Dr. Akkan Suver 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi ni değerlendirdi

Transkript

1 Dr. Akkan Suver 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi ni değerlendirdi 1998 yılında altı ülkenin katılımıyla gerçekleşen Birinci Avrasya Ekonomi Zirvesi, 2016 yılında Cumhurbaşkanları ile Başbakanlarla, Meclis Başkanlarıyla, bakanlarla, parlamenterlerle, iş adamlarıyla, akademisyenlerle zenginleşen bir katılımla ondokuzuncu yaşını idrak etti. Avrasya ekonomi zirvelerini bir gelenek olarak nitelendiren Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver, sivil bir kuruluşun on dokuz yıl içinde oluşan itibarını bir başarı hikayesi olarak değerlendirmemekte aksine sürdürülebilir kılınmasını bir sorumluluk projesi olarak adlandırmaktadır. 19 yıl, uzun bir zaman periyodu Dr. Akkan Suver diyor ki; "-Uzun bir yol kat ettik. Kimi arkadaşımız yoruldu, bizden ayrıldı. Kimi arkadaşımız, beklediğini bulamadı, çekti gitti. Bazıları idraki almadığından, yaptığımızı anlayamadı, kayıplara karıştı. Ama biz bir avuç inanmış arkadaşla yolumuza devam ettik. Bugünlere geldik. Ondokuz yılda büyük şereflere nail olduk. Fahri profesörlük, fahri doktoralar aldık. Hem gazeteci, hem de diplomat olabilme şansına eriştik. Karadağ "Montenegro" Devleti beni 2008 yılında İstanbul a Fahri Başkonsolos olarak atadı. Azerbaycan Devleti iki büyük madalya ile onurlandırdı. Moğolistan Devleti üç ayrı madalya verdi. Gagavuzya üç nişan ile en büyük Özerk Bölge madalyası ile taltif etti. Vatikan'ın önceki Papa'sı tarafından Benedictus Madalyası ile şereflendirildim. Nice onur ve değer ödülü aldım. En son olarak, 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nde Azerbaycan Enerji Bakanlığı tarafından Fahri Enerji İşçisi Madalyası aldım. Balkan Barış Derneği "Merkezi Üsküp" Barış Kahramanı unvanı verdi. Merkezi Slovenya'da bulunan Hayat Boyu Öğrenin Akademisi tarafından "Bilge Büyükelçi" diplomasına layık görüldüm. Bütün bunları anlatıyorum, zira bizden sonra gelenler bilsinler ki, ülkesi için karşılıksız çalışanlar, insanları olduğu gibi kabul edip sevenler, barışa itinayla hizmet edenler bunlara her zaman ulaşabilirler. Bunları her zaman elde edebilirler. İşte ben ve arkadaşlarım yirminci Avrasya Ekonomi Zirvesi'nin arifesinde birlik ve beraberlik içinde ilk günden beri bizimle beraber olan ve yeni katılan arkadaşlarımızla çalışmalarımıza devam ediyoruz." Dr. Akkan Suver 1

2 SOĞUK SAVAŞ-SICAK BARIŞ 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi başarıyla tamamlandı. 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi'ne Türkiye Devleti 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Yardımcıları Tuğrul Türkeş, Mehmet Şimşek, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ve İstanbul Valisi Vasip Şahin'le katıldı. Makedonya nın, Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov la; Bosna Hersek in, Cumhurbaşkanı Mladen Ivanic ve Federasyon Cumhurbaşkanı Marinko Cavara yla ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı yla temsil edildiği 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi ne dört önceki Başbakan da hazır bulundu. Polonya Başbakanı Grzegorz Kolodko, Romanya Başbakanı Victor Ponta, Slovenya Başbakanı Alenka Bratusek, Ürdün Başbakanı Tahir El Masri ile beraber, önceki Cumhurbaşkanları Arnavutluk tan Bamir Topi, Moldova dan Petru Lucinschi, Moğolistan dan Natsagiin Bagabandi, Romanya dan Emil Constantinescu, Hırvatistan dan Stjepan Mesic, Ivo Josipovic, Letonya dan Valdis Zatlers de 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi ndeydi. Mütevâzı bir sivil toplum kuruluşu için, aralıksız on dokuz yıldır bir etkinliğe ev sahipliği yapmak ve bunu artan nitelikli bir katılımla sürdürülebilir kılmanın verdiği gururla, Marmara Grubu Vakfı çalışmalarını sürdürmektedir. Balkan Barış Derneği Dr. Akkan Suver e 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi nde Barış Madalyası sundu. Madalyayı Balkan Barış Derneği Başkanı Osmo Vadres Yönetim Kurulu Üyeleriyle birlikte Dr. Akkan Suver e takdim ettiler. Gene 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi sırasında Merkezi Slovenya'da bulunan Hayat Boyu Öğrenin Akademisi tarafından Dr. Akkan Suver e "Bilge Büyükelçi" diplomasını verildi. 2

3 BOSNA HERSEK TEN İŞ VE YATIRIM POTANSİYELİ Zirve de KobiEfor ve Bosna Hersek İstanbul Başkonsolosluğu ile Marmara Grubu Vakfı işbirliğinde Türk Dünyası Belediyeler Birliği nin (TDBB) katkılarıyla TOSYÖV (Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı) Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Sönmez in koordinatörlüğünde düzenlenen Bosna Hersek te İş ve Yatırım Potansiyeli Tanıtım Konferansı nda Bosna Hersek ve Türkiye iş dünyası biraraya geldi. TOSYÖV Yönetim Kurulu Başkanı, KobiEfor Sahibi ve Marmara Grubu Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi Yalçın Sönmez, Türkiye ile Bosna Hersek arasında derin, güçlü, tarihi, beşeri ve kültürel bağlar bulunduğunu ancak potansiyelin ekonomik ve ticari ilişkilere yeterince yansımadığını söyledi. Sönmez, Türkiye ile Bosna Hersek arasında 3 Temmuz 2002 tarihinde imzalanan ve 1 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması ile Bosna-Hersek e yaptığımız ihracatta tüm gümrük vergileri sıfırlanmıştır. Buna rağmen 2 ülke arasındaki dış ticaret işlem hacmi 600 milyon dolar civarında kalmıştır. Bunu çok kısa vadede milyar dolarlara çıkarmak mümkündür ve hatta zorunludur. İki ülke arasındaki işbirliğinin ve mevcut iş hacminin daha üst seviyelere çıkarılması için hepimize büyük sorumluluklar düşüyor dedi. Yalçın Sönmez, Bosna Hersek in gerçekleştirdiği önemli reformlarla AB ve NATO üyeliği yolunda hızla ilerlediğini aktararak, şunları dile getirdi: Barış, kalkınma ve refah için kardeş ülkedeki bu gelişmeler elbette bizi de çok mutlu ediyor. Bosna Hersek in ekonomik kalkınma hamlelerinde işbirliği yapacağımız önemli imkanlar bulunmaktadır. Bosna Hersek özellikle altyapı yatırımları, sanayi, enerji, turizm, tarım, hayvancılık ve orman ürünleri potansiyelleri ile Türk iş dünyasına işbirliği ve yatırım fırsatları sunuyor. Birlikte değerlendireceğimiz ve yapacağımız çok işimiz var. Ortaklaşa güçlü bir sinerji yaratabiliriz. Bosna Hersek İstanbul Başkonsolosu Began Muhic, Bosna Hersek in yatırıma açık bir ülke olduğunu belirterek, İstanbul Başkonsolosu olarak yatırımcıların yanında olduklarını ve engelleri ortadan kaldırmak için çalıştıklarını ifade etti. Bosna Hersek Meclis Eş Başkanı Safet Softic, ticari gelişme ve kalkınma için Bosna Hersek in doğru yolda olduğunu aktararak, Türkiye ile yüksek seviyede işbirliği bulunduğuna değindi. Softic, Son dönemlerde Türkiye ile ticaret artıyor. Türkiye ile Bosna Hersek arasındaki ticaret hacmi 500 milyon euro. Türk şirketleri Bosna Hersek in 3

4 inşasına yardımcı olabilir. Ülke olarak yabancı yatırımı artırmak için bütün uygulamaları hayata geçirdik dedi. Bosna Hersek Dış Ticaret ve Ticari İlişkiler Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mirko Sarovic, 4 milyon nüfuslu Bosna Hersek ile Türkiye nin dost ve kardeş olduğunu vurguladı. AB ye adaylık başvurusu yaptıklarını, bu yıl aday aday statüsüne geçtiklerini aktaran Sarovic, AB ile serbest ticaret anlaşması yaptıklarını, benzer anlaşmaları Türkiye, Rusya ve İran ile sağladıklarını anlattı. Bosna Hersek in yatırımcılara yüksek kalifiyeli işgücü sağlayabildiğini anlatan Sarovic, geçen yıl Türkiye nin Bosna Hersek e ihraç ettiği ürünlerde yüzde 51 artış sağladığını paylaştı. Sarovic, Türk işadamlarına çağrıda bulundu: Ülkemizin yüzölçümünün yüzde 50 sinden fazlası kaliteli ormanlarla kaplı. Ağaç işleme ve mobilya sektöründe faaliyet yürüten tesisler var. Ülkemiz enerji ihracatçısı olmasına rağmen potansiyeline ulaşmış değil. 3 bin megavatlık yatırım potansiyeli yatırımcıyı bekliyor. Ayrıca 11 milyar euroluk bir projeyle enerji ve ulaşım altyapısına yatırım yapacağız. Geçen yıl Türkiye pazarına 50 milyonluk kırmızı et ihracatı yaptık. Bir o kadar da ayçiçek yağı ihraç ettik. Ahududu ve erikte dünya sıralamasında 15. sıradayız. Türk Dünyası Belediyeler Birliği Başkanı Fahri Solar, 128 ülkede 1100 den fazla üye belediyenin üyeleri olduğunu belirterek, Bosna Hersek te 20 ye yakın belediyenin üyeleri olduğunu açıkladı. Bosna Hersek te yürüttükleri projelere değinen Solar, 12 farklı şehirde 12 okulun Türkçe sınıfını 120 bin avro bedelle yenilediklerini duyurdu. Bosna Hersek Yabancı Yatırım ve Teşvik Ajansı Nina Pobric, Ülkemizdeki yabancı yatırımın büyüklüğü 6 milyar euro. Global krize rağmen yatırımcı çekmeye devam ediyoruz te bir önceki seneye göre yüzde 68.5 artış sağladık. Yabancı yatırımcıların yüzde 36 sı üretim yapıyor. Türkiye den Bosna Hersek e gelen yatırımın büyüklüğü 139 milyon euro. Bosna Hersek te 200 den fazla yabancı şirket faaliyet gösteriyor. Bosna Hersek stratejik bir noktada. Özellikle ulaşım altyapısı yatırımcılar için önemli bir potansiyel. Yabancı yatırımcılar yerli şirketlerle aynı haklara sahip. Bosna Hersek te yatırım alanları şöyle: su kaynakları, solar paneller ve rüzgar santralleri, bakir tarım alanları, turizm, ağaç ve orman ürünleri ile metal işleme. Bosna Bank International Yetkilisi Edin Brkic, bölgedeki şirketlere destek vermek için kurulduklarını belirtti. Brkic, Bosna Hersek ten göçü engellemek için yatırımcı çekmeleri gerektiğini ifade etti. Brkic, tarım alanında yatırım yapacaklar için 100 milyon euroluk tarım fonları bulunduğunu bu alanda faaliyet gösterecek şirketleri destekleyeceklerini anlattı. Bosna Hersek Federasyonu Başkan Yardımcısı Melika Mahmutbegovic, küçük ama büyük kaynakları olan bir ülkeden geldiklerine dikkat çekti: Bosna Hersek e gelen yatırım önemli ve faydalı. Biz yeni bir sayfa açmak ve devlet olarak ilerlemek istiyoruz. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Boşnak kökenli bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak Türk yatırımcıların Bosna Hersek te 12. sırada yeralması ve Bosna Hersek in dış ticaretinden yüzde 3 pay almasından rahatsızım. İlk olarak ticaret hacmi 1 milyar dolara sonra da 2 milyar dolar çıkmalı. Türkiye ülkenin ilk 5 yatırımcısından biri olmalı dedi. Avdagiç, madalyonun diğer tarafına da değindi: Türkiye Cumhuriyeti kırmızı eti sadece ve sadece Bosna Hersek ten ithal ediyor. Bunun tonajının artırılması ve 1 yıllık değil 3-4 yıllık anlaşmalarla ithalatın yapılması sağlanmalı. Ama kırmızı etin Bosna Hersek in dışından geldiğine ilişkin haberler okumamalıyız. Bosna Hersek lokasyon olarak iyi durumda olsa da Türkiye de Bosna Hersek e transport maliyeti yüksek. Bosna Hersek devletinin Hırvatistan ile bu olayın optimize edilmesi ve fiyatların yönetilebilir noktaya çekilmesi konusunda çalışmalı. 4

5 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev in mesajıyla açıldı. Marmara Grubu Vakfı bu yıl 19'uncusu düzenlediği Avrasya Ekonomi Zirvesi'ni başarıyla gerçekleştirdi. Dünyanın dört bir yanından cumhurbaşkanlarını, meclis başkanlarını, bakanları ve dini önderleri İstanbul'da buluşturan 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nde, dünyayı tehdit eden terör, mülteci dramı ve küresel ekonomilerin önündeki belirsizlikler masaya yatırıldı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in geleneksel olarak gönderdiği mesajıyla açılan Zirve'de, Aliyev'in mesajını Azerbaycan Devlet Bakanı Nazım İbrahimov tarafından okundu. Azerbaycan'ın aldığı yükümlülükleri sorumlulukla yerine getirerek ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi ve Avrupa'nın enerji güvenliğinin sağlanması işine büyük katkı verdiğine işaret eden Aliyev, mesajında şunları kaydetti; "Ülkemiz Güney Gaz Koridoru çerçevesinde Şah deniz 2, TANAP ve TAP gibi uluslararası projelerin gerçekleştirilmesi, tarihi İpek Yolu`nun onarılması konusunda çabalarını önemli ölçüde artırmıştır. Asya ile Avrupa`nı birleştiren Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun inşasında artık en son aşamaya gelinmesi de takdir edilmeli. Ermenistan'ın gayri-barışçıl tutumu sonucunda şimdiye kadar çözüme ulaşmamış Yukarı Karabağ sorunu bölge devletleri ve halkları arasında işbirliğinin genişlemesine en büyük engel olarak kalmaktadır. Yurtdışı destekçilerinin yardımına güvenen Ermenistan, işgal altında tuttuğu Azerbaycan topraklarında çekilmek istememekte, statükonu uzatmağa, sorunun barışçıl yolla çözülmesinden çeşitli bahanelerle uzaklaşmağa çalışmaktadır. Kuşkusuz, bölgede gelişimin ve istikrarın güvenli biçimde sağlanması yalnız bu türden sorunların uluslararası hukuk çerçevesinde adaletli çözümünden sonra mümkün olabilir." PAPA'NIN MESAJI Dünyanın dört bir yanından cumhurbaşkanlarını, meclis başkanlarını, bakanları ve dini önderleri İstanbul'da buluşturan 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nde, dünyayı tehdit eden terör, mülteci dramı ve küresel ekonomilerin önündeki belirsizlikler masaya yatırıldı. Zirvenin açılış seremonisinde Türkiye Süryaniler Katolik Patrik Vekili Mgr Yusuf Sağ, Papa Francis'in mesajını okudu. Papa, mesajında "Birisi çevresel diğeri sosyal olmak üzere 2 ayrı kriz ile değil; aksine sosyal ve çevresel boyutları olan tek ve karmaşık bir kriz ile karşı karşıya bulunmaktayız. Yoksullukla mücadele, dışlananların iade-i itibarı ve aynı zamanda tabiatı korumaya dair bir çözüm için oluşturulacak stratejiler entegre bir yaklaşım gerektirmektedir. Ekoloji ve ekonomi önemli konular haline gelmeye başlamıştır." dedi. 5

6 Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş Zirve de yaptığı konuşmada; kaynakları bakımından önemli bir rekabet alanı haline gelen, Türkiye nin ve dünya siyasetini yakından ilgilendiren Avrasya daki gelişmelere, bölge halklarıyla tarihi, kültürel ve coğrafi yakınlık ve derin bağlar nedeniyle kayıtsız kalmanın mümkün olmadığını aktardı: Bölgede istikrarın, ekonomik gelişme ve kalkınmanın sağlanması, enerji ve ulaşım koridorlarıyla Avrasya ve Asya nın sıkı bir işbirliği ve karşılıklı kazanca yönelik olumlu bir gündemle birbirine bağlanması ülkemizin temel hedefidir. Enerji sahasında ülkemiz, üretim ve tüketim bölgeleri arasında önemli bir koridor olmanın sağladığı potansiyelini kararlı bir şekilde geliştirmekte, geleceğe yönelik yatırım ve öngörülerle insani ve çevresel boyutları da gözeten projeler üretmektedir. Türkeş, Azerbaycan ile Türkiye nin kardeş ülke ve halklar olduğunu anımsattı: Bu ülkeler ve halklarla, ortak dil, tarih; sosyal ve kültürel etkileşimin yanısıra yeri geldiğinde karşılıklı ticareti geliştirecek adımlar atılmakta, insan ve malların rahat dolaşımı açısından vizesiz dolaşım anlaşmaları imzalanmaktadır. Azerbaycan ın kadim toprağı olan Dağlık Karabağ da yaşanmakta olan çatışmalarda şehit olan Azerbaycanlı gardaşlarımıza Allah tan rahmet, yaralılara da acil şifalar diliyorum. Türkiye, Azerbaycanlı gardaşlarımızın haklı mücadelelerini her türlü uluslararası platformda savunmaktadır ve savunmaya devam edecektir. Zirvenin açılış oturumunda konuşan Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Diyelim ki Türkiye'de 6. 5 milyon yalıtımı olmayan ev var, daire var. Biz çıkıp yalıtıma güçlü destek verirsek, bu yeni bir iş fırsatı demek İşte enerji verimliliği, basit bir boyutu budur. Mehmet Şimşek, Bizim yolsuzlukla daha güçlü mücadele etmemiz lazım. O nedenle yakında meclisimize siyasi etik yasasını, siyasetin finansmanına ilişkin uluslararası bir yasa gibi birçok düzenlemeyi getireceğiz. Ve Türkiye şeffaflıkta da, yolsuzlukla mücadelede de güçlü iradesini ortaya koymuş olacak" Kalkınmanın anahtarı kadınların iş gücüne katılımıdır. Şimşek, İşgücüne katılım kadınlar arasında. Bu çok önemli bir husustur. Bunun artması gerekiyor. Eğitimde çok önemli bir değişkendir. Sadece kadın erkek eşitliğini her alanda sağlayabilirseniz 2025'е kadar dünya ekonomisi en az 12 trilyon dolarlık bir ilave gelir getirebilecek şekilde çalışmaları var. Şimdi Türkiye de nüfusun yarısını ihmal ederek biz gelişmiş ülkeler seviyesine yaklaşabilir miyiz? Asla. O nedenle kadınların iş gücüne katılımı, kadınların iş hayatında aktif rol oynamasını, kadın girişimciliği çok çok güçlü bir şekilde destekleyeceğiz. Çünkü bu kalkınmanın anahtarıdır şeklinde konuştu. Şimşek, Hakikaten bizim iş aleminin önünü açmak için yargıyı hızlandırmamız lazım, yargıda da performansa dayalı bir kültür lazım. İdeolojik saplantılarla kötü performansla yargı bir yere tabii ki de varamaz. O nedenli biz geçen sene bir yargı Reformu paketi ortaya koyduk, şimdi de bunu uygulamaya koyuyoruz. Ve inanıyorum ki Yargıtay'da milyonlarca dosya birikmeyecek, istinaf mahkemeleri bu sorunu çözmeye başlayacak" şeklinde konuştu. Biz rekabetten korkmuyoruz. Avrupa bizden korksun. 6

7 Biz Avrupa ile her alanda rekabet ederiz ve bunu gösterdik. Bizim Avrupa ya ihtiyacımı var, Avrupa'nın bize ihtiyacı var. Bizim Avrupa'ya demokratik standartlarımızı iyileştirmek için, hukuk devleti ilkesini pekiştirmek için, kurumların kalitesini artırmak için ihtiyacımız var. Avrupa Birliği'nin de aslında küresel sorunların çözümü için Türkiye ye ihtiyacı var. Eğer Avrupa Birliği, bu coğrafyada, Ortadoğu'da, hatta Balkanlar da, Orta Asya'da, uluslararası ilişkilerde, uluslararası sorunlarda daha güçlü bir konumda olmak istiyorsa, Türkiye ile iş birliği yapmasında fayda vardır. Avrupa enerji güvenlik sorununu çözmek istiyorsa Türkiye ile çalışmasında fayda vardır. Hristiyan alemi ile İslam alemi arasında daha doğrusu kültürler, dünler arasında diyaloğu samimi bir şekilde geliştirmek istiyorsa Avrupa halkı Müslüman olan, devleti layık olan, demokratik olan, petrol olmadan refahını artırabilen bir ülke ile güçlü bir iş birliğine gitmesi lazım. Başka türlü bu sorunları nasıl çözeceksiniz. Birbirimizi öldürerek bir yere varamayız. Birbirimizden nefret ederek bir yere varamayız. Bu coğrafya yeterince kan gördü, zulüm gördü. Bizim bunlardan ders çıkartmamız lazım. Bizim bütün farklılıkları zenginlik olarak görüp sorunlarımızı daha çok demokrasi daha çok hak ve özgürlük еksеnindе çözmemiz lazım. Burada AB'ye büyük sorumluluk düşüyor. Terörün dünya için en tehlikeli yol olduğunun altını çizen İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, Türk moda endüstrisinin 30 yılda başka hiçbir sektörde görülemeyecek başarılara imza attığını, hazır giyimden moda üretimine geçişin sürdüğünü kaydetti. Türk ekonomisine yılda 15 milyar dolar katma değer yarattıklarını dile getiren Tanrıverdi, Türkiye'nin 81 vilayetinde üretip 217 ülkeye ihracat yaptıklarını vurguladı. Tanrıverdi, "2015'te parite etkisi nedeniyle kilogram bazında ihracatımız artsa da gelir anlamında azalma gösterdi. Ancak bu yıl ibre yeniden yukarıya döndü. Herhangi bir olumsuzluk olmazsa 18 milyar dolarlık ihracat bekliyoruz. 2023'te 60 milyar dolar ihracatı hedefliyoruz." bilgilerini paylaştı. Hazır giyimden moda endüstrisine geçişin hızlandırılması gerektiğinin altını çizen Tanrıverdi, tasarım, Ar-Ge, patent, marka çalışmalarının önemine dikkati çekti ve bu alandaki çalışmaları nedeniyle hükümete teşekkür etti. 19. Avrasya Ekonomi Zirvesinde önemli isimlerden İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı İbrahim Çağlar, Türkiye'nin jeostratejik konumu ve ekonomik altyapısıyla başlayan konuşmasında İpek Yolunun atar damar ve Türkiye nin ilerlemesi, tüm Avrasya coğrafyası için bir fırsat olduğunu söyledi. Avrasya'nın bugünün dünya siyaseti ve ekonomisi açısından çok önemli bir yer kapladığını Avrasya'nın dünyanın can damarı olduğunu belirtti. " Avrasya içlerine hakim olan dünyaya hakim olur" denildiğini hatırlatarak son 100 yılda yaşanan tüm gelişme ve savaşlara rağmen Avrasya'nın stratejik öneminin artarak devam ettiğini, Avrasya'nın dünyanın kalbi olmayı sürdürdüğünü söyledi. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Genel Sekreteri Asaf Hajiyev, 21. yüzyılda ellerindeki en önemli aracın diyalog olduğunu kaydederek, "Diyalog olmazsa bir gelecek, refah ve barış tesis edilemez. Bu zirve bize bu çerçevede son derece önemli bir diyalog platformu sunuyor. Ortak geleceğimizi nasıl inşa edeceğimiz konusunda fikir veriyor." ifadelerini kullandı. Hajiyev, terörle mücadelenin önemine değindi ve teröristlerin zayıf insanlar oldukları için toplu hareket ettiğini belirtti. 7

8 Çin Halkı Barış ve Silahsızlanma Örgütü Başkan Yardımcısı Yu Hongjun, tarihi İpekyolu nun yeniden inşaa edilme sürecine değindi: İpekyolu geçtiği güzergah boyunca tüm ülkelerin gelişimine katkıda bulunacak. Bu hepimizin çıkarına olacaktır. Tüm ülkelerin katılacağı bir strateji ile İpekyolu nun yani ortak kalkınma projemizin hayata geçirilmesini istiyoruz. Türkiye nin İpekyolu Projesi nde oynayacağı rol önemlidir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adına Prof. Dr. Erman Tuncer ise ekonomik krizlerin sosyal krizlere dönüştüğünü, dolayısıyla bölgesel işbirliğini daha da geliştirmeye ihtiyaç duyulduğunu anlattı: Avrasya büyük bir fırsattır. Ancak avantajların dezavantaja dönüşmesi de mümkündür. Avrasya nın can damarı İpekyolu dur. Bunu tekrar canlandırmak bizim en önemli hedefimizdir. Çünkü bu yol küresel barışa ve refaha giden yoldur. İstanbul Vali Yardımcısı Cemalettin Özdemir, Türkiye nin en önemli kenti olan İstanbul un uluslararası yatırımlar için cazip bir kent olduğunu belirterek, artık dünyada ülkelerin değil şehirlerin yarıştığını dile getirdi. Zirve de yabancı konukların selamlama konuşmasında ilk sözü alan Bosna Hersek Federasyonu Başkanı Marinko Cavara, sivil toplumun savaş ve zorunlu göç konusunda el ele vermesi gerektiğine işaret etti: Sorunlara ortak cevap vermeliyiz. Zorunlu göç, mülteci dalgaları tüm Avrupa yı yakından etkiliyor. Ancak sadece mültecilerin yani zorunlu göçe zorlananlara bakarak sorunu çözemeyiz. Burada önemli olan çeşitli modeller geliştirmek ve ülkeler arası işbirliğini sağlamaktır. Cavara, ekonomik istikrarın her şeyden önce politik istikrara bağlı olduğunun altını çizdi: Önemli olan kazan-kazan durumunun uluslararası değer yaratmada hakim olmasıdır. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, ülkesinde kalıcı federal bir çözüme ulaşıldığı takdirde iki toplumun barış içinde geleceğe kavuşmasının yanısıra bölgesel işbirliğinin de kapısını açacağını anlattı. Akıncı, Doğu Akdeniz in doğalgaz enerji kaynaklarının gerginlik yerine refah sağlayacağını savundu. 8

9 Bosna Hersek Eş Cumhurbaşkanı Mladen Ivanic, güvenliğin ekonomik kalkınmanın, reel yatırımın ve aynı zamanda insanlar arası iletişimin ön koşulu olduğunu kaydetti: Güvenlik meselesini çözmek için birarada ve omuz omuza çalışmamız gerekiyor ların sonunda 15 milyon kişi Avrupa ya gitti sorun olmadı. Ama geçen yıl 1 milyon insanın göçü güvenlik korkusu nedeniyle büyük sorun oldu. Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov, ekonomik, teknik ve kültürel problemlerle dolu bir çağda yaşandığını belirtti: Devletlerarasında güç birliği olmaz ise kötü taraflar arasında işbirliği yükselir. İnsan kaçakçılığı artar. Şunu unutmayalım mülteci veya göçmenler birer rakamdan ibaret değildir. İnsandır ve insan onuruna sahiptir. Bu insanlara insanca yaklaşmak bizim için zorunluluktur. Zirve nin ilk gün öğle yemeğinin şeref konuğu Türkiye Cumhuriyeti 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Avrasya nın ekonomik, ticari kapasitesiyle zengin fırsat ve işbirliğinin odak noktasında olduğuna işaret etti: Son yıllarda bunlardan tam kapasiteyle yararlanmadığımız bir gerçektir. Çünkü bu defa fırsatlardan çok risk ve tehditlerin tartışıldığını, bunlara odaklandığımızı biliyoruz. Bugün karşılaştığımız engeller bölgemizin çok uzak noktalarından çıkan yapılar olarak karşımızda duruyor. Bu engeller bölgenin siyasi aktörlerinin bazı ihmalleri ve siyasi öngörüsüzlükleri veya bencillikleri, gizli emellerinden kaynaklanmaktadır. Gül, Ermenistan ve Azerbaycan arasında süren krizi şöyle değerlendirdi: BM tarafından Azerbaycan toprak bütünlüğü tanınmıştır. Dolayısıyla Karabağ sorununun BM Konseyi nin de ilgili kararlarını göz önüne alarak sulh yoluyla barışçı bir şekilde halledilmesi, işgalin sona ermesi ve Azerbaycan topraklarının bütünlüğünün sağlanması sadece Kafkaslar da değil bütün bölgede barışa çok büyük etki yapacaktır. Gül, Türkiye ile Rusya arasında 5 inci ayını dolduran krizin de bir an önce çözüme kavuşturulması gerektiğini vurguladı: Bunun sadece iki ülke için değil bölge için ve bölgedeki başka sorunların hallinin kolaylaştırılması ve yeni sorunlar çıkmaması için önemli olduğunu düşünüyorum. Oturum un açılış konuşmasını yapan Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Avrasya nın bir kavram olduğunu belirterek, bu önemli bölgede enerji, ekonomi ve ulaşımın işin özünü oluşturduğunu söyledi. İpekyolu kapsamı içinde durum değerlendirmesi yapan Yıldırım, 2018 de hizmete alacakları 3. Havalimanı na ilişkin şunları açıkladı: Dünyanın en büyük havalimanını İstanbul da yapıyoruz. Kamu hiçbir yük almadan dünyanın en büyük havalimanına sahip olacak ve üstüne 1 milyar 100 bin avro yıllık kira parası 9

10 alacak. Yıldırım, yeni havalimanının 150 milyon yolcu kapasiteli, 200 ü aşkın uçağın aynı anda yolcu alabileceği, 1.5 milyon metrekare arazide, 6 piste sahip 11 milyar avroluk bir yatırım olduğunu anlattı. Binali Yıldırım, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi ni 2009 yılında Azerbaycan ile başlattıklarını, bu yılsonunda bu hattı da işletmeye alacaklarını anlattı: Böylece Çin in doğusundan kalkıp Avrupa nın batısına kadar mal ve hizmet götürmenin önünde engel kalmayacak. Yıldırım, Ankara, Konya, İstanbul, Eskişehir ve Bilecik gibi şehirleri birbirine bağlayan, gerçeğe dönüştürdükleri hızlı tren hayali ve bölünmüş yolları anlattı: Bölünmüş yollarda 1 yılda zaman ve yakıt tasarrufundan elde ettiğimiz gelir 5 milyar doların üzerinde. Ayrıca 3 milyon 250 bin ton daha az egzoz gazı havaya veriyoruz. Yollarda ortalama hız arttı, durkalk azaldı, aynı zamanda ölümlü kazalar da son 10 yılda yüzde 62 azaldı. Azerbaycan Milli Meclis Başkan Yardımcısı Valeh Aleskerov, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki iyi ilişkilerin Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı gibi büyük projelerin yürütülmesini sağladığını anlattı. Hazar Bölgesi nde üretilen doğalgazın Türkiye ye, oradan Balkanlar a, İtalya ya ve Avrupa ülkelerine iletilmesini sağlayacak TANAP ve TAP Projeleri nin bugün Bakü- Tiflis-Ceyhan Boru Hattı projesinden de önemli hale geldiğini aktardı. Polonya eski Başbakan Yardımcısı eski Maliye Bakanı Grzegorz Kolodko, yeni kitabında sözettiği yeni pragmatizm kavramını anlattı: Yeni bir paradigma; ben, heteredoks ekonomiyi öneriyorum. Kolodko, rekabette yurtiçi hasılanın büyümesi için gelenekselin önüne geçmek, sosyal psikoloji ve tarih kullanarak incelemeler yapmak gerektiğini ifade etti. Yeni pragmatizmi dikkate almak gerektiğini savunan Kolodko, geleceğe bakmayı önerdi: Güvenlik nedeniyle belirsizliklerle dolu bir bölge görüyoruz. Daima geleceğe spesifik, sürdürülebilir kalkınma üzerinden bakmalıyız. Bunun için üç sacayağı var; değerler, kurumlar, siyaset. Azerbaycan İletişim ve Yüksek Teknolojiler Bakan Yardımcısı Elmir Velizade, bilgi teknolojileri altyapısının tam olarak gelişmediğini, bu yüzden bölgeler ve ülkeler arasında farklılıklar bulunduğunu söyledi. Sofistike biçimde Azerbaycan ın bu konuda gerekli altyapı projelerini gerçekleştirme yoluna gittiğini aktaran Velizade, 2017 de yörüngeye uydu fırlatmayı planladıklarını açıkladı. Türkmenistan Ekonomi ve Kalkınma Bakan Yardımcısı Beyjan Kakajanov, yüzde 3,6 rakamıyla büyüyen Türkmenistan da son yıllarda istikrarlı bir büyüme olduğundan, KOBİ lerin ve maliye sistemlerinin geliştirilmesi gibi hedefleri bulunduğundan söz etti. Kakajanov, yeni hidrokarbon projelerinin hayata geçirildiğini, 2015 te doğu-batı doğalgaz hattını işletmeye açıldığını, Türkmenistan- Afganistan-Hindistan-Pakistan doğalgaz hattının tamamlandığını, yeni teknolojilerin yerleşmesi konusunda çalışmalar yürüttüklerini anlattı. Kazakistan, Türkmenistan, İran demiryolu inşaatının sürdüğünü belirten Kakajanov, bu projenin önemini vurguladı. Kakajanov, ayrıca Türkmenistan da 562 Türk şirketinin faaliyet gösterdiği bilgisini verdi. 10

11 Makedonya Dış Yatırımlar Bakanı Jerry Naumoff, Makedonya ya yatırım yapılması halinde 650 milyon müşteriyle buluşma imkanı olduğunu, yüksek vasıflı işgücü, düşük enflasyonu, güvenli, istikrarlı, dünyadaki resesyona rağmen büyüyen yapısıyla yatırımcılar için cazibe merkezi olduğunu kaydetti. Türkiye ile yatırım koruma anlaşması bulunan Makedonya nın Avrupa da bir firma kurmak isteyen yatırımcılar için ilk sırada yeraldığını belirten Naumoff, Biz Makedonya da, 10 yıl vergisiz yatırım gelir garanti edebiliriz. Yüzde 4 ile Avrupa daki en büyük büyüme rakamlarına sahibiz dedi. Kosova Sağlık Bakanı Yardımcısı Kadir Hüseyin, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi olmayan Kosova nın AB yasalarına uyum çalışmalarına başladıklarını, iklim değişikliği konusunda çok sayıda AB direktifine uygun çalışmalar yürüttüklerini ve sera gazı envanteri hazırladıklarını ifade etti. Türk Keneşi Genel Sekreter Yardımcısı Abzal Saparbekuly, Çin in geleneksel enerjisinin yüzde 45 ini gelecekte yenilebilir enerjiden elde edeceğini, aynı şekilde Avrupa ülkelerinin yenilenebilir enerji stratejilerini desteklediğini vurguladı. Son bir yıldaki gelişmelerin ufuk açıcı olduğunu kaydeden Saparbekuly, Azerbeycan, Türkmenistan, Kazakistan tarafından büyük işler yapıldığını, gümrük geçişlerinin 1 güne kadar indirildiğini ve gümrük geçişlerinde yüzde indirim sağlandığını anlattı. Biopolitik Uluslararası Teşkilat Başkanı Agni Vlavianos Arvanitis, milyonlarca insanın yerinden yurdundan edildiğinin görüldüğünü, insanlığın önünde yepyeni bir düşman bulunduğunu ifade etti. Arvanitis, toprağın, suyun, havanın kirlenmesinin önlenmesi için teknolojide metot bulunabileceğini söyledi. Slavyani Vakfı Başkanı Zahari Zahariyev, Avrasya nın yeni bir yol haritasını Bir Yol, Bir Kuşak Projesi ile çizebiliriz dedi. Projenin uygulanmasının küresel güvenlik sistemine katkısının yanısıra mevcut ilişkilere de katkı sağlayacağını belirtti. ABD (Kuzey Atlantik Ticaret ve Transpasifik Projesi) ile Çin Projesi arasında fark bulunduğundan sözeden Zahariyev, Çin Projesi nin aksine ABD nin iki projesinden ulusal ülkelerin etkileneceğini, bu çerçevede yeni bölümlemelere yol açılacağını, ABD nin statükosunu korumasının yanısıra tekelleşmenin sürdürüleceğini ve çevre üzerinde de son derece olumsuz etkileri olacağını söyledi. 11

12 Moğolistan Barış ve Dostluk Örgütü Temsilcisi G. Tenger, Moğolistan ın ekonomik kalkınmasının 2 puan düştüğünü belirtti. Tenger, İpekyolu nun yeniden canlandırılmasının, Orta Asya ekonomilerini canlandırmasının yanısıra Avrupalı partnerlerle işbirliğini de canlandıracağını dile getirdi. Türk Barter Yönetim Kurulu Başkanı Sırrı Şimşek, Avrupa Birliği nin (AB) Türkiye ye ihtiyacı yoksa Türkiye nin de AB ye ihtiyacı olmadığını söyledi. Ülkelerarası özel barter anlaşmaları yapılması gerektiğini belirten Şimşek, bu noktada barter ortak pazarının ülkeler arasında ticaretin artırılmasında önemini vurguladı. Romanya Prensi Radu, kendi ülkesinde 4 gençten birinin üniversiteye gittiğini belirterek, birçok gencin Avrupa ya seyahat ettiği farklı bir dönem yaşandığına dikkat çekti. Genç nüfusun iyi bir eğitim ve mesleki eğitim kazanmasının önemine değinen Prens Radu, gençlerin tekrar kendi ülkelerine dönmesini sağlayacak projeler oluşturmayı ve bu insanların tekrar kendilerini evde hissetmelerini sağlamayı hedeflediklerini anlattı. Slovenya eski Başbakanı Alenka Bratusek, enerji güvenliğini sağlamak ve sürdürülebilir yeşil büyümeyi karşılamanın en zor işlerden birisi olduğunu aktardı: Benim ülkem AB üyesidir. AB enerjisinin yüzde 53 ünü ithal ediyor. Toplam ithalatımızın 5 te 1 ini enerji oluşturuyor. Enerji kaynaklarını çeşitlendirmek enerji güvenliğini sağlayabilir. Türkiye, Orta Doğu ile Avrupa pazarları arasında ortada duruyor. Slovenya ve Türkiye nin stratejik ortaklık anlaşması imzaladı, enerji kooperasyonu konusunda adım atmış olduk. Slovenya Life Learning Akademisi Başkanı Marjetka Kastner, küresel büyüme olduğunu, gelişmekte olan pazar ekonomilerinden çekinildiğini söyledi. Büyümeyle birlikte sosyal ve siyasi riskler yansısa da Kastner, ekonomik büyümenin olumlu etkilerini de insanların izlediğini kaydetti. Romanya eski Başbakanı Victor Ponta, bundan sonra gerçekleştirilecek tüm Avrasya Ekonomi Zirveleri ne katılarak, 10 yıl sonra kendisinin de on yılını idrak eden üyelere verilen Onur Madalyası nı alacağını dile getirdi. 12

13 Gagavuzya Özerk Bölgesi Başkan Yardımcısı Vadim Cheban, İklim değişikliğine ilişkin önlemleri almak zorundayız diyerek yenilenebilir enerji alanındaki politika taahhüdlerini güçlendirmeleri ve yeni politikaların uygulanmasına ilişkin yenilenebilir enerji hedeflerinin oluşturulması gerektiğini ifade etti. İkinci önemli eylem alanını; küresel ısınmanın azaltılması olarak gösteren ve kalkınmada yenilenebilir enerjinin önemine değinen Cheban, bu konuda tamamlayıcı düzenlemelerin yapılmasının önemini hatırlattı. Yenilenebilir enerjinin oluşturulmasında uluslararası işbirliğinin önemine de dikkat çeken Cheban, Gagavuzya nın güneş enerjisinde önemli projesi bulunduğunu söyledi. Oturum un ardından Marmara Grubu Vakfı Başkanı Dr. Akkan Suver ile Moğolistan Barış ve Dostluk Organizasyonu Başkanı Deleg Zagdjav ile Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş in de katıldığı bir törenle stratejik işbirliği anlaşması imzaladı. 13

14 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi kapsamında İstanbul WOW Otel'de 6 Nisan 2016 Çarşamba günü "Değişimin Önderleri - Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekliyorum" toplantısı Marmara Grubu Vakfı AB ve İnsan Hakları Platformu Başkanı Müjgan Suver'in moderatörlüğünde başarıyla gerçekleştirildi. Müjgan Suver'in "hoş geldiniz" konuşmasıyla başlayan toplantıda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti First Lady si Meral Akıncı ve Slovenya yılı Başbakanı Alenka Bratusek açılış konuşmalarını yaptılar. Meral Akıncı konuşmasında, toplumsal cinsiyet eşitliğinin barış kültürüne güçlü bir ışık olacağını vurgularken; Alenka Bratusek, görevde bulunduğu süre içerisinde özellikle medyanın yaptığı işlerle değil, giyim kuşamıyla eleştirildiğini söyleyerek, iş dünyasında ve siyasette erkek ağırlığının yok edilmesi için kadınların daha fazla öne çıkması gerektiğini dile getirdi. Toplantının panel bölümü, Müjgan Suver'in "100. Maymunun Hikayesi" başlıklı sunumuyla başladı. Toplumsal eşitliğin sağlanması için, nesilden nesile aktarılan zihniyette bir dönüşümün gerekliliğini belirttiği sunumunda Müjgan Suver, dönüşümün sağlanması halinde, bunun yaşamın her alanına yansıyacağını, toplumu ve ülkeyi gelişmiş bir demokrasiye ve kalkınmış bir ekonomiye kavuşturacağını söyledi. Panel konuşmacılarından İstanbul Avcılar Belediye Başkanı Dr. Handan Toprak Benli, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda belediyesince yaptıkları projeleri anlattı. "Kadın dostu bir belediye" olduklarına vurgu yapan Benli, Avcılar'da Türkiye nin ilk kadın aile müdürlüğünü kurduklarını, anne ve babaya yönelik erkek çocuk ile kız çocuğu ayır etmeme sertifikalı eğitimi verdiklerini anlattı. Benli, cinsiyet eşitliğinin erkek istemeden sağlanamayacağını savundu. Turkcell Genel Müdür Yardımcısı İlter Terzioğlu, fırsat eşitliği politikası yürüttükleri Turkcell bünyesinde, cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yönelik kararların ilk sırada yer aldığını, şirketlerinde 18 bin çalışanın sekiz binin kadınlardan oluştuğunu söyledi. KPMG Türkiye Başkanı Ferruh Tunç konuşmasında, kadının iş yaşamında erkekleşerek değil kadının kendi gibi davranarak başarılı olduğunu göstermesi gerektiğini söyledi. Tunç ayrıca, kadının toplumsal hayatta eşit olması için öncelikle toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik efsaneleri yok etmek, hakim dili kırmak gerektiğine de vurgu yaptı. 14

15 "Kız Gibi" kampanya videosunun gösterimiyle konuşmasına başlayan Procter&Gamble Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Tankut Turnaoğlu, işe alım süreçlerinde ve sonrasında "çeşitlilik ve dahil etme" stratejisi doğrultusunda hiçbir çalışanının cinsiyeti, ırkı, inancı, yaşı vb kişisel özellikleri nedeniyle ayrıştırmadıklarını, tam tersine her türlü çeşitliliği bir zenginlik olarak gördüklerini belirtti. "Kadın öncelikle cesur olmalı" diyen Slovenya IEDC-Bled Yöneticilik Okulu Kurucu Başkanı Prof.Dr. DanicaPurg, toplumsal cinsiyet eşitliğinin insan haklarının temel şartı ve ekonomik gelişim için bir zorunluluk olduğuna vurgu yaptı. Purg konuşmasında; "Dinine, ideolojisine, refah seviyesine bakılmaksızın her ülkede, değişimi getirecek olanlar, değişimin özneleri olan kadınlardır" dedi. Kendi kişisel tarihinde bir kadın olarak yaşadığı zorluklardan örnekler veren Kosova Diyalog Bakanı Edita Tahiri konuşmasında, kadınların iş ve siyaset yaşamına daha fazla katılımında kota uygulamasının önemine işaret etti. Kosava'daki savaş sonrası siyasette bir kota kampanyası düzenlediğini aktaran Tahiri, kotanın yapay bir durum olmakla birlikte insanların düşünce felsefesi değiştiğinde kalkabilecek bir uygulama olduğunu anlattı. Tahiri konuşmasını, "Yeni bir zihniyet için yeni emsaller oluşturmalıyız" diyerek bitirdi. Bosna Hersek Parlamentosu Milletvekili Sosyal Demokrat Parti Siyasi Direktörü Damir Masic, mevcut seçim kanunlarında değişikliğe gidilmesi gerektiğini, kadınların yeterli oranda temsil edilmesiyle cinsiyet eşitliğinin daha kolay sağlanacağını söyledi. Masic ayrıca, cinsiyet eşitliğini sağlayacak mekanizmaların ve kalıcı kurumsal yapıların, devlet ve yerel yönetimler düzeyinde oluşturulması gerektiğine vurgu yaptı. Tasarımcı Letizia Reuss, sanat dünyasında erkek egemenliğinin varlığına işaret ettiği konuşmasında, son yıllarda kadınların ortaya koydukları mücadelenin bu egemenliği ile kadınların ağırlığının ortaya çıkmaya başladığını aktardı. Avusturya Arşidüşesi Toskana Prensesi Camilla Habsburg Lothringen ise cinsiyet eşitliği konusunda annelerin gücüne inandığını belirttiği konuşmasında, kadınların hangi statüde olurlarsa olsunlar, kendi görüşleri ve kararları için mücadele etmeleri gerektiğini belirtti. Panel konuşmacıları ve ardından diğer konuklarla birlikte aile fotoğrafının çekildiği "Değişimin Önderleri" toplantısının sonuç bildirisi aşağıdadır: 15

16 DEĞİŞİMİN ÖNDERLERİ "Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Destekliyorum" TOPLANTI SONUÇ BİLDİRİSİ Toplantıdaki deneyim aktarımları ve araştırma sonuçları, kadınların liderliğindeki şirketlerin, erkeklerin liderliğindeki şirketlere göre daha başarılı olduğunu ispatlamıştır. Buna rağmen hem özel sektörde hem de kamuda hâlâ kadın yönetici sayısı %10'un üzerine çıkamamıştır. Aynı fotoğrafı ulusal parlamentolarda ve yönetim kurullarındaki üye sayılarında da görmekteyiz. Bütün karar organları, bütün toplantılar hâlâ erkek ağırlıklı. Bu gerçekler ışığında özel sektör ve kamunun karar organlarındaki kadın sayısını arttırması kaçınılmazdır. Bunun için niteliğin niceliğe dönmesinde kritik sayı kabul edilen %35 oranına ulaşıncaya kadar kurumların ve siyasi iradenin kota ve benzeri özel uygulamalara geçmesi kaçınılmazdır. Ülke parlamentolarının, kamu ve özel sektör kurumlarının artık bir kadın ajandası olmak zorundadır. Günümüzde bu konuda başarılı olan AB ülkeleri, Slovenya, Kosova parlamentoları, Avcılar Belediyesi, Turkcell, P&G, KPMG gibi şirketler, yönetimler ve parlamentolar varsa aynı konseptle diğer şirketler, yönetimler ve parlamentolar da başarılı olabilirler. İmzalanan uluslararası anlaşmalar ışığında; cinsiyet eşitliği konusunda toplumda ayrımcı gelenek ve klişeleri bir yana bırakıp algı değişikliği yaratmak, kadınların konumunu ve oranını yükseltmeye yönelik uygulamaları hayata geçirmek, cinsiyete duyarlı aile, okul ve iş yeri ortamları ana hedeflerinde toplumun dönüşümünü sağlamak, her şeyden önce yönetimlerin görevidir. Sürdürülebilir kalkınma gündemlerinin çevresel, sosyal, ekonomik eksenlerine, toplumsal cinsiyet eşitliğinin eklenmesi kaçınılmazdır. Bu temelde yönetimler, özel sektör, üniversite ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmalıdırlar. Yönetimlerden, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda önceliklerin nasıl belirleneceği, hedeflerin nasıl uygulanacağı, verilerin ve hesap verebilirliğin nasıl izleneceği konularında bir açıklama yapmalarını bekliyoruz. Bu uygulamalar sürecinde şeffaflık, daha güçlü bir inceleme ve hesap verebilirlik için ısrarlıyız. Ayrıca yerel, bölgesel ve uluslararası seviyede gelişmelerin izlenebilmesi için bağımsız değerlendirme mekanizmalarının oluşturulması gerekliliğine inanıyoruz. 16

17 Kafkasya ve Azerbaycan Şeyhülislamı Allahşükür Paşazade Toplantının Medeniyetler İttifakı ve Dünya Barışı na katkı sağlamasını temenni etti. Dünya Barışı nın tehlikeye girmesinin nedeninin insanların Manevi Değerlerinden uzaklaşması olduğunu ifade etti. Ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlhan ALİYEV in Çok Kültürlülük uygulamasını Dünya üzerinde ilk defa Azerbaycan da başlatan lider olduğunu ekledi. Ekümenik Patrik Bartholomeos İstanbul un Asya ve Avrupa nın kesişme noktasında olduğunu belirtti. Günümüzde Terörizm in uluslararası gündemin ilk sırasını işgal ettiğini söyledi. Terörizm Paris ten Lahor a kadar Dünya nın her yerinde göründüğünü ve Vandalizm Metodunu kullandığını belirtti. Özgürlüğün gelecek için umut olduğunu ancak dayanışma olmadan özgürlüğün olamayacağını, aynı kaderi paylaştığımız için dayanışmayı artırmamızın gerekliliğini ekledi. Bütün dünyada Terörizm nedeniyle korku olduğunu, Terörün sınır tanımadığını, Teröristlerin dini kullandıklarını belirterek sözlerini sürdürdü. Dinin yegâne korkusu Tanrı olmalıdır. Çünkü Tanrı korkusu bilgeliğin başlangıcıdır. Oysa teröristler dini kullanarak korku salmaktadırlar. Teröristler Tanrı ya inanmazlar. Din adına her suç dine yapılan haksızlıktır. İnsanların bencilliği ile mücadele etmek gerekir. Gelecek için özgürlük şarttır ve dayanışma olmadan özgürlük olmaz. Dayanışma, kardeşlik anıdır. İllegal göçe karşı çıkmalıyız ve illegal örgütlerin yarattığı terör ve göçü engellemeye alışmalıyız. İnsanların tersine göçü teşvik etmeliyiz. Karşımızdaki her insanı komşu kabul etmeliyiz. Şu anda mülteciler sorunu ile karşı karşıyayız ve bu insanlar Tanrı nın bize gönderdiği komşulardır. Göç ulusal sınırları aşan uluslararası hale gelmiştir. Dinler arası iş birliği sağlanmalıdır. Göçe karşı sorulu davranmalı, mültecilere destek olmalı ve göçün yoğun olduğu ülkelere yardımcı olunmalıdır. Fakirlikle mücadele etmeli ve sosyal problemleri çözmeliyiz. Din sosyal kapsayıcıdır ve bize yükümlülüklerimizi hatırlatır. Bize duyarlı olmayı ve sürdürülebilirliği sağlar. Biz Tanrı nın yarattığıyız ve dünyamıza sahip çıkmalıyız. Hepimiz Tek Bir Tanrı ya ve onun yarattıklarına karşı sorumluyuz diyerek sözlerini tamamladı. Ürdün ( E ) Başbakanı Taher Al Masrı Terör insanları bölen ana eksendir. Ekonomik, sosyal ve dini farklılıklar ayrıştırıcı nedenler olabilir. Ama etkileşim çok önemlidir. Biz farklılıkları zenginlik saymalıyız. Farklılıkları savaş sebebi olmaktan çıkarmalıyız. Uluslararası terörizm önlenmelidir. Çünkü Göç Sorunu nun kökeninde Uluslararası Terörizm vardır. Bugün yaşadığımız acılara son vermek için sorunun kökenine inmeli ve 20 Yüzyılın başına dönmeliyiz. Bu yüzyılın başında meydana gelen olaylar aslında bir önceki yüzyılın devamı niteliğindedir ve bu yüzyılı iyi okumalıyız. Son iki yüzyılda farklı etnik gruplar soykırımdan kaçmak için ülkelerini terk ettiler, şimdi Ortadoğu daki savaş bu göçün ana nedenidir. Sudan, Somali ve şimdi de Suriyeliler göç etmek zorunda kalıyorlar. Savaş ve zorunlu göçlerin maliyeti göçmen mülteci kabul eden ülkeler için yüksektir. Ancak asıl göç veren ülkelere çok daha büyük maliyetler yüklemektedir. 17

18 Belçika Devlet (E) Bakanı Emir Kır Terörden etkilenen bir ülkenin temsilcisi olarak sizlere hitap ediyorum. Dünyanın çeşitli ülkelerinde ulusal çapta terörizmden etkilendik ancak terörizm uluslararasıdır. Şimdi demokratik haklarımız terörizm ile risk altındadır. Bu nedenle uluslararası toplumlar olarak bir arada olmak uluslararası terörle etkili bir mücadele şeklidir. Belçika da neden saldırı oldu? Pek çok soru var. Kurulan soruşturma komisyonu bunu araştırıyor. Terör küresel bir eylemdir. Terörle mücadele hem Avrupa ve hem de dünya gelinde olmalıdır. Mücadelemiz hem askeri hem de güvenlik kuvvetleri ile önleyici önlemler şeklinde olmalıdır. Sırbistan Müftüsü Muhammed Jusuf Spahic Müftü; Herkes Allah a aittir. Bizim Musamız, İsamız, Muhammedimiz var, bunlardan başka sözde dini liderlere tapmamalıyız. Terörizm korkuya yol açar, ama bu gerçek korku değildir. Gerçek korku Tanrı korkusudur. Suriye den gelen insanlar Mülteci değildir. Onların kendi evleri var, kendi vatanları var ama onlar kendi yurtlarından zorla sürüldüler. Bu bir Etnik ve Dini temizliktir. Bugün de tarihte gördüğümüz mücadelelerin acı hikayelerinin aynısını görüyoruz. Hz. Musa nın Firavun la mücadelesinin hikayesi, Hz. İbrahim in Nemrut la mücadelesinin hikayesi ve Son Peygamber Hz. Muhammet in Kavmiyetçiler ile mücadelesinin hikayesine benzer mücadeleleri maalesef yaşıyoruz. Türk Süryani Kadim-Ortodoks- Cemaati Ruhani Reisi Yusuf Çetin Türkiye deki ve Suriye de ki Süryaniler GÖÇ nedeni ile yok olmak tehlikesi altındadırlar. Bu bölgede yaşayan Süryaniler en çok sıkıntı çeken topluluk olmuştur. Suriye Süryanileri çok acı çekmektedirler. Göç eden Süryaniler İstanbul merkezimize sığınmıştır. Bu Süryanilere biz yarım etmeye çalışıyoruz. Başbakan Ahmet Davutoğlu bize her türlü desteği sağladı. Hiçbir din ve mezhep ayrımı yapmadan bütün mültecilere yardım etmeliyiz. Savaş ve terör din, milliyet, mezhep, tanımıyor. Oysa bizim ilahi dinlerimizin içinde pek çok ortak değerimiz vardır. Bu ortak değerlerimizi insanlığın ortak sorunları için kullanmalıyız. İlahi dinlerin temelinde SEVGİ vardır. Semavi din mensupları kardeşçe işbirliği yaparak beraberce Barış ve Huzur içinde yaşamalıdır diyerek sözlerine son verdi. Romen Senatör-Sosyal Demokrat Parti Ulusal Konsey Başkanı Mihal Fifor Terörizm Dünya nın her yerinde görülüyor. Çok yakın zamanda Brüksel de Paris te ve Lahor da olduğu gibi. Terörizm ve çatışmalardan kaçan insanlar da mülteci konumuna düşüyorlar. Türkiye Göç ve Mülteci Krizini çözmede çok başarılı oldu. Romanya Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraftır. Avrupa daki Mülteci Sorununu çözmek için Suriye deki sorunu çözmeliyiz. Suriye halkı özgürlüklerini kaybetti. 18

19 Bosna-Hersek Federasyonu Yerinden Edinmiş Kişiler Ve Mülteciler Bakanı Edin Ramic Bosna Savaşını sona erdiren DAYTON BARIŞ ANLAŞMASI nın 7. Maddesinde Göçmen ve Mülteci lerin haklarını koruyan hükümler bulunmaktadır. Halen 2,2 milyon göçmen Boşnak evlerine dönememektedirler. Resmi rakamlara göre 1 milyon Boşnak Bosna-Hersek dışında yaşamaktadırlar. Toplam Boşnak göçmen sayısı 2 milyonu bulmuştur. Bunlar savaştan sonra Bosna-Hersek e geri dönmemişlerdir. Eğer ülkelerine geri dönerlerse Bosna da ekonomik gelişme artacaktır. Bugün Bosna nın nüfusu 4 milyondur. Nüfusun yarısı kadar Boşnak ülke dışında yaşamaktadırlar. Bu ekonomik potansiyelden yararlanılmalıdır. Gagavuz Özerk Bölgesi Eski Cumhurbaşkanı Mihail Formuzal Dünyada küresel sorunlar yaşıyoruz. Bunların başında petrol fiyatlarının aniden aşırı düşmesi, Uluslararası Terörizm ve Göç sorunları geliyor. Avrasya Bölgesinin en büyük 2 ülkesi olan Rusya ve Türkiye arasında kriz çıkması Gagavuzya ve Moldovya gibi küçük ülkeleri çok olumsuz bir şekilde etkiliyor. Gagavuzya coğrafi olarak küçük, nüfusu az, ekonomisi zayıf ve doğal kaynakları da çok kıt olan bir ülkedir. Kendisini besleyebilmek için Dünya ekonomisi ile entegre olması gerekmektedir. Bu yüzden Gagavuzya Moldovya Cumhuriyeti ile böyle bir ilişki içerindedir. Ayrıca Gagavuzya olarak 20 yıl önce de Türkiye ile entegre olduk. Biz Gagavuzya olarak tam bağımsız da olabilirdik Ancak Moldovya içerinde özerk kalmamızın bizim için daha iyi olacağına düşündük. Gagavuzya olarak özerkliğe karar verirken, Göç ün etkilerini de iyice araştırdık. Gücümüzü ve potansiyelimizi dikkate alarak özerkliğe karar verdik Gagavuzya birçok yerel ve uluslararası tehditlerle karşı karşıyadır ancak güçlü olursak bu tehditlere karşı koyabiliriz. Hollandalı Senatör- Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamble Onursal Başkanı Rene Van Der Linden Duraklayan batı ekonomisi, enerji, su sorunları, iklim değişikliği, yüksek işsizlik oranları ve ZORUNLU GÖÇ bugün küresel sorunlarımızdır diye sözlerine başladı. Bu sorunları çözmemiz için uluslararası işbirliği yapmalıyız de Dünya çapında 2 çok önemli ve müspet olay oldu. 1) BM Sürdürülebilir Döngüsel Ekonomik Kalkınma Konferansı, 2) BM İklim Değişikliği Anlaşması yılında Dünya nüfusu 9,5 milyar kişiye ulaşacak ve gıda ihtiyacı da 2 katına çıkacaktır. DÖNGÜSEL EKONOMİ çok önemli, Döngüsel Ekonomi prensiplerinin uygulanması ile 2 milyon kişiye ek iş ve kaynak kullanım verimliliğinde % 30 artış sağlanacaktır. Döngüsel Ekonomi kavramında TÜKETİCİLER için bir malın Mülkiyeti yerine Paylaşılması esas olmaktadır. Avrasya Bölgesinde de Döngüsel Ekonomi uygulanmalıdır. ÇEVRE sorunlarının yanı sıra GÖÇ ve BÖLGESEL ÇATIŞMALAR ile ULUSLARARASI TERÖRİZM sorunlarını da çözmeliyiz. Ayrıca İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ konusunu da ihmal etmekteyiz ancak iklim değişikleri ve küresel ısınma kuraklık ve susuzluğa yol açacağı için ULUSLARARASI GÖÇ sorunu daha da artacaktır diyerek sözlerini bitirdi. 19

20 Türkiye Süryanileri Katolik Patrik Vekili Mgr Yusuf Sağ Sözlerine salonda bulunan değişik din ve mezheplere mahsup bütün din adamlarına kardeşim diyerek başladı. Küresel sorunların GÖÇ, ÇEVRE ve TERÖR olduğunu belirtti. Ben Çevre den başlayacağım çünkü Çevre ye önem vermezsek gelecekte çok büyük sorunlarla karşılaşacağız. Böyle giderse Toprak Ana, Su ve Hava Baba ölecekler. Bugün Terör ü sonlandırabiliriz. Ama Ana ve Baba ölünce çocuk olamaz. Havayı, suyu, toprağı Allah mı, Melekler mi kirletiyor? Dünyada 1 yılda 1 trilyon 700 milyar dolar sırf SİLAHLANMAYA harcanıyor. Dünyada 450 milyon insan açlık sınırının altında yaşıyor. Silahlanmaya 1,7 trilyon dolar harcanıyor da niye ÇEVRE SORUNLARI na 200 milyon dolar harcanmıyor? DİNLERARASI DİYALOG ve İŞBİRLİĞİ sağlanmazsa uluslararası terör hiçbir zaman bitmez. Bugün savaşı teşvik eden din adamları var. Ben TEVRAT ve KURAN ı okudum. Hiçbiri başka insanları ve dinleri yok saymıyor. Bütün kutsal kitaplar bütün insanlığı kapsıyor. Kimseyi ötekileştirmiyor. İnanları da inanmayanları da kardeş sayar. İnsanlar birbirlerine düşman olmamalı. Dünyadaki servetin % 85 i dünya nüfusunun % 15 ine gidiyor. İşte Terör bundan çıkıyor. Fakir ve aç insanlar teröre yöneliyorlar. Ben aç kalırsam ben de çalarım. DİNLER BARIŞMALIDIR. Prof. Davutoğlu nun Başbakanlığında DİNLER ARASINDA DİYALOG başlatıldı. Ben buna önem veriyorum. Teknoloji bize çok faydalar sağladı. İnsan ömrü 40 yaşından 80 yaşına çıktı. Teknolojinin iyi yanları bize fayda sağlarken kötü kullanımı yani teröristlerin ileri haberleşme ve silah teknoloji araçlarını kullanmaları da bize kötülük yapmaktadır diyerek sözlerini bitirdi. Avusturya Savunma (E) Bakanı Werner Fasslabend Suriye den göç yollarını haritalarla göstererek sunumuna başladı ve 2015 yıllarında bütün Kuzey Afrika dan Avrupa ya göçü görsel olarak harita üzerinde açıkladı. Dünyada kitlesel göç söz konusudur. Afrika dan Ortadoğu ya kadar yaklaşık 8 milyon mülteci göç halindedir. Güçlü ülkeler sınırlarını bu mültecilere kapatmıştır ve sınırlarını korumaktadırlar. Elbette göçün ilk sebebi savaş olmakla birlikte iklim şartları ve ekonomik şartlar da göçü tetiklemektedir diyerek sunumu sürdürdü. AB nin en önemli ortak politikalarından biri SERBEST DOLAŞIM dır. Ancak dış sınırlar problemli olunca AB içindeki Serbest Dolaşım da tehlikeye girmektedir. Avrupa (E) Bakanı Egemen Bağış Konuşmasına İstanbul un özelliklerinden bahsederek başladı. Dünya üzerinde 3 ayrı İmparatorluğa başkentlik yapmış başka bir şehir yoktur dedi. Devamla; biz sığınmacıların sorunlarını iyi biliriz. 500 sene önce İspanya dan kaçan Musevilere kucak açtığımız gibi 2. Dünya Savaşında Avrupa dan kaçanlara da kucak açtık. 1. Körfez Savaşından sonra Saddam dan kaçanlara kucak açtık, ev sahipliği yaptık. Humeyni bile geçmişte bize sığındı. 4 senedir de 2,7 milyon Suriyeliye kucak açıyoruz. Avrupa 1 mülteciye 1,5 dolar harcarken biz 7,5 dolar harcıyoruz ve mültecilere Avrupa dan çok daha konforlu bir yaşam sağlıyoruz. Son 30 yıldır Avrupa nın bize iade ettiği tek bir PKK lı terörist yoktur ama biz Avrupa nın bizden talep ettiği her suçluyu Avrupa ya iade ediyoruz. Avrupa samimi değil. Belçika yıllarca bizim en büyük işadamlarımız öldüren teröristleri korudu, geri vermedi. Bugün Dünyada hiçbir ülke uluslararası terörizmle tek başına mücadele edemez. Terörle mücadelenin tek yolu uluslararası işbirliğidir. Uluslararası terör örgütleri arasında işbirliği var ama teröre karşı mücadele eden ülkeler arasında işbirliği yok diye sözlerini sürdürdü. 20

21 İsviçre den Reuss Alman Evi nden Letizia Reuss Terörizm ve Göç iç içe geçmiş sorunlardır. Öncelikle işe mevzuatla başlanmalıdır. Avrupa da iltica politikası nasıl başladı. Mülteciler önce Avrupa da bir ülkeye giriyorlar. Bin EUR verirseniz sizi bir Avrupa ülkesine ulaştırılar sonra sizi köle yaparlar fuhuşa ve terör örgütü militanlığına sürüklerler yılında özel bir pasaportla Türk ve Süryani mülteci statüsü kapsamında Avrupa ya göç etti ve bunu organize eden teşkilat NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ aldı. Diğer bir konu Müslümanlığın teröre eğilimidir. Çünkü İslamiyet te kadın ikinci plandadır. Böylece CİHAD fikri hızla kök salmaktadır. Kız çocukları erkek çocukları ile aynı eğitimi almalıdırlar. Batıdaki Müslüman toplumlara İslami eğitimin yanı sıra Batı edebiyatı da öğretilmelidir. Böylece insanların eşit olduğu gösterilmeli Cihadı n önü kesilmelidir. Avrupa Enerji Politikaları Komisyonu Başkan Danışmanı Alina Barbulescu GÖÇ AB nin gündeminde olan en önemli konudur. Göç konusunda ulusal çabalar yerine Avrupa boyutunda makro politikalar alınmalıdır. Avrupa için bir ORTAK GÖÇMEN POLİTİKASI na ihtiyaç vardır. Göçmenlerin topluma ve iş piyasalarına entegrasyonu sağlanmalıdır. Uluslararası ortam göçmen kaçakçılarının hain planlarına engel olmalıdır. İnsanlar etnik, dini, kültürel ve cinsel kimliklerine göre ayrımcılığa tabi tutulmamalıdırlar. Yeni gelen mültecilerin topluma entegre olmaları için onlara yardım edilmelidir. Burada uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarına büyük görev düşmekte olduğunu ifade etti. Bosna Hersek Parlamentosu Halklar Meclisi Birinci Başkan Yardımcısı Safet Softic Ortadoğu daki silahlı çatışmaların sonucu büyük göçlere sebebiyet vermiştir. Özellikle Irak ve Suriye den Göç uluslar arası bir sorundur. Bosna-Hersek in mültecilere kucak açma kapasitesi vardır. AB nin bütün kurum ve ajansları GÖÇ Sorununu çözmek için taahüt altına girmişlerdir. Biz Bosna-Hersek olarak mülteciler için bazı kurumlar oluşturduk. Ayrıca bir İstihbarat ajansı oluşturarak gelen mültecilere güvenlik soruşturması yapıp terörist unsurların mülteciler arasına sızmayı önlüyoruz diyerek sözlerini bitirdi. Romanya Parlamentosu Milletvekili ve (E) Kültür Bakanı Ionut Vulpescu Türkiye zorunlu göçün hedefindedir. Bu konuda AB ve ABD işbirliği yapmalıdır. Türkiye yi takdir ediyoruz. Enformasyon teknolojisinin kullanılması ile göçler daha büyüdü. Buna karşı politikalara ihtiyaç vardır. Buradaki sorunları sadece MEDENİYETLER ÇATIŞMASI ile anlaşılması ve siyasi diyalog şarttır.iklim değişikliği,ekonomik krizler gibi sorunlar devletlerin vatandaşlarına karşı vazifelerini yapamamalarına ve insanların göçe zorlanmalarına neden olmaktadır.totaliter rejimlerde DEVLET TERÖRÜ vardır diyerek sözlerine son verdi. 21

22 Bosna Hersek Federasyon Başkan Yardımcısı Melika Mahmut Begovic Terörizm enternasyonal bir sorundur ben Bosna dan geliyorum Boşnaklar çok büyük travmalar yaşamış bir toplumdur. Bosna Hersek yüzyıllar boyu DOĞU ve BATI kültürlerini birlikte yaşamıştır. Yani Doğu ve Batının bağlandığı yerdir. Ancak bu coğrafya yani Balkanlar hoşgörünün olmadığı bir coğrafyadır. Halen savaş riski vardır. 20 yıl önce yaşanan savaşın izleri ve acıları hala tazedir Biz bu uluslararası sorunlara alışığız TERÖRİZM den korkmuyoruz ve uluslararası terörizmi birlikte çözeceğimizi umut ediyorum. Özellikle sosyal eşitsizliğe uğrayan gençler RADİKALİZM ve TERÖRİZM e meğillidirler. Çin Halkı Barış Ve Silahsızlanma Örgütü Başkan Yardımcısı ve ÇHC Parlamentosu Milletvekili Yu Hongjun Terörizmin finansmanı bloke edilmelidir. Radikalleşmenin önüne geçmeliyiz entegre bir yaklaşımla hem terörizmin nedenlerini hem de sonuçlarını doğru analiz ederek çözmeye çalışmalıyız insanların ekonomik kalkınmalarına katkıda bulunarak terörizmin kaynaklarını kurutmalıyız. Orta doğuda barış ve istikrara ihtiyaç vardır. Orta Doğu medeniyetin beşiğidir. Farklı dinler birbirine hoşgörü göstermelidir Böylece terörizm ve göç sorunları çözülebilir dedi ve sözlerine son verdi Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özlem Çuhadar Terörün yok ettiği sanat eserlerinden bahsetti. Sanatın ve bilimin iltifat görmediği toplumlardan GÖÇ olur. Terör ülkemizde sadece güvenlik görevlilerine değil sade vatandaşlara ve sanat eserlerine de zarar vermektedir. Tarihten örnek verirsek Palmira Antik kentinin yıkılması Roma nın yakılması Taliban ın Afganistan da kültür varlıklarını tahrip etmesi gibi. Palmira İŞİD tarafından tahrip edilmiştir. Ülkemizde de Diyarbakır ın SUR ilçesinin de aynı kaderi yaşamıştır. Sur ilçesi Dünya Kültür Mirası listesindedir. Ancak terör olayları nedeni ile SUR ilçesi tamamen yıkılmıştır. En başta Fatih Paşa Camii bu tahribattan etkilenmiştir. Medya da Kurşunlu Camii diye adlandırılan camii nin özellikleri:1.) 500 yıllıktır 2.) Osmanlı nın Diyarbakır daki ilk eseridir. 3.) Mimar Sinan ın İstanbul da inşa ettiği Şehzade Camii nin planı ile aynı planda inşa edilmiştir. Ancak çok daha ilginç olan Şehzade Camiinden 25 yıl önce yapılmıştır. Mimberi altın kaplamadır kubbesi kurşun kaplamadır. Camii teröristlerce tamimiyle tahrip edilmiştir. Türkiye Hahambayısı İzak Haleva ZORUNLU GÖÇ ve MÜLTECİLER SORUNU bugün İnsanlığın önünde duran en büyük sorundur. Tarih boyunca dünyada birçok zorunlu göçler olmuştur. Tarihte en çok zorunlu göç kaderini yaşamış Yahudi toplumunun bir parçası olarak bugünkü sorunları çok iyi anlıyorum geçmişi tarihe gömüp günümüze bakarsak ülkelerin bölünmeleri, ailelerin parçalanması geleceğe dönük hayaller ve ümitlerin yıkılması büyük sorunlara yol açmaktadır. Ben bir din adamı olarak bütün insanlara sabır diliyorum ama insanlığımdan dertlere derman olamamanın çaresizliğinden utanıyorum. Bugün mültecilerin 22

23 sağlık, eğitim, barınma ihtiyaçlarını karşılamak insanlık borcudur. Ancak bu geçici bir çözümdür. Esas olan kalıcı çözüm bu göçmenlerin en kısa zamanda yurtlarına dönebilmeleri ve güven ve refah içinde yaşamlarını sürdürmelerinin sağlanmasıdır diyerek sözlerini tamamladı. Karadağ İçişleri Eski Bakanı Jusuf Kalamperovic Toplantının Göç ve uluslararası Terörizm gibi küresel sorunlara somut çözümler getirmesini temenni etti ve düzenleyenlere teşekkür etti. Avrupa Mesleki Eğitim Enstitüleri Birliği Başkanı Thiemo Fojkar İnsanlar kendi ülkelerinde maruz kaldıkları tehditlerden kurtulmak için göç etmek zorunda kalıyorlar. Biz mesleki eğitim kurumu olarak kişilerin toplumlarına entegre olmak için eğitim şarttır diyoruz. Biz mesleki eğitimin göç sorununu büyük ölçüde çözebileceğine inanıyoruz.2. Dünya savaşında milyonlarca Polonyalı Doğuda Batıya milyonlarca Alman da Polonya dan Almanya ya sürülmüşlerdir. Biz Almamlar bu yarayı iyi biliriz. Eşitsizlik olan yerde radikalleşme olur. Toplumun dışına itilenler kaybedecekleri bir şeyleri olmadığı için Radikalleşirler ve teröre bulaşırlar onun için MESLEKİ EĞİTİM ile bunlar topluma entegre edilmelidirler. Bizim kuruluşumuzun ortağı çeşitli ülkelerde faaliyet göstermektedirler. Her yaştan kişiye eğitim hizmeti veriyoruz. Ve faaliyetlerimizi 70 yıldır sürdürüyoruz. Burada endi deneyimlerimi anlatıyorum. Ancak bugünün şartlarında yetersiz kalıyor çünkü Terörizm durmuyor Mültecilerde durmuyor. Senegal Ekonomi Bakan Yardımcısı Deba Sow Mali, Nijerya ve Senegal, sahihsiz yeni Sahra da teröristler ve Mülteciler barınmaktadır. Biz Batı Afrika da terörizm in niye arttığını incelemeliyiz. Kadın ve çocukları korumalıyız yoksullukla mücadele radikalleşmeye karşı en etkili yöntemdir. CİHAD çı ideoloji ve felsefe nin önüne geçilmelidir. Senegal in % 95 i Müslümandır ama yüzyıllardır Müslüman ve Hristiyanlar bir arada barış içinde yaşamaktadırlar. Halen Senegal de Mülteci olduğunu ifade edip sözlerini tamamladı. 23

24 Oturum un moderatörlüğünü yürüten ve açılış konuşmasını yapan Marmara Grubu Vakfı Başkanı Dr. Akkan Suver, Avrasya Ekonomi Zirveleri nin başlangıcı olan 5 Nisan tarihinin aynı zamanda Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının açıldığı tarihe denk gelmesinin bir STK olarak kendileri için çok büyük mutluluk olduğunu kaydetti. Projenin hayata geçirilmesi için en az 10 yıl çok uğraştıklarını ve bu uğraşlarında üç değerli devlet büyüğünün; Türkiye Cumhuriyeti 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Gürcistan önceki Cumhurbaşkanı Edward Schvarnadze ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev in de çok emekleri bulunduğunu ve onları rahmetle andıklarını ifade etti. Demirel in Avrasya Ekonomi Zirveleri nde bu bilge insanları biraraya getirdiğini ve cumhurbaşkanları oturumlarından bugün Romanya eski Cumhurbaşkanı Emil Constantinescu olduğunu hatırlatan Dr. Suver, Dünyada ve özellikle bölgemizdeki savaşı sona erdirecek olan üst birlik BM dir, bu sıcak savaşın en çok kavurduğu da bizim bölgemizdir, aslında gelecek dönem BM Genel Sekreteri bu bölgeden seçilecek, inanıyorum ki, olaylar daha hakim olarak değerlendirecektir dedi. Bosna Hersek Federasyon Başkanı Marinko Cavara, bazılarının günümüzdeki durumu suni bir Soğuk Savaş dönemi olarak nitelediğini bazılarının da yeni bir savaş dönemi dediğini belirterek, Bugünkü tehlike ise soğuk savaşa nazaran ilişkiler o kadar kötü ki nükleer savaşla total savaşa ve bütün dünya savaşına yol açması sözkonusu. İnsanlık, dünyanın yeni bir dünya savaşına sürüklenmesine dur diyebilecek midir? Nükleer silahlar gelecekte barışın korunmasına yardımcı olacak mıdır? sorusunu yöneltti. 2. Dünya Savaşı sırasında kimyasal silahların kullanılmasının herkesin aleyhine olduğunu hatırlatan Cavara, günümüzde nükleer bombalar olmadan da yeryüzünden şehirlerin silinebileceğinin görüldüğünü söyledi. Kaçınılmaz olarak nükleer silahların gücünün çok iyi bir argüman olduğunu aktaran Cavara, nükleer alanda silahsızlanmaya ilişkin ülkeler arasında anlaşma olmasına rağmen ülkelerin maceracılığının da sözkonusu olduğuna dikkat çekti. Moğolistan önceki Cumhurbaşkanı Natsagiin Bagabandi, konuşmasında iklim değişikliği ve çevrenin bozulması konularına dikkat çekerek, Doğa hataları affetmiyor. Her zaman haklıdır, hatalar hep insanoğluna ait. Doğa konuşamıyor, bir dili yok, ama bütün unsurlarıyla bize mesajlar veriyor. Biz hatalar yapınca bize uyarılar veriyor, biz bunları duymuyoruz dedi. İklim değişikliğinin tüm insanlığın ortak sorunu olduğuna dikkat çeken Bagabandi, Öyleyse yarattığımız bu ortak sorunları çözmek için mutlaka ortak çabaya, birlik ve beraberliğe ihtiyacımız var. Umarım bizim zekamız, insanlığımız, duygularımız, bunları çözmeye yarayacaktır. 24

25 Moldova önceki Cumhurbaşkanı Petru Lucinschi, günümüz konjonktürünü irdelediği konuşmasında birilerinin suni savaş çıkardığını belirterek, Bu düzeni biz bozuyorsak bizim düzeltmemiz lazım. Çok çabuk savaşı bitirmeliyiz. Sulh olsun çağrısını uzun zamandır kimseden duymuyorum dedi. Marshall Planı gibi bir çözümün ele alınmasını öneren Lucinschi, şunları aktardı: Dünyada zenginlik yüzde 15 in elinde. Gelişmiş ülkelerin liderleri oralara yatırım yapın. O insanların yerinde biz de olsaydık, biz de kaçardık. Avrupa, Marshall Planı ile yerelinde yardım ve güçlendirme desteği ile nasıl kalkındırıldı? Benzer uygulama olabilir. Soğuk savaş döneminin kutuplaşma ile düşmanlık duygusunu yarattığını hatırlatan Lucinschi, şimdi ise kutuplaşma olmadığını ancak kaos yaşandığını kaydetti. Lucinschi, Herkes uluslararası hukuk var diyor. Peki kim gözetliyor bu uluslararası hukuku? BM mi? BM den 25 senedir geliyorlar; Bize reform lazım, kurumsal değişiklikler lazım diyorlar. Ama BM de değişen hiçbir şey yok, eskiye devam BM nin savaşı durdurması, ateşkesin mimarı olması, sonra da o ülkeleri kalkındırması lazım. Bana göre NATO ya gerek yok. BM gibi silahlı kuvvetleri olan bir kuruluşa ihtiyaç var, yoksa bu çatışmalar bitmez. Hırvatistan önce Cumhurbaşkanı Stjepan Mesic, göçten ziyade sığınmacılar konusuna dikkat çekerek insanlığın bu duruma gelmesinin temel nedeni olarak politika ve politikacıları işaret etti. BM yi dikkatli olmaya çağıran Mesic, uluslararası ilişkilerde hukukun normlarından uzaklaşıldığını, marjinalize edildiğini savundu. Büyükler ve küçükler ile zenginler ve yoksullar, yani herkes için eşitlik gerektiğini savunan Mesic, bir ülkenin vatandaşlarının kendi kararlarını alması gerektiğini vurguladı: Bu onların mücadelesidir, kimsenin değildir. Yeni teröristler için buraların bir av alanına dönüştüğünü kaydeden Mesic, global teröristlerle mücadelenin en önemli şartının bu politikalara son vermek olduğunu dile getirdi: Son verilmeli ki sığınmacılar eve dönebilsin. Özellikle Libya, Irak, Afganistan, Suriye gibi ülkelerin yeniden inşası global politikalar gerektirir. Karşımıza global terörizm denen bir fenomen çıkmıştır. Biz global terörizmle mücadele için teröristlerin zeminini yok etmek zorundayız. Sığınmacıların ülkelerine geri dönmeleri için gerekli şartlar oluşturulmalı. Tüm bunlar BM bayrağı altında çözülebilir. Letonya önceki Cumhurbaşkanı Valdis Zatlers, konuşmasına şu soruları sorarak başladı: Kim sorumlu? Libya, Irak, Afganistan, Yemen, Ukrayna, Suriye vb. yıkımlarından kim sorumlu? Teröristlerin finans kaynağı kim? Kim veriyor ki felaketler oluyor? Zatlers, Suriye, Irak, Yemen ve Ukrayna da sıcak savaşların sürdüğünü belirterek, Neyin ne olduğunu anlamakta zorluk çekiyoruz. Kim kime karşı? Mesela Suriye de durum çok komplike. Jeopolitik oyunlarda güçlü olmak isteyen ülkeler var. Kendi ekonomik kapasitelerine değil silahlanmaya bakıyorlar. Sınırları değiştirmeyi yanlış bulan Zatlers, Karabağ da çatışmanın tırmandırıldığını, Rusya nın müdahalesinin felakete yol açacağını kaydetti. Dünyanın daha da değişeceğini öngören Zatlers, bu değişimde BM nin durumunu sorgulayarak şunları söyledi: Bu çatışmalar BM de asla dile getirilmiyor. 25

26 Romanya önceki Cumhurbaşkanı Emil Constantinescu, Soğuk Savaş la birlikte çift kutuplu dünyanın tarih olduğunu ancak barışın bir türlüğü gelmediğini kaydetti. Constantinescu, Savaş geçmişin bir deneyimi ama hala savaş kapımızda, yakın geleceğimizde. Burada ana düşmanlıklar imparatorluk ve ordular değil, az gelişmişlik, yoksulluk, uyuşturucu ve silah kaçakçıları, sınırlar ötesi suç ve terörizm. Orta süreçte organize suçlarla kaçakçılık ve terörizm birarada el ele ilerleyecek ve gerilla savaşına dönüşecek dedi. Hükümetlerin kendi vatandaşlarının ihtiyaçlarına cevap vermek için pragmatik davranması gerektiğini ifade eden Constantinescu, çok kutuplu tutumun Batı daki demokrasiden ortaya çıktığını aktardı. Constantinescu, Küresel ve bölgesel kurumların birlikte hareket etmesi gerekir. Burada dengeli yaklaşımı öngörmemiz gerekiyor. Devletin vatandaşlarına doğal hakları konusunda korumacı yaklaşımı olmalı. Çok yönlü anlayışlar ve dünyada yaşayan 10 milyonlarca insanın durumu dikkate alınmalı. Demokrasilerin dünyanın güvenlik mimarisine yapacakları mimari savaş olmamalıdır. Sorunları demokrasi ve diyalogla ve önleyici yapıyla halletmeliyiz. Kim için? Hepimiz için diye konuştu. Arnavutluk önceki Cumhurbaşkanı Bamir Topi, Berlin Duvarı nın yıkılmasının demokrasinin değerine inananlar ile buna inanmayanlar arasında yeni bir ilişkinin doğmasına yol açtığına dikkat çekti: Hem Ortadoğu Avrupa hem doğu Avrupa da cereyan eden olaylar ABD tarafından desteklenmişti. Bu ülkeler varlıklarını demokrasi, hukukun uygulamasına borçludur. 11 Eylül terörist saldırısı, AB ve ABD de düşünce biçimini ve hayat anlayışını değiştirdi. Terörizm ilk kez varlığını ABD ye hissettirdi. Ve aradan geçen zamanda terörizm ve cihatizim kendini yok etmedi. Ve dünyanın çeşitli yerlerinde terör saldırısı oldu dedi. Sınırların eski önem ve değerini yitirdiğini paylaşan Topi, hükümetlerin terörist tehlike karşısında güçlerini birleştirmek zorunda olduğunu vurguladı. Cihatizim in İslam dinini hedef aldığını, kendi alanını genişletmek için her aracı kullandığını aktaran Topi, Dünyada şiddetli aşırı uç davranışlara şahit olmaktayız. Bütün bunların İslam dini ile zerre kadar ilişkisi yoktur. Zaten inançla ilgili değildir. Din barış, uyum ve insan refahı anlamına geliyor. İnsan varlığının da gelişmesi için şarttır dedi. Hırvatistan önceki Cumhurbaşkanı Ivo Josipovic, Terörizm en önemli küresel sorunlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Siyasi istikrarsızlık yaratıyor. Ülkelerin ekonomileri harap oluyor dedi. Josipovic, siyasi hakları olmayan ülkelerde terörizmin daha fazla öne çıktığını belirtti: 2011 den bu yana ABD terörizmle mücadele için 117 milyar dolar harcadı. Dolaylı hasarın bedeli 52 milyar dolar. Terör birçok ülkede ekonomiyi ve turizmi etkiliyor, yoksulluğa ve reformların aksamasına neden oluyor. Yatırımın kaçmasına neden oluyor. Terör korkusu, kültürü ve yaşam tarzımızı etkiliyor. Saldırıların olduğu dönemde terörün ekonomi üzerindeki etkisi açık bir şekilde görülüyor. Terörizme destek olan devlet ve zengin kurumların finans kaynaklarının kesilmesi gerekiyor. 26

27 Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov, oturumun Soğuk Savaşa Özlem mi? başlığının kendisini hayrete düşürdüğünü söyledi. Ivanov, Soğuk savaşta iktidarın yarattığı korku dengesi vardı. Berlin Duvarı nın yıkılmasıyla da daha iyi yaşam umudu ortaya çıktı. Mutluluk ise 10 yıl sürdü. Sonra yeniden dünya eskiye dönmeye başladı dedi. Günümüz dünyasında ise farklı farklı aktörler arasında çatışma olduğunu hatırlatan Ivanov, Blokların olduğu yıllarda iki devlet aktör olarak karşı karşıyaydı. Bugün ise birden fazla kutupta birden fazla aktör var. Hem devlet hem devlet dışı aktörler var. Korku dengesinin istikrar sağladığı Soğuk Savaş ın yerine bugün aşırı uçlar, şiddet, terörizm daha büyük sıkıntılara yol açıyor. Bugün yaşanan küresel dengesizliktir diye konuştu. Bugün global istikrarsızlığın yaratıldığını ve bunun göç dalgalarıyla beslendiğini ifade eden Ivanov, Peki ufukta ne görülüyor? diye sordu ve şunları dile getirdi: Bana göre yepyeni bir düzen geliyor. Sahnede olmayan aktörler sahneye çıkıyor. Eskiden ideolojiden bahsedilirken şimdi iki farklı paradigma çatışmasından sözediyoruz. Gelişmekte olan ülkeler gündemin en üst sıralarında yeralıyor. Global bir Demos tan bahsediyoruz. Devlet dışı aktörler devletleri etkiler hale geldi. İnsanların ihtiyacı sessizlerin sesi olmaktır. Çünkü içinde yaşadığımız dünya sanal düzene uymuyor. Her çağın kendine göre ihtiyaçları olmuştur. Şu anda ulus devletin global ihtiyaca uymakta zorluk çektiğini görüyoruz. Uluslararası örgüt ve mekanizmalara ihtiyaç duyuyoruz. Bu yapıyı oluşturamazsak yepyeni bir feodalizme geri dönme sorunuyla karşı karşıya kalırız. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, son gelişmelerin insanlığı büyük ve tarihsel yüzleşmeye çağırdığını söyledi. Son iki yılda resmi verilere göre 10 bine yakın insanın AB ye ulaşmak için denizlerde boğulduğunu, kayıtlara geçmeyen rakamların bunun çok üzerinde olduğunun tahmin edildiğini, AB Polis Teşkilatı verilerine göre ise 10 bin kayıp mülteci çocuk bulunduğunu anlatan Akıncı, dünyada halen 60 milyon insanın mülteci durumunda bulunduğunu hatırlattı. Akıncı, son yıllarda barış ortamının dünyanın belirli bölgesinde yok olmasının, dünyanın geneli için bir tehdit unsuru haline dönüştüğüne dikkat çekti: Küresel Terör Endeksi ne göre dünya genelinde terör nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı son 15 yılda yüzde 80 oranında artış göstermiştir. Dünyada her yıl 30 bin kişi terörün kurbanı oluyor. Terörden en çok etkilenen 11 ülkeden 10 u mülteci oranının en yüksek olduğu ve yerinden edilmelerin en çok yaşandığı ülkeler. Burada dikkat edilmesi gereken oldukça hassas bir konu var. Terörün yoğun bir şekilde mültecilik sorunu yaşayan ülkelerde zemin bulması ülkelerini terk etmek zorunda kalan mültecilerin potansiyel terörist oldukları biçimde yorumlanmamalıdır. Bilakis bu insanlar aslında terörün birinci derecede mağdurudurlar. Akıncı, küresel ekonomik göstergelerin bölgeler ve ülkeler arasında derin uçurumlar olduğunu gösterdiği sürece dünyanın sancısının hafiflemeyeceğine işaret etti: Uluslararası bütünleşme olarak algılanan küreselleşmenin aynı ideolojiyi aynı kültürü aynı yaşam stilini dayatan ama olanaklardan dengeli biçimde yararlanma ilkesini gözetmeyen tek yanlı süreç olarak yaşanması doğru değil. 27

28 19. AVRASYA EKONOMİ ZİRVESİ ONUR MADALYASI SABİHLERİNİ BULDU Bu yıl 19 uncusu düzenlenen Avrasya Ekonomi Zirvesi nin açılışı, bu akşam WOW Hotel de ünlü modacı Tuba Ergin in koleksiyonunun sunulduğu defileyle yapıldı. İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) tarafından düzenlenen ve ünlü modacı Tuba Ergin in koleksiyonunun sunulduğu defilenin koreografisini Yasin Soy yaptı. Yabancı mankenler tarafından sunulan defile ilgiyle izlendi. Gecenin sonunda teşekkür etmek için sahneye çıkan Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Akkan Suver, Tuba Ergin ile Yasin Soy a anı plaket verdi. Dr. Suver ayrıca IHKIB Başkanı Hikmet Tanrıverdi'ye, Marmara Grubu Vakfı adına özel olarak hazırlanmış bir fincan takımı sunarak, Vakfın teşekkürlerini sundu. Camın berraklığını, geçmişin ihtişamı ile birleştiren Paşabahçe dünün tarzını günümüzün modernitesiyle doğal bir ortamda oluşturan Sergisiyle 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi nde Türk Cam Tasarım Sanatıyla yüzümüzü ağarttı. Türk Sanatının eşsiz güzelliklerini yalın ve naif desenlerle, 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi nde sergileyen Paşabahçe müstesna tasarımlarıyla misafirleri adeta büyüledi. Uzun ve titiz bir çalışma ile ortaya konan cam eserlerden oluşan koleksiyon Zirve ye büyük değer kattı. Marmara Grubu Vakfı Paşabahçe Ailesine ve el emeği, göz nuru eserleri gerçekleştiren sanatçılarımıza minnettardır. 28

29 Avrasya Ekonomi Zirveleri Koşusu nu MY BILLIONAIRE kazandı 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi nin Türkiye Jokey Kulübü tarafından bu yıl 8. kez düzenlenen Avrasya Ekonomi Zirveleri Koşusunu Tuğrul Mutlu'nun MYBILLIONAIRE (Victory Gallop - Vaselina / Giant's Causeway) isimli tayı, jokeyi Gökhan Kocakaya ile kazanmayı başardı. Kazanan MY BILLIONAIRE için koşunun bitiriş derecesi olurken, koşuda farklar ise 3 Boy - 3 Boy - Uzak şeklinde oluştu. Koşu sonrası düzenlenen törende, koşuyu kazanan atın sahibi Tuğrul Mutlu'ya kupasını, Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Mladen Ivanic ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı birlikte verdi. Törene, TJK Muhasip Üyesi ve Genel Sekreter Vekili H. Turgut Alakuş, Yönetim Kurulu Üyesi Sadettin Atığ, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın eşi Meral Akıncı ve Marmara Grubu Vakfı dan Şamil Ayrım ile davetliler de katıldı. 29