Testing Twin Deficits Hypothesis for Turkey: A Bound Testing Approach Abstract

Transkript

1 TÜRK YE N Z AÇIKLAR H POTEZ N N TAHM : R SINIR TEST YAKLA IMI Yrd. Doç. Dr. Hayati Aksu Atatürk Üniversitesi ktisadi ve dari Bililer Fakültesi Doç. Dr. Seli Ba ar Atatürk Üniversitesi ktisadi ve dari Bililer Fakültesi Özet Bu çal ada Türkiye deki bütçe aç klar n kronik d ticaret aç klar üzerindeki etkileri ara l r. Bu ba lada bütçe aç klar yan nda d ticaret aç klar etkiledi i dü ünülen faiz oranlar ile döviz kurunun etkileri de ortaya konulaya çal l r. Bu aaçla 1994: : 09 döneine ait veri yard yla PESARAN vd. (2001) taraf ndan geli tirilen s r testi uygulan r. Çal adan elde edilen sonuçlara göre Türkiye deki bütçe aç klar d ticaret aç klar n artas nda gerek uzun gerekse k sa dönede öneli bir rolü bulunaaktad r. Elde edilen bulgular d ticaret aç klar n kendi kendini besleyen bir yap sergiledi ini, faiz oranlar ndaki art lar n d ticaret aç klar üzerinde azalt bir etkiye sahip oldu unu, döviz kurunun ise d ticaret aç klar üzerinde herhangi bir etkiye sahip bulunad gösterektedir. Anahtar Kelieler: kiz aç klar, Ricardo cu e de erlik, s r testi, d aç k, bütçe aç. JEL S fland ras : E62, H62, F41. Testing Twin Deficits Hypothesis for Turkey: A Bound Testing Approach Abstract In this study, the ipact of Turkish budget deficits on its own chronic trade deficits have been investigated. In this context, beside the budget deficits, the ipact of interest rates and exchange rates which deliberated the other deterinants of trade deficits are attepted to be revealed. For this purpose, Bound Testing Approach developed by PESARAN et al. (2001) was applied by using 1994: : 09 data. Obtained results indicate that there is insignificant ipact of budget deficits on trade deficits in Turkish econoy both short ter and long ter period. The findings are as follows: Trade deficits foster by itself, rising interest rate have reducing effect on trade deficits, even if there is abiguous effect of exchange rates on trade deficits. Keywords: Twin deficits, Ricardian equivalence, bound testing, external deficit, budget deficit. JEL Classification: E62, H62, F41.

2 2 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 1. Giri 1980 y ndan sonra Bat geli i ülkelerde ve özellikle ABD nde ortaya ç kan büyük ölçekli bütçe ve d ticaret aç klar öneli bir tart a konusu olu tur. Bu ba lada ulusal gelir odelinin iki teel bile eni olan kau kesii ve d ticaret aras ndaki ili kiler sorgulan r hale geli tir. Bu ili kilerin ba nda dönein ABD Ekonoik Dan anlar Konseyi Ba kan Martin Feldstein taraf ndan isilendirilen kiz Aç klar Hipotezi ( AH) gelektedir. Bu döneden ba layarak bütçe ve d ticaret aç klar aras ndaki ili kilerin ara las na yönelik çabalar gittikçe art r. Bu çal alar özellikle bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkisinin ara las na odaklan r. a aç k büyüe odelini benisedi i 1980 y ndan beri Türkiye de yüksek d ticaret aç klar ile kar la r. Artan d aç klar finansan sorununu beraberinde getiri 1994 ve 2001 dönelerinde iki büyük finansal kriz ortaya ç k r. Bu krizler sonucunda yüksek devalüasyonlar yap l r. Halen söz konusu aç klar Türkiye de tart a konusu olaya deva etektedir. Bütçe aç klar nda da paralel hareketler ortaya ç k r sonras dönede büyüe ve kalk na aac na yönelik alt yap harcaalar ndaki art lar, çe itli kesilere verilen te vikler gibi nedenlere ilave olarak s kl kla yap lan genel ve yerel seçilerin popülist harcaa ve gelir politikalar tetikleesi ile birlikte kau aç klar ve borçlana iktarlar giderek yükseli tir. Bu ba lada kau, özellikle borçlana gere i yolu ile faiz oranlar n teel belirleyici aktörü haline geli tir. 2

