu hastalığı erken tedavi ederek şeker hastalığının diğer organlara başta böbrekler, damar sistemi, sinir sistemine daha fazla zarar vermeden tedavi altına alarak hasarın ilerlemesini önlemiş oluruz. Aynı örnek kanser gibi malign hastalıklar içinde geçerlidir. Kısaca Check up ın ERKEN TEŞHİŞ özelliği vardır. Hiçbir şikayet olmadığında Check up en erken ne zaman yapılmalı ve ne sıklıkla yapılmalıdır? Ailesinde her hangi bir kalıtsal hastalık yoksa 40 yaşından sonra yılda bir kez olmak üzere yapılması tavsiye edilir. Eğer ailede kalıtsal bir hastalık var ise 30 lu yaşlardan itibaren Check up yapılması uygundur. Yine de Check up ın yaşı yoktur her yaşta, yaşa, cinsiyete ve risk gurubuna uygun Check up yapılabilir. Her yaşa, cinsiyete ve risk gurubuna uygun Check up nasıl yapılır? Örneğin hiçbir hastalık yoksa ve kişide her hangi bir risk oluşturacak neden yoksa ve hasta orta yaşlarda ise Standart Check up yapılması uygundur. Burada -açlık kan şekeri -HbA1C-kollesterol ve trigliserit düzeyi - karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, GGT), böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin, tam idrar), troid fonksiyon testleri (TSH, FreeT4), hemogram, sedimantasyon, gaitada gizli kan, EKG, akciğer grafisine bakılması ile genel olarak yeterli tarama yapılmış olur. Eğer malignite yönünden daha detaylı inceleme yapılacaksa, hasta erkekse PSA, CEA, CA19-9, bayan ise CA125, CA15-3, CA19-9, CEA, vaginal smear, meme USG, gerekirse mamografi yapılması önerilir. Ayrıca son yıllarda üstünde durulan ve önemle tavsiye edilen eğer hasta 50 yaşın üzerinde ise ve bu yaşa kadar hiç kolonoskopi ve gastroskopi yaptırmadıysa hiç bir şikayet olmasa bile hayatı boyunca bu tetkiklerin bir kez olsun yapılması gerekir. Ayrıca çeşitli risk gruplarını araştırmak için (kardiak-metabolik-endokrin-kalıtsal hastalıkları ) yapılan Check up türleri vardır. 60 yaşın üzerindeki bayan hastalarda yine kemik dansitometrisi yapılması yaşam kalitesini arttırması ve ömrü uzatması açısından önemlidir. Unutmayınız ki ileri yaşlardaki ölüm oranını arttıran en önemli nedenlerden biri evde düşme sonucu olan kırıklar ve buna bağlı komplikasyonlardır. Her şeyden önce uygun zamanda uygun Check up yaptırarak biyolojik olarak da sağlıklı olup olmadığınızı öğrenmiş olacaksınız. Uzm. Dr. İsmail EROĞULLARI Göğüs Hastalıkları Uzmanı KIŞ AYLARINA DİKKAT İçinde bulunduğumuz bu aylarda sizlerin de tecrübe ettiği gibi üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları oldukça sık görülmektedir. Önemli soru; ne zaman doktora başvurmanız gerektiğidir. Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Soğuk algınlığı (nezle, common cold) ve grip olarak tanımlanan basit üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle doktora başvuru gerektirmez. Nezle ya da soğuk algınlığına en çok rhinovirüs, coronavirüs, parainfluenzavirüs, RSV, adenovirüs gibi virüsler yol açmaktadır. Bu mikro organizmalara antibiyotikler etki etmemektedir. Grip, influenza A ve B virüsleri tarafından oluşturulur ve bu virüslere etkili antiviral ilaçlar osetalmavir ve zanamavirdir. Şeker hastalığı olanlar, astım ya da KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları olanlar, kanser hastaları, böbrek yetmezliği ve kalp yetmezliği olan hastalarda masum gibi görünen bu basit virüs enfeksiyonları maalesef ölümcül seyredebilmektedir. 2 Günümüzde, influenza virüsleri için her yıl yeni aşılar eylül başından itibaren yapılabilmektedir. Yukarıdaki bahsettiğimiz risk altındaki hastalar, sağlık çalışanları, toplu yaşam merkezinde yaşayanlar ve 65 yaş üstü insanlar Dünya Sağlık Örgütü tarafından aşı yaptırması önerilen gruplardır. Hastalarımıza bir önerimiz de böyle bir gribal enfeksiyon seyrinde kesinlikle aspirin ve türevlerini tüketmemeleridir. Çünkü çok nadiren de olsa viral enfeksiyon ve aspirin kombinasyonu ölümcül karaciğer yetmezliği yapabilmektedir. Gribi ağır seyreden ya da hafif başlayıp giderek kötüleşen hastalarımız hemen hekime başvurmalıdır. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları: Nane-limon ile atlatılamayan en önemli solunum yolu enfeksiyonları ise, alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bu tarz enfeksiyonlar genellikle ani üşüme-titreme, ateş, öksürük, sarı ya da yeşil renkli balgamla başlar veya bu saydığım şikayetler nezle ya da grip sonrası başlar. Bu yakınmaları olan hastalarımızın biz hekimlere başvurmasında büyük yarar vardır. Çünkü zatürre geçiren hastalarda ilk 4-6 saat içerisinde uygun antibiyotikler başlandığı takdirde ölüm riski belirgin olarak azalmaktadır. Solunum Yolu Enfeksiyonlarından Nasıl Korunabiliriz? Yukarıda saydığımız üst ve / veya alt solunum yolu enfeksiyonu bulguları olan kişilerle tokalaşma ya da öpüşme gibi yakın temastan kaçınmak gerekir. Hastaların bulunduğu ortamlar iyi havalandırılmalı, mümkünse hasta maske takmalı. Risk grubundaki hastalar her yıl sonbaharda grip aşısı, 5-6 yılda bir zatürre aşısı (pnömokok aşısı) yaptırmalıdır.

3 ANLAŞMALI KURUMLARIMIZ RESM KURUMLAR Sosyal Güvenlik Kurumu (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) Türkiye Büyük Millet Meclisi Devlet Memurları ÖZEL S GORTA fi RKETLER Acıbadem Sigorta A.Ş. Aig (American Life A.Ş.) Aksigorta A.Ş. Allianz Sigorta Anadolu Hayat Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi A.Ş. Ray Sigorta A.Ş. Axa Sigorta A.Ş. Groupoma Sigorta A.Ş. Demir Hayat Ergo Sigorta A.Ş. Fortis Promed Genel Yaşam ( Mapre Genel Yaşam Sigortası A.Ş.) Yapı Kredi Sigorta A.Ş. Zurich Sigorta A.Ş. HDI Sigorta A.Ş. Güneş Sigorta A.Ş. Mednet Birlik Sigorta INTER PARTNER ASSISTANCE - Axis & RAY Sigorta A.Ş. Acil Yardım - Kolay Yardım Acil Tedavi Sigorta - Hür Sigorta Acil Tedavi Sigorta - SBN Sigorta A.Ş. Acil Tedavi Sigorta - Dr. Back-up - IPA Card - IPA PRIVICEGE Card - Benefit Card - Benefit Global AIG Card - Sonata Card - Bank Asya Platinum Card - Medline Acil Yardım Card - Axa PPP - Çek Cumhuriyeti Sigorta VAKIF, DERNEK ve BANKA SANDIKLARI TC. Ziraat Bankası Mensupları Emekli ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Türk Dış Ticaret Bankası A.Ş. Emekli Sandığı Vakfı Halk Bankası Mensupları Emekli ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Pamukbank T.A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Vakfı Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Esbank (Eskişehir Bankası T.A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı) Şekerbank T.A.Ş. Personeli Sosyal Sigorta Sandığı Vakfı Hava İş Sendikası (Türk Hava Yolları) İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi TEMAV (Türkiye Emekli Astsubaylar Vakfı) Türkiye Hava Kon. Der. (TATCA) ANLAfiMALI YURTDIfiI S GORTA fi RKETLER Tüm yurt dışı seyahat sağlık sigortalarıyla anlaşmamız vardır. DOKTORLARIMIZDAN YAŞAM HİKAYELERİ Dr. Tülin ÖZKAN Özel Kemer Antalya Yaşam Hastaneleri EYÜP ÜN ANNESİ Öykümde anlatacağım olayları yaşarken ben ortaokul çağlarındaydım. Bazen küçüktüm, bazen büyük, bazen korkusuz ve bazen de ürkek. Büyük bir azimle büyümeye çalışıyordum. Tüm yaşıtlarım gibi. O yaz tatilinde İstanbul da mimarlık okuyan yakışıklı dayım şehrimizin en güzel kızlarından birisiyle nişanlanmıştı. Aileler arasında sık sık karşılıklı yemekli davetler veriliyordu. O gün yine anneannemler ve biz yengemin ailesine yemeğe davetliydik. Yaz olduğu için hava kararmamıştı. Davetli olduğumuz eve varmak için acele etmeden aheste aheste yürüyor, çevremizin güzelliğini sindirerek ilerliyorduk. Güzel ve yeşil şehrimizin eski mahallerinin birisindeydi yengemizin evi. Bu mahalle Osmanlı Döneminden kalan eski Türk evlerini barındırıyordu. Evler çoğunlukla iki katlı, cumbalı ve çiçekli bahçeler içindeydi. Evlerden dışarı nefis yemek kokuları taşıyordu. Anneler pencerelerden sarkarak oyuna doymayan çocuklarını yemeğe çağırıyorlardı. Billur gibi sesi olan bir müezzin mahalle mescidinin minaresinde akşam ezanı okuyordu. Çok mutluydum. Annem, babam, kardeşim, havadaki çiçek kokuları ve biraz sonra yiyeceğimiz nefis otantik yemekler. Herşey harman olmuş çevremde dans ediyordu. Mutlu olmamam imkansızdı. Bu duygular içindeyken misafir olduğumuz eve vardık. Babam kapıyı çalarken, birden karşıdaki iki katlı harap evin alt kat penceresinde oturan, dağınık saçlı, genç bir kadın dikkatimi çekti. Bu kadın hiç durmadan öne arkaya sallanıyor, kendi kendine konuşup, kah gülüyor kah ağlıyordu. Kapı açıldı, konuksever aile bizi karşıladı, karşılıklı hal hatır soruldu. Bu tertemiz eve gelmeyi çok severdim. Çünkü gelinimizin benim yaşlarda iki kız kardeşi olduğu için çok neşeli vakit geçirirdim. Yemek faslından sonra anneler babalar sohbete daldı. Biz çocuklar ise balkonda çekirdek yiyerek laflıyorduk. Bir anda karşıdaki genç kadının neden böyle davrandığını sormak gafletinde bulundum. Evin iki küçük kızı kendi korkularını da katarak bu tuhaf