EK 1A ÖRNEK ÇALIŞMA İZİN FORMLARI EKED İZİN FORMU ÖRNEĞİ

Transkript

1 EK 1A ÖRNEK ÇALIŞMA İZİN FORMLARI EKED İZİN FORMU ÖRNEĞİ

2 EK 1B

3 EK 1C

4 EK 1D

5 EK 1E

6 EK 1F

7 EK 2 YÜKSEKTE ÇALIŞMA ESNASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Yüksekte Çalışma Esnasında Kullanılacak Düşme Önleyiciler Büyük ve yüksek binaların, çatıların, köprülerin, hareket eden yapı iskelelerinin, açık inşaatların yapıldığı çalışmalarda, 7,5 metre ve daha fazla yüksekten insanların düşmeleri halinde düşmeyi engellemek ve düşeni yakalamak gibi önemli bir koruma görevi yapmaktadır. Ancak U.V. ışınlarına maruz kalma nedeni ile güvenlik ağlarında oluşan yaşlanmanın onların sadece belli bir zaman için açık hava şartlarına maruz kalabileceği ve sonra servisten (kullanımdan) kaldırılmasının gerektiği gerçeğine dikkat edilmelidir.. Güvenlik ağları haftalık olarak kontrol edilmeli veya bir olay zarar verdiğinde kusurlu bölümleri derhal değiştirilmelidir. Ağa düşen malzemeler bir sonraki vardiya başlamadan kaldırılmalıdır. Uyarı Hatları Sistem halatlar, teller veya zincirler ile korumasız yere yaklaşanları uyarmak için bariyer oluşturan desteklerden oluşmuştur.

8 Kontrollü Giriş Alanları Geleneksel düşmeyi önleyici sistemleri kullanmadan korunaksız kenar işleri, tuğla örme işleri ve alakalı işlerin yapıldığı alanları ifade eder. İşi yapacak kişilerin dışındaki kişilerin kontrollü giriş alanına girmeleri yasaklanmıştır. Kontrol hattı aşağıdaki kriterleri karşılamalıdır: Halat, tel, şerit veya benzeri malzeme ve desteklerden oluşur. En az her 1.8 metrede bir yüksek, görünebilir bayrak veya benzeri işaretler asılır. Çalışma yüzeyinin en düşük noktasından uzaklığı 1 metreden az, en yüksek noktasından uzaklığı 1.14 metreden fazla olamaz. En az 890 N yüke dayanmalıdır. Bariyerler, Çitler, Siperler ve Perdeler Bu yöntem çalışanların tehlikeli bölgeye yaklaşmaları durumunda ikaz edici niteliktedir. Bu tür ikazlar kolayca görünür ve tehlike alanından yeterince uzağa konulmalıdır.

9 Çitler, koruyucu bariyerler olup, genellikle kısa direkler, teller, ipler vb. den oluşmuştur. Kuyu, hendek, maden kuyusu, gibi emniyetsiz bölgeleri bloke eder. Siperler, çitler gibi aynı korumayı sağlar. Merdiven Kullanımı Tüm merdiven tipleri kısa süreli çalışmalar için uygundur. Eğer bir platform veya iskeleye çıkış amacıyla uzun süreli olarak kullanılacak ise, merdiven alt ve üst noktalarından sabitlenmelidir. Ahşap merdivenler kolaylıkla yıprandıklarından asla boyanmamalıdır. Çünkü boya, merdiven elemanlarındaki kusurları, çatlakları ve benzeri hasarları örterek gizleyecektir. Koruyucu olarak şeffaf vernik kullanılabilir. İş kazalarına neden olmamak için hasarlı, yıpranmış merdivenler asla kullanılmamalı ve kullandırılmamalıdır. Böyle merdivenlerin onarılması mümkün değilse, derhal kullanımdan kaldırılmalıdır. Kullanım Öncesi Yapılacak Kontrollar: Merdiven amaca uygun mu? - Merdiven Boyu

10 - Basamak Eni ve Basamaklar Arasındaki Mesafe - Malzeme Basamaklar sağlam mı? Eksik basamak var mı? - Gevşek, Çatlak ve Kırık Basamaklar - Eksik Basamak Yan destekler / ayaklar sağlam mı? - Kırık - Çatlak - Gevşek Bağlama/gergi ipi, teli veya çubuğu sağlam mı? (A tipi/katlanan merdivenler). Diğer emniyet parçaları -stoper, pim, kilit- sağlam ve yerinde mi? (Uzayan merdivenler). Merdivenlerin Kullanıma Hazırlanması : Merdiveni, yaklaşık olarak 75 o lik bir açı yapacak şekilde yerleştiriniz. Veya her 4 birim yükseklik için 1 birim zeminde açıklık bırakınız. Her iki ayak da kaygan olmayan, hareketsiz ve sağlam bir yüzey / zemin üstünde emniyetli bir şekilde sabitlenmelidir. Merdiven boyunu yükseltmek veya zeminde yüzey bozukluğu nedeniyle merdiveni dengelemek amacıyla ayaklar altına asla tuğla ve benzeri cisimler konmamamılıdır. Merdiven konum ve yerinin diğer insan ve makina hareketleri ile kesişmediğinden emin olunmalıdır. Merdivenin, kapı önüne konma zorunluluğunun olması halinde kapıdan geçişler yasaklanmalı veya kapı önüne/üstüne ikaz şeridi/tabelası yerleştirilmelidir.

11 Metal / Aluminyum merdivenler elektrik kaynağı veya hattı ile temasta olmamalı, arada emniyetli bir mesafe bırakılmalıdır. Merdivenler, kırılgan zemin / kaplama üstünde kullanılmamalı ve kırılgan malzemelere (çatı su olukları, vb) dayanmamalıdır. Eğer bir merdiven uzun süreli bir iş için aynı yerde sıkça kullanılacak ise, merdiven yan destekleri/ayakları alt ve üst seviyelerde emniyete alınmalıdır. (Stoperler veya bağlama yöntemi), Tek bir merdiven ile düşey doğrultuda katedilecek mesafe 9 metreyi geçmemelidir. Bu mesafeyi (9 m) aşan yüksekliklerde kesinlikle bir Ara Platform kullanılmalıdır. Eğer merdiven, çatı veya platform gibi ikinci bir yüksekliğe çıkmak için kullanılacak ise, merdivenin boyu söz konusu yüksekliği en az 1,05 m (5 basamak) geçmelidir. Merdiven üzerinde max. taşıyabileceği ağırlık yazılı olmalıdır. Dikeyde 4 yatayda 1 birim olacak şekilde konuşlandırılmalıdır. Merdivenin bastığı zemin sağlam ve düzgün olmalıdır

12 Ayaklar yağlı ve kaygan zemin üzerinde olmamalıdır Merdivenden dışarı sarkma yapılmamalıdır. En az 1 m çıkıntı yapacak şekilde konuşlandırılmalıdır Merdiven basamağını kullanarak çalışma yapılmamalıdır.

13 Merdiven üzerine sadece bir kişi tırmanmalıdır. Merdivenleri köprü olarak kullanmamalıdır. Merdiveni taşırken elektrik hatlarına dikkat edilmelidir. Merdivenlerin taşınması

14 Sabit dik merdivenlerde koruyucu sırtlık olmalıdır. Koruyucu sırtlık merdivenin ayağından 1.80 metre yükseklikten başlamalıdır. Özellikle hareketli araçların sabit merdivenlerinden inişlerde kazalar olmaya açık durumlardır. Merdivenden yere inerken büyük dikkat gösterilmelidir. Varsa silobas kapak açma-kapama istasyonlarının (platformlarının) hassas bir şekilde kullanılmasına özen gösterilmelidir. Merdivene tırmanırken her iki el ve her iki ayak kullanılmalıdır. Son birkaç basamaktan kesinlikle atlanmamalıdır. Her zaman, 3 temas noktası kullanılmalıdır. 2 ayak 1 el veya 1 ayak 2 el. Ekipman ve aletleri taşımak için uygun bir yol bulunmalıdır. Kullanım Aşaması: Özellikle uzun ve ağır merdivenlerin taşınması veya montajı sırasında yardım isteyiniz. Faaliyetlerin yoğun olduğu yerlerde veya merdivenin alt ve üst noktalarından emniyete alınamadığı durumlarda 5 metre üstüne kesinlikle tırmanmayınız. Merdivene çıkarken veya inerken iki elinizle de tutununuz. Merdivende doğru çalışma pozisyonu için, merdiven üst ucundan itibaren en az 5 basamak bırakınız. Çalışma yüksekliğine tırmandığınızda her iki ayağınız da merdiven basamağı üzerinde olmalıdır.

15 Merdivene yüzünüz dönük olarak çalışınız. Zorunluluk nedeniyle farklı pozisyonlarda ve aynı merdivende birden fazla kişinin yerden 2 m yüksekliğin üzerinde çalışması halinde mutlaka emniyet kemeri takınız. Kullanacağınız merdiven genişliğinin, kalça genişliğinizden daha dar olmamasına özen gösteriniz. Kalçanızı daima merdiven yan destekleri arasında tutunuz. Merdiven dışına kesinlikle sarkmayınız ve uzak mesafelere erişmeye çalışmayınız. Gerekli durumlarda merdivenin yerini değiştirmekten kaçınmayınız. Çalışma Platformları: Sabit Platformlar Ara platform ve geçiş köprüleri dahil 2 metreden daha yüksekte bulunan tüm platformlarda aşağıdaki tedbirler alınmalıdır : Söz konusu yerler yeterli boyutlarda olmalıdır (asgari genişlik 430 mm). Bu yerlerde çıkış noktası haricinde, çevre boyunca mm yüksekliğinde bir korkuluk bulunmalıdır. (Shell standartlarına göre 1100 mm) Ayağın platform dışına çıkmasını önlemek amacıyla, korkuluğun iç tarafında kalacak şekilde platform kenarlarında en az 150 mm yüksekliğinde ayak emniyet çerçevesi bulunmalıdır (Toeboards - BS 5973). Bu çerçeve ile korkuluk trabzanı arasındaki açıklık 765 mm den fazla olmamalıdır. Daha büyük açıklıklarda araya ikinci bir atkı / kuşak atılmalıdır. Her türlü platform, çalışma yerine çıkışlarda alet, malzema, moloz bırakılmamalıdır. Her türlü platform üzerinde çalışırken aşağıya alet, malzeme, moloz atılmamalı ve dökülmemelidir.

16

17 Hareketli Platformlar Hareketli iskelelerin üstündeki çalışma platformu sağlam ve emniyetli olmalı, platforma çıkışlar merdiven aracılığı ile yapılmalıdır. Hareketli platformlar sadece el yardımıyla hareket ettirilmeli, çalışma noktasına götürülmelidir. Yer değiştirmek için asla başka araç ve cisimler kullanarak hareketli platformları çekmeye teşebbüs etmeyiniz. Yer değiştirme esnasında, platform üstünde kesinlikle insan, eşya ve malzeme bulunmamalıdır. Platform, çalışma yerine getirilir getirilmez tekerlekler kilitlenmeli ve gerekirse ilave emniyet tedbirleri ile sabitlenmelidir. Her tekerlek üzerinde kilit mekanizması bulunmalıdır. Shell standartlarına göre, dış mekanda kullanılan hareketli platformlarda yükseklik, taban (genişlik) ölçüsünün 3,5 mislini geçmemelidir. CITB yayınlarına göre iç mekanda en-boy oranı en fazla (1 x 3,5), dış mekanda ise (1 x 3) olmalıdır. Özel olarak dizayn edilmemişse, mobil platformlarda düşey taşıyıcılar arasında mesafe en az 1,2 ve en çok 2,5 metre olabilir. Bu şekilde hareketli platform yükseklikleri 1.2 x 3.5 = 4.2 ile 2.5 x 3.5 = 8.75 metre arasında değişebilir. Makine gücüyle çalışan mobil-yükselebilen çalışma platformları genellikle merdivenlere, iskelelere ve askılı sistemlere alternatif olarak kullanılır. Kolay hareket ettirilebildiği için çalışma platformu gerektiren kısa süreli işlerde özellikle tercih edilir. Çeşitli tipleri bulunur; üreticiden özel kullanım kılavuzları istenmelidir. Kullanıcının araçla ilgili özel olarak eğitim alması gereklidir; bu eğitimi almamış kişiler tarafından kullanılmasına engel olunmalıdır. Üreticinin belirlemiş olduğu güvenli çalışma yükü ve kişi kapasitesi kesinlikle aşılmamalıdır. Aracının ters dönmesine karşı zemine tam oturduğundan emin olunmalı, yumuşak ve hareketli zeminlere yerleştirilmemelidir. Üretici tarafından belirlenen amaçları dışında vinç ya da kaldırma aracı olarak kullanılmamalıdır.

18

19 Silobaslarda Yüksekte Çalışma Faaliyetleri Çimento sanayinde silobas ile yapılan çimento taşımalarında dolumdan önce ve sonra silobas üst kapaklarını açmak, daha sonra kapatmak gerekmektedir. Bu iş genellikle araç şoförleri tarafından ve yaklaşık 4 metre yükseklikte yapılmaktadır. Buradaki düşme tehlikesini önlemek ve bunu kişinin inisiyatifinden çıkarmak gerekmektedir. Bunun için fabrikaya gelen tüm silobaslar üzerinde, şoförün kapak açmak veya kapatmak için silobas üzerine çıktığında merdivene bağlı bir mekanizma ile açılıp kapanan korkuluk sistemleri mevcut olması sağlanmalıdır. Bu sayede kişinin inisiyatifi ortadan kalkmaktadır. Bu örnek, akaryakıt sektörüne hizmet veren tüm akaryakıt tankerlerinde görülmektedir.

20 Bunun dışında insan insiyatifine bırakılan silobas kapak açma ve kapatma için yapılan aşağı yukarı hareket eden platform korkuluk sistemleri mevcuttur.

21

22 Kişisel Koruma Sistemleri (Aktif Sistemler) Kişisel Koruma Sistemleri, yalnız kullanıcının güvenliğini sağlayan; düşüşün gerçekleşmesi halinde en az zararla kurtulmasını sağlamak üzere tasarlanmış kişisel koruyucu donanımlardır (KKD). Bu donanımların etkili çalışabilmesi için kullanıcıya ihtiyacı olduğundan "aktif sistemler" olarak da anılırlar. Pasif koruma sistemlerinin aksine kullanıcıyla birlikte çalışma esnasında hareket ederler. 1. Çalışma Alanı Sınırlama Sistemi 2. Sabitlenerek Çalışma Sistemi (Pozisyon Alma), 3. İple Erişim (Çift İple Güvenlik Sistemi), 4. Düşüş Durdurucu Sistemler, 5. Kurtarma Sistemleri, Yüksekteki çalışmalarda öncelikle düşmeyi önleyecek tedbirler (korkuluk, vb.) alınır. Alınan tedbirlere rağmen düşme ihtimali varsa paraşüt tipi emniyet kemeri ve çift bacaklı lanyard kullanılır. Kişisel koruyucu donanımlara ilişkin detaylı bilgi için, Kişisel Koruyucu Donanım ve Sağlık Güvenlik İşaretleri Kitapçığı nı inceleyebilirsiniz.

23 EK 3 KAYNAK İŞLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ KURALLAR Sıklıkla kullanılan iki türlü kaynak şekli bulunmaktadır: 1-Oksi-LPG-Asetilen kaynağı, 2-Elektrik ark kaynağı. Bunlardan başka demirci kaynağı (lehim), argon kaynağı, toz altı kaynağı, PVC kaynağı gibi özel kaynak çeşitleri var ise de yaygın olanı ilk ikisidir. Oksijen kaynağında yanıcı gaz olarak ister asetilen ve ister LPG kullanılsın uyulması gerekli İş Güvenliği önlemlerini şöyle sıralayabiliriz: 1.Oksijen kaynak takımındaki tüplerde, gaz kaçağı bulunup bulunmadığına, üzerlerindeki emniyet ventillerinin işler durumda olup olmadığına, manometre ve basınç düşürücünün bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir. 2.Hortumlar kontrol edilmelidir. Yıpranmış hortumlar kullanılmamalıdır. Hortumlardaki kaçaklar kesinlikle bantla tamir edilmemelidir. Yanmış veya içerisinde alev geri tepmesi oluşmuş hortumlar kullanılmamalıdır. Hortumlar gereğinden fazla uzun tutulmamalı ve hortumların üzerinden araç ve insan geçmesine izin verilmemelidir. 3.Yanıcı gaz tüpü hortumu ile oksijen tüpü hortumu farklı renkte olmalıdır. Yanıcı gaz tüpü hortumu kırmızı, yakıcı gaz (oksijen) hortumu mavi veya gri renk olabilir.

24 4.Hortumlar tüp ve şalomaya çift kelepçe ile bağlanmalı ve tel kullanılmamalıdır. 5.Tüpler taşınırken özel arabaları ile taşınmalı, atılarak veya yuvarlanarak taşınmamalıdır. Basınçlı gaz tüpleri dik veya 45º lik açıyla kaynak arabasına sabitlenir. Tüpleri dipleri yere değmeyecek şekilde yerden belirli yükseklikte taşınacak, etrafında düşmesini önleyecek çemberle çevrili olacaktır. İp kullanılmayacaktır. Tüpler tehlike anında kolay sökülebilecek şekilde bağlanmalı, ortak bağlantılardan kaçınılmalıdır. 6.Seyyar oksijen kaynak takımlarının özel arabaları olmalı, tüpler arabaya dik olarak konulmalı ve devrilmeyecek şekilde bağlanmalıdır. 7.Sabit sistemlerde de yine tüpler dik olarak konulmalı ve sarsıntılardan devrilmemesi için bağlanmalıdır. Gaz tüpleri yatık vaziyette kullanılmamalıdır. 8.Oksijen tüplerinde ventillerin takılmasını ve dönmesini kolaylaştırmak için yağ ve gres gibi maddeler sürülmemeli, yağlı bezle silinmemeli, yağlı elle tutulmamalıdır. Oksijen tüplerinde lastik conta kesinlikle kullanılmamalıdır.

25 9.Üflecin tıkanık olup-olmadığı kontrol edilmeli, basınç ayarlayıcı ventil sıkılmadan önce, tüp kısa bir an açılarak pas ve pislik dışarı atılmalıdır. 10.Kaynak esnasında üfleç ile tüp arasındaki hortum uzunluğu en az 3 metre olmalıdır. 11.Şalomanın tıkalı olması halinde el veya parmaklar şalomanın ağzına konularak kontrol yapılmamalıdır. Tazyikle gelen gaz parmağı kopardığı gibi eli de parçalayabilir. 12.Ventil açılırken gaz çıkışı yönünde durulmamalı ve şalomayı vücuda tutarak kontrol yapılmamalıdır. Bir kıvılcımla tutuşma olabilir. Üzerindeki elbise oksijen-yanıcı gaz karışımı ile de zenginleşmiş olacağından ani alevler içinde kalabilirsiniz. Ayrıca, ventilden gaz çıkışı tüplerden de uzaklaşacak yönde olmalıdır. 13.Üfleç, önce yanıcı gaz açılarak tutuşturulmalı ve daha sonra da yakıcı gaz verilerek basınç artırılmalıdır. 14.Vanalar yavaş yavaş açılacak, önce yanıcı gaz (asetilen) sonra yakıcı gaz (oksijen) açılacaktır. Kapatırken tersi işlem yapılacaktır. 15.Donmuş ventiller sadece sıcak su veya buharla ısıtılarak açılmalı, hiç bir surette açık alev yaklaştırılmamalıdır. 16.Kaynak işinde kullanılan oksijen, asetilen veya LPG tüpleri yangın tehlikesi olmayan ayrı bir yerde ve sundurma altında depolanmalı ve dik olarak durmalı, devrilmeyecek şekilde önlem alınmalıdır. Boşalan tüpler de yine aynı şekilde depolanmalıdır. 17.Tüpler kullanılmadıkları zaman ventilleri kapatılmalı ve ventil koruyucu başlıklar takılmalıdır. 18.Kaynak yapılan yerde kullanılmakta olan gaz tüplerinden başka tüp bulundurulmamalıdır. 19.Açık sahada oksijen kaynak takımlarıile yapılan çalışmada, gaz tüpleri çalışılan yere en az 10 m. uzakta tutulmalıdır. Kapalı yerlerde ise, gaz tüpleri bina dışında olmalı ve kapalı yerlere alınmamalıdır.

26 20.Lamba çalışır durumda iken gaz tüpü üzerine veya başka bir tesisata asılmamalıdır. Gazlar tamamen kapatılmadıkça lamba bırakılmamalıdır. 21.Yüksek yerlerde yapılan oksijenle kesme işlemlerinde, gaz tüpleri, kıvılcım ve parça düşen saha içinde bulundurulmamalıdır. 22.Dar ve kapalı yerlerde yapılan kaynak ve kesme işlemlerinde, sürekli temiz hava verilmeli, yeterli havalandırma sağlanamıyorsa temiz hava maskesi ile çalışılmalıdır. İçeri saf oksijen verilmemelidir. 23.Kaynakçılar hiçbir zaman suni malzemeden yapılmış giysiler giymemelidir. Bu malzemeler kıvılcımlardan eriyerek yanmalara neden olur. 24.Gaz kaçağı vb. nedeniyle tüplerde tutuşma olursa, tüplerin ventilleri mümkün olduğunca süratle kapatılarak gaz kaçağı önlenmelidir. Tüpler alev içinde kalıyorsa bir siper arkasından su veya karbondioksit sıkılarak tüp soğutulmalı ve alevler söndürülmelidir. Alevler sönmüyor ve tüpten çıkan gaz yanmayı devam ettiriyor ise, bir battaniye ile sarılmak suretiyle havasız bırakılarak tüp söndürülmeli ve bu arada yine tüpü su ile soğutma işlemine devam edilmelidir. 25.Kaynak işi bittikten sonra gaz tüplerinin ventilleri kapatılmalı ve hortumları düzgün olarak toplanmalı ve kaynak takımları belirlenmiş olan yerlerine konmalıdır. Elektrik Kaynağında Alınacak Güvenlik Önlemleri: 1. Elektrik kaynağında, panolardan fiş-priz sistemi olmaksızın elektrik alınmamalıdır. 2. Elektrik kaynak makinalarının şebeke hattı ve seyyar kaynak kabloları zedelenmelere karşı korunmalıdır. Hasarlı kablolar kullanılmamalıdır. 3. Elektrik kaynak makinalarının temizlenmesi, tamir ve bakımı veya yerinin değiştirilmesi sırasında makinalar şebekeden ayrılıp elektriği kesilmelidir.

27 4. Reaktör, kazan ve tank gibi metal aksamlı yerler ile nemli yerlerdeki elektrik kaynaklarında yalnız doğru akım kaynak jenaratörü kullanılmalıdır. 5. Elektrik kaynak makinalarının çıkış uçlarının ve kaynak devrelerinin birer kutbu kaçak akımlara karşı iş parçasına topraklanmış olmalıdır. 6. Elektrik ark kaynağı yapılırken ara vermek gerektiğinde elektrotlar penseden ayrılacaktır. 7. Benzin ve yağ bidonları, parlayıcı ve yanıcı madde konulmuş her türlü kapalı kaplar, tamamen boş olsa ve hatta uzun müddet boş olarak kalmış olsa dahi, bunlar çok tehlikelidir. Bunlar, kaynak yapılmadan önce iyice yıkanmalı, yanmayan gaz, buhar veya su ile doldurulup öyle kaynak yapılmalıdır. 8. Atölyede yapılan kaynaklar, ayrı bir bölme veya ışık geçirmeyen paravanalarla ayrılmış ayrı bir köşede yapılmalıdır. Kaynak yapılan mahal, solunum seviyesinin altından güçlü aspiratörlerle kaynak esnasında oluşan duman ve sisin tamamını emecek şekilde havalandırılmalıdır.

28 9. Küçük parça kaynakları, üstü ızgaralı ve alttan emişli bir sehpa üzerinde yapılmalıdır. 10. Her türlü kaynak işlerinde, kaynakçılar, mekanik tehlikeler ve kıvılcım sıçramalarına karşı, işin özelliğine göre baret, gözlük, yüz siperi, kaynakçı eldiveni, kaynakçı önlüğü, emniyet ayakkabısı, tozluk gibi kişisel koruyucular kullanılmalıdır. 11. Kaynak işi bittikten sonra, gerek çapakların temizlenmesinde ve gerek taşla, fazlalıkların tesviyesinde mutlaka koruyucu gözlük kullanılmalıdır. Kaynak makine ve ekipmanları ile ilgili yangın için alınacak temel tedbirler: 1. Alev geri tepmesi (flashback): Bu olay şalomada alevin tutuşturulmasıyla birlikte oluşan bir geri yanma durumudur. Sürekli geri yanma ile gaz geri tepmesinin beraber meydana gelmesidir.

29 2. Alev geri tepmesi oluştuğu zaman, büyük ihtimalle yanıcı gaz hortumu patlar ve ciddi kazalara sebep olur. Daha da tehlikesi tüp patlamasıdır. 3. Oksi-Asetilen kaynak ve kesme işlemlerinde alev geri tepmesini önleyen emniyet valfleri kullanılmalıdır. Emniyet valfleri alev tutucu bir sistem ile çek-valfin bileşimidir. Gaz girişine konan bir çek-valf vasıtası ile herhangi bir gaz geri akışı önlenir. Normal koşullarda gelen gaz hassas yayı iterek sistemden geçer ve şalomaya ulaşır. Herhangi bir şekilde oluşan gaz geri

30 tepmesi hassas yayı ters yönde iterek gaz akışını her iki yönde de keser. Tekrar tekrar kullanılabilir. 4. İkinci önlem olarak alev tutucu sistem kullanılır. Bu sistem sıkıştırılmış bir yayın yaklaşık 80 C da ergiyen bir lehim malzemesi ile sabitlenmesi ve bunun çevresine de sinterlenmiş paslanmaz çelik tozunun konulması ile oluşturulmuştur. Alev geri tepmesi durumunda lehim ergiyerek sıkıştırılmış yayı serbest bırakır ve bu yay çek-valfe vurarak gaz geçişini kapatır. Olay gerçekleştiğinde değiştirilmelidir. 5. Regülatör çıkışına ve şaloma girişine bağlanan emniyet valfleri vardır. 6. Kullanılan Tüplerin Renkleri şu şekildedir. Tüpler nizami renklerle birbirinden ayrılırlar. Asetilen tüpleri: Sarı Oksijen tüpleri: Mavi Argon tüpleri: Açık Mavi Azot tüpleri: Yeşil Helyum tüpleri: Kahverengi Yanıcı gaz tüpleri (hidrojen): Kırmızı Diğer gazlara ait tüpler (Klor-propan) : Gri RAL Yanıcı Gazlar: Tüplerde valf ağzı sol vida dişlidir. Saat ibresinin ters yönünde sıkıştırılır. - Asetilen: renksiz, havadan hafif, zehirli olmayan gazdır. Sarımsağa benzer kokusu vardır. Sistemde bakır, %70 alaşımlı bakır malzeme,

31 gümüş ve civa asla kullanılmaz. Çok reaktif olan bakır asetilit bileşimi oluşur, bu da şiddetli patlamaya neden olabilir. - LPG (SPG) - Hidrojen Yakıcı Gazlar: Tüplerde valf ağzı sağ vida dişlidir. Saat ibresi yönünde sıkıştırılır. - Azot-Argon: Azot havanın %70 ini oluşturur. Havadan hafiftir. Argon havadan ağırdır. Saf azot ve argonu 3 kez solumak öldürebilir.

32 EK 4 KAPALI ALANLARDA ÇALIŞMA ÖNCESİ YAPILMASI GEREKEN KONTROLLER

33

34