POLİS AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA BÜRO AMİRLİĞİ

Transkript

1 YAŞAM REHBERİM YIL: 4 SAYI: 37 ŞUBAT, 2014 POLİS AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA BÜRO AMİRLİĞİ YAŞAM REHBERİMİN BU SAYISINDA Anne ve Babalar Bu Sendroma Dikkat! 2 İş Hastası Mısınız? 4 Mutluluğa Dair... 6 İş Yerinde Stresle Baş Etme Yolları 8 Uyku Sorunları ve İş Hayatı 10

2 ANNE VE BABALAR BU SENDROMA DİKKAT! Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap - Yaşam Rehberim Sayfa 2 Durgel Jagtap, 2 yaş döneminin, ebeveynlerin çocuklarını büyütürken en fazla zorlanıp yoruldukları zaman olduğunu, çocukların bu dönemde söz dinlemek ve uyumak istememesinin, denilenin tam tersini yapmasının kendini yere atmasının, kafasını yere vurmasının, her şeyle inatlaşıp ısırmasının yadırganmaması gereken davranışlar olarak algılanması gerektiğini kaydetti. Günümüzde, '2 yaş sendromu' olarak adlandırılan durum, çocukların çoğunda görülüyor. Anne ve babaların, çoğu zaman, onun bebeklikten çocukluğa geçtiğini kabul etmekte zorlanıp büyük sıkıntılar yaşamasına neden oluyor. Bu dönemin önemini anlatan Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap, "Nasıl adlandırırsanız adlandırın, bu durum bir hastalık değil. Çocuğunuzun bağımsızlığını geliştirdiği, bir gelişim dönemi olarak bakmak en doğrusu" diyerek ebeveynleri uyardı. TÜİK rakamlarına göre, 0-4 yaş arası İzmir'de 259 bin 146, Ege'de toplam 643 bin 800 çocuk bulunduğunu hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap, "Bu sayılar düşünüldüğünde, Ege ve İzmir'deki ebeveynler, çocuklarında 2 yaş sendromunu yaşıyor" dedi. Her Şeye Hayır Diyorlar Elif Durgel Jagtap, insanoğlunun hayatı boyunca belli gelişimsel dönemlerden geçtiğini belirterek şöyle konuştu: "Bu dönemlerde başa çıkması gereken bir görev, atlatılması gereken bir kriz vardır. Örneğin, yeni doğan bir bebeğin ilk yılındaki en önemli görevi anne-babasıyla güven üzerine kurulu bir ilişki kurmaktır. Yaşamın birinci yılında bebek, ihtiyacı olduğunda yardımına koşulacağını, acıkınca besleneceğini, üşüyünce sarıp sarmalanacağını bilmek ve bunu tutarlı bir şekilde yapan bakıcısına güvenmek ister. Güven krizi atlatıldıktan sonra, yani 2-3 yaş döneminin görevi ise özerklik geliştirmektir. Bir başka deyişle, bu dönemde çocuk bağımsızlığın farkına varır, kendini ve etrafını kontrol edebilmek, özgürlüğü yaşamak ister. İşte bazen sancılı geçen bu döneme '2 yaş sendromu' denir." Saldırgan Davranışlar Olabilir

3 ANNE VE BABALAR BU SENDROMA DİKKAT Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap - Sayfa 3 Yrd.Doç. Dr. Jagtap, "Peki tam olarak nedir bu 2 yaş sendromu?' diye sorarken sözlerini şöyle sürdürdü: "Çocukların birçok konuda uyumsuzluk sergilediği, sıklıkla kendisine önerilenleri reddettiği, 'hayır' kelimesini hemen her şey için kullandığı, hatta sinir krizleri geçirip kendini yerlere attığı ya da vurup kırıcı olduğu bir dönemden bahsediyoruz. Burada unutulmaması gereken