kadıncağızı anlatmaya başladılar. Yok cinlerle konuşuyormuş da, yakalarsa çocukların kanını diri diri içiyormuş da, yok içine şeytan girmiş de diyerek konuştukça konuştular. Önceleri merakla dinlediğim bu masallar giderek tüylerimin diken diken olmasına neden oluyordu. Biliyordum bunların hiç biri doğru olamazdı. Ama artık balkonda oturamadım annemlerin yanına kaçtım. Annemlerde aynı konuyu konuşuyorlardı. Ev sahibi Şükran Teyze son zamanlarda iyice kötüleşti, Allah yardımcısı olsun diyordu. Karar vermiştim korktuğumu kimseye belli etmeyecektim. O saatten sonra bana zehir olan misafirlik nihayet bitmişti. Kapıdan çıktığımızda istemsiz bir şekilde karşıdaki eve baktım ve hasta kadıncağızla göz göze geldim. Her yer karanlıktı sadece sokak lambasının sarı ışığı korkunç bir şekilde bu kadını aydınlatıyordu. Bir an gözlerinden kırmızı bir ışık demetinin çıktığını gördüm. Çığlıklar içinde ağlamaya başladım. Annem babam çok telaşlandı beni sakinleştirmeye çalışıyorlardı. Anneannem ise nazar değdi, nazar değdi diyerek dualar okuyordu. Herkes bana bakıyor bense hem ağlıyor, hem ağlamaktan utanıyor hem de adım atacak cesareti bulamıyordum. En sonunda babam bir taksi çağırdı taksi kapının en yakınında durdu ve annemin elimden tutarak taksiye bindim. Eve vardığımızda hiç kimseyle konuşmadan odama girdim. Biraz sonra yüzünden eksik etmediği huzurlu gülümsemesiyle annem odama girdi. Tatlı kızım diye söze başladı. Her zaman hayal gücü zengin bir çocuktun. Ama bugün canavar muamelesi yaptığın o hasta kadın senin bütün dediklerini duydu ve çok mahcup oldu. Sen orada öylece ağlarken o pencerenin önünden içeri doğru kaçtı diyerek sözlerine devam etti. Ben hemen savunmaya geçerek ama anne diğer çocuklar çok korkunç şeyler anlattılar dedim. Annem ise ben o hanımı çok iyi tanıyor ve seviyorum. Bak sana onunla ilgili bir anımı anlatacağım dedi. Yıllar önce sınıf öğretmeni olarak tayin edildiğim okulda 1. Sınıflardan birisi bana uygun görülmüştü. Sınıfa ilk girdiğim gün beş yıl birlikte olacağım bu cıvıl cıvıl sevimli ufaklıkları tanımaya çalışmıştım. Bu sırada sınıfın en arka sırasında tek başına oturan, soluk siyah önlüklü, soluk benizli, bakımsız çocuk dikkatimi çekti. Yanına gidip adını sordum. Kafasını kaldırıp cevap vermedi. Yüzünü avuçlarımın içine alıp kafasını kaldırdım. Ben senin öğretmeninim benden çekinme dedim. Gözlerinde gördüğüm mutsuzluk içimi acıttı, kısık bir sesle benim adım Eyüp öğretmenim dedi. Teneffüs olduğunda idareden Eyüp ün dosyasını aldım. İki yıldır okula devam etmesine rağmen okuma yazma öğrenemediğini, ağır öğrenme bozukluğu olduğunu, babasını kaybettiğini, sinirsel hastalığı olan annesi ve yaşlı ninesiyle yaşadığını öğrendim. Eyüp ü her teneffüste yanıma alıp fiş çalışmaları yaptırıyordum. Ara sıra tahtaya kaldırıp sorular soruyordum. Doğru cevap verdiğinde sınıfça alkışlıyorduk. Böylece arkadaşları da onu kabullenip oyunlarına çağırıyorlardı. Bir gün Eyüp kendiliğinden tahtaya kalktı. Asılı olan bütün fişleri okudu. Ezberlediğini düşünerek tahtaya başka sözcükler yazdım her şeyi okuyabiliyordu. İki yıldır okuyamadığı için öğrenme güçlüğü var zannedilen ufaklığım sınıfın ilk okuyanları ile birlikte başarmıştı. Ertesi gün sabah sınıfa girerken kapının yanında ürkek ürkek bekleyen genç bir kadın gördüm. Daha önce tanıştığım bir veli değildi. Yanına yaklaştığımda Hoca Hanım Eyüp üme okumayı öğretmişsin. Allah senden razı olsun diye ellerime sarıldı. Ben de gel sınıfa birlikte girelim Eyüp ün okuma kurdelesini sen tak dedim. İçeriye girdiğimizde Eyüp merak ve korkuyla bize bakıyordu. Eyüp ü tahtaya çağırdım. Annesi oğlunun iki yüzünü koklayarak öptü ve kurdelesini göğsüne taktı. Bütün sınıf onları alkışladık. Eyüp önce bana, sonra annesine sımsıkı sarıldı. Ben de Eyüp ün annesi de dolu dolu gözlerimizle birbirimize baktık. Onu sınıfın dışına kadar uğurladım. Giderken bana Allah çocuklarını sana bağışlasın, kötü günlerini göstermesin diye dualar etti. İşte senin dün gece korktuğun kadın Eyüp ün annesi olan Semiha idi. Onca hastalıkla, yoksullukla uğraşırken bile bana teşekkür etmeye gelen, elinden geldiğince annelik yapmaya çalışan Semiha sana nasıl kötülük yapabilirdi ki dedi. O hasta kadıncağızdaki annelik duygularını, şefkati, annemin anlatımıyla duyduğumda bütün korkularım dindi. Sabaha kadar deliksiz uyudum. Ve bu konu bir daha açılmadı. O günden sonra ne zaman yengemin ailesine ziyarete gitsek Semiha yı o pencerede hiç görmedim. Benim geldiğimi görünce korkutmamak için pencerenin önünden çekiliyormuş. Yıllar sonra Tıp Fakültesinde okurken Psikiyatri bölümünde staj yaptığımda anladım ki; bu gibi hastalar uygun tedavi ile normal yaşamlarını devam ettirebilir ve kimseye zararları dokunmazmış. Canım annem; Şerife Öğretmenin kızı olmaktan hep gurur duydum. Seni Seviyorum. 3

4 GEBELİK Mİ PLANLIYORSUNUZ? Yaşayacağınız en güzel deneyime hazır mısınız? Op. Dr. Cemil KARAKUŞ Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Bebek planlıyorsunuz ve artık hayatınızdaki her şey daha güzel ve anlamlı olacak. Ama öncesinde bebeğinizin sağlıklı olması için yapmanız gereken testler ve almanız gereken bazı özel vitamin destekleri var. Korunmayı bıraktıysanız veya bir kaç ay içerisinde bırakıp gebe kalmayı düşünüyorsanız jinekoloğunuzdan randevu almalı bu planınızı onunla paylaşmalısınız. Tabii ki planladığınız ay hemen gebe kalamayabilirsiniz ama bu süreç büyük ihtimalle 6 ay -1yıl içinde gebe kalmanız ile sonlanacaktır. Hamileliğe ulaşma yolunda yumurtlama günlerinizi bilmeniz gebe kalma şansınızı yükseltecektir. Düzenli adet görüyorsanız büyük ihtimalle yumurtlamanızda düzenlidir. Adet düzensizliğiniz varsa yumurtlama bozukluğu olabilir. Bu sebeple jinekoloğunuzun ilk aylarda 1 sefere mahsus adet ortası dönemde yumurtlamanızın olup olmadığını kontrol etmesi uygun olacaktır. Düzenli adet gören bir kadın ortalama 28 günde veya 30 günde bir adet görür ve yumurtlama bu adet döneminin ortasına 14. veya 15. günlere denk gelir. Yumurtlama kişiden kişiye değişiklik göstererek genellikle bir kaç gün öne veya nadiren arkaya kayabilir. Ancak sizin bunu tam olarak saptayabilmeniz güçtür. Bu amaçla bazı özel testler ve vücut ısı artış takibi yapılabilmektedir. Yumurtlama gününüzde vücut sıcaklığınız ortalama 0.5 o C artış göstermektedir. Bir kaç ay bu artışı takip edip yumurtlama gününüzü ortalama saptayabilirsiniz. Ama daha basit anlatmak gerekirse adetinizin ilk gününe 1.gün deyip sayarak ve 18. günlerde cinsel ilişkide bulunmalısınız. Bu şekilde yumurtlama gününüzü %90 ihtimalle yakalamış olursunuz ve gebelik şansınızı en üst düzeye çıkarmış olursunuz. Bunlara ek olarak ilişkiye girdikten hemen sonra yataktan kalkmadan en az 15 dakika süreyle uzanmak hamile kalmanızı kolaylaştırabilir. Daha önceden olan bir hastalığınız için düzenli ilaç kullanıyorsanız bunu doktorunuzla paylaşmalı ve yakında başlayacak gebeliğinize zararının olup olmadığını sorgulamalı ve gerekirse tedaviyi değiştirmeli veya bırakmalısınız. Eğer kullanıyorsanız sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklarınızdan kurtulmalısınız. Sağlıklı bir çiftin düzenli ilişki ile bir yılda hamilelik şansı %84 dür. Bir yıl düzenli cinsel ilişkiye rağmen hamilelik oluşmazsa doktorunuzla görüşmelisiniz. Daha önceden bilinen hastalıklarınız gebeliğe engel olabilir veya gebe kalmanız durumunda sahip olduğunuz hastalık kötüye gidebilir. Yine olası zararlı hastalıklar için bir takım kan testleriniz yapılmalıdır. Bu nedenle ayrıntılı bir jinekolojik muayeneden geçmeniz gerekmektedir. İşte size gebelik yolunda önemli öneriler: Doğal ve dengeli beslenin. Folik asit alın. Torch testlerinizi yaptırın. Sigara ve alkolden uzak durun. Kafein alımınızı azaltın. Erkek eş, testisleri sıkmayan rahat kıyafetler giymeli. Yumurtlama günlerinizi not alın. İdeal kilonuzu sağlayın ve koruyun. Ağır egzersiz ve stresten uzak durun. Düzenli uyku uyuyun. Bilmediğiniz olası zararlı ilaçları almayın. Op. Dr. Afşin YAVERİ Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı KİMLER KORONER ARTER HASTALIĞI RİSK GRUBUNDADIR? Kalbimiz, durmadan kasılıp gevşeyen, sürekli çalışan ve gün içindeki genel durumumuza göre hızını değiştirme yeteneği olan en hayati organımızdır. Hemen hemen tamamı özel bir kas dokusundan oluşan kalbimizin, hayatımız boyunca dinlenmeden ve sürekli aynı güçle kasılma temposu inanılmazdır. Bu kasın beslenmesi, diğer tüm organlarımızda olduğu gibi kan ve kan damarlarıyla sağlanır. Vücudumuzdaki dolaşan tüm kanın içinden geçtiğini düşünürsek kalp çok büyük bir sadakat ve özveri ile içinde dolaşan kana asla dokunmayıp, onu beslemekle görevli olan damarlardan gelecek kanı beslenmek için bekler. Koroner arterler, kalbin üzerinde olan ve kalp kasının beslenmesini sağlayan damarların genel ismidir. Bu damarlarda tıkanma veya daralma sonucunda ortaya çıkan hastalığın genel ismi ise koroner arter hastalığı dır. Bu hastalığın ortaya çıkması genel olarak damar sertliği olarak adlandırabileceğimiz, vücut damarlarına yerleşen ve birikim gösteren kollestrol ve diğer yağ kökenli besinlerin depolanması ve bu damar 4 duvarının daralması veya tıkanmasıyla sonuçlanarak karşımıza çıkar. Koroner Arter Hastalığı Belirtileri Kalp kasının beslenme bozukluğunda, diğer organların beslenme bozukluklarında olduğu gibi başlıca bulgu ağrıdır. Bu çok kıymetli bulgu hemen hemen her koroner arter hastasında vardır, ancak bu ağrının şekli ve biçimi değişkenlik gösterebilir. Kimi hastalarda bu ağrı göğüste yerleşirken, kimi hastada karın ve sırt bölgesinde ortaya çıkabilir. Ağrının ortaya çıkması ile beraber ağrının yansıdığı yerler önemlidir. Ağrı sırta, karına, boyuna, çeneye, dişlere, kol veya kollara yayılım gösterebilir. Ağrı ile birlikte çarpıntı, bulantı hissi, kimi zaman kusma, halsizlik, soğuk terleme, baş dönmesi ve en önemlisi kendini kötü hissetme duyguları yaşanabilir. Ağrı genellikle şiddetli bir baskı hissi veya yanma şeklinde kendini gösterir. Kimi hastalarda yanma ile birlikte batma şeklinde yakınmalar vardır. Kalp kökenli ağrılar genellikle birkaç dakika sürüp kendiliğinden veya dinlenmekle yok olur. Biraz önce okuduğunuz bulguların tamamı veya sadece bir tanesi bile önemlidir, ağrının şiddeti veya yukarıdaki yazılan bulguların kaçının ortaya çıktığının hastalığın önemi ve şiddetiyle ilgili değildir. Bazen, özellikle şeker hastalığı olan hastalarımızda ağrı yakınması olmaz. Peki bu kadar önemli olan hastalığın risk grupları kimlerdir? Koroner arter hastalığı, toplumumuzda herkeste görülebileceği gibi, ailesinde koroner arter hastalığı öyküsü bulunan, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kötü beslenme alışkanlığı, yoğun stres altında olan, sigara ve alkol tüketen insanlarda daha sık karşımıza çıkar. Bu nedenle bu gruptaki hastaların koroner arter hastalığı açısından çok daha dikkatli olmalarında fayda vardır. Yapılması gereken şeylerin başında düzenli hekim kontrolü ve check-up yaptırmak, bununla beraber yandaş hastalık varsa, ( şeker, yüksek tansiyon gibi ) bu hastalığının kontrol altında tutulması ve tedavisinin ihmal edilmemesi gerekir. Günümüz tıp teknolojisinin ulaştığı nokta itibariyle tanının konulması artık çok basit ve güvenli tekniklerle yapılmaktadır. Asla unutulmaması gereken şudur : hastalığın tanısının konulması ve bu tanının kesinliği, tedavinin başarılı olması için gereken en önemli basamaktır. Doğru tanı, kesin tedavinin ilk adımıdır, ve unutulmamalıdır ki, hastalığı inkar etmek bir tedavi yöntemi değildir.