3 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 3 Bu çal an n aac Türkiye nin ya ad kronik d ticaret aç klar üzerinde bütçe aç klar n etkili olup olad n ara las r. Çal an n 2. bölüünde bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkileri üzerinde durulakta ve konu ile ilgili teorik ve uygulaal çal alardan örnekler verilektedir. 3. bölüde Türkiye deki bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkisi apirik olarak ara laktad r. Son bölü ise sonuç ve de erlendirelere ayr l r. 2. Bütçe Aç klar n D Ticaret Aç klar Üzerindeki Etkisi: kiz Aç klar Hipotezi kiz Aç klar Hipotezi ( AH) bütçe aç klar n d ticaret aç klar art bir etkiye sahip oldu unu ifade eder. kiz aç klar n olu uunu aç klayan iki teorik teel evcuttur. Bunlardan ilki Keynesyen harcaa denkleidir. Buna göre bilinen harcaa denkleinin yeniden düzenlenesi ile, (MX) = (GT) + (IS) denkli i elde edilir. Buna göre bir ülkenin d ticaret aç klar bütçe aç klar ndan ve/veya yat lar n tasarruflar a as ndan kaynaklanaktad r. Burada aç k veren bütçe gelirin artas na yol açakta, artan gelir ise ithalat talebini yükselterek d aç klar art raktad r. kiz aç klar n aç klanas ndaki ikinci yakla ise daha dolayl bir etkiyi ifade eden Feldstein Zinciri Yakla d r (Gök/Altay, 2007: 188). Buna göre bütçe aç klar ndaki art lar kau kesii borçlana gere ini art racak ve iç borçlanadaki art sonucunda ulusal faiz oranlar yükselecektir. Ta seraye obilitesi varsay alt nda, artan faiz oranlar yurt d fonlar n ülkeye giri ini zland racak ve esnek döviz kuru sistei duruunda döviz kuru dü ecektir. Döviz kurunun dü esi ise ihracat azalt, ithalat art bask eydana getirecek ve d ticaret aç yükselecektir sonras döne literatüründe AH yi destekleyen bulgulara ula lan birçok çal a evcuttur. Bu ba lada Darrat (1988), Abell (1990), Zietz/Peberton (1990), Bachan (1992), BahaniOskooee (1989 ve 1992), Rosenweig/Tallan (1993), Vavoukas (1999) ile Fidruc (2003) AH ni destekleyen bulgulara ula lard r. Türkiye için yapt klar çal as nda Ba ar (1999) 1980: : 12 döneini kapsayan çal as nda Türkiye deki bütçe aç klar n d ticaret aç klar faiz oran ve kur yoluyla etkiledi ini buna kar k d ticaret aç klar n bütçe aç klar do rudan etkiledi i sonucuna ula r. Kutlar/ i ek (2001) döne için çeyrek döneli veri kullan lar ve d ticaret aç ve bütçe aç aras nda he k sa he de uzun dönede güçlü nedensellik oldu u sonucuna var lard r. Benzer sonuçlar 3

