[ALTIN KURALLAR / ARTÇILI SÜRÜŞ]

Transkript

1 İZMOK 2012 İZMOK Eğitim Birimi Tarafından Hazırlanmıştır [ALTIN KURALLAR / ARTÇILI SÜRÜŞ] Binmeden Önce Motosikletinize yaklaşırken bakın, yerde yağ, su, sizi kaydıracak ambalaj vs. var mı?

2 Binmeden Önce Motosikletinizin etrafında bir tur atıp zincirinize, ön çatalınıza, lastiklerinize bakın. Binmeden Önce Motosikletiniz ısınırken ön arka farları, fren lambanızı, sinyallerinizi kontrol edin.

3 Binmeden Önce Lastik basınçları hayatidir, kontrol edin. Binmeden Önce Motosikletinize oturduğunuz andan itibaren kalçadan altınız sıkı, yukarısı gevşek olmalı.

4 Altın Kurallar Her zaman ileriye, daha ileriye bakın. Bakışınızla en ileriden geriye doğru tarayın. Altın Kurallar Görüntünüzü kapayan araçların arkasında kalmayın.

5 Altın Kurallar Doğru çizgide gidin. Altın Kurallar Sağda kalmayın. Sol şeritte kalırsanız; açılan kapı, ani dönüş, yola fırlama gibi tehlikelerden kurtulmuş olursunuz. Solda iken de orta refüje bakmayı unutmayın.

6 Altın Kurallar Motosikletinize yaklaşırken bakın, yerde yağ, su, sizi kaydıracak ambalaj vs. var mı? Etrafında bir tur atıp zincirinize, ön çatalınıza, lastiklerinize bakın. Motosikletiniz ısınırken ön arka farları, fren lambanızı, sinyallerinizi kontrol edin. Lastik basınçları hayatidir, kontrol edin. Motosikletinize oturduğunuz andan itibaren kalçadan altınız sıkı, yukarısı gevşek olmalı. Altın Kurallar Her zaman ileriye, daha ileriye bakın. Bakışınızla en ileriden geriye doğru tarayın. Görüntünüzü kapayan araçların arkasında kalmayın. Omuz üzerinden hayat kurtaran bakışı ihmal etmeyin. Doğru çizgide gidin. Sağda kalmayın. Sol şeritte kalırsanız; açılan kapı, ani dönüş, yola fırlama gibi tehlikelerden kurtulmuş olursunuz. Solda iken de orta refüje bakmayı unutmayın.

7 İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. Doğru Hareket Nedir? Çevre ve yol güvenliğini alınız, birinci adım bu olmalıdır. Yetkili mercileri haberdar ediniz. Kazazedeyi mümkünse kıpırdatmayınız. Ayakta ise, oturtunuz, yada yatırınız. İç kanamayı bilemezsiniz, beyin sarsıntısını bilemezsiniz, çoğu zaman ufak kırılmaları da elbise altında kalacağından görmeniz mümkün olmayacaktır. Hele hele yerde savrulmuş halde yol ortasında falan iseler SAKIN ama SAKIN kıpırdamasına sebep olmayınız. Kazazedelere bilgi veriniz, vücutlarına bakmalarını (burası önemli) engelleyiniz; gerekirse üzerinizdeki bir şeyi çıkarıp yaralarını örtünüz (bu mikrop kapmalarını engellemede de yardımcı olacaktır). İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. İlk Yardımın Ana Kuralı Şudur: Önce zarar vermemeyi düşün

8 İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. Doğru Hareket Nedir? Çevre ve yol güvenliğini alınız. (birinci adım bu olmalıdır) Yetkili mercileri haberdar ediniz. Kazazedeyi mümkünse kıpırdatmayınız. Ayakta ise, oturtunuz, yada yatırınız. İç kanamayı bilemezsiniz, beyin sarsıntısını bilemezsiniz, çoğu zaman ufak kırılmaları da elbise altında kalacağından görmeniz mümkün olmayacaktır. Hele hele yerde savrulmuş halde yol ortasında falan iseler SAKIN ama SAKIN kıpırdamasına sebep olmayınız. Kazazedelere bilgi veriniz, vücutlarına bakmalarını (burası önemli) engelleyiniz; gerekirse üzerinizdeki bir şeyi çıkarıp yaralarını örtünüz (bu mikrop kapmalarını engellemede de yardımcı olacaktır). İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. Doğru Hareket Nedir? Çevre ve yol güvenliğini alınız. (birinci adım bu olmalıdır) Yetkili mercileri haberdar ediniz. Kazazedeyi mümkünse kıpırdatmayınız. Ayakta ise, oturtunuz, yada yatırınız. İç kanamayı bilemezsiniz, beyin sarsıntısını bilemezsiniz, çoğu zaman ufak kırılmaları da elbise altında kalacağından görmeniz mümkün olmayacaktır. Hele hele yerde savrulmuş halde yol ortasında iseler SAKIN ama SAKIN kıpırdamasına sebep olmayınız. Kazazedelere bilgi veriniz, vücutlarına bakmalarını (burası önemli) engelleyiniz; gerekirse üzerinizdeki bir şeyi çıkarıp yaralarını örtünüz (bu mikrop kapmalarını engellemede de yardımcı olacaktır).

9 İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. Doğru Hareket Nedir? Çevre ve yol güvenliğini alınız. (birinci adım bu olmalıdır) Yetkili mercileri haberdar ediniz. Kazazedeyi mümkünse kıpırdatmayınız. Ayakta ise, oturtunuz, yada yatırınız. İç kanamayı bilemezsiniz, beyin sarsıntısını bilemezsiniz, çoğu zaman ufak kırılmaları da elbise altında kalacağından görmeniz mümkün olmayacaktır. Hele hele yerde savrulmuş halde yol ortasında falan iseler SAKIN ama SAKIN kıpırdamasına sebep olmayınız. Kazazedelere bilgi veriniz, vücutlarına bakmalarını (burası önemli) engelleyiniz; gerekirse üzerinizdeki bir şeyi çıkarıp yaralarını örtünüz (bu mikrop kapmalarını engellemede de yardımcı olacaktır). İlk Yardım Bilgileri Ö N E M L İ H A T I R L A T M A Kanunlara göre vatandaşların yaralılara müdahale etme hakları yoktur. Bize düşen görev ilgili yerleri (polis, ambulans gibi) haberdar ederek çevre güvenliğini almaktır. İlk başta saçma gibi görünen bu önlem, ülkemizdeki kurtarma faaliyetlerinin bilinçsizce yapılmasını önlemeye yönelik sağlıklı bir harekettir. İyi niyet fakat bilinçsizlik ile yaralıya zarar vermeniz çok ama çok kolaydır. Kesinlikle Ama Kesinlikle Kalp Masajı Yapmayınız! Ağır yaralanmalarda (şok gibi durumlarda) uzman doktorlar bile, stetoskopla; kalbin çalıştığını zor duyarlar. Oysa çalışan kalbe masaj, kalbi kesin durdurmak demektir

10 İlk Yardım Bilgileri İlk Yardımın Ana Kuralı Şudur: Önce zarar vermemeyi düşün Artçılı Sürüş Motosikletin Kralı Sürücüdür! Bu bir tercih değil, zorunluluktur. Yolcu (artçı) tamamen sürücüye tabidir. İlk kural, acemilerin artçı almamasıdır. Anlatacağınız her şeyi artçınıza nedenleriyle aktarın. Artçınız sizden fersah fersah ötede bir sürücü de olsa çekinmeyin, sorumluluk her zaman sürücüdedir, anlatın.

11 Artçılı Sürüş Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir? Motora binmeden önce artçınıza selede nereye oturacağını gösterin. En iyi oturma konumu, size en yakın olacağı konumdur. Bu mümkün olduğunca ileriye doğru demektir. İleride olması ağırlık merkezini ortaya, yani olması gerektiği yere taşır ve ayrıca ikinizin arasına rüzgar girmesine engel olur. Rüzgar hem konforunuzu hem de dengenizi bozacağı için istene bir durum değildir. Artçınıza peglere (ayaklıklara) ayağının ön kısmıyla (tam olarak ayak parmaklarının bittiği noktanın hemen gerisiyle) basmasını söyleyin. Bilindiği üzere bu yer ayağın pegde durması gereken yeridir. Böylelikle uzun yolculuklarda ayağını pegden ayırmadan hareket ettirebilecek ve rahatlayacak, hem de daha güvenli bir konumda yol alacaktır. Doğru basış o farkında olmadan bacaklarını açmasını da engelleyecektir. Açık bacaklar güvenli değildir, bunu ona mutlaka söyleyin. Uzun yolculuklarda bacaklarını ara sıra peglerden ayırmadan oynatması gerektiğini söyleyin. Artçılı Sürüş Bozuk zeminli bir geçiş sırasında veya park ederken artçınızdan inmesini isteyebileceğinizi ona anlatın. Sorgulamadan sizin gerekli görmeniz halinde inip binmesi gerektiğini kabul etmelidir. Eller önemlidir ama çoğu zaman artçı zaten sarılır. Siz dizlerden başlayın. Yolcu mutlaka dizleriyle de size tutunmalıdır. Elleri kadar bir tutunma gücü yaratacağını ona söyleyin. Dizleri ile kalçalarınızı sıkabileceğini söyleyin. Kalçalarınız hem yumuşak hem de yüksek basınçta acımayacak bir noktadır. Elleriyle tutunduğu yerleri can havliyle sıkabileceği kadar sıkarsa rahatsız olursunuz ama kalçalarınızı acıtması çok zordur. Zorlanırsa ellerinden çok dizlerine yüklenmesini söyleyin. Dizlerle sıkarak sinyal vermek ve sizi uyarmak da elleriyle bir şeyler anlatmaya çalışmasından daha geçerli bir yoldur.

12 Artçılı Sürüş Artçının, asla ama asla (asla hiç bir zaman demektir) iki elini birden bırakmaması gerekir. Duruyor olabilirsiniz, yavaş gidiyor olabilirsiniz. Bunun her artçıya sıkı sıkı tembih edilmesi gerekir. Bazen birden gaz açmak zorunda kalabileceğinizi ona anlatın. Tek veya iki elle arkaya tutunmak geçerli bir yöntem değildir. Birden hızlanma gerekirse güçlü birisi dahi arkadan veya yanda tuttuğu elleriyle motosikletin üzerinde kalamayabilir ve kolaylıkla yere düşebilir. Artçı iki eliyle sürücünün beline sarılır. Sarılmak sıkmak değildir diye açın bu meseleyi. Ellerini birbirine kilitlemesi iyi bir fikirdir. Ani bir gereklilikte elleri kaymayacaktır kilitlerse. Artçı yorulduğunda ya da sizi rahat ettirmek istediğinde bir elini motorun yanında ya da arkasındaki tutamaklara geçirmesi mümkündür. Bir el belde, bir el yanda ya da arkada tutunmanın bir diğer avantajı da hızlanırken sürücüden, frenleme anında da tutamaktan destek almanın kolaylaşmış olmasıdır. Hareket etmeden önce artçıdan onay alın. O hazır olduğunu belirtmeden hareket etmeyin. Artçılı Sürüş Işıklarda dururken, mola verildiğine ve hatta motor düşüyorken bile artçının kesinlikle kollarını ve bacaklarını olması gereken yerde tutması ve sürücüye yardım etmeye çalışmaması gerekir. Her halükarda bilhassa ayaklarını ayaklıklardan çekmemesi konusunda artçınızı uyarın (sıcak ekzozlar ve yol kenarında ki olası engeller bacaklarını sarkıtan yolcu için ciddi tehlike oluşturabilirler). Artçınıza kaskın vizörünü nasıl açıp kapatacağını gösterin ve bunu elinde eldiven varken de yapabileceğinden emin olun. Yolculuk sırasında (eğer sizin içinde sakıncası yoksa) sizinle konuşabileceğini ancak vizörünün gözlerini ve yüzünü koruması açısından mümkün mertebe kapalı kalması gerektiğini izah edin. Ancak düşük hızla seyir ederken arada bir onunla konuşmak rahatlatıcı olacaktır (açık vizörden içeri giren bir sinek veya taş artçınızın can havliyle sizi birden bırakmasına sebep olabilir). Sizin sağa veya sola sapmanızı veya durmanızı istediği taktirde bunu size nasıl anlatabileceğini izah edin. Sağa sapmanızı, sola sapmanızı nasıl anlatacağını, durmanızı gerektiğinde ne yapmasını istediğinizi kararlaştırın.

13 Artçılı Sürüş Motosikletin virajları yatarak alan bir araç olduğunu iyice anlamasını sağlayın. Merkez kaç kuvveti sayesinde, motorun yatık iken düşmediğini ama bunun korunması gereken hassas bir denge olduğunu izah edin. DİKKAT > Pek çok artçı içgüdüsel olarak viraj alımı sırasında ters tarafa yatarak motoru dengelemeye çalışır. Böyle bir hareketin motosikletin düşmesiyle ve kaza yapmanızla sonuçlanacağını artçının kafasına sokun. Bu en hayati kuraldır. Ters bir harekette dengenizi kaybetmeniz işten bile değildir. Doğal olarak artçınız da yolu görmek isteyecek ve bu yüzden kafasını sağdan veya soldan çıkartacaktır. Dengenizin bozulmaması için bu konuyada açıklık getirin. Artçınıza kafasını tamamen dışarıya doğru uzatmaktansa omzunuzun üzerinden yola bakmasını söyleyin. Artçılı Sürüş, Nasıl Binilir? Motosiklete nasıl bineceğini önce anlatın. Anlattıktan sonra da gösterin. Motosiklete soldan ve ayaklık açıkken binildiğini unutmayın. Motosiklete önce sürücü biner. Bacaklarını sıkıca yere basar. Her ikisini de. Ayaklık hala açıktır. Sürücü motosikleti çalıştırır. Sürücü ön freni sıkar, tercihen motosikleti birinci vitese takar (bunun sebebi ağır bir artçının binmesinde sonra birinci vitese geçmenin denge sorunu yaşatmasıdır). Artçı, motosiklete binmeden sürücünün omuzuna vurarak bineceğini haber verir. Artçı pege basarak motora biner (bu şart değildir fakat o yüklenme anını sürücünün hissetmesi iyidir Yerleştikten sonra dizleri ya da elleriyle size hareket etmeye hazır olduğunu bildirir.

14 Artçılı Sürüş, İnerken İnerken, siz ayaklığı açana kadar tutunmaya devam eder. Ayaklığı açar ve her iki ayağınızı yere sağlam basarsınız. Başınızı sola çevirerek basacağı yere bakarsınız, o görmeyebilir; mesul sizsiniz. Ancak şimdi, siz başınızla işaret verdiğinizde sizden ayrılır ve sol omuzunuza vurarak sizi gördüğünü belirtir. Sol taraftan iner. İndikten sonra yanınıza gelir ki, siz onun indiğini görün. Artçılı Sürüş Not 1: Bilhassa yüksek motorlarda artçı motorun üzerine binmek için zorluk yaşıyorsa kullanılabilecek bir yöntem daha vardır. Yan veya orta sehpada duran motora artçı sanki kendisi kullanacakmış gibi biner ve sonra selenin arkasına kayar. İnerken de aynı şekilde yapılır. Sürücü motoru yan sehpaya aldıktan sonra iner. Arından da artçı selede öne kayar ve motordan öyle iner. Artçının sürüş tarzınıza ve motora göre farklı şekillerde tutunması mümkündür. Not 2: Sportif tur ve süper spor motosikletlerinde farklı bir oturuş vardır. Zira bu motorlarda arka taraf yüksektir ve yolcu öne eğik oturmaktadır. Bu tip motorlarda artçı sürücüye değil depoya (evet depoya) tutunmalıdır. Bu motorlarda frenleme güçlüdür ve artçı depoya tutunarak, aslında elleriyle depoyu yandan sıkıştırarak tutunmaya çalışır. Bu çok yorucudur ve kol gücü ister, bunu unutmayınız. Ayrıca bu tutunma şeklinde diz kalça kullanımı da ayrıca önem kazanır.

15 Artçılı Sürüş Son Sözler Unutmayın ki sadece anlattınız. Yola çıkmadan önce artçınızı alın, ve ona deyin ki: Şimdi yola çıkıp, bir kaç gaz açma, biraz frenleme yapacağız. Bir iki defa da aniden hızlanacağız. Böylelikle hızlanmayı ve frenajı göreceksin. Dizlerini ve ayaklarını kullanmayı unutma Bu şekilde anlattıklarınızın hayata geçmesi için bir kaç kilometrede çok büyük bir yol kat etmiş olacaksınız. Artçılı Sürüş Yola çıktıktan sonra sürücünüzün tavrını ve tepkilerini gözlemleyin. Virajlarda, frenlemede sizi tatmin edecek seviyeye gelmeden normal sürüşünüzden daha düşük süratte, daha az yatırarak sürün. Yolcunuz sadece sadece sizin sorumluluğunuzdadır. Onun yapacağı hatalardan da sürücü olarak sizin sorumlu olacağınızı asla aklınızdan çıkarmayın zira; arkanızda birisini değil bir hayat taşıyorsunuz

16 M.S.F. M.S.F. Nedir? Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 1. Yollarda motosikletlerden çok daha fazla kamyon ve otomobil vardır. Bazı sürücüler motosikletlerin farkına varmaz, onları önemsemez (çoğunlukla kasıtlı olmadan). Özellikle kavşaklarda motosikletleri görün. 2. Motosiklet küçük olduğu için olduğundan daha uzakta görünebilir. Bir motosikletin hızını kestirmek de zor olabilir. Kavşaktan dönerken ya da kavşağa girerken, motosikletin göründüğünden yakın olacağını düşünün. 3. Motosiklet küçük olduğu için kolaylıkla aracınızın kör noktasında kaybolabilir ya da dışarıdaki nesnelerden görünmez hale gelebilir (çalılar, çitler, köprüler gibi). Şerit değiştirirken ya da kavşaktan dönerken trafiği daha dikkatli tarayın.

17 Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 4. Motosiklet küçük olduğu için olduğundan hızlı hareket ediyormuş gibi görünebilir. Motosikletlerin şeytan gibi hızlı hareket ettiğini düşünmeyin. 5. Motosikletler gazı kestikleri anda yavaşlamaya başlarlar. Bu sırada stop lambaları yanmaz. Bu nedenle motosikletlerle aranızda 3-4 saniye boşluk bırakın. Kavşaklarda, motosikletlerin bu şekilde yavaşlayacaklarını aklınızdan çıkarmayın. 6. Bazı motosikletlerde sinyal lambaları kendiliğinden durmaz, özellikle acemi motosikletçiler dönüş sonrası sinyal lambasını kapatmayı unutur. Motosikletin yanan sinyalinin gerçek olduğundan emin olun. Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 7. Motosikletçiler şeritteki pozisyonlarını daha kolay görünmek, bozuk yoldan kaçmak, sollama yapmak için ya da rüzgara göre ayarlarlar. Motosikletçilerin şeritteki pozisyonlarını ayarlama nedenlerinin korkusuz oldukları, hava atmaya çalıştıkları ya da şeridi sizinle paylaşmak istedikleri olduğunu düşünmeyin. 8. Özellikle düşük hızlarda ve düzgün yolda manevra kabiliyeti motosikletlerin karakteristik özelliğidir. Ancak her zaman motosiklet sürücüsünün yoldan kaçacağını düşünmeyin.

18 Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 9. Motosikletlerdeki duruş mesafesi neredeyse otomobillerle aynıdır. Ancak kaygan asfalt ani duruşları zorlaştırır. Bu nedenle motosikletle aranızda biraz daha fazla takip mesafesi bırakın. 10. Hareket halinde bir motosiklet gördüğünüzde onu motosiklet olarak değil, bir insan olarak görün. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation Güvenli Motosiklet Kullanmak İçin İpuçları GÖRÜNÜR OLUN : Sürücülerin motosikletleri görme ve zamanında reaksiyon gösterme konusunda sorun yaşadıklarını unutmayın. Farınız gece gündüz açık olsun. Elbisenizde ve motosikletinizde fosforlu şeritler ve etiketler olsun. Otomobil ve kamyonların kör noktalarından uzak durun. Eğer yavaşlıyorsanız durmadan önce stop lambanızı frene basıp yakın. Eğer bir sürücü sizi görmüyorsa korna çalmaktan çekinmeyin.

19 Güvenli Motosiklet Kullanmak İçin İpuçları GÜVENLI KıYAFETLER GIYIN : Kaliteli bir kask takın. Parlak bir elbise giyin, renkli kask takın. Deri ya da benzer kalınlıkta, koruyucu elbise giyin. Uzun kollu kıyafet, pantolon, bilekleri saran botlar ve eldiven giyin. Kaza anında yolla sizin aranızdaki tek şeyin koruyucu kıyafetler olacağını unutmayın. Güvenli Motosiklet Kullanmak İçin İpuçları AKıLLı STRATEJILER UYGULAYıN : Olası değişiklikler için sürekli yolu izleyin. Diğer sürücülerin hareketlerine karşılık verebilmek için aranızda mesafe bırakın. Şeridin en çok görüneceğiniz bölümünden ilerleyin. Dönen araçlara dikkat edin. Bir sonraki hareketiniz için sinyal verin. Şeritler arasında gezinmekten kaçının. Görünmez olmayın, ekstra dikkatle kullanın. Kuralları bilin ve uygulayın. Hız limitlerine uyun.

20 Güvenli Motosiklet Kullanmak İçin İpuçları MOTOSIKLETINIZI TANıYıN VE NASıL KULLANACAĞıNıZı BILIN Sürüş kurslarına katılın. Trafiğe çıkmadan önce sürüş tekniklerini öğrenip kendinizi geliştirin. Islak, tozlu, rüzgarlı, engebeli yollarda nasıl kullanılacağını öğrenin. Güvenli Motosiklet Kullanmak İçin İpuçları Unutmayın : Araçlarla aranızda boşluk bırakın. Otomobil kullanıcıları genellikle motosikletleri farketmez. Onlar sizi görse bile, motosikletler hakkında bilgileri olmadığı için hızınızla ilgili sağlıklı karar veremezler. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation

21 Zihinsel Canlandırma Spor psikolojisi bize birçok şeyin rahat bir koltuğa oturup onları zihinsel olarak canlandırma yaparak tecrübe kazanılacağını göstermiştir. Bu gerçek olarak taliminin yapılmasının mümkün olamayacağı durumların bu şekilde canlandırmayla beyinde yer etmesini sağlamaya dayanmaktadır. Zihinde canlandırılarak yapılan birçok kaza senaryosunda uygulanan doğru taktik senaryoları bize doğru reaksiyonları öğreterek gerçek yaşamda ne zaman ne yapılması konusunda bilinçli olmamızı sağlayacaktır. Bir olay karşısında beynimiz bunu zihinsel olarak daha evvel canlandırarak zihinsel gözleri ile gördüğünden sanki daha önce bu durumla karşılaşmış zannedecektir. Buda orta beynimizin tanımadığı bir durumla karşılaştığında yaptığı kontrolü ele alması ve paniklemeyi takip eden kasılmayı devreye sokmasını engelleyecektir. U dönüşlerini örnek alalım. U dönüşlerinde icra edilmesi gereken birçok adım vardır. Bu adımlardan birini ya da bazılarını unutmak mümkündür. Mesela dengeye konsantre olunduğu sırada omuz üstü kontrolü kolaylıkla unutulur. Hâlbuki zihinsel canlandırma talimleri burada stres altında icra edilen adımları unutmayı ortadan kaldıran bir etkiye sahiptir. U dönüşünden evvel yapılmış olan talimler her şeyin olması gerektiği gibi yapılmasında büyük pay sahibidir. Zihinsel Canlandırma Ayna kontrolü, kavşak geçişleri, kaygan yüzeylerle baş etme gibi senaryoların her biri zihinsel canlandırma yapılarak talim edilmelidir. Olayın sizde çağrışımını yapacak ipuçlarını kelime ya da işaret olarak seçin ve talim yaparken önce bu ipuçlarını zihninizde canlandırın ve sonra yapılması gereken işlemi zihninizde uygulayın. Bu ipuçlarını çoğaltın. Genellikle talimlerde, acil durma talimlerinde eğitmen sürücünün önünde bir tarafa doğru çekilmiş olarak durur ve mesela talebeye elimi kaldırınca maksimum fren yap der. Bu şekilde talim almış biri acil durumda elini kaldıran biri olmayacağı için genellikle talimlerle aldığı eğitimi unutarak frenlere asılır ve kaza. Burada öneri olarak mesela ben yan yoldan gelen bir araç gördüğümde parmağımı fren üzerine koymayı ve yol yüzeyini ve arkamda ki trafiği aynalardan kontrol etmeyi, hedefe kilitlenmeden ve kasılmadan hareket etmeyi bir alışkanlık haline getirdim. Buna kendimi şartladım. Yine önümdeki araç sürücüsü sağa sola bakarsa, ellerinin aracının direksiyonu üzerindeki pozisyonunu değiştirirse veya kendi önündeki araçla arasındaki mesafeyi artırırsa onu sollamamaya kendimi şartladım. Her an hat değiştirecek yâda sağa sola sapacak şeklinde zihinsel çalışmalarımda olayı canlandırdım ve uygulamam gerekli kuralları uyguladım. Yine mesela arkadan bir araca çarpacaksam çarpmadan hemen önce ayağa kalkıp motordan atlamayı zihnimde canlandