ii. Kiracının yaşadığı yerden farklı bir şehirde, her hafta yaptığı iş ziyaretinde kullanmak üzere bir yıllığına konut kiralaması

Transkript

1 NUMARASI: ADI, SOYADI: ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ FİNAL SINAVI Tek Numaralı Öğrenciler , Saat BÖLÜM I 1. Aşağıdaki hallerden hangisine ya da hangilerine Türk Borçlar Kanunu nun konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümleri uygulanmaz? i. Yazlık bir sitedeki devre mülkün tatil için kiralanması ii. Kiracının yaşadığı yerden farklı bir şehirde, her hafta yaptığı iş ziyaretinde kullanmak üzere bir yıllığına konut kiralaması iii. Kiracının ürettiği malları saklamak için kullanmak üzere sekiz aylığına depo kiralaması iv. Telekomünikasyon şirketinin baz istasyonu kurmak için bir evin çatısını kiralaması a. i, ii b. Yalnız ii c. ii, iv d. i, iv e. Yalnız i 2. Aşağıdakilerden hangisi kira sözleşmelerinde bağlantılı sözleşme yapma yasağı bakımından doğru değildir? a. Bağlantılı sözleşme yapma yasağının amacı, kiraya verenin kiralananın kullanımı ile ilgili olmayan bir borcu kiracıya dayatmasını engellemek ve kiracıyı korumaktır. b. Bağlantılı sözleşme yapma yasağı, her türlü kira sözleşmeleri için uygulanabilir. c. Bu yasağın uygulanabilmesi için kira sözleşmesinden ayrı olarak ikinci sözleşme yapılmalı ve kira sözleşmesinin kurulması ya da sürdürülmesi bu sözleşmeye bağlanmış olmalıdır. d. Kiracı, bağlantılı sözleşme ile kiralananın kullanımıyla doğrudan ilişkili olmayan bir borç altına girmiş olmalıdır. e. Bağlantılı sözleşmenin geçersiz olması için kiracının yararının bulunmaması gerekir. 3. Konut kirasında kiracının güvence vermesi kararlaştırılmıştır. Borçlar Kanunu nun güvenceye ilişkin düzenlemeleri dikkate alındığında, aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? a. Kiracı, en çok beş aylık kira bedeli kadar güvence verebilir; bu miktarı aşan güvenceler, kiracıya iade edilir. b. Güvence olarak para verilmişse kiracı parayı, kiraya verenin onayı olmaksızın çekilmemek üzere, vadeli bir tasarruf hesabına yatırmalıdır. c. Kiracı, güvence olarak kıymetli evrak da verebilir. Kıymetli evrakın nama yazılı olarak düzenlenmesi ve ilk beş ayın kira bedelini aşmaması gerekir. d. Banka, güvenceleri, kesinleşmiş mahkeme kararına ya da kiracının yazılı talebi üzerine geri verebilir. e. Kiraya veren kira sözleşmesinin sona ermesinden itibaren beş ay içinde kiracıya karşı dava açtığını bankaya bildirmemişse, güvence, mahkeme veznesine depo edilir ve kiracıya durum yazılı olarak bildirilir. 4. Türk lirası olarak ödenmesi kararlaştırılan kira bedelinin belirlenmesine ilişkin olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile getirilen düzenleme bakımından aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir? i.türk Borçlar Kanunu nun kira bedelinin artışına ilişkin hükümleri, konut ve çatılı işyeri kiraları dışındaki kira sözleşmelerinde uygulama alanı bulamaz. 1