4 4 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi döneini kapsayan veri kullanan Akbostanc /Tunç (2002) ve döneine ait veri ile yapt klar çal alar nda Yücel/Ata (2003) taraf ndan da elde edili tir. Utkulu (2003) da Türkiye için daha uzun bir dönei ara rd ( ) çal as nda AH ni desteklei tir. Yald z (2006) döneine ait veri kulland çal as nda Türkiye için AH n geçerli bir hipotez oldu u sonucuna var r. AH nin Türkiye için geçerlili ini dönei veri yard yla ara ran Gök/Altay (2007), söz konusu hipotezin k sa dönede geçerli, uzun dönede ise geçersiz oldu u sonucuna var lard r. AH nin aksi görü ü ise Ricardocu E de erlik Hipotezi (REH) tesil etektedir. BARRO (1974 ve 1989) taraf ndan yeniden gündee getirilen REH ne göre bütçe aç klar nda sözgeli i vergi indirileri yoluyla ortaya ç kan bir art n ekonoiye bir etkisi yoktur. Niteki karar birileri bugünkü bir vergi indiriinin gelecekteki bir vergi art ile finanse edilece ine inan rlar. Bu duruda da davran lar de tirezler. Bu nedenle bütçe aç n da ekonoide herhangi bir reel etkide bulunas ükün de ildir. Bu ba lada çe itli çal alarda (Evans, 1988; Miller/Russek, 1989; Dewald/Ulan, 1990; Enders/Lee, 1990; Evans/Hassan, 1994; KIM: 1995; Kaufann vd., 2002; Corsetti/Muller, 2006) bütçe ve d ticaret aç klar aras nda herhangi bir ili ki elde edileei ve REH teyit edili tir. Türkiye için yap lan bir tak çal alarda da benzer sonuçlar elde edili tir. Ku tepeli nin (2001), dönei veri ile yapt çal as nda ve Aksu/Ba ar n (2005) 1989: : 12 dönei için, uygulad klar VAR analizi ve Granger nedensellik testi sonuçlar na göre AH nin Türkiye ekonoisi için geçerli oldu una dair herhangi bir bulguya ula la r. 3. kiz Aç klar Hipotezi nin Türkiye çin Test Edilesi AH nin Türkiye için test edilesinde önce veri ve odel aç klan, daha sonra yönte ve bulgular verili tir Veri ve Model Çal ada 1994: : 09 döneine ait veri kullan laktad r. Veri ve kaynaklar Tablo 1 de verili tir. Analizlerde FA Z de keni d ndaki tü de kenlerin logaritalar al n r. 4

5 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 5 Tablo 1. Veri De ken Tan laa Kaynak DA Ticaret Aç, thalat/ hracat olarak al n r. TCMB BA Bütçe Aç, Bütçe Giderleri/Bütçe Gelirleri olarak al n r. TCMB ve MB KUR ABD Dolar Noinal Kuru TCMB FA Z 1 Ayl k A rl kland l Ortalaa Mevduat Faiz Oran TCMB d1 Krizi Tesil eden Gölge De ken: 2001 ubat, Mart ve Nisan Aylar için 1, di erleri için 0. d2 Dalgal Kura Geçi i Tesil eden Gölge De ken: 2001 ubat ve Sonras için 1, Öncesi için 0. Çal ada kullan lan odel, DA t = a 0 + a 1 BA t + a 3 KUR t + a 4 FA Z t + t (1) eklinde tan lan r Yönte ve Bulgular Çal ada öncelikle dura an olayan zaan serileri kullan las nedeniyle ortaya ç kabilen sahte regresyon sorunundan kaç nak için, verinin zaan serisi özellikleri ara l r. Verinin dura anl n ara las için Kwiatkowski, Phillips, Schidt ve Shin (KPSS) dura anl k testi uygulan r. Geni letili DickeyFuller (ADF) ve PhillipsPerron (PP) biri kök testlerinin aksine KPSS dura anl k testinin gecike uzunlu una a duyarl olaas, söz konusu testin en güçlü yan r. Çal ada kullan lan veriye ait KPSS dura anl k testi sonuçlar Tablo 2 de verili tir. Tablo 2. KPSS dura anl k testi sonuçlar (Sabit ve Trendli) De kenler I(0) I(1) DA * * BA * KUR * FA Z * 0.05 anlal k düzeyi için kritik de er Kritik de er Kwiatkowski vd., (1992) Tablo 1 den al n r. 5

