CEPHE SİSTEMLERİNDE YENİ TEKNOLOJİLER- ELEKTROKROMİK PENCERELER

Transkript

1 CEPHE SİSTEMLERİNDE YENİ TEKNOLOJİLER- ELEKTROKROMİK PENCERELER ASLIHAN TAVİL 1 ÖZET Son yıllarda gerçekleşen teknolojik yenilikler özellikle elektrokromik pencere sistemleri ile yüksek performanslı cephe sistemlerinin yeni fonksiyonlar üstleneceğini göstermektedir. Cam yüzeyine çok katmanlı film tabakası şeklinde uygulanan ve yüzeyde oluşan elektriksel alana bağlı olarak optik özelliklerini değiştirebilen bu sistemler cephede dinamik bir filtre gibi davranarak binaların enerji ve konfor performanslarını da arttırmaktadır. Bu çalışmada elektrokromik pencere teknolojisi tanıtılacak, optik ve fiziksel özelliklerine ilişkin bilgiler verilerek, kontrol stratejileri ve bina performansına olan etkileri tartışılacaktır. 1. GİRİŞ Cephe sistemlerindeki teknolojik gelişmeler özellikle cam cepheli binaların 21. Yüzyılda yeni roller üstleneceğini göstermekte ve gelişmiş pencere sistemlerinin enerji etkin uygulamalardaki önemini işaret etmektedir. Geçtiğimiz yüzyılın son 25 yılında, pencerelerin saydamlık özelliğinin olumsuz etkilerinin giderilmesi amacına yönelik olarak güneş kontrolü ve ısı yalıtımı sağlayan yeni teknolojiler geliştirilmiştir. Berrak, 1 Yrd. Doç. Dr. İTÜ Mimarlık Fakültesi, Taşkışla, Taksim, İstanbul 1

2 yansıtıcı ve renkli camlar, düşük yayınımlı film kaplamalar (Low-E) ve argon, krypton gibi düşük iletkenlik değerine sahip gazlarla bütünleştirilerek yalıtımlı cam üniteleri oluşturulmuştur. Yalıtımlı cam üniteleri bina tipi ve iklim koşullarına bağlı olarak toplam enerji tüketiminin azaltılmasında önemli katkılar sağlamaktadır. Ayrıca özellikle ticari binalarda ısı yalıtımlı cam ünitelerinin dış katmanlarında renkli ve yansıtıcı camların kullanılması ile güneş kontrolü de sağlanmaktadır. Renkli camlar, yaz aylarında binaların soğutma enerjisini azaltmakla birlikte kış aylarında ısıtma enerjisinin artmasına ve düşük gün ışığı geçirgenlik değerleri nedeniyle dış ortam görüntüsünde azalma ve yapay aydınlatmaya bağlı enerji kullanımında artışa neden olmaktadırlar. Güneş ışınımını yansıtan ve gün ışığının iç ortama geçmesine izin veren spektral seçici özellikteki film kaplamalı cam teknolojileri, güneş kontrolü, ısı yalıtımı ve doğal aydınlatma ile ilgili performans gereksinmelerini aynı anda sağlayabilmektedir. Low-E camların teknolojik olarak ikinci adımı olan spektral seçici düşük yayınımlı camlar (SS-Low-E) görünür bölge dışındaki güneş ışınımının iç ortama girmesini engellerken görünür bölgedeki ışığın geçmesine izin vererek iç ortam gün ışığı seviyesini düzenlemektedir. Ancak bu teknolojiler gün içinde güneş ve bulut değişimlerine tepki gösterememektedirler. Son dönemde cam teknolojilerinde gelinen nokta, güneş ve bulut durumlarındaki değişime optik özelliklerini değiştirerek tepki verebilen dinamik pencere sistemlerinin geliştirilmesidir. Dinamik özellik gösteren akıllı pencere teknolojilerinin başında gelecekte yaygın kullanıma sahip olması hedeflenen elektrokromik (EC) pencere teknolojileri gelmektedir [1]. Bu çalışmada yakın gelecekte yüksek performanslı binaların cephe tasarımında yer alması hedeflenen elektrokromik pencere teknolojisi tanıtılacak, optik ve fiziksel özelliklerine ilişkin bilgiler verilerek, kontrol stratejileri ve bina performansına olan etkileri tartışılacaktır. Elektrokromik camların bina cephelerine uygulanabilecek boyutlarda üretilebilmeleri yakın zamanda gerçekleştirilmiş, ancak düşük maliyetli üretim teknolojileri henüz gelişme aşamasındadır. Bu nedenle uygulama örnekleri kısıtlı ve gerçek binalardaki performanslarına yönelik bilgiler sınırlıdır. Bu çalışmada mevcut uygulamalardan örnekler verilerek performans özelliklerine ilişkin bilgiler verilecektir. 2. AKILLI CAMLAR Yüksek performanslı cephe sistemlerinde dinamik kontrol olanağı sağlayan cam sistemleri genel olarak akıllı camlar olarak 2

3 tanımlanmaktadır. Akıllı sözcüğü cam sistemlerinin değişen çevresel koşullar karşısında kontrol edilebilme yeteneğini göstermektedir. Akıllı camlar genel olarak üzerlerindeki ısı, ışık yoğunluğu veya elektriksel alana bağlı olarak berrak durumdan renkli duruma geçerek optik özelliklerini değiştirebilen camlardır ve pasif ve aktif kontrollü camlar olarak iki gruba ayrılmaktadırlar: 1. Pasif kontrollü camlar: Fotokromik ve termokromik camlar 2. Aktif kontrollü camlar: Elektrokromik camlar Fotokromik camlar gün ışığına duyarlıdır ve geçirgenlikleri gün ışığındaki değişikliklere göre değişmektedir. Isıya duyarlı termokromik camlar, cam yüzey sıcaklığının belli bir seviyeye ulaşmasıyla renk değiştirmektedirler. Aktif kontrol olanağı sağlayan elektrokromik camlar ise, el ile veya otomatik olarak kontrol edilebilmekte, düşük bir elektrik akımı yardımıyla camın güneş ısı kazanç katsayıları (SHGC) ve ışık geçirgenlikleri (T vis ) belli aralıklarda lineer olarak değiştirilebilmektedir. Her kontrol stratejisinin binanın ısıl davranışlarına ve konfor koşullarına olan etkileri farklıdır. Örneğin, fotokromik camlar, iç ortamda gün ışığı seviyesinin kontrol edilmesinde uygun olmakla birlikte güneş ısı kazançlarına karşı duyarlı değillerdir. Termokromik camlar ise ısıl etkilere tepki vermekte ancak gün ışığı geçirgenliğini etkin olarak sağlayamamaktadırlar. Dinamik olarak kontrol edilebilen elektrokromik camlar özellikle yüksek performanslı bina uygulamalarında kullanıcı konforu ve enerji etkinlik açısından diğer akıllı cam teknolojilerine göre daha yüksek potansiyele sahiptir [2]. Elektrokromik camlarla ilgili araştırma ve geliştirme çalışmaları son dönemde malzeme biliminden çok bina sistemleri ile bütünleştirilmeleri amacı ile ilişkili olarak, elektrokromik pencere sistemlerinin kullanım alanları, kontrol olanakları, enerji kazanç ve konfor potansiyellerinin belirlenmesi ile ilgili sorulara cevap aramaktadır [3]. 3. ELEKTROKROMİK CAMLAR 3.1. Teknoloji: Elektrokromizm, malzeme yüzeyine düşük elektrik akımı uygulanması ile malzemenin geçirgenlik özelliklerinin değişmesiyle sonuçlanan ve malzemenin kimyasal yapısında değişiklikler oluşturan bir durumdur. Elektrokromik (EC) cam sistemlerinde yaklaşık 1 mikron kalınlığında çok katmanlı film tabakası olarak uygulanan tungsten oxid film katmanına 1-5 Volt arasında elektrik voltajı uygulanarak cam yüzeyi berrak konumdan 3

4 renkli konuma geçebilmekte ve böylece cam yüzeyinden gün ışığının geçişi ve güneş ısı kazancı azalmaktadır. Elektrokromik pencerelerin çalışma prensibi Şekil 1 de verilmiştir. Burada cam sistemi toplam beş film tabakasından oluşmaktadir. Tungstenin optik yoğunluğu, verilen akımla orantılıdır, voltajın saydam iletken tabakaya uygulanması ile elektrokimyasal reaksiyon oluşmakta ve iyonların elektrokromik tabakalar arasındaki hareketi camın optik özelliklerini değiştirmektedir. Akım azaltıldığında tungsten berrak renge dönüşmekte ve akım geri verildiğinde ise dış iletken film tabakası iyonların merkez elektrolit üzerinden hareketine neden olarak elektrokromik tabakanın koyu mavi renge ulaşmasına neden olmaktadır. Ana elektrokromik tabakanın dengelenmesiyle sistemin geçirgenliği lineer olarak azaltılabilmekte ya da arttırılabilmektedir [4]. Şekil 1- Elektrokromik Pencere Teknolojisi 3.2. Fiziksel Özellikleri Elektrokromik camlar voltaj 0 olduğunda kapalı yani tümüyle berrak durumdadırlar. Uygulanan voltajın yükselmesi ile EC cam sisteminin geçirgenliği azalmakta ve renkli konuma geçmektedir. Bu camlara ayarlanabilir camlar (switchable glazing) da denilmektedir. EC camların berrak ve renkli konumundaki geçirgenliğinin dalga boyuna göre değişimi Şekil 2 de verilmiştir. EC camlar yardımıyla güneşten kazanılan ısı miktarı ve iç ortam aydınlatma düzeyi, günışığı geçirgenlik değeri (T vis ) ve güneş ısı kazanç katsayısının (SHGC) değişimiyle kontrol edilebilmekte ancak U değeri değişmemektedir. Bu nedenle tüm EC cam sisteminin U değerinin azaltılması için Low-E camlarla bütünleştirilmeleri gerekmektedir [5]. Tablo 4

5 3.1 de düşük yayınımlı (Low-E) ve yarıküresel seçici (SS) camlarla bütünleştirilmiş tipik elektrokromik cam ünitesi örneğine ilişkin fiziksel özellikler verilmiştir. EC cam sistemlerinin performans değerlendirmelerinde maksimum geçirgenlik değerinin minimum geçirgenlik değerine oranı olarak tanımlanan kontrastlık oranı (CR) camın sürekli modülasyon aralığını göstermektedir. Elektrokromik camların değişen dış ortam koşullarına uyumunda önemli bir etken olan camın renk değişim hızı cam alanının artmasıyla azalmaktadır. Örneğin, 0.62 x 1.73 m boyutundaki bir sistemin renk değiştirme hızı sn arasında değişmektedir. Ayrıca EC camların renkli konumdan berrak konuma geçmeleri % daha kısa sürede gerçekleşmektedir [6]. Mevcut teknolojiye bağlı olarak elektrokromik camlar 40x40 cm den 90x200 cm boyutları arasında sınırlı sayıda üretilebilmekte ve maliyetleri yaklaşık 1000$/m 2 ye ulaşmaktadır. Şekil 2- EC Camların Geçirgenliğinin Dalga Boyuna Göre Değişimi Tablo 3.1- EC Cam Modülü Fiziksel Özellikleri Renk Konum Tvis SHGC U (W/m 2 K) EC/Clear, Low-E Berrak kapalı Koyu açık EC/Clear, SSLow-E Berrak kapalı Koyu açık Kontrol Stratejileri Electrokromik pencere sistemlerinin kontrol stratejileri bulundukları ortama bağlı olarak (bina, iklim, kullanıcı şeması, vb.) performansları üzerinde etkili olmaktadır. EC pencereler, bir dimmer yardımıyla veya uzaktan kontrol edilebilen cihazlarla doğrudan kullanıcı tarafından kontrol 5