2 ii. Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Eğer anlaşma ile bu oran aşılırsa, artış oranı üretici fiyat endeksi ile sınırlanacaktır. iii. Sözleşme süresi bir yıldan uzun ise ve taraflar her yıl için uygulanacak farklı kira bedelini belirlemişlerse, sözleşmenin yenilenmesi halinde uzayan kira yılında son kira yılında geçerli olan artış oranı uygulanır. iv. Sözleşmede kira bedelinin artışına ilişkin düzenleme yer almamaktaysa, kira bedeli, hakim tarafından kiralananın durumu ve emsal kira bedellerini dikkate alarak hakkaniyete uygun olarak belirlenir. v. Sözleşmede kira bedeline ilişkin artış hükmü olsa da beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde yeni kira yılında uygulanacak kira bedelini hakim, üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedellerini dikkate alarak hakkaniyete uygun biçimde belirler. a. Yalnız v b. ii, iv c. ii, iii d. iii, iv e. Yalnız iii 5. K tarafından Şimşek Oto Kiralama Ltd. Şti. den kiralanan 2015 M Model aracın fren sisteminde arıza meydana gelmiş ve bu sebeple K, trafik kazası geçirmiştir. K, ağır biçimde yaralanmıştır. K, kiraya veren şirkete karşı hangi taleplerde bulunabilir? i. K, ayıbın giderilmesini isteyebilir. Bunun için kiraya verene süre vermelidir. Ayıp, verilen süre içinde giderilememişse, K, sözleşmeyi feshedebilir ve uğradığı zararın tazmini talep edebilir. ii. K, ayıbın giderilmesini isteyebilir. Bunun için kiraya verene süre vermelidir. Ayıp, verilen süre içinde giderilememişse, K, kusurlu olan kiraya verenden, kira bedelinde ayıp oranında indirim yapılmasını isteyebilir ve uğradığı zararın tazmin edilmesini isteyebilir. iii. K, ayıbın giderilmesini isteyebilir. Bunun için kiraya verene süre vermelidir. Ayıp, verilen süre içinde giderilememişse, K, kiraya veren kusurlu ise ayıbı kiraya veren hesabına giderebilir. K nın ayrıca tazminat isteme hakkı da saklıdır. iv. K, ayıbın giderilmesini isteyebilir. Bunun için kiraya verene süre vermelidir. Ayıp, verilen süre içinde giderilememişse, K, kiralananın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteyebilir. K nın ayrıca tazminat isteme hakkı da saklıdır. a. Hepsi b. i, ii ve iv c. i, ii ve iii d. ii, iii ve iv e. i ve iv 6. Taşınmaz satış sözleşmeleri bakımından aşağıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır? i. Taşınmaz satışında yarar ve hasar, tescil anına kadar satıcıya aittir. Fakat taraflarca, satılanın, tescilden önceki bir zamanda alıcı tarafından teslim alınması için sözleşmeyle bir süre sözlü olarak kararlaştırılmışsa, onun yararı ve hasarı, teslimle alıcıya geçer. ii. Taşınmazın resmi ölçümü yapılmış ve tapuda yazılı yüzölçümüyle satış sözleşmesindeki yüzölçümü birbirine uygun olmakla birlikte, gerçekte taşınmazın yüzölçümü tapuda ve sözleşmede yazılı olandan eksik çıkmışsa, satıcı ayrıca özel olarak üstlenmediği sürece bu eksiklikten sorumlu olmaz. iii. Taşınmaz satışında satıcının ayıptan doğan sorumluluğunda zamanaşımı süresi, yapılar bakımından mülkiyetin geçmesinden itibaren kural olarak beş yıldır; satıcının ağır kusuru halinde süre, yirmi yıldır. iv. Kadastrosu (resmi ölçümü) yapılmamış olan taşınmazın satışında, taşınmazın gerçek yüzölçümü sözleşmede belirtilenden eksik çıkmışsa, satıcı, ayıptan dolayı alıcıya karşı sorumludur. Bu durumda alıcı, satıcıya karşı, sözleşmeden dönme, ayıp oranında satış belinin indirilmesi veya tazminat haklarına sahiptir. a. Yalnız i b. Yalnız ii c. Yalnız iii d. i ve iv e. i ve ii 2