6 6 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 Tablo 2 de verilen sonuçlara göre, DA de keni d ndaki tü de kenler fark dura and rlar. De kenlerin ayn dereceden dura an olaalar bilinen e bütünle e tekniklerinin kullan na izin vereektedir. Bu nedenle de kenler aras ndaki k sa ve uzun döne ili kiyi tahin etede Pesaran vd. (2001) taraf ndan geli tirilen S r Testi Yöntei (Bound Testing Approach) kullan laktad r. Niteki s r testi yakla, odele giren de kenlerin ayn dereceden dura an olalar art ko aakta ve bu yönüyle di er e bütünle e yakla lar na kar üstünlük sa laaktad r. S r testi, bir k tlana hata düzelte odeline (Unrestricted Error Correction Model; UECM) dayan r. De kenler aras ndaki uzun döne ve k sa döne ili kiler yine Pesaran vd. (2001) taraf ndan geli tirilen ARDL (Autoregressive Distributed Lag) odeli kullan larak tahin edilir. Bir ARDL odeli, çal ada kullan lan odel için a daki gibi yaz labilir: DA t = a 0 + a 1 DA t1 + a 2 BA t1 + a 3 KUR t1 + a 4 FA Z t1 + a 5 TREND + a 6i DA ti + a 7i BA ti + a 8i KUR ti + i=1 a 9i FA Z ti + a 10 d 1 + a 11 d 2 + t (2) Burada e bütünle e ili kisi, önce (2) no lu e itlikle verilen odel trendli ve trendsiz olarak en küçük kareler yöntei (EKK) ile iki defa tahin edilekte daha sonra da trendli odel için; H 0 : a 1 = a 2 = a 3 = a 4 = a 5 = 0 H 1 : a 1 a 2 a 3 a 4 a 5 0 (Hesaplanan test istatisti i: F v ) H 0 : a 1 = a 2 = a 3 = a 4 = 0 H 1 : a 1 a 2 a 3 = a 4 0 (Hesaplanan test istatisti i: F v ) H 0 : a 1 = 0 H 1 : a 0, (Hesaplanan test istatisti i: t v ) Trendsiz odel için ise; H 0 : a 1 = a 2 = a 3 = a 4 = 0 H 1 : a 1 a 2 a 3 a 4 0 (Hesaplanan test istatisti i: F ) H 0 : a1= 0 H 1 : a 1 0 (Hesaplanan test istatisti i: t ) hipotezlerinin test edilesi suretiyle ara laktad r. Daha sonra WALD testiyle hesaplanan F istatistikleri ile ba l de kenin bir gecikeli seviye 6

7 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 7 de erinin t istatisti i PESARAN vd. (2001) çal as nda verilen çe itli öne düzeylerindeki alt ve üst s r de erleri ile kar la laktad r. Hesaplanan F ve t istatistikleri, söz konusu alt ve üst s r de erlerinin içinde kald nda de kenler aras nda e bütünle e olup olad hakk nda bir karar verileeektedir. Aksine hesaplanan F ve t istatistikleri üst kritik de erin üzerinde ise seriler aras nda bir e bütünle e ili kisi oldu una, alt s r de erin alt nda ise e bütünle e ili kisinin bulunad na karar verilir. r testi yönteinin uygulaas n ba lang nda (2) no lu e itlik EKK ile tahin edilirken önce e itlikte yer alan de kenler için aksiu gecike uzunlu u belirlenir. Ba l de kenin gecike derecesi 1 den; ba s z de kenlerin gecike dereceleri ise 0 dan ba laak üzere belirlenecek aksiu gecike uzunlu una kadar (2) nuaral e itlik tek tek tahin edilir. Her bir gecike derecesi için tahin edilen e itliklere ait BreuschGodfrey (B G) Ard k Ba l k Test istatistikleri ile Akaike Bilgi Kriteri (AIC) ve Schwarz Bilgi Kriteri (SC) de erlerine bak lak suretiyle s r testi uygulanacak e itlik ya da e itlikler seçilir. ARDL Modeli nin gecike derecelerinin uygun seçii, kal nt lardaki seri korelasyon ve içsel regresörler probleini e zaanl olarak düzelteye yeterli olaktad r (Pesaran/Shin, 1999: 16). Bu çal ada (2) no lu e itlik için aksiu gecike uzunlu u 12 olarak al n, her bir gecike derecesindeki trendli ve trendsiz tahinlere ait AIC ve SC de erleri ile birinci, alt nc ve onikinci dereceden BG Ard k Ba l k LM test istatistikleri Tablo 3 te verili tir. Tablo 3. E bütünle e Testi için Uygun Gecike Uzunlu unun Belirlenesi Trendli Trendsiz AIC SC LM (1) LM (6) LM (12) AIC SC LM (1) LM (6) LM (12) EQ ** ** EQ ** ** EQ *** ** ** *** ** EQ ** ** EQ * ** ** EQ ** **

