Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi"

Transkript

1 Journal of Engneerng and Naural Scences Mühendslk ve Fen Blmler Dergs Sgma 29, , 2011 PhD Research Arcle / Dokora Çalışması Araşırma Makales A MULTI-STAGE SUPPLY CHAIN MODEL TO DETERMINE OPTIMAL DISTRIBUTION CENTER STRATEGY Özhan Nur ÖZESENLİ *1, Tufan DEMİREL 2 1 Yıldız Teknk Ünverses, Fen Blmler Ensüsü, Endüsr Mühendslğ Anablm dalı, Yıldız-İSTANBUL 2 Yıldız Teknk Ünverses, Makne Faküles, Endüsr Mühendslğ Bölümü, Yıldız-İSTANBUL Receved/Gelş: Acceped/Kabul: ABSTRACT Dsrbuon cener (DC) sraeges are one of he mos mporan sraegc decsons n he opmzaon of supply chan neworks (SCN). In hs paper, a mul-sage, mul-perod, mul-produc SCN model, whch ncludes procuremen, producon and dsrbuon s developed. The man conrbuon of hs sudy s o nroduce a model, whch enables o change he number, locaons, scales and capacy levels of DCs o opmze oal supply chan (SC) cos. The SCN s modeled as a mxed neger lnear problem o sasfy esmaed demand wh mnmum fxed and varable cos enes, whch are subjec o capacy of supplers and producon facles wh locaons and scales of DCs. Suggesed model s appled o SCN of a mulnaonal Fas Movng Consumer Goods Company (FMCG) o examne he performance of he model n real world cases. Three dfferen sraeges for DCs are mplemened and run under 36 dfferen scenaros va an opmzaon package, Insgh s SAILS, wh real daa. The performance of sraeges under dfferen scenaros s compared. I s found ha SML approach performs beer han oher sraeges under all scenaros. Keywords: Supply chan managemen, mxed neger programmng, nework desgn. OPTIMAL DAĞITIM MERKEZİ STRATEJİSİ TESPİTİ İÇİN ÇOK AŞAMALI TEDARİK ZİNCİRİ AĞ MODELİ ÖZET Dağıım merkez () sraejler edark zncr ağlarının (TZA) opmze edlmesnde en öneml sraejk kararlardan brdr. Bu çalışmada, çok aşamalı, çok döneml, çok ürünlü br TZA model saınalma, ürem ve dağıım proseslern de çerecek şeklde gelşrlmşr. Bu çalışmanın leraüre ana kakısı oplam edark zncr (TZ) malyen opmze emek çn sayısı, konumları, ölçeğ ve kapase düzeylernn değşrlmesn mümkün kılan br model sunmakır. TZ, beklenen aleb edarkç ve ürem esslernn kapaseler le lern konum ve ölçeklerne bağlı olarak oluşan sab ve değşken malye unsurlarını mnmze edecek şeklde karma am sayılı doğrusal problem olarak modellenmşr. Önerlen model, yaklaşımın gerçek vakalardak performansını sınamak çn hızlı ükem seköründe faalye göseren çok uluslu br şrken TZA sına uygulanmışır. ler çn üç farklı sraej Insgh Frması nın car br opmzasyon yazılımı (SAILS ) le gerçek verler le 36 farklı senaryo alında çalışırılmış ve farklı senaryolar çn sraejlern performansları karşılaşırılmışır. SML yaklaşımının dğer sraejlerden üm senaryolarda daha y performans göserdğ esp edlmşr. Anahar Sözcükler: Tedark zncr yönem, karma am sayılı programlama, ağ asarımı. * Correspondng Auhor/Sorumlu Yazar: e-mal/e-le: ozhan.ozesenl@pepsco.com, el: (216) / 4069 Fro Lay Gıda San. ve Tc. A.Ş., Planlama Deparmanı, Ümranye-İSTANBUL 329

2 A Mul-Sage Supply Chan Model o Deermne Sgma 29, , GİRİŞ Günümüzün rekabeç ş oramında, ürünlern edarkçlerden ürem esslerne, ürem esslernden lere, perakendeclere ve müşerlere ekn ve ekl ransfer üm şrkeler çn sürdürüleblr karlılığın sağlanmasında esasır. Bu konu pek çok araşırmacının lgsn cezbeden hızlı büyüyen çalışma sahalarından brdr [1] ve şrkeler çn rekabeç avanaj yaraan araçlardan br olarak görülmekedr [2]. Ema fyaları ve enerj malyelerndek dalgalanmalar neden le TZ faalyelernn yönem şrkelern zorlu pyasa dnamkler çerçevesnde kendlern kar merkez olarak konumlandırmalarında ve daha da önemls zorlu pazar dnamkler alında fnansal olarak hayaa kalmalarında öneml br rol oynamakadır. Bu çalışmada, edarkçlern ve ürem esslernn konumları, kapasesler le müşer alepler deermnsk olarak kabul edlmşr. Bu varsayımlar alında, müşer hyaçları, lern sayısı, konumu ve kapasesnn en y kombnasyonu le mnmum oplam TZ malye le yanılanmaya çalışılmışır. Model, zaman eksennde, en düşük oplam malyee ulaşmak lern açılması, kapanması ve ölçeğnn değşrlmesne zn vermekedr. Bu çalışmanın ardındak movasyonlar; () farklı ölçeklerdek ler çn yer analz sağlayan br model oluşurmak, () Hızlı ükem seköründe çok aşamalı br TZ planlaması çn br karar alma sürec önermek, () Ağ analz yardımıyla gerçek verler le gerçek br vakayı ele almak olarak sıralanablr. 2. YERLEŞİM LİTERATÜRÜ Leraür arama edark zncr yönem (TZY) sraejlern, depo yerleşm problemlern ve ler üzerne ağ analzlern kapsayacak şeklde düzenlenmşr. TZA, edarkçlern edarkçlernden, müşerlern müşerlerne blg, para ve malzeme akışını da kapsayan ağdır [3]. TZY nn amacı TZA nın elemanları arasındak anahar süreçler opmze emekr. Tesslern konum ve kapaseler, ürem ve depolama polkaları, edarkçlerden müşerlere naklye bçmler ve sıklığı üzerne yapısal ve sraejk kararları çerr. Bu karmaşık ve çok aşamalı oramda, brden çok oyuncu le enegre br ssem olarak TZ sraejsnn oluşurulması zorlu br şr [4-5]. Pek çok model, algorma, araç ve yönem TZ performansını analz emek, değerlendrmek ve yleşrmek amacıyla gelşrlmşr. Thomas ve Grffn [6] k veya daha fazla aşamalı eşgüdümlü TZY e şare eden çalışmaları ncelemş olup; Pedro vd. [7] de belrszlk alında TZ planlama çn ncel modeller ncelemş ve sınıflandırmışır. Depolama esslernn konumu araşırmacı ve uygulamacılardan büyük lg görmüşür. Depo yer seçm problemnde, fabrkalar le müşerler arasında yerleşrlecek esslern sayısı le servs verlecek bölgelere karar verlr. Karmaşıklık düzey ek ürünlü kapase kısısız problem le çok ürünlü kapase kısılı problem arasında değşmekedr. Ek karmaşıklık düzey çok aşamalı ağlar le yer seçmnn sürekl düzlem veya ayrık kümelerden yapımı dahl edlerek gelşrleblr. Alernaf modelleme eknkler farklı karmaşıklık ve ağ pler le problemler çözmek çn ele alınmışır [8]. Tess yerleşm problemlern opmzasyon eknkler le çözümünü ele alan mükemmel ncelemeler [ ] de nceleneblr. Tsaks vd. [12], belrsz alep alında ürem essler, depolar, ler ve müşer bölgeler çeren çok aşamalı TZA asarlamak çn maemaksel model kullanmışır. Bu çalışmada oplam malye en aza ndrmek çn yaklaşık br çözümden yararlanılmışır. Drezner vd. [13], merkez deponun opmal konumunu, alernaf konumları ve yerel depoların sayıları blnmeke ken ele almışır. Bu çalışma, daha y çözümlere ulaşırmak çn sok malyelern ele almayı önermşr. Nozck ve Turnqus [14], fabrka ve dek sok malyen göz önüne alınarak k aşamalı br dağıım ağı problem formülze emş ve ekrarlamalı algorma lern opmal konumunu belrlemek çn kullanmışır. 330

