KARAHİSAR-İ ŞARKİ DE ERMENİ KABRİSTANI YAPILMASI

Transkript

1 KARAHİSAR-İ ŞARKİ DE ERMENİ KABRİSTANI YAPILMASI Konuyla ilgili olarak 4 dosyada bulunan belgeler okunmuş ve transkripsiyonları çıkartılmıştır. Belgelere göre zamanla şehrin içinde kalan Ermeni mezarlığı sağlık açısından sorun oluşturmaya başlayınca Ermeni cemaatinden Fokisyan Manok tarafından Girsun yolu üzerinde mezarlık olması için bir tarla bağışlanmıştır. Tarlanın bağışlanmasıyla da buraya mezarlık olarak ruhsat alınması söz konusu olmuştur. Bu aşamada önemli bir ve genel bir husus devreye girmiştir. O da bu nevi durumlarda geçerli olan kuralın işletilmesidir. Yapılan incelemede söz konusu bahçenin arzi-i emiriyeden yani devlete vergi veren araziden olduğunun anlaşılmasıyla buranın senelik vergisi olan miktarın 10 katı oranında vergisinin verilmesi halinde gerekli iznin verilmesi yönünde karar çıkmıştır. Aslında bu uygulama her yerde yapılan rutin bir uygulamadır. Gerekçesi de tarıma elverişli ve devlete gelir getiren arazilerin korunmasıyla ilgili bir tedbir olmasıyla ilgilidir. Bu şartlar sağlandığı taktirde bahse konu arazinin kabristan olmasında bir sakınca bulunmamıştır. Belgelerde Şebinkarahisar tarihi açısından da önemli bilgiler bulunmaktadır. Belgenin okunmasındaki katkılarından dolayı Osmanlıca Tarih Edebiyat Grubu üyelerinden Hüseyin Dağ, Zafer Şık, Mustafa Demirel, Mehmet Kahramanoğlu, Yılmaz Akçaalan, Müslim Zengin, Sabri Aslan, Süleyman Köse, Salih Yancı, Abdülkerim Satuk Buğra Karahan, Muhammed Özler, Ömer Korkmaz, Hafize Bozkurt, Sazende Uz ve Mahire Yazar Kiremitçi ye çok teşekkür ederim.

2 Saygılarımla, Murat Dursun Tosun Arşiv Fon Kodu: DH.MKT. Dosya No: 482, Gömlek No: 28, Tarihi: 8 Muharrem 1320 (17 Nisan 1902), Konusu: Karahisar-ı Şarki kasabasında Ermeni kabristanı olarak düşünülen yerin, kasaba içinde kalması sebebiyle Fokosyan Manok'a ait arazinin kabristan yapılması. Dahiliye mektûbî Kalemi Huzur-ı Âlî-i Hazret-i Sadaret-penahiye Fi 8 Muharrem Sene (1)320 ve fi 4 Nisan Sene (1)318 (17 Nisan 1902) Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunan mahallin kasaba derununda olmasına ve oraya defn-i emvat (defin yapılması) edilmesi muzır-ı sıhhat (sağlığa zararlı) bulunmasına binaen mezkûr kasabaya yetmiş zira mesafede ve Foksiyan Manok un batapu taht-ı tasarrufunda bulunan arazinin Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru edildiği ve mezkûr arazinin kabristan ittihazında mahzur olmayub bedel-i öşrü on misillü olarak senevi yirmi iki buçuk guruşa iblağ olunduğu Sivas vilayetinden iş ar kılınacağından bahisle icab iden irade-i seniyye-i cenâb-ı hilafet-penâhinin istihsali hakkında Defter-i Hakâni Nezaret-i Celilesinden varid olan 23 Mart Sene (1)318 tarih ve yedi numerolu tezkere melfufatıyla takdim kılındı. İcra-yı icabı menut-ı re y-i sami-i cenâb-ı sadaret-penâhileridir. Ol-babda. Arşiv Fon Kodu: ŞD. Dosya No: 1809, Gömlek No: 19, Tarihi: 29 (M) Muharrem 1320 (8 Mayıs 1902), Konusu: Karahisar-ı Şarki kasabası civarında Foksiyan Manok'un terk etmiş olduğu arazinin Ermeni kabristanı ittihazı. (Sivas 2)

3 Hû Huzur-ı Sami-i Cenâb-ı Velâyet-penâhiye Karahisar-i Şarki kasabasında İslam Bülbül Mahallesinde ve Mekteb-i Rüşdi ve İbtidai önündeki arazi-i haliye (boş arazi) bir müddetden beri İslam ve Giresun Caddesi üzerinde vaki Ermeni Bülbül Mahallesindeki mevki a da Ermeniler tarafından kabristan ittihaz olunarak cenaza defn olunmakda olduğundan ve Ermeni kabristanı her ne kadar vaktiyle ruhsat-ı resmiyeye mebni kabristan ittihaz olunmuş ve ol-vakit mahal-i mezkurun etrafı ahali ve meskenet hali (boş) iken ahiren saye-i muvaffakat vaye-i hazret-i hilâfet-penâhide cevanib-i erbaası (dört bir tarafı) kesb-i mamuriyet ederek adeta mahalle arasında kalmaktan ve böyle kasaba derununda defn-i emvat ise usul-ı sıhhiyeye mugayir bulunduğuna

4 naşi salifü l-arz gerek İslam gerek Ermeni kabristanlarına badema (bundan sonra) cenaze defn olunmaması esbabının istikmali hakkında beledi dairsinden verilen takrir üzerine iktizası hey et-i acizanemizce bi t-teemmül (etraflıca düşünerek) mezkûr İslam Bülbül Mahallesindeki İslam kabristanı zaten kabristan mahâli olmadığı halde Karahisar da bulunan bazı me murin ile ailelerinden vefat idenlerin ayruca defn idilmek suretiyle orası kabristan hükmünü almış olmasına ve Ermeni mahallesine mahsus olan mezkûr kabristanın dahi mahalle arasında kalarak hükm-i nizama mugayir bulunmasına mebni her iki kabristana badema (bundan sonar) cenaze defni caiz olamayacağından İslamların haric-i kazada vaki kabristana ve Ermenilerin de diğer münasib bir mahalde ittihaz edecekleri kabristana defn eylemeleri taht-ı karara alınarak keyfiyyet belediye dairesiyle Ermeni murahhasa vekâletine tebliğ olunmuşdu. Bu kere kaza-i mezkûre ahalisinden Foksiyan Sarkis mahdumu Manok tarafından verilen arz-ı halde kasaba haricinde olub taht-ı tasarrufunda bulunan araziyi Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru eylediğinden bahisle muamele-i mukteziyyenin ifası istirham ve istid a olunmuş ve defter-i hâkâni me murluğuyla belediye dairesine lede l-havale yazılan derkenarlarda mezkûr tarla on gödüğü sekiz keyl İstanbuli tohum istiab ider öşürlü arazi-i miriyeden olub mezkûr tarlanın sülüs hissesi (1/3) müsted inin pederi Sarkis den intikalen ve iki sülüs hissesi hemşireleri Meryem ve Nagün den tefriğen (ferağ yoluyla) uhdesinde olduğu fi 10 Haziran Sene (1)315 (22 Haziran 1899) tarihli kaydından anlaşılmış ise de bu misillü arazi-i miriye üzerine dekâkin (dükkânlar) ve saire ihdas ve inşası lazım geldiği halde şeref ve i tibarına göre öşür-i şer iyyeye muadil senevi icare-i zemin tahsis kılınarak irade-i seniyye-i cenâb-ı hilâfetpenâhi istihsaline mütevakkıf idiğü mülga emanet-i celilenin fi 29 Teşrin-i evvel Sene (1)300 (10 kasım 1884) tarihli tahrirat-ı âlîyyesi ahkâmından olduğuna ve tarlayı mezkûr kasabaya beşyüz yetmiş zira mesafede olub hükm-i nizama tevfikan kabristan ittihazı halinde bir gûna mani görülmediğine binaen icab iden me zuniyet-i resmiyyenin istihsali ifade kılınmış ve olvechile mezkûr tarlanın suret-i tasarrufuna aid müsted i merkûm (talep sahibi) yedinde bulunan iki kıt a tapu senedinin suret-i musaddakaları (onaylı suretleri) leffen takdim-i pişgâhı sami-i cenâb-ı velâyet-penâhileri kılınmış olmakla muktezasının tesri -i ifasına (gerğinin hızlandırılmasına) müsaade-i celile-i daver-i efhamileri sezavar buyrulmak babında emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 2 Rebiü l-evvel Sene (1)317 ve fi 28 Haziran Sene (1)315 (11 Temmuz 1899) Karahisar-i Şarki Mutasarrıfı ve Liva Meclis İdare Azaları

5 Hû Defter-i Hâkânî Nezaret-i Celilesi ne Devletlü Efendim Hazretleri Şeref-tevarüt eden 30 Ağustos Sene (1)315 tarih ve on numerolu tahrirat-ı aliyye-i cenâb-ı nezâret-penâhileri liva defter-i hâkâni me murluğuna lede l-havale Ermeni kabristanı ittihaz olunak üzere Foksiyan Manok tarafından terk ve teberru olunan tarlanın hal-i hazırda on dönümden ibaret bulunmasına nazaran üç bin guruş kıymete mütehammil bulunduğu anlaşılmağla iş ar buyrulan fi 29 haziran Sene (1)305 tarihli tahrirat-ı umumiyye iktizasınca kıymet-i mezkûreden binde üçyüz para hesabıyla senevi iki guruş on para bedel-i öşr takdiri ve bunun beş misline iblağında beher sene onbir guruş on para mukataa tahsisi lazım geleceğinin cevaben arz ve izbarı yazılan derkenarda ifade kılınmış olmağla icra-yı icabı babında emr ü ferman hazret-i emn-lehül-emrindir. Fi 4 Receb Sene (1)317 ve fi 26 Teşrin-i-evvel Sene (1)315 (8 Kasım 1899) Karahisar-i Şarki Mutasarrıfı Bende Hüseyin Şükrü bin Münir

6 Hû Sivas Vilayeti Mektûbî Kalemi / Aded 185 Defter-i Hâkânî Nezaret-i Celilesi ne Devletlü Efendim Hazretleri, Karahisar-i Şarki Kasabasında beşyüzyetmiş zira mesafede bulunan Foksiyan Manok un mutasarrıf olduğu arazinin Ermeni kabristanı ittihazına me zuniyet i tası hakkında mütekaddim (önceki) fi 22 Temmuz Sene (1)315 tarih ve doksan yedi numerolu tahrirat-ı acizi muktezasının bir an evvel ifa ve emr-i inba buyrulması lüzumunun liva-i mezkûr mutasarrıflığının te kid ve vakıa üzerine tekrar arz ve beyanına ibtidar kılındı. Ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 24 Recep Sene (1)317 ve fi 15 Teşrin-i-sani Sene (1)315 (28 Kasım 1899) Bende Sivas Valisi Hasan Hilmi

7 Hû Sivas Valisi Mektûbî Kalemi / Aded 185 Defter-i Hâkânî Nezâret-i Celilesi ne Devletlü Efendim Hazretlerine, Karahisar-i Şarki Sancağı kasabasına beşyüzyetmiş zira mesafede bulunan Foksiyan Manok un mutasarrıf olduğu arazinin Ermeni kabristani ittihazına me zuniyet i tası hakkında mütekadim fi 22 Temmuz Sene (1)315 (3 Ağustos 1899) tarih ve doksan yedi numrulu tahriratı acizi muktezasının bir an evvel ifa ve emr-i inba buyrulması lüzumunun liva-i mezkûr mutasarrıflığının te kid-i vaki üzerine tekrar arz ve beyanına ibtidar kılındı. Ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 24 Receb Sene (1)317 ve fi 15 Teşrin-i-sani Sene (1)315 (28 Kasım 1899) Bende Sivas Valisi Hasan Hilmi

8 Hû Sivas Vilayeti Mektûbî Kalemi / Aded 97 Defter-i Hâkânî Nezaret-i Celilesi ne Devletlü Efendim Hazretleri, Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunan mahallin kasabanın derunda olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi muzır-ı sıhhat bulunmasına binaen mezkûr kasabaya beşyüz yetmiş zira mesafede bulunan Foksiyan Manok un ba-tapu taht-ı tasarrufunda olan sekiz keyl İstanbuli tohum istiab ider arazinin Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru edildiğinden mezkûr arazinin kabristan ittihazı halinde bir gûna mahzur görülemediğinden bahisle icab iden me zuniyet-i resmiyenin istihsali lüzumuna dair Karahisari Şarki Sancağı Meclis İdaresinden tevarüd iden mazbata ile mezkûr arazinin iki aded tapusunun suretleri leffen huzur-ı âlî-i nezaret-penâhilerine takdim kılınmış olmakla meallerine nazaran iktizasının ifa ve emr ü inbası babında emr ü ferman hazret-i men-lehü lemrindir. Fi 26 Rebiü l-evvel Sene (1)317 ve fi 22 Temmuz Sene (1)315 (4 Ağustos 1899)

9 Kaydı hâkâniye idaresine fi 8 Teşrin-i-sani Sene (1)315 (20 Kasım 1899)

10 Badehu icab ve iktizasına bakılmak üzere evvel emirde Sivas vilayet-i âlîyyesinden vürud iden melfufu 22 Temmuz Sene (1)315 tarihlü ve doksanyedi numerolu tahrirata matviyyen irsal kılınmış olan Karahisar-i Şarki Meclis İdaresi nin 28 Haziran Sene minh tarihli ve ikiyüzkırkaltı numerolu mazbatasına merbut iki kıt a tasarruf-ı muvakkat ilm u haberi sureti musaddakasında muharrer (kayıtlı) arazinin deruhdesi kaydının ba-derkenar beyanı zımnında işbu tahrirat-ı cevabiye evrak-ı melfufa ile ma an senedat iadre-i umumiyesine tevdi ve i ta kılındı. Fi 11 Kanun-i-evvel Sene (1)315 (23 Aralık 1899) Kuyuda müracaat olundukda Karahisar-i Şarki kazasında Bülbül Mahallesinde arazi-i emiriyede şarken Tamzara tariki, garben Şeyhzâde Abdullah Efendi tarlası, cenuben dere, şimalen yine dere ile mahdud bir kıt a da on dönüm tarlanın sülüsan hissesinin Foksiyan kerimeleri (kızları) Meryem ve Nagün Bintan Sergiz ferağlarından ve bir kıt a da on dönüm tarlanın sülüs hiyesiçün pederi Foksiyan Sarkis fevtinden Kokosyan Manok namına 1 Zilhicce Sene (1)317 tarihinde sened-i hâkânî i ta kılındığı kayden tebeyyün etmiş olmağla icra-yı icabı zımnında keyfiyyet tekrar kuyud-ı hâkânîye kalemine tevdi kılındı. Fi 12 Haziran Sene (1)316 (25 Haziran 1900) Hû Defter-i Hâkânî Nezaret-i Celilesi ne / 539 Yedi numru ve 20 Temmuz Sene (1)316 tarihiyle müverrehân şeref-bahş-ı mevki i ibcal olan tahrirat-ı aliyye-i cenâb-ı nezâret-penâhileri cevabıdır. Ermeni kabristanı olmak üzere terk olunan tarlanın senevi takdir edilen iki guruş on para bedel-i öşrü ber-muceb-i irade-i seniyyei cenâb-ı hilâfet-penâhi on misline yani senevi yirmiiki buçuk guruşa iblağ ile kaydına şerh verildiği lede l-havale defter-i hâkânî me murluğundan ba-derkenar ifade olunmuş ve ol-babda

11 mahal-i mezkûr içün nafia mühendisliğinden tersim olunan (çizilen) harita leffen ve muvakkat ilm ü haber suret-i musaddakası ma an (birlikte) huzur-ı sami-i cenâb-ı nezâret-penâhilerine takdim ve firistade olmakla icra-yı icabı babında emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi gurre Şaban Sene 1319 ve fi 30 Teşrin-i-evvel Sene (1)317 (13 Kasım 1901) Bende Karahisar-i Şarki Mutasarrıfı Bende ve Meclis İdare Azaları

12 Kuyud-ı Hâkânî İdaresine fi 4 Kanun-i-sani Sene (1)317 (17 Ocak 1902) Harita ile ilm ü haber sureti musaddakaları melfufudur. Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunan mahallin kasaba derununda olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi (ölü göümülmesi) muzır-ı sıhhat (sağlığa aykırı) bulunmasına binaen mezkûr kasabaya beşyüz yetmiş zira mesafede ve Foksiyan Manok un ba-tapu taht-ı tasarrufunda olub sekiz keyl İstanbuli tohum istiab iden arazi-i emiriyenin merkûm tarafından Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru edildiği ve mezkûr arazinin kabristan ittihazı halinde bir gûna mahzur bulunamadığı ve arazi-i mezkûrun hali hazırda on dönümden ibaret bulunmasına nazaran üçbin guruş kıymete mütehammil bulunduğu ve kıymet-i mezkûrdan 29 Haziran Sene (1)305 tahrirat-ı umumiye muktezasınca binde otuz para hesabıyla senevi iki guruş on para bedel-i öşr takdiri ve bunun on misline yani senevi yirmiiki buçuk guruşa iblağı iktiza edeceği beyanıyla ve ifadat-ı saireden bahisle icabının icra ve inba buyrulması zımnında tersim olunan (gönderilen) harita ile iki kıt a tasarruf-ı muvakkat (geçici tasarruf) ilm ü haberi sureti musaddakaları leffen takdim kılındığı iş arat-ı mahalliyeden ve Karahisar-i Şarki kasabasında Bülbül Mahallesinde arazi-i emiriyeden malumu l-mikdar tarla-i mezkûr içün merkûm namına 1 Zilhicce Sene (1)317 tarihinde sened-i hâkânî i ta kılındığı kayden tebeyyün eylediği (anlaşıldığı) senedat idaresinin evrak-ı merbuta üzerine muhrec ve muharrer 12 Haziran sene (1)316 tarihlü derkenarın kuyud-ı hâkânîye müracaat olundukda nefs-i Karahisar-i Şarki kasabası arazisinin arazi-i miriyeden (devlete ait arazideden) olduğu kaydından anlaşılmış ve şu halde suret-i iş arat-ı mahalli ve beyanat-ı vakıa muvafık-ı hal ve maslahat görünmekle bu babda başka tahkikat icrasına mahal görülememiş olduğundan evrak-ı mevcude meal ve müfad ve mündericatına nazaran husus-ı mezbur hakkında encümen nezaretince de tedkikat-ı lazıme ifasıyla muamele-i mertebe bi l-istikmal icab iden irade-i seniyye-i cenâb-ı padişâhinin istihsaline dair usul-ı müttehaze iktizasınca lazım gelen mazbatanın tanzimi zımnında keyfiyyyetin encümen-i mezkûra havale buyrulması mütevakkıf-ı re y-i âlî-i daver-i ekremileridir. Ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü lemrindir. Fi 31 Kanun-i-sani Sene (1)317 (13 Şubat 1902) Mucebince fi 31 Kanun-i-sani (1)317 (13 Şubat 1902) 707

13 Kuyud-ı Hâkâniye İdaresi nin bâlâda muharrer derkenarıyla encümene havale buyrulan işbu mazbata ve melfufatı lede l-kırae encümenden ba-mazbata taht-ı tasdike alınması Şûrâyı Devlet kararı iktizasından olan hususat arazi-i miriye veya mevkûfa (vakıf yeri) üzerine ebniye inşası istizanına münhasır olub yeniden kabristan ittihazı mes elesinin usul ve emsaline tevfikan kuyud-ı hâkâniye kalemince tesviye olunması lazım geleceğinden ana göte muamelei mukteziyenin icrası zımnında işbu mazbata ile evrak müteferriasının tekrar idare-i mezkûreye havalesi tezekkür kılındı. Ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 18 Şubat 1317 (3 Mart 1902) Tekrar fi 25 Şubat (1)317 mucebince fi 18 Şubat Sene (1)317 Hû Defter-i Hâkâni Mektûbî Kalemi / 7 Dahiliye Nezaret-i Celilesi ne Devletlü Efendim Hazretleri, Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunan mahallin kasaba derununda olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi muzır-ı sıhhat bulunmasına binaen mezkûr kasabaya yetmiş zira mesafede ve Foksiyan Manok un ba-tapu taht-ı tasarrufunda bulunan arazi-i miriyenin Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru edildiği ve mezkûr arazinin kabristan ittihazında bir gûna mahzur görülmeyüb bedel-i öşrünün on misli olarak senevi yirmiiki buçuk guruşa iblağ edildiği beyanıyla ve mahalli mazbatasının harita ve muvakkat ilmü haber suretiyle beraber leffiyle ifa-yı mukteza-sı Sivas vilayeti makamından batahrirat iş ar olunmuş ve bu babda icab iden irade-i seniyye-i cenâb-ı hilâfet-penâhinin istihsali zımnında mezkûr harita ile evrak-ı müteferriası iade buyrulmak üzere kuyud-ı hâkâni idaresinin

14 ifadesiyle leffen su-yi sami-i nezâret-penâhilerine irsal kılınmış olmakla ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 26 Zilhicce Sene (1)319 ve fi 23 Mart Sene (1)318 (5 Nisan 1902) Defter-i Hâkânî Nâzırı Bende Hû Daire-i Umur-ı Dahiliye Mektûbî Kalemi / Aded 725 Huzur-ı Âlî-i Hazret-i Sâdâret-penâhiye Mârûz-i çaker-i kemineleridirki, Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunan mahallin kasaba derununda olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi muzır-ı sıhhat bulunmasına binaen mezkûr kasabaya yetmiş zira mesafede ve Foksiyan Manok un ba-tapu taht-ı tasarrufunda bulunan arazinin Ermeni kabristanı olmak üzere terk ve teberru edildiği ve mezkûr arazinin kabristan ittihazında mahzur olmayub bedel-i öşrü on misli olarak senevi yirmiiki buçuk guruşa iblağ olunduğu Sivas vilayetinden iş ar kılındığından bahisle icab iden irade-i seniyye-i cenâb-ı hilâfet-penâhinin istihsali hakkında Defter-i Hâkâni Nezaret-i Celilesi nden varid olan 23 Mart Sene (1)318 tarih ve yedi numerolu tezkere melfufatıyla takdim kılındı. İcra-yı icab-ı menut-ı re y-i sami-i cenâb-ı sâdâret-penâhileridir. Ol-babda emr ü ferman hazret-i veliyyü l-emrindir. Fi 8 Muharrem Sene (1)320 ve fi 4 Nisan Sene (1)318 (17 Nisan 1902) Nazır-ı Umur-ı Dahiliye Bende

15 Mazbata 1113 Fi 20 Ra Sene (1)320 Mülkiye dairesine fi 12 Muharrem Sene (1)320 (21 Nisan 1902) Beyan-ı muktezi olunmak üzere Divân-ı Hümâyûn kalemine havalesi tezekkür kılındı. Fi 19 Muharrem Sene (1)320 Divân-ı Hümâyûn kalemine Fi 19 Muharrem Sene (1)320 (28 Nisan 1902) Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunmak üzere Foksiyan Manok tarafından terk edilen arazi hakkında icra kılınan tedkikatı havi Sivas vilayetinden gönderilüb Defter-i Hâkâni Nezâret-i Celilesi nden ba-tezkere irsal olunan tezkerenin melfufatıyla beraber takdim kılındığına dair Dahiliye Nezaret-i Celilesi nin fi 8 Muharrem Sene (1)230 tarih ve