8 8 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 EQ ** *** ** *** EQ ** ** *** * *** *** EQ ** *** *** ** *** *** EQ ** ** *** *** EQ EQ ** * *** (*), (**) ve (***), s ras yla 0.10, 0.05 ve 0.01 öne düzeyinde otokorelasyonun varl na i aret eder. Tablo 3 te yer alan LM istatistiklerine göre sadece 11 gecikeli trendli ve trendsiz e itliklerin hata terilerinde otokorelasyon olad görülektedir. Dolay yla AIC ve SC kriterlerini dikkate aladan 11 gecikeli e itliklerde de kenler aras nda e bütünle e olup olad yukar da anlat lan F ve t istatistikleri yard yla ara labilir. Söz konusu istatistikler Tablo 4 te, kritik de erleri ise Tablo 5 te verili tir. Tablo 4. E bütünle e Testi çin Seçilen 11 Gecikeli E itlikten Hesaplanan F ve t statistikleri Trendli Trendsiz t v = *** t = *** F v = *** F = *** F v = *** ( *** ), 0.01 öne düzeyinde e bütünle e oldu unu gösterir. Tablo 5. PESARAN vd. (2001: ) den al nan kritik de erler Trendli E itlik Kritik De erleri Trendsiz E itlik Kritik De erleri t v t F v F

9 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 9 F v Tablo 4 de her iki e itlik için hesaplanan F ve t istatistikleri Tablo 5 te PESARAN vd. (2001) den al nan kritik de erler ile kar la ld nda söz konusu de kenler aras nda uzun döneli ili kinin oldu una dair güçlü bulgular elde edili tir. De kenler aras nda uzun döne ili kinin oldu una karar verildikten sonra, ARDL yakla yla de kenlerin seviye de erlerinin yer ald daki (3) no lu e itlik EKK yönteiyle tahin edili tir. DA t = 0 + 1i DA ti + 2i BA ti + 3i KUR ti + 4iFA Z ti + t (3) i 1 Tablo 6. Tahin Edilen Uzun Döne ARDL (2,1,1,1) D Aç k E itli i Katsay t p Sabit DA t DA t BA t BA t KUR t KUR t FA Z t FA Z t R 0.60 R F Pr ob. F DW Tahin edilen ARDL (2, 1, 1, 1) e itli inden hareketle hesaplanan, d aç kla bütçe aç, döviz kuru ve faiz oran aras ndaki uzun döneli ili kiye ait itlik a daki gibidir: DA t = BA t KUR t FA Z t + t (4) (0.0578) (0.1495) (0.0258) (0.1410) [8.229] [0.619] [3.973] [3.283] 9

10 10 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 itlikte yer alan parantez içindeki de erler her bir de kenin standart hatas ; kö eli parantez içindeki de erler ise t istatistiklerini ifade etektedir. Uzun döneli ili kide yer alan de kenlerin i aretleri beklendi i gibidir. BA de keni d ndaki tü de kenlerin katsay lar istatistik olarak oldukça anlal r. De kenler aras ndaki k sa döneli ili ki ise, hata düzelte terii (HDT) eklenerek a daki e itlik yard yla tahin edilebilir: DA t = 0 + 1t DA ti + 2t BA ti + 3t KUR ti i 1 + 4t FA Z ti + 5 HDT t1 + 6 d d 2+ 8 TREND (5) Bu e itlikteki hata düzelte terii yukar da tahin edilen uzun döneli ARDL (2,1,1,1) odelinin hata terilerinin 1 gecikeli de erleridir. K sa döneli odelde uzun döneli odelde oldu u gibi ARDL (2,1,1,1) forunda ve de kenlerin birinci farklar al narak tahin edili tir. Tahin sonuçlar Tablo 7 de verili tir. Tablo 7. Tahin Edilen K sa Döne ARDL (2,1,1,1) D Aç k E itli i Katsay t p Sabit DA t DA t BA t BA t KUR t KUR t FA Z t FA Z t HDT t d d TREND

11 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 11 2 R Tah.St.Hat.= AIC = SC = BG(1) = 4.64 [0.04] 2 BG(6) = 6.77 [0.35] 2 BG(12) = [0.04] 2 White = [0.37] 2 JB = [0.071] CUSUM 5% Significance CUSUM of Squares 5% Significance Modelin diagnostik test sonuçlar, tahinin genelde ba ar oldu una aret etektedir. BreuschGodfrey Ard k Ba l k testi d nda De ken varyans White testi ve JarqueBera norallik testi sonuçlar tatinkar düzeydedir. Cusu ve CusuQ grafikleri de regresyon katsay lar ile hata terileri varyans n istikrarl oldu unu gösterektedir. Hata düzelte terii beklendi i gibi negatif i aretli ve istatistik olarak anlal ç k r. Teriin katsay n 1 ile 2 aras nda olas, sistein azalan ve dalgal olarak denge patikas na yöneldi ini ifade etektedir (Narayan/Syth, 2006: 339). Tablo 7 den elde edilen sonuçlara göre, d ticaret aç klar kendi kendini besleyen bir yap ya sahiptir. Bütçe aç klar ise gecikeli olarak d ticaret aç klar art rakla birlikte söz konusu etki arjinal niteliktedir. Kurun d ticaret aç klar üzerindeki etkisi belirsiz iken faiz oranlar ndaki art lar n d ticaret aç klar azalt etkiye sahip oldu u görülektedir. 4. Sonuçlar ve De erlendireler Bu çal ada 32 say karar sonras döne için ayl k veri ile Türkiye deki bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkisinin ara las aaçlan r. Bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkisinin ara ld k sa ve uzun döneli analizlerden elde edilen sonuçlar kar la ld nda, bütçe aç klar n d ticaret aç klar üzerindeki etkisinin her 11

12 12 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 iki dönede de ayn yönlü oldu u, ancak uzun dönedeki anlal n istatistiki olarak dü ük oldu u görülektedir. Kur ve faiz oranlar d ticaret aç klar uzun dönede istatistik olarak anlal ve negatif yönlü olarak etkileektedir. K sa dönede ise kurun etkisi istatistik olarak anlal de ildir. Faiz oran cari de eri ile aynen uzun dönede oldu u gibi k sa dönede de d ticaret aç klar negatif yönde ve istatistik olarak anlal bir ekilde etkileektedir. Çal adan elde edilen sonuçlara göre Türkiye deki bütçe aç klar n d ticaret aç klar n artas nda gerek uzun gerekse k sa dönede kayda de er bir rolü olad söylenebilir. Elde edilen bulgular Bachan (1992), Bahani Oskooee (1989 ve 1992), Rosenweig/Tallan (1993), Vavoukas (1999) le Fidruc (2003) ile Türkiye için yap lan Ba ar (1999), Kutlar/ i ek (2001) Akbostanc /Tunç (2002), Yücel/Ata (2003), Utkulu (2003) ve Yald z (2006) taraf ndan elde edilen sonuçlar teyit eteektedir. Buna kar k çal adan elde edilen sonuçlar Evans (1988), Miller/Russek (1989), Dewald/Ulan (1990) Enders/Lee (1990), Evans/Hassan (1994), Ki (1995), Kaufann vd. (2002), Corsetti/Muller (2006) ile Türkiye üzerine yap lan çal alardan Ku tepeli (2001) ve Aksu/Ba ar (2005) taraf ndan elde edilen sonuçlarla uyuludur. Kaynakça ABELL, J. D. (1990), Twin Deficits during the 1980s: An Epirical Investigation, Journal of Macroeconoics, 12: AKBOSTANCI, E./TUNÇ, G.. (2002), Turkish Twin Deficits: An Error Correction Model of Trade Balance, ERC Working Papers, WPN: 01/06. AKSU, H./BA AR, S. (2005), kiz Aç klar Hipotezinin Türkiye Aç ndan Ara las, ktisat, lete ve Finans Dergisi, 20: BACHMAN, D. D. (1992), Why is the US Current Account deficit so Large? Evidence fro Vector Autoregressions, Southern Econoic Journal, 59: BAHMANIOSKOOEE, M. (1989), Effects of the U.S. Governent Budget Deficits on its Current Account: An Epirical Inquiry, Quarterly Review of Econoics and Finance, 29/4: BAHMANIOSKOOEE, M. (1992), What are the Longrun Deterinants of the US Trade Balance?, Journal of Post Keynesian Econoics, 14: BARRO, R. J. (1974), Are Governent Bonds Net Wealth?, Journal of Political Econoy, 82/6: BARRO, R. J. (1989), The Ricardian Approach to Budget Deficits, Journal of Econoic Perspectives, 3/2: BA AR, S. (1999), Türkiye de Bütçe ve D Ticaret Aç klar (Yay nlana Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bililer Enstitüsü). CORSETTI, G./MULLER, J. M. (2006), Budget Deficits and Current Accounts: Openness and Fiscal Persistence, Econoic Policy, 21/48: DARRAT, A. F. (1988), Have Large Budget Deficits Caused Rising Trade Deficits?, Southern Econoic Journal, 54:

13 Hayati Aksu Seli Ba ar Türkiye çin kiz Aç klar Hipotezi nin Tahini: Bir S r Testi Yakla 13 DEWALD, W. G./ ULAN, M. (1990), The Twindeficit Illusion, Cato Journal, 10: ENDERS, W./LEE, B. S. (1990), Current account and budget de cits: twins or distant cousins?, The Review of Econoics and Statistics, 72: EVANS, P. (1988), Do budget deficits affeect the current account (Unpublished paper, Ohio State University). ENDERS, W./LEE, B. S. (1990), Current Account and Budget Deficits: Twins or Distant Cousins?, The Review of Econoics and Statistics, 72: EVANS, P./HASAN I. (1994), Are consuers Ricardian? Evidence for Canada, Quarterly Review of Econoics and Finance, 34: FELDSTEIN, M. (1992), The Budget and Trade Deficits Aren t Really Twins, NBER Working Paper, FIDRMUC, J. (2003), The Feldstein Horioka Puzzle and Twin De cits in Selected Countries, Econoics of Planning, 36: GÖK, B./ALTAY, N. O. (2007), Türkiye de kiz Aç klar Hipotezi: , SK Akadei Dergisi, 2/3: GRANGER, C. J. W./NEWBOLD, P. (1974), Spurious Regressions in Econoetrics, Journal of Econoetrics, 2: KAUFMANN, S./SCHARLER, J./WINCKLER, G. (2002), The Austrian current account de cit: Driven by Twin De cits or by Interteporal Expenditure Allocation?, Epirical Econoics, 27: KIM, K. H. (1995), On the Longrun Deterinants of the US Trade Balance: A Coent, Journal of Post Keynesian Econoics, 17: KU TEPEL, Y. R. (2001), An Epirical Investigation of the Feldstein Chain for Turkey, Dokuz Eylül Üniversitesi lete Fakültesi Dergisi, 2/1: KUTLAR, A./ EK, M. (2001), Türkiye deki Bütçe Aç klar n D Ticaret Aç klar na Etkileri, Ekonoetrik bir Yakla : 1984(4)2000(2), Dokuz Eylül Üniversitesi BF Dergisi,16/1: 113. KWIATKOWSKI, D./ PHILLIPS, P. C. B./SCHMIDT, P./SHIN, Y.(1992), Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root: How Sure are We that Econoic Tie Series have a Unit Root?, Journal of Econoetrics, 54: MILLER, S. M./RUSSEK, F. S. (1989) Are the Twin Deficits really Related?, Conteporary Policy Issues, 7: NARAYAN, P. K./SMYTH, R. (2006), What Deterines Migration Flows fro LowIncoe to High Incoe Countries? An Epirical Investigation of FijiU.S. Migration , Conteporary Econoic Policy, 24,/2: PESARAN, M.H. & SHIN, Y. (1999), An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, STORM, S. (ed.), Econoetrics and Econoic Theory in the 20th Century, The Ragnar Frisch Centennial Syposiu (Cabridge: Cabridge Univ. Press,). ( PESARAN, M. H./SHIN, Y./SMITH, R. J. (2001), Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econoetrics, 16: ROSENWEIG, J. A./TALLMAN, E. W. (1993), Fiscal Policy and Trade Adjustent: Are the Deficits really Twins?, Econoic Inquiry, 31: UTKULU, U. (2003), Türkiye de Bütçe Aç klar ve D Ticaret Aç klar Gerçekten kiz i? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulgular, D.E.Ü..B.F.Dergisi, 18/1: VAMVOUKAS, G. A. (1999), The Twin Deficits Phenoenon: Evidence fro Greece, Applied Econoics, 31:

14 14 Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 644 YALDIZ, E. (2006), kiz Aç k Hipotezi ve Türkiye, zir ktisat Kongresi Ara ra Merkez Bilisel Çal a Raporlar Serisi, 2006/01, 118. YÜCEL, F./ATA, A.Y. (2003), E Bütünle e ve Nedensellik Testleri Altinda kiz Açiklar Hipotezi: Türkiye Uygulaas, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bililer Enstitüsü Sosyal Bililer Dergisi, 12/12: ZIETZ, J./PEMBERTON, D. K. (1990), The US Budget and Ttrade deficits: A Siultaneous Equation Model, Southern Econoic Journal, 57: