E L K O T E K. Yeni Nesil Televizyon IP TV. Bener Şişko. Ürün Yönetimi Direktörü. CeBIT eurasia Bilişim 2007, Forum@Bilişim 4 Ekim Istanbul

Transkript

1 FS80174 BS EN ISO 9001:2000 E L K O T E K Yeni Nesil Televizyon IP TV CeBIT eurasia Bilişim 2007, Forum@Bilişim 4 Ekim Istanbul Bener Şişko Ürün Yönetimi Direktörü 1/41

2 IP TV Nedir? Internet Protokolü Televizyonu IP TV İşletmeci tarafından yönetilen genişbant IP ağları üzerinden noktadan-noktaya sayısal TV yayını yapılması için hızla gelişmekte olan bir teknolojidir. IP TV, web sayfaları üzerinden izleyebildiğimiz Internet Video değildir! 2/41

3 IP TV Sistem Mimarisi İçerik Kaynakları IP TV Servis Düğümleri VoD Kaynak ve Kodlayıcı VoD Sunucusu Geniş Alan Dağıtım Ağı Müşteri Tarafı Cihazları Yayın Kaynak ve Kodlayıcı Yayın Sunucusu Omurga Erişim Ağı DSLAM Müşteri Erişimi ADSL2+ / VDSL IP TV Alıcısı Servis Yönetimi ve Operasyonlar 3/41

4 IP TV İşlevsel Bileşenleri İçerik Kaynakları Yapımcılardan veya diğer kaynaklardan görüntü içeriğini alır, kodlar ve veri tabanlarında saklar. Servis Düğümleri Değişik biçimlerde görüntü dizilerini belirli bir servis kalitesi ile iletim için hazırlar, servis yönetimi, abonelik, sayısal haklar yönetimi için diğer bileşenlerle konuşur. Geniş Alan Dağıtım Ağı Servis düğümlerinden Müşterilere belirli bir servis kalitesi ile güvenilir ve vaktinde servis dağıtımı yapmayı sağlar. Müşteri Erişim Linkleri Mevcut hatlar üzerinden yüksek hızlı DSL teknolojileri kullanılarak IP TV hizmetinin müşterilere ulaştırılması sağlar. Müşteri Uç Cihazları (CPE) Müşteri tarafında bulunan uç cihazlar olup modem dışında yönlendirme, ağ geçidi, set-top-box ve ev ağı işlevlerini de sağlar. IP TV Alıcısı Bağlantıyı kurar, servis kalitesi QoS ayarlarını belirler, kodlanmış görüntüleri çözer ve standart veya HD TV alıcılarına bağlantı sağlar. 4/41

5 IP TV Uygulamaları ve Servisleri Görüntülü Hizmetler Sesli Hizmetler Eğlence Hizmetleri Birleşik Haberleşme Hizmetleri Reklamcılık Hizmetleri 5/41

6 IP TV Görüntülü Hizmetler Sayısal Yayın Temelde geleneksel TV yayınından farklı değildir. Erişim için ADSL2+ ve VDSL gibi yüksek hızlı DSL teknolojileri veya FTTx optik fiber kullanılır. Depolanmış Video Hizmetleri Hizmet farklılaşmasında köşe taşı niteliğindedir. İstek üzerine hizmet verilir (VoD Video on Demand) İçerik IP ağın kendisinde depolanmıştır ve aboneler evlerindeki VCR/DVD oynatıcılarını kontrol ettiği gibi bu depolanmış içeriği kontrol edebilmektedir. 6/41

7 IP TV Video Hizmetleri Depolanmış TV Depolanmış içeriğin abonelere istekleri üzerine sunulması, Video on Demand VoD, IP TV uygulamalarının en popüler ve en çok gelir getiren uygulaması olması beklenmektedir. Yerel Depolanmış VoD Çok popüler olması beklenen içerik yerel olarak depolanır. Ağda Depolanmış VoD Çok fazla müşterinin aynı anda alacağı kadar popüler olmayan, sipariş üzerine hemen veya daha geç izlenecek içerik için önerilir. Abonelik Temelli VoD Belirli başlıkları belirli bir zaman diliminde izleme avantajı sunar. 7/41

8 IP TV Video Hizmetleri Depolanmış TV PVR (Personal Video Recorder) Uygun haklarla birlikte abonelerin yayın ve/veya depolanmış içerikleri kaydetme imkanı sağlar. Kayıtlı içeriği tek, çok veya sınırsız izleme hakkı DRM yazılımı ile yönetilmektedir. Ağ Tabanlı PVR (NPVR Network PVR) PVR hizmetinden farklı olarak içerik müşteri cihazında değil ağda depolanmaktadır. Müşteri tarafındaki STB daha basit ve ucuzdur. Ağda depolama kapasitesi çok daha yüksek olduğu için abonelere çok daha büyük programlama esnekliği sunmaktadır. 8/41

9 IP TV Sesli Hizmetler Radyo Yayını Dünyanın herhangi bir radyo istasyonunu dinlemeyi sağlar. TV alıcısının ses çıkışından olduğu gibi bağlanacak bir ses sistemi üzerinden de dinlenebilir. Müzik Yayını Abonelere birçok müzik kanalı sunulabilir. Müzik hizmeti ile TV alıcısından görülebilecek bilgilendirme görselleri de birleştirilebilir. İstek Üzerine Müzik Kavram olarak VoD ye benzer. Hizmetin sipariş edilmesi ve kullanılması da VoD ye benzer şekildedir. Müzik Abonelik Hizmeti Abonelik müşterilere kendi tercihlerine göre düzenlenmiş müzik kolleksiyonlarını saklamayı sağlar. 9/41

10 IP TV Eğlence Hizmetleri Oyun Tek veya çok oyunculu oyun hizmetleri sunulabilir. Aboneler belirli bir oyunda oynayacakları rakip oyuncuları seçebilir. Diğer oyuncularla oyun oynama saatleri önceden ayarlanabilir. Karaoke Internet TV 10/41

11 IP TV Birleşik Haberleşme Hizmetleri Telefon Hizmetleri VoIP ve gelen ses ve/veya görüntülü arama bildirimi Anlık mesajlaşma SMS/MMS ve gelen mesaj bildirimi Televizyon üzerinde sesli/görüntülü arama başlatma Sesli/Görüntülü konferans yapabilme Televizyon üzerinden erişilebilen elektronik Telefon Rehberi Acil alarm sistemi Internet Hizmetleri Televizyon üzerinden Web tarama Televizyon üzerinden anlık mesajlaşma Televizyon üzerinden erişilebilen e-posta Televizyon üzerinden uyarı ve hatırlatma Televizyon üzerinden e-ticaret 11/41

12 IP TV Reklamcılık Hizmetleri Hedeflenmiş Reklamcılık Hizmetleri İletişimin çift taraflı yapısı sebebiyle geri bildirim alınabilir ve daha özel kişiselleştirilmiş tanıtım/reklamcılık yapılabilir 12/41

13 IP TV Avantajları Doğrudan son kullanıcıya satış imkanı sağlar Film endüstrisi zorluklar yaşamaktadır DVD korsanlığı büyük Geleneksel servis sağlayıcıların Multimedya Servis Sağlayıcı larına dönüşmesini sağlar Yeni gelir kaynaklarının açılmasını sağlar İstenen şeyi istendiği zaman görebilme imkanını verir Fırsatlar sunmaktadır Yeni uygulamalara doğru yönlendirecektir Kullanıcıların içerik algısını değiştirecektir 13/41

14 Rakamlarla 2006 IP TV 2006 yılında IP TV* 3.6Milyon abone 2.4Milyon abone Batı Avrupa da 1Milyar teçhizat gelirleri İlk 5 servis sağlayıcı abonelerin %60 ını kapsıyor İlk 3 servis sağlayıcının pazar payları PCCW %18.2 France Telecom %16.8 Free Telecom %14.0 Telefonica Fastweb *Kaynak: Canalys 14/41

15 Rakamlarla IP TV Beklentileri IP TV abone sayısı katlanarak 2009 yılında 68Milyona ulaşması beklenmektedir. Hizmet gelirlerinin 2009 yılında US$44Milyar a ulaşması beklenmektedir. IP TV teçhizat satışı 2005 yılında US$370M 2009 yılında US$6.8Milyar (beklenti) Batı Avrupa ülkelerinde 2006 yılında 3.3M abone, IP TV gelirleri 336M 2010 yılında 16.7M abone, IP TV gelirleri 3Milyar (beklenti) IP TV konusunda pazarda başı çeken ülke Fransa 2006 abone sayısı 1.7M ve gelirleri 141M 2010 abone sayısı 5M ve gelirleri 682M (beklenti) Kaynak: Infonetics Research, Gartner 15/41

16 Gizlilik, Güvenlik ve Sayısal-Haklar Yönetimi Kullanıcıların ağ güvenliği sağlanmalıdır ve yetkisiz kullanıcıların içeriklere erişimi engellenmelidir. Gelenksel yapıda içerik ana yayın merkezinde şifrelenir ve müşteri tarafında uç cihazı tarafından çözülür. IP TV hizmetlerinde sadece kontrollü erişim yeterli değildir. Ağda veya müşteri tarafında depolanmış içeriğin güvenliği sağlanmalıdır. Yeni DRM (Digital Rights Management) teknolojileri ile IP görüntü korsanlığını önleyecek güvenlik altyapısı sağlanmaktadır. DRM kullanım kurallarını zorlayarak, içeriğin teslim edildikten sonra bile yasa dışı kullanımını engeller. Kullanım kuralları örnekleri İçeriği izlemek için son tarih İçeriğin kaç defa izlenebileceği İçeriğin kaç defa çoğaltılabileceği vb. 16/41

17 Protokoller Mevcut IP TV ağları üzerinden MPEG-2 sıkıştırma standartı kullanılmaktadır. Daha gelişmiş MPEG-4/H.264 ve WM9/VC-1 gibi sıkıştırma teknolojileri; Verimliliği arttırır İletim için gerekli bantgenişliğini oldukça azaltır Depolama için kullanılan kapasite ihtiyaçlarını azaltır Sıkıştırılmamış görüntü yaklaşık 250Mbit/s gerektirir MPEG-2 ile sıkıştırılmış görüntü yaklaşık 3.5Mbit/s (HDTV için 19Mbit/s) gerektirir MPEG-4 ile sıkıştırılmış görüntü yaklaşık 2Mbit/s (HDTV için 10Mbit/s) gerektirir MPEG-4 part 10 (AVC) ile sıkıştırılmış görüntü yaklaşık 1Mbit/s gerektirir MPEG-4 AVC ile sıkıştırılmış HDTV kanalı veya gerektirir 17/41

18 Protokoller ve ADSL ADSL hat mesafesi arttıkça kapsanacak alan ve potansiyel müşteri sayısı artar. 18/41

19 ADSL Performans Karşılaştırması 19/41

20 Çözüm? Mevcut bakır altyapısı ile IP TV için en verimli çözüm: Digital Television DTV 20/41

21 Digital Television Kimdir? Bir OLO işletmecidir. Telecom Italia ile yerel alan erişim ağını paylaşmaktadır. Telecom Italia ses hizmetlerini sağlarken, DTV ADSL ve ADSL üzerinden IPTV hizmeti sağlamaktadır. DTV aşağıdaki içerik sağlayıcıların sözleşmeli içerik haklarına sahiptir: SKY ESPN RAI Medusa Mediaset 21/41

22 DTV Çözüm Avantajları Yeni Nesil Ağ (NGN) RTP ve RSTP protokolleri kullanılarak sadece ev kullanıcısına doğru giden ADSL hat üzerinden paketlerin tekrar gönderilmesi özelliğini ( packet retransmission over last mile ADSL) Çok basit ve hızlı kurulum HDTV 1080p özelliği Giriş seviyesi yapıda bile den çok eşzamanlı unicast yayın desteği 22/41

23 Broadcast Unicast Broadcast Sayısal Yayın DVB (Digital Video Broadcasting) DVB-T Karasal (Terrestrial) DVB-S Uydu (Satellite) Tek noktadan Çok noktaya (bilinmeyen) Multicast Tek noktadan Çok noktaya (bilinen) IP TV hizmetleri için IP Multicast özelliği kullanılarak omurga ve erişim ağlarında bantgenişliği tasarrufu sağlanır. Unicast Tek noktadan Tek noktaya 23/41

24 Telco Veri Ağı INTERNET IP Anahtarlama Omurga POP Noktası Metropol Alan Ağları DSLAM ADSL Ev Kullanıcısı 24/41

25 Telco Problemleri İşletme ve dağıtım maliyetleri açısından en önemli etkenlerden biri Müşteri-İçerik mesafesidir. Bantgenişliği erişebilirliği (Italya örneği) 4 Mbit/s evlerin %35 i (%65-70 i kentsel) Mbit/s evlerin %92 si Omurga yeterliliği bölgeden bölgeye değişkenlik göstermektedir. 25/41

26 DTV Çözümü Problem /41

27 Platform Mimarisi Set Top Box VDP 4000 (Decoder) ADSL hattına ve TV alıcısına bağlanır ve DVD kalitesinde görüntüyü 1.5Mbit/s ile taşır. Video Sunucuları Yerel santrallarda yerleşik bulunan ve ülke çapında dağıtılmış sunucular. Yazılım ve donanım açısından değiştirilebilir ve geliştirilebili. Merkez Sunucuları Program kodlama, güvenlik, yayın planlama, reklamcılık, yönetim, veri tabanı yönetimi ve ücretlendirme amaçlı ulusal merkez. 27/41

28 DTV Çözümü Platform Genel Görünümü İtalya örneği 28/41

29 DTV Çözümü Platform Uç Görünümü 29/41

30 Sunucu Bileşenleri Kodlama Sunucusu İçerik depolama sistemi İstek üzerine içerik dağıtım sistemi Müşteri veri tabanı ve yönetimi EPG (Electronic Program Guide) Rehber Sunucuları Ağ yönetimi ve tedarik Ücretlendirme Reklam içeriği için sunucu Müşteri bakımı STB uzaktan erişim araçları 30/41

31 DTV Çözümü Problem 2 2 Mbit/s altı bantgenişliği DVD ye yakın görüntü kalitesi MPEG4 sıkıştırma standartı Packet Retransmission protokolü 31/41

32 Bantgenişliği Tasaruffu 7 6 MP2 Packet retrasmission BANDWITH Mbit/s Mbit/s Time ms Multicast MP2 Video+FEC Mpeg 4 Unicast Minimum available bandwith MPEG 2 for Multicast Minimum Bandwith MPEG2 with Packet retrasmission 32/41

33 MPEG 4 ile Bantgenişliği Tasarrufu 7 BANDWITH Mbit/s Mbit/s Minimum available bandwith MPEG 2 for Multicast Multicast MP2 Video+FEC Mpeg 4 Unicast Minimum Bandwith Avalible Meg4 unicast 0 Time ms 33/41

34 İçerik Alımı-Dağıtımı Ana Yayın Merkezine içerik alma şekilleri Uydu Kablo Fiber Karasal IP Ana Yayın Merkezinden içerik dağıtımı şekilleri IP ATM Uydu 34/41

35 Uydu ve/veya IP (veya ATM) Ağı 13 PoP-Metro Video Library 3000 H MAS S300 Rete Metro SL/SGU DTV IP DSLAM C EDGE Server B b 2 Backbone IP M 2 M 2 Encod er SL/SGU B 1.5 Mbit/s down 128 Kbit/s up b 256 Kbit/s down 128 Kbit/s up C Set multiplo di canali ADSL (2 o3) 35/41

36 Internet için Uydu veya IP Omurga için iki farklı senaryo Kiralık Sahip olma Alınabiliyorsa IP omurgaya sahip olmak her zaman daha ucuzdur. Kiralık olursa: Uydu maliyeti US$0.8cent/Mbyte IP maliyeti US$ cent/Mbyte Uydu bantgenişliği alanda paylaştırılabilir ve IP ile birlikte kullanılabilir IP bantgenişliği uçlara atanmıştır Uydu omurga ne zaman gerekir? IP alınamazsa Uçlarda 50 den az kullanıcı olacaksa 36/41

37 Uydu IP Maliyet Analizi Kullanıcı Sayısı Ortalama 200Mb/ay Müşteri profili Ortalama 500Mb/ay Müşteri profili Ortalama 1000Mb/ay Müşteri profili IP tabanı 2Mbit/s 37/41

38 Temel Farklılıklar Unicast iletim ile %25 verim artışı MPEG-4 sıkıştırma standartı ve ADSL hat üzerinden Canlı HD Yayın MPEG2+FEC ye göre %30 performans artışı Dağıtık sunucu mimarisi Standart telefon bağlantısını kullanan ince STB kod çözücü Hızlı Kanal Değiştirme (Zapping) 250ms Canlı yayınlanan ve istek üzerine yayınlanan içeriğin korunması için üstün güvenlik garantisi Arttırılmış Güvenlik İçeriğe erişim izni verilmeden önce sürekli değişen şifreleme anahtarları ile oturumların müzakere edilmesi Yayın akışı bittiğinde müşteri davranışının değerlendirilmesi Sisteme saldırılması durumunda belirli STB izini sürebilmek 38/41

39 Ticari Avantajları Sabit bantgenişliği üzerinden iletim Omuragayı aşırı yüklemez Omurga kapasitesi eşzamanlı kullanıcı sayısından bağımsızdır Açık kaynaklı çözüm Standart protokoller Açık kaynak kodlu yazılımlar Azaltılmış yatırım Rakiplere karşın yatırım miktarı kullanıcı sayısı ile doğru orantılıdır Ağ genişletilemsine kıyasla 20 kat daha ucuzdur Yatırım ve Bakım maliyetleri daha düşüktür Müşterileri hızlı kapsama Platform çok esnek bir yapıya sahiptir Ülke çapında hızlıca kurulabilir ADSL genişbant teknolojisini kullanarak kısa sürede geniş alanları kapsayacak düşük ve esnek yatırım Geleneksel telefon hatları üzerinden evlerin %95 ine erişilebilir Sadece abone hattında genişbant gerekliliği Yüksek Kaliteli Hizmet Sunucular yerel ağda kurulacağı için Internet bantgenişliğinden bağımsız olarak garantili servis kalitesi sağlanabilir 39/41

40 DTV IP TV Özellikleri İleri teknoloji platformu ile canlı veya istek-üzerine içerik sunabilmek. Unicast iletişim sayesinde kullanıcı tarafında %100 kişiselleştirilmiş içerik. Film, spor, kurgu, vs. Delayed TV ve Time Shift TV Geciktirilmiş TV özelliği ile seyircinin uygun zamanında canlı yayın seyretmesi. Örneğin, 19:00 Ana Haber Bültenini saat 20:00 de izleyebilirsiniz. Canlı yayını durduruabilir, geriye veya ileriye sarabilirsiniz. PPS (Personal Program Schedule) Canlı yayın akışından seyredeceğiniz programları seçebilirsiniz. APS (Auto-Generated Program Schedule) Kullanıcı tercihlerine göre otomatik olarak program oluşturulabilir. Özelleştirilmiş Reklamcılık STB üzerinden izlenen programlar takip edilerek daha önce hiç olmadığı kadar odaklı, denetlenebilir ve etkileşimli reklamcılık yapılabilir. 40/41

41 FS80174 BS EN ISO 9001:2000 E L K O T E K T e ş e k k ü r l e r bener.sisko@elkotek.com.tr 41/41