nokta şudur; bunları yaparken çocuk kavgacı olmak, sorun çıkarmak amacında değildir." Çocukların bu dönemde, bağımsızlığını geliştirmenin yollarını aradıklarını belirten Jagtap, şunları söyledi: "Aynı zamanda, bu yaştaki dil becerileri, çocuğun hislerini net olarak ifade etmesine fırsat verecek kadar gelişmediği için istek ve sıkıntılarını anlatamadıkça saldırgan davranışlara yönelme görülür. Bu dönem hakkında bilgi sahibi olmak, anne-babaların çocuklarıyla ilişkilerinde önemli bir rol taşıyabilir." Elif Durgel Jagtap, bu dönemde ebeveynlerin yapması gerekenleri de şöyle sıraladı: "Çocuğunuzun kendi kendine yetebilen, bağımsız bir kişilik geliştirmesini destekleyin. Ancak bu demek değil ki her istediğine ya da istemediğine müsamaha gösterin. Sizin kısıtladığınız, izin vermediğiniz davranışlar illa ki olacaktır. Anne ve babaların önemli görevlerinden biri çocuklarına kural koymak, sınır çizmektir. Anne-babaların kural koyması ne kadar doğalsa 2 yaş çocuğunun da hoşuna gitmeyen bu kurallardan hoşlanmadığını kendince ifade etmesi o kadar doğaldır." Jagtab, "Çocuğunuz sizinle zıtlaşıyorsa, öfke nöbetleri geçiriyorsa yapılacak en Yaşam Rehberim iyi şey onun engellenmiş hissettiğini anlayıp yatıştırmaya çalışmak ya da bu davranışını 'o anlık' görmezden gelmek ve sakinleşmesini beklemek" olduğunu anlattı. Ona Seçenekler Sunun Oyunla çocuğun ilgisini başka yöne çekmenin çocuğun sakinleşmesine yardımcı olacağını anlatan Jagtab, sözlerini şöyle sürdürdü: "Çocuğunuzun engellenmiş hissetmesine engel olmak ve özerkliğini desteklemek adına ona sıklıkla 'hayır, yapamazsın, onu yiyemezsin, onu giyemezsin' demek yerine seçenekler sunun. Örneğin, 'Sana üç kıyafet çıkardım. Bugün bunlardan hangisini giymek istersin?' diye sorun. Böylece çocuğunuza sınır çizmiş ve gereksiz yere onun sağlıksız ya da uygun olmayan isteklerine 'hayır' dememiş onun seçim yapması, kendi fikrini belirtmesi için de zemin hazırlamış olursunuz."

4 İŞ HASTASI MISINIZ? Psikolog Serap DUYGULU - Yaşam Rehberim Sayfa 4 Birçok insan farkında değildir ama aslında tam bir iş koliktir. Özel hayatlarında ya da sosyal yaşamda olmadıkları kadar aktif ve mutlu olabildikleri anlar iş yaptıkları anlardır. Bu kadar yoğun çalışmak belki o kadar önemli olmayabilir ama eğer özel hayatınızdan, evinizden, çocuklarınızdan ve kendinizden bile daha fazla yer tutmaya başlamışsa iş hayatınız artık size zarar veriyor demektir ve bu sağlıklı bir durum değildir. Aşağıdaki sorular işinizle aranızdaki ilişkinin boyutunu anlamanıza yardımcı olabilir: İşiniz hayatınızı yönetiyor mu? Birçok çalışan ve iş sahibi hep aynı durumdan şikayetçidir. İşlerin bütün zamanlarını aldığını söylerler. İşlerini sağlıklarından ve özel hayatlarından önde tutarlar. İşiniz hızlı bir tempo mu gerektiriyor? İşler hızlı değildir, kişiler onu hızlandırır. Hızlı olmak güzel bir şey elbette ama bu hız sırasında harcadığınız şey hayatınıza ait anlardır. İş hastası olanlar, hızlı çalışarak adrenalin düzeylerini yükseltmeye ihtiyaç duyarlar. Bu, bir sigara tiryakisinin sık aralıklarla sigara içerek kandaki nikotin miktarını yükseltmesine benzer. En son ne zaman işinizin dışında bir etkinlikte bulundunuz? İnsanların işlerine olan abartılı bağlılıkları tek yönlü bir bağımlılıktır ve iş hastası olan bireyler, işleri dışında bir şeylerle uğraşmayı gereksiz bir zaman kaybı olarak görürler. İşlerinizin yoğunluğu nedeniyle tatile gitmeyi erteliyor ya da kısa süreli tatiller mi yapıyorsunuz? İş hastası olanlar, işlerinin yoğunluğunu gerekçe gösterirler ve tatil gibi serbest zamanları kullanmak istemezler. Tatil yapmak zorunda kaldıklarında da bunu ailelerinin zoruyla ve sınırlı zamanlar kullanarak yaparlar. Her işi ve görevi kendinizin yapması gerektiğine mi inanırsınız? Yüksek iş temposuyla yaşayan insanlar, başkalarının kendi yerine konulamayacağını düşünürler. Kimsenin işleri kendisi kadar doğru ve iyi yapamayacaklarına inanırlar. Fazla çalışmanızı haklı gösterecek gerekçeleriniz var mı? İş hastası olan çalışanlar, yöneldikleri tüm davranışları yoğun iş tempolarına bağlarlar. Sigara içmelerinin, alkol kullanmalarının ardında iş gerginliğinin olduğunu iddia ederler. İş yerinizde insanları başarılarıyla mı değer-

5 İŞ HASTASI MISINIZ? Psikolog Serap DUYGULU - Sayfa 5 lendirirsiniz? İş odaklı çalışanlar ya da işverenler, bireyleri kişisel özelliklerinden çok iş kapasiteleriyle değerlendirirler. İşinizi bitirip özel yaşamınıza döndüğünüzde bile kafanızda işe ait düşünceleriniz mi vardır? İş hastası olanlar, hayatın her anında sadece iş odaklıdırlar. Tatildeyken dahi iş yeriyle bağlantı halindedir ve dışarıdan da işleri yönetmeye çalışırlar. İşinizin yapısını ve gidişatını tehlikeye atacak kadar kendinizi baskı altında hissediyor musunuz? İşin gerektirdiğinden daha fazla odaklanmak ya da çaba göstermek bazen işi gerçekten tehlikeye sokar. Çünkü kişi yaptığı işi beğenmez, mükemmeliyetçi bir tutum içindedir ve hiçbir sonuçtan memnun kalmaz. Yaşam Rehberim Çocuklarınızın yeteneklerinin, zevklerinin ve ilgi alanlarının farkında mısınız? Çocuklarınızla düzenli olarak ilgilenemiyorsanız, onlara ayıracak zamanınız yoksa, zamanınız olduğunda onları da yanınızda bulamayabilirsiniz. Birçok çalışan, işiyle daha fazla ilgilenebilmek için çocuklarla ilgili meseleleri başkalarına devretmiştir. Maalesef birçok insan yukarıdaki maddelerde yer alan bu uyarıları fark etmez, fark etse de ciddiye almaz. Yorgunluktan ve iş yoğunluğundan bitmiş çalışanlar bile çok çalıştıklarını reddederler. Bir süre sonra kaçınılmaz çöküş sürecine girilir ve kalp krizleri, sinir krizleri, sindirim sistemi problemleri, bağışıklık sistemi hastalıkları kapıyı çalar. Olayın ciddiyetinin ancak o zaman farkına varılır ve eğer önlem alabilirlerse, hayatlarının yönünü değiştirebilirlerse sağlam değişikliklere gidebilirler. İş bu noktalara gelmeden durumunuzu tarafsız

6 Kendinizden başlayarak etrafınızdaki insanlara şöyle bir bakın Hayatın her gün ne kadar hızla ve kesintisiz aktığını, insanların sürekli olarak bir yerlere yetişmek için nasıl da koşturduklarını, adeta hayatla bir yarış içinde olduklarını göreceksiniz. Bu koşuşturma içerisinde neler kazanır bir insan, neler kaybeder? Hırslar, hedefler, arzular, yabancılaşmayı, yalnızlaşmayı, yıpranmayı getirmez mi beraberinde? Peki, her insanın amacı mutlu olmak değil midir özünde? Hepimiz mutlu olmak için çabalamaz mıyız? Öyleyse tüm çabamızın, uğraşımızın bizi daha mutlu etmesini beklerken daha da mı uzak düşüyoruz bizi mutlu eden her şeyden? Nelerin bizi mutlu ettiğini biliyor muyuz gerçekten? Gerçek mutluluk nedir, biliyor muyuz ya da gerçekten mutlu muyuz? Mutluluk göreceli bir kavramdır. Kimisi için sağlıklı olmak, iyi bir eğitim almak, iyi bir işe ya da iyi bir eşe sahip olmakken, kimisi içinse mutluluğun anlamı çok para kazanmak, bol bol tatile çıkmak olabilir. Yapılan araştırmalar, mutlu olmak için en belirleyici faktörün tutumlarımız olduğunu gösteriyor. Olumlu tutuma sahip bir kişi hayattaki belirsizliklere ve olumsuzluklara karşı daha toleranslı oluyor ve engelleyemediği MUTLULUĞA DAİR Uzm. Psk. Mehtap Hisar - Yaşam Rehberim Sayfa 6 olaylara karşı direnip çatışmaya girmek yerine kabullenici bir yaklaşım sergiliyor. Unutmamalıyız ki, savaştığımız, mücadele içine girdiğimiz her durumda mağlup olma ihtimalimiz artıyor. Savaşmak yerine mevcut durumu değerlendirmeli, içinde bulunduğumuz durumdan hoşnut olmasak bile eğer duruma müdahale etme gücümüz yoksa kabullenici bir tutum sergileyip, bu durumla yaşamayı öğreniyor olmamız gerekir. Böyle bir tutum içerisinde olmak, yeni duruma daha çabuk adapte olmamıza, günlük hayatımız sekteye uğramadan sorumluluklarımızı yerine getirmemize, ihtiyaçlarımızı karşılayabilmemize özetle yaşamımıza devam edebilmemize anlamlı bir katkı sağlar. Olumlu bir tutum içerisinde olmak, bizim stres algımızı azaltırken, değişimin getirdiği zorlanma hissi ile başa çıkmamıza da yardımcı olur. Böylece hayatımızdaki bu yeni durum ve değişimin barındırdığı fırsatları fark edebilir ve değerlendirebiliriz. Bazen bazı kişiler görürüz, şanslı olduklarını düşünürüz, işleri hep rast gider. Bu noktada bir soru belirir kafamızda, acaba bu insanlar gerçekten başkalarından daha mı şanslıdırlar yoksa şanslarını kendileri mi yaratırlar? Bu insanlar geleceğe umutla bakan,

7 MUTLULUĞA DAİR Uzm. Psk. Mehtap Hisar - Sayfa 7 olumlu beklentiler içerisinde olan, iyimser kişilerdir. Bu kişilere baktığınızda, içlerinde bulundukları durumlardan olumsuzluklar olsa bile şikâyet etmediklerini fark edersiniz, önsezileri gelişmiştir ve ileri görüşlüdürler. İşte bu sebeplerden dolayı, beklenmedik anlarda ya da ihtimalin düşük olduğu zamanlarda güzel fırsatlar önlerine çıkar, ancak bu çoğunlukla şans ya da bir tesadüften öte olumlu tutum, tavır ve beklentilerinin neticesinde geliştirdikleri kendi şanslarını yaratmış olmalarının bir sonucudur. Yaşam içerisinde karşılaştığımız zorluklara ve ilişkilerimizde deneyimlediğimiz çeşitli olumsuzluklara karşı olumlu bir tutum sergileyebilmek için, içinde bulunduğumuz durumun iyi taraflarını görme eğilimi içerisinde olmak, pozitif ve mutlu bir insan olma yolunda iyi bir başlangıç olacaktır. İnsanoğlu doğası gereği olumsuza odaklanma eğilimdedir, kusurları güzelliklerden daha kolay fark eder, yapılan iyilikleri kolayca unutabilirken, hataları affetmez, öfke duygularını içinde taze tutar. Oysaki hayatımızın odağına her ne koyarsak birgün bizim ger- Yaşam Rehberim çeğimiz o olur çünkü duygularımız, düşüncelerimiz, davranışlarımız hep o odak etrafında şekillenir. Sahip olduklarımıza karşı farkındalık geliştirmek, bizi hep olumlu bir tutuma ve odağa yaklaştırır. Güçlü yönlerimizin, bizi besleyen kaynaklarımızın, yetkinlik ve yeteneklerimizin farkında olur ve bu yönlerimizi daha da güçlendirme yönünde çalışmalar yaparsak başarılı, hedeflerini gerçekleştiren bir birey olmamız kaçınılmazdır. Özet olarak, mutlu olmak için çok büyük hayallerin peşinden koşmamız, çok zengin ya da çok güzel olmamız gerekmiyor. Mutluluğa dair pırıltılar tam da birçok sıkıntıyla, olumsuzlukla dolu olduğunu düşündüğümüz hayatımızın içinde gizli. Bu pırıltıları fark edebilmek, çıkarıp hayatımızın ortasına koymak bizim elimizde. Olumlu bir tutumla yüzümüzü iyi ve güzel olana dönmek, hem kendimize hem de başkalarına karşı yeri geldiğinde affedici ve kontrolümüzün olmadığı olumsuz durumlara karşı da kabullenici olabilmek, mutlu olabilmemiz için önem vermemiz gereken noktalardan bazılarıdır. Güçlü yönlerimizi fark edip, bu yönlerimizi daha ön planda tutabileceğimiz işlere yönelmemiz yine bizi başarıya götürecek yollar arasındadır. Tüm bunları hayatımızda uygulamaya başladığımızda hayatın içerisinde gizli kalmış pırıltıları fark etmeye başlayacak ve çoğu zaman çok uzakta olduğunu düşündüğümüz mutluluğa da biraz daha yaklaşmış olacağız. Yeter ki o pırıltılara yüzümüzü dönelim ve yüzümüzden gülümsemeyi hiç eksik etmeyelim. Hayatınızdaki küçük pırıltıların büyük mutluluklara dönüşmesi dileğiyle

8 İŞ YERİNDE STRESLE BAŞ ETME YOLLARI Prof. Dr. Osman Müftüoğlu - Yaşam Rehberim Sayfa 8 "Hayır" demeyi öğrenin: Aşırı stres altında olan insanlar genellikle kendilerini ifade edemezler ve her şeyi yutarak, "Bunu yapmak istemiyorum" veya "Yardıma ihtiyacım var" demek yerine bütün işleri kendi başlarına halletmeye çalışırlar! Böylece kaldırabileceklerinden çok daha fazlasını yükl e n i r l e r. Su için: Masanızda daima su bulundurun ve sık sık, yudum yudum için. İyi uyuyun: Uykunun sizi dinlendirdiğinden ve beyninizi boşalttığından emin olun. Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, iş hayatında karşılaştığımız olumsuzlukların yol açtığı stresle nasıl başedebileceğimize yönelik tavsiyelerde bulundu. Akşam yorgunluklarını engellemek için yağsız et, balık ya da tavuktan oluşan yüksek proteinli bir öğle yemeği yiyin (balık, et, tavuk, salata). Gün sonunda rahatlamak ve ruh halinizi düzeltmek için karbonhidrat bakımından zengin bir akşam yemeği yiyin (makarna, bakliyat, sebze, salata). Hazım sisteminizin hareketlenmesi için lifli beslenmeyi deneyin. İş yükünüzü azaltın: Yapmanız gereken işler arasında bir seçim yapın ve size hangisi daha fazla zevk veriyorsa onu yapın. Öfkenizi dizginlemeyi öğrenin: Spor yaparak, duygularınızı dışa vurarak, biraz da bunlarla dalga geçerek gerginliğinizi azaltın. Kaslarınızı gevşetin: Gün sonunda vücut derecesinden 1-2 derece yüksek olan küvette 15 dakika yatın. Elinize sıkabileceğiniz bir şeyler alın: İşyerinizdeki masanızda bir el egzersiz aleti yada tenis topu bulundurun ve gergin olduğunuzda bunu sıkın. Başkalarına yardımcı olun: Bu başarı duygusunu ve kendine saygıyı aşılar. Ayrıca başkalarının dertlerini görünce kendi sorunlarınızın ne kadar önemsiz olduğunu anlayabilirsiniz. Dik oturun: Bu nefes almanızı kolaylaştırır. Nefesinizi tutun, doğru nefes almayı öğrenin: Bu teknik 30 saniyede rahatlamanıza yardımcı olabilir. Derin bir nefes alın ve

9 İŞ YERİNDE STRESLE BAŞ ETME YOLLARI Prof. Dr. Osman Müftüoğlu - Sayfa 9 içinizde tutun. Ellerinizi parmak uçlarınızı birleştirerek itin. 5 saniye bekleyin ve ellerinizi gevşetirken nefesinizi yavaşça bırakın. Rahatlayana kadar bu hareketi 5-6 kez tekr a r l a y ı n. Espri gücünüzü kullanın: Araştırmalar güldüğünüzde stresle savaşan beyin kimyasallarının salgılandığını göstermiştir. 10 dakikalık bir tatil yapın: Sadece gözlerinizi kapatın, derin bir nefes alın ve kendinizi deniz kenarında düşleyin. Güneşin sıcaklığını hissedin. Dalgaları dinleyin. Havadaki deniz kokusunu içinize çekin. Kendinizle stres arasına biraz mesafe koyun. Günde birkaç dakika süreli bir "tatil araları" size çok yardımcı olabilir. Koklayın: Masanızda bir elma veya limon bulundurmak sinirlerinizi yatıştırabilir. Sesinizi alçaltın: Eğer çok gürültülü bir ortamda yaşıyor veya çalışıyorsanız kulak tıkacı kullanmayı deneyin. Aldığınız tıkaçların, sesi en az 20 desibel azalttığından emin olun. Yaşam Rehberim rin. Eğer yapılacaklar listesi yapan biriyseniz bir kerede beşten fazla madde koymayın. Strateji geliştirin: Bazı kişiler sizi gereksiz yere strese sokuyorsa, kim olurlarsa olsunlar, bir an durup kendinizi onların yerine koyun. Boş zamanlar üretin: Mutluluk için yeterince bol boş zamana sahip olmak şarttır. Boş zamanları yeterince kuvvetli bir stres giderici olarak kullanabilirsiniz. Esnek olun: Kolay öfkelenmeyin. Hiddetten ve şiddetten sakının. Kabul edebileceğiniz esneklik sınırlarını olabildiğince geniş tutun. Ayağınızı yorganınıza göre uzatın: Gelirinizin üzerinde bir yaşam tarzı benimsemek hastalanmanıza neden olabilir. Yapılan bir çalışmada karşılayamayacakları kadar yüksek düzeyde bir yaşam standardında yaşamaya çalışan ailelerde sağlık problemleri gelişme olasılığının yüksek olduğu bulunmuştur. Programınızı gevşetin: Yapacağınız hemen hemen bütün işlerin sizin öngördüğünüzden daha uzun süre alabileceğinin farkına varın. Bir işi bitirmek için kendinize yeterli zamanı vererek anksiyetenizi azaltab i l i r s i n i z. Liste yapın: Stresi yenmek için önceliklerimizi belirlemeyi öğrenmemiz gerekiyor. Her günün başlangıcında tanımlamanız gereken en önemli işinizi seçin ve onu biti-