3 NUMARASI: ADI, SOYADI: 7. Borçlar Kanunu na göre, satıcının ayıptan doğan sorumluluğunun şartları gerçekleştiğinde, alıcının seçim haklarını kullanmasının tabi olduğu sınırlamalar bakımından aşağıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır? i. Durumun özellikleri alıcının seçtiği sözleşmeden dönme yolunu haklı göstermiyorsa, hakim, satış bedelinin indirilmesine ya da satılanın onarılmasına karar verebilecektir. ii. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakınsa, alıcı ancak sözleşmeden dönme hakkını veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme hakkını kullanabilir. iii. Alıcı, kendisine yüklenebilen bir sebeple satılanın yok olmasına yol açmışsa ya da satılanı bir başkasına devretmişse veya satılanın değişmesi sonucunu doğuran bir işlemi satılanda gerçekleştirmişse, sadece satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme hakkını kullanabilir. iv. Satıcı, alıcı henüz seçimlik haklarını kullanmadan önce malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek alıcının seçimlik haklarını kullanmasını engelleyebilir. a. Yalnız iii b. Yalnız iv c. i, iii ve iv d. ii, iii ve iv e. iii ve iv S, kullandığı bilgisayarını B ye üç eşit taksitle ödenmek üzere 1.500,00 TL karşılığında satmış ve teslim etmiştir. B, ilk taksidi S ye ödemiştir. Taraflar, sözleşmeyi adi yazılı şekilde düzenlemişler ve sözleşmenin bir nüshası B ye teslim edilmiştir. Bu işlemden pişmanlık duyan B, bilgisayarı iade etmek istediğini S ye söylemiştir. 8. Buna göre A nın irade açıklamasını geri alması bakımından aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır? a. B, taksitle satış sözleşmesinde, taraflarca imzalanmış sözleşmenin bir nüshasının eline geçmesinden itibaren yedi gün içinde irade açıklamasını geri alma hakkına sahiptir. b. B, geri alma süresi içinde satıcıdan devralmış olduğu malı istediği gibi kullanabilir ve süresi içinde onu hiçbir kullanma bedeli ödemeksizin iade edebilir. Ancak B, onu başkasına devretmişse ya da biçimini değiştirmişse sözleşme hüküm ve sonuçlarını doğurmuş olur ve geri alma hakkını kullanamaz. c. B, geri alma açıklamasını yazılı olarak karşı tarafa bildirmelidir. Bu bildirimin hukuki sonuç doğurması için yasal süresinin son gününde postaya verilmiş olması yeterlidir. d. İrade açıklamasını geri alma hakkından alıcı önceden feragat edemez. e. Alıcının geri alma hakkını kullanması halinde kendisinden cayma parası istenemez. Beş yıllık kira sözleşmesine göre, konut amacıyla kullanılacak kiralananın aylık kira bedeli TL dir. Kiracı, kiralananı arkadaşı L ye aylık TL den kiralamıştır. Aradaki kira farkının çok yüksek olduğunu fark eden asıl kiraya veren, asıl kiracının kiralananı L ye kiralama yetkisi olmadığını ve onların asıl kira sözleşmesindeki kira bedelini aşacak oranda kira bedeli belirleyemeyeceklerini ifade ederek, kira farkının ödenmesini L den talep etmiştir. 9. Bu durumla ilgili olarak aşağıdaki tespitlerden hangisi doğrudur? a. Asıl kiracının kira sözleşmesine göre alt kiralama yapma yetkisi yoksa, L, fuzuli şâgildir. Bu durumda L, aylık TL lik kira bedelini ecrimisil bedeli olarak asıl kiraya verene ödemekle yükümlüdür. b. Kira sözleşmesinde alt kiralama yetkisi olmadığı açıkça belirtilmedikçe, asıl kiracının, konut kiralarında alt kiralama yapma yetkisi bulunmaktadır. Bu sebeple, asıl kiraya veren, sadece asıl kiracıdan, onunla yaptığı sözleşmeden doğan kira bedelinin ödenmesini talep edebilir. 3

4 c. Kira sözleşmesine göre kiracının alt kiralama yapma yetkisi yoksa, L fuzuli şagildir. Ancak bu durumda bile kiraya veren, L den kira bedelleri arasındaki farkın ödenmesini talep edemez. O ancak, koşulları varsa, L den ecrimisil talep edebilir. d. Asıl kiracının alt kiralama yetkisi olsa bile alt kira sözleşmesinde kira bedeli belirlenirken, asıl kira sözleşmesindeki kira bedeli esas alınır ve ondan daha yüksek olarak kararlaştırılamaz. e. Hiçbirisi 10. Kira sözleşmesinin fesih bildirimiyle sona ermesi bakımından aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir? a. Sözleşme fesih bildirimiyle sona erdirirken, kanun koyucu tarafından düzenlenen fesih dönemlerine ve fesih bildirim sürelerine uyulması gerekir. Ancak taraflar, bu süreleri uzatabilecekleri gibi kısaltabilirler, hatta fesih haklarından tamamen vazgeçebilirler. b. Sadece belirsiz süreli kira sözleşmeleri, fesih bildirimiyle sona erdirilebilir. c. Fesih beyanı, kural olarak herhangi bir geçerlilik şekline tabi değildir. Ancak konut ve çatılı işyeri kirası sözleşmelerinde fesih beyanının yazılı yapılması gerekir. d. Belirsiz süreli konut ve çatılı işyeri kirası sözleşmelerinin de fesih bildirimiyle sona erdirilmesi mümkünse de kanun koyucu kiraya verenin sözleşmeyi bu yolla sona erdirme olanağını sınırlandırmıştır. e. Taşınır kiralarında, taraflardan her biri, sözleşmeyi üç gün önceden yapılacak fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir. A, İzmir deki bir üniversiteyi kazanmıştır. A nın babası olan B nin İzmir de, bayan K nin ailesiyle birlikte yaşadığı bir dairesi bulunmaktadır. B ile K arasındaki kira sözleşmesine göre, 2 yıllık kira süresi tarihinde sona ermiştir. A ve ailesi, 20 Eylül 2014 te kiracının tahliye edilerek A nın bu evde kalmasına karar vermiştir. 10. ve 11. Soruları bu olaya göre yanıtlayınız. 11. Buna göre aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? a. A, kiraya verenin yakını olduğu ve konut ihtiyacı bulunduğu gerekçesiyle K ya karşı tahliye davası açmalıdır. b. K, tahliye davası açıldığında, kiralananın aile konutu olduğunu belirterek, on yıllık uzama süresi dolmadıkça, kiraya verenin ya da yakınlarının ihtiyaç sebebiyle tahliye davası açmalarının mümkün olmadığı savunmasında bulunmalıdır. Bu halde tahliye davası reddedilir. c. Kiraya veren B, altsoyunun konut ihtiyacı sebebiyle kullanma zorunluluğu olduğunu belirterek, süresi içinde K ya karşı tahliye davası açmalıdır. d. Kiraya veren B, on yıllık uzama süresinin bitiminden en az üç ay önceden bildirimde bulunmadıkça, ihtiyaç sebebiyle tahliye davası açamaz. e. Hiçbirisi 12. Yukarıdaki soruya göre tahliye davasının koşullarının gerçekleştiğini kabul edersek, dava hangi süre içinde açılmalıdır? a. Kira süresinin dolduğu tarihten itibaren bir ay içinde ihtiyaç sebebiyle tahliye davası açılmalıdır. Ancak bu süre içinde dava açılacağı kiracıya yazılı olarak bildirilirse dava açma süresi bir kira yılı uzamış sayılır. 4

5 NUMARASI: ADI, SOYADI: b. Dava, kira süresinin dolduğu tarihten itibaren hüküm ifade etmek üzere, sürenin dolmasından en az üç ay önce kiracıya bildirilmek koşuluyla açılabilir. Bu bildirim kiracıya yapılmadığı için artık tahliye davası açılamaz. c. Dava aksine bir yerel adet bulunmadıkça, altı aylık kira dönemlerinin sonundan itibaren bir ay içinde açılabilir. d. Kira süresinin dolmasından en az on beş gün önce kiracı tarafından bildirimde bulunulmuş olmadığı için sözleşme aynı koşullarla bir yıl uzatılmış sayılır. Bu nedenle tahliye davası ancak uzama yılı sonundan itibaren bir ay içinde açılabilir. e. Hiçbirisi Kiracı M nin kiraya yeren A ile yaptığı başlangıç tarihli sözleşmeye göre, kiralananda M, ailesiyle birlikte yaşayacaktır. Kiracı, aynı gün, taşınmazı tarihinde tahliye edeceğini A ya yazılı olarak taahhüt etmiştir. A, tarihinde taşınmazı, şehre yeni taşınan ve konut ihtiyacı olan Ü ye satıp adına tescil ettirmiştir. Aşağıdaki 13. ve 14. soruları bu olaya göre yanıtlayınız. 13. Ü, aşağıdaki hangi sebebe dayanarak A nın tahliye edilmesini sağlayamaz? a. Ü, yeni malikin ihtiyacı sebebiyle, taşınmazı edindiği tarihten itibaren bir ay içinde yazılı ihtarda bulunmak koşuluyla, edinme tarihinden itibaren altı ay sonra açacağı tahliye davası ile tahliyeyi sağlayabilir. b. Ü, taşınmazı sonradan edinen olarak kanun gereği kira sözleşmesinin tarafı haline gelmiştir. Kural olarak, yeni malik, önceki kiraya verene verilen yazılı tahliye taahhüdünden yararlanabilir. Ancak somut olayda yazılı tahliye taahhüdü, kiralananın kiracıya teslim edilmesinden sonra düzenlenmesi gerektiği halde, sözleşmenin kurulduğu tarihte verildiği için geçersiz olduğundan, Ü, bu taahhüde dayanarak tahliye davası açamaz. c. Ü, kiralananın kendisinin konut ihtiyacı sebebiyle kullanma zorunluluğu olduğu gerekçesiyle, sözleşme süresinin sonundan itibaren bir ay içinde açacağı tahliye davası ile tahliyeyi sağlayabilir. d. Ü, taşınmazı sonradan edinen olarak kanun gereği kira sözleşmesinin tarafı haline gelmiştir. Kural olarak, yeni malik, önceki kiraya verene verilen yazılı tahliye taahhüdünden yararlanabilir. Ancak somut olayda kiralanan aile konutu olduğu için M nin eşinin tahliye taahhüdü verilmesine açık rızası olmadıkça verilen taahhüt geçerli değildir. e. M, kira sözleşmesinden doğan hakkının tapu kütüğüne şerh edilmesini sağlasaydı, o zaman Ü, sadece yeni malikin ihtiyacı sebebiyle tahliye davası açabilirdi. 14. Ü, kiracıyı ihtiyacı sebebiyle tahliye ettirmiş ancak bir kaç ay sonra taşınmazı Ş ye kiralamıştır. Bu durumda, M ye ne yapmasını tavsiye edersiniz? a. İhtiyaç sebebiyle tahliye halinde kiraya veren haklı bir sebep olmaksızın üç yıl geçmeden kiralananı başkasına kiralayamayacağından, bu yasağa aykırı davranan Ü den, eski kiracı olarak son kira yılında ödemiş olduğu bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat talep etmesini. b. Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunarak, Ü nün haklı bir sebep olmaksızın kiralananı üç yıl geçmedikçe başkasına kiralama yasağını ihlal ettiğini belirterek, bu sebeple ona adli para cezası verilmesini sağlamasını. c. Son kira yılında ödemiş olduğu bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere müteselsil sorumlu olan Ş ve Ü den tazminat talep etmesini. 5

6 d. Sulh hukuk mahkemesine başvurarak, Ü nün haklı sebep olmaksızın kiralananı üç yıl geçmedikçe başkasına kiralayamayacağını, aksine davranışın sözleşmeyi ihlal ettiğini ve Ş karşısında üstün hak sahibi olduğunu belirterek Ş nin tahliye edilmesine karar verilmesini talep etmesini e. Hiçbiri M ile K arasındaki başlangıç tarihli 1 yıllık konut kirası sözleşmesine göre, kiracı K aylık TL kira bedelini ödemekle yükümlüdür. K, Kasım 2012, Aralık 2012 kira bedellerini ödemediği için M, noterden keşide ettiği ihtarname ile kira bedellerinin ödenmesini talep etmiş, ardından K kira bedellerini temerrüt faiziyle birlikte M ye ödemiştir. K, Mart 2013 kira bedelini de ödemeyince, M, noterden keşide ettiği ihtarname ile kira bedellerinin ödenmesini talep etmiştir. K, ihtarnamede belirtilen süre içinde kira bedelini faiziyle birlikte M ye ödemiştir. M, bu durumun tekrarlanacağı endişesiyle K ye karşı tahliye davası açmaya karar vermiştir. 15. Bu olaya ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğrudur? a. M, kiracı Kasım 2012 ve Aralık 2012 olmak üzere bir kira yılı içinde iki ayrı aya ait kira bedelini ödemediği gerekçesiyle K ya karşı tahliye davası açabilir. b. M, kiracı kendisine karşı iki haklı ihtar keşide edilmesine sebep olduğu gerekçesiyle tahliye davası açabilir. c. M, kira bedelini ödemede temerrüde düştüğü gerekçesiyle tahliye davası açabilir. d. K kira bedellerini ihtarnamelerle verilen süreler içinde ödemiş olduğu için ona karşı iki haklı ihtar keşide edilmesine sebep olduğu gerekçesiyle tahliye davası açılamaz. e. M, K ya karşı ne iki haklı ihtar keşide edilmesine sebep olduğu gerekçesiyle ne de kira bedelinin ödenmesinde temerrüt sebebiyle tahliye davası açabilir. T, arkadaşı A dan bir televizyon satın almıştır. T, bir süre sonra televizyonun renk kalitesinde izlemeyi etkileyecek boyutta bozukluk olduğunu fark etmiş ve onu iade etmek istediğini A ya bildirmiştir. A ise, süresi içinde satılanın bozuk olduğunun kendisine bildirilmemiş olduğu gerekçesiyle satılanın iade edilemeyeceğini ve kendisinin sorumlu olmadığını bildirmiştir. Bu arada T, tamirciden, A nın televizyonu kendisine satmasından önce çalışır vaziyette görünmesi için hile yaptığını öğrenmiştir. Aşağıdaki16.ve 17. soruları bu olaya göre yanıtlayınız. 16. Aşağıdaki ihtimallerden hangisi ya da hangileri doğrudur? i. Televizyonun renk kalitesinde bozukluk olması, satılanın değerini ve alıcının ondan beklediği faydayı önemli ölçüde ortadan kaldıracak nitelikte, maddi bir ayıptır. Ayrıca satıcı A, hile ile ayıbı gizlemiş olduğu için ağır kusurludur. Bu durumda, A, satılanı gözden geçirme ve bildirim külfeti yerine getirilmediği gerekçesiyle sorumluluktan kurtulamaz ve T, ayıptan doğan haklarını satıcıya karşı kullanabilir. ii. Televizyonun renk kalitesinde bozukluk olması önemli ve maddi ayıptır. T nin televizyonu iade etme hakkını kullanabilmesi için teslim sırasında açıkça belli olmayan ayıplarda, teslimden itibaren sekiz gün içinde satılanı gözden geçirmesi ve aynı süre içinde fark ettiği ayıbı A ya bildirmesi gerekirdi. T, bu süre içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmemişse, televizyonu aide etme hakkını kullanamaz. iii. Televizyonun renk kalitesinde bozukluk olması, önemli bir ayıptır. T nin televizyonu iade etme hakkını kullanabilmesi için, satılanı olanak bulur bulmaz gözden geçirmesi ve ayıp görürse bunu uygun bir süre içinde satıcıya bildirmesi şarttır. T, somut olayda bu süreler içinde gözden geçirme ve bildirim külfetlerini yerine getirmediği için satılanı bu haliyle kabul etmiş sayılır ve ayıptan doğan haklarını satıcıya karşı kullanamaz. a. i b. ii c. iii d. ii ve iii e. Hiçbirisi 6

7 NUMARASI: ADI, SOYADI: 17. T nin sözleşmeden dönme hakkını kullanması bakımından gerekli koşulların gerçekleştiği ihtimalinde, T, bu hakkını hangi süre içinde A ya karşı ileri sürmelidir? a- T, A daha uzun bir süre için üstlenmemişse, satılanı devraldığı tarihten itibaren beş yıl içinde hakkını ileri sürmelidir. Ancak satıcının hilesi söz konusu olduğu için beş yıllık zamanaşımı süresi uygulanmaz. b. T, A daha uzun bir süre için üstlenmemişse, satılanı devraldığı tarihten itibaren altı ay içinde hakkının A ya karşı ileri sürmelidir. c. T, A daha uzun bir süre için üstlenmemişse, satılanı devraldığı tarihten itibaren on yıl içinde hakkını A ya karşı ileri sürmelidir. d. T, satış sözleşmesinin kurulduğu tarihten itibaren iki yıl içinde A ya karşı dava açmalıdır. e. T, A daha uzun bir süre için üstlenmemişse, satılanı devraldığı tarihten itibaren iki yıl içinde hakkını A ya karşı ileri sürmelidir. Ancak satıcının hilesi söz konusu olduğu için iki yıllık zamanaşımı süresi uygulanmaz. 18. Satıcının zapttan doğan sorumluluğu bakımından aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? a. Üçüncü kişinin zaptı sağlayacak hakkı bulunmalı ve bu hak, en geç alıcı ile satıcı arasındaki sözleşmenin kurulması sırasında mevcut olmalı b. Üçüncü kişi, alıcıya dava açmadan zapt talebinde bulunmuşsa ve alıcı, satılanı üçüncü kişiye vermişse, satıcı, alıcının satılanı zapt girişiminde bulunan üçüncü kişiye vermekle yükümlü olmadığını ispat edememeli c. Üçüncü kişi dava yoluyla zapt girişiminde bulunmuşsa Alıcı, üçüncü kişinin zaptla ilgili davasına muhatap olduğunu satıcıya zamanında ihbar etmeli d. Üçüncü kişi, alıcıya dava açmadan zapt talebinde bulunmuşsa alıcı, satıcıya, gecikmeksizin, satılan üzerindeki hak iddiasına ilişkin uyuşmazlığı dava yoluyla çözümle, aksi halde tahkim yoluna başvuracağım ihtarında bulunmalı ve bundan sonuç alamazsa tahkim yoluna başvurmalı e. Sözleşmede satıcının zapttan doğan sorumluluğunu kaldıran veya sınırlandıran bir anlaşma olmamalı İstanbul da porselen ticareti yapan (A), Kütahya daki (B) işletmesinden TL değerinde el işlemesi porselen vazo satın almıştır. Sözleşmeye göre, satılanın (A) ya İstanbul da tarihinde teslim edilmesi gerekmektedir. 