5 ACİL DURUMLAR Günlük yaşantımızda her an ve heryerde karşılaşabileceğimiz acil sağlık sorunlarına ne kadar hazırlıklısınız? Kaçınız bu durumlarda ne yapmanız gerektiğini biliyor, ya da ne yapmamanız? Dr. Emin Ali TÜTÜNCÜ Özel Kemer Yaşam Hastanesi Acil Doktoru bir babanız olabilir, o zaman onların bu hastalıkları hakkında bilgi toplayın, gelişebilecek acil durumları öğrenin ve böyle bir şey başınıza geldiğinde en azından izlemeniz gereken adımları bilin. Ağaçtan düşen, denizde boğulan, elini kesen, trafik kazası yapan, aniden karın ağrısı başlayan, birden ateşi yükselen çocuklar, büyükler ve bunlar gibi daha nice hastalıklara maruz kalan insanlar. Anneleriniz, babalarınız, çocuklarınız veya arkadaşlarınız ya da hiç tanımadığınız insanlar. Ve bunlara yardım edecek kişiler, yakındaki, çevredeki diğer sağlıklı insanlar, yani o an için siz. Peki ne yapmalısınız, nasıl yardım etmelisiniz insanlara? Soğukkanlı olmak... Zor durumdaki bir insana yapabileceğiniz en önemli yardım soğukkanlı ve sakin olabilmektir. Heyecan, telaş, kargaşa, korku hem hastayı daha fazla endişelendirecek hem de sizin elinizi ayağınıza dolaştıracak, yardım işini hızlandırmak yerine baltalayacak ve yavaşlatacaktır. Bu yüzden acil durumlara psikolojik olarak hazırlıklı olmalısınız. Bu da o durumla ilgili bilgi sahibi olmakla sağlanabilir. Tabii ki sağlıkçı değilseniz her acil durumu bilmeniz, olabilecekleri öngörmeniz mümkün değildir. Ama genel kültür düzeyinde de olsa acil ile ilgili yazılar okuyabilir veya acil yardım kurslarına gidebilirsiniz. Mesela astım hastası bir kardeşiniz, hipertansiyon hastası bir anneniz, kalp yetmezliği olan Profesyonel yardım nasıl istenmeli? Ambulans çağırmak... Acil bir durumla karşılaştınız ve ambulans çağırmak istiyorsunuz. Bu konu ülkemizde ve bölgemizde yanlış anlaşılmalara, suistimallere en açık sağlık sorunlarındandır. Bunun en önemli nedeni insanlarımızın acil ve acil olmayan durumları ayırt edememeleri veya etmek istememeleridir. Üç gündür dişi ağrıyan kişi de kendisinin acil hasta olduğunu söyler, beş gündür ishal olan hasta da. İnsanların çoğu o anda nöbet geçiren bir çocuğa ya da kalp krizi geçiren bir teyzeye müdahale eden sağlık ekibinin durumunu düşünmez, onların söylediklerini ciddiye almazlar. Bu, o anda zor durumda olan hastaya, onun yakınlarına ve yardım etmeye çalışan sağlık personeline yapılan saygısızlıktır. Öncelikle şunu bilin ki ambulanstaki veya hastanedeki acil ekibi sizi üç-beş dakika oyalayarak bir şey kazanmaz, çünkü siz o kuruma başvurmuşsanız size zaten bakmakla yükümlüdür ve bunu ne kadar çabuk yaparsa kendi işi daha çabuk bitecektir. Tıpta triaj dediğimiz, sınıflama olarak açıklayabileceğimiz bir kavram vardır. Bu, acil vakalar için konuşursak öncelikle müdahale edilecek hastaların belirlenmesi ve o sıraya göre müdahale edilmesi demektir. Mesela hastaneye aynı anda gelen veya aynı anda ambulans çağıran kulağı ağrıyan, bacağı kırık, ateşi olan, burnu kanayan ve göğsünün sol tarafı ağrıyan hastalar olduğunu düşünelim. Burada ilk müdahale edilmesi gereken kişi göğüs ağrısı olan hastadır, en son müdahale edilecek kişi ise kulağı ağrıyan hastadır. Bu demek değildir ki diğerleri daha az önemli sorunlar, sadece göğüs ağrısı acildir. Bu saydıklarımın hepsi acil durumlardır ama bir kulak ağrısına bir saat sonra müdahale etseniz bile o hasta ölmez, ama göğsü ağrıyan bir hasta kalp krizi geçiriyorsa dakikalar içinde kaybedebiliriz. Gelelim ambulans çağırma işlemine. Önce sık yapılan yanlışları anlatalım ve buradan yola çıkarak doğruları bulalım. Genelde hastanedeki acil telefonumuz çalar ve hasta yakını heyecanlı bir sesle hemen Örnek Market in oraya ambulans gönderin der ve kapatır telefonu. Ne yaptın? Ambulans çağırdın, insanlık görevini yaptın ama tam olarak değil. Ben size madalyonun diğer yönünü anlatayım. Sağlık