10 Giderek Daha Az Uyuyoruz İstatistikler 50 yıl öncesine göre insanların artık ortalamada 1 saat daha az uyuduklarına işaret ediyor. Sahiden ne oldu? İnsan 50 yıl gibi bir kısa zamanda evrimsel bir değişim mi geçirdi? Yoksa yaşam biçimleri ve değerlerimiz bizi biyolojik saatimize ihanet etmeye mi zorluyor? Artık insanlar ne kadar enerjik ve çalışkan insanlar olduklarını vurgulamak için günde 4-5 saat uyuduklarını biraz da böbürlenerek anlatmaya başladılar. Peki bunun bir sonucu olsa gerek, gerek istemsiz uyku sorunlarının gerekse alışkanlıkları zorlayarak değiştirilen uyku düzeninin bir bedeli yok mu? Elbette var. Tabiatta hiç bir zaman kestirmecilik olmadığına göre uykudan çalıp daha başka yaşam faaliyetlerine zaman ayırmanın bir sonucu var. Bozulan zihin işlevleri, daha çok yapılan hatalar, kaza olasılıklarında artış ve daha çok tıbbi ve ruhsal rahatsızlıklara yatkın hale gelmek. İnsanların %40 ı yeterli uyuyamadıklarını ifade etmektedir. Modern Zamanların Uyku Düşmanları Uyku sorunlarının ve yetersiz uyumanın bir çok sebebi var. Bunların başında stres geliyor. Elbette günümüz insanı başarı odaklı ve az zamanda çok işler yapmak istiyor. Çalışmak için gerekli daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunda insanlar diğer aktivitelerinden daha çok ilk önce uyku sürelerini UYKU SORUNLARI VE İŞ HAYATI Psikiyatr Uzm. Ali Hilmi Yazıcı - Yaşam Rehberim Sayfa 10 azaltmayı tercih ediyorlar. Eğlence ve sosyalleşmeyi kısmaktansa daha az uyuyarak yaşamlarının eksilmediğini görmek istiyorlar. Günümüz kent insanın nedense bir türlü yapması gereken işlerinin sonu gelmiyor. Daha iyi bir çalışan olmak, daha iyi bir ebeveyn olmak ya da daha iyi bir sosyal hayatı olması için her zaman yapılacak daha çok şey var. Yapacak Çok Şey Var, Nasıl Uyuyayım? Bunun bu şekilde olmasının arkasında uyaranların giderek çoğalması yatıyor. Artık yüzlerce tv kanalı, internette okunacak yüzlerce harika yazı ve seyredilecek videolar bizleri bekliyor. Bunların hepsinden haberdarız ve kendimizi durdurmak giderek zorlaşıyor. Ekran Sorunsalı Evet hayatımız kimi zaman kocaman kimi zaman minicik ekranların önünde geçiyor. İnsanların televizyon, bilgisayar ve akıllı telefonlara ayırdıkları zaman geometrik olarak artmakta. Kaldırımda insanlar yürürken ekrana bakmaktan birbirlerine çarpar hale geldiler! Genç kız ve delikanlılar tüm gün ekranlarına kilitlenmiş halde yaşıyorlar. Gece yataklarında yorganlarının altında sürekli akıllı telefonlarının uyaranlarının bombardımanı altındalar. Bu durum ista-