6 edilebildiği gibi binanın merkezi enerji yönetim sistemi ile bütünleştirilerek veya farklı etmenlere duyarlı fotoseller yardımıyla dolaylı olarak da kontrol edilebilmekte yani ayarlanabilmektedirler. Binanın enerji ve konfor performansının optimizasyonunda EC camların kontrol stratejileri en önemli parametrelerden birisini oluşturmaktadır. Kontrol stratejilerindeki çeşitlilik sistemlerin karmaşık özellikler taşımasına neden olmaktadır. EC camlar pencere sistemi içinde tek tek veya grup olarak kontrol edilebilmektedirler. Genel olarak EC camlar belirli etmenlere bağlı olarak beş şekilde kontrol edilmektedirler [7]: 1. Dış Ortam Sıcaklığı: EC camların geçirgenliğinin dış ortam sıcaklığına göre kontrol edilmesi bazı durumlarda olumsuzluklara neden olabilmektedir. Örneğin çok sıcak ama bulutlu bir günde EC camların renkli konumda olması enerji ve konfor koşullarının yerine getirilememesi ile sonuçlanmaktadır. 2. Gün Işığı Seviyesi: EC camların, geçirgenlikleri iç ortamda belirlenen bir referans noktasında istenen sabit gün ışığı seviyesini (Örneğin 550 lux) sağlayacak şekilde lineer olarak değiştirilebilmektedir. 3. Güneş Işınım Şiddeti: EC camların fiziksel özellikleri cam yüzeyine gelen toplam güneş ışınım şiddetine göre kontrol edilebilmekte ve geçirgenlikleri belirlenen güneş ışınım şiddeti değerleri için açık/kapalı olabilmekte veya lineer olarak değişebilmektedir, (Şekil 3). Bu kontrol sistemi enerji ve konfor açısından iyi bir kontrol olanağı sağlamakta ancak seçilen ışınım şiddetinin değişim aralıkları farklı iklimlerde EC camın performansında etkili olmaktadır. Lineer Açık/Kapalı Şekil 3- Güneş Işınım Şiddetine Göre EC Camların Kontrol Algoritmaları 4. Soğutma Yükü: EC camlarin renkli konumdan berrak konuma geçişi iç ortamdaki soğutma yüklerine bağlı olarak da gerçekleşebilmektedir. Bu kontrol stratejisine göre iç ortamda bir önceki saatte soğutma yükü yok 6

7 ise EC camlar berrak; soğutma yükü var ise yükün miktarına bağlı olarak EC camlar renkli konuma geçmektedirler. 5. Karma Stratejiler: EC pencere sistemleri farklı performans gereksinmelerini karşılayacak şekilde bölümlere ayrılabilmekte ve pencere sistemi içinde farklı etmenlere göre kontrol edilebilmektedirler. Buna göre EC pencere üst bölümünün gün ışığından yararlanma, alt bölümünün ise direkt güneş ışınımını engellemesi yaklaşımlarına dayandırılan algoritmalar EC pencerelerin enerji etkinlik ve kullanıcı konfor performansının optimizasyonu açısından önemli potansiyele sahiptir. EC pencerelerin enerji ve konfor performansları seçilen kontrol sistemiyle doğrudan ilişkilidir. Yapılan çalışmalar EC pencerelerin mekan içinde sabit doğal aydınlatma seviyesini (Örneğin 550 lux) sağlayacak şekilde kontrol edilmeleri sonucu yapay aydınlatma yüklerinin azaldığı ve yıllık toplam enerji performanslarının arttığını göstermektedir [8]. Ancak EC pencerelerin kontrol sistemlerinin performansları iklim bölgelerine, bina tiplerine, yönüne, pencere boyutlarına, aydınlatmada gün ışığından yararlanılıp yararlanılmamasına ve binada iç ve dış gölge elemanlarının olup olmaması gibi pekçok parametreye bağlı olarak değişmektedir. Bu nedenle EC camların farklı koşullar altında davranışlarının anlaşılabilmesi amacıyla kontrol algoritmaları ile ilgili araştırma çalışmaları devam etmektedir Uygulama ve Performans Değerlendirmeleri Lawrence Berkeley National Laboratory de (LBNL) EC pencere sistemlerinin bina içindeki performanslarının belirlenmesi amacına yönelik farklı parametrelerin etkilerini değerlendiren ayrıntılı bilgisayar simülasyon çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca büyük boyutlu EC camların üretim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte gerçek koşullar altındaki performanslarının değerlendirilmesine olanak sağlayan deneysel çalışmalar da başlamıştır Bilgisayar Simülasyon Sonuçları EC pencere sistemlerinin bina içindeki performanslarının belirlenmesi amacıyla sıcak iklim bölgesinde bulunan, doğal aydınlatma sistemlerinin kullanıldığı prototip bir ofis binası [9], DOE-2.1E bilgisayar programı ile modellenerek, EC pencerelerin farklı kontrol stratejilerine göre yıllık soğutma, aydınlatma ve toplam elektrik enerjisi tüketimi ile doğal aydınlatma düzeyi ve görsel konfor üzerindeki etkileri analiz edilmiş ve statik pencere sistemleriyle karşılaştırmalı sonuçları aşağıda özetlenmiştir [10] (Şekil 4). Farklı algoritmalarla kontrol edilen EC pencerelerin yıllık aydınlatma enerji tüketimi pencere alanının artmasına bağlı olarak azalmaktadır. EC camların gün ışığı geçirgenlik değerleri, W/m 2 arasında seçilen 7

8 toplam güneş ışınım değerleri aralığında lineer olarak değişmekte ve iç ortam gün ışığı seviyesinin düşük olmasına bağlı olarak aydınlatma için harcanan enerji miktarı SS-Low-E camlara göre % 27 ile % 37 oranında daha fazla olmaktadır. Özellikle küçük boyutlu EC camların iç ortam gün ışığı seviyesine göre kontrol edilmesiyle aydınlatma için harcanan enerji miktarı diğer kontrol stratejilerine göre %10 -%28 oranında azalmaktadır. (Şekil 4a) Güneş ışınım etkisine göre kontrol edilen EC pencerelerin soğutma enerjisi tüketimleri diğer stratejilere göre daha düşüktür. EC pencerelerin saydamlık oranının artmasıyla soğutma amaçlı kullanılan enerji miktarı artmakta, yine de soğutma için harcanan enerji miktarı SSLow-E camlara göre % 20 oranında daha düşük olmaktadır (Şekil 4b). Küçük boyutlu EC pencerelerde aydınlatma için kullanılan elektrik enerjisi toplam enerji tüketimini etkilemekte, aydınlatma enerji miktarının artmasıyla toplam enerji tüketimi de artmaktadır. Büyük boyutlu EC pencerelerde gün ışığından yararlanma düzeyinin artmasına bağlı elektrik tüketiminin azalmasına rağmen güneş ışınım kazancının artmasına bağlı soğutma enerjisi tüketimi artış göstermektedir. Gün ışığına duyarlı ve karma kontrol sistemlerinin toplam enerji performansı diğer kontrol sistemlerinden %3 ile %5 oranında daha yüksektir. EC pencerelerin toplam enerji performansları SSLow-E pencerelere göre %7-11 daha yüksektir. (Şekil 4d) Gün ışığı seviyesine göre kontrol edilen özellikle küçük boyutlu EC pencerelerin yıllık toplam enerji tüketimi diğer kontrol stratejilerine göre daha az olmakla birlikte yüksek kamaşma değerleri iç ortam konfor koşullarını olumsuz etkilemektedir. Bu noktada enerji tüketimi ve konfor koşulları arasında bir optimizasyon gerekli olmaktadır. Bu bağlamda özellikle büyük boyutlu EC pencerelerin kontrolünde karma sistemlerin kullanılmasıyla yıllık toplam enerji harcamaları azaltılabilmekte ve kamaşma düzeyleri diğer stratejilere oranla daha düşük değerler alabilmektedir. (Şekil 4e, 4f) Test Sonuçları Elektrokromik pencere sistemlerinin üretim maliyetleri şu an için oldukça yüksek olup henüz binalarda kullanımları ve özellikle gerçek koşullar altındaki performanslarına yönelik bilgiler kısıtlıdır. Teorik değerlendirmelerin yanısıra EC pencerelerin performanslarının gerçek koşullar altında belirlenmesi de önem taşımaktadır. Bu bağlamda LBNL de sürdürülmekte olan araştırma kapsamında büyük boyutlu elektrokromik pencere sistemleri ofis binalarına uygulanmış ve performansları gerçek koşullar altında test edilmiştir (Şekil 5). Bu araştırmanın sonuçlarına göre elektrokromik pencere sistemleriyle saydamlık kaybı olmadan dış ortam görüntüleri ve iç ortam aydınlatma kontrol düzeyi dinamik olarak 8

9 Şekil 4- Farklı Etmenlere Göre Kontrol Edilen EC ve SS-Low-E Pencerelerin Yıllık Performans Verileri- sağlanabilmiştir. EC pencerelerin performansları gün ışığından yararlanan aydınlatma sistemleriyle artmaktadır. Aynı zamanda günlük elektrik enerji tüketimi EC pencerelerin diğer geleneksel pencere sistemlerine göre %6-24 arasında azaldığı ve kamaşma düzeylerinin kontrolünde de iyileşme sağlandığı açıklanmıştır. Ancak sonuçlar EC pencerelerin düşük açılı kış güneşi etkisindeki ortamlarda enerji etkinlik ve görsel konfor performans 9

10 hedeflerini tam olarak karşılayamadığını göstermektedir. Bu tür uygulamalarda jaluzi gibi iç ortam gölgeleme elemanları ile iç ortamdaki direkt güneş ışığından kaynaklanacak kamaşmanın azaltılmasına yönelik bir önlem olarak önerilmektedir [11]. LBNL de yapılan araştırmalar elektrokromik camların statik Low-E camlarla veya güneş kontrol kaplamalarıyla bütünleştirilmeleri ile soğutma için kullanılan enerjinin azaldığı, ısıl konfor ve kamaşma performansını iyileştirdiğini göstermektedir. Mevcut EC camların enerji performansları mevcut statik SS-Low-E camların performanslarına oldukça yakın değerler almaktadır. Ancak EC pencerelerin enerji etkinliği binanin yeri, bina tipolojisi, aydınlatma ve kullanıcı özelliklerine göre değişmektedir. Bu ilk bulgular elektrokromik pencere sistemlerinin ofis binalarında kullanımıyla potansiyel enerji kazançlarının yapay aydınlatma enerjisinin düşürülmesiyle sağlanacağını göstermekte ve bu sistemlerden yüksek performans elde edilebilmesinde elektrokromik pencere sistem tasarımında mimar, makina mühendisi ve elektrik mühendisinin birarada çalıştığı bütüncül bina tasarımının önemini işaret etmektedir. (a) (b) Şekil 5- EC Camların İç Mekan Görünüşleri. a: Berrak (Bulutlu gün) b: Renkli (Güneşli gün) 4. SONUÇLAR Akıllı pencere sistemleri konusunda bugüne kadar gerçekleştirilmiş olan araştırma ve geliştirme çalışmaları yakın gelecekte bu sistemlerin gelişmiş cephe tasarımında yer alacağını göstermektedir. Kuşkusuz gelişmiş cephe sistemlerinin öngörüldüğü yüksek performanslı ofis binalarının tasarımındaki yaklaşım cephe elemanının bütünleşik bina sistemleri içinde anahtar eleman olarak tasarımı; özellikle tasarımda SHGC ve U değerine bağlı cam tipi seçiminin ötesinde binaların soğutma ve yapay aydınlatma enerjilerinin toplam enerji tüketimi içinde optimizasyonun sağlanmasi, iç 10

