Değişiklik Paketi : 16

Transkript

1 Değişiklik Paketi : Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri Gönderilen Ülkesel Fizik Plan Tasarısında Değişiklik Önerileri Değşiklik Konu Başlığı : Potansiyel Risk ve Tehlikeler ile İlgili Değişiklikler Tasarı Ülkesel Fizik Plan Raporu nda, Bölüm V Sektör Politikaları, Bölüm VI Bölge Strateji ve Politikaları kapsamında yer alan Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme ile ilgili strateji ve politikalara yönelik aşağıda belirtilen 4 Değişiklik düzenlemesi yapılmıştır. 1. Bölüm V Sektör Politikaları Değişiklik 1 5. Çevre, Tarihi Ve Kültürel Miras ana başlığı altındaki, Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme alt başlığı altındaki sayfa arasındaki bölüm çıkacak, yerine ekteki yeni Potansiyel Tehlike ve Riskleri Önleme bölümü girecektir. Değişiklik 2 5. Çevre, Tarihi ve Kültürel Miras ana başlığı altındaki bölümün sonunda, sayfa 291 yer alan mevcut Harita 24: Risk Yönetimi ve Kirlilik Önleme haritası çıkacak, yerine ekteki yeni Harita 24 Risk Yönetimi ve Kirlilik Önleme haritası girecektir. 2. Bölüm VI Bölge Strateji ve Politikaları Değişiklik 3: Gazimağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi 5.Kentsel Gelişme Bölgeleri Politikaları ana başlığı altındaki, 5.1 Gazimağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi bölgeler ana başlığı altında (a) Ana Mekansal Planlama Konuları alt başlığı altında Syf 11 de yer alan Bölgenin Kritik Konuları kısmında mevcut (7). madde çıkacak yerine ekteki yeni (7). madde girecektir. (b) Bölge ile İlgili Mekansal Stratejiler ve Sektör Politikaları alt başlığı altında Syf 15 de yer alan Bölgenin Kritik Konu Noktaları İle İlgili Politikalar kısmında mevcut Politika GMS-ISKL 06: Yapılaşma Açısından Riskli Olan Tuzla Bölgesinde Riskleri Azaltıcı ve Tehlikeyi Önleyici Önlemler Alınması politika paketi çıkacak yerine ekteki Yapılaşma Açısından Riskli Olan Bölgelerde Olası Hasar ve Riskleri Azaltıcı Önlemler Alınması yeni politika paketi girecektir. Değişiklik 4: Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi 6. Kırsal Gelişme Bölgeleri Politikaları ana başlığı altındaki, 6.3 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi ana başlığı altında, (a) Ana Mekansal Planlama Konuları alt başlığı altında, sayfa 160 da yer alan Bölgenin Kritik Konuları konu başlığı altında, (4) üncü konudan sonra ekteki yeni kritik konu olarak (5) inci madde eklenecek, mevcut (5) inci maddenin sıra numarası (6) olarak değiştirilecektir. (b) Bölge İle İlgili Mekansal Stratejiler ve Sektör Politikaları alt başlığı altındaki, Bölgenin Kritik Konuları ile ilgili Politikalar politika alt başlığı altında, sayfa 163 de yer alan Politika MSRY 04: Taş Ocaklarının Yarattığı Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesi politika paketinden sonra ekteki yeni Politika MSRY 05 : Potansiyel Afet Risklerinin Azaltılması politika paketi eklenecektir. 1

2 (c) Eklenen yeni MSRY 05 numaralı politika paketinden sonraki MSRY 05 ten MSRY 27 ye kadar numaralandırılmış mevcut politika paketlerinin numaraları, MSRY 06 dan, MSRY 23 e kadar olacak şekilde yeniden numaralandırılacaktır. Ekler: Potansiyel Risk ve Tehlikeler ile İlgili Değişiklikler EK 1. Bölüm V. Sektör Politikaları Altındaki Potansyel Risk ve Tehlikeler Önleme Polikaları Değişiklikleri 1.Değişiklik 1 2.Değişiklik 2 EK 2. Bölüm VI Bölge Strateji ve Politikaları Altındaki Altındaki Potansyel Risk ve Tehlikeler Önleme Strateji ve Polikaları Değişiklikleri 3. Değişiklik 3 4. Değişiklik 4 2

3 EK 1. Bölüm V. Sektör Politikaları Altındaki Potansiyel Risk ve Tehlikeler Sektörü İle İlgili Değişiklikler Değişiklik 1 5.Çevre, Tarihi Ve Kültürel Miras ana başlığı altındaki, Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme alt başlığı altındaki syf arasındaki bölüm çıkacak, yerine aşağıdaki yeni Potansiyel Tehlike ve Riskleri Önleme bölümü girecektir Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme Sektörün Önemi Ülkesel, bölgesel ve yerel düzeydeki sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel tüm değerler çeşitli afet tehlikelerinin tehdidi altındadır. Zarar verme potansiyeline sahip tüm olay ve olgular tehlike dir. Risk, olası bir tehlikenin meydana gelmesi durumunda gerçekleşecek tahmini kaybın büyüklüğüdür. Risk, tehlike, tehlike altındaki değerler ve hasargörebilirlik olmak üzere üç bileşen ile tanımlanır Afetler, can ve mal kayıplarına neden olan, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini kesintiye uğratarak, ülke ekonomilerine zarar verdiği için insanlar üzerinde sosyal ve psikolojik açıdan olumsuz yönde etkileri olan tehlikelerdir. Doğal, teknolojik ve insan kökenli olmak üzere üç çeşit afet türü bulunmaktadır. (a) Doğal Afetler: Deprem, sel, şiddetli yağış, yangın, heyelan, kaya düşmesi, erozyon, deniz ve göl su seviyeleri değişimleri, iklim değişikliği, başta olmak üzere tüm doğal olayları kapsamaktadır. Doğal afetlerin meydana gelmesi önlenemese de, olayların zararlarının azaltılması mümkündür. Bu zararların boyutu ülkelerin doğal afetlere karşı aldığı önlemlere göre değişmektedir. (b) Teknolojik Afetler: Nükleer santral kazaları, kimyasal, vb. endüstriyel kazalar, uçak, demiryolu ve gemi kazaları, baraj yıkılması gibi olaylar bu sınıf içinde yer almaktadır. Teknolojik afetler kendi başına tetiklenebileceği gibi doğal bir afet veya bir insan tarafından da tetiklenebilir. Yanlış yer seçimi, plansız ve düzensiz yapılaşma bu tür afetlerin riskini arttırmaktadır. (c) İnsan Kaynaklı Afetler: Ayaklanma, boykot, grev gibi toplumsal olaylar, bina içi kimyasal kazalar, bina ve maden çökmeleri, cephane, maden, bina, boru hattı patlamaları, çöplerin toplanamaması, duman, elektrik, su ve gaz kesintileri ve benzeri olaylardır Afetlerin, insan, altyapı, çevre ve sosyo ekonomik faaliyetler üzerinde uzun vadeli etkileri bulunmaktadır. Risk altındaki bu unsurlar, sürdürülebilir gelişme hedefine ulaşılabilmesi için afet risklerine karşı korunmalıdır Dünyanın bir çok bölgesinde yaşanan büyük kayıplı felaketler, kısa dönemde karlı gibi görünen plansız gelişme eğilimlerinin, uzun dönemde büyük toplumsal ve ekonomik maliyetler yarattığını göstermiştir. Afetlerin etkilerinin maddi ve insan kaybıyla sonuçlandığı dünyanın farklı ülkelerinde yakın geçmişte yaşanan deneyimler, zamanında yeterli önleyici önlemin alınmadığını kanıtlamaktadır Dünyada ve yakın coğrafyada yaşanmış afetler, hem insani ve sosyal boyutlarda, hem de fiziki ve ekonomik anlamda çok ağır kayıplara ve tahribata yol açan sonuçlarıyla, afet sonrasındaki çalısmalara odaklanan planlama anlayışının ve afet olgusunu sadece yapı ölçeğinde ve deprem odaklı olarak ele alan yaklaşımların yetersiz olduğunu; planlama sisteminin afet tehlike ve risklerinin belirlenmesine yönelik çalışmaları içeren bir yaklaşımla yeniden biçimlenmesi, afete karşı duyarlı ve afet risklerinin azaltılmasına yönelik bütüncül planlama yaklaşımlarının geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir Afet risklerinin azaltılmasında veya ortadan kaldırılmasında, mekansal planlama araçlarının önemli rolü vardır. Mekansal planlama toprağın uzun dönemde nasıl kullanılacağını belirlemeden sorumludur. Afetlerle veya afet risklerini azaltma konusunda doğrudan sorumlu olmasa da, mekansal planlamanın afet risklerinin azaltılmasında çok önemli bir rolü vardır. Afet tehlikelerinin önlenmesi ve/veya afet risklerinin ve zararlarının azaltılması, böylece afetlere dayanıklı, dirençli yerleşimler oluşması için, her düzeydeki ve ölçekteki mekansal planlama ve uygulama süreçlerine, afete duyarlı planlama yaklaşımlarının ve risk yönetiminin dahil edilmesi gerekmektedir. 3

4 Afete duyarlı planlama yaklaşımı, afet tehlikelerine maruz alanlarda, her türde ve ölçekteki planlar hazırlanırken, öncelikle, yerbilimleri çalışmaları kapsamında tüm tehlike ve risklerin belirlenmesini; planlama sürecinde ise, yerleşme, yapılaşma ve yoğunluk kararlarına kadar, yerleşim alanlarının var olan tehlike ve risklerden etkilenmeyecek ya da en az etkilenecek şekilde planlanmasını gerektirmektedir Ülkesel Fizik Plan da alt Şekil 01: Afete Duyarlı Planlama Yaklaşımı Şeması ölçekteki planlama aşamasında afet tehlike ve risklerinin azaltılmasına yönelik olarak planlara dahil edilmesi gereken düzenlemelere yol gösterici politikaları düzenlenmiştir Sektörel Ana Konular Heyelan Riski Olan Bölgeler: Potansiyel Tehlike Alanları ve Konuları haritasında (Bknz. Harita 21) gösterilen potansiyel heyelan tehlikesi eğilimi olan alanlar Girne Dağları nın kuzey ve güney yamaçlarında yoğunluk göstermekte ve bu bölgelerde mevcut yerleşimler, altyapı ve yapı stoku zarar görme tehditi altında bulunmaktadırlar Problemli Zeminlerin Bulunduğu Bölgeler: Potansiyel Tehlike Alanları ve Konuları haritasında (Bknz. Harita 21) işaretlenen, Güney Mesarya Bölgesi, Tuzla bölgesi ve buna benzer potansiyel zemin problemi olan bölgelerde zeminin olumsuz etkilerinden dolayı yapı stoku ve ulaşım altyapısı zarar görme tehditi altındadır Dere Yataklarının Korunamaması ve Çevresindeki Taşkın Tehlikesi: Dere yatakları ve vadileri, yapılaşma, kirletilme veya bilinçsizce temizlenme ve benzeri insan müdahaleleri olması nedeniyle, suyun doğal akış yolu ve ekolojik ortamları zarar görmektedir. Özellikle son 10 Yıllık dönemde yaşanan hızlı ve yaygın yapılaşma nedeniyle birçok dere yatağının zarar görmesi sonucu, zaman zaman yağan selli yağmurlar taşkınlara yol açmakta, çevre ve insan sağlığı tehdit altına girmektedir Çökme Boşluğu Riski Taşıyan Alanlar: Potansiyel Tehlike Alanları ve Konuları haritasında gösterilen potansiyel göçme boşluğu alanlarında olası toprak göçmeleri nedeni ile yerleşim alanları zarar görme tehdidi altındadır. (Bknz.Harita 21) İklim Değişikliği Sonuçlarının Olası Etkileri Neden ile Kıyıların Tehdit Altında Olması : İklim değişikliği gezegenimizin karşı karşıya olduğu en büyük çevresel, sosyal ve ekonomik tehditlerden birisidir. İklim değişikliği, küresel ortalama yüzey ısısının C daha artması, aşırı hava olaylarının sıklığının artması, su kaynaklarının kıtlığının, yağış eksikliğine bağlı olarak daha da ciddi boyutlara varması, sahil bölgeleri ve küçük adaları tehdit edecek şekilde deniz seviyesinde yükselme gibi geri dönüşümü mümkün olmayan değişiklikler beklenmektedir. Kuzey Kıbrıs coğrafi konumu, ölçeği ve bir ada ülkesi olması nedeniyle iklim değişikliğinin sonuçlarından etkilenmesi beklenen ada coğrafyaları arasındadır. Bu nedenle de, özellikle kıyıların olduğu bölgelerdeki yerleşim alanlarının, denizel ve karasal alanlardaki biyolojik çeşitliliğin ne şekilde etkileneceğinin ve bu etkilerin en aza indirgenmesine yönelik önlemlerin belirlenmesi gerekmektedir. 4

5 Olası Deprem Tehlikeleri, Potansiyel Zararları ve Riskleri : (a) Dünya genelinde ele alındığında depremlerin iki büyük kuşak üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir.bunlar;pasifik Kuşağı Ve Alp-Himalaya Kuşağı diye adlandırılmaktadır. Kıbrıs Dünya daki depremlerin yaklaşık %15 nin meydana geldiği, Türkiye yi de kateden ve Girit in Güneyinden başlayıp Kıbrıs adasından geçerek, Türkiye üzerinde "Kuzey Anadolu Fayı" ile birleşen Alp-Himalaya deprem kuşağında yer almakta, dünyanın ikinci büyük sismik yoğunluk bölgesine girmektedir.(şekil02) 1. Genel sismik aktivite açısından ele alındığında depremlerin genellikle Kıbrıs ın güneyi ile kuzey batısında Antalya Körfezi ile İskenderun Körfezi civarlarında meydana geldiği görülmektedir. (b) Kıbrıs sismik yönden hareketli bir bölgede yeraldığından bütün ada depremden etkilenebilecek konumdadır. Kıbrıs için farklı zamanlarda geliştirilmiş Sismik Tehlikeler haritalarından da görüldüğü gibi, Kıbrıs ın depremler yönünden en aktif kesimi Baf tan Limasol a oradan da Larnaka ve Mağusa ya uzanan kıyı şerididir.(şekil 03) 2 ve(şekil 04) 3 (c) Lefkoşa, geçmişte yıkıcı depremlerin sorumlusu olduğuna inanılan derin bir fayın yakınında konuşlanmaktadır. Mağusa bölgesi toprak yapısı ve yüksek zemin su ile zemin sıvılaşması nedeni ile diğer bölgelere göre, deprem tehlikesi tehditi altında olan, zarar görebilirliği daha yüksek bir bölgedir. Mağusa bölgesi, limanı, iki üniversitesi, zengin tarihi ve kültürel miras alanları, kıyılardaki tustik konaklama tesisleri, limanı ve sanayi bölgeleri ile riskin yüksek olduğu bir bölgedir. Güney Mesarya Bölgesi, Güzelyurt ve Lefke bölgesi, deprem tehlikesine açık bir diğer bölgedir. (d) Depremin neden olduğu, yer sarsıntıları, yüksek zemin suyu, çökme, toprak kayması, tehlikeli olabilecek yer hareketleridir. Tsunami dalgaları ve su seviyesinde değişiklikler, sıvılaşma en büyük tehlikedir. Yangın, endüstriyel tehlikeler can ve mal kayıplarını önemli ölçüde artırabilecek ikincil tehlikelerdir. Şekil 02: Doğu Akdeniz Bölgesi Sismik Tehlike Haritası Şekil 03: Kıbrıs için geliştirilmiş Sismik Tehlike Haritaları Şekil 04 : Kıbrıs Sismik Zone Haritası (2010) 1 Avrupa Akdeniz Sismik Tehlike Haritası ; 2 Kaynak: Çağnan Z.,Tanırcan B.G. 2010, Seismic Hazard Assesment For Cyprus Journal of Seismology,Volume 14,Issue 2, pp Kaynak : Ülkesel Fizik Çalışmaları Kapsamında Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası tarafından sağlanmış haritadır ( Çağnan Z.ve G. B. Tanırcan, 2010) 5

6 Harita 21 : Potansiyel Tehlike Alanları ve Konuları 6

7 Sektörel Politikalar ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÜFP EKON 1 : Sürdürülebilir Ekonomik Gelişmeyi Sağlamak Amacı ile KKTC nin, bölgelerinin ve insanların ekonomik potansiyelini kullanmak 1.4 Gelişme Sektörler arası, bölgeler arası ve bölgeler içi dengeli gelişmeyi sağlamak DOĞAF 01: Afet tehlikelerin ekonomi üzerinde meydana getirebileceği doğrudan, dolaylı veya ikincil kayıpları ve zararları önlemek veya en aza indirmek için, yüksek afet eğlimi ve zarar görebilirliği olan bölgelerde ekonomik gelişme amaçlı gelişmelerin yer verilmesinden kaçınılacak, mevcut ekonomik faaliyetlerin afetlere karşı güvenli olması sağlanacaktır. ÜFP SOS 2 : Sürdürülebilir Bir Sosyal ve Kültürel Yaşamı Sağlamak Amacı ile Toplumun tüm kesimlerinin sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak ve yaşam kalitesini geliştirmek ÜFP ÇEV 3.7 Geri dönülemeyecek zararlara yol açabilecek potansiyel risk ve tehlikeleri, iklim değişikliğinin sonuçlarının etkilerini, en aza indirgemek; DOĞAF 02: Ülke genelindeki yerleşimlerin, afet riskleri önlenmiş veya mümkün olan en az düzeye indirilnmiş, risklerle başedebilme kapasitesi yüksek, sağlıklı bir çevreye sahip Güvenli Yerleşmler olmasını sağlamak için, afet tehlikelerini zarar görebilirliğin ve risklerini azaltıcı önlemler alınacaktır. ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 6 yıl içinde öncelikle ekonomik gelişmenin yer alması öngörülen Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimlerden başlayarak tüm ülke, bölge ve yerel düzeydeki ekonomi üzerindeki olası etkilerini belirlenmek için Ekonomik Zarar Görebilirlik Analizi yapılacaktır. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Jeoloji Ve Maden Dairesi Kaymakamlıklar Belediyeler Devlet Planlama Örgütü Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 7

8 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÜFP ÇEV 3 : Sürdürülebilir Bir Çevre Sağlamak Amacı İle Sınırlı doğal kaynakları, biyolojik çeşitliliği, tarihi ve kültürel mirası korumak, kirlilikleri risk ve tehlikeleri önlemek; 3.7. Geri dönülemeyecek zararlara yol açabilecek potansiyel risk ve tehlikeleri, iklim değişikliğinin sonuçlarının etkilerini, en aza indirgemek DOĞAF 02: Ülke genelindeki yerleşimlerin, afet riskleri önlenmiş veya mümkün olan en az düzeye indirilmiş, risklerle başedebilme kapasitesi yüksek, sağlıklı bir çevreye sahip Güvenli Yerleşmler olmasını sağlamak için, afet tehlikelerini, zarar görebilirliliği ve riskleri azaltıcı önlemler alınacaktır. ÜFP ÇEV 3.1 Su kaynakları ortamlarını, miktarını ve kalitesini korumak; ÜFP ÇEV 3.2 Ekolojik sistemleri, biyolojik çeşitliliği ve doğal değerlerin korunmak ve iyileştirmek; ÜFP ÇEV 3.3 Tarihi ve Kültürel Mirasın korunmasını ve geliştirilmesini sağlamak; ÜFP MEK 4. Sürdürülebilir bir mekansal gelişmeyi sağlamak amacı ile insanların yaşamak, çalışmak, yatırım ve ziyaret yapmak için sağlıklı, güvenli, işlevsel, özgün, estetik, ekonomik, adil, temiz ve yüksek yaşam standartlarına sahip cazip yaşam alanlar oluşturmak; ÜFP MEK 4.1 Gelecekte hedeflenen sektörel büyümeye yönelik ekonomik gelişme sektörleri, konut, altyapı, hizmetler için gerekli miktardaki arazinin, uygun konumda olmasını sağlamak; ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 3 yıl içinde Bütünleşik Afet Tehlike ve Risk Haritaları hazırlanacaktır. sonraki 3 yıl içinde, Bütünleşik Afet Tehlike ve Risk Haritaları dikkate alınarak, gelişme hedefleri ile zarar azaltma hedeflerinin bütünleştirildiği; afet tehlike ve afet risklerinin nitelik ve düzeyini, mekansal dağılımını, potansiyel risklerleri azaltıcı müdahale önceliklerini ve planlama araçlarını ortaya koyan, alt ölçekli planlama dahil edilecek Sakınım Planları hazırlanacaktır.. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş Belediyeler Kaymakamlıkla Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 8

9 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF DOĞAF 01: Afet tehlikelerin ekonomi üzerinde meydana getirebileceği, doğrudan,dolaylı veya ikincil kayıpların ve zararları önlemek veya en aza indirmek için,yüksek afet eğlimi ve zarar görebilirliği olan bölgelerde ekonomik gelişme amaçlı gelişmelere yer verilmeyecek, mevcut ekonomik faaliyetlerin afetlere karşı güvenli olması sağlanacaktır. ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER Ülkesel Fizik Planı(ÜFP) nın yürürlüğe girmesinden sonraki 2 yıl içinde, öncelikle, yeni kentsel büyüme bölgesi olarak öngörülen Gazimağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi için tehlike analizi, hasar görebilirlik ve risk analizi yapılacaktır. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Su İşleri Dairesi Çevre Koruma Dairesi Orman Dairesi Tarım Dairesi Devlet Planlama Örgütü Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 9

10 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 6 yıl içinde, Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimlerin tehdit eden afet tehlikeleri ve bu tehlikeler karşında mevcut durumun hassasiyetinin analizi ve değerlendirilmesi ile tehlike analizi, hasar görebilirlik ve risk analizi yapılacaktır. Afet tehlike, zarar ve risklerini azaltıcı önlemler alt ölçekli planlara dahil edilecek; mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarının afetlere dayanıklı olmalarını sağlayacak yasal, yönetsel ve teknik düzenlemeler yapılacaktır. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Su İşleri Dairesi Çevre Koruma Dairesi Orman Dairesi Tarım Dairesi Devlet Planlama Örgütü Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş Devlet Planlama Örgütü Su İşleri Dairesi Çevre Koruma Dairesi Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 10

11 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR DOĞAF 03: İklim değişikliği sonuçlarına bağlı olası tehlike ve risklerin azaltılmasına yönelik önlemlere alınacaktır. ÜFP ÇEV 3.6 Enerji verimliliğinin sağlamak, KKTC nin küresel, Avrupa Birliği, bölge ve tüm ada düzeyde CO2 emisyon hacimlerinin azaltılmasına katkıda bulunmak.; sonraki 5 yıl içinde, ilklim Değişikliğine Uyum Stratejisi hazırlanacaktır. Meteoroloji Dairesi Su İşleri Dairesi Çevre Koruma Dairesi Devlet Planlama Örgütü Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş DOĞAF 04: Kıyı bölgelerindeki mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarının, deniz seviyesinin yükselmesinden kaynaklanacak risklerin azaltılması için önlemler alınacaktır. ÜFP MEK 4.1 Gelecekte hedeflenen sektörel büyümeye yönelik ekonomik gelişme sektöleri, konut, altyapı, hizmetler için gerekli miktardaki arazinin, uygun konumda olmasını sağlamak; ÜFP MEK 4.4 Yerleşmelerin, fiziki ve çevresel(mekân) kalitesini geliştirmek; sonraki 2 yıl içinde iklim değişikliğinin sonuçlarına bağlı olarak etkilenebilecek kıyılar, yakın çevresi ile maruz kalabilecekleri olası tehlike, hasar ve riskler belirlenerek haritalandırılacaktır. Çevre Koruma Dairesi Limanlar Dairesi Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 11

12 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR DOĞAF 05: Heyelan olasılığı yüksek bölgelerde riskin azaltılması için, ağaçlandırmaya yönelik düzenlemeler ile can, mal ve ekonomik kayıp riski taşımayan uygun arazi kullanım biçimlerini belirlenecek ve bunları tamamlayıcı risk azaltmaya yönelik önlemler alınacaktır. ÜFP ÇEV 3.2 Ekolojik sistemleri, biyolojik çeşitliliği ve doğal değerleri korumak ve iyileştirmek; ÜFP ÇEV 3.4 Sınırlı bir kaynak olan toprağın miktarının, kalitesinin, özelliklerinin ve bütünlüğünün korunmasını, iyileştirilmesini ve ve gıda güvencesini sağlamak; sonraki 2 yıl içinde heyelan riski taşıyan alanlar belirlenecek, sınıflandırılacak ve haritalandırılacaktır. Orman Dairesi Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş DOĞAF 06: Dere yataklarının ve vadilerinin doldurulması, yapılaşması ve benzeri başka nedenlere bağlı taşkın tehlikesine maruz kalabilecek, mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarıda, tehlikeyi önleyici, hasar ve riskleri azaltıcı önlemler alınacaktır. ÜFP ÇEV 3.1 Su kaynakları ortamlarını, miktarını ve kalitesini korumak ; ÜFP ÇEV 3.2 Ekolojik sistemleri, biyolojik çeşitliliği ve doğal değerleri korumak ve iyileştirmek; ÜFP MEK 4 İnsanların yaşamak, çalışmak, yatırım yapmak ve ziyaret Etmek için sağlıklı, güvenli, işlevsel, özgün, estetik, ekonomik, adil, temiz ve yüksek yaşam standartlarına sahip cazip yaşam alanlar oluşturmak; sonraki 2 yıl içinde sel, taşkın afet tehlikesinin yüksek olduğu dere yatakları ve çevresindeki mevcut ve gelecekteki yaşam alanları ile bu alanlarda, potansiyel taşkın ve afetlerden etkilenebilecek, hasar görebilecek mevcut bina stoku, köprü ve menfezler belirlenecek ve haritalandırılacaktır. Çevre Koruma Dairesi Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 12

13 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÜFP MEK 4 : Sürdürülebilir Bir Mekânsal Gelişmeyi Sağlamak Amacı İle İnsanların yaşamak, çalışmak, yatırım yapmak ve ziyaret Etmek için sağlıklı, güvenli, işlevsel, özgün, estetik, ekonomik, adil, temiz ve yüksek yaşam standartlarına sahip cazip yaşam alanlar oluşturmak 4.4 Yerleşmelerin, fiziki ve çevresel (mekân) kalitesini geliştirmek DOĞAF 07: Alt ölçekli planlarda, mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarında, deprem tehlike, hasar görebilirliliğinin ve riskin yüksek olduğu bölgeler dikkate alınarak, hasar ve riski en az düzeyde olacak uygun arazi kullanım dağılımı belirlenecek, arazi kullanım biçimleri belirlenirken, yoğunluk duzenlemeleri yapılacak, mevcut yapı stokunun, ulaşım ve altyapının güçlendirilmesini sağlayacak önlemler alınacaktır. ÜFP MEK 4. Sürdürülebilir bir mekansal gelişmeyi sağlamak amacı ile insanların yaşamak, çalışmak, yatırım ve ziyaret yapmak için sağlıklı, güvenli, işlevsel, özgün, estetik, ekonomik, adil, temiz ve yüksek yaşam standartlarına sahip cazip yaşam alanlar oluşturmak; ÜFP MEK 4.1 Gelecekte hedeflenen sektörel büyümeye yönelik ekonomik gelişme sektörleri, konut, altyapı, hizmetler için gerekli miktardaki arazinin, uygun konumda olmasını sağlamak; ÜFP MEK 4.4 Yerleşmelerin, fiziki ve çevresel (mekân) kalitesini geliştirmek; DOĞAF 02: Ülke genelindeki yerleşimlerin, afet riskleri önlenmiş veya mümkün olan en az düzeye indirilnmiş, risklerle başedebilme kapasitesi yüksek, sağlıklı bir çevreye sahip Güvenli Yerleşmler olmasını sağlamak için, afet tehlikelerini zarar görebilirliğin ve risklerini azaltıcı önlemler alınacaktır. ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 3 yıl içinde afete duyarlı planlamanın ilke ve esaslarının mekansal planlamaya dahil edilebilmesi için, İmar Yasası altında planların hazırlanmasında, planların ölçeği ile uyumlu nitelikte jeolojik, jeolojik- jeoteknik etüt ve mikrobölgeleme etütlerinin yapılmasını ve plan kararlarında altlık oluşturmasını, sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır. sonraki 2 yıl içerisinde, öncelikle, Mağusa-İskele Bölgesi, Güney Mesarya Bölgesi ve Lefke Güzelyurt tan başlayarak, 6 yıl içerisinde, Ana Gelişme Merkezi Olan ve Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimlerin tümü için deprem tehlikesi ve fay zonları haritalanacak, sıvılaşma potansiyeli olan alanlar belirlenecektir. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Çevre Koruma Dairesi Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş Çevvre Koruma Dairesi Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 13

14 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF DOĞAF 08: Sel tehlikesine maruz kalabilecek alanlarda hasarların ve risklerin azaltılması için, sel sularının akacağı su yollarının, su havzalarının işlevlerini yerine getirebilmesini ve sel sularının akacağı alanların açık kalmalarını sağlayacak ve engelleyici gelişmelerin yer almasını önleyecek düzenlemeler yapılacaktır. DOĞAF 09 : Jeolojik açıdan problemli zeminlerin bulunduğu bölgelerde, belirlenecek zemin sınıflarına ve türlerine göre mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarının maruz kalacağı tehlikeyi önleyici, hasarları ve riski azaltıcı önlemler alınacaktır. ÜFP ÇEV 3.2 Ekolojik sistemleri, biyolojik çeşitliliği ve doğal değerleri korumak ve iyileştirmek; ÜFP MEK 4.4 Yerleşmelerin, fiziki ve çevresel (mekân) kalitesini geliştirmek; ÜFP MEK 4.1 Gelecekte hedeflenen sektörel büyümeye yönelik ekonomik gelişme sektörleri, konut, altyapı, hizmetler için gerekli miktard aki arazinin, uygun konumda olmasını sağlamak; ÜFP MEK 4.4 Yerleşmelerin, fiziki ve çevresel (mekân) kalitesini geliştirmek; ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 2 yıl içinde, aşır yağış ve sellerden etkilenen bölgelerde, taşıkınlara yol açan, su yollarında engel oluşturan unsurlar ve eksiklikler ile bu engel ve eksikliklerin giderilmesi için alınacak önlemler belirlenecektır. sonraki 2 yıl içinde potansiyel zemin riski taşıyan alanların detaylı zemin sınıflandırılması haritası hazırlanacak, farklı kademeleredeki alt ölçek mekansal planlarda zemin sınıfı türlerine göre yerleşim, mahalle, yapı grupları, tek yapı ölçeği dahil dikkat edilecek planlama önlemleri belirlenmesinde altlık olarak kullanılacaktır. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 14

15 ÜFP HEDEFLER SEKTÖREL POLİTİKALAR İLİŞKİLİ OLDUĞU HEDEF VE POLİTİKA STRATEJİK HEDEF ALT HEDEF ÖLÇÜLEBİLİR/ OPERASYONEL HEDEFLER sonraki 2 yıl içinde, yerleşimlerin mevcut ve yeni gelişme alanlarında, sağlıklı ve güvenli yaşam alanlarıı oluşturulabilmesini sağlayabilecek etkin bir yapı denetimi sistemi için, uluslarası standartlar ve kriterler çerçevesinde, geliştirilecek mevcut veya yeni hazırlanacak tüm teknik mevzuat esasları uygulamaya konulacaktır. SORUMLU ANA UYGULAYICI VE UYGULAMAYI DESKTEYİCİ PAYDAŞ KURUMLAR Belediyeler Kaymakamlıklar Uygulayıcı ı Destekleyici Paydaş 15

16 Değişiklik 2 : 5.Çevre, Tarihi ve Kültürel Miras ana başlığı altındaki bölümün sonunda, sayfa 291 yer alan mevcut Harita 24 Risk Yönetimi ve Kirlilik Önleme çıkacak, yerine aşağıdaki yeni Harita 24 Risk Yönetimi ve Kirlilik Önleme girecektir. Harita 24: Risk Yönetimi ve Kirlilik Önleme 16

17 EK 3. Bölüm VI Bölge Strateji ve Politikaları Altındaki Altındaki Potansyel Risk ve Tehlikeler Önleme Strateji ve Polikaları Değişiklikleri Değişiklik 3: Gazimağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi 5.Kentsel Gelişme Bölgeleri Politikaları ana başlığı altındaki, 5.1 Gazimağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi bölgeler ana başlığı altında (b) Ana Mekansal Planlama Konuları alt başlığı altında Syf 11 de yer alan Bölgenin Kritik Konuları kısmında mevcut (7). madde çıkacak yerine aşağıdaki yeni (7). madde girecektir. (7) Bölgede yapılaşma açısından riskli bir bölgelerin olması (b) Bölge ile İlgili Mekansal Stratejiler ve Sektör Politikaları alt başlığı altında Syf 15 de yer alan Bölgenin Kritik Konu Noktaları İle İlgili Politikalar kısmında mevcut Politika GMS-ISKL 06: Yapılaşma Açısından Riskli Olan Tuzla Bölgesinde Riskleri Azaltıcı ve Tehlikeyi Önleyici Önlemler Alınması politika paketi çıkacak yerine aşağıdaki Yapılaşma Açısından Riskli Olan Bölgelerde Olası Hasar ve Riskleri Azaltıcı Önlemler Alınması yeni politika paketi girecektir. Politika GMS ISKL 06: Yapılaşma Açısından Riskli Olan Bölgelerde Olası Hasar ve Riskleri Azaltıcı Önlemler Alınması Bölge ile İlgili Kritik Konu Amaç ve Hedef Bölge ile İlgili Strateji ve Politika Değişiklik 4 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Zemin suyunun yüksek olması ve sıvılaşma potansiyeli nedeni ile zemini yapılaşma açısından tehlikeli olan yaşam alanlarındaki mevcut yapı stokunun zamanla zeminin yaratmış olduğu olumsuz etkiden dolayı zarar görmesi, olası bir deprem nedeni ile tehlikenin yüksek olması; (1) Geri dönülemeyecek zararlara yol açabilecek potansiyel risk ve tehlikeleri en aza indirgemek (2) Yerleşmeleri, doğal afetlere dayanıklı kılmak; (3) İnsanların yaşamak, çalışmak, yatırım ve ziyaret yapmak için sağlıklı, güvenli yaşam alanlar oluşturmak stratejik hedeflerine ulaşabilmek amacı ile problemli zeminlerin olduğu bölgelerdeki yapıların potansiyel tehlikeleri önleyici, zarar ve riskleri, en aza indirgeyici önlemler almak (1) DOĞAF 08 : Sıvılaşma potansiyeli, göçme boşluğu riski olan yerleşim alanlarında, hasar ve riski en az düzeyde olacak uygun arazi kullanım dağılımı belirlenecek, arazi kullanım biçimleri belirlenirken, yoğunluk düzenlemeleri yapılacak, mevcut yapı stokunun,ulaşım ve altyapının güçlendirilmesini sağlayacak önlemler alınacaktır, (2) DOĞAF 10.: Jeolojik açıdan problemli zeminleri bulunduğu bölgelerde, belirlenecek zemin sınıflarına ve türlerine göre mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarının, maruz kalacağı tehlikeyi önleyici, hasarları ve riski azaltıcı önlemler alınacaktır..(bknz. Bölüm V, Sektör Politikaları, Çevre, Tarihi ve Kültürel Miras Çevre /Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme) 6. Kırsal Gelişme Bölgeleri Politikaları ana başlığı altındaki, 6.3 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi ana başlığı altında, (a) Ana Mekansal Planlama Konuları alt başlığı altında, sayfa 160 da yer alan Bölgenin Kritik Konuları konu başlığı altında, (4) üncü konudan sonra aşağıdaki yeni kritik konu 17

18 olarak (5) inci değiştirilecektir. madde eklenecek, mevcut (5) inci maddenin sıra numarası (6) olarak (5) Jeolojik açıdan problemli zeminlerin bulunması (b) Bölge İle İlgili Mekansal Stratejiler ve Sektör Politikaları alt başlığı altındaki, Bölgenin Kritik Konuları ile ilgili Politikalar altında, sayfa 163 de yer alan Politika MSRY 04 : Taş Ocaklarının Yarattığı Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesi politika paketinden sonra ekteki Politika MSRY 05 : Potansiyel Afet Risklerinin Azaltılması yeni politika paketi girecektir Politika MSRY 05 : Potansiyel Afet Risklerinin Azaltılması Bölge ile İlgili Kritik Konu Amaç ve Hedef Bölge ile İlgili Strateji ve Politika (1) Mesarya Bölgesinde, zemin özellikleri bakımından ekonomik faaliyetleri ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek nitelikte olan, niteliği, tehlike boyutu, zarar görebilirlik düzeyinin belirenmesi içim ileri araştırmayı gerektiren problemli zeminler olması (2) Zemin riski taşıyan alanlarda yapılaşma açısından tehlikeli olan bölgelerdeki mevcut yapılar ve gelecekteki gelişme alanları üzerinde oluşacak afet risklerinin yüksek olması (1) Geri dönülemeyecek zararlara yol açabilecek potansiyel risk ve tehlikeleri, iklim değişikliğinin sonuçlarının etkilerini, en aza indirgemek (2) Bölgedeki yerleşmeleri, doğal afetlere dayanıklı kılmak (3) İnsanların yaşamak, çalışmak, yatırım ve ziyaret yapmak için sağlıklı, güvenli, alanlar oluşturmak stratejik hedeflerine ulaşabilmek amacı ile problemli zeminlerin olduğu bölgelerdeki yapıların potansiyel risk ve tehlikeleri engelleyici, en aza indirgeyici, zararları giderici önlemler almak veya önlenemeyen zararları tazmin etmek, (1) DOĞAF 09: Jeolojik açıdan problemli zeminleri bulunduğu bölgelerde,belirlenecek zemin sınıflarına ve türlerine göre mevcut ve gelecekteki yaşam alanlarının, maruz kalacağı tehlikeyi önleyici, hasarları ve riski azaltıcı önlemler alınacaktır(bknz. Bölüm V, Sektör Politikaları, Çevre, Tarihi ve Kültürel Miras Çevre /Potansiyel Risk ve Tehlikeleri Önleme) 18