deien koulları izlemesi, oluan fırsat ve tehditlere yapıcı ekilde cevap verebilmesi anlamına gelmektedir. Stratejik plan sayesinde ehirlerin esiz bir

Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 38 Volume: 8 Issue: 38 Haziran 2015 June Issn: STRATEJK KENT YÖNETMNDE PAYDALAR: EHRLERN MSYONLARINA YÖNELK BR NCELEME STAKEHOLDERS IN STRATEGIC CITY MANAGEMENT: AN EXAMINATION OF MISSION STATEMENTS OF CITIES Funda BAYRAKDAROLU Fatma KÖMÜRCÜOLU** Öz ehirlerin çada yönetim uygulamalarından biri stratejik planlamadır. Stratejik planlama sürecinde ise misyon belirleme önemli bir adımı oluturmaktadır: Stratejik kent yönetimine ilikin planlamada misyon oluturulurken farklı paydaların dikkate alındıı görülmektedir. Bunun nedeni; hem ehirle etkileimde olan birçok taraf olması hem de ehirde yerel yönetimlerin hedefledii birçok payda grubunun yer almasıdır. Bu anlamda, çalımanın amacı; Türkiye de büyükehir statüsünde olan ehirlerin misyonlarının içerik analizi ile incelenmesi ve mevcut misyonlarda hangi paydalara yer verildiinin tespiti edilmesidir. Anahtar Kelimeler: Stratejik ehir Yönetimi, Misyon, Paydalar. Abstract Strategic planning is one of the contemporary tools used in city management. Moreover, definition of a mission is significant step in strategic planning process. It is observed that various stakeholders are considered while defining mission statements within strategic planning. The reason is both there are many parties interacting with the city and local authorities in the city target many stakeholder groups. In this meaning, the aim of study is to examine the mission statements of cities, which are metropolitan municipality,with content analysis and to identify what kind of stakeholders take part in current mission statements. Keywords: Strategic City Management, Mission Statement, Stakeholders. GR Küreselleme olarak tanımlanan global entegrasyon süreci ile birlikte, corafi sınırlar ortadan kalkmı, ülkeler arasındaki iktisadi, siyasi ve sosyal ilikiler hız kazanmı ve sermayenin dolaımı ulusal sınırların ötesine geçmitir. Küresellemenin bu hızlı yayılımından en çok etkilenen kukusuz ehirler olmutur (çli ve Vural, 2010:259). Bu etkiyle hızla artan ve çeitlenen ihtiyaçlar, ehirdeki hizmetleri sunmaktan sorumlu olan yerel yönetimlerin daha etkin ve daha verimli hizmet verme zorunluluunu ortaya koymutur. Kıt kaynakları etkin ve verimli bir ekilde kullanarak kentsel ihtiyaçların üstesinden gelmek için yeni yönetim anlayıları gelitirmeyi ve uygulamayı, demokratiklemeyi, halkla dönmeyi gerekli kılmıtır (Yüksel, 2002:31). Yerel yönetimlerin, deien dünyanın ve insan ihtiyaçlarının neticesinde adapte etme gerei duydukları konulardan biri stratejik yönetimdir. Çünkü stratejik yönetim düüncesinin özel sektördeki etkinliinin kamu yönetimi alanında da kendini göstermesi ve klasik yönetim düüncesinin ihtiyaçlara cevap vermede yetersiz kalması, çok paydalı olan kent yönetiminde stratejik yönetim modeline karı ilgiyi arttırmıtır (Zeren, 2011:176). Bu dorultuda, stratejik yönetim ve bunun bir aaması olan stratejik planlama, yerel yönetimlerin ilgilendii temel konulardan biri haline gelmitir. Stratejik planlama, gelecein belirsizlikler ile dolu olduunun kabulü ile harekete geçmekte, stratejik eylem ve planlar ile deieceini öngörmektedir. Stratejik planlama ile ehirler, kendini olası krizlere karı hazırlayacak, hızlı ve etkili bir ekilde yeni gelime ve fırsatlara uyum salayacak bir esneklik kazanmak için mücadele edecektir. Bu, ehrin gerekli ve yeterli bir bilgi, planlama, uygulama ve kontrol sistemi kurarak Yardımcı Doçent Doktor, Mula Sıtkı Koçman Üniversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi, letme Bölümü, fkaya@mu.edu.tr Mula Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, letme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Örencisi

2 deien koulları izlemesi, oluan fırsat ve tehditlere yapıcı ekilde cevap verebilmesi anlamına gelmektedir. Stratejik plan sayesinde ehirlerin esiz bir satı vaadi gelitirmesi, aynı zamanda belli çekicilik unsurlarını desteklerken, dierlerini gündem dıı bırakması mümkündür (lgüner ve Asplund, 2011: ). Genel bir tanımla, stratejik planlama; bir örgütte görev almakta olan her kademedeki kiinin katılımını ve örgüt yöneticisinin tam desteini içeren sonuç almaya yönelik çabaların bütünüdür. Bu anlamda paydaların gereksinim ve beklentileri, paydalar ve politika yapıcıların örgütün misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde etkin rol oynamasını ifade eden stratejik planlamada kar amaçlı olsun veya olmasın tüm örgütlerin öncelikli olarak düünmesi gereken nokta misyonun belirlenmesidir (Demir ve Yılmaz, 2010:70). ehirlerin çada yönetim uygulamalarından biri haline gelen stratejik planlama kapsamında misyon olutururken farklı paydaların dikkate alındıı görülmektedir çünkü aslında ehirle etkileimde olan birçok taraf ve ehirdeki yerel yönetimlerin hedefledii birçok payda vardır. Bu çalımada, Türkiye de büyükehir statüsünde olan ehirlerin misyonlarının içerik analizi ile incelenmesi ve mevcut misyonlarda hangi paydalara yer verildiinin tespiti amaçlanmaktadır. STRATEJK KENT YÖNETM Son yıllarda pazarlama ve yönetim konularının, kamu sektöründe önemli bir rol oynadıı dikkat çekmektedir. Özellikle kar amaçsız örgütlerin yönetim teorilerinden ve konularından faydalanması, bu örgütlerin güncel yönetim yaklaımlarını benimsemeleriyle ve literatüre yeni kavramların kazandırılmasıyla sonuçlanmaktadır. Kar amacı gütmeyen bir örgüt olarak düünüldüünde, yerel yönetimlerin giderek daha fazla stratejik yönetim anlayııyla kentlerde hizmet sunmaya çalıtıkları görülmektedir. Buradan hareketle, stratejik yönetimin hemen her ilkesini ve yöntemini doru uyarlamalarla kent yönetimine uygulamak mümkündür (Wong vd., 2006:652). Stratejik kent yönetimi de bu ortaklıktan ortaya çıkan güncel bir kavramdır. Stratejik kent yönetimini, bütünsel bir anlayıla yapılan, ekonomik gelimeyle birlikte çevre sorunlarını azaltmaya ve yaam kalitesini arttırmaya odaklanan, üstünlüe sahip olan, yörenin/bölgenin özellikleri dikkate alınarak gelitirilen, deiim hızına ayak uydurabilen, yapılan bütün aktivitelerin kendisine göre uyarlandıı, esnek ve dinamik bir yönetim modeli olarak tanımlamak mümkündür (Zeren, 2011:177). O halde, stratejik yönetim, kentlerin olaan ilerinin yönetimi olmaktan öte, kentlerin uzun dönemdeki yaam süresini arttırabilme ve rekabet yeteneinin gelitirilebilmesi konuları üzerinde durmaktadır (çyer, 2010:83). Stratejik ehir yönetiminde sürdürülebilir gelime ve rekabetçiliin amaçlandıı ve fiziksel, ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel ve kurumsal faktörler gibi geni bir yelpazede boyutu kapsadıı düünüldüünde stratejik ehir yönetimi kavramının karmaık olması aırtıcı deildir (Wong vd., 2006:650). Stratejik kent yönetiminin karmaıklıına sebep olan yalnızca ehirlerin fiziksel, ekonomik, çevresel, sosyal ve kültürel faktörler gibi birçok alanı kapsaması deil, aynı zamanda ehirle etkileimde olan payda gruplarının çeitliliidir. Stratejik bir bakı açısıyla düünüldüünde, ehirlerin sürdürülebilirlii, stratejik planlamadaki adımların etkin bir ekilde yerine getirilmesiyle birlikte, bu çok sesli koronun baarılı bir ekilde yönetilmesiyle ve dengeli bir biçimde ele alınmasıyla da mümkün olmaktadır. O halde, stratejik kent yönetiminin her aamasında, tüm kilit paydaların ve çıkar gruplarının katılımı önemlidir. Nasıl kar amaçlı örgütlerde müteri bütün stratejik kararların odak noktasında ise, stratejik kent yönetiminde de aynı ekilde müteri odaklı bir anlayı hakim olmalıdır. Buradan hareketle, stratejik kent yönetiminde düünülmesi ve dikkate alınması gereken hedef/hedefler kim olmalıdır sorusunu cevaplamak gerekmektedir. Ancak bu hedef grupların sınırı bilindii takdirde, yerel yönetimlerin, stratejik kent yönetimi balamında örgütün kime hizmet etmeyi amaçladıının göstergesi olan misyonunu tanımlaması mümkün olacaktır. STRATEJK KENT YÖNETMNDE MSYONUN BELRLENMES Stratejik yönetim kapsamında stratejik planlamanın en önemli aamalarından birini misyonun belirlenmesi oluturmaktadır. Misyon kavramı, basit bir dille, örgütün varlık nedenini göstermektedir. Baka bir ifadeyle, misyon, o örgütün hangi amaçla kurulduu ve kime hizmet etmeyi amaçladıı gibi temel varolu gerekçelerini ifade etmektedir. Kent yönetiminde ise misyon, kar amaçlı örgütlerde olduu gibi varolma nedenini ve dierlerinden farkını ortaya koyma fonksiyonlarının yanı sıra, çalıanların neyi, nasıl yapması gerektiini anlatan bir çeit rehber niteliindedir. Bununla birlikte, biçimsel açıdan da kuruluun toplumsal imajını çizmektedir. Çalıanlar arasında ortak, balayıcı bir eleman olan misyon aynı zamanda motivasyon salamaktadır. Strateji oluturma sürecinin balangıcı nitelii taıyan misyon bu yolla yerel yönetimin hangi hizmetleri nerede ve nasıl sunacaı, hizmet felsefesinin ne olacaı, hangi deerlere sahip olacaı, dier yerel yönetimlerden farkının ne olacaını göstermektedir (Çetin, 2005:97). Kent yönetiminde misyon belirlenirken

3 özlü, açık ve çarpıcı ifadeler kullanılması, hizmetin yerine getirilme sürecinin deil, amacının tanımlanması, yasal düzenlemelerle kurulua verilmi olan görev ve yetkilerin belirlenmesi, kuruluun sunduu hizmetlerin tanımlanması ve kuruluun hizmet sunduu kii ve kuruluların belirtilmesi önemlidir (Kutlucan, 2009:74-75).Çünkü paydaların (örgütün performansını etkileyen ve bundan etkilenen taraf ve kimseler), örgütlerin misyonlarından örendikleri birçok ey vardır. Gerçekten de, misyon oluturmanın asıl amacı; paydaları örgütün ne olduu, hangi amaçları yerine getirmeyi istedii ve kime hizmet ettii konularında bilgilendirmektir (Hittvd., 2011:18). Kapsam itibariyle etkili bir misyon ifadesi örgütün tüm paydalarının deer verdii konuları içermelidir. Çünkü günümüzde, kar amacı gütsün ya da gütmesin, tüm örgütlerde deer yaratan yönetim tarzı müteri odaklı olandır (Ülgen ve Mirze, 2013:176). Öztemel (2001), misyonun açık ve anlaılır bir ekilde tek bir paragraf halinde belirlenmesinin yararlı olacaını belirtmekle birlikte, Mutlu kent mutlu insan eklinde örnek bir ehir misyonu da sunmaktadır. Bu örnek misyona göre mutluluk temel deer, ehir ve insan mutluluu temel amaç, ehirde faaliyet göstermek de çalıma/faaliyet alanı olarak görülmelidir. Strateji oluturmanın balangıç noktası olma özellii taıyan misyon ifadesinin önemi, kendinden daha uzun vadeli bir bakı açısını ifade eden vizyona ıık tutmasından da gelmektedir (Ülgen ve Mirze, 2013:177). Stratejik kent yönetiminde de iyi bir ekilde oluturulmu, ehirdeki paydaları dikkate alan ve aynı zamanda ehirde hedeflenen amaçlara yönelik çalıanlara yol gösteren bir misyon, yerel yönetimlerin ehir için neler hedeflediklerini ve ehri nereye taımak istediklerini gösteren vizyonun habercisi olacaktır. MSYON FADELERNDE PAYDALARA YER VERLMES Strateji oluturma konusunda açıklık getirilmesi gereken konu, oluturulacak stratejilerde kimin kazancına öncelik verilmesi gerektiidir (Grant ve Jordan, 2014:28). Stratejik yönetimin en temel aracı olan stratejik planlamada misyon ifadesi belirlenirken de bu durum üzerine düünülmelidir. Bununla birlikte, Thompson ve Strickland a (2001) göre,stratejik olarak bir misyon ifadesi üç noktayı kapsamalıdır. Bunlar;müteri ihtiyaçları ya da neyin tatmin edilecei; müteri grupları veya kimin tatmin edilecei ve örgütün faaliyetleri, teknolojileri ve rekabetçi üstünlükleri ya da bir baka ifadeyle örgütün müterileri için nasıl deer yaratıp sunacaı ve müterilerinin ihtiyaçlarını tatmin edeceidir. Ne ve nasıl sorularını cevaplayabilmek için öncelikle kim bilinmelidir. Bu nedenle, misyonu uygun bir ekilde oluturmak için hedef grup ya da grupları belirlemek gerekmektedir. çyer in (2010) de belirttii gibi, stratejik kent yönetim süreci, paydaların belirlenmesi ile balamaktadır. Kent Yönetim Paydalarının Belirlenmesi Veri ve Bilgi Toplama Analiz Strateji Oluturma ekil 1: Stratejik Kent Yönetim Süreci Kaynak: çyer, 2010:88 Stratejik Karar ve Seçim Uygulama ve Denetim Kar amacı gütsün veya gütmesin bütün organizasyonlar üzerinde hak iddia eden grupların sayısı ve bu grupların talepleri arttıkça organizasyonların kurulu nedeni, baka bir ifadeyle, neye ve kime hizmet ettikleri, kimlerin çıkar ve amaçlarının ön plana alınması gerektii konusu tartıılmaya balamıtır (Ülgen ve Mirze, 2007:423). Kar amacı olan örgütlerde paydaların kimler olduu sorusunun cevabı göreceli ve farklı olabilecekken, yerel yönetimler gibi kar amacı olmayan örgütlerde, strateji oluturma konusunda kimlerin dikkate alınması gerektii sorusuna Payda Teorisi ıık tutmaktadır. Bu teoriye göre payda organizasyonun baarısından etkilenen ve/veya organizasyonun baarısını etkileyen kii veya gruplar olarak nitelendirilmektedir (Freeman, 2010:46). Paydaların organizasyon baarısındaki rolü üzerine yapılan vurguların giderek artması ile organizasyonların paydalarını tanımlaması, paydaları ile olan ilikilerini analiz etmesi ve paydalarını yönetmede uygun stratejiler gelitirmesini ifade eden Payda Teorisi Freeman tarafından (1984) ortaya atılmıtır (Dönmez, 2008:92). Freeman ın Stratejik Yönetim: Payda Yaklaımı adlı kitabında detaylandırdıı payda teorisi, bir organizasyonun paydalarının kimlerden oluabileceine ilikin tanımlamalar ve yönetimin payda çıkarlarını nasıl koruyabileceine yönelik yöntemler sunmaktadır ( Payda teorisi; iki ana soru üzerine oluturulmutur: Bu sorulardan ilki paydaları bir araya getiren organizasyon amacının ne olduu, dieri ise; organizasyonun paydalarına karı ne gibi sorumlulukları olduudur (Freeman vd., 2004:364). Örgütün misyon ifadesi de tam olarak bu iki soruya açıklık getirmeye yöneliktir. Payda Teorisi ndeki bakıa benzer olarak, Ülgen ve Mirze de (2013),

4 iletme misyonunun, iletmenin içindeki ve dıındaki tüm paydalara iletmenin ii, deerleri, felsefesiyle ilgili bir biçimsel açıklama özellii taıması gerektiini ifade etmektedirler. Kent yönetiminde paydaların kimler olduuna ilikin iki grup oluturulabilir: Birincisi konuya yerel yönetim açısından baktıımızda paydaların; merkezi idareler, mahalli idareler, birlikler, sivil toplum örgütleri, kent konseyi, kalkınma ajansı, üniversiteler, meslek odaları, özel sektör kuruluları, medya, hemeri oluumlarını kapsadıı görülmektedir (çyer, 2010:91). Eer kent yönetimi bir marka stratejisi olarak deerlendirilirse paydaların ehrin ileyiinde rol oynayan tüm kii ve kurumlar (Braun, 2008:49) eklinde tanımlandıı; payda gruplarının ise ziyaretçiler, yerleimciler ve çalıanlar, i çevresi ve endüstri, ihracat pazarlarından olutuu görülür (Kotler vd., 1993). Özetle, her ne kadar stratejik kent yönetiminde kimlerin payda olarak nitelendirilmesi gerektiinin sınırı belirli olmasa da, bu grupların sayıca çok fazla oldukları ve kar amaçlı örgütlere kıyasla payda gruplarının daha karmaık bir yapı gösterdikleri söylenebilir. ARATIRMANIN AMACI VE METODOLOJS Görüldüü gibi, stratejik kent yönetiminde paydaların çokluundan dolayı, yerel yönetimlerin kime hizmet etmeleri gerektii ya da örgüt olarak amaçlarını, baka bir ifadeyle misyonlarını, hangi grup ya da grupların üzerine kurdukları incelenmesi gereken bir konudur. Buna göre, bu çalıma, stratejik planlamanın en önemli araçlarından biri olan misyon ifadelerinde, stratejik kent yönetimi kapsamında deerlendirilen payda gruplarından hangilerinin yer aldıını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç dorultusunda, büyükehir belediyesi olma kriterine göre, çalımanın anakütlesini Türkiye deki büyükehir belediyeleri(n=30) oluturmaktadır ( konusu ehirler ise alfabetik sıraya göre; Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskiehir, Gaziantep, Hatay, stanbul, zmir, Kayseri, Kahramanmara, Konya, Kocaeli, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Mula, Ordu, Sakarya, Samsun, anlıurfa, Tekirda, Trabzon ve Van dır. Çalımada anakütlenin tümüne ulaılmı olup, söz konusu ehirlerin yılları kapsamında hazırlamı oldukları stratejik planlarında yer alan misyon ifadeleri incelenmitir.aratırmada incelenen verilerin (misyonların) çounluu büyükehir belediyelerinin web sitelerinde yayınlanmı olan stratejik planlarından elde edilmitir. Misyon ifadelerine web sitelerinde yer vermeyen büyükehir belediyeleriyle yoluyla balantı kurularak dier misyon ifadelerine de ulaılmıtır. Aratırma yöntemi olarak içerik analizi seçilmitir. çerik analizi, metinlere ve kullanıldıkları balamlara yönelik anlamlı ve geçerli çıkarımlar yapabilmek için kullanılan bilimsel bir aratırma yöntemidir (Krippendorff, 2004: 18). Baka bir ifadeyle, sözel, yazılı ve dier materyallerin nesnel ve sistematik bir ekilde incelenmesine olanak tanıyan, bilimsel bir yaklaım olan içerik analizi, özellikle eldeki yazılı bilgilerin temel içeriklerinin ve içerdikleri mesajların özetlenmesi ve belirtilmesi temeline dayanmaktadır (Sert vd., 2012:2).Analiz edilecek içerikler; dizi veya filmlerden (Gürel ve Alem, 2010), gazete manetlerine (Tanyıldızı, 2012), akademik çalımalardan (Arı vd., 2009; Sert vd., 2012) köe yazılarına (Hamamcı vd., 2008) kadar birçok materyali kapsamaktadır. Bu ekilde, içerik analizi aratırmacıya yeni bakı açıları salamakla birlikte, aratırmacının belirli bir olay hakkındaki anlayıını da zenginletirmektedir (Krippendorff, 2004: 18) BULGULAR Misyon yani çekirdek ideoloji kurumun temel deerleri dorultusundaki varolu nedeni, neyi, kimi ve nasıl yaptıını tanımlayan, tüm hizmet ve faaliyet alanlarını kapsayan ifadedir. Buradan yola çıkarak Türkiye deki otuz büyükehir belediyesinin misyonları deerlendirildiinde büyükehir belediyelerinin tümünde misyon ifadesi oluturulduu görülmektedir. Ancak belediyelerin ve dolayısıyla yerel yönetimlerin, hizmet sunduu kii ve kuruluların, baka bir ifadeyle paydaların, belirtilmesi misyonda olması gereken önemli bir unsurken; kimi ehirlerin misyonlarında hedefledii gruplara yer vermedii görülmektedir. Adana, Ankara, Antalya, aydın Tablo 1: Misyonlarında Paydalara Yer Verme Durumuna Göre ehirler Payda Yer Almakta (n=23) Balıkesir, Denizli, Erzurum, Eskiehir Gaziantep, Hatay, zmir, Kayseri, Kahramanmara, Konya, Kocaeli, Manisa, Mardin, Mersin, Sakarya, Samsun, Sakarya, Samsun, Tekirda, Trabzon Payda Yer Almamakta (n=7) Bursa, Diyarbakır, stanbul, Malatya, Ordu, anlıurfa, Van

5 Bununla birlikte, misyonlarda yer alanpaydaların da birbirlerinden oldukça farklı nitelendirildikleri göze çarpmaktadır. ehirlerin misyonlarına yansıttıkları hedef grupların kimlerden olutuuna bakıldıında çounlukla kapsamlı bir ifadeyle insan odaklı olmanın (Balıkesir, Denizli, Hatay, zmir, Kahramanmara, Kayseri, Kocaeli, Konya, Sakarya, Samsun, Tekirda)altı çizilmekle birlikte, yalnızca Gaziantep Büyükehir Belediyesi nin tüm paydalarımız ifadesiyle ve marka belediyecilik ibaresini kullanan tek belediye olma özelliiyle dierlerinden özgün bir biçimde ayrıldıı görülmektedir. Hedef gruplara misyonlarında yer veren dier büyükehir belediyeleri ise yurtta, vatanda, halk, yaayan, hemeri, kent sakini ve ziyaretçi kavramlarıyla hizmet sunmayı amaçladıkları çıkar gruplarını belirtmektedirler. nsan(n=11) Yurtta (n=1) Tablo 2: Paydalara Misyonlarında Yer Veren Büyükehir Belediyelerinin Nitelemeleri Vatanda (n=5) Halk (n=8) Yaayan (n=6) Hemeri (n=2) Kent Sakini (n=1) Ziyaretçi (n=2) Payda (n=1) Balıkesir, Denizli Hatay, zmir Kayseri Kahramanmara, Konya Sakarya, Samsun Tekirda Ankara Adana, Balıkesir Erzurum Gaziantep Kahramanm ara Antalya, Manisa Mardin, Mersin Mula, Sakarya Trabzon, Van Aydın, Eskiehir Erzurum, Mardin Samsun, Tekirda Eskiehir Konya Antalya Gaziantep Mula Erzurum Tablodan da görülecei üzere, bazı ehirlerin misyonlarında birden fazla paydaın nitelendirildii görülmektedir. Bunlardan özellikle Antalya Büyükehir Belediyesi Antalya halkını ve ziyaretçileri payda olarak gördüünü, Erzurum Büyükehir Belediyesi de Antalya ya benzer bir ekilde Erzurum da yaayan vatandalarımız ve ziyaretçilerimiz ifadesiyle bu iki çıkar grubuna hizmet sunmayı hedeflediini ifade etmektedir. Antalya nın ehre gelecek ziyaretçileri payda olarak görmesini ehrin sahip olduu turizm potansiyeli ile açıklamak mümkündür. Erzurum un ise bu payda grubuna misyonunda yer vermesi, ehrin alternatif turizm olanaklarının (kı turizmi gibi) tanıtımını yapmak istemesiyle desteklenebilir. Bununla birlikte, Eskiehir Büyükehir Belediyesi, ehrin nüfusunun büyük bir kısmının gençlerden oluması ve ehre dıarıdan üniversite eitimi için gelen örenci sayısının çok olması sebebiyle misyonunda özellikle gençleri vurgulayarak hemerilerini hedeflemektedir. Hem Türkiye nüfusunun en büyük kısmının yaadıı yer olarak, hem farklı turizm kaynaklarıyla birçok yerli ve yabancı ziyaretçiyi çeken bir destinasyon olarak hem de küresel ve ulusal ticaretin merkezi olma konumuylastanbul unmisyonunda, aırtıcı bir biçimde, bu üç temel payda grubuna (yaayan, ziyaretçi ve ticaret yapan)deinilmemitir. Tablo 2 incelendiinde, paydalarını kent sakinleri olarak gören ehrin Konya olduu anlaılırken; Eskiehir ve Mula büyükehir belediyeleri misyonlarında paydalarını hemeri olarak belirttii görülmektedir. Bu iki ehrin hemeriden kastettii paydaların aslında o ehirlerde yaayan halk olduu anlaılmaktadır. Bununla birlikte, misyon ifadesinin oluturulmasında katılımcılık anlayıının yer almasının önemi balamında, aratırma kapsamında incelenen misyonlar deerlendirildiinde, 12 büyükehir belediyesinin katılımcı yönetim anlayıını benimsedikleri görülmektedir. Bunlar; Bursa, Hatay, zmir, Kocaeli, Konya, Mula, Ordu, Samsun, anlıurfa, Tekirda, Trabzon ve Van ehirleridir. Stratejik planlamada ve spesifik olarak misyon ifadesinin hazırlanmasında katılımcılık kadar önem arz eden bir dier husus da effaflık ilkesidir. Misyonlarında effaf yönetim ilkesini benimsediini ifade eden büyükehir belediyeleri ise Adana, Bursa, zmir, Kahramanmara, Konya, Mula, Samsun, Trabzon ve Van dır. Ayrıca yönetim anlayılarına misyonlarında yer vermeyen büyükehir belediyelerini sıralayacak olursak; Ankara, Balıkesir, Erzurum, Eskiehir, Gaziantep, Mersin, Ordu ve Sakarya dır. Bu sekiz büyükehir belediyesine bakıldıında misyonlarında yönetim anlayılarının yer almaması önemli bir eksikliktir. Son olarak, aratırma verileri incelendiinde Bursa, stanbul, zmir, Mersin ve Mula büyükehir belediyelerinin stratejik planlarında bulunan misyon bildirilerinde yıllar arasında farklılıklar olduu göze çarpmaktadır. Fakat misyon bildirimi iletmenin en son ulaacaı ve ulatıında kendini gerçekletirmi olacaı amaçtır ve bu amaç sık deitirilmemelidir. Eer bir deiiklie gidilecekse bu deiiklik vizyon bildirimi üzerinde yapılmalıdır. Bu açıdan, adı geçen be büyükehir belediyesinin misyon bildirimlerinde

