ÜLKE RAPORU Eren GÜNDOĞAN

Transkript

1 ÇİN HALK CUMHURİYETİ MADEN SEKTÖRÜ ÜLKE RAPORU Eren GÜNDOĞAN 1

2 İçindekiler Çin Halk Cumhuriyeti Genel Bilgiler... 3 Tablo 1: Temel Sosyal Göstergeler... 3 Çin Halk Cumhuriyeti Genel Ekonomik Göstergeler... 4 Tablo 2: Temel Ekonomik Göstergeler... 5 Çin Halk Cumhuriyeti Dıi Ticaret Verileri... 5 Tablo 3: Çin Halk Cumhuriyeti ne İhracat Yapan Ülkeler... 6 Tablo 4:Çin Halk Cumhuriyeti nin İhracat Yaptığı Ülkeler... 6 Çin İthalat ve İhracat Kalemleri... 7 Tablo 5:Çin İthalat Kalemleri... 8 Tablo 6: Çin İhracat Kalemleri... 8 Türkiye-Çin Dış Ticaret Rakamları... 9 Tablo 7:Türkiye nin Çin e Olan İhracatı... 9 Grafik 1:Türkiye nin Çin e İhraç Ettiği Ürünler... 9 Tablo 8:Çin in Türkiye ye Olan İhracat Rakamları Grafik 2:Çin in Türkiye ye İhraç ettiği Ürünler Çin Halk Cumhuriyeti Maden İthalatı Tablo 9:Çin in Maden İthalatı Seviyesi Grafik 3: Çin Maden İthalatı Kalemleri Tablo 10:Çin e Maden İhraç Eden Ülkeler Tablo 11:Çin Maden İthalatı Kalemleri Türkiye nin Çin e Olan Maden İhracat Rakamları Tablo 12:Türkiye nin Çin e Olan Maden İhracatı Seviyesi Grafik 4:Türkiye nin Çin e Olan Maden İhracatı Kalemleri Çin Maden İthalatı ve Türkiye Maden İhracatı Serilerinin İstatistiki İncelenmesi Tablo 13: Çin Maden İthalatı Serisi İçin Augmented Dickey-Fuller Testi Tablo 14: Türkiye nin Maden İhracatı Serisi İçin Augmented Dickey-Fuller Testi Tablo 15: Granger Nedensellik Testi Tablo 16: Pearson Korelasyon Testi Tablo 17: Çin toplam maden ithalatı serisinin tanımlayıcı istatistikleri Tablo 18: Türkiye nin toplam maden ihracat serisinin tanımlayıcı istatistikleri Çin in Maden İthalatına Uyguladığı Tarifeler Tablo 19: Çin in Türkiye ye uyguladığı gümrük vergisi oranları Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar Resmi Tatiller 23 Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Arasındaki Antlaşma ve Protokoller İlgili Kurum ve Kuruluşlar

3 ÇİN HALK CUMHURİYETİ GENEL BİLGİLER Çin Halk Cumhuriyeti 1,39 milyarlık nüfusu ile dünyanın en kalabalık ülkesi olup yüz ölçümü bakımından dünyanın en büyük üçüncü ülkesidir. Ülke resmi olarak üniter bir yapıya sahip olsa da idari yapısında 22 eyalet ve 5 otonom bölge bulunmaktadır. Bu 22 eyalet ise Anhui, Fujian, Gansu, Guangdong, Guizhou, Hainan, Hebei, Heilongjiang, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Jilin, Liaoning, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shaanxi, Shanxi, Tayvan, Zhejiang, ve Yunnan'dır. Başlıca şehirleri; Şanghay, Pekin, Guangzhou, Shenzen, Dongguan ve Tianjin dir. Çin e komşu ülkeler ise Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan, Afganistan, Nepal, Bhutan, Hindistan, Laos, Birmanya, Vietnam, Rusya, Kuzey Kore ve Moğolistan dır. Çin iç savaşın sona erdiği 1949 yılından beri komünizm ile yönetilmektedir. Enerji tüketimi sıralamasında dünya birincisi olan Çin önemli enerji rezervlerine sahip olmasına rağmen kömür ve petrol ithalatçısı konumundadır. Tablo 1: Temel Sosyal Göstergeler Resmi Adı Başkenti Yönetim Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Pekin Tek Partili Yönetim Sistemi (Çin Komünist Partisi) Devlet Başkanı Xi Jinping Nüfus 1,35 Milyar Dil Mandarin İnançlar Ateist (Resmi), Taoist-Budist, Hristiyan %3-4, Müslüman %1-2 Yüzölçümü km² Şanghay (15,6 milyon), Pekin (13,1 milyon), Başlıca Şehirleri Guangzhou (11 milyon), Shenzen (8,5 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon) Afganistan, Bhutan, Birmanya, Hindistan, Kazakistan, Komşuları Kırgızistan, Kuzey Kore, Laos, Moğolistan, Nepal, Pakistan, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Vietnam Telefon Kodu +86 Resmi Web Sitesi Kaynak: EIU, China Country Report 3

4 Çin Halk Cumhuriyeti Ekonomik Göstergeler Çin, sahip olduğu geniş toprakları, büyük ve üretken nüfusu ve doğal kaynaklarıyla küresel dünyanın önemli bir aktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Çin in kendi petrol kaynakları gittikçe büyüyen ekonomisine yetmemektedir. Çin petrol ve doğalgaz temini için giderek artan bir oranda dış kaynaklara bağımlı hale gelmiştir. Çin in bugünkü ekonomik gücünün temelleri 1970 lerin ikinci yarısında ortaya konan kalkınma programı çerçevesinde, Çin de tarım, sanayi, bilim ve teknoloji olmak üzere dört temel reform alanının belirlenmesi ve hızla uygulamaya konulmasında yatmaktadır. Ekonomik reformların ilk uygulandığı 1978 in Aralık ayında Çin in dünya ekonomileri ile entegrasyonu merkezi otoritenin kontrolünde idi. Reform kararlarının ana eksenini, bu entegrasyon ve dış ticaretin liberalizasyonu oluşturmuştur. Merkezi planlama sistemini terk ettiği 1978 yılından itibaren Çin, yılda ortalama %10 oranında büyümektedir. Ancak ekonomik büyümenin hızı istikrarlı değildir. Tüketim eğilimi artmakta, fiyatlar yükselmekte, yabancı yatırımlar ve şehirde kişi başına düşen gelir artmaktadır. Reform döneminde ekonomik büyüme kıyı bölgelerinde çok daha hızlı gerçekleşmiştir li yıllar ve 1990 ların başında Guangdong eyaleti genel olarak İnci Nehri Deltası, en hızlı büyüyen bölge olmuştur lı yıllarda yine Fujian ve Guangdong bölgesi Tayvan kaynaklı yatırımlara konu olmuştur yılından bu yana Çin deki Tayvan kaynaklı yatırımların 100 milyar doları geçtiği düşünülmektedir. Kuzey doğudaki Shandong eyaleti ise Japonya ve Güney Kore kaynaklı yatırımlara ev sahipliği etmiştir. Son olarak resmi otoritelerin dikkati Ejderhanın Başı sayılan Yangtzhe Deltası nın geliştirilmesinde, yani Şanghay bölgesinde yoğunlaşmıştır. Çin son dönemde yabancı sermayeyi çekme konusunda çok başarılı olmuştur ların başından itibaren gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların başında Çin yer almıştır. Çin hükümeti yabancı yatırımlara ayrıcalıklı muamele yerine ülkenin bu anlamda bir doyuma ulaştığı düşüncesi ile yerli ve yabancı yatırımlara eşit muamele anlamına gelen uluslararası kabul görmüş, Milli Muamele ilkesini uygulamaya koymuştur. Bununla birlikte altyapının zayıf olduğu batı ve iç bölgelerde özellikle uzun vadeli projeler için bazı özel teşvikler düşünülmektedir. Dış Ticaret Kanunu 1995 te yürürlüğe girmiştir. Dış Ticaret, yabancı sermayeli kuruluşlar istisna tutulmak üzere, ticaret planlama mekanizması ilkeleri çerçevesinde Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı (MOFTEC) tarafından yürütülmektedir. Dış ticaret, ulusal ve bölgesel düzeyde örgütlenmiş Dış Ticaret Şirketleri (FTC) yoluyla gerçekleştirilmektedir. İhracata ilişkin zorunlu planlama kaldırılmakla birlikte bazı ürünler üzerindeki lisans uygulaması devam etmektedir. 4

5 Tablo 2: Temel Ekonomik Göstergeler GSYİH Trilyon ABD $ Kişi Başına GSYİH 9,800 ABD $ İhracat 2.21 Trilyon ABD $ İthalat 1.95 Trilyon ABD $ Enflasyon Oranı % 3,0 (2013) Büyüme Oranı % 7,7 (2013) İşsizlik Oranı %4.1 Para Birimi/Döviz Kuru Kaynak: EIU, China Country Report 6,15 (1 ABD $ Karşılığı) ÇİN HALK CUMHURİYETİ DIŞ TİCARET VERİLERİ Dış Ticaret Göstergeleri Çin in ticaret hacminin ve ticaret fazlasının her yıl düzenli olarak arttığını göstermektedir. Resmi veriler tam olarak belli olmasa da, Çin Genel Gümrük İdaresi tarafından açıklanan ticaret verilerine göre, Çin 2013 yılı dış ticaret hacmindeki artışa bağlı olarak, dünyanın en büyük ekonomisi olan Amerika Birleşik Devletleri'ni ilk kez geride bırakarak zirveye yerleşmektedir yılında Çin'in yıllık mal ticareti toplamının 4 trilyon doları aştığı tahmin edilmektedir yılında Çin'in ihracatının bir önceki yıla göre %7,9 oranında artarak 2,21 trilyon dolara ulaştığı; ithalatının ise yine bir önceki yıla göre %7,3 oranında artarak 1,95 trilyon dolara ulaştığı belirtilmektedir. Buna göre, Çin'in 2012 yılına göre ticaret fazlasının %12,8 oranında artarak 260 milyar dolar olarak gerçekleştiği dikkat çekmektedir. Çin in dış ticaret verileri incelendiğinde ithalatının yaklaşık üçte birlik kısmını yakın çevresindeki ülkelerden yaptığı görüşmüştür.2013 yılı itibarı ile Çin e en çok ihracat yapan ülke 183 milyar dolar seviyesi ile Güney Kore dir. 5

6 Tablo 3: Çin Halk Cumhuriyeti ne İhracat Yapan Ülkeler İhracatçı Ülke (1000$) (1000$) (1000$) (1000$) Güney Kore Japonya Çin Tayvan A.B.D Avustralya Almanya Malezya İsviçre Brezilya S. Arabistan Güney Afrika Rusya Tayland Angola Endonezya Singapur İran Kanada Fransa Türkiye Diğer TOPLAM Tablo 4: Çin Halk Cumhuriyeti nin İhracat Yaptığı Ülkeler 6

7 İthalatçı Ülke 2010 (1000$) 2011 (1000$) 2012 (1000$) 2013 (1000$) Hong Kong A.B.D Japonya Güney Kore Almanya Hollanda Birleşik Krallık Rusya Vietnam Hindistan Malezya Singapur Tayvan Avustralya Endonezya Brezilya B.A.E Tayland Kanada Meksika Türkiye Diğer Toplam Kaynak: Trademap Çin İthalat ve İhracat Kalemleri Çin in tüm dünyaya ihraç ettiği ürünlere göz attığımızda en önemli ürünler arasında genel itibariyle elektronik ürünlerin yer aldığını görmekteyiz. Günümüz modern teknolojileri dikkate alındığında Çin in üretmiş olduğu teknolojiler ülke ekonomisine ihracat yoluyla fazlasıyla katma değer sağlamaktadır. Çin ithalatına göz attığımızda ise daha farklı bir tablo göze çarpmaktadır. Çin ithalatında elektronik eşyaların yanı sıra hammadde temininin de yüksek bir seviyede gerçekleştiği gözlenmektedir. Hammadde ithalatında en büyük payı %16 ile ham petrol almaktadır. Ham petrolle beraber demir cevherleri ile petrol yağları ithalatı toplamı %23 ü geçmektedir. Hammadde ithalatı dışında çeşitli cihazların ve otomobillerin ithalatı da yine önemli ithalat ürünleri içinde yer almaktadır. 7

