HAZIRLAYAN ÖZGÜR KORKMAZ

Transkript

1 STANBUL T CARET ODASI TIBB C HAZLAR SEKTÖR PROF L ARA TIRMASI HAZIRLAYAN ÖZGÜR KORKMAZ STAT ST K UBES

2 2 Ç N D E K L E R Sayfa No 1. TIBB C HAZLARIN TANIMI VE KAPSAMI A) Tan ve S fland lmas 3 B) Gümrük Tarife Pozisyon Numaralar 5 2. SEKTÖRÜN TÜRK YEDEK DURUMU A) Sektörün Mevcut Yap ve stihdam 12 B) Sektörün Teknolojik Yap lanma Durumu ve Seçilmi T bbi Cihaz Say lar TIBB C HAZ SEKTÖRÜNÜN THALAT VE HRACAT DURUMU A) thalat 15 B) hracat TIBB C HAZLAR SEKTÖRÜN SORUNLARI A) Kamu halesi Yasas le lgili Sorunlar 22 B) TSE le lgili Sorunlar 22 C) CE areti le lgili Sorunlar TIBB C HAZ SEKTÖRÜNÜN GEL ME E MLER SEKTÖRÜN DÜNYADAK DURUMU SONUÇ VE ÖNER LER 24 KAYNAKÇA 25

3 3 TIBB C HAZLAR SEKTÖRÜ 1. SEKTÖRÜN TANIMI VE KAPSAMI A- Tan Ve S fland lmas bbi cihaz ve aletlerin gündelik kullan m s kl ve önemi günümüz sa k sektöründe giderek artan bir özellik göstermektedir. T bbi cihaz teknolojisinde son y llarda ya anan ilerlemeler, insan sa n ele al biçimini ve mant önemli boyutlarda de tirmi tir. Bu geli meler nda insan ya am kalitesi ve süresi olumlu yönde etkilenmi tir. bbi cihaz teknolojisi bir dizi di er bilimsel ve teknolojik faaliyet alanlar ndaki ara rma ve geli melerden do rudan etkilenmektedir. Di er sektörlerdeki yeniliklerin, en zl biçimde uygulama olana buldu u t bbi cihaz sektörü, bilgisayar, elektrik-elektronik, kimya, metalurji ve makine mühendislikleri gibi bir çok mühendislik grubunu bir arada bulundurmaktad r. Genel olarak t bbi cihaz, alet ve sarf malzemelerini a da s ralanan ana gruplar halinde grupland rabiliriz: 1. bbi Görüntüleme Sistemleri a. Röntgen Cihazlar b. Bilgisayarl Tomografi Cihaz c. Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihaz d. Kemik Mineral Densitometre Cihaz e. Anjiyografi Sistemleri f. Ultrasonografi-Doppler Cihazlar g. Film Banyo Cihazlar h. Gamma Kamera, Pet (siklotron), SPECT. Radyasyon dedektörleri j. Lazer kameralar (sulu,kuru) 2. Ameliyathane ve Solunum Cihazlar a. Defibrilatör b. Ventilatör c. Elektrokoter d. Ameliyat Masalar ve Lambalar e. Kalp Akci er Pompas, Is -So utucu, Kan Is lar

4 4 f. Cerrahi Aspiratör g. Oto transfüzyon Cihazlar 3. Biyokimya, Moleküler Biyoloji, Hematoloji, Genetik ve Mikrobiyoloji Cihazlar a. Otoanalizör b. Kan Analiz Cihazlar c. Santrifüj Cihazlar d. Kan ve Kan Ürünleri Saklama Cihazlar, Aferez Cihazlar e. Otomatik Sekans Cihazlar, PZR( Polimeraz Zincir Reaksiyonu ) Cihazlar DNA Çipleri Okuma ve De erlendirme Üniteleri f. Hücre Ay lar (Cell Separator), Ak m Sitometri Cihazlar 4. Biyolojik Sinyal zleme Cihazlar a. EKG Cihazlar b. Hasta ba Monitörler c. Oksijen Saturasyonu Cihazlar d. EMG, ERG cihazlar e. Defibrilatör / monitörler 5. Radyoterapi Sistemleri a. Lineer Akseleratör b. Co-60 teleterapi cihazlar c. Brakiterapi Sistemleri (intrakaviter) d. Simulatörler 6. Fizik Tedavi Cihazlar a. Ko u / Yürüme Bantlar b. Eksersiz Bisikletleri c. Ultrason Cihazlar d. Traksiyon Cihazlar e. zokinetik Test Sistemleri f. Banyo (Su,Prafin) Cihazlar g. Tens Cihazlar h. sa Dalga tedavi cihazlar 7. Optik T bbi Cihazlar a. Endoskoplar (Gastroskop, Kolonoskop vb.) b. Teleskoplar c. Mikroskoplar (elektron, laboratuvar, ameliyat, muayene) d. k Kaynaklar (so uk k kaynaklar ) e. Otoskop ve Oftalmoskoplar f. Lazer cihazlar

