PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARDA VİTAMİN D NİN ROLÜ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARDA VİTAMİN D NİN ROLÜ"

Nilüfer Avcı
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 16:32 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARDA VİTAMİN D NİN ROLÜ DOÇ. DR. KAĞAN GÜRKAN ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI AD

2 Sunu anahatları 16:32 Vitamin D Genel bilgiler Vitamin D Eksikliği ile ilişkili tıbbi durumlar Psikiyatrik Bozukluklarda Vitamin D nin Rolü Depresyon Anksiyete Şizofreni DEHB Otizm 2

3 Vitamin D 16:32 Yağda eriyen bir vitamindir! Bir steroid hormondur! İlk olarak Vitamin D3 şeklindedir: kolekalsiferol ya da [KALSİFEROL] Deri hücrelerinde UV ışık varlığında sentezlenir (7-dehidro-kolesterol D 3 ) Kc de sentezlenen ara form 25-hidroksi kalsiferol (25-OH- D 3 ) [KALSİDİOL] Aktif formu 1,25 di-hidroksi kolekalsiferol (1,25- OH 2 - D 3 ) [KALSİTRİOL]

ışık varlığında sentezlenir (7-dehidro-kolesterol D 3 ) Kc de sentezlenen ara form

4 16:32 [KALSİFEROL] [KALSİDİOL] [KALSİTRİOL]

5 Vitamin D 16:32 Barsakta kalsiyum emilimini sağlar Serum kalsiyum ve fosfat düzeylerini sürdürür Kemiğin normal mineralizasyonunu sağlar Hipokalsemik tetaniyi önler Kemik büyümesi ve yeniden yapılanması için gereklidir (osteoblast ve osteoklastlar kullanır) Vit D yetersizliğinde kemikler ince, kırılgan olur ya da deforme olur Vit D çocuklarda raşitizmi, erişkinlerde osteomalaziyi önler Kalsiyum ile birlikte yaşlı erişkinlerde osteoporozu önler 5

(osteoblast ve osteoklastlar kullanır) Vit D yetersizliğinde kemikler ince, kırılgan olur ya da deforme olur Vit

6 Ayrıca; 16:32 Nöromuskuler ve immun işlevlerin düzenlenmesi Beynin kendi immün işlevleri de dahil İnflammasyonun azaltılması Gen düzenlenmesi Hücre proliferasyonu, farklılaşması ve apoptozunu düzenleyen proteinleri kodlayan bir çok gen vit D ile düzenlenir Yaşlanmada da önemli rolleri var 6

Hücre proliferasyonu, farklılaşması ve apoptozunu düzenleyen proteinleri

7 16:32 Beyin homeostazı, nörogenesis ve nöronal gelişim Nörotrofik, nöroprotektif etkiler

8 25-OH-Vitamin D Düzeyi İçin Referans Aralıkları 16:32 ng/ml DÜZEY nm/l KLİNİK YORUM Ağır eksiklik (osteomalazi, raşitizm) Yetersizlik (osteoporoz veya sekonder hiper PTH riski) Optimal düzey Muhtemel toksisite Vitamin D durumunun en iyi belirteci 25(OH)D serum düzeyidir Deride sentezlenen ya da diyetle alınan vitamin D yi yansıtır Dolaşım yarı ömrü 15 gün kadardır Ancak dokularda depolanan vit D konusunda fikir vermez

düzey 80 200 Muhtemel toksisite Vitamin D durumunun en iyi belirteci 25(OH)D serum düzeyidir Deride sentezlenen ya

9 Günlük alınması önerilen miktarlar 16:32 Yaş İhtiyaç IU IU IU IU 9

10 Vitamin D eksikliği hangi durumlarla ilişkili 16:32 Akne Obesite Solunum sorunları ALS Ankilozan Spondilit Astım Kanserler Mesane, ac, meme, kolon, lösemi, deri, pankreas.. Kistik fibroz Myopi Diyabet Fibromyalji Fertilite Gut Kalp damar hst, HT MS, SLE. 10

Mesane, ac, meme, kolon, lösemi, deri, pankreas.

11 Vitamin D Hangi Psikiyatrik Bozukluklarla İlişkili? 16:32 Depresyon Suisid Anksiyete Şizofreni Nörogelişimsel Bozukluklar DEHB Otizm Dil Bozuklukları 11

16:32 10 kesitsel, 3 kohort ve 1 vaka kontrol çalışması 31.

12 16:32 10 kesitsel, 3 kohort ve 1 vaka kontrol çalışması katılımcı Depresyonu olanlarda belirgin düşük Vitamin D seviyesi Nedensellik? Depresyonun önlenmesi ve tedavisi ile ilgili randomize kontrollü çalışmalar yapılmalı

13 16: güncel, 790 geçmiş depresif bozukluğu olan hasta, 494 NK Güncel depresyonu olanların %33.6 sında vitamin D eksikliği veya yetersizliği var (<50 nmol/l) Daha ağır belirtileri olan hastalarda vitamin D daha eksik Depresyon belirti şiddeti ile vit D düzeyi arasında negatif bağıntı,doz bağımlı ilişki!

6 sında vitamin D eksikliği veya yetersizliği var (<50 nmol/l) Daha ağır

14 Suisid girişimi olan 59, suisidal olmayan 17 depresif hasta, 14 NK Suisid (47 ± 20)< depresif(62 ± 27) = NK (65 ± 26 nmol/l) İnflamatuar sitokinlerle vitamin D düzeyleri arasında negatif bağıntı 16:32

15 16:32 95 yatan hasta, vit D bakımından zengin atlantik somonu ve alternatif diyete randomize ediliyor 23 hafta sonunda ile kalp hızı değişkenliği ve anksiyete azalıyor Bu azalma vitamin D düzeyleri ile korele 15

ediliyor 23 hafta sonunda ile kalp hızı değişkenliği

16:32 498 kişilik gebelik kohortu Gebeliğin erken döneminde (ort. 15.

16 16: kişilik gebelik kohortu Gebeliğin erken döneminde (ort hafta) 25-OH-D düzeyleri ölçülüyor Self report ölçeklerle belirlenen anksiyete ve depresyon skorları vit D düzeyleri ile negatif bağıntı gösteriyor 16

4 hafta) 25-OH-D düzeyleri ölçülüyor Self report

16:32 161 vit D alan (ilk ay 200.000 IU,sonra aylık 100.

17 16: vit D alan (ilk ay IU,sonra aylık IU, 22 ay) 161 plasebo alan kişi var Akut respiratuar infeksiyon nedeniyle bu çalışmaya başlanmış ve çalışma yürüken deprem olmuş Sonuçta stress, anksiyete ve yorgunluk düzeyleri açısından fark yok 17

infeksiyon nedeniyle bu çalışmaya başlanmış ve çalışma yürüken

16:32 424 şizofreni,424 NK Yd döneminde alınmış kurutulmuş kan örneklerinde çalışılıyor Düşük

18 16: şizofreni,424 NK Yd döneminde alınmış kurutulmuş kan örneklerinde çalışılıyor Düşük vit D düzeyi olanlarda Sch riski 2 kat yüksek Yüksek vit D düzeyi olanlarda da risk artışı var!

19 16:32 CGI ve PANSS skorları ile vit D düzeyi arasında negatif bağıntı

20 DEHB de vitamin D 16:32 60 DEHB, 30 kontrol, 7-18 yaş, 20

21 16: DEHB, 1331 NK, 5-18 yaş 21

22 16:32 80 erişkin ( 16 yaş), 8 hafta plasebo kontrollü, 8 hafta açık çalışma 34 kişi mikro besleyiciler (Vitamin D yi de içeren, vitamin, mineral kompleksi), 30 kişi plaseboya randomize ediliyor Başlangıç ölçümlerinde sadece Vitamin D açısından belirgin eksiklik saptanıyor (%27) DEHB belirtileri, genel izlenim, işlevsellik, tedavi cevap oranı tüm sonlanım ölçümlerinde anlamlı düzelme Bakır ve vitamin D düzeyleri tedaviye iyi cevap ile ilişkili bulunmuş 22

23 Otizm vitamin D ilişkisi 16:32 Otizm ve vit D eksikliği yaygınlığında eş zamanlı artış? Çevresel kirlenme, şehir yaşamında ve obesitede artış, güneş ışığından kaçınmada artış Otizm yaygınlığında mevsimsel farklılık Maternal vitamin D eksikliği Kuzey ülkelerine göç eden siyah insanlarda otizm sıklığında artış Otizm ile ilişkili bir çok risk faktörü vit D eksikliği ile de ilişkili 23

24 Muhtemel mekanizmalar 16:32 Aktif VD DNA onarım genlerini upregule eder Fetal gelişim sırasındaki vit D eksikliği de novo mutasyonların tamirini azaltıyor olabilir Otizmde nadir mutasyonlar ve CNV lerin fazla oluşu Vitamin D nin antiinflamatuar etkileri otizm gelişimini önlüyor olabilir T-regulator hücreleirnde artış, anti-otoimmun etkiler, oxidatif artıkları ortadan kaldıran glutatyonu upregule etmesi 24

25 Otizm Spektrum Bozukluğu nda Vitamin D 16:32 Çalışma OSB (ng/ml) Kontrol (ng/ml) Sonuç (p) Humble ve ark (2010) Molloy ve ark (2010) AD Meguid et al. (2010) Mostafa and AL-Ayadhi (2012) De SouzaTostes ve ark (2012) Gong ve ark (2014) Kocˇovska ve ark (2014) toplum tarama* Fernell ve ark (kardeşler)

26 16:32 Başvurusu olan 54 OSB (3-8 yaş), 54 yaş ve cins eşlenmiş NK Vitamin D, Kalsiyum, Fosfor, ALP ve folat kan düzeyleri açısından fark yok!

27 Vitamin D tedavisi ile otizmde düzelme mümkün mü? 16:32 Alfawaz ve ark 2014 Vit D verilen farelerde otizm belirtilerinin ortaya çıkışına karşı koruyucu Jia ve ark, 2015: 1 otizmli olguda 2 aylık vit D tedavisi ile çekirdek belirtilerde belirgin düzelme (aylık IU im, günlük 400 IU oral) 27

16:32 122 OSB olan çocuk %57 sinde vitamin D eksikliği, %30 unda yetersizlik Vit D düzeyi 30 ng/ml nin altında olan 106 çocuk açık Vit D tedavisine

28 16: OSB olan çocuk %57 sinde vitamin D eksikliği, %30 unda yetersizlik Vit D düzeyi 30 ng/ml nin altında olan 106 çocuk açık Vit D tedavisine alınıyor 300 IU/kg/gün, maksimum 5000 IU/gün, 3 ay, 83 çocuk 3 aylık tedaviyi tamamlıyor Çocukların % 80,7 sinde (n=67) CARS ve AbBC skorlarında anlamlı azalma 28

29 Vit D nin besinsel kaynakları 16:32 Morina balığı kc yağı 1 yemek kaşığı Somon 100 gr Uskumru 100 gr Ton balığı Sardalya Süt 250 ml Mısır gevreği 1 kase Yumurta Kc 100 gr İsviçre Peyniri 30 gr 1,360 IU

30 16:32

Benzer belgeler

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır?

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Lebriz Hale Aktün, Yeliz Aykanat, Fulya Gökdağlı