11 UYKU SORUNLARI VE İŞ HAYATI Psikiyatr Uzm. Ali Hilmi Yazıcı - Sayfa 11 İşyerinde ruh sağlığı başarı ve insani memnuniyetin vazgeçilmez unsurudur. Ruh sağlığı ve sağlıklı uyku ise birbirinden ayrıltistiklerde ilginç sonuçların ortaya çıkmasına yol açıyor. Genelde yaşla beraber uyku ihtiyacı bir miktar azalmasına rağmen artık günümüzde 50 yaşın altındaki insanların ortalama uyku süresinin yaşlılara göre daha kısa olduğunu göstermektedir. Teknoloji daha çok gençlerin elinde ve genç insanlar artık daha az uyur hale geldiler. Yetersiz Uyumanın İş Yaşamındaki Sonuçları Yetersiz uyumak bir uyku borçluluğu durumu yaratır. Bu borcun tahsil edilmesi ise reaksiyon süresinin, karar ve yargılama yeteneklerinin ve her tür hafıza becerisinin bozulması ile sonuçlanır. Uyku eksikliği trafikte en az alkol kadar ölümle sonuçlanan kazaların arkasında yatan sebeplerin başında gelmektedir. İş kazaları da uyku sorunları ile giderek çoğalmaktadır. İnsanlığın yaşadığı en büyük faciaların arkasında bile uyku sorunları yatmaktadır. Uzmanlar Çernobil faciasının dahi yetersiz uyku nedeniyle insan hatası sonucu olduğunu söylüyorlar. Yetersiz uyuyan insanlar üzerinde yapılan testlerde hafıza ve matematik yeteneklerinin belirgin olarak bozulduğu çok kereler gösterilmiştir. Uyku eksikliği sosyal becerileri de belirgin olarak bozmaktadır. Özellikle duygu okuma ve duygusal tepki vermede sorunlara yol açmaktadır. Kronik uyku sorunu yaşayan çalışanlar işlerinde hem çalışma arkadaşları ile hem de hizmet verdikleri müşterileri ile sorunlar yaşamaya daha eğilimli hale gelirler. Her türlü psikiyatrik rahatsızlık uyku sorunları ile kendini gösterebilir ve aynı za- Yaşam Rehberim mandan kötü uyku düzenine sahip olmak da her türlü psikiyatrik rahatsızlık için zemin hazırlayıcı bir risk unsurudur. Kronik uyku bozuklukları depresyon ve kaygı bozuklukları riskini artırarak çalışma yaşamında ciddi verim kayıplarının sebebi olabilir capcanlı yaşayan kentlerde bir çok insan geç saatlere kadar çalışmakta ve sağlıksız uyku alışkanlıkları geliştirmektedirler. Gece vardiyalarında sürekli çalışan insanların ortalama ömür süresinin kısaldığı dahi bilimsel olarak öne sürülmüştür. Uyku sorunları bağışıklık sisteminin bozulmasına yol açmak suretiyle her türlü tıbbi sorunun gelişmesine yol açar ve iş yaşamında sağlık sorunlarına bağlı kayıpların gelişmesine sebep olur.

12 POLİS AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA BÜRO AMİRLİĞİ NEDEN REHBERLİK? Geçmişten çok geleceğe dönük olmak Değişmeye ve yeni yaşantılara açık olmak Değişen dünyaya ayak uydurmak Kendim ve başkaları hakkında iyi düşüncelere sahip olmak Yeteneklerimin ve ilgilerimin farkına varmak Yeteneklerime ve ilgime uygun mesleği seçmek Problemlerimi sağlıklı bir şekilde çözümlemek Zamanımı en iyi şekilde kullanmak Başarılı olmak Geleceğim hakkında gerçekçi kararlar almak... Kısacası... KENDİMİN FARKINA VARARAK KENDİMİ GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN YERİMİZ; Başkanlık Binası 1. Kat Rehberlik ve Psikolojik Danışma Büro Amirliği TELEFONLARIMIZ; Basım Merkezi: Polis Akademisi Fakülte Ders Araçları ve Yayın Şube Müdürlüğü