personeli yönünü. Böyle bir telefon geldi ve biz çok önemli bilgileri edinemedik, daha olayın ne olduğunu bilmiyoruz çünkü bilgi verilmedi, olay yerini bilmiyoruz çünkü Örnek Market i herkes bilmek zorunda değil, kaç hasta var belli değil, hastanın yaşı, cinsiyeti, milliyeti belli değil. Kısacası hiçbir şey bilmiyoruz. Bundan dolayı diyoruz ki acil bir durumda önce sakin olun. Zaten siz arayıp ambulans istediğinizde ambulans zili çalar ve ekip hazırlanır. Sizin göreviniz ambulansın hızlı bir şekilde, doğru yere gelebilmesi için gerekli bilgileri vermektir. Belki de daha siz görüşürken ambulans yetişecektir, ama yetersiz bilgi müdahaleyi geciktirir, bunu unutmayın. 112 veya özel ambulans numaralarını aradığınız zaman öncelikle olayın ne olduğunu, neden ambulans istediğinizi söyleyin. Bunları öğrenmek bizim için neden önemli? Adresinizi net olarak bilirsek yanlış yollara girerek, durup birilerine sorarak zaman kaybetmeyiz, size daha hızlı ulaşırız. Kazada kaç yaralı olduğunu bilirsek bir yerine daha fazla ambulans gönderebiliriz, elimizde yoksa başka sağlık birimlerinden destek isteriz. Hastaların durumunu bilirsek ona göre ileri yardım safhalarını planlayıp ilgili kişi ve bölümleri hazırlarız. Hastaların milliyetini bilirsek dillerinden anlayan personel gönderme imkanımız olabilir. Kazanın oluşu ve o anki durumu bilmemiz polis ve itfaiye gibi diğer yardım birimlerine haber vermemizi hızlandırır. Telefon numaranız, adınız gibi bilgiler herhangi bir aksilik durumunda size ulaşabilmek için önemlidir. 5

6 ALLERJİK RİNİT NEDENLERİNDEN KAÇININ Allerjik rinit (Saman nezlesi) burun mukozasının allerjik nedenli iltihabıdır. Allerjiye yatkın olan kişilerde görülür ve ömür boyu olabilir. 40 yaş öncesinde sık görülmekle birlikte yaş ilerledikçe bu oran azalır. Op. Dr. Süleyman YILMAZ Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Allerjik rinit, vücudun yabancı madde ile karşılaştığında geliştirdiği yanıt ile olur. Bu yabancı maddeler en sık havadaki polenler, tozlar, küfler, hayvanlar olabilir. Bunlar hava yoluna yapışınca allerjik olaylar başlar. Allerji ile karşılaşınca ağız, burun, boğaz, göz ve deride kaşıntı; burun akıntısı ve gözlerde sulanma ile burun tıkanıklığı, koku almada azalma, öksürük, hapşırık, baş ağrısı, solunum sıkıntısı ortaya çıkar. Ailesinde allerjik hastalığı olanlarda sık görülür. Ayrıca egzama, cilt kızarıklığı, astım beraberinde eşlik edebilir. Teşhis, hastanın öyküsüyle konulabilir. Muayenede burun mukozası soluk görülür. Burun ucu silmekten kızarmıştır. Allerji burun poliplerine yol açabilir. Kandan ( Ig E, Eozinofil, skin prick testi v.s ) veya ciltten yapılan allerjik testler ile allerji tespit edilir. Tedavide etken maddeden uzak durmak önemlidir. Tozlu, polenli, küflü ortamdan uzaklaşılır. Oda havalandırılır, kuru hava için nemlendirici kullanılır. Evde hayvan ve bitki beslemekten kaçınmak gerekir. Tüylüyünlü battaniyeler kullanılamaz. Tozlu halı-kilimden uzaklaşılır. İlaç tedavisi gerekebilir. Bunlar antihistaminik haplar ve burun spreyleridir. Aşı tedavisi ise uzun, zor ve pahalı olmasına rağmen tedavide önemli yer tutmaktadır Uzm. Klinik Psikolog Zeynep Çakırlı ALŞAN Psikolojik Danışmanlık Bu rahatsızlığın, kış mevsiminde güneş ışığının azalmasıyla birlikte, beynin hipotalamus kısmındaki biyokimyasal dengesizlikten kaynaklandığı düşünülmektedir. Beynimizde bulunan ve meletonin hormonu üretmekle görevli olan epifiz bezi, karanlık ortamlarda bu hormon üretimini artırır. Söz konusu meletonin hormunun ise insanın fiziksel hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve dingin bir ruh hali yaratan doğal bir sakinleştirici özelliği vardır. Özellikle kış aylarında melatonin hormonun üretimindeki artışla birlikte depresif belirtilerin görülme sıklığı da artmaktadır. Mevsimsel depresyon her yaşta ortaya çıkabilir