5 5 8. Sterilizatör ve Etüv Cihazlar a. Buharl Sterilizatörler (Otoklav) b. Gaz (EO, Hidrojen peroksit, formaldehit) Sterilizatörleri c. Kuru Hava Sterilizatörleri (Etüv) 9. Di, KBB ve Göz Üniteleri 10. Ses ve itme Cihazlar (odyometre, Empedansmetre) 11. Mekanik Cihazlar ve Cerrahi Aletler 12. T bbi Gaz Sistemleri 13. Hemodiyaliz cihazlar, Su sistemler (deiyonize, distile, revers ozmoz) 14. Tek Kullan ml k Sarf Malzemeleri 15. Protez ve Ortezler B- Gümrük Tarife Pozisyon Numaralar pta, cerrahide, di çilikte ve veterinerlikte kullan lan alet ve ci - hazlar (sintigrafi cihazlar, di er elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil) : - Elektro te his cihazlar (fonksiyonel ara rma veya fizyolojik parametre muayene ölçüm cihazlar dahil): Elektrokardiyograflar (EKG) Cihazlar Aksam ve parçalar Ultrasonik tetkik cihazlar Manyetik rezonansla görüntüleme cihazlar Sintigrafi cihazlar Di erleri: ki veya daha fazla parametrenin e zamanl olarak takibi için izleme tertibat Di erleri Elektroensefalo raf cihazlar (EEG) Fiberaskoplar (monitörlü kameral olsun olmas n) Fonokardiyograf ve kardiyoskoplar Elektromiyografi (EMG)

6 Di erleri Aksam ve parçalar Ultraviole veya k l ötesi nl cihazlar Cihazlar Aksam ve parçalar - ngalar, i neler, kateterler, kanüller ve benzeri aletler: ngalar (i neli olsun olmas n): Plastik maddelerden olanlar Tüberkülin ngalar (bir kullan ml k,steril, pirojensiz) Bir kullan ml k steril ngalar Di erleri Di erleri Kulak y kama ngas (metal) Tüberkülin ngalar T pta kullan lan ngalar nsülin ngalar (çok kullan ml k) Di erleri Metalden boru eklinde i neler ve cerrahi diki i neleri: Metalden boru eklinde i neler nga i nesi, bir kullan ml k Di erleri Cerrahi diki i neleri Di erleri Serum ve kan verme seti (Kanül) Hemodializ seti (kanül) Kelebek set (kanül) drar sondas - nelaton drar sondas - foley Damar içi kateterler - steril, tek kullan ml k, genel özellikli Damar içi kataterler - steril, tek kullan ml k, anjiyografi için Damar içi kataterler - steril, tek kullan ml k, (santral venös kateterleri) Damar içi kataterler - steril, tek kullan ml k, (balonla dilatasyon için) Damar içi kataterler - steril, tek kullan ml k, i ne ile birlikte olan periferik olanlar) Di er kateterler Di erleri - Di çilikte kullan lan di er alet ve cihazlar: Di ci tornalar (bir kaide üzerine monte edilmi di er di çilik teçhizat ile kombine halde olsun olmas n) Di çi tornalar (Frezeleri)

7 Bir kaide üzerine monte edilmi di er di çilik teçhizat ile kombine haldeki di çi tornalar Aksam ve parçalar Di erleri: Di çi tornalar nda kullan lmaya mahsus bileyler, diskler, delici uçlar ve f rçalar Di erleri Elevatörler Di çekim davyeleri Siman spatülü Di sondalar (tek tarafl ) Di er cihazlar Aksam ve parçalar Göz t bb na ait di er alet ve cihazlar: - - Optik olmayanlar Alet ve cihazlar Aksam ve parçalar - - Optik olanlar Alet ve cihazlar Aksam ve parçalar Di er alet ve cihazlar: - - Kan bas nc ölçmeye mahsus alet ve cihazlar Alet ve cihazlar Aksam ve parçalar - - Endoskoplar Cihazlar Aksam ve parçalar - - Böbrek dializ cihazlar (böbrek makinas ve diyalizörler) Böbrek makinalar Dializ ve fistula setleri Di erleri Aksam ve parçalar - - Diyatermi cihazlar : Ultrasonik olanlar Cihazlar Aksam ve parçalar Di erleri Cihazlar Aksam ve parçalar - - Transfüzyon cihazlar Cihazlar