6 deiiklie gitmi olmaları dikkat çekmektedir. Bunlar içerisinden özellikle zmir Büyükehir Belediyesi nin, yönetimde deiiklik olmadıı halde, resmi sitesinde , ve yılları kapsamında üç farklı stratejik plana ve iki farklı misyon bildirimine yer verilmitir ve dönemleri için misyon bildirimleri aynı iken dönemine ilikin misyon bildirimlerinde ise farklılık olduu görülmektedir. SONUÇ VE ÖNERLER Günümüzde kar amaçlı örgütlerin yanı sıra kar amacı gütmeyen örgütlerin de stratejik planlamayı yönetim anlayılarına dahil ettikleri görülmektedir. Son yıllarda kar amaçsız bir örgüt olarak yerel yönetimlerin stratejik kent yönetimi kapsamında hizmet sundukları ehirlerin ekonomik, sosyal ve kültürel geliimlerini arttırmak adına stratejik planlamaya bavurmaları güncel bir uygulama örnei olarak karımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, stratejik planlamanın en önemli unsurlarından biri örgütün misyonunu tanımlamasıdır. Misyon yani çekirdek ideoloji, kurumun temel deerleri dorultusundaki varolu nedeni, neyi, kimi ve nasıl yaptıını tanımlayan, tüm hizmet ve faaliyet alanlarını kapsayan ifadedir. Misyon belirlemenin stratejik kent yönetimi açısından önemi büyüktür. Çünkü misyon genel anlamda varolu nedenini belirten bir ifade olsa da, ehirlerin yönetiminde hangi kesimlerin hedeflendii, nasıl bir yönetim anlayıının benimsendii ve ehir için gerçekletirilmek istenen hedeflerin neler olduu gibi birçok konuda ipucu sunduu görülmektedir. Bununla birlikte, küresellemenin etkisiyle ehirler, insanların yalnızca doup yaamlarını sürdürdükleri bir corafik sınır olmanın ötesinde anlam taımaktadır. Buna göre, ehirlerin, ehirde yaayanların yanı sıra ehri ziyaret edenler ya da ehirde i yapmak amacıyla bulunanları da kapsayan çok paydalı bir görünüm kazandıkları söylenebilir. Çalımada, Türkiye de büyükehir belediyesi statüsünde olan ehirlerin misyonlarına yönelik bir içerik analizi yürütülmütür. Çalımanın bulguları da, stratejik kent yönetiminin çok paydalı yapısını destekler niteliktedir. Misyonunda payda ifadesini kullanan ve hedefledii grupların çokluuna iaret eden tek büyükehir belediyesi Gaziantep tir. Bununla beraber, çalımada göze çarpan dier bir önemli bulgu; Antalya ve Erzurum büyükehir belediyelerinin kentte yaayanlarla birlikte ziyaretçi ifadesine misyonlarında yer vermeleridir. ehirlerin misyon ifadelerinin büyük bir çounluunda insan merkezli olmanın altı çizilmektedir. KAYNAKÇA ARI, S. Güler, ARMUTLU, Can, TOSUNOLU, G. Nuray ve TOY, Y. Banu (2009). Pozitivist ve Pozitivist Paradigmalar Çerçevesinde Metodoloji Tartımalarının Yönetim ve Pazarlama Alanlarına Yansımaları, H. Ü. ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 1, s BRAUN, E. (2008).City Marketing- Towards an Integrated Approach, Erasmus Research Institute of Management (ERIM), Erasmus University Rotterdam. ÇETN, Sefa (2005). Yerel Yönetimlerde Stratejik Yönetim, Türk dare Dergisi, Sayı:449, s DEMR, Cengiz ve YILMAZ, M. Kemal (2010). Stratejik Planlama Süreci ve Örgütler Açısından Önemi, Dokuz Eylül Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:1, s DÖNMEZ, Dilek (2008). Payda Teorisi Çerçevesinde Otel letmelerinin Seyahat Acentaları le likileri ve Otel letmelerinin Performansı Arasındaki likiye Yönelik Bir Aratırma, Yönetim, Yıl:19, Sayı:61, s FREEMAN, R. Edward (2010). Strategic Management: A Stakeholder Approach, Cambridge University Press. FREEMAN, R. Edward, WCKS, C. Andrew ve PARMAR, Bidhan. (2004). Stakeholder Theory and The Corporate Objective Revisited, Organization Science, Vol.15, No.3, s GÖKTA, Yüksel, HASANÇEB, Funda, VARIOLU, Behice, AKÇAY, Ahmet, BAYRAK, Naci, BARAN, Mukadder ve SÖZBLR, Mustafa (2012). Türkiye deki Eitim Aratırmalarında Eilimler: Bir çerik Analizi, Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 12 (1), Kı, s GRANT, M. Robert ve JORDAN, Judith (2014). Stratejinin Temelleri- Foundations of Strategy, Çev. Gamze Sart, Ankara: Nobel Yayıncılık. GÜREL, Emet ve ALEM, Jale (2010). Postmodern Bir Durum Komedisi Üzerine çerik Analizi: Simpsonlar, Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi, Vol. 3/10, Winter, s HAMAMCI, Zeynep, MURAT, Mehmet, YIKILMAZ, Murat ve ÇEKÇ, Ali (2008). Bir çerik Analizi Örnei: Güzin Abla Köesine Gelen Mektuplar ve Bu Mektuplara Verilen Yanıtların ncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi Dergisi, 23, s HTT, A. Michael, IRELAND, R. Duane ve HOSKSSON, E. Robert (2011). Strategic Management Competitiveness & Globalization, South- Western Cengage Learning, USA. ÇL, E. Gülnur ve VURAL, B. Beste (2010). ehir Markası Yaratma Süreci ve Marka ehir Çerçevesinde Kırklareli linin Deerlendirilmesi, Uluslararası II. Trakya Kalkınma-Giriimcilik Sempozyumu, neada-kırklareli. ÇYER, Abdurrahman (2010). Marka Kent Oluturma Açısından Stratejik Kent Yönetimi, Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi, Karaman: Karamanolu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. LGÜNER, Muhterem ve ASPLUND, Christer (2011). Marka ehir, stanbul: Markating Yayınları. KOTLER, Philip, HADER, H. Donald ve REN, Irving (1993). Marketing Places: Attracting Investment, Industry, and Tourism to Cities, States and Nations, NewYork: Free Press. KRPPENDRFF, Klaus (2004). Content Analysis: An Introduction To Its Methodology, New York: Sage Publication. KUTLUCAN, K. Ümit (2009). Belediyelerde Stratejik Planlama Uygulaması, Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı. ÖZTEMEL, Ercan (2011). Belediyelerde Toplam Kalite Yönetimi, stanbul: Deiim Yayınları

7 SERT, Gülen, KURTOLU, Meltem, AKINCI, Ahmet ve SEFEROLU, S. Sadi (2012). Öretmenlerin Teknoloji Kullanma Durumlarını nceleyen Aratırmalara Bir Bakı: Bir çerik Analizi Çalıması, Akademik Biliim, 1-3 ubat, Uak Üniversitesi, s TANYILDIZI,. Nural (2012). Türkiye de 2011 Genel Seçimleri Öncesi Manet Haberlerin Siyasi Olayları Yansıtma Düzeyi Üzerine Karılatırmalı Bir nceleme, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:9, Sayı:18, s THOMPSON, A. Arthur ve STRCKLAND, J. Alonso (2001). Strategic Management: Concepts and Cases, Boston: McGraw-Hill/Irvin. ÜLGEN, Hayri ve MRZE, S. Kadri (2007). letmelerde Stratejik Yönetim, stanbul: Arıkan Yayıncılık. ÜLGEN, Hayri ve MRZE, S. Kadri (2013). letmelerde Stratejik Yönetim, Ankara: Beta Yayıncılık. WONG, Siu-Wai, TANG, Bo-sin ve HOREN, Basil van (2006). Strategic Urban Management in China: A Case Study of Guangzhou Development District, Habitat International, Vol:30, Issue:3, s YÜKSEL, Fatih (2002). Sürekli Deien Kentsel Faktörler Karısında Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama Gerei, Çada Yerel Yönetimler, Cilt:11, Sayı:1, s ZEREN, H. Emre (2011). Stratejik Kent Yönetimi ve Kent Markası Oluturma Süreci, Kahramanmara Sütçü mam Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 2011 Cilt: 1 Sayı: 2, s ( ) ( )