11 ortam konfor koşullarının iyileştirilmesi ve kullanıcı isteklerinin karşılanmasına duyarlı çözümleri hedeflemektedir. Yapılan araştırmalar yeni cam teknolojilerinin binalarda performans gereksinmelerinin optimizasyonu bağlamında yeni olanaklar sunduğunu göstermektedir. Ancak yeni ürünlerin teknolojik olarak geliştirilmesi ve gerçek koşullar altında test edilmelerinin yanında bina sistemleri ile bütünleştirilmelerini sağlayacak, tasarım ve uygulamaya yönelik olarak bina üretiminde yer alan rollerin gereksinme duyacağı fonksiyon ve özelliklerle ilgili enformasyonun oluşturulması da önem kazanmaktadır. Gelecekte yeni teknolojilerin ülkemizde kullanılma potansiyelleri göz önünde bulundurularak, yeni teknolojilerin performanslarının ve uygulanabilirliklerinin ülkemiz koşulları çerçevesinde değerlendirilmeleri, yeni teknolojileri kullanırken doğru tasarım ve uygulama kararlarının verilebilmesi ve kaynak israfının önlenmesi açısından önemlidir. 5. KAYNAKLAR 1. Arasteh, D. (1995), Advances in Window Technology: , Book Chapter in Advances in Solar Energy, An Annual Review of Research and Development, Vol.9. Edited by Karl W. Böer, American Solar Energy Society, Inc., Boulder CO. 2. Selkowitz, E.S. (1999), High Performance Glazing Systems: Architectural Opportunities for the 21st Century, Proceedings from Processing Days Conference, Tampere, Finland, LBNL Report No: Selkowitz, S. E. (2001), Integrating Advanced Facades into High Performance Buildings, LBNL Report No: Lambert, C.M. (1998), Smart Switchable Glazing for Solar Energy and Daylight Control, Solar Energy Materials and Solar Cells, No: 52, p Sullivan. R., et al. (1997), Energy Performance Analysis of Prototype Electrochromic Windows, ASHRAE Transactions 103 (2), LBNL Report No: Lee, E.S. and DiBartolomeo, D.I. (2000), Application Issues for Large Area Electrochromic Windows in Commercial Buildings, LBNL Report No: Karlsson, J., Karlsson, B., Roos, A. (2000), Control Strategies and Energy Saving Potentials for Variable Transmittance Windows Versus Static Windows, Proceedings of Eurosun, Kopenhagen, Denmark. 8. Sullivan, R., et al. (1994), Effect of Switching Control Strategies on the Energy Performance of Electrochromic Windows, Proceedings of SPIE International Symposium on Optical Materials Technology for Energy Efficiency and Solar Energy Conversion XIII, Freiburg, Germany. 9. Lee, E.S., et al (2002), Method of Performance Analysis for a Commercial Glazings Handbook, LBNL Report No:

12 10. Tavil, A. (2004), Energy and Visual Performance Appraisal of Electrochromic Windows Integrated With Overhangs in Different Climates, TUBITAK BAYG- NATO B-2 Programı, Basılmamış Rapor, LBNL. 11. Lee, E.S., DiBartolomeo D.I, Selkowitz, S.E. (2000), Electrochromic Windows for Commercial Buildings: Monitored Results from a Full Scale Testbed, Proceedings of ACEEE 2000 Summer Study on Energy Efficiency in Buildings, Efficiency and Sustainability, Pacific Grove, CA. 12