8 Kan torbalar Aksam ve parçalar - - Anestezi alet ve cihazlar Alet ve cihazlar Aksam ve parçalar Ultrasonik litotripsi cihazlar Sinir stimilasyonu cihazlar - - Di erleri Steteskoplar Her nevi bisturiler Veterinerlikte kullan lan alet ve cihazlar Elektro ok cihazlar Elektroterapi cihazlar Elektrokater cihazlar Defibrilatör cihazlar Rahim içi aletler Uterus küretleri Makaslar (cerrahide kullan lanlar) Alç sar lar n ay ve k, t pta kullan lan Kulak göstericileri ve kulak gözlem tak Kulak gelberisi Dil basaca Sinüs delicisi T bbi cerrahi ma alar (pensetler) T bbi çama r ma as Cerrahi ay lar (ekavatörler) Pensler (genel cerrahide kullan lanlar) Pamuk iletkisi tard borusu Göbek kordonu klempi, b çakl ve b çaks z Lavman cihaz (irigatör) (paslanmaz çelikten) Cerrahi b çak saplar (De tirilebilir b çak a zlar için) Di er alet ve cihazlar Aksam ve parçalar Mekanoterapi cihazlar ; masaj cihazlar ; psikotekni cihazlar ; ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya di er terapik teneffüs cihazlar : Mekanoterapi cihazlar ; masaj cihazlar ; psikotekni cihazlar : - - Vibratörlü masaj aletleri (elektrikli)

9 Cihazlar Aksam ve parçalar - - Di erleri Mekanoterapi cihazlar Psikotekni cihazlar Bas nçl su ile masaj yapan hidro banyo sistemleri Di erleri Aksam ve parçalar Ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya di er terapik teneffüs cihazlar Ozonoterapi cihazlar Oksijenoterapi cihazlar Suni teneffüs ve aeroterapi cihazlar Di erleri Aksam ve parçalar Di er teneffüs cihazlar ve gaz maskeleri (mekanik parçalar ve de tirilebilen filtreleri olmayan koruyucu maskeler hariç): Sivil hava ta tlar nda kullan lan teneffüs cihazlar ve gaz maskeleri (aksam ve parçalar hariç) - Di erleri Teneffüs cihazlar Gaz maskeleri Teneffüs cihazlar n aksam, parça ve aksesuar Gaz maskelerinin aksam, parça ve aksesuar Ortopedik cihazlar (koltuk de nekleri, cerrahi ku aklar ve f k ba lar dahil); cebireler, gutyerler ve k klara mahsus di er cihaz- lar; protez organlar; sa rlar n i itmesini kolayla rmaya mahsus cihazlar ve vücut kusur veya noksanl gidermek amac yla üstte veya elde ta nan veya vücudun içine yerle tirilen di er cihazlar: Ortopedik veya k klara mahsus cihazlar: - - Ortopedik cihazlar Vücudun ekil ve bozukluklar önlemeye veya düzeltmeye mah- sus cihazlar Çekme ve germe cihazlar (traksiyon) Di erleri K klara mahsus cihazlar Di er cihazlar Kemik tespit malzemesi (implantlar) (t bbi çiviler, t bbi plaklar dahil) (paslanmaz çelikten),

10 10 - Protez di ler ve ba lant parçalar : Protez di ler: Plastik maddelerden olanlar Di er maddelerden olanlar Di erleri - Vücudun di er suni parçalar : Suni eklemler Di erleri: Protez gözler - - Di erleri nter-okiler lensler Kalp kapakç klar Di er uzuv ve organ iç protezleri Di er uzuv ve organ d protezleri Di erleri Sa rlar n i itmesini kolayla rmaya yarayan cihazlar (aksam, parça ve aksesuar hariç) Kalp pilleri (pacemaker) (aksam, parça ve aksesuar hariç) Dahili kalp pilleri Harici kalp pilleri Di erleri: Sa rlar n i itmesini kolayla rmaya yarayan cihazlar n aksam, parça ve aksesuar - - Di erleri Suni uzuvlar tamamlay aksam ve parçalar Körler için yard mc elektronik cihazlar Di erleri (aksam ve parçalar dahil) X -I nl, alfa, beta veya gama nl cihazlar (t bbi, cerrahi, di çilik veya veterinerlik amaçl kullan mlar için olsun olmas n) (radyografi veya radyoterapi cihazlar dahil), X - nl tüpler ve di er X - nl jeneratörler, yüksek gerilim jeneratörleri, kontrol panolar ve masalar, ekranlar, muayene veya tedavi masalar, koltuklar ve benzerleri: - X -I nl cihazlar (t bbi, cerrahi, di çilik veya veterinerlik amaçl kullan mlar için olsun olmas n) (radyografi veya radyoterapi cihazlar dahil): Bilgisayarl tomografi cihazlar Di erleri (di çili e mahsus olanlar) Di erleri (t bbi, cerrahi veya veterinerlik amaçl kullan mlar için

11 Radyografi cihazlar Radyofotografi cihazlar Radyoterapi cihazlar Di erleri Di er amaçlarla kullan lanlar - Alfa, beta veya gama nl cihazlar (t bbi, cerrahi, di çilik veya veterinerlik amaçl kullan mlar için olsun olmas n) (radyografi veya radyoterapi cihazlar dahil): T bbi, cerrahi, di çilik veya veterinerlik amaçl kullan mlar için Radyoskopi (floroskopi) cihazlar Radyografi cihazlar Radyofotografi cihazlar Radyoterapi cihazlar Bilgisayarl tomografi cihazlar Di erleri Di er amaçlarla kullan lanlar X -I n tüpleri Di erleri (aksam, parça ve aksesuar dahil): X -I fioroskopi ekran ve X - yo unla rma ekran ; X - n yay lmas önleyici ekranlar ve gridler - - Di erleri: X -I üreten di er jeneratörler Di erleri Radyoskopi (floroskopi) cihazlar na ait olanlar X -I nl cihazlara ait olanlar Di erleri Kaynak : T.C Ba bakanl k Gümrük Müste arl

12 12 2. SEKTÖRÜN TÜRK YEDEK DURUMU A- Sektörün Mevcut Yap Ve stihdam Ülkemizde kullan lan T bbi cihazlar genellikle yurt d ndan ithal edildi inden dolay sektörün ihracat ve üretim hacmi dü ük kalmaktad r. Yeterli üretim ve ara rma düzeyine ula lmayan sektörde statistikler ve t bbi cihaz envanterinin bulunmay ise büyük sorun olu turmaktad r. bbi cihazlar n temininde standardizasyon, koordinasyon ve kalite kontrolünün yap lmamas ülkemize kalitesiz ve ikinci el cihazlar n rahatl kla girmesine neden olurken, sektörde ya anan denetimsizlik, yetersiz servis ve bak m hizmetleri ciddi sa k problemleri olu turmaktad r. Tek kullan ml k medikal ürünlere izin belgesini Sa k Bakanl bünyesindeki laç Eczac k Genel Müdürlü ü vermektedir. Üretim için izin alma süreci oldukça uzun olup, bbi cihaz ve alet yapan firmalara destek verecek yan sanayinin mevcut olmay sektörde a ba ml daha da art rmaktad r. Ülkemizde t bbi cihazlar kullanabilecek bili im teknolojisine yatk n teknik eleman mevcut okullarda yeti tirilmektedir. Ancak devletin ücret politikas n uygun seviyede olmamas ndan dolay, baz kurumlarda personel aç bulunmakta böylelikle kalifiye olmayan elemanlar n kulland cihazlar kullan hatalar yüzünden devre d kalabilmektedir. B- Sektörün Teknolojik Yap lanma Durumu ve Seçilmi T bb Cihaz Say lar bbi cihaz ve aletlerin yüksek güçte ve sürekli çal mas için gerekli alt yap ve enerji sa k kurumlar zda mevcut de ildir. Enerji konusunda temel ilke asgari miktarda enerji ile azami ç kt n al nmas r. Ancak bu ilkenin beraberinde getirdi i di er bir özellik de bu enerji kaynaklar n geleneksel enerji kaynaklar na göre daha kaliteli olma zorunlulu udur. Bu zorunluluk söz konusu cihazlar n hassasiyetinin artmas ndan do maktad r. Bunun anlam ise mevcut enerji kaynaklar n yenile tirilmesi ve modernizasyonudur. Teknolojik aç dan t bbi cihaz ve t bbi aletlerde büyük ölçüde yurtd na ba ml olan ülkemizde, malat n oldukça az olmas ile beraber üretilen medikal cihaz ve aletler u ekilde s ralanabilir: Ameliyat masalar ve lambalar, ta k rma cihaz, anastezi cihazlar, hasta ba monitörleri, elektrotlar, jinekolojik masalar, oksijen verme cihazlar, cerrahi aspiratörler, röntgen cihaz ve aksesuarlar, buhar ve kuru hava sterilizatörleri, kan alma koltuklar, t bbi gaz sistemleri, santrifüj, kar lar, hasta yataklar, sedyeler, di çi fotöy ve üniteleri ile cerrahi aletlerdir.

13 13 Üretilen sarf ürünleri ise; enjektörler, kan torbalar, kan ve kan ürünleri alma-verme setleri, kan bas nc transdüseri, kalp ve damar cerrahisinde kullan lan malzemeler (tubing set, kardiyopleji setleri ve kanülleri, drenaj), intraket, stent, kateter ve sondalar, ameliyat iplikleri, ameliyat ve muayene eldivenleri, gazl bez ve pamuk, ortopedik protezler ve onar m malzemeleri, röntgen banyo solüsyonlar ile di hekimli i onar m malzemeleridir. SA LIK BAKANLI I HASTANELER NDE SEÇ LM TIBB C HAZ SAYILARI ( Y llar Adet ) Sa k Bakanl hastanelerinde bulunan baz t bbi cihazlar n say lar llar aras nda giderek artan bir trend izlemi tir y nda bir önceki y llara göre en fazla art gösteren cihazlar s ras ile Defibrilatör Monitör, Hemodiyaliz Cihaz ve Mamografi cihazlar olurken, oksijen çad büyük ve çocuk ile sintigrafi 2003 y nda say lar en fazla azalan cihazlar olmu tur. HAZIN ADI Anestezi Cihaz Anjio Bilgisayarl Tomografi Biyomikroskop Bronkoskop Canland rma Çantas Defibrilatör Monitör EKG Monitör Fakometre Hemodiyaliz Cihaz Kan Gazlar Analiz Cihaz Magnetik Rezonans Sistemi Mamografi Oksijen Cad Büyük Oksijen Cad Çocuk Sintigrafi Ultrason Tedavi Ultrasonografi TOPLAM Kaynak : Sa k Bakanl

14 14 SEÇ LM BAZI TIBB C HAZLARIN TOPLAM SAYILARI Y 2001 Y 2002 Y 2003 Y SEÇ LM BAZI C HAZLARIN TOPLAM SAYILARI Anestezi Cihaz Hemodiyaliz Cihaz EKG Monitör Defibrilatör Monitör Ultrasonografi

15 15 3. TIBB C HAZ SEKTÖRÜNÜN THALAT VE HRACAT DURUMU A- THALAT Ülkemizde t bbi cihaz pazar n a rl ithal ürünler olu turmaktad r y nda ya anan ekonomik kriz ile birlikte -% 16,3 oran nda gerileyen t bbi cihaz ithalat, krizin etkilerinin azalmas ile beraber 2002 y nda % 3,9, 2003 y nda da % 19,5 oran nda art göstermi tir. Sektörde fas n da yer alan t bbi cihazlar sektör içinde ortalama % 60,0 oran ile en fazla paya sahip olurken bunu % 21,6 ile fas nda yer alan cihazlar takip etmi tir. THALAT ($) FASIL NO TOPLAM Kaynak : D..E 2000 y nda 304 milyon dolar olarak gerçekle en fas l ithalat 2003 y nda 310 milyon dolara ula r fas nda yer alan cihazlar n ithalat ise 2000 y na göre % 39,7 azalarak 2,7 milyon dolara gerilemi tir. YILLAR BAR YLE TIBB C HAZLAR THALATI -($) Y 2001 Y 2002 Y 2003 Y

16 16 A FASIL NO THALAT RAKAMLARI : (En fazla ithalat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ULTRASON K TETK K C HAZLARI MANYET K REZONANSLA GÖRÜNTÜLEME C HAZLARI ER IRINGA, NE,KATETER VB ER TIP VE CERAH ALET VE HAZLARI TIBB ALET VE C HAZLARININ AKSAM:PARÇALARI ER TOPLAM Kaynak : D..E Di er T p ve Cerrahi Alet ve cihazlar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ithalat yap lan ürünler olurken, t bbi alet ve cihazlar n aksam:parçalar ikinci s rada yer alm r. Amerika, talya ve Japonya bu iki grupta en fazla ithalat yap lan ülkeler olmu tur. A FASIL NO THALAT RAKAMLARI : (En fazla ithalat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) SUN TENEFFÜS VE AEROTERAP HAZLARI ER MEKANOTERAP VE PS KOTERAP C HAZLARI ER TERAP K TENEFÜS HAZLARI TERAP K TENEFÜS C HAZLARININ AKSAM:PARÇALARI BASINÇLI SU LE MASAJ YAPAN DRO BANYO S STEMLER ER TOPLAM Kaynak : D..E Suni teneffüs ve aeroterapi cihazlar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ithalat yap lan ürünler olurken, di er mekanoterapi ve psikoterapi cihazlar ikinci s rada yer alm r. sveç ve Amerika bu iki grupta en fazla ithalat yap lan ülkeler olmu tur.

17 17 A FASIL NO THALAT RAKAMLARI : (En fazla ithalat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ER TENEFFÜS C HAZLARI TENEFFÜS C HAZLARININ AKSAM,PARÇA VE AKSESUARI ER GAZ MASKELER GAZ MASKELER N AKSAM,PARÇA VE AKSESUARI HAVA TA ITLARINDA KULLANILAN TENEFFÜC C HAZLARI,GAZ MASKELER ER TOPLAM Kaynak : D..E Di er teneffüs cihazlar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ithalat yap lan ürünler olurken, bunu eneffüs cihazlar n aksam, parça ve aksesuarlar izlemi tir. Almanya bu iki grupta da en fazla ithalat yap lan ülkeler olmu tur. A FASIL NO THALAT RAKAMLARI : (En fazla ithalat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ER UZUV VE ORGAN Ç PROTEZLER DAH KALP P LLER KALP KAPAKÇIKLARI ER PROTEZ ORGANLAR ER AK AM; PARÇALARI ER TOPLAM Kaynak : D..E Di er uzuv ve organ iç protezleri 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ithalat yap lan ürünler olurken, dahili kalp pilleri ikinci s rada yer alm r. Amerika ve sviçre bu iki grupta en fazla ithalat yap lan ülkeler olmu tur.

