Parkinson Hastalığında Metilasyon Durumu ve Nörodejeneratif Belirteçler. Methylation Status and Neurodegenerative Markers in Parkinson Disease

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Parkinson Hastalığında Metilasyon Durumu ve Nörodejeneratif Belirteçler. Methylation Status and Neurodegenerative Markers in Parkinson Disease"

Transkript

1 Clinical Chemistry 55:10, (2009) Genel Klinik Kimya Parkinson Hastalığında Metilasyon Durumu ve Nörodejeneratif Belirteçler Methylation Status and Neurodegenerative Markers in Parkinson Disease Rima Obeid, 1* Achim Schadt, 1 Ulrich Dillmann, 2 Panagiotis Kostopoulos, 2 Klaus Fassbender, 2 and Wolfgang Herrmann 1* GİRİŞ: Plazma total homosistein (thcy) konsantrasyonlarında artış demans, inme ve Parkinson hastalığı (PD) gibi yaşla ilişkili hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Metilasyon durumu Parkinson hastalarında homosistein metabolizmasını nörodejeneratif proteinlerle bağlantılandırabilir. YÖNTEMLER: Seksen yedi Parkinson hastasından (yaş ortalaması: 68 yıl; 35 i erkek) alınan kan örneklerini total homosistein, metilmalonik asit (MMA), Folat, Vitamin B 12, Vitamin B 6, S-Adenosil Metiyonin (SAM), S-Adenosil Homosistein (SAH) ve amiloid-β (1 42) açısından test ettik. Trombositten zengin plazma hazırlamak için 45 hasta alt grubundan alınan kan örneklerini sitratlı tüplere koyup amiloid öncülü protein (APP) için hücre ekstraktları hazırlama ve α sinüklein analizleri gerçekleştirme amacıyla yıkanmış trombositleri kullandık. Elli dokuz hasta alt grubunda siyah cevherdeki (substantia nigra) ekojenik alanı hesaplamak için beyin parankim sintigrafisini kullandık. BULGULAR: Parkinson hastalarında serum total homosistein konsantrasyonları artmıştı (ortalama: 14,8 µmol/l). Homosistein ( β katsayısı = -0,276) ve serum kreatinini (β = -0,422) plazmada SAM/SAH oranının önemli öngörüsel faktörleriydi (P < 0,01). Plazma SAM/SAH oranı DemTect skorlarının önemli bir belirleyicisiydi (β = 0.612, P = 0.004). Plazma SAH ve trombosit APP veya SAM ve α-sinüklein konsantrasyonları arasında önemli negatif korelasyonlar mevcuttu. Siyah cevherde daha geniş bir ekojenik alan daha yüksek MMA konsantrasyonlarıyla ilişkiliydi (P = 0.016). SONUÇLAR: Nörodejenerasyon belirteçleri (APP, α-sinüklein Parkinson hastalarında metilasyon belirteçleriyle ilişkilidir. Daha iyi bir bilişsel fonksiyon daha yüksek metilasyon potansiyeliyle (SAM/SAH oranı) ilişkiliydi American Association for Clinical Chemistry Alzheimer hastalığından (AD) 3 sonra Parkinson hastalığı (PD) en sık görülen ikinci nörodejeneratif hastalıktır. Beynin siyah cevher bölgesinde dopaminerjik nöronların kaybı Parkinson hastalarında bir dönüm noktasıdır. Hastalığın ikinci temel belirtisi hücre içi inklüzyon cisimciklerinin bol miktarda bulunan bir sinaptik terminal proteini olan α- sinükleinden zengin Lewy cisimcikleri ve Lewy nöronları) varlığıdır. (1). Parkinson hastalarında plazma total homosistein (thcy) konsantrasyonlarında artış olduğu bildirilmiştir (2, 3). Parkinson hastalarında homosisteindeki artış esasen folat ve B 12 vitamin durumuna ve PD semptomlarını gidermek için kullanılan tedaviye bağımlıdır. Artmış total homosistein daha kötü bir bilişsel durum (4), duyusal nöropati (5) ve depresyonla ilişkilendirilmektedir. L-dopa (L-3,4- dihidroksi fenilalanin) ile tedavi edilen Parkinson hastalarında hiperhomosisteinemi (HHCY) çok sık görülmektedir. L-dopa, bir S-adenosil metiyonin (SAM)-bağımlı enzim olan kateşol-o-metil transferazla (COMT) metilasyona uğramaktadır. L-dopa tedavisine başladıktan sonra Parkinson hastalarının total homosistein konsantrasyonlarında önemli bir artış olmaktadır (7). Hayvan çalışmaları L-dopa nın serebral SAM ın tükenmesine (%36-76 arasında), S-adenosil homosistein (SAH) konsantrasyonlarında ise belirgin bir artışa neden olduğunu göstermiştir(8). Metil grubu (metiyonin, kolin) vericilerini içeren besinlerin alımına devam edildiği takdirde L-dopa ile tedavi edilen hastalarda SAM için daha yüksek talepler daha bol miktarda endojen SAM ın yeniden sentezlenmesini gerektirebilmektedir. Ayrıca Alzheimer hastalığı anormal miktarda amiloid-β ile ilişkilendirilmektedir. 1 Department of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 2 Department of Neurology, University Hospital of Saarland, Homburg, Germany. * Address correspondence to these authors at: University Hospital of Saarland, Department of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, Gebäude 57, D Homburg/Saar, Germany. Fax ; rima. obeid@uniklinikum-saarland.de, kchwher@uniklinikum-saarland.de. Received February 11, 2009; accepted July 9, Previously published online atdoi: /clinchem Nonstandard abbreviations: AD, Alzheimer disease; PD, Parkinson disease; thcy, total homocysteine; HHCY, hyperhomocysteinemia; L-dopa, L-3,4-dihydroxyphenylalanine; COMT, catechol- O-methyltransferase; SAM, S-adenosyl methionine; SAH, S-adenosyl homocysteine; APP, amyloid-p precursor protein; ER, endoplasmic reticulum; MMA, methylmalonic acid; UPDRS, Unified Parkinson s Disease Rating Scale; MMSE, Mini-Mental Status Examination; PLP, pyridoxal5-phosphate; holotc, holotranscobalamin; MAO, monoamine oxidase; PCK, protein kinase C; PIMT, isoaspartyl methyl transferase; MAP, mitogen-activated protein; UPS, ubiquitin proteasome system 1852

2 Metilasyon ve Nörodejenerasyon Alzheimer hastalığında amiloid β öncül proteininden (APP) oluşturulmuş amiloid-β hücre içi ve hücre dışı arada birikerek amiloid plaklarına yol açmaktadır. Diğer taraftan Parkinson hastalığı bir α-sinüklein birikimiyle ilişkilidir. α-sinüklein nöron hücrelerinin presinaptik uçlarında ekspresse edilmiş 140 amino asitlik bir peptit dir. α-sinükleinin fizyolojik rolü tam olarak bilinmemekle birlikte bu proteinin nörotransmitter salımınını düzenlediği, endoplazmik retikulum (ER)/Golgi trafiğine katıldığı (9) veya sinaptik veziküllerle zayıf bir ilişki içinde olduğu varsayılabilir. Alzheimer hastalarının yaklaşık %15 25 inde α-sinükleinden zengin Lewy cisimciğine benzer inklüzyonlarla karakterize motor yetmezlik gelişmektedir (10). Son zamanlarda beyinleri içinde Lewy cisimcikleri bulunan hastalarda amiloid-β ve α-sinüklein arasında doğrudan bir etkileşim bildirilmiştir (11).Lewy cisimcikleri APP içerir (11).Lewy cisimcikleri içinde amiloid-β ve α sinükleinin oluşması birikimlerinin karşılıklı patolojik durumlarla ilişkili olabildiğini düşündürmektedir. Siyah cevherin pars compacta sında endotel hücresi çekirdeklerinin arttığı bildirilmiştir(12). Ayrıca vasküler yoğunluktaki değişiklikler homosistein ve metilmalonik asid (MMA) gibi toksinlerin nöronun hasar görebilmesine katkıda bulunabilmektedir. Parkinson hastalarında metabolik durumun olasılıkla α- sinüklein ve β-amiloid gibi bazı fonksiyonel proteinlerin birikmesini artırarak nörodejenerasyon u destekleyebildiğini varsaydık. Bu varsayımı test için plazma β-amiloid (1-42) konsantrasyonları ve trombositlerden izole edilmiş APP ve α-sinükleinle ilişkili SAM ve SAH gibi plazma metilasyon belirteçlerini ölçtük. Ayrıca siyah cevherdeki ekojenik alanla kan parametreleri arasındaki ilişkiyi araştırdık. Katılımcılar ve Yöntemler Çalışma 87 Parkinson hastasını (yaş ortalaması 68 yıl, 35 i erkek) kapsamıştır. Hastalar Saarland Üniversite Hastanesi Hareket Bozuklukları Merkezinden çağrılmıştır. Çalışma katılımcılarının tümünden bilgilendirilmiş onam alınmıştır Çalışma Saarland Üniversite Hastanesi Yerel Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır. UPDRS (Unified Parkinson s Disease Rating Scale [Parkinson hastalığı Birleştirilmiş Değerlendirme Ölçeği]) III. Kısım (motor ölçek) kullanarak her hastanın fiziksel durumunu, Mini- Mental Muayene (MMSE) ve DemTect skorlarıyla global bilişsel durum işlevselliğini ölçtük. Çalışmaya alınmama kriterleri serum kreatininin µmol/l üstü olarak tanımlanan böbrek disfonksiyonu, B vitamini takviyesi alma veya son 3 ay içinde bir serebral veya koroner olay geçirmiş olma şeklindeydi. Yaş, Parkinson hastalığının süresi, sigara kullanımı, diyabet, depresyon, demans ve Parkinson hastalığı için kullanılan ilaçlara ait bilgiler toplanmıştır. Tok deneklerden alınan kan örnekleri EDTA antikoagülanı içeren tüplere konmuştur. Otuz dakika içinde kan 2000 devirde 10 dakika santrifüje edilmiştir. EDTA lı plazma (500µL), 50 µl 1N asetik asitle muamele edilerek, karıştırılmış ve SAM ve SAH analizleri için -80 o C de saklanmıştır. Ayrıca, trombositlerin ayrımı için 45 hastayı kapsayan bir alt gruptan kan toplayıp sitrat antikoagülanı ile muamele ettik. Sitratlı kan hemen 200 devirde 10 dakika santrifüje edilmiştir. Trombositten zengin plazma aspire edilmiş, trombositler iki kez PBS ile yıkanmış ve yıkanmış trombositler hemen APP ve α-sinüklein analizlerinden önce-80 o C de dondurulmuştur. Hücreleri; 500 µl ekstraksiyon tamponu çözeltisinde (10 mmol Tris, ph 7.4, 100 mmol NaCl, 1mmol EDTA, 1 mmol EGTA, 1 mmol NaF, 20 mmol Na 4 P 2 O 7, 2 mmol Na3VO 4, %1 Triton X-100, %10 gliserol, %0,1 SDS, %0,5 dezoksikolat, 1 mmol/l fenilmetilsülfonil flörür) ve bir proteaz inhibitör kokteylinde (Roche Diagnostics) eriterek trombosit ekstraktları hazırladık. Trombosit ekstraktı kısa aralarla 5 kez onar saniye sonikasyona tabi tutulmuştur. Bisinkiyonik asit çözeltisiyle (Sigma) birlikte % 4 CuSO 4-5H 2 O kullanılarak hücre ekstraktları içindeki total protein konsantrasyonlarını ölçtük ve kalibrasyon eğrisi için BSA yı kullandık. Biomol ve BioSource den elde edilen reaktifler kullanılarak trombosit ekstraktlarında sırasıyla APP ve α-sinüklein konsantrasyonlarını ölçtük.app analizi için yakalayıcı antikor insan APP sinin N- uç bölgesini, deteksiyon antikoru ise amiloit-β peptidin N-uç bölgesini tanımaktadır. O halde bu ELISA çözünebilir APPs α (amiloidojenik olmayan APP) APP70, 751 (çözünebilir APP), APP733 ve APP 695 i saptamaktadır. APP695 esasen beyin dokularında bulunurken (13), APP770 ve APP751 izoformları trombositlerde bol miktardadır (14).α-sinükleini saptayan kit, fosforilasyon durumundan bağımsız olarak total α sinükleini tanımaktadır. Kırk beş hastayı kapsayan bir alt kümede trombosit belirteçleri bulunmuştur. Trombosit belirteçlerini bir hücre ekstraktları tüm böleninde ölçülen proteine göre ayarladık. Innogenetics in yüksek duyarlılıklı ELISA testiyle serumda amiloid-β (1 42) konsantrasyonlarını ölçtük. İzotop işaretli iç standartlarıyla GC-MS kullanılarak serumda total homosistein, sistatiyon ve MMA konsantrasyonlarını ölçtük(15). LC-MS/MS kullanılarak Gellekink ve arkadaşlarına göre hafifçe modifiye edilmiş yöntemle EDTA lı plazmada SAM ve SAH konsantrasyonlarını (16) ve bir kemilüminesans immün analizle (Advia Centaur System) serumda total B 12 vitamini ve folat konsantrasyonlarını ölçtük. Immundiagnostik ten (holotc) alınan reaktiflerle bir flöresans detektörle bağlantılı HPLC ile plazma B 6 ve Axsym in otomatik yöntemini kullanarak serum holotranskobalamin (holotc) konsantrasyonlarını ölçtük. Elli dokuz hastada siyah cevherde doku ekojenisitesini göstermek için bir ultrasonografik teknik olarak beyin parankim sonografisinden Clinical Chemistry 55.10, (2009) 1853

3 yararlandık. Parkinson hastalığında siyah cevherin dejenerasyonunu saptamada bu yöntemin güvenilir ve tanısal olarak duyarlı olduğu kanıtlanmıştır (17). Bu değişken yarı-kantitatif bir parametre olduğundan hastaları siyah cevherdeki ekojenik alanlara göre 3 gruba ayırdık: siyah cevherde ekojenik alanları > 0,22 cm 2 (n= 27), 0.22 cm 2 (n=24) veya bulguları kesin olmayanlar (n=8). Son grup her iki yanda siyah cevherin ölçümünü imkânsızlaştıran yetersiz temporal kemik penceresi olan hastaları içermekteydi. Çalışmaya alınma sırasında hastaların hiçbiri B vitaminleri kullanmamaktaydı. SPSS nin 16.0 sürümü kullanılarak istatistiksel analizleri gerçekleştirdik. Sürekli değişkenler ortanca ( ) yüzdelikler olarak ifade edilmiştir. Ortalamalar arasındaki farklılıkları ANOVA ve post hoc Tamhane testleriyle karşılaştırdık ve tek değişkenli analizler kullanarak ortak değişkenler için düzeltmeler gerçekleştirdik. Verilerin normal dağılımını gerektiren testleri uygulamadan önce verilere logaritmik dönüşüm uygulanmıştır. Spearman testi kullanılarak farklı değişkenler arasındaki korelasyonları değerlendirdik. Şekil 1 de üç grup DemTect skorları [<9 (n=13); 9 12 (n=21);>12 (n = 53)] kullanılmıştır. Hastalar arasında DemTect skorlarında ve SAM/SAH oranlarındaki değişkenleri öngörebilen bağımsız değişkenler için aşamalı, retrograt regresyon analizleri uyguladık. P<0,05 değerinin istatistiksel açıdan anlamlı olduğu düşünülmüştür. Bulgular Bu makalenin sanal ortamdaki sürümüne eşlik eden Ek Tablo 1 de hastaların ana özellikleri ve eşlik eden ilaçlar gösterilmektedir.total homosistein veya ilişkili metabolitler üzerine sigara, antidepresanlar, monoamino oksidaz (MAO) inhibitörleri veya diyabetin herhangi bir etki göstermediğini saptadık (gösterilmemiş veriler). Tablo 1, Parkinson hastalarının tümünde, ve Parkinson hastalığının tedavisinin tipine göre ölçümlenen biyokimyasal belirteçlerin konsantrasyonlarını göstermektedir.. Bir doamin alan hastalar L-dopa ve bir agonistle birlikte L-dopa alanlara göre daha gençti (yaş ortalamaları sırasıyla 61, 74 ve 69 yıl). Ayrıca, Parkinson hastalığının en kısa ve en uzun tedavi süreleri sırasıyla dopamin agonistleri (ortalama 2,5 yıl) ve agonist-l-dopa kombinasyonuyla (ortalama 8.0 yıl) gerçekleşmişti. Yalnızca L-dopa tedavi grubunda ortalama plazma SAH konsantrasyonu en yüksek (ortalama: 17,2 nmol/l), yalnızca agonist tedavisi ile en düşük (ortalama: 12,7 nmol/l) düzeydeydi. L-dopa ile tedavi edilen hastalarda en yüksek SAH, MMA ve total homosistein ve en düşük holotc konsantrasyonları ve SAM/SAH oranı L-dopa ile daha yaşlı hastaların (ortalama: 74 yıl) ve daha uzun süreli hastalığın tedavi edilmesiyle ilişkiliydi. Şekil 1. DemTect skorlarına göre plazma vitamin B6 ve SAM/SAH oranları (ortalama yüzdelikler) [<9 (n = 13); 9 12 (n = 21); >12 (n = 53)]. Tedavinin tipi, yaş ve hastalığı süresine göre düzeltmeler yapıldıktan sonra en düşük ve en yüksekdemtect skor gruplar arasındaki farklılığın P değerleri B 6 vitamini için 0,013 ve SAM/SAH oranı için 0,024 idi.. SAH, MMA, total homosistein ve SAM/SAH konsantrasyonları açısından gruplar arasında farklılıklar yaş ve hastalığın süresine göre düzeltmeler yapıldıktan sonra kaybolmuştur (P > 0.05). Yalnızca veya COMT inhibitörü kombinasyonu alan katılımcılarda thcy, MMA, SAH, SAM gibi biyolojik belirteçleri ve vitaminlerin (B 6, B 12, holotc ve folat) konsantrasyonları ve SAM/SAH oranları denk düzeylerdeydi (gösterilmemiş veriler). Şekil 1 de gösterildiği gibi bilişsel fonksiyonları normal Parkinson hastaları (DemTect skorları > 12) (ortalama B 6 vitamini 48,4 nmol/l ve SAM/SAH : 9,0 ) plazma B 6 vitamin konsantrasyonları ve SAM/SAH oranları DemTect skorları <9 olanlara (ortalama B 6 vitamini: 26,1 nmol/l ve SAM/SAH 6,7) göre anlamlı derecede daha yüksekti Bilişsel durumu hafifçe kötüleşmiş hastalarda ( DemTect skorları: 9-12) B 6 vitamini SAM/SAH oranları ara düzeylerdeydi. Tedavinin tipi, yaş ve hastalığın süresine göre düzeltmeler yapıldıktan sonra en düşük ve en yüksek DemTect skor grupları arasındaki farklılık B 6 vitamini (P = 0,013) ve SAM/SAH oranı (P = 0,024) açısından önemli olmayı sürdürmüştür Clinical Chemistry 55:10, (2009)

4 Metilasyon ve Nörodejenerasyon Tablo 1. Parkinson hastalarının tümünde ve tedaviye göre hesaplanan belirteçler. a Belirteçler Tümü Dopamin agonisti L-dopa L-dopa artı dopamin agonisti n P (ANOVA) b Yaş, yıl 68 (54 78) 61 (52 69) 74 (62 80) c 69 (56 79) c <0,001 PD süresi, yıl 5 (0 12) 2,5 (0 10) 4 (0 15) 8 (3 15) c <0,001 DemTect skorları 14 (7 18) 15,5 (10,9 18,0) 13,0 (3,0 18,0) 12,5 (7,0 17,5) 0,092 thcy, Amol/L 14,8 (9,4 23,2) 13,3 (7,6 19,3) 16,4 (11,0 23,5) c 15,4 (10,5 24,6) 0,047 Cys, nmol/l 260 ( ) 238 ( ) 234 ( ) 277 ( ) 0,780 MMA, nmol/l 261 ( ) 218 ( ) 337 ( ) c 283 ( ) 0,032 Folat, nmol/l 19,0 (8,9 38,1) 20,7 (10,8 42,4) 21,2 (12,7 45,9) 15,7 (7,8 32,3) 0,094 Vitamin B12, pmol/l 236 ( ) 253 ( ) 239 ( ) 235 ( ) 0,932 HoloTC, pmol/l 43 (22 96) 44 (23 78) 35 (20 192) 48 (23 97) 0,867 Vitamin B6, nmol/l 43,7 (15,7 121,0) 43,7 (15,7 121,0) 49,5 (11,1 119,4) 34,0 (10,8 149,7) c 0,019 SAH, nmol/l 13,6 (9,8 28,3) 13,6 (9,8 28,3) 17,2 (11,3 32,9) c 13,7 (10,0 26,2) 0,005 SAM, nmol/l 124 (93 173) 124 (93 173) 133 (96 204) 122 (87 168) 0,394 SAM/SAH oranı 8,7 (5,5 13,3) 8,7 (5,5 13,3) 7,8 (5,5 11,4) c 8,4 (5,4 11,2) c 0,005 Siyah cevher ekojenik alan, cm 2 0,23 (0,13 0,48) 0,19 (0,12 0,36) 0,34 (0,10 0,63) 0,26 (0,13 0,50) 0,079 PlTsit alfa-sinüklein, Ag/L 20,5 (11,8 36,1) 25,1 (14,3 57,5) 20,6 (10,4 33,0) 20,4 (12,3 32,6) 0,173 Trombosit APP, Ag/L 700 ( ) 595 ( ) 551 ( ) 741 (0 1418) 0,289 Plazma amiloit-9, ng/l 26,9 (24,0 29,6) 25,8 (23,7 28,7) 25,7 (23,5 31,1) 27,8 (24,8 29,7) 0,705 Kreatinin, Amol/L 88,4 (61,9 114,9) 79,6 (61,9 99,0) 84,0 (61,9 132,6) 88,4 (61,9 112,3) 0,180 a Veriler ortanca değerleri göstermektedir ( yüzdelikler) b Yaş ve hastalığın süresine göre düzeltmeler yaptıktan sonra P değerleri: thcy (P = 0,970), MMA (P = 0,889), vitamin B6 (P = 0,196), SAH (P = 0,164) ve SAM/SAH (P = 0,426). Toplam hücresel belirteçler için düzeltilmiş trombosit belirteçleri.dört hasta ne L-dopa ne de dopamin agonistleri almıştır c P <0,05 dopamin agonistleri alan grupla karşılaştırıldığında. Ayrıca, DemTect skorları plazma amiloidi ile negatif bir korelasyon göstermiştir (1 42) (Spearman korelasyon katsayısı r = -0,45, P< 0,001). Çalışma hastalarının DemTect skorlarını öngörmek için aşamalı retrograt regresyon analizleri uyguladık (sanal ortamda Ek Tablo 2, model 1). Bu analize dahil edilen faktörler içinde yalnızca SAM/SAH oranı (β = 0,612, P = 0,004) DemTect skorlarının önemli bir öngörüsel faktörüydü. Plazma SAM/SAH oranının önemli öngörüsel faktörleri (2. model) total homosistein konsantrasyonları (β = -0,276, P < 0.001) ve serum kreatinin (β= -0,422, P =0,001) konsantrasyonları olmuştur (sanal ortam Ek Tablo 2). Plazma SAH konsantrasyonu trombosit APP ile Spearman korelasyon katsayısı r = -0,41, P = 0,007) (Şekil 2A), plazma SAM ı ise trombositler içindeki α- sinüklein ile (r = -0,32, P = 0.033) negatif bir korelasyon göstermiştir (Şekil 2B). İlaveten trombosit APP ve plazma amiloid β (1-42) P(1 42) (r = -0,34, P = 0,028), APP ile α sinüklein de (r = -0.35, P = 0.031) negatif bir korelasyon göstermiştir. Aksine plazma amiloid-β (1 42), trombositler içindeki α- sinüklein konsantrasyonlarıyla pozitif bir korelasyon içindeydi (r = 0,42, P = 0,005). Plazma SAM ve SAH ((r = 0,63, P< 0,001) arasında da bir korelasyon saptanmıştır. Ayrıca, folat ve B 6 vitamini konsantrasyonları da pozitif bir korelasyon göstermiştir (r = 0,60, P < 0,001). Şekil 3, plazma amiloid-β (1-42) üçte birlik dilimlerine göre folat, B6 vitamini, thcy, SAH konsantrasyonları ve SAM/SAH oranlarını göstermektedir. Şekil 3 de amiloit-β üçte birlik dilimleri (<25,8, 25,8 27,8, >27,8 ng/l) kullanılmıştır. Amiloidβ nın (1-42) en alt üçte birlik dilimindeki hastalara göre plazma amiloid-β nın (1-42) en üst dilimlerinde bulunan hastalarda total homosistein ve SAH konsantrasyonları anlamlı derecede daha yüksek, folat, B 6 vitamini Clinical Chemistry 55.10, (2009) 1855

5 Şekil 2. (A), Plazma SAH ve trombositler içindeki APP arasındaki korelasyon (B), Plazma SAM ve trombositler içindeki α- sinüklein arasındaki korelasyon konsantrasyonları ve SAM/SAH oranı daha düşüktü. Ancak en alt üçte birlik dilimde olanlara göre amiloitβ nin en üst üçte birlik dilimindeki hastalar daha yaşlı ( yaş ortalamaları sırasıyla 63 ve 72 yıl), ve daha uzun süreli Parkinson hastasıydı (3,5 ve 6,0 yıl), Bu nedenle en üst dilimdekilerin L-dopa dopamin agonisti tedavisi görme olasılığı daha yüksekti. Yaş, hastalığın süresi ve tedavinin türü için düzeltmeler yapıldıktan sonra en yüksek ve en düşük amiloit-β üçte birlik dilimleri arasında folat (P = 0,005) ve B 6 vitamini (P = 0,014) konsantrasyonlarında hâlâ anlamlı farklılıklar mevcuttu. En düşük üçte birlik dilimde (P = 0,078) total homosistein azalma eğiliminde olduğu gibi SAH ve SAM/SAH oranı artık önemli değildi (SAH için P = 0,114, SAM/SAH oranı için P = 0,103). Tablo 2 siyah cevherdeki ekojenik alana göre kan belirteçlerini göstermektedir. Siyah cevherde daha geniş bir ekojenik alan daha yüksek plazma MMA (236 vs 351 nmol/l, P = 0,016) konsantrasyonlarıyla ilişkiliydi. B 12 vitamini durumunun diğer belirteçleri (total B 12 vitamini ve holotc), total homosistein veya metilasyon belirteçleriyle böyle bir korelasyon mevcut değildi. Kreatinin ve tedavinin türü için düzeltmeler yapıldıktan sonra 2 grup arasında MMA konsantrasyonları arasındaki farklılık hâlâ anlamlıydı (P = 0.036). Tartışma Yaşlılarda Alzheimer ve Parkinson hastalığı sırasıyla demans ve hareket bozukluklarına yol açan önde gelen nörodejeneratif hastalıklardır. Parkinson hastalarının beyinlerinde karakteristik olarak alfa-sinükleinden zengin inklüzyonları içeren Lewy cisimcikleri bulunmaktadır. Ayrıca, Parkinson hastalarında demans ve amiloitten zengin plaklar gelişebilir. Bu örtüşen bozukluklar amiloid-β ve α-sinükleinin ilişkili olabildiğini düşündürmektedir. (18). Lewy cisimcikleri içinde amiloid-β ve α-sinükleinin bulunması birikmiş olmalarının ortaklaşa patolojik durumlar neden olabildiklerini de düşündürmektedir. Hipometilasyon olasılıkla APP ekspresyonunu veya amiloit-β ya hidrolizini hızlandırarak (19) nörodejenerasyona katılabilmektedir (19). Bu çalışmada nörodejeneratif proteinlerin (APP ve α -sinüklein) konsantrasyonlarıyla metil vericisi, SAM veya or the metiltransferaz inhibitörü SAH arasında bir ilişkinin varlığını gösterdik. Bu çalışmada Parkinson hastalarında total homosistein konsantrasyonları önceki çalışmalarda bildirilenlere benzemekteydi (3).Bu çalışmada tedavi yaklaşımının metabolizma belirteçler üzerine etkisi doğrulanamamıştır. Diğer taraftan total homosistein, MMA ve SAH konsantrasyonları yalnızca L-dopa tedavisi görenlerde diğer tedavi gruplarına göre, daha yüksekti Ancak, bu farklılıklar olasılıkla tedavi grupları arasındaki yaş farklılıklarıyla ilişkili olabilirdi. (Tablo1). Diğer taraftan l-dopa ile tedavi edilen hastalarda SAM dan kaçınma veya total homosisteini düşürmede COMT inhibitörlerinin önemli bir role sahip olduğunu saptayamadık. L-dopanın tetiklediği HHCY i önlemede COMT inhibitörlerinin rolüne ilişkin sonuçların çelişkili olması (20 22),bu etkinin bazal vitamin durumu gibi başka faktörlere bağlı olabildiğini düşündürmektedir. Plazmada metilasyonun bir göstergesi (SAM/SAH oranı) olarak total homosistein konsantrasyonları önemli bir öngörüsel faktördü.ilaveten plazma SAM ve 1856 Clinical Chemistry 55: 10, (2009)

6 Metilasyon ve Nörodejenerasyon thcy, µmol/l SAH, nmol/l SAM/SAH oranı < >27.8 Plazma amiloit- β 1 42) (ng/l) Şekil 3. Plazma amiloit-β üçte birlik dilimlerine göre B vitaminleri ve ilişkili metabolizma belirteçlerinin (ortanca yüzdelikler) konsantrasyonları (1 42). En düşük plazma amiloit β (1-42) üçte birlik dilimlerine göre anlamlı (P < 0.05). Yaş, hastalığın süresi ve tedavinin tipine göre düzeltmeler yapıldıktan sonra folat ve B vitamini (P < 0,05), için P değerleri anlamlı (P < 0,05) olup total homosistein (P = 0,078), ve SAM/SAH a (P = 0,103).yönelik bir eğilim saptanmıştır. SAH konsantrasyonları arasındaki pozitif korelasyon (r = 0.63) SAH ın artışıyla birlikte SAM ın da arttığını ve sonuçta total homosistein katabolizmasının etkinsizleştiğini akla getirmektedir. Parkinson hastaları için SAM/SAH oranı Dem Tect skorlarının önemli bir pozitif öngörüsel faktörüydü (sanal ortamda Ek Tablo 2). Yaş, hastalığın süresi yaş, hastalığın süresi ve tedavinin türü için düzeltmeler yapıldıktan sonra bilişsel fonksiyon skorlarıyla plazma SAM/SAH oranı arasındaki ilişkinin sebat etmiş olması bazı nörodejeneratif süreçlerde metilasyonun bir rolü olduğunu düşündürmektedir. (Şekil 4). DemTect skoruyla B 6 vitamini arasındaki ilişki yaş, hastalığın süresi ve Parkinson hastalığı tedavisi yaklaşımından bağımsız olması B 6 vitamini düzeylerindeki iyileşmenin Parkinson hastalarında bilişsel durumun kötüleşmesini geciktirebildiğini # # # Vitamin B 6, nmol/l Folat, nmol/l # düşündürmektedir. Parkinson hastalarında glutatyon dopaminerjik nöronlarda bulunan önemli bir antioksidandır. Ayrıca oksidatif stres Parkinson hastalığındaki dejeneratif süreçle ilişkilidir (23). B 6 vitamini Vitamin B6 sistatiyon β sentaz ve sistatiyon gama liyaz yoluyla total homosisteinin glutatyonun bir öncülü olan sisteine doğrudan dönüşümünü hızlandırmaktadır(24). Vitamin B 6 eksikliği oksidatif stresi tetiklemekte, 1-karbon metabolizmasındaki birkaç enzimi etkileyerek dolaylı yoldan glutatyonun azalmasına neden olmaktadır (25). İlaveten, B 6 vitamini folatı klatabolize eden bir enzim olan serin hidroksimetil transferazın bir kofaktörüdür. Bu fenomen B 6 vitamininin aynı zamanda dolaylı yoldan total homosisteinin atılmasını hızlandırarak homosisteinin yeniden metilasyonu için ortamda folatın bulunmasını sağladığı anlamına gelmektedir. Bu son öneri folat ile B 6 vitamini arasında saptadığımız direkt korelasyonla uyumludur (r = 0.60, P < 0.001). Parkinson hastalarında B 6 vitamini ve folatın olası koruyucu rolü B 6 vitamini veya folatla amiloid-β (1-42) arasındaki negatif korelasyonların varlığı gösteren verilerle desteklenmektedir. (Şekil 3). Topluca bu veriler B 6 vitamininin beyni amiloid-β birikiminden, oksidatif stresten ve dopamin yetersizliğinden koruyabildiğini, böylece bilişsel yetinin azalmasını geciktirdiğini düşündürmektedir. Plazma amiloid-β(1-42) konsantrasyonları nörodejeneratif hastalıkları olanlarda artmıştır(26). Bu proteinin nöronlardaki APP den oluştuğu ve kan-beyin bariyerini geçerek kana ulaştığı düşünülmektedir. Nöronların APP eksprese etme (28) ve amiloid-β oluşturma gibi birkaç özelliği trombositlerinkine benzemektedir (27). Bu nedenle trombositler içinde eksprese edilen serebral proteinlerin incelenmesi ilginç bir yaklaşımı temsil etmektedir. APP, β ve gama sekretazlar (Presenilin-1) tarafından β yolağında hidroliz olabilerek sırasıyla sapp β ve amiloid-β yı oluşturmaktadırlar. Alternatif ve nonamiloidojenik bir yolak α ve δ sekretazlar tarafından düzenlenmekte ve sapp α ve P3 oluşmaktadır. Metil inhibitörü SAH ve trombosit APP si (Şekil 2) ile trombosit APP sinin plazma konsantrasyonları arasındaki negatif korelasyonun SAH ın amiloidojenik yolağı hızlandırabilerek APP nin amiloid-β ya (1 42) hidrolizini teşvik ettiği varsayımını desteklemesi ilginç bir durumdur. Hipometilasyon, Presenilin-1 geninin ekspresyonundaki artış yoluyla amiloid-β üretiminin artışıyla ilişkili olabilmektedir. (30). Plazma amiloidi-β (1-42) ile trombositlerdeki amiloidojenik olmayan APP arasındaki tersinir korelasyon (r = 0,34, P = 0,028) amiloidojenik yolağı destekleyen, SAH artışı gibi metabolizma koşulları altında daha fazla amiloid-β (1-42) üretimi olduğunu düşündürmektedir. Clinical Chemistry 55: 10, (2009) 1857

7 Tablo 2. Siyah cevherdeki ekojenik alana göre değişkenler. a Belirteç Siyah cevherde ekojenik alan Siyah cevherde ekojenik alan <0.22 cm 2 >0.22 cm 2 P (ANOVA) n Yaş, yıl 63 (9,0) 67 (8,3) 0,123 Hastalığın süresi, yıl 4,5 (4,4) 6,0 (7,4) 0,120 DemTect score 14 (3) 14 (5) 0,246 Kreatinin, µmol/l 81,6 (11,3) 91,8 (21,6) 0,099 thcy, µmol/l 14,0 (3,2) 15,8 (10,8) 0,207 MMA, nmol/l b 236 (107) 351 (544) 0,016 Folat, nmol/l 19,2 (16,1) 17,9 (13,1) 0,614 HoloTC, pmol/l 47 (19) 48 (73) 0,676 Vitamin B12, pmol/l 232 (70) 251 (102) 0,385 Vitamin B6, nmol/l 51 (104) 46 (46) 0,616 SAM/SAH oranı 9,2 (2,1) 8,4 (2,5) 0,249 L-dopa artı dopamin agonisti, n (%) 8 (33) 13 (48) Dopamin agonisti, n (%) 14 (58) 5 (18,5) L-dopa, n (%) 2 (8) 9 (33) a Aksi belirtilmedikçe veriler geometrik ortalama (SS) şeklinde ifade edilmiştir.. b P = 0,036 serum kreatinin için düzeltme yaptıktan sonra Hipometilasyon durumunda fosfolipit metabolizmasındaki bozukluk muhtemel bir oluş mekanizmasını temsil edebilir. Fosfatidiletanolaminin metillenmiş bir ürünü olan fosfatidilkolin düşüklüğü protein kinaz C yi (PKC) azaltarak APP nin daha fazla oranda amiloit-β ya dönüşmesine yol açmaktadır (31) (Şekil 4). α-sinüklein Parkinson hastalarındaki nörodejenerasyonuna katılan önemli bir proteindir. α sinüklein dopaminerjik sinir iletisinde rol oynamaktadır. Bu protein dopamin biyosentezini ve homeostazı düzenlemektedir(32). α-sinüklein trombositler içinde eksprese edilmektedir. Plazma SAM ve trombosit α- sinüklein konsantrasyonları arasındaki tersinir korelasyon bu çalışmanın ilginç bir bulgusudur (Şekil.2). İki olası açıklama mevcuttur. Birincisi, kısıtlı SAM varlığının α-sinüklein geninin ekspresyonunu artırabildiği şeklindedir. HHCY, DNA hipometilasyonuyla ilişkilendirilmiştir(33). Homosistein ve metilasyon bozukluklarının çok sık görüldüğü (35) kronik alkolizmde (34) α-sinükleine ait mrna nın artmış olduğu saptanmıştır. İkincisi α- sinüklein dahil olmak üzere yaşlı veya stresle hasarlanmış proteinlerde SAH izoaspartil kalıntılarının onarımından sorumlu olan SAM a bağımlı bir enzimi, örneğin izoaspartil metiltransferazı (PIMT) inhibe edebilmektedir(36). PIMT, trombositlerin içinde eksprese edilmektedir(37). Bir metil grubu yetersizliğinin hayvan modelinde, düşük SAM izoaspartilden zengin ve yetersizliği olan hayvanlarda yığışmaya ve sinaptik iletinin bozulmasına yol açabilen α sinükleinin giderek daha fazla alıkonmasına neden olur (36). Kontrol hücreleriyle karşılaştırıldığında PIMT den yoksunlaştırılmış hücreler, mitojenle etkinleşmiş protein (MAP) kinaz zincirinin bileşenlerinde hiperfosforilizasyon neden olmuştur. (38). MAP kinaz bileşeni α-sinüklein ekspresyonuyla ilişkili olabilmektedir (39). Alfa-sinüklein ve amiloit-β sinir hücresi membranlarında ko-oligomerler oluşturabilmektedir (11). Amiloidin α-sinükleinle etkileşimi α- sinükleinin birikmesini kolaylaştırmaktadır. Bu gözenek oluşturan kompleks hücreler içinde kalsiyumun birikmesini hızlandırmaktadır. Çalışmamızda plazma amiloit-β (1-42) ile trombosit α-sinüklein arasındaki pozitif korelasyon (r = 0.42) ya her iki proteinin üretimi veya katabolizmasını kontrol eden ortak bir mekanizmanın varlığını düşündürmektedir Clinical Chemistry 55: 10, (2009)

8 Metilasyon ve Nörodejenerasyon SAM Şekil 4. Parkinson hastalığında metilasyonla nörodejeneratif süreci ilişkilendiren potansiyel mekanizmalar sapp, sçözünebilir APP; PC, fosfatidilkolin; PE, fosfatidiletanolamin; PS1, presinilin 1. Bir makul mekanizma yığılmış proteinleri bağlayan ve elimine eden ubikuitin proteazom sistemini (UPS) ilgilendirebilir Parkinson hastalarında HHCY, oksidatif strese neden olarak UPS yi tüketebilir ve sonuçta amiloit-β ve α-sinüklein oligomerlerinin oluşmasına yol açabilir (Şekil 4). Siyah cevherdeki ekojenik alanları daha geniş olanlarda serum MMA konsantrasyonlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ne holotc ne de total B 12 siyah cevher alanıyla ilişkili olduğundan bu korelasyon B 12 vitamini düzeyleriyle açıklanamaz. Siyah cevherdeki alana göre serum kreatinini de MMA konsantrasyonlarındaki farklılıktan sorumlu değildi.. MMA, hayvanların serebral kortekslerinde hücre çatısı proteinlerini fosforilizasyonunu artırabilir (40). Ayrıca, MMA nın Krebs siklüsüne, mitokondri elektron aktarım sistemine müdahale ederek sinir hücresinin ölümüne neden olduğu gösterilmiştir. Bu sonuçlar B 12 eksikliği nörotoksisitesinin, düşük vitamin konsantrasyonlarından ziyade en azından kısmen MMA birikimiyle ilişkili olduğunu akla getirmektedir. Bu veriler topluca ele alındığında Parkinson hastalarında daha iyi bilişsel fonksiyonun daha yüksek metilasyon potansiyeli (SAM/SAH oranı) ve daha yüksek plazma B 6 konsantrasyonlarıyla ilişkili olduğunu saptadık. B 6 vitamininin bilişsel fonksiyon üzerine etkisi muhtemelen dolaylı olarak metilasyon durumunun iyileşmesi ve amiloid-β üretiminde azalmayla ilişkilidir. Hipometilasyon (yüksek SAH veya düşük SAM) amiloidojenik yolak yoluyla APP degradasyonunu hızlandırabilir ve α sinüklein konsantrasyonlarını artırabilir. Gelecek çalışmalar Parkinson hastalığı olanlardanörodejeneratif belirteçler üzerine B vitaminleri veya SAM takviyelerinin etkisini test edebilir Clinical Chemistry 55: 10, (2009) 1859

9 Yazarların Katkıları: Yazarların hepsi bu makalenin düşünsel içeriğine katkıda bulundukları ve şu üç gerekliliği karşıladıklarını doğrulamıştır: (a) verilerin kavram, tasarım, elde edilmesi, analiz ve yorumlanmasına önemli katkılar; (b) düşünsel içeriği için makalenin yazılması veya gözden geçirilmesi ve (c) yayınlanmış makalenin nihai onaylanması Yazarların potansiyel çıkar çatışmaları açıklamaları: Makalenin sunumuyla birlikte yazarların tümü Potansiyel Çıkar çatışmaları formunu doldurmuştur. Potansiyel çıkar çatışmaları:: Sponsorun Rolü: Fon sağlayan kuruluşlat çalışma tasarımı, çalışmaya alınan hastaların seçimi, verilerin gözden geçirilmesi, yorumlanması, metnin hazırlanması veya onaylanmasında herhangi bir rol oynamamıştır.. 1.Cookson MR. The biochemistry of Parkinson s disease. Annu Rev Biochem 2005;74: Blandini F, Fancellu R, Martignoni E, Mangiagalli A, Pacchetti C, Samuele A, Nappi G. Plasma homocysteine and L-dopa metabolism in patients with Parkinson disease. Clin Chem 2001;47: Yasui K, Kowa H, Nakaso K, Takeshima T, Nakashima K. Plasma homocysteine and MTHFR C677T genotype in Levodopatreated patients with PD. Neurology 2000;55: Zoccolella S, Lamberti P, Iliceto G, Diroma C, Armenise E, Defazio G, et al. Plasma homocysteine levels in L-dopatreated Parkinson s disease patients with cognitive dysfunctions. Clin Chem Lab Med 2005;43: Muller T, Renger K, Kuhn W. Levodopaassociated increase of homocysteine levels and sural axonal neurodegeneration. Arch Neurol 2004;61: O Suilleabhain PE, Sung V, Hernandez C, Lacritz L, Dewey RB, Jr., Bottiglieri T, az-arrastia R. Elevated plasma homocysteine level in patients with Parkinson disease: motor, affective, and cognitive associations. Arch Neurol 2004;61: Yasui K, Nakaso K, Kowa H, Takeshima T, Nakashima K. Levodopa-induced hyperhomocysteinaemia in Parkinson s disease. Acta Neurol Scand 2003;108: Liu XX, Wilson K, Charlton CG. Effects of L-dopa treatment on methylation in mouse brain: implications for the side effects of L-dopa. Life Sci 2000;66: Cooper AA, Gitler AD, Cashikar A, Haynes CM, Hill KJ, Bhullar B et al. Alpha-synuclein blocks ER-Golgi traffic and Rab1 rescues neuron loss in Parkinson s models. Science (Wash DC) 2006; 313: Hamilton RL. Lewy bodies in Alzheimer s disease: a neuropathological review of 145 cases using alpha-synuclein immunohistochemistry. Brain Pathol 2000;10: Tsigelny IF, Crews L, Desplats P, Shaked GM, Sharikov Y, Mizuno H et al. Mechanisms of hybrid oligomer formation in the pathogenesis of combined Alzheimer s and Parkinson s diseases. PLoS One 2008;3: e3135. Kaynaklar 12.Faucheux BA, Bonnet AM, Agid Y, Hirsch EC. Blood vessels change in the mesencephalon of patients with Parkinson s disease. Lancet 1999;353: Kang J, Lemaire HG, Unterbeck A, Salbaum JM, Masters CL, Grzeschik KH, et al. The precursor of Alzheimer s disease amyloid A4 protein resembles a cellsurface receptor. Nature 1987; 325: Ponte P, Gonzalez-DeWhitt P, Schilling J, Miller J, Hsu D, Greenberg B, et al. A new A4 amyloid mrna contains a domain homologous to serine proteinase inhibitors. Nature 1988; 331: Stabler SP, Lindenbaum J, Savage DG, Allen RH. Elevation of serum cystathionine levels in patients with cobalamin and folate deficiency. Blood 1993; 81: Gellekink H, van Oppenraaij- Emmerzaal D, van RA, Struys EA, den HM, Blom HJ. Stable-isotope dilution liquid chromatography-electrospray injection tandem mass spectrometry method for fast, selective measurement of S adenosylmethionine and S adenosylhomocysteine in plasma. Clin Chem 2005; 51: Gaenslen A, Unmuth B, Godau J, Liepelt I, Di SA, Schweitzer KJ, et al. The specificity and sensitivity of transcranial ultrasound in the differential diagnosis of Parkinson s disease: a prospective blinded study. Lancet Neurol 2008; 7: Kazmierczak A, Strosznajder JB, Adamczyk A.α-Synuclein enhances secretion and toxicity of amyloid beta peptides in PC12 cells. Neurochem Int 2008;53: Obeid R, Herrmann W. Mechanisms of homocysteine neurotoxicity in neurodegenerative diseases with special reference to dementia. FEBS Lett 2006;580: Lamberti P, Zoccolella S, Iliceto G, Armenise E, Fraddosio A, de MM, Livrea P. Effects of Levodopa and COMT inhibitors on plasma homocysteine in Parkinson s disease patients. Mov Disord 2005; 20: Valkovic P, Benetin J, Blazicek P, Valkovicova L, Gmitterova K, Kukumberg P. Reduced plasma homocysteine levels in Levodopa/entacapone treated Parkinson patients. Parkinsonism Relat Disord 2005;11: Ostrem JL, Kang GA, Subramanian I, Guarnieri M, Hubble J, Rabinowicz AL, Bronstein J. The effect of entacapone on homocysteine levels in Parkinson disease. Neurology 2005; 64: Jenner P. Oxidative stress in Parkinson s disease. Ann Neurol 2003;53 Suppl 3: S26 S Kannan K, Jain SK. Effect of vitamin B6 on oxygen radicals, mitochondrial membrane potential, and lipid peroxidation in H2O2-treated U937 monocytes. Free Radic Biol Med 2004; 36: Nijhout HF, Gregory JF, Fitzpatrick C, Cho E, Lamers KY, Ulrich CM, Reed MC. A mathematical model gives insights into the effects of vitamin B-6 deficiency on 1 carbon and glutathione metabolism. J Nutr 2009; 139: Gurol ME, Irizarry MC, Smith EE, Raju S, az- Arrastia R, Bottiglieri T, et al. Plasma betaamyloid and white matter lesions in AD, MCI, and cerebral amyloid angiopathy. Neurology 2006; 66: Bush AI, Tanzi RE. Alzheimer diseaserelated abnormalities of amyloid beta precursor protein isoforms in the platelet: the brain s delegate in the periphery? Arch Neurol 1998; 55: Padovani A, Pastorino L, Borroni B, Colciaghi F, Rozzini L, Monastero R, et al. Amyloid precursor protein in platelets: a peripheral marker for the diagnosis of sporadic AD. Neurology 2001;57: Casoli T, Di SG, Giorgetti B, Grossi Y, Balietti M, Fattoretti P, Bertoni-Freddari C. Release of betaamyloid from high-density platelets: implications for Alzheimer s disease pathology. Ann N Y Acad Sci 2007;1096: Fuso A, Seminara L, Cavallaro RA, D Anselmi F, Scarpa S. S- adenosylmethionine/homocysteine cycle alterations modify DNA methylation status with consequent deregulation of PS1 and BACE and beta-amyloid production. Mol Cell Neurosci 2005; 28: Hung AY, Haass C, Nitsch RM, Qiu WQ, Citron M, Wurtman RJ, et al. Activation of protein kinase C inhibits cellular production of the amyloid betaprotein. J Biol Chem 1993;268: Lotharius J, Barg S, Wiekop P, Lundberg C, Raymon HK, Brundin P. Effect of mutant alphasynuclein on dopamine homeostasis in a new human mesencephalic cell line. J Biol Chem 2002; 277: Yi P, Melnyk S, Pogribna M, Pogribny IP, Hine RJ, James SJ. Increase in plasma homocysteine associated with parallel increases in plasma S 1860 Clinical Chemistry 55: 10, (2009)

10 Metilasyon ve Nörodejenerasyon adenosylhomocysteine and lymphocyte DNA hypomethylation. J Biol Chem 2000; 275: Bonsch D, Reulbach U, Bayerlein K, Hillemacher T, Kornhuber J, Bleich S. Elevated alpha synuclein mrna levels are associated with craving in patients with alcoholism. Biol Psychiatry 2004;56: Purohit V, Russo D. Cellular and molecular mechanisms of alcoholic hepatitis: introduction and summary of the symposium. Alcohol 2002; 27: Vigneswara V, Lowenson JD, Powell CD, Thakur M, Bailey K, Clarke S, et al.proteomic identification of novel substrates of a protein isoaspartylmethyltransferase repair enzyme. J Biol Chem 2006; 281: Clarke S. Protein carboxyl methyltransferases: two distinct classes of enzymes. Annu Rev Biochem 1985;54: Kosugi S, Furuchi T, Katane M, Sekine M, Shirasawa T, Homma H. Suppression of protein L-isoaspartyl (D-aspartyl) methyltransferase results in hyperactivation of EGF-stimulated MEKERK signaling in cultured mammalian cells. Biochem Biophys Res Commun 2008; 371: Clough RL, Stefanis L. A novel pathway for transcriptional regulation of alpha-synuclein. FASEB J 2007;21: de Almeida LM, Funchal C, Pelaez PL, Pessutto FD, Loureiro SO, Vivian L, et al. Effect of propionic and methylmalonic acids on the in vitro phosphorylation of intermediate filaments from cerebral cortex of rats during development. Metab Brain Dis 2003; 18: Notice: This article has been translated with the permission of AACC. AACC is not responsible for the accuracy of the translation. The views presented are those of the authors and not necessarily those of the AACC or the Journal. Reprinted from Clin Chem, 2009;55:10 : , by permission of the publisher. Original copyright 2009 American Association for Clinical Chemistry, Inc. When citing this article, please refer to the original publication source in the journal, Clinical Chemistry. Not: Bu makale AACC(American Association for Clinical Chemistry) nin izni alınarak tercüme edilmiştir. Çevirinin doğruluğundan AACC sorumlu değildir. Sunulmuş görüntüler dergi veya AACC nın olmayıp tamamen tamamen yazarlara aitdir. Bu makale; yayımcının izni alınarak Clinical Chemistry dergisinin 2009;55:10 : no lu sayısından alınmıştır. Orjinal kopya 2009 American Association for Clinical Chemistry, Inc aitdir. Bu makaleye atıf yapılacağı zaman lütfen Clinical Chemistry dergisindeki orijinal basım kaynağı gösterilmelidir. Clinical Chemistry 55: 10, (2009) 1861

11 1858 Clinical Chemistry 55: 10, (2009)

¹GÜTF İç Hastalıkları ABD, ²GÜTF Endokrinoloji Bilim Dalı, ³HÜTF Geriatri Bilim Dalı ⁴GÜTF Biyokimya Bilim Dalı

¹GÜTF İç Hastalıkları ABD, ²GÜTF Endokrinoloji Bilim Dalı, ³HÜTF Geriatri Bilim Dalı ⁴GÜTF Biyokimya Bilim Dalı Dr. Derda GÖKÇE¹, Prof. Dr. İlhan YETKİN², Prof. Dr. Mustafa CANKURTARAN³, Doç. Dr. Özlem GÜLBAHAR⁴, Uzm. Dr. Rana Tuna DOĞRUL³, Uzm. Dr. Cemal KIZILARSLANOĞLU³, Uzm. Dr. Muhittin YALÇIN² ¹GÜTF İç Hastalıkları

Detaylı

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması Araş.Gör. Yener KURMAN İSTANBUL

Detaylı

Gözlem. Clinical Chemistry 55:9, 1609-1611 (2009) İlaç Dozajı için Böbrek Fonksiyonunun Değerlendirilmesi

Gözlem. Clinical Chemistry 55:9, 1609-1611 (2009) İlaç Dozajı için Böbrek Fonksiyonunun Değerlendirilmesi Clinical Chemistry 55:9, 1609-1611 (2009) Gözlem İlaç Dozajı için Böbrek Fonksiyonunun Değerlendirilmesi Assessment of Kidney Function for Drug Dosing Andrew S. Narva 1 * Kronik böbrek hastalığı (KBH)

Detaylı

Yeni Tanı Hipertansiyon Hastalarında Tiyol Disülfid Dengesi

Yeni Tanı Hipertansiyon Hastalarında Tiyol Disülfid Dengesi Yeni Tanı Hipertansiyon Hastalarında Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Nihal Özkayar 2,Bayram İnan 1, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2, Nisbet Yılmaz 1 1 Ankara Numune

Detaylı

Levodopa Kullanmakta Olan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Plazma Homosistein Düzeyi ve Polinöropati İlişkisi

Levodopa Kullanmakta Olan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Plazma Homosistein Düzeyi ve Polinöropati İlişkisi Özgün Araflt rma / Original Article Levodopa Kullanmakta Olan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Plazma Homosistein Düzeyi ve Polinöropati İlişkisi Relationship Between Plasma Homocystein Levels and Polyneuropaty

Detaylı

K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor

K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor M. H. J. Knapen & L. J. Schurgers & C. Vermeer Özet K vitamini kemik metabolizmasını düzenleyen

Detaylı

Amino Asit Metabolizması Bozuklukları. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD

Amino Asit Metabolizması Bozuklukları. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD Amino Asit Metabolizması Bozuklukları Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD Amino Asit Metabolizması Bozuklukları Genelde hepsi kalıtsal ve otozomal resesifir

Detaylı

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**

Detaylı

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Mustafa Altay 1, Nihal Özkayar 2, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Murat Alışık 4, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2 1 Ankara Numune Eğitim

Detaylı

Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi

Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi Bakır M¹, Engin A¹, Kuşkucu MA², Bakır S³, Gündağ Ö¹, Midilli K² Cumhuriyet Üniversitesi

Detaylı

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır?

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Lebriz Hale Aktün, Yeliz Aykanat, Fulya Gökdağlı

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ Sami Uzun 1, Serhat Karadag 1, Meltem Gursu 1, Metin Yegen 2, İdris Kurtulus 3, Zeki Aydin 4, Ahmet

Detaylı

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Prof.Dr.Mustafa Araz Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 53.Ulusal Diyabet Kongresi, Kıbrıs Diyabet ve Demans Tüm dünyada yaşam süresinin

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet Chapter 10 Summary (Turkish)-Özet Özet Vücuda alınan enerjinin harcanandan fazla olması durumunda ortaya çıkan obezite, günümüzde tüm dünyada araştırılan sağlık sorunlarından birisidir. Obezitenin görülme

Detaylı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı Evrim Göde Öğüten 1, Gizem Ünveren 2, Emine Soybay 2, Barış Topçular

Detaylı

BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Osman Yüksekyayla, Hasan Bilinç, Nurten Aksoy, Mehmet Nuri Turan Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim

Detaylı

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması Tuncay Güçlü S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü 16-18 Ekim 2014, Malatya GİRİŞ Kronik

Detaylı

Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011

Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Cell growth differentiation Inflamation Cytokine production Extracellular-regulated

Detaylı

TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ

TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ CEMRE URAL 1, ZAHİDE ÇAVDAR 1, ASLI ÇELİK 2, ŞEVKİ ARSLAN 3, GÜLSÜM TERZİOĞLU 3, SEDA ÖZBAL 5, BEKİR

Detaylı

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI I. YARIYILI T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI B 601 Temel Biyokimya I Zorunlu 3 0 3 4 B

Detaylı

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi Savaş SİPAHİ 1, Ahmed Bilal GENÇ 2, Seyyid Bilal AÇIKGÖZ 3, Mehmet YILDIRIM 4, Selçuk YAYLACI 4, Yakup Ersel AKSOY 5,

Detaylı

Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması

Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması Aducanumab antikorunun Alzheimer hastalarında Aβ plaklarını azaltması Dr. Berker DUMAN Ankara Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD 53.Ulusal Psikiyatri Kongresi

Detaylı

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ) T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE

AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE 1 Tarifname AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE BU KOMPOZĠSYONUN DOPAMĠNERJĠK DEFEKTLERĠN TEDAVĠSĠ AMAÇLI KULLANIMI

Detaylı

Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi

Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi Kahramanmaraş 1. Biyokimya Günleri Bildiri Konusu: Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi Mehmet Aydın DAĞDEVİREN GİRİŞ Fetuin-A, esas olarak karaciğerde

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ Dr. Ebru Aşıcıoğlu D Vitamini Yağda çözülen steroid hormon Vitamin D2: Ergokalsiferol Vitamin D3: Kolekalsiferol Yarı ömrü: 20 gün %85 DBP ile taşınır; yağ dokusunda

Detaylı

Dr. Yasemin HOŞGÖREN ALICI. Gölbaşı Hasvak Devlet Hastanesi 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi Ekim 2017, Bursa

Dr. Yasemin HOŞGÖREN ALICI. Gölbaşı Hasvak Devlet Hastanesi 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi Ekim 2017, Bursa Dr. Yasemin HOŞGÖREN ALICI Gölbaşı Hasvak Devlet Hastanesi 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi Ekim 2017, Bursa Amiloid plakları Alzheimer Hastalığındaki nöronal ve sinaptik kayıp ile ilişkili bulunmuştur.

Detaylı

MS ve Kranyal MR da MS Benzeri lezyonları olan olgularda D vitamini, B 12, Folat düzeyi ve otoantikorların değerlendirilmesi

MS ve Kranyal MR da MS Benzeri lezyonları olan olgularda D vitamini, B 12, Folat düzeyi ve otoantikorların değerlendirilmesi MS ve Kranyal MR da MS Benzeri lezyonları olan olgularda D vitamini, B 12, Folat düzeyi ve otoantikorların değerlendirilmesi Şule Aydın Türkoğlu 1, Muhammed Nur Öğün 1, Şeyda Karabörk 2, Serpil Yıldız

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalığında Retinol Bağlayıcı Protein-4 Düzeyindeki Artış Endotel Disfonksiyonun Yeni Bir Göstergesi mi?

Kronik Böbrek Hastalığında Retinol Bağlayıcı Protein-4 Düzeyindeki Artış Endotel Disfonksiyonun Yeni Bir Göstergesi mi? Kronik Böbrek Hastalığında Retinol Bağlayıcı Protein-4 Düzeyindeki Artış Endotel Disfonksiyonun Yeni Bir Göstergesi mi? Gürkan Çelebi 1, İlker Taşçı 1, Mutlu Sağlam 2, Gökhan Özgür 1, Halil Yaman 3, Gökhan

Detaylı

Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için

Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için Merhaba İnsan Genom Projesi Tüm çağların en özel günü ifadesi ile 26 Haziran 2000 tarihinde ABD Başkanı Bill Clinton tarafından dünyaya ilan edildi. Aradan geçen 18 yıl içinde

Detaylı

Prolidaz; Önemi ve güncel yaklaşımlar

Prolidaz; Önemi ve güncel yaklaşımlar Prolidaz; Önemi ve güncel yaklaşımlar Dr. Ahmet Çelik Sütçü İmam Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı 1. Kahramanmaraş Biyokimya Günleri 7-9 Kasım 2013 Kahramanmaraş Başlıklar Tarihçe,Tanım

Detaylı

DENEYSEL RATLARDA ATOMOKSETİN VE OMEGA 3 ÜN SERUM ÇİNKO VE BAKIR DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mevlüt Sait KELEŞ

DENEYSEL RATLARDA ATOMOKSETİN VE OMEGA 3 ÜN SERUM ÇİNKO VE BAKIR DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mevlüt Sait KELEŞ DENEYSEL RATLARDA ATOMOKSETİN VE OMEGA 3 ÜN SERUM ÇİNKO VE BAKIR DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mevlüt Sait KELEŞ GİRİŞ Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB); hiperaktivite, dikkatsizlik,

Detaylı

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ Cem Sezer 1, Mustafa Yıldırım 2, Mustafa Yıldız 2, Arsenal Sezgin Alikanoğlu 1,Utku Dönem Dilli 1, Sevil Göktaş 1, Nurullah Bülbüller

Detaylı

OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ

OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ Kalsiyum, insan vücudunda en bol miktarda bulunan mineral olup, yalnızca kemikleri ve dişleri güçlendirmekle kalmaz, kasların kasılmasını, sinirlerin

Detaylı

Alzheimer hastalığı nedir, neden gelişir Bozulan mekanizmalar nachr ve nörodejenerasyonla ilişkisi tedavi girişimleri ve sonuçları

Alzheimer hastalığı nedir, neden gelişir Bozulan mekanizmalar nachr ve nörodejenerasyonla ilişkisi tedavi girişimleri ve sonuçları Prof. Dr. Görsev Yener Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji ve Sinirbilimleri Anabilim Dalları gorsev.yener@deu.edu.tr Alzheimer hastalığı nedir, neden gelişir Bozulan mekanizmalar nachr ve nörodejenerasyonla

Detaylı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1, Abdullah Özkök 1, Yaşar Çalışkan 1, Ayşegül Telci 2, Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul

Detaylı

Birincil IgA Nefropatisinde C4d Varlığının ve Yoğunluğunun Böbrek Hasarlanma Derecesi ve Sağkalımı ile Birlikteliği

Birincil IgA Nefropatisinde C4d Varlığının ve Yoğunluğunun Böbrek Hasarlanma Derecesi ve Sağkalımı ile Birlikteliği Birincil IgA Nefropatisinde C4d Varlığının ve Yoğunluğunun Böbrek Hasarlanma Derecesi ve Sağkalımı ile Birlikteliği 32. Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon Kongresi Dr. Cihan Heybeli

Detaylı

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim

Detaylı

VİTAMİN D DÜZEYİ NE OLMALI. PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

VİTAMİN D DÜZEYİ NE OLMALI. PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı VİTAMİN D DÜZEYİ NE OLMALI PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı D vitamini eksiklik düzeyleri Lips et al. Clinical Endocrinology, 2010 DURUM 25 OH D Düzeyi

Detaylı

Olgularla Antibiyotikler ve Yan Etki Yönetimi Şanlıurfa Toplantısı 20 Kasım 2015

Olgularla Antibiyotikler ve Yan Etki Yönetimi Şanlıurfa Toplantısı 20 Kasım 2015 Olgularla Antibiyotikler ve Yan Etki Yönetimi Şanlıurfa Toplantısı 20 Kasım 2015 Dr. Hakan Sezgin SAYİNER Adıyaman Üniv. Tıp Fak. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klin. Mikr. AD OLGU 39 E Şikayeti: Bilinç kaybı

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD

Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD Kronik enflamatuar hastalıklar, konak doku ve immun hücreleri arasındaki karmaşık etkileşimlerinden

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Nimet Aktaş*, Mustafa Güllülü, Abdülmecit Yıldız, Ayşegül Oruç, Cuma Bülent

Detaylı

N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ. Uzm.Dr. Canan ÜNLÜ Dr. Fatma UKİL

N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ. Uzm.Dr. Canan ÜNLÜ Dr. Fatma UKİL N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ Uzm.Dr. Canan ÜNLÜ Dr. Fatma UKİL N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ Anestezi

Detaylı

BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ

BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ BİLİŞSEL GELİŞİM GERİLİĞİ VE OTİSTİK SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA SERUM PROGRANULİN DÜZEYLERİ Fatma Betül ÖZGERİŞ, Nezahat KURT, İlknur İBİLİ UCUZ, Kübra KOÇAK YILMAZ, Atilla ÇAYIR, Onur Burak DURSUN,

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞINDA NON-MOTOR TEDAVİ KOMPLİKASYONLARI. Doç Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Nöroloji ABD.

PARKİNSON HASTALIĞINDA NON-MOTOR TEDAVİ KOMPLİKASYONLARI. Doç Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Nöroloji ABD. PARKİNSON HASTALIĞINDA NON-MOTOR TEDAVİ KOMPLİKASYONLARI Doç Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Nöroloji ABD. Non-motor dalgalanmalar Diğer tedavi komplikasyonları: Patolojik kumar oynama Homosistein

Detaylı

AMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR)

AMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR) Klinik Laboratuvar Testleri AMNO AST, KANTTATF (PLAZMA, DRAR) Kullanım amacı: Plazma ve idrarda kantitatif amino asit ölçümüne, amino asit metabolizma bozukluklarının araştırılması sırasında ihtiyaç duyulur.

Detaylı

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL

Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz Enzim Polimorfizmlerinde Perinatal Sonuçlar DR. MERT TURGAL Giriş Homosistein iki farklı yolla metabolize olur Transsülfürasyon= homosistein sistatiyon (CBS) Remetilasyon=

Detaylı

Lourdes. Serbest Radikallerle Savaşan SAĞLIK ve GENÇLİK DOLU SU

Lourdes. Serbest Radikallerle Savaşan SAĞLIK ve GENÇLİK DOLU SU Lourdes Serbest Radikallerle Savaşan SAĞLIK ve GENÇLİK DOLU SU Serbest Radikaller Yaşlanma sürecinin en önemli unsurlarından biri serbest radikallerin hücrelerimiz ve DNA mıza verdiği zararlardır. Serbest

Detaylı

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Aktaş B, Sapmaz F, Uzman M, Erdoğan S, Yeniova A NİSAN 2016 GİRİŞ Tiyoller reaktif oksijen ürünlerinin neden olduğu doku ve hücre hasarlarına

Detaylı

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI Dr. Dilek TORUN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 13-17 Kasım 2013 30. Ulusal Nefroloji Hipertansiyon Diyaliz ve Transplantasyon

Detaylı

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Uzm. Dr. Neslim G. Doksat, Çocuk Ergen ve Genç Psikiyatrı neslimg@superonline.com www.doksat.com www.neslimdoksat.com

Detaylı

Tam Kan Analizi. Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ

Tam Kan Analizi. Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ Tam Kan Analizi Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ Tam Kan Analizi Tam kan analizi, en sık kullanılan kan testlerinden biridir. Kandaki 3 major hücreyi analiz eder: 1. Eritrositler 2. Lökositler 3. Plateletler

Detaylı

Nikotinik Asetilkolin Reseptörlerinin Farmakolojisi. Dr. Vahide Savcı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AD

Nikotinik Asetilkolin Reseptörlerinin Farmakolojisi. Dr. Vahide Savcı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AD Nikotinik Asetilkolin Reseptörlerinin Farmakolojisi Dr. Vahide Savcı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AD 1 İçerik Giriş Nikotinik reseptörlerin yapısı Tedavi alanları

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre

Detaylı

İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI

İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI Seniha Başaran, Elif Agüloğlu, Aysun Sarıbuğa, Serap Şimşek Yavuz, Atahan Çağatay, Oral Öncül, Halit Özsüt, Haluk Eraksoy

Detaylı

İnsan Cinsel Yaşantısının Psikofarmakolojisi

İnsan Cinsel Yaşantısının Psikofarmakolojisi İnsan Cinsel Yaşantısının Psikofarmakolojisi Prof. Hv.Tbp. Kd.Alb. Mesut ÇETİN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Psikiyatri Kliniği Direktörü-İstanbul 1 Klinik Psikofarmakoloji Bülteni GATA Haydarpaşa Eğitim

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Arzu Keskin Aktan 2. Doğum Tarihi : 29/04/ Unvanı : Doktor Öğretim Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Arzu Keskin Aktan 2. Doğum Tarihi : 29/04/ Unvanı : Doktor Öğretim Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Arzu Keskin Aktan 2. Doğum Tarihi : 29/04/1982 3. Unvanı : Doktor Öğretim Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Hacettepe

Detaylı

Amiloidozis Patolojisi. Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı

Amiloidozis Patolojisi. Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı Amiloidozis Patolojisi Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı Tanım Amiloid = Latince amylum (nişasta, amiloz) benzeri Anormal ekstrasellüler protein depozisyonu Fizyolojik eliminasyon mekanizmaları

Detaylı

Oral Çinko Alımının Kan Basıncı ve Karbonhidrat Metabolizması Üzerindeki Etkisi

Oral Çinko Alımının Kan Basıncı ve Karbonhidrat Metabolizması Üzerindeki Etkisi .Makaleler Oral Çinko Alımının Kan Basıncı ve Karbonhidrat Metabolizması Üzerindeki Etkisi Uzm. Dr. Yusuf Aydın Dr. Yasemin Ateş Uzm. Dr. Funda Ceran Doç. Dr. Mehmet Yıldız Uzm. Dr. N. Ihman SSK Ankara

Detaylı

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da

Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü

Detaylı

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU Abdullah Özkök¹, Esin Aktaş², Akar Yılmaz 3, Ayşegül Telci 4, Hüseyin Oflaz 3, Günnur Deniz², Alaattin

Detaylı

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Dr. Serhat IŞIK 13.10.2011 TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım. Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018

Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım. Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018 Fetal Spina Bifida: Tanı ve Yaklaşım Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD. Ankara- 2018 Dünya çapında her ~ 0.5-1/ 1000 doğumda meydana gelen myelomeningosel; En sık

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı GİRİŞ Dislipidemi

Detaylı

BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ. Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr.

BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ. Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr. BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr. Aslı KANTAR Akut rejeksiyon (AR), greft disfonksiyonu gelişmesinde major

Detaylı

İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar

İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar Aysun Manisalıgil, Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Medikal Fizik Anabilim Dalı Hücre ve Moleküller

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

Trombofili nin Tekrarlayan Gebelik Kayıplarındaki Rolü. Dr. Ayhan SUCAK

Trombofili nin Tekrarlayan Gebelik Kayıplarındaki Rolü. Dr. Ayhan SUCAK Trombofili nin Tekrarlayan Gebelik Kayıplarındaki Rolü Dr. Ayhan SUCAK www.tmftpkongre2012 Tekrarlayan gebelik kaybı TANIM European Society for Human Reproduction and Embryology 20 haftalık amenoreden

Detaylı

Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi

Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi Op.Dr. Hüseyin Çelik Op.Dr.Sabri Özden Dr.Ahmet Erdoğan Doç.Dr.Barış Saylam Doç.Dr. Mesut Tez Ankara Numune Eğitim Araştırma Hastanesi,

Detaylı

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi Yrd.Doç.Dr. Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi

Detaylı

Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON

Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, obeziteyi önleyici ve tedavi edici glukopiranosit türevleri ihtiva eden bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA HEMODİYALİZ ÖNCESİ OKSİDAN/ANTİOKSİDAN DURUMUN İNCELENMESİ

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA HEMODİYALİZ ÖNCESİ OKSİDAN/ANTİOKSİDAN DURUMUN İNCELENMESİ KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA HEMODİYALİZ ÖNCESİ OKSİDAN/ANTİOKSİDAN DURUMUN İNCELENMESİ 1 Selçuk AKIN, 1 Elif DEĞİRMEN, 2 Mustafa YAPRAK, 3 Mustafa YILDIRIM, 4 İhsan ÇETİN, 5 Ramazan DAYANAN,

Detaylı

Fibrinolytics

Fibrinolytics ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri

Detaylı

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0

Detaylı

HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ

HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini

Detaylı

Uzm.Dr. KÜBRANUR ÜNAL ANKARA POLATLI DEVLET HASTANESİ TBD BİYOKİMYA GÜNLERİ, SİVAS KASIM

Uzm.Dr. KÜBRANUR ÜNAL ANKARA POLATLI DEVLET HASTANESİ TBD BİYOKİMYA GÜNLERİ, SİVAS KASIM Uzm.Dr. KÜBRANUR ÜNAL ANKARA POLATLI DEVLET HASTANESİ SUNUM AKIŞI Giriş ve Amaç Materyal Metod Bulgular Tartışma Sonuç GİRİŞ ve AMAÇ Ramazan ayı Müslümanların güneşin doğuşu ve batışı arasında geçen sürede

Detaylı

Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi

Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi Heterolog tip I kolajen biostimulation deri hücresi Andrea Corbo ve Vincenzo Varlaro Heterolog kolajen Tip I ile biostimulation deri hücresi sınıf III tıbbi cihaz (Linerase ) kullanılmasını içerir. I kolajen

Detaylı

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran Yağlı Karaciğer (Metabolik Sendrom) Modeli Geliştirilen Sıçanlarda Psikoz Yatkınlığındaki Artışın Gösterilmesi ve Bu Bulgunun İnflamatuar Sitokinlerle Bağlantısının Açıklanması Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar

Detaylı

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK Hayatın erken döneminde ebeveyn kaybı veya ihmali gibi

Detaylı

Türkiye de İlaç Geliştirme İçin Çözüm Önerileri

Türkiye de İlaç Geliştirme İçin Çözüm Önerileri Türkiye de İlaç Geliştirme İçin Çözüm Önerileri Ahmet Gül İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İTAM Özgün İlaç Keşfi, İlaç Geliştirilmesi ve İstanbul İlaç Sektörü ne Bilgi ve Teknoloji Aktarma

Detaylı

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Pediatri, Ankara, Türkiye 2. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji, Ankara, Türkiye 3

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Pediatri, Ankara, Türkiye 2. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji, Ankara, Türkiye 3 OBEZ ÇOCUK VE ADOLESANLARDA KREATİNİN KLERENSİNDE ARTIŞ METABOLİK SENDROMU OLANLARDA İSE SİSTATİN-C DÜZEYİ ARTIŞI OLASI BÖBREK HASARININ İLK GÖSTERGELERİDİR Dilşah Önerli Salman 1, Zeynep Kaba Şıklar 2,

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA KORONER ARTER KALSİFİKASYON PROGRESYONU VE OSTEOPROTEGERIN / RANKL

HEMODİYALİZ HASTALARINDA KORONER ARTER KALSİFİKASYON PROGRESYONU VE OSTEOPROTEGERIN / RANKL HEMODİYALİZ HASTALARINDA KORONER ARTER KALSİFİKASYON PROGRESYONU VE OSTEOPROTEGERIN / RANKL Abdullah Özkök¹, Yaşar Çalışkan 1, Tamer Sakacı 2, Gonca Karahan 3, Çiğdem Kekik 3, Alper Özel 4, Abdulkadir

Detaylı

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu Travma ve cerrahiye ilk yanıt Total vücut enerji harcaması artar Üriner nitrojen atılımı azalır Hastanın ilk resüsitasyonundan sonra Artmış

Detaylı

Anahtar kelimeler: Mitokondriyal dinamik, mitofaji, mitokondriyal homeostaz

Anahtar kelimeler: Mitokondriyal dinamik, mitofaji, mitokondriyal homeostaz Denge İçin Savaş Deniz Eda Orhan, Ender Ergüder, Canberk Usta, Ozan Saraçoğlu, Halit Övgehan Aydoğan Danışman: Prof. Dr. F. Belgin Ataç Özet: Hücrenin enerji santrali olarak tanımlanan; dış zar, iç zar,

Detaylı

Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition

Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition DUYGU PELİSTER - 20130701008 İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

NÖROBİLİM ve FİZYOTERAPİ

NÖROBİLİM ve FİZYOTERAPİ TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:1 Sayı/Issue:5 Kasım/November 2015 www.norofzt.org DOÇ. DR. BİRGÜL BALCI YENİ BİR ALAN!!!! Sinir bilim veya nörobilim; günümüzün sinir sistemi bilimlerinin

Detaylı

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece

Detaylı