16 yediyüzyirmibeş rakamlu tezkeresi Divân-ı Hümâyûna havale ve tevdi buyrulmakla mütalaa olundu. Meallerine nazaran kasaba-i mezkûrede Ermeni cemaati içün kabristan ittihaz edilmiş olan mahallin kasaba derununda olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi muzır-ı sıhhat bulunmasına binaen mezkûr kasabaya beşyüzyetmiş zira bu d u mesafede vaki olub merkûm Foksiyan Manok tarafından terk edilmiş olan sekiz keyl İstanbuli tohum istiabına kâfi arazi-i emiriyenin kabristan olmak üzere cemaat-ı merkûmeye tahsisinde mahzur olmadığı ve bunun içün binde otuz para nisbetinde takdir olunan senevi doksan para bedel-i öşrün karar-ı ahire tevfikan on misline iblağ kılınacağı anlaşılmıştır. Arazi kanunname-i hümâyûnunun otuz üçüncü maddesi icabınca ba-tapu tasarruf olunan araziye gerek mutasarrıfı ve gerek ecanibden biri tarafından meyyit defni memnu olduğu cihetle bu gibi arazinin kabristan ittihazına yine mecburiyet-i sahihası olunduğu halde Şûrâ-yı Devlet çe verilecek karar üzerine keyfiyyetin atebe-i ulyâ-yı hazret-i hilâfet-penâhiden istizanı ile şeref-müteallik buyrulacak irade-i seniyyei cenâb-ı padişâhi hükm-i münifine tevfikan icab iden muamelenin ifası ve emsali iktizasından bulunmuş ve tezkere-i muhavvele matviyatıyla beraber takdim ve iade kılınmış olmağın emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 28 Muharrem Sene 1320 ve fi 24 Nisan Sene 1318 (7 Mayıs 1902) Divan-ı Hümayun Kalemi Tekrar daireye fi 29 Muharrem Sene (1)320 Arşiv Fon Kodu: İ..AZN. Dosya No: 47, Gömlek No: 3, Tarihi: 14 (R) Rebiü l-ahir 1320 (21 Temmuz 1902), Konusu: Karahisar-ı Şarki kasabasında Manuk nam kimse tarafından terk olunan arazi-i emiriyenin Ermeni milleti için kabristan olarak ittihazı.

17 Atufetli Efendim Hazretleri, Defter-i hâkâni nezareti celilesinin Şûrâ-yı Devlet e havale olunan tezkeresi üzerine mülkiye dairesinden tanzim ve leffen arz ve takdim kılınan mazbata da Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni cemaati içün kabristan ittihaz olunmuş olan mahallin kasaba derununda (içinde) olmasına ve oraya defn-i emvat edilmesi (ölülerin gömülmesi) muzır-ı sıhhat (sıhhate zararlı) bulunmasına binaen mezkûr kasabaya beşyüzyetmiş zira mesafede vaki olub Fokisyan Manok nam kimse tarafından terk edilen arz-ı emiriyenin cemaat-i merkûmece kabristan ittihazı ve binde otuz para nisbetinde takdir edilen senevi doksan para bedel-i öşrün karar-ı ahire tevfiken on misline iblağ kılınacağı iş ar-ı mahalliden anlaşılmış olduğundan muamele-i lazımenin icrası hususunun dahiliye nezaret-i celilesine havalesi ve maliye ve defter-i hâkâni nezaret-i celilelerine malumat itası lüzum gösterilmiş olmağla ol-babda her ne vechile irade-i seniyye-i hazret-i hilâfet-penâhi şeref-müteallik buyrulur ise mantuk-ı âlîsi infaz edileceği beyanıyla tezkere-i senâveri terkim kılındı efendim. Fi 3 rebiü l-ahir Sene (1)320 ve fi 26 Haziran sene (1)317 Sadrazam Marûz-i çaker-i kemineleridir ki, Reside-i dest-i tazim olub melfufatlarıyla manzur-ı âlî buyrulan işbu tezkere-i samiye-i sadâret-penâhileri üzerine mucibince irade-i seniyye-i cenab-ı hilâfet-penâhi şeref-müteallik buyrulmuş olmağla ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehü l-emrindir. Fi 14 Rebiü l-ahire Sene (1)320 ve fi 8 Temmuz Sene (1)318 Ser-kâtib-i Hazret-i şehriyâri Bende Tahsin

18 Hû Şûrâ-yı Devlet Mülkiye Dairesi Aded 1113 Karahisar-i Şarki kasabasında Ermeni kabristanı ittihaz olunmak üzere Fokisyan Manok tarafından terk edilen arazi hakkında icra kılınan tahkikatı havi Sivas vilayetinden gönderilüb defter-i hâkâni nezaretinden ba-tezkere irsal olunan tezkere ve evrak müteferriasının takdimiyle ifa-yı muktezası ifadesini mutazammın dahiliye nezaretinin 8 Muharrem Sene (1)320 tarih ve yediyüzyirmibeş numaralı tezkeresi melfufatı Şûrâ-yı Devlete havale buyrulmakla bi t-tevdi Divan-ı Hümayun kaleminden yazılan derkenar ile mülkiye dairesinde kıraat olundu. Meallerine nazaran zikr olunan kasabada Ermeni cemaati içün kabristan ittihaz olunmuş olan mahallin kasaba derununda (içinde) olmasına ve oraya defn-i emvat (ölülerin gömülmesi) edilmesi muzır-ı sıhhat bulunmasına binaen mezkûr kasabaya beşyüzyetmiş zira baid (uzak) mesafede vaki olub merkûm Fokisyan Manok tarafından terk edilmiş olan sekiz keyl İstanbuli tohum istiabına kâfi arazi-i mirinin kabristan olunmak üzere cemaat-i merkûmeye tahsisinde mahzur olmadığı ve bunun içün binde otuz para nisbetinde takdir olunan senevi doksan para bedel-i öşrün karar-ı ahire tevfiken on misline iblağ kılınacağı anlaşıldığından bi l-istizan irade-i seniyye-i cenâb-ı padişâhi şeref-müteallik buyrulduğu halde zikr olunan mikdar zira arazinin kabristan ittihaz olunmak üzere muamele-i lazımesinin ifası

19 emrinde Sivas vilayetine tebligat icrasının dahiliye nezaretine havalesive maliye ve defter-i hâkâni nezaretlerine malumat i tası tezekkür ve iki kıt a tapu senediyle harita leffen takdim kılındı. Ol-babda emr ü ferman hazret-i men-lehül emrindir. Fi 20 Rebiü l-evvel Sene 1320 ve fi 13 Haziran Sene (1)318 Şûrâ-yı Devlet Reisi ve Azalar Hududu: Şarken Tamzara tariki, garben Şahinzâde Abdullah Efendi tarlası, cenûben dere, şimâlen yine dere ile mahduddur (sınırlıdır, çevrilidir). Arşiv Fon Kodu: BEO, Dosya No: 1891, Gömlek No: , Tarihi: 16 Rebiü l-ahir Sene (1)320 (23 Temmuz 1902), Konusu: Karahisar-i Şarki kasabasında Fokisyan Manok un terk ettiği arazi-i emiriyenin Ermeni kabristanı ittihazı hakkında.

20 Hû Dahiliye, Maliye, Defter-i Hakânî Nezaret-i Behiyyesine 16 Rebiü l-ahir Sene (1)320 ve fi 8 Temmuz Sene (1)318 (23 Temmuz 1902) Suretleri balada muharrer tezkere-i marûza ve şeref-sadır olan irade-i seniyye-i cenâbı hilâfet-penâhi-yi celi -i hümâyûn Dahiliye ve Defter-i Hakânî Nezaret-i Celilelerine de tebliğ edilmiş olmağla Maliye Nezaret-i Celilesinin dahi ifa-yı muktezasına himmet buyurulması Maliye ve Defter-i Hakânî Nezaret-i Celilelerine de tebliğ edilmiş olmağla Dahiliye Nezaret-i Celilesi nin ifa-yı muktezasına himmet buyurulması Karahisar-i Şarki kasabasında Fokisyan Manok un terk ettiği arazi-i emiriyenin Ermeni kabristanı ittihazı hakkında