18 18 A FASIL NO THALAT RAKAMLARI : (En fazla ithalat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) LG SAYARLI TOMOGRAF HAZLARI ER AMAÇLAR N D ER X INLI C HAZLAR RADYOGRAF C HAZLARI (X I INLI) X I IN TÜPLER ALFA,BETA,GAMA RADYOTERAP HAZLARI ER TOPLAM Kaynak : D..E Bilgisayarl tomografi cihazlar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ithalat yap lan ürünler olurken, di er mekanoterapi ve psikoterapi cihazlar ikinci s rada yer alm r. Almanya bu iki grupta da en fazla ithalat yap lan ülkeler olmu tur. B- HRACAT bbi cihaz sektörünün ihracat hacmi üretimin s rl olmas nedeni ile oldukça dü ük seviyededir y llar aras nda Türk Liras ndaki de erlenmeye paralel olarak ihracatta bir art gözlenmektedir. hracat rakamlar 2001 y nda % 2,8, 2002 y nda % 36,8, 2003 y nda % 32,5 art kaydetmi tir. T bbi Cihazlar hracat nda en fazla pay ortalama ithalatta oldu u gibi % 61 oran ile fas nda yer alan cihazlar al rken, bunu % 25,0 oran ile fas ndaki cihazlar izlemektedir. HRACAT ($) FASIL NO TOPLAM Kaynak : D..E

19 19 YILLAR BAR YLE TIBB C HAZLAR HRACATI-$ Y 2001 Y 2002 Y 2003 Y B FASIL NO HRACAT RAKAMLARI : (En fazla ihracat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) PLAST K MADDELERDEN B R KULLANIMLIK STER L IRINGA ER KATETERLER ER TIB VE CERRAH ALET VE HAZLARI TIBB ALET VE C HAZLARININ AKSAM:PARÇALARI ER IRINGA, NE KATETER VS ER TOPLAM Kaynak : D..E Plastik maddelerden bir kullan ml k steril nga 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ihracat yap lan ürünler olurken, di er t p ve cerrahi alet ve cihazlar ikinci s rada yer alm r. Belçika ve Özbekistan bu iki grupta en fazla ihracat yap lan ülkeler olmu tur.

20 20 B FASIL NO HRACAT RAKAMLARI : (En fazla ihracat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) BASINÇLI SU LE MASAJ YAPAN DRO BANYO S STEMLER ER MEKANOTERAP VE PS KOTERAP C HAZLARI ER MEKANOTERAP VE PS KOTERAP C HAZLARININ AKSAM:PARÇALARI TERAP K TENEFÜS C HAZLARININ AKSAM:PARÇALARI ELEKTR KL VE V BRATÖRLÜ MASAJ C HAZLARI ER TOPLAM Kaynak : D..E Bas nçl su ile masaj yapan hidro banyo sistemleri 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ihracat yap lan ürünler olurken, di er mekanoterapi ve psikoterapi cihazlar ikinci s rada yer alm r. talya ve Almanya bu iki grupta en fazla ihracat yap lan ülkeler olmu tur. B FASIL NO HRACAT RAKAMLARI : (En fazla ihracat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ER TENEFFÜS C HAZLARI ER GAZ MASKELER GAZ MASKELER N AKSAM,PARÇA VE AKSESUARI TENEFUS C HAZLARININ AKSAM,PARÇA VE AKSESUARI ER GAZ MASKELER ER TOPLAM Kaynak : D..E Di er teneffüs cihazlar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ihracat yap lan ürünler olurken, di er gaz maskeleri ikinci s rada yer alm r. Güney Kore ve Türkmenistan bu iki grupta en fazla ihracat yap lan ülkeler olmu tur.