8 Tablo 5: Çin Halk Cumhuriyeti İthalat Kalemleri Fasıl Başlığı Ürün Tanımı 2011 (1.000 $) 2012 (1.000 $) 2013 (1.000 $) '85 Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları '27 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsilleri,mumlar '84 Nükleer reaktörler, kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları '26 Metal cevherleri, cüruf ve kül '90 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar cihazları, tıbbi alet '99 Tarife cetvelinin diğer kısımlarında olmayanlar '87 Kara taşıtları, parçaları ve bunların aksesuarları (demiryolu veya tramvay vagonları hariç) '39 Plastik ve plastikten mamul eşya '29 Organik kimyasal müstahsiller '74 Bakır ve bakırdan eşya DİĞER TOPLAM Kaynak: Trademap Tablo 6: Çin Halk Cumhuriyeti İhracat Kalemleri Fasıl Başlığı Ürün Tanımı (1.000 $) 2012 (1.000 $) 2013 (1.000 $) 85 Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları Nükleer reaktörler, kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarları Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik yapılar Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar cihazları, tıbbi alet Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları Plastik ve plastikten mamul eşya Kara taşıtları, parçaları ve bunların aksesuarları Demir veya çelikten eşya Ayakkabılar, tozluklar vb. eşya ve aksamı DİĞER TOPLAM Kaynak: Trademap

9 Türkiye Çin Halk Cumhuriyeti Dış Ticaret Rakamları Çin ile Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana geçen 41 yıl içinde ekonomik ikili ilişkiler hızla gelişti. Özellikle son yıllarda iki ülke arasında üst düzey karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilerek karşılıklı siyasi güven giderek güçlendirildi. Ekonomik ve ticari ilişkilerimiz de siyasi süreçle birlikte gelişmiştir. İkili ticaret hacminde ilk kez 1 milyar dolar seviyesinin aşıldığı 2000 yılından bu yana kaydedilen düzenli gelişme sonucunda bugün 28 milyar dolara ulaşılmıştır. Böylece Çin ülkemizin üçüncü büyük ticari ortağı haline gelmiştir. Çin e ihracatımızda Çin ekonomisinin ihtiyaç duyduğu hammaddeler ve kimyasallar ağırlıklı bir yapıdadır. Çin den ithal ettiğimiz ürünlerin önemli bir kısmını elektrikli cihazlar ve makinalar oluşturmaktadır yılları arasında Çin ile Türkiye arasındaki ikili ticaret büyüme oranı ortalama % 20 olmuştur itibarı ile Türkiye nin Çin e olan ihracatında %25 lik bir büyüme gözlenirken aynı dönem için ithalattaki büyüme oranı %15 tir. Tablo 7: Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti ne Olan İhracatı (1.000 $) Grafik 1:Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti ne İhraç Ettiği Ürünler 11% 5% 15% 69% Madenve Metaller Kimyevi Maddeler Tekstil ve Hammaddeleri Diğer 9

10 Tablo 8: Çin Halk Cumhuriyeti nin Türkiye ye Olan İhracatı (1.000 $) Grafik 2: Çin Halk Cumhuriyeti nin Türkiye ye İhraç ettiği Ürünler 45% 4% 27% 24% Elektrikli cihazlar Makineler Plastik ve plastikten eşya Diğer Çin Halk Cumhuriyeti Maden İthalatı Çin Halk Cumhuriyeti 2013 yılı itibarı ile 187 milyar dolar ithalat seviyesi ile en çok maden ithal eden ülke olup toplam maden ithalatının %36,6 lık kısmını gerçekleştirmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti ne en çok ihracat yapan ülke ise %37 lik pay ile Avustralya dır. Avustralya yı sırasıyla Brezilya ve Endonezya takip etmektedir. Bu 3 ülkenin Çin Halk Cumhuriyeti maden ithalatındaki payı %57 dir. Çin in maden ithalatı ürün bazında incelendiğinde en önemli ithalat kaleminin %56 lık pay ile demir cevheri olduğu gözlenmektedir. Demir cevherini %14 lük pay ile taş kömürü ve %10 luk pay ile bakır 10

11 cevheri izlemektedir. Bu 3 ürünün Çin Halk Cumhuriyeti nin toplam maden ithalatındaki payı %80 dir. Tablo 9: Çin Halk Cumhuriyeti nin Maden İthalatı (1.000 $) Grafik 3: Çin Halk Cumhuriyeti nin Ürün Bazında Maden İthalatı 14% 10% 20% 56% Demir cevheri Diğer Taşkömürü Bakır Cevheri 11

12 Tablo 10: Çin Halk Cumhuriyeti ne Maden İhraç Eden Ülkeler İhracatçı Ülke 2010 (1.000$) 2011 (1.000$) 2012 (1.000$) 2013 (1.000$) Avustralya Brezilya Endonezya Güney Afrika Şili Peru Kanada Rusya A.B.D Hindistan İran Moğolistan Meksika Türkiye Ukrayna Filipinler Kazakistan Kuzey Kore Moritanya Vietnam Diğer TOPLAM Kaynak: Trademap 12

13 Tablo 11: Çin Halk Cumhuriyeti Ürün Bazında Maden İthalatı GTİP Ürün Tanımı 2010 (1.000$) 2011 (1.000$) 2012 (1.000$) 2013 (1.000$) '2601 '2701 '2603 '2604 '2606 Demir cevherleri ve konsantreleri Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar Bakır cevherleri ve konsantreleri Nikel cevherleri ve konsantreleri Alüminyum cevherleri ve konsantreleri '7202 Ferro alyajlar '2602 Manganez cevherleri ve konsantreleri '2702 Linyit '2610 Krom cevherleri ve konsantreleri '2607 Kurşun cevherleri ve konsantreleri DİĞER TOPLAM Kaynak: Trademap Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti ne Olan Maden İhracat Rakamları 2013 yılı itibarı ile Türkiye nin Çin e olan maden ihracatı bir önceki yıla göre %35,7 lik artış oranı ile 2,46 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Ürün bazında ihracat rakamları değerlendirildiğinde blok mermer ve travertenin en önemli ihraç kalemi olduğu gözlenmiştir. Blok mermer ve traverten ihracatı 978 milyon dolar seviyesi ile toplam maden ihracatının %40 lık kısmına denk gelmektedir. Blok mermer ve traverten ihracatını 419 milyon dolar seviyesi ile krom cevheri ihracatı ve 400 milyon dolar ihracat seviyesi ile bakır cevheri izlemektedir. Bu 3 ürünün ihracat seviyesi toplam maden ihracatının %73 lük kısmına denk gelmektedir yılı ilk 10 aylık dönem incelendiğinde ise daha farklı bir tablonun ortaya çıktığı gözlenmiştir yılının aksine 2014 yılı ilk 10 aylık dönemde %25,4 lük bir düşüş yaşandığı gözlenmiştir. Ürün bazında bakıldığında ise en önemli düşüşün %50 ile bakır cevheri ihracatında olduğu gözlenmiştir. 13

14 Tablo 12: Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti ne Olan Maden İhracatı (1.000 $) Grafik 4: Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti ne Ürün Bazında Maden İhracatı (Milyon $) MERMER-TRAVERTEN KROM CEVHERİ BAKIR CEVHERİ 419 KIYMETLİ METAL CEVHERLERİ KURŞUN CEVHERİ 14