3 Ö.N. Özesenl, T. Demrel Sgma 29, , 2011 Ağ analz yönem le opmzasyon, ess yer seçmn belrleme ve TZ y ekn br şeklde yönemek çn ekl br eknkr. Çok ürünlü ağ asarımı ve ağ analz le TZ opmzasyonu çn daha fazla ayrını ve kaynak çalışma olarak [ ve 18] nceleneblr. Ng vd.[19] belrsz alep ve eslm süres le çok aşamalı TZ analz çn smülasyon yönemn kullanmışır. Van der Vors vd. [20], çok aşamalı br gıda TZ sn modellemş ve smüle emş, çalışmalarını soğuulmuş ürünlern TZ asarımında senaryo analzlern değerlendrmek çn uygulamışır. Ayrıca, olasılıksal aleplerler le çok aşamalı edark ssemlernn modelenmesnde smülasyonun kullanımına dğer br örnek Marel [21] arafından sunulmuşur. lern konumları üzerne TZ çalışmaları arasında, brçok makale de sezgsel yönemler üzerne yayımlanmışır. Demrel vd. [22] göre, ess yerleşm problemler çn blnen en y genel sezgsel yönemler abu arama, benzelmş avlama ve genek algormadır. Çeşl ess yerleşm problemler çn bu yönemler Arosegu vd. [23] arafından karşılaşırılmışır. Yazarlar arafından daha y performans le uygulama ve gelşrme kolaylıkları nedenyle lk olarak abu arama yönemnn denenmes önerlmşr. 3. ÖNERİLEN YÖNTEM Çalışmamızın bu bölümünde, karma am sayılı maemaksel model sunulmuşur. Önerlen model le "ssem" bakış açısı le çok aşamalı, çok döneml, çok ürünlü TZA çn br formülasyon sağlanmışır. Bu modelde TZ, essler (edarkçler, ürem essler, ler ve müşerler) emsl eden düğümler le düğümler brbrne bağlayan arklardan oluşan br ağ olarak emsl edlmşr. Önerlen model lern sayısını, konumunu ve ölçeğ le brbrn akp eden sevyeler arasında hammadde ve bmş ürünlern opmal akış değerlern bldrr. Bu çalışmada arışılan TZ ssem, Şekl 1 de nceleneblr. Tedarkç #1 #1 Müşer #1 Tedarkç #2 Fabrka #1 #2 Müşer #2 Tedarkç #3 Fabrka #2 #3 Müşer #3 #4 Müşer #4 Tedarkç #S #I Müşer #J Tedarkçler Ürem Tessler Dağıım Merkezler Müşerler Şekl 1. Tedarkçler, ürem essler, ler ve müşerler le TZA yapısı 331

4 A Mul-Sage Supply Chan Model o Deermne Sgma 29, , 2011 Önerlen modeln leraüre ana kakısı karar eksennde, oplam TZ malyelern en aza ndrmek çn sayısı, konumları, ölçeğ ve kapase sevyelern değşrmek çn karar vercye gerekl doneler sağlayan br yönem sağlamakır. Yukarıda belrlen kararları sağlayan maemaksel model le modeln ana kabüller aşağıda sunulmuşur Kabuller Çalışmamızı uygulayacağımız, pazarda hızlı hareke eden, düşük değerl ve yüksek hacml ükem malları endüsrs le uyumlu kabüller aşağıdak gb fade edlmşr. 1. Tedarkçlern konumları belldr ve her hammadde çn farklı kapase kısıları mevcuur. 2. Ürem esslernde aynı spesfkasyonlu hammaddeler kullanılır, bu nedenle modele hammaddelern sadece naklye malye dahl edlr. 3. Ürem esslernn konumları ve her ürün grubu çn ürem kapaseler sabr. 4. Ürem esslernn değşken ürem malyeler eşr, sab malyeler se opmzasyonun necesn değşrmez. 5. 'lernn konumları mevcu br aday kümeden seçlr. 6. Tüm TZ'de her br ess, kendnden br sonrak sevyedek ess besleyeblr. 7. Farklı kapase ve şleme gderlerne göre şlelen üç farklı ölçeğ (küçük, ora ve büyük) mevcuur. 8. Aday konumlar üzernden 'lern açılış, kapanış ve ölçek değşmne planlama ufkunun herhang br dönemnde zn verlr. 9. 'lern açılış, kapanış, ölçek değşm ve şleme gderler üm aday konumlar çn aynıdır. 10. Yen ess lgl dönemn başında faalyee geçmekedr. 11. Tessler arasındak aşıma am kamyon yükü le yapılmakadır. 12. Ürünlern yapısı ve hızlı hareke eden doğası gereğ ssemde hçbr sok malye oluşmadığı kabul edlmekedr. 13. Ülke genelndek saış nokaları oplu alep nokaları olarak konsolde edlmşr Model Formülasyonu Çalışmamızda, yukarıdak varsayımlar üzerne, TZA'yı emsl emek çn br karma am sayılı model gelşrlmşr. İlgl modele hammadde ve edarkçler, fabrkaların ürem kablyeler, fabrkalar arası bmş ürün ransferler, alep nokalarına hzme vermek amacıyla farklı ölçekek 'ler le çoklu zaman eksenler dahl edlmşr. TZA modellerne bu çalışmanın kakısı farklı ölçeklerde (küçük, ora ve büyük) 'lern ve bu ölçekler arasında dönüşümün 2 yen paramere (k ve l) le modellenmesdr. ölçeğnn dönüşümü Şekl 2'de göserlmşr. 0 lgl aday konumda hçbr 'nn olmadığını; 1, 2 ve 3 de sırasıyla küçük, ora ve büyük 'nn bulunduğunu göserr. Şekl 2. Takp eden zaman eksenler çn ölçek dönüşümü 332

5 Ö.N. Özesenl, T. Demrel Sgma 29, , 2011 Maemaksel modeln ndeksler, ndeks kümeler le paramereler, karar değşkenlern çeren noasyonlarla formülasyonu aşağıda paylaşılmışır. İndeksler ve ndeks kümeler: r R n N s S f F I j J T Hammaddeler çn Bmş ürünler çn Tedarkçler çn Ürem essler çn ler çn Müşerler çn Zaman eksenler çn Noasyonlar: A sr zamanında, r hammaddes çn edarkç s nn kapases B fn zamanında, ürem ess f nn n bmş ürünü çn ürem kapases C l zamanında, ölçeğ l olan nn kapases c sfr zamanında ürem ess f nn, r hammaddesne olan alebnn, s edarkçs arafından karşılanmasının brm malye D jn zamanında, müşer j nn, n bmş ürününe olan aleb. d fn zamanında nn, bmş ürün n çn alebnn, ürem ess f arafından karşılanmasının brm malye e jn zamanında müşer j nn, bmş ürün n çn alebnn, arafından karşılanmasının brm malye k nn -1 zamanında ölçeğ l nn zamanında ölçeğ q rn 1 brm bmş ürün n elde emek çn kullanılması gereken hammadde r nn mkarı W kl zamanında, ölçeğ k dan l ye gelen nn sab malye Y l zamanında, ölçeğ l olan nn değşken malye Amaç Fonksyonu: MnQ (1) Q c * p malye malye s f operasyonu malye malye j n f r n k l sfr e * m jn Şu kısılara göre: d sfr * f n o f n ( W Y * m ) * X jn kl l j n Tedarkçlerden fabrkalara naklye jn kl Fabrkalardan lere naklye lerden müşerlere naklye 333

6 A Mul-Sage Supply Chan Model o Deermne Sgma 29, , 2011 psfr f o f n n s f p j sfr A B jn sr fn m C * X q rn l kl * o n 0 o f n mjn 0 m D jn X kl j jn 0,1 p 0 s, f, r, sfr o f n 0 f,, n, m 0, j, n, jn f s, r, (2) f, n, (3), n, (4) f, r,, n (5), n, (6) j, n, (7),, l 0,1,2,3 k (8) (9) (10) (11) Amaç fonksyonu (1), operasyonunun oplam sab ve değşken malyeler le ssemdek oplam naklye malyen (gelen naklye, kmal, ler arası ransfer ve gden naklye) mnmze emeye çalışır. Kısı kümes (2), her br hammadde grubu çn her br edarkçnn kapasesn her br zaman eksennde sınırlandırır. Kısı kümes (3), ürem esslernn kapasesn her br bmş ürün grubu çn her br zaman eksennde sınırlandırır. Kısı kümes (4), lern kapasesn lgl zaman eksenndek ölçeğne göre sınırlandırır. Kısı kümes (5), her br ürem essne gren hammadde ve çıkan bmş ürün akışını her br zaman eksen çn eşler. Kısı kümes (6), her br ye gren ve çıkan bmş ürün akışını her br zaman eksen çn eşler. Kısı kümes (7), her br zaman eksenndek her br müşer alebnn yanılanmasını sağlar. Değşken kümes (8), herhang br zaman eksennde, her br poansyel nn ölçeğn k dan l ye dönüşürülüp dönüşürülmeyeceğne karar verr. Değşken kümes (9), her br zaman eksennde hang hammaddenn, hang edarkçden, hang ürem essne sevk edlmes gerekğne karar verr. Değşken kümes (10), her br zaman eksennde hang bmş ürünün, hang ürem essnden, hang ye sevk edlmes gerekğne karar verr. Değşken kümes (11), her br zaman eksennde hang bmş ürünün, hang den, hang müşerye sevk edlmes gerekğne karar verr. 4. ÖRNEK BİR TZ MODELİ Bu bölümde, önerlen modeln büyük ölçekl problemlerdek performansını es edeblmek çn örnek br TZ model ele alınmışır. Bu bağlamda çok uluslu br gıda şrkenn TZ ssem modellenmşr. İlgl TZ karma am sayılı doğrusal programlama model le çok ürünlü (21 bmş 334

7 Ö.N. Özesenl, T. Demrel Sgma 29, , 2011 ürün) ve çok döneml (12 dönem) yapı dahlnde TZ ssem çndek nokalar arasındak opmal malzeme akışı ve operasyonel durumdak lern konumu le ölçeğ belrlenr. Ele alınan ağ, 5 farklı hammaddey 2 ürem ess çn üreen 21 edarkçy, 89 farklı müşer nokasına servs vermek amacıyla seçlmş 3 farklı ölçekek 18 poansyel konumunu çerr. Örnek TZ model car br opmzasyon yazılımı olan, Insgh ın SAILS le gerçek verler le Duo P860-2,4 Ghz şlemcl ve 3 GB RAM bellekl dzüsü blgsayar yardımıyla çözülmüşür. Öncelkle SAILS model, şrken mevcu TZ asarımını emsl edecek şeklde koşurulmuşur. Koşum sonucunda yazılımın verdğ çıkılar ve şare eğ gösergeler, gerçek yaşamdak verler le karşılaşırılmışır. Bu gösergeler: Şrken bmş ürün naklye frmalarına ödedğ naklye malye (her 2 fabrka çn ayrı) Fabrkaların ürem onajları (ürün grubu bazında) Fabrkaların servs verdğ yapıları Her br den geçen on ve kapase kullanım oranları lern servs verdğ müşerler Yazılımın sunuduğu bu dör ayrı performans gösergesnn sonuçları gerçek hayaa şrken gözlemledğ sonuçlar le uyumlu olduğu esp edldken sonra oplam TZ malyen opmal depo yer sraejs le mnmze emek çn alernaf sraejler ele alınmışır. 5. ALTERNATİF STRATEJİLERİ Bu kısımda alernaf sraejsler ve bu sraejlern 12 farklı senaryo alında (3 farklı onaj senaryosu le 4 farklı moorn fya senaryosundan ürelerek) karşılaşırılması gerçekleşrlmşr. Alernaf sraejlern kıyaslanmasının sağlamlığı 3 farklı onaj sevyesnde (mevcu onaj sevyes ve mevcu onajın %5 ve %10 arışı) ve 4 farklı moorn fya sevyesnde (mevcu fya sevyes ve Türk Lrası olarak bu sevyenn %25, %50 ve %100 arışı) es edlmşr SML Yaklaşımı İş gereksnmler sonucunda müşerlere verlen hzme sevyesn arırmak ve sürdürüleblr br şeklde malyeler azalmak çn hızlı ükem seköründe farklı ölçek ve kapaselerde ler şlemek yaygın br uygulamadır. Bu uygulama prensb, karar vercnn oplam TZ malyelern mnmze emek çn lernn sayısı, konumu ve ölçeklern karar ufkunda değşrebleceğ yen br sraejs (SML yaklaşımı) le modele dahl edlmşr. SML yaklaşımı alında farklı ölçekek ler çn kapase le sab ve değşken malyeler eş değldr. Depo yönem, dar personel maaşları, kralama gderler le sparş yönem, mal oplama ve yükleme le hızlı hareke eden soğun konolü le lgl malyeler farklı ölçekek ler çn değşken ve sab gderler olarak gerçek verler ışığıdan ayrışırılmışır. İlgl malyeler Çzelge 1 de nceleneblr. Çzelge 1. SML yaklaşımına göre farklı ölçeke kapase ve malyeler ölçeğ Kapase (on/ay) Sab şleme malye (TL/ay) Sab açma malye (TL) Sab kapama malye (TL) Değşken şleme malye (TL/on) Küçük (S) Ora (M) Büyük (L)

8 Toplam TZ Malye (TL) A Mul-Sage Supply Chan Model o Deermne Sgma 29, , Mevcu Sraejs Şrken mevcu dağıım ve lojsk yapısı SML yaklaşımının özel durumlarda brdr. Bu sraej kapsamında, SML yaklaşımındak üm kl amsayı değşkenlernn değerler blnmekedr, bu nedenle kısım 3.1 de önerlen ve formüle edlen model doğrusal br maemak modele dönüşür Merkez Depo Sraejs Merkez depo, ürem esslernden gelen üm bmş ürün kmallernn oplanarak alep bölgelerne dağııldığı özel ek br olarak modellenmşr. İlgl merkez deponun aday konumları 5 büyük alep merkezn çerecek şeklde belrlenmşr. Merkez depo analzlernn amacı, depolama malyelern merkez deponun ölçek ekonoms sayesnde azalırken, naklye gderlerndek arışa rağmen oplam ssem malyen düşürmenn mümkün olup olmadığını araşırmakır Alernaf Sraejlernn Kıyaslanması İşlemenn yapısı, 3 ana sraej ışığında 12 farklı senaryo alında ncelenmş ve alernaf sraejlernn şlemenn oplam TZ malye üzerndek malye 36 farklı koşum le değerlendrlmşr. Farklı moorn fya sevyeler alında alernaf sraejlern karşılaşırılması şrken mevcu onaj hedefn gerçekleşrdğ, oplam onajının %5 ve %10 arırdığı senaryolar çn sırası le Şekl 3, Şekl 4 ve Şekl 5 e nceleneblr Grd İkmal Transfer Çıkı Şekl 3. İşlemenn mevcu onaj hedefn gerçekleşrmes durumunda farklı moorn fya sevyeler çn alernaf sraejlern kıyaslanması 336

9 Toplam TZ Malye (TL) Toplam TZ Malye (TL) Ö.N. Özesenl, T. Demrel Sgma 29, , Grd İkmal Transfer Çıkı Şekl 4. İşlemenn mevcu onaj hedefnn %5 üzernde performans gösermes durumunda farklı moorn fya sevyeler çn alernaf sraejlern kıyaslanması Şekl 5. İşlemenn mevcu onaj hedefnn %10 üzernde performans gösermes durumunda farklı moorn fya sevyeler çn alernaf sraejlern kıyaslanması 7. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Grd İkmal Transfer Çıkı Bu çalışma le TZA; müşerlern alebn, edarkç ve ürem esslernn konum ve kapaseler le lern konum, sayı ve ölçeklerne göre karşılarken, sab ve değşken malyeler mnmze edecek şeklde KTDP le modellenmşr. Önerlen model, modeln performansını gerçek dünyada ncelemek çn hızlı ükem seköründe faalye göseren br şrken TZ ssemne uygulanmışır. Bu çalışma le ürem onaj ve saış kaybı rsk olmadan sadece sraejsnn yenden yapılandırılması le oplam TZ malyelernn opmze edlebleceğ göserlmşr. Ölçek değşklğ, açılış ve kapanış malyeler nedenyle, oplam şleme malyeler armasına rağmen oplam ssem malye opmal sayı, konum ve ölçeke şlemenn necesnde 337

10 A Mul-Sage Supply Chan Model o Deermne Sgma 29, , 2011 azalılmışır. Tasarrufun büyük kısmı azalan naklye gderlernden sağlanmışır. İşlemenn dağıım ssemnn yenden asarlanması necesnde oplam TZ malyelernde % 1,3 lük br düşüş beklenmekedr. Parasal eksnn yanında, bu çalışma çevresel sürdürüleblrlk ajandasını da deseklemekedr. Hammadde ve bmş ürünlern naklyes esnasında daha kısa mesafelern ka edlmesnn br sonucu olarak salınan CO 2 emsyonunda yılda yaklaşık 694 on düşüş beklenmekedr. Bu çalışmada gelşrlen meodoloj dğer TZY problemlernde uygulanmak üzere kullanılablr. Bu çalışmanın sonuçları öncelkl olarak, TZ gderlernn yüksek olduğu, ürünün yapısı hacml ve/veya naklye gderlernn oplam ürünün malyende yüksek oranda yer uan sekörlerde faalye göseren (gübre, su, kağı havlu, bebek bez gb); ülkemz gb akaryakıı bağıl olarak pahalı kullanan ülkelerde (Tüm Avrupa kıasında yer alan ülkeler, Kore, Avusuralya ve Yen Zellanda gb) faalye göseren; karayolu ve kamyon naklyesnn üm naklye faalyeler çnde öneml br pay alan (Endonezya, Tayland ve İran gb) ülkelerde faalye göseren şrkeler çn anlamlı olablr. Bu çalışmanın bulgularını genşlemek çn deermnsk alepler çn önerlen sraej ve yaklaşımın kesn olmayan alepler alında çalışılması ve modellenmes önerlmekedr. Dğer br lgnç noka da opmal TZA ya ulaşmak üzere farklı sekörler çn daha doğru çözümler üremek adına, ler üzerne envaner le lgl kararların çalışılmasıdır. Daha genş br koşum zamanı alep ese de, daha fazla alernaf konumu ve ölçeğ le, üm TZ n opmze emek adına fabrka konumlarını, ürem haların amamının ya da br kısmının yer değşrmesne zn veren br yapı da çalışılablr. REFERENCES / KAYNAKLAR [1] Hajaghae-keshel M. and Sajadfar S.M., Dervng he Cos Funcon for a Class of Three-Echelon Invenory Sysem wh N-realers and One-for-one Orderng Polcy, The Inernaonal Journal of Advanced Manufacurng Technology, 50: , [2] Deloe Global, Maserng Complexy n Global Manufaurng: Powerng Profs and Growh Through Value Chan Synchronzaon, Deloe Global Manuf Sudy, [3] Towll D.R., The Seamless Supply Chan: The Predaor s Sraegc Advanage, The Inernaonal Journal of Technology Managemen, 13(1): 37 56, [4] Qunn F.J., The Maser of Desgn: An Inervew wh Davd Smch-Lev, Supply Chan Managemen Revew , [5] Smch-Lev D., Kamnsky P. and Smch-Lev E., Desgnng and Managng he Supply Chan, Conceps, Sraeges and Case Sudes, Irwn/McGraw-Hll, [6] Thomas D.J. and Grffn P.M., Coordnaed Supply Chan Managemen, European Journal of Operaonal Research, 94:1 15, [7] Pedro D., Mula J., Poler R., e.al., Quanave Models for Supply Chan Plannng under Uncerany: a Revew, Inernaonal Journal of Advanced Manufacurng Technology, 43: , [8] Guedes P., Saw R.J. and Waller A.G., Logscs Sraegy Plannng: Modelng and Decson Suppor Technques for he 1990s, Inernaonal. Journal of Logscs Managemen, 6-1:37 50, [9] Tallur S. and Baker R.J., A Mul-phase Mahemacal Programmng Approach for Effecve Supply Chan Desgn, European Journal of Operaonal Research 141: , [10] Jang Y.J., Jeng, S.Y, Chang B.M e.al., A Combned Model of Nework Model and Producon/Dsrbuon Plannng for a Supply Chan Nework, Compuers and Indusral Engneerng, 43: ,

11 Ö.N. Özesenl, T. Demrel Sgma 29, , 2011 [11] Yang H. and EdwnCheng T.C., A Sraegc Model for Supply Chan Desgn wh Logcal Consrans: Formulaon and Soluon, Compuers & Operaons Research, 30: , [12] Tsaks P., Shah N. and Paneldes C.C., Desgn of Mul-echelon Supply Chan Neworks under Demand Uncerany, Indusral & Engneerng Chemsry Research, 40: , [13] Drezner Z., Sco C. and Song J.S., The Cenral Warehouse Locaon Problem Revsed, IMA Journal of Managemen Mahemacs, 14: , [14] Nozck L.K. and Turnqus M.A., A Two Echelon Invenory Allocaon and Dsrbuon Cener Locaon Analyss, Transporaon Research Par E: Logscs and Transporaon Revew (37): , [15] Geoffron A. and Graves G., Mulcommody Dsrbuon Sysem Desgn by Benders Decomposon, Managemen Scence, 29 (5): , [16] Geoffron A. and Powers R., Tweny Years of Sraegc Dsrbuon Sysem Desgn: An Evoluonary Perspecve, Inerfaces, 25(5): , [17] Arnzen B.C., Brown G.G., Harrson T.P. e.al., Global Supply Chan Managemen a Dgal Equpmen Corporaon, Inerfaces, 25: 69-93, [18] Camm J.D., Chorman T.E., Dll F.A e.al., Blendng OR/MS, Judgmen, and GIS: Resrucurng P&G s Supply Chan, Inerfaces, 27(1): , [19] Ng W., Pplan R. and Vswanahan S., Smulaon Workbench for Analysng Mulechelon Supply Chans, Inegraed Manufacurng Sysems, 14(5): , [20] Van der Vors J.G.A.J., Beulens A.J.M. and Van Beek P., Modelng and smulang mul-echelon food sysems, European Journal of Operaonal Research, 122: , [21] Marel A., Polces for Mul-echelon Supply: DRP Sysems wh Probablsc Tmevaryng Demands, INFOR 41(1): 71, [22] Demrel T., Çen Demrel N. ve Kahraman C., Mul-crera Warehouse Locaon Selecon Usng Choque Inegral. Exper Sysems wh Applcaons, 37: , [23] Arosegu M.A., Kadpasaoglu S.N. and Khumawala B.M., An Emprcal Comparson of Tabu Search, Smulaed Annealng, and Genec Algorhms for Facles Locaon Problems, Inernaonal Journal of Producon Economcs, 103(2): ,

YÜKSEK PLANLAMA KURULU

YÜKSEK PLANLAMA KURULU YÜKSEK PLANLAMA KURULU Tarh : 4/02/2008 Karar No : 2008/T-5 Konu : Enerj KİT lernn Uygulayacağı Malye Bazlı Fyalandırma Mekanzmasının Usul ve Esasları Yüksek Planlama Kurulu nca; Enerj ve Tab Kaynaklar

Detaylı

Örneklemeli K-ortalama Algoritması Kmeans with Sampling

Örneklemeli K-ortalama Algoritması Kmeans with Sampling Örneklemel K-oralama Algorması Kmeans wh Samplng Mehme Fah Amasyalı Blgsayar Mühendslğ Bölümü Yıldız Teknk Ünverses mfah@ce.yldz.edu.r Öze K-oralama algorması, kümeleme prolemlernn çözümünde en çok kullanılan

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu Fıra Ünv. Fen ve Müh. Bl. Dergs Scence and Eng. J of Fıra Unv. 9 (4), 55-530, 007 9 (4), 55-530, 007 Lneer Olmayan Yaı Ssemlernn Analz İçn Yay-Boyu Meodu Cengz OLA ve Yusuf CALAYIR Fıra Ünverses eknk Blmler

Detaylı

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir?

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir? MEH535 Örünü Tanıma 7. Kümeleme (Cluserng) Doç.Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elekronk ve Haberleşme Mühendslğ Bölümü web: hp://akademkpersonel.kocael.edu.r/kemalg/ E-posa: kemalg@kocael.edu.r Verde eke blgs yok Denemsz

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı Seralarda Isıma Kapaselernn Hesaplanmasına Yönelk Br Blgsayar Programı Gürkan Alp Kağan GÜRDİL 1, Kemal Çağaay SELVİ 1, Hasan ÖNDER 2 1 Ondokuz Mayıs Ünverses, Zraa Faküles, Tarım Maknaları Bölümü, Samsun

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama.

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr Đlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: Đksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks her dönem

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, *

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, * Ercyes Ünverses Fen Blmler Ensüsü Dergs 5 - - 45 9 p://fbe.ercyes.ed.r/ ISS -54 PARABOLİK KISMİ DİFERASİYEL DEKLEMLER İÇİ İKİ ZAMA ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİE BİR ÇALIŞMA Gamze YÜKSEL Msafa GÜLS * Mğla Ünverses

Detaylı

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain *

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain * BİR ESAS İDEAL BÖLGESİ ÜZERİNDEKİ SONLU DOĞURULMUŞ BİR MODÜLÜN DİREK PARÇALANIŞI * Drec Decompoon of A Fnely-Generaed Module Over a Prncpal Ideal Doman * Zeynep YAPTI Fen Blmler Enüü Maemak Anablm Dalı

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Özel Sayı 0 ss. 59-73 Avrupa Brlğ ve Türkye de Mal Saydamlığın Panel Ver Yönem le Analz Fscal Transparency of he European Unon and Turkey wh Panel Daa Analyss

Detaylı

BİRİM YÜKLENME PROBLEMİNİN ÜÇ FARKLI YÖNTEM KULLANILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLENMESİ

BİRİM YÜKLENME PROBLEMİNİN ÜÇ FARKLI YÖNTEM KULLANILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLENMESİ Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Cl 24, o 3, 425-434, 2009 Vol 24, o 3, 425-434, 2009 BİRİM YÜKLEME ROBLEMİİ ÜÇ FARKLI YÖTEM KULLAILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLEMESİ Mehme KURBA ve

Detaylı

İstanbul Ünverstes İşletme Fakültes Dergs Istanbul Unversty Journal of the School of Busness Admnstraton Clt/Vol:39, Sayı/No:2,, 310-334 ISSN: 1303-1732 www.fdergs.org Stokastk envanter model kullanılarak

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği Enflasyon Hedeflemes Sürecnde ara Taleb İskrarının ARDL Model Yaklaşımı İle Analz: Türkye ve Endonezya Örneğ Musa ATGÜR Dokora Öğrencs Ege Ünverses, Sosyal Blmler Ensüsü musaagur@yahoo.com N. Oğuzhan ALTAY

Detaylı

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi İsanbul Ünverses İşleme Faküles Dergs Isanbul Unversy Journal of he School of Busness Admnsraon Cl/Vol:38, Sayı/o:, 2009, -23 ISS: 303-732 - www.fdergs.org 2009 Saklı Markov modeller kullanılarak ürkye

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

AJANDA LİTERATÜR TARAMASI

AJANDA LİTERATÜR TARAMASI AJANDA İSTANBUL DAKİ HASTANELERDEN TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI İÇİN ARA TESİSE UĞRAMALI BİR ARAÇ ROTALAMA MODELİ Denz Asen Koç Ünverstes İtsad ve İdar Blmler Faültes Müge Güçlü Koç Ünverstes Endüstr Mühendslğ

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PAEL YÖTEMLERİ 9.. Grş 9.2. Kompleks dülemde poansyel akım problemnn negral formülasyonu 9.3. Doğrusal paneller boyunca sab ekllk dağılımı hal 9.4. Kaynak dağılımını esas alan panel

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ

AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ Doç.Dr.Lale BALAS, A. Mehme ŞİRİN Gaz Ünverses, Mühendslk Mmarlık Faküles,İnşaa Mühendslğ Bölümü, Malepe, Ankara Tel:37400/7,

Detaylı

Makine Öğrenmesi 10. hafta

Makine Öğrenmesi 10. hafta Makne Öğrenmes 0. hafta Lagrange Optmzasonu Destek Vektör Maknes (SVM) Karesel (Quadratc) Programlama Optmzason Blmsel term olarak dlmze geçmş olsa da bazen en leme termle karşılık bulur. Matematktek en

Detaylı

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,

Detaylı

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Meltem KARAATLI * Yrd. Doç. Dr. Gonca DAVRAS ** ÖZ Otel şletmelernde,

Detaylı

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL OLMAYAN KONTROL SİSTEMLERİ

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL OLMAYAN KONTROL SİSTEMLERİ Oomak Konrol Ulusal oplanısı OK3 6-8 Eylül 3 Malaya DOĞRUSAL OLMAYAN KONROL SİSEMLERİ 33 Oomak Konrol Ulusal oplanısı OK3 6-8 Eylül 3 Malaya rnc ve İknc Dereceden Kayan Kpl Güdüm Yönem le Havadan Havaya

Detaylı

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI Mehmet Aktan Atatürk Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü, 25240, Erzurum. Özet: Dövz kurlarındak değşmler,

Detaylı

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Nüfus Projeksiyonları ÇEV 34 Yağmursuyu ve Kanalzasyon üfus Projesyonları Yrd. oç. r. Özgür ZEYA hp://cevre.beun.edu.r/zeydan/ üfus Projesyonları Tasarımı yapılaca olan alyapı projesnn (analzasyon, yağmursuyu analları vb.),

Detaylı

Standart Model (SM) Lagrange Yoğunluğu. u, d, c, s, t, b. e,, Şimdilik nötrinoları kütlesiz Kabul edeceğiz. Kuark çiftlerini gösterelim.

Standart Model (SM) Lagrange Yoğunluğu. u, d, c, s, t, b. e,, Şimdilik nötrinoları kütlesiz Kabul edeceğiz. Kuark çiftlerini gösterelim. SM de yer alacak fermyonlar Standart Model (SM) agrange Yoğunluğu u s t d c b u, d, c, s, t, b e e e,, Şmdlk nötrnoları kütlesz Kabul edeceğz. Kuark çftlern gösterelm. u, c ve t y u (=1,,) olarak gösterelm.

Detaylı

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme *

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme * İMO Teknk Derg, 2011 5359-5385, Yazı 347 Çok Barajlı semde Gerçek Zamanlı Opmal İşleme * Mücah OPAN* ÖZ Bu çalışmada, çok amaçlı ve çok barajlı br su kaynakları ssem anımlanmışır. sem üzerne enerj ürem

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri   Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 3, Sayı 6, 2007, ss. 109 125. TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ Yrd.Doç.Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

EŞZAMANLI TOPLA-DAĞIT ARAÇ ROTALAMA PROBLEMİ İÇİN SEZGİSEL YAKLAŞIMLAR: GENETİK ALGORİTMA VE KUŞ SÜRÜSÜ ENİYİLEME

EŞZAMANLI TOPLA-DAĞIT ARAÇ ROTALAMA PROBLEMİ İÇİN SEZGİSEL YAKLAŞIMLAR: GENETİK ALGORİTMA VE KUŞ SÜRÜSÜ ENİYİLEME EŞZAMANLI TOPLA-DAĞIT ARAÇ ROTALAMA PROBLEMİ İÇİN SEZGİSEL YAKLAŞIMLAR: GENETİK ALGORİTMA VE KUŞ SÜRÜSÜ ENİYİLEME E E E E E E E E Fama Pınar GÖKSAL E E E E E E E E YÜKSEK LİSANS TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

Yer Kaynakl Is Pompas Sistemlerinde Maliyet Azalt c Tasar m Stratejileri ve Teknikleri SICAKLIK DALGALANMASI C 10 20 I. 20 10 T m

Yer Kaynakl Is Pompas Sistemlerinde Maliyet Azalt c Tasar m Stratejileri ve Teknikleri SICAKLIK DALGALANMASI C 10 20 I. 20 10 T m Yer Kaynakl s Pompas Ssemlernde Malye zal c Tasar m Sraejler ve Teknkler Eren Kalafa; Mak. Yük. Müh., TTMD Üyes Mükremn maca; Mak. Müh. ÖZET Bu çal flma, Dünya da kullan m gderek yayg nlaflan YKP (Yer

Detaylı

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler Ekonometr 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekm 2011) http://www.ackders.org.tr SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY

PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY BİR İŞLETMEDE KİTLESEL ÖZEL ÜRETİME YÖNELİK HEDEF PROGRAMLAMA TABANLI ÜRETİM PLANLAMA PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY ESRA AKBAL Başkent Ünverstes Lsansüstü

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan

Detaylı

MODERN İŞLETME YÖNETİMİNDE MATEMATİKSEL MODELLEME TEKNİĞİ: Yönetici Kararlarında Tamsayılı Doğrusal Programlama Modelinin Kullanımı

MODERN İŞLETME YÖNETİMİNDE MATEMATİKSEL MODELLEME TEKNİĞİ: Yönetici Kararlarında Tamsayılı Doğrusal Programlama Modelinin Kullanımı Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl/Volume: 3, Sayı/Issue: 5, 2007, 164-178 MODERN İŞLETME YÖNETİMİNDE MATEMATİKSEL MODELLEME TEKNİĞİ: Yönetc Kararlarında Tamsayılı Doğrusal Programlama

Detaylı

GENEL DESTEK PROGRAMI. B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve

GENEL DESTEK PROGRAMI. B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve LETMELER GEL T RME VE DESTEKLEME DARES BA KANLI I (KOSGEB) GENEL DESTEK PROGRAMI B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve Amaç MADDE 1 - (1) Bu p kar bçmde gerçekle dares Ba uygulanacak Genel Kapsam MADDE 2 - (1)

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI GENEL İKTİSAT PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ. Ayça ARAT

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI GENEL İKTİSAT PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ. Ayça ARAT T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI GENEL İKTİSAT PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ İMKB DE FAALİYET GÖSTEREN YABANCI ORTAKLI FİRMALARIN ETKİNLİK ANALİZİ: İMALAT SANAYİ

Detaylı

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER 1 2.1 Tanımlar Skaler büyüklük: Sadece şddet bulunan büyüklükler (örn: uzunluk, zaman, kütle, hacm, enerj, yoğunluk) Br harf le sembolze edleblr. (örn: kütle: m) Şddet :

Detaylı

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler 6.4.7 NÜMERİK ANALİZ Yrd. Doç. Dr. Hatce ÇITAKOĞLU 6 Müendslk sstemlernn analznde ve ugulamalı dsplnlerde türev çeren dferansel denklemlern analtk çözümü büük öneme saptr. Sınır değer ve/vea başlangıç

Detaylı

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için) Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Uluslararası Muhasebe ve Fnansal Raporlama Standartları Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 344000000000510 3 0 0 3 6 Ön Koşullar : Bu dersn ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.

Detaylı

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre 1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı

Detaylı

6. NORMAL ALT GRUPLAR

6. NORMAL ALT GRUPLAR 6. ORMAL ALT GRUPLAR G br grup ve olsun. 5. Bölümden çn eştlğnn her zaman doğru olamayacağını blyoruz. Fakat bu özellğ sağlayan gruplar, grup teorsnde öneml rol oynamaktadır. Bu bölümde bu tür grupları

Detaylı

Mamografide Şüpheli Kitle Adayı Bölgelerin Belirlenmesi

Mamografide Şüpheli Kitle Adayı Bölgelerin Belirlenmesi Mamografde Şüphel Kle Adayı Bölgelern Belrlenmes Burçn KURT a, Vasf V. NABİYEV b, Kemal TURHAN a a Byosas ve Tıp Blşm AD, Karadenz Ten Ünverses, Trabzon b Blgsayar Mühendslğ AD, Karadenz Ten Ünverses,

Detaylı

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ Kocael Ünverses Sosyal Blmler Ensüsü Dergs () 0 / :-5 ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ SUNA KORKMAZ * Meehan YILGÖR Öze: Enerj fakörü, ürünlern ürem sürecnde kullanılan öneml grdlerden brdr. Enerj

Detaylı

TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ

TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ 2. HAFTA Doç. Dr. Haka GÜLER (2015-2016) 1. TRAFİK AKIM PARAMETRELERİ Üç öeml rafk akım parameres vardır: Hacm veya akım oraı, Hız, Yoğuluk. 2. KESİNTİSİZ AKIM HACİM E AKIM

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

Önceki bölümde özetlenen Taylor metodlarında yerel kesme hata mertebesinin yüksek oluşu istenilen bir özelliktir. Diğer taraftan

Önceki bölümde özetlenen Taylor metodlarında yerel kesme hata mertebesinin yüksek oluşu istenilen bir özelliktir. Diğer taraftan III.5.RUNGE-KUTTA METODLARI Öcek bölümde özelee Talor meodlarıda erel kesme aa merebes üksek oluşu sele br özellkr. Dğer araa ürevler buluma ve esaplaması pek çok problem ç karmaşık ve zama alıcı olduğuda

Detaylı

TEDARĠKÇĠ YÖNETĠMLĠ STOK ĠÇĠN BĠR MODELLEME VE GENETĠK ALGORĠTMA ĠLE ÇÖZÜM ÖNERĠSĠ. YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Beliz KUTLAR

TEDARĠKÇĠ YÖNETĠMLĠ STOK ĠÇĠN BĠR MODELLEME VE GENETĠK ALGORĠTMA ĠLE ÇÖZÜM ÖNERĠSĠ. YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Beliz KUTLAR ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ TEDARĠKÇĠ YÖNETĠMLĠ STOK ĠÇĠN BĠR MODELLEME VE GENETĠK ALGORĠTMA ĠLE ÇÖZÜM ÖNERĠSĠ YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Belz KUTLAR Anablm Dalı : Endüstr Mühendslğ Programı

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değişkenli doğrusal olmayan karar modelinin çözümü

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değişkenli doğrusal olmayan karar modelinin çözümü DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değşkenl doğrusal olmayan karar modelnn çözümü Hazırlayan Doç. Dr. Nl ARAS Anadolu Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü İST8 Yöneylem Araştırması Ders - Öğretm Yılı

Detaylı

Programı : Elektronik Müh.

Programı : Elektronik Müh. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜZ RESİMLERİNDEN CİNSİYET TAYİNİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özlem ÖZBUDAK Anablm Dalı : Elekronk e Haberleşme Müh. Programı : Elekronk Müh. OCAK 009 İSTANBUL

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Blgsayarla Görüye Grş Ders 8 Görüntü Eşleme Alp Ertürk alp.erturk@kocael.edu.tr Panorama Oluşturma Görüntüler eşlememz / çakıştırmamız gerekmektedr Panorama Oluşturma İk görüntüden özntelkler çıkar Panorama

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA VE BİR TEKSTİL FİRMASINDA UYGULAMA ÖRNEĞİ

BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA VE BİR TEKSTİL FİRMASINDA UYGULAMA ÖRNEĞİ Eskşehr Osmangaz Ünverstes Sosyal Blmler Dergs Clt: 6 Sayı: 2 Aralık 2005 BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA VE BİR TEKSTİL FİRMASINDA UYGULAMA ÖRNEĞİ İrfan ERTUĞRUL Pamukkale Ünverstes İİBF, Denzl ÖZET Günümüzde

Detaylı

Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi: elektronik sektöründe bir uygulama

Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi: elektronik sektöründe bir uygulama 346 Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarkç seçm: elektronk sektöründe br uygulama Murat ARIKAN 1, Berat GÖKBEK 1 1 Endüstr Mühendslğ Bölümü, Mühendslk Fakültes, Gaz Ünverstes, Maltepe-Ankara

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

İleri Yöneylem Araştırması Uygulamaları Tam Sayılı Programlama

İleri Yöneylem Araştırması Uygulamaları Tam Sayılı Programlama İleri Yöneylem Araştırması Uygulamaları Tam Sayılı Programlama Dr. Özgür Kabak 2016-2017 Güz } Gerçek hayattaki bir çok problem } tam sayılı değişkenlerin ve } doğrusal kısıt ve amaç fonksiyonları ile

Detaylı

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale

Detaylı

DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L (Türkiye Ekonomisi çin Ampirik Bir Çal ma)

DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L (Türkiye Ekonomisi çin Ampirik Bir Çal ma) DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L K S (Türkye Eknms çn Amprk Br Çal ma) H. Al ATA * brahm ARSLAN ** ÖZ Gel meke lan ülkelern pek ç unda, enflasyn aç s ndan köü br mazye sahp lmalar nedenyle kura dayal

Detaylı

YÜKSEK LİSANS TEZİ Savaş OK. Anabilim Dalı : Makina Mühendisliği. Programı : Sistem Dinamiği ve Kontrol

YÜKSEK LİSANS TEZİ Savaş OK. Anabilim Dalı : Makina Mühendisliği. Programı : Sistem Dinamiği ve Kontrol İSTABUL TEKİK ÜİVERSİTESİ FE BİLİMLERİ ESTİTÜSÜ DİAMİK MATRİS KOTROL VE GEELLEŞTİRİLMİŞ ÖGÖRÜLÜ KOTROL ALGORİTMALARII KARŞILAŞTIRILMASI YÜKSEK LİSAS TEZİ Savaş OK Anablm Dalı : Makna Mühendslğ Programı

Detaylı

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet

Detaylı

PORTFÖY OPTİMİZASYONU. Doç.Dr.Aydın ULUCAN

PORTFÖY OPTİMİZASYONU. Doç.Dr.Aydın ULUCAN PORTFÖY OPTİMİZASYOU Doç.Dr.Aydın ULUCA KARAR VERME Karar verme, ş dünyasının çalışmasını sağlayan temel unsurlardandır. Tüm yönetcler, bulundukları faalyet alanı ve kademelernden bağımsız olarak stratejk

Detaylı

Fizik 101: Ders 15 Ajanda

Fizik 101: Ders 15 Ajanda zk 101: Ders 15 Ajanda İk boyutta elastk çarpışma Örnekler (nükleer saçılma, blardo) Impulse ve ortalama kuvvet İk boyutta csmn elastk çarpışması Önces Sonrası m 1 v 1, m 1 v 1, KM KM V KM V KM m v, m

Detaylı

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI Fırat Ünverstes-Elazığ MİTRAL KAPAK İŞARETİ ÜZERİNDEKİ ANATOMİK VE ELEKTRONİK GÜRÜLTÜLERİN ABC ALGORİTMASI İLE TASARLANAN IIR SÜZGEÇLERLE SÜZÜLMESİ N. Karaboğa 1, E. Uzunhsarcıklı, F.Latfoğlu 3, T. Koza

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem

Detaylı

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz.

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz. 8. AÇISAL HIZ, AÇISAL İVME VE TORK Hazırlayan Arş. Grv. M. ERYÜREK NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dnamğ Aygıının Kullanımı İle İlgl Blgler Başlıklı Bölümü okuyunuz. AMAÇ 1. Küle merkez boyunca geçen ab br

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A)

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A) KOCELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk akültes Makna Mühendslğ Bölümü Mukavemet I Vze Sınavı () dı Soyadı : 18 Kasım 013 Sınıfı : No : SORU 1: Şeklde verlen levhalar aralarında açısı 10 o la 0 o arasında olacak

Detaylı

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ Selçuk Ünverses İksad ve İdar Blmler Faküles Sosyal ve Ekonomk Araşırmalar Dergs (The Journal of Socal and Economc Research) ISSN: 1303 8370 / Ekm 2013 / Yıl: 13 / Sayı: 26 PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL

Detaylı

BİR UN FABRİKASINDA HEDEF PROGRAMLAMA UYGULAMASI

BİR UN FABRİKASINDA HEDEF PROGRAMLAMA UYGULAMASI BİR UN FABRİKASINDA HEDEF PROGRAMLAMA UYGULAMASI Abdullah Oktay DÜNDAR * Muammer ZERENLER ** ÖZET İşletmeler günümüz rekabet ortamının çalkantılı doğasında faalyetlern sürdürürken, sahp oldukları kıt kaynakları

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

Çok Parçalı Basınç Çubukları

Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok parçalı basınç çubukları genel olarak k gruba arılır. Bunlar; a) Sürekl brleşk parçalardan oluşan çok parçalı basınç çubukları b) Parçaları arasında aralık bulunan çok

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY

Detaylı

TOZ DETERJAN İÇİN ÜRETİM PLANLAMA VE ÇİZELGELEME SİSTEMİ TASARIMI

TOZ DETERJAN İÇİN ÜRETİM PLANLAMA VE ÇİZELGELEME SİSTEMİ TASARIMI Endüsr Mühendslð Dergs Cl: 0 Saý: Safa: (5-66) Makna Mühendsler Odası TOZ DETERJAN İÇİN ÜRETİM PLANLAMA E ÇİZELGELEME SİSTEMİ TASARM Tardu Selm SEPİN, Mehme Dar ATKN, Merve Nalı ERALP, Gökhan MEMİŞOĞLU,

Detaylı

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m SAĞLIK BAKANLIĞI TC Kayıt No: 133709 TURKIYE KAMU HASTANELERI KURUMU ı TRABZON ILI KAMU HASTANELERI BIRLIGI GENEL SEKRETERLIGI Kanun Eğtm Araştırma Hastanes TEKLİF MEKTUBU Sayı : 23618724 12.10.2015 Konu

Detaylı

OLASILIK. Bölüm 4. Temel Tanımlar ve Kavramlar-I. Olasılık

OLASILIK. Bölüm 4. Temel Tanımlar ve Kavramlar-I. Olasılık ölüm 4 Olasılık OLSILIK opulasyon hakkında blg sahb olmak amacı le alınan örneklerden elde edlen blgler bre br doğru olmayıp heps mutlaka br hata payı taşımaktadır. u hata payının ortaya çıkmasının sebeb

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır? . Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de

Detaylı