21 21 B FASIL NO HRACAT RAKAMLARI : (En fazla ihracat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ER MADDELERDEN PROTEZ LER ER UZUV VE ORGAN Ç PROTEZLER TIBB PLAKLAR SUN UZUVLARI TAMAMLAYICI AK AM:PARÇALARI KEM K TESP T MALZEMES ER TOPLAM Kaynak : D..E Di er maddelerden protez di ler 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ihracat yap lan ürün olurken, di er uzuv ve organ iç protezleri ikinci s rada yer alm r. Almanya ve Fransa bu iki grupta en fazla ihracat yap lan ülkeler olmu tur. B FASIL NO HRACAT RAKAMLARI : (En fazla ihracat yap lan 5 ürün) 2000 ($) 2001 ($) 2002 ($) 2003 ($) ALFA,BETA,GAMA I INI ÜRETEN HAZLARIN AKSAM,PARÇA,AKSESUARI X I IN TÜPLER ER AMAÇLAR N D ER X INLI C HAZLAR ER TIBB,CERRAH,VETER NERL K AMAÇLI X:I INLI C HAZLAR ALFA,BETA,GAMA I INLI D ER TIBB C HAZLAR ER TOPLAM Kaynak : D..E Alfa, beta, gama üreten cihazlar n aksam, parça ve aksesuar 2003 y nda bu fas l içinde en fazla ihracat yap lan ürünler olurken, X n tüpleri ikinci s rada yer alm r. Fransa ve Almanya bu iki grupta en fazla ihracat yap lan ülkeler olmu tur.

22 22 4. TIBB C HAZLAR SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI bbi cihazlar sektörünün yerli üreticiler aç ndan en önemli sorunu üretimin yeterince desteklenmemesi olup, firmalar n üretim ve Ar-Ge çal malar destekleyecek te vikleri yetersiz bulan sektör temsilcileri, en önemli te vik yolundan biri olarak da kamu ihalelerinde yerli ürünlere öncelik tan nmas gerekti ini belirtmektedirler A- Kamu halesi Yasas le lgili Sorunlar 2003 y nda uygulamaya giren Kamu hale yasas ile yap lan de ikliklere ra men ihalelerle ilgili problemler devam etmekte ayr ca, yasada bulunan çeli kili maddeler uygulamada sorunlar ya atmaktad r. Söz konusu kanunda yer alan yakla k maliyetin gizlili i maddesi en fazla tart lan madde olup, bu madde ile ihale kararlar n sürekli tart lmas sonucu firmalar y pranmaktad r. Ayr ca hale artnamesinde yer alan halenin en dü ük fiyata göre yap laca kural n ihale komisyonu üyelerinin yetkilerini s rlad ve dü ük fiyat lehine karar almay tercih eden idari yöneticiler kar nda, komisyonun teknik üyelerini etkisiz hale getirdi i görü ü hakimdir. Buna ba olarak sektör yetkilileri çözüm olarak acilen Kamu hale Yasas na yönelik uygulamalarda çeli kili yönlerin düzenlenmesi gerekti ini belirtmektedirler. B- TSE le lgili Sorunlar TSE Gebze kampusu kalibrasyon ve inceleme laboratuarlar n Aral k 2003 tarihinde AB normlar nda geçerli akreditasyon ald belirten sektör yetkilileri bu alanda çe itli nt larla kar kar ya olundu una dikkat çekiyorlar. Özellikle TSE nin hizmetleri kar nda firmalardan talep etti i fiyatlar n kurumun web sitesi ile farkl klar göstermesi firmalar zor duruma sokmaktad r. Firmalar web sitesinde net fiyat listesinin yay nlanmas ve yurt d belgelendirmedeki belirsizliklerin ortadan kald lmas talep etmektedir. C- CE areti le lgili Sorunlar 2004 y itibariyle sektördeki tüm ürünlerde CE i aretinin bulunmas zorunlulu u getirilmi tir. Ancak bu konuda kamu ihale kurumu, Sa k Bakanl ve Sosyal Sigortalar Kurumu aras nda sorunu çözecek i birli inin bulunmamas sektördeki firmalar zorlamaktad r. Yeni ihale artnamelerinde, CE belgesinin zorunlu belge olmas hükmünün bulunmas na ra men Kamu ihale Kurumunun bu konuda yay nlad yasa ve tebli lerde böyle bildirim olmamas n kar kl a yol açarken, ihale kat mlar nda engelleyici bir etken olarak firmalar zorlamaktad r. CE i aretinin zorunlu k nmas ndan sonra TSEK ve TSE belgesine sahip ürünlerin, geçerliliklerini sürdürmek için EN ve EN standartlar ta malar gerekti ine vurgu yapan sektör yetkilileri, bu formata sahip olmayan firmalara EN standartlar na geçi için süre tan nmas yada yurt içi s rlar içinde geçerli lokal CE i aretinin olu turulmas gerekti ini vurgulamaktad rlar.

23 23 5. SEKTÖRÜN GEL ME E MLER : Önümüzdeki 20 y ll k periyot içinde T bbi Cihazlar sektöründe bilgi ve ileti im teknolojisi, genetik ve moleküler biyoloji, nanoteknoloji, malzeme teknolojisi ve kompozit malzemeler alanlar nda ya anacak geli melerle birlikte ürün çe itlili i ve teknolojik ilerlemeler ya anaca öngörülmektedir. Bunun yan s ra sektördeki ve di er teknolojilerdeki h zl ilerleme ile beraber önümüzdeki y llarda t bbi cihaz alan nda bir çok de imler ya anacakt r. Sektörde ya anacak geli im ve de imler u ekilde s ralanabilir: Teknoloji kullan n yayg nla mas ile cihaz maliyetleri dü ecek ve tan sal amaçla kullan lan çevreye zararl maddelerin kullan azalacakt r. Hasta bak, tedavisi ve rehabilitasyonu yayg n bir ekilde hastane d nda ve evde yap lacakt r. Hastalar n farkl tetkiklerini tek bir elden yapabilecek sistemler geli tirip, dijital cihaz görüntülerinin kar la lmas ve patoloji saptamas nda insan faktörü azalt lacakt r. Toplum kendilerine sunulan sa k hizmetlerinin kalitesini sorgulayacakt r. Hasta görüntü bilgileri dijital ortamlarda saklanacak, iyonize radyasyon kullanan görüntüleme cihazlar azalacakt r. 6. SEKTÖRÜN DÜNYADAK DURUMU Geli mi ülkelerde sa k harcamalar ve yat mlar na ayr lan bütçe pay yüksek oldu u için sa k kurumlar nda yüksek teknolojili t bbi cihaz ve aletler kullan lmaktad r. Geli mi teknolojili cihazlar üreten firmalar n faaliyet alanlar yaln zca t bbi cihazlar ve aletler olmad ndan Ar-Ge çal malar na yeterli kaynak ay rabilmektedirler. Söz konusu firmalar devaml Ar-Ge çal mas içinde oldu undan yeni ürettikleri ürünleri istedikleri zaman piyasaya sürmekte ve ileri teknolojili ürünlerin fiyatlar ile pazarlar kendileri belirleyebilmekteler. bbi cihaz üretimi geli mi ülkelerde oldukça yüksek standartlar çerçevesinde yürütülmekle beraber sürekli bir denetim mekanizmas ile i lemektedir. Tekelle mi büyük firmalar ise innovasyon yapan küçük firmalar ilk f rsatta sat n alarak ele geçirmekte ve bu yolla rekabeti azaltmaktad rlar.

24 24 7. SONUÇ VE ÖNER LER : Ülkemiz t p ve sa k ürünlerinde özelliklede t bbi alet ve cihazlarda büyük ölçüde ithalatç bir ülkedir. thalat n boyutu giderek artarken, üretimde ve ihracatta ithalat art na paralel bir geli me kaydedilememektedir. Yüksek teknoloji gerektiren t bbi cihazlar n ileri derecede AR-GE yat gerektirmesi, yüksek altyap maliyetleri, s rl pazar olanaklar, sektördeki uluslar aras firmalar n tekelci yap lar nedeni ile bu alanda yat m yap lmas zorla rmaktad r. Ülkemiz t bbi cihaz sektöründe planlama ve koordinasyon eksikli i bulunmas. En küçük sa k biriminden en büyük hastaneye kadar uzun vadeli planlama yap lmas engellemektedir. Kamu ihale yasas ile ilgili ya anan sorunlar, TSE nin fiyatland rmalar ndaki çeli kiler, CE i aretiyle ilgili s nt lar sektörün en önemli sorunlar olup, sektör firmalar bu konularda acilen tedbir al nmas istemi lerdir. T bbi cihaz sektöründe istatistiki veriler ve bbi cihaz envanteri mevcut olmay p, bu alanda istatistiki veriler toparlanarak gelecek dönemleri etkileyecek kararlar n bir an önce al nmas gerekmektedir. Ameliyathane ve yo un bak m cihazlar ile vücut bo luklar n görüntülenmesinde kullan lan cihaz ve bunlarla ilgili sarf malzemelerinin üretimi ülkemizde yok denecek kadar azd r. Tan ve tedavide etkin biçimde kullan lan sarf malzemelerinin üretimi mutlaka birinci rada yer almal r. Bu tür malzemelerin tüketimi çok fazla oldu u gibi kolay bir ekilde de üretilebilmektedir. Tedavi ve tan ya yönelik t bbi cihazlar n kullan mlar giderek art gösterdi i için üretim, Ar-Ge ve tasar m desteklenmelidir. Moleküler Biyoloji ve Genetik alan nda ya anan ciddi geli meler ile beraber t bbi cihaz alan nda dü ük maliyetli üretimler yap lmal r.

25 25 KAYNAKÇA : Devlet statistik Enstitüsü Sa k Bakanl Gümrük Müste arl Dünya Gazetesi TÜB TAK Yay nlar MASSA D : Marmara Sa k Sektörü Adamlar Derne i SADER : Sa k Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derne i