15 Çin Halk Cumhuriyeti Maden İthalatı ve Türkiye Maden İhracatı Serilerinin İstatistiki İncelenmesi Bu kısımda dönemi için Çin in toplam maden ithalatı ile Türkiye nin toplam maden ihracatı arasında bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Yapılan Pearson Korelasyon Analizi sonucunda bu iki seri arasında kuvvetli pozitif yönde korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Bu iki seri için yapılan korelasyon analizinin sonucu 0,96 dır. Seriler için yapılan bir diğer analiz ise Granger nedensellik analizidir. Granger nedenselliği bir bağımsız değişkenin geçmiş değerleri, bağımlı değişkenin geçmiş devre değerleri ile birlikte bağımlı değişkendeki değişmelerin açıklanmasında etkili olma durumu olarak açıklanabilir. Nedensellik analizi yapılmadan önce söz konusu serilerin durağanlığı sınanmış olup her iki serininde 1. düzeyde durağan olmadığı tespit edilmiştir. 1. Derece farkı alınan serilere Augmented Dickey-Fuller Testi uygulandığı ise durağan oldukları tespit edilmiştir. Durağanlaştırılan seriler Granger nedensellik analizine tabi tutulduklarında ise eklenen gecikmeli değerlerin istatistiki olarak anlamlı bulunmamış olup bu iki seri için tek yönlü veya çift yönlü nedensellik söz konusu değildir. Yapılan istatistiki analizlerin sonuçları ise ekonomik beklentiler ile uyuşmaktadır. Çin'in ulaştığı yüksek büyüme rakamları, beraberinde ham maddelere olan yüksek talebi gündeme getirmiştir. Çin sahip olduğu kayda değer maden potansiyeline rağmen, pek çok ham maddenin dünyadaki büyük alıcılarından olmaya devam etmektedir. Çin'in ham madde talebi özellikle inşaat sektöründe kullanılan doğal taşlar ve otomotiv sektöründe kullanılan bakır, demir, krom, alüminyum ve manganez gibi metal ham maddelere yönelik olmaktadır. Türkiye nin maden ihracatı kalemlerine bakıldığında Çin in talep etmiş olduğu bu madenlerin ağırlıklı olarak yer aldığı gözlenmiştir. 15

16 Tablo 13: Çin Halk Cumhuriyeti Maden İthalatı Serisi İçin Augmented Dickey-Fuller Testi Null Hypothesis: D(ITHALAT) has a unit root Exogenous: Constant, Linear Trend Lag Length: 2 (Automatic - based on SIC, maxlag=2) t-statistic Prob.* Augmented Dickey-Fuller test statistic Test critical values: 1% level % level % level *MacKinnon (1996) one-sided p-values. Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations and may not be accurate for a sample size of 9 Augmented Dickey-Fuller Test Equation Dependent Variable: D(ITHALAT,2) Method: Least Squares Date: 09/04/14 Time: 21:11 Sample (adjusted): Included observations: 9 after adjustments Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. D(ITHALAT(-1)) D(ITHALAT(-1),2) D(ITHALAT(-2),2) C R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid 4.37E+08 Schwarz criterion Log likelihood Hannan-Quinn criter F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Null Hypothesis: D(IHRACAT) has a unit root Exogenous: None Lag Length: 0 (Automatic - based on SIC, maxlag=2) t-statistic Prob.* Augmented Dickey-Fuller test statistic Test critical values: 1% level % level % level *MacKinnon (1996) one-sided p-values. Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations and may not be accurate for a sample size of 11 Augmented Dickey-Fuller Test Equation Dependent Variable: D(IHRACAT,2) Method: Least Squares Date: 09/04/14 Time: 21:49 Sample (adjusted): Included observations: 11 after adjustments 16 Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob.