19. Vazo, (A) ya sözleşmede belirtilen tarihte teslim edilmemiş olsa, aşağıdaki sonuçlardan hangisi gerçekleşebilir? i. Alıcı A, malın teslim edilmesini ve gecikmeden doğan zararının giderilmesini isteyebileceği gibi, B yi temerrüde düşürerek sadece olumsuz zararının tazmin edilmesini talep edebilir. ii. A, malın kendisine teslim edilmesini istediğini hemen bildirmez ve susarsa, B temerrüde düşünce, zilyetliğin devri için belirli bir süre konulmuş ticari satışlarda A nın sözleşmeden dönme yetkisini kullandığı karinesi doğar. iii. A, malın kendisine devredilmesini isteme niyetinde ise belirlenen süresinin bitiminde bunu B ye hemen bildirmezse, zilyetliğin devri için belirli süre konulmuş ticari satışlarda, onun borcun ifa edilmemesinden doğan zararının giderilmesini istediği kabul edilir. a. i b. ii c. iii d. i ve iii e. Hiçbirisi 7

8 M ye ait olan ve konut olarak kullanılan taşınmazda K kiracıdır. İki yıl olan sözleşme süresi, tarihinde sona erecek olup, yıllık kira artışı üretici fiyat endeksindeki artış oranı ile sınırlanmıştır. İ ye taşınmaz üzerinde intifa hakkı tanınmış ve tarihinde intifa hakkı tapu siciline tescil edilmiştir. İ, tarihinde keşide ettiği ihtarname ile K ye, kira bedeline %30 oranında zam yaptığını belirterek, kira bedelinin kendisine ödenmesi gerektiğini bildirmiştir. 20. Bu olayla ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? i. Kiraya verenin, sözleşme süresince kiralananı kullanmaya elverişli durumda bulundurma borcu çerçevesinde, üçüncü kişilerin üstün hak ileri sürmeleri durumunda kiracıya karşı zapttan doğan borcu bulunmaktadır. Bu sebeple, K, İ nin intifa hakkını ileri sürerek konuttan yararlanmasını engellediğini ve dava açacağını M ye bildirmelidir. Bu halde kiraya veren kiracıya yardımcı olmazsa K nin uğradığı zararları tazmin etmekle yükümlü olacaktır. ii. Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra üçüncü kişi, kiralananda kiracının hakkını etkileyecek bir sınırlı ayni hakka sahip olursa, kira sözleşmesinden doğan haklar ve borçlar kanun gereği sınırlı ayni hak sahibine geçer. İ, kanun gereği kendiliğinden kira sözleşmesinin tarafı haline geldiği için M ile yapılan kira sözleşmesinin hükümlerine uymakla yükümlüdür. Bu sebeple, İ, kira bedeline artış yapılmasını talep edemez. iii. Sözleşmenin nisbiliği ilkesi gereğince, sözleşme ancak tarafları arasında hüküm ifade eder. M ile K arasındaki kira sözleşmesindeki sınırlamalar, sözleşmenin tarafı olmayan İ ye karşı ileri sürülemeyeceği için İ kural olarak kira bedelinde artış yapılmasını talep edebilir. Ancak, Türk Borçlar Kanunu nun kira bedelinin belirlenmesine ilişkin hükümlerine göre kira artış oranı, bir önceki yılın üretici fiyat endeksi oranını aşamayacağı için, kira bedelinde yapılacak artış bu sınırlamaya tabidir. iv. Kiraya verenin sözleşme süresince kiralananı kullanmaya elverişli durumda bulundurma borcu çerçevesinde, üçüncü kişilerin üstün hak ileri sürmeleri durumunda K, haklı sebeple kira sözleşmesini feshederek, M den tazminat talep edebilir. Ancak K nin, İ ile yeni bir kira sözleşmesi yapma hakkı da saklıdır. a. i b. ii c. iii d. iv e. i ve iv Cevaplar: d b b d e d a b c a c a e a e a e b c b 8