ancak en çok yaş arasında görülmektedir. Gün ışığının daha uzun süreli olduğu, güneşli ve aydınlık yerlerde bu rahatsızlığa daha az sıklıkta rastlanmaktadır. Mevsimsel depresyonda en sık karşılaşılan semptomlar şunlardır: Depresif Duygudurum Çökkün duygudurum Negatif düşünce ve duygular Suçluluk duygusu, düşük öz güven Ümitsizlik Zaman zaman çevreye karşı ilgisizlik, duygusuzluk, kayıtsızlık hali 6 MEVSİMSEL DEPRESYON NEDİR? Mevsimsel depresyon, her kış özellikle Eylül ve Nisan ayları arasında, yaklaşık olarak nüfusun %7 sini etkileyen bir tür kış depresyonudur ve erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir. Mevsimsel depresyon semptomları genellikle Eylül ve Kasım ayları arasında başlar ve Mart-Nisan ayına kadar devam eder. Uyku Problemleri Uykuya duyulan ihtiyacın artması Gün boyunca uyanık kalmakta zorluk Yorgunluk Normal rutin işleri gerçekleştirmekte zorlanma, yorgunluk/bitkinlik hissi Aşırı Yeme Karbonhidrat ve şekerli yiyeceklere daha fazla ihtiyaç duyma ve kiloda artış meydana gelmesi Bilişsel Fonksiyonlar Dikkat, konsantrasyon ve hafıza ile ilgili problemler Sosyal Problemler İrritabilite İnsanlardan uzaklaşma, geri çekilme ihtiyacı duyma Anksiyete Gerginlik Strese toleransın azalması Düşük Libido Sekse ilgi ve isteğin azalması Bahar mevsiminde duygulanımda değişiklik Duygulanımda ani ve keskin bir değişiklik Aktivite düzeyinin artması Kış semptomlarının yavaş yavaş azalması Bu semptomlarla birlikte mevsimsel depresyonu olanların birçoğunun kış süresince bağışıklık sistemi zayıflar ve hastalıklara daha açık hale gelirler. Semptomlar, bahar mevsiminde 4 hafta gibi kısa bir sürede aniden azalabilir veya gün ışığının yoğunluğuna göre aşamalı bir şekilde de azalabilir. Tedavi sürecinde ışık terapisinin ve bazı ilaçların etkili olduğu bilinmektedir. Bunların haricinde, mevsimsel depresyonu olan kişilere en başta gün ışığına daha fazla maruz kalmalarını önermekteyiz. Kış süresince güneş daha az görülüyor olsa da sabah ve öğle saatlerinde dışarıda daha fazla zaman geçirmeye çalışmak, bununla birlikte yürüyüş gibi düzenli bir spor yapmak faydalı olacaktır. Kişinin beslenme koşullarını iyileştirmesi, özellikle karbonhidrat ve şeker tüketimini kontrol altına alması, uyku saatlerini düzenli tutması da kendini daha iyi hissetmesinde etkili olacaktır. Mevsimsel depresyonun çalışanları da etkilediği ve iş gücü kaybına sebep olduğu da bilindiği için, özellikle çalışma ortamlarında gerekli ışık ihtiyacının karşılanmasına da dikkat edilmelidir. Bu önerilerle birlikte semptomların devam etmesi veya artması halinde ruh sağlığı uzmanlarından yardım alınmasını önermekteyiz.

7 TEŞEKKÜR MEKTUPLARI Ela KULAKSIZ Doğum Tarihi : Anne Adı : Birsen Baba Adı : Çetin Cinsiyet : Kız : 50 cm : 3,350 gr Tuğçe BAYINDIR Doğum Tarihi : Anne Adı : Tuğba Baba Adı : Mahmut Cinsiyet : Kız : 47 cm : 2,760 gr Aybars CAN Doğum Tarihi : Anne Adı : Gülçin Baba Adı : Murat Cinsiyet : Erkek : 49 cm : 3,250 gr Özel Yaşam Hastanesinde tarihinde menisküs ameliyatımı yapan Sayın Op. Dr. Korhan Özlü ve ekibine, kendisinin çok güleryüzlü ve samimi içten davranışları için ailem ve kendi adıma çok teşekkür ediyorum. Kendisine mesleki yaşamında iyi çalışmalar diliyorum. Böyle bir hastanede ameliyat olmaktan çok mutluyum. Durmuş Kaya SAĞLIKLI YAŞAM Sağlık Bülteni Arda AÇIKALIN Doğum Tarihi : Anne Adı : Bihter Baba Adı : Murat Cinsiyet : Erkek : 52 cm : 3,850 gr Kuzey Özgür KUŞ Doğum Tarihi : Anne Adı : Özlem Baba Adı : Sancar Özgür Cinsiyet : Erkek : 53 cm : 4,470 gr İmtiyaz Sahibi adına Dr. Cemal ÖZKAN Yazı İşleri Sorumlusu Ayşe TUNÇ Halkla İlişkiler Müdürü Tasarım Uygar KARAKOÇ Doğum Tarihi : Anne Adı : Özlem Baba Adı : İlhan Cinsiyet : Erkek : 51 cm : 3,300 gr Bültende yer alan yazı ve fotoğraflar izinsiz kullanılamaz. 7

8 8 ÖZEL YAŞAM HASTANESİ BÜLTEN KASIM - ARALIK 2010