17 Tablo 14: Türkiye nin Maden İhracatı Serisi İçin Augmented Dickey- Fuller Testi Null Hypothesis: D(IHRACAT) has a unit root Exogenous: Constant, Linear Trend Lag Length: 1 (Automatic - based on SIC, maxlag=2) t-statistic Prob.* Augmented Dickey-Fuller test statistic Test critical values: 1% level % level % level *MacKinnon (1996) one-sided p-values. Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations and may not be accurate for a sample size of 10 Augmented Dickey-Fuller Test Equation Dependent Variable: D(IHRACAT,2) Method: Least Squares Date: 09/04/14 Time: 21:55 Sample (adjusted): Included observations: 10 after adjustments Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. D(IHRACAT(-1)) D(IHRACAT(-1),2) C R-squared Mean dependent var Adjusted R-squared S.D. dependent var S.E. of regression Akaike info criterion Sum squared resid Schwarz criterion Log likelihood Hannan-Quinn criter F-statistic Durbin-Watson stat Prob(F-statistic) Tablo 15: Granger Nedensellik Testi Pairwise Granger Causality Tests Date: 09/04/14 Time: 21:56 Sample: Lags: 2 Null Hypothesis: Obs F-Statistic Prob. IHRACAT01 does not Granger Cause ITHALAT01D ITHALAT01D does not Granger Cause IHRACAT

18 Tablo 16: Pearson Korelasyon Testi IHRACAT ITHALAT IHRACAT ITHALAT ,000 Çin'in Toplam Maden İthalatı 160, ,000 80,000 40, Tablo 17: Çin toplam maden ithalatı serisinin tanımlayıcı istatistikleri Series: ITHALAT Sample Observations 13 Mean Median Maximum Minimum Std. Dev Skewness Kurtosis Jarque-Bera Probability Türkiye'nin Maden İhracatı 3,000 2,500 2,000 1,500 1,

19 Tablo 18: Türkiye nin toplam maden ihracat serisinin tanımlayıcı istatistikleri Series: IHRACAT Sample Observations 13 Mean Median Maximum Minimum Std. Dev Skewness Kurtosis Jarque-Bera Probability Çin Halk Cumhuriyeti nin Maden İthalatına Uyguladığı Tarifeler Çin de uygulanan tarifeler armonize Sistem-HS koduna dayanmaktadır. Biri en çok gözetilen ulus kaydı (MFN) diğeri de genel olmak üzere iki farklı tarife uygulanmaktadır. MFN tarifesi, içinde Türkiye nin bulunduğu Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelere veya karşılıklı ikili anlaşması olan ülkelere, genel tarife ise diğer ülkelere uygulanmaktadır. İthalat vergilerinin çoğunluğu ad-valorem dir. Ürünün CIF değeri üzerinden tespit edilir. Çin in gümrük vergisi oranları incelendiğinde en yüksek vergi oranlarının işlenmiş doğal taş ithalatında uygulandığı gözlenmiştir. İşlenmiş doğal taş ithalatında alınan gümrük vergisi oranları %8 ile %24 arasında değişmektedir. Endüstriyel mineraller için ise alınan vergi oranları genel olarak %0 ile %5 arasında değişim gösterirken bu durumun tek istisnası kavrulmamış demir piritleri için alınan %20 lik gümrük vergisidir. Metalik madenler için gümrük vergisi oranları %0 ile %4 arasında seyretmektedir. 19

20 Tablo 19: Çin Halk Cumhuriyeti nin Türkiye ye uyguladığı gümrük vergisi oranları GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 20

21 GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 21

22 GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI GTİP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI % % % % % % % % ,50% % % % ,50% % ,50% % % % % % % % % % % % % Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), ADB (Asya Kalkınma Bankası), ASEAN- (diyalog ortağı) (Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütü), BIS (Uluslararası İmar Bankası), ESCAP (BM Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 20, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD(Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF(Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), SCO (Şanghay İşbirliği Örgütü), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (BM Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), UNWTO (Dünya Turizm Örgütü), WTO (Dünya Ticaret Örgütü) 22

23 Resmi Tatiller Yeni Yıl Bahar Festivali Dünya Kadınlar Günü Kingming Festivali İşçi Bayramı Gençlik Günü Duanvu Festivali Çocuklar Günü Çin Komünist Partisinin Kuruluşu Silahlı Kuvvetler Günü Ay Festivali Ulusal Gün 1 Ocak Ocak / Ay takvimine göre 8 Mart 4 Nisan 1 Mayıs 4 Mayıs 5 Mayıs / Ay takvimine göre 1 Haziran 1 Temmuz 1 Ağustos 15 Ağustos 1 Ekim -2 gün Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Arasındaki Antlaşma ve Protokoller İki Ülke Arasındaki Antlaşmalar ve Protokoller İmza Tarihi Ticaret Anlaşması Ekonomik, Sınai ve Teknik İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmesin Önlenmesi Anlaşması DTM ile MOFTEC Arasında Ticari İstişare Mekanizması Kurulması Hakkında Mutabakat Zaptı Hayvan Sağlığı ve Karantina Anlaşması Türkiye-Çin 16. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptı Altyapı, Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Protokolü Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü ile ÇHC İthalat-İhracat Ticaret Bürosu Arasında İşbirliği Sağlanmasına Yönelik Protokol

24 Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliğinin Genişletilmesi ve Derinleştirilmesine İlişkin Çerçeve Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Üçüncü Ülkelerde Altyapı İnşaatı ve Teknik Müşavirlik Alanlarında İşbirliğinin Arttırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliği Orta ve Uzun Dönem Kalkınma Planı İçin Ortak Araştırma Başlatılmasına Yönelik Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı Arasında Yeni İpekyolu Bağlantısı Ortak Çalışma Grubu Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı (parafe) (imza) T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Çin Kalkınma Bankası Arasında Mali İşbirliği Çerçeve Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ile Çin Halk Cumhuriyeti Merkez Bankası Arasında Swap Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile in Halk Cumhuriyeti Kalite Kontrolü, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Türkiye den Çin e Gönderilen Tütünün Bitki Sağlığı Şartları Konusunda Protokol BDDK ile Çin Bankacılık Düzenleme Komisyonu Arasında Sınır Ötesi Krizlere Müdahalede Bankacılık İşbirliği Protokolü İlgili Kurum ve Kuruluşlar T.C. PEKİN BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ (TURKISH EMBASSY, TRADE COUNSELLOR) Adres: Dong Wu Jie 9, Sun Li Tun Beijing Tel: (86) (10) Fax: (86) (10) Web sitesi : 24

25 ÇİN HALK CUMHURİYETİ ANKARA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ Adres: Uğur Mumcu Cad, No.72, Gaziosmanpaşa, ANKARA Tel: Fax: Web sitesi : ÇİN HALK CUMHURİYETİ İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU Adres: Memduhpaşa Yalısı Kireçburnu Mah. Mısırlı Cad. Sarıyer, İSTANBUL Tel: : / Fax: / Web sitesi: ÇİN DIŞ TİCARET VE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ BAKANLIĞI (MOFTEC) (MINISTRY OF FOREIGN TRADE & ECONOMIC COOPERATION) Adres: 2 Dong Chang An Avenue Beijing CHINA Tel : Fax: , Asya İşleri Dairesi (Türkiye ile ilgili Daire) Tel : , , Fax : Web sitesi : ÇİN ULUSLARARASI TİCARET ODASI (CCOIC) CHINA CHAMBER OF INTERNATIONAL COMMERCE Adres : 1 Fuxingmenwai Street Beijing CHINA Uluslararası İlişkiler Bölümü, Asya İşleri Dairesi Tel : , , , Fax : Exhibition Department Fax : , Web sitesi : ÇİN ULUSLARARASI FUAR MERKEZİ (CHINA INTERNATIONAL EXHIBITION CENTRE (CIEC) Adres : 6 East Beisanhuan Road Beijing CHINA Tel: (santral), Fax: The Overseas Exhibition Department Tel: /5012, 5004 Fax: The Exhibition Construction Department Tel: , Fax: Web sitesi : TÜRK-ÇİN TİCARET ODASI Adres: Adres: Andaç Sok 10, Yeşilköy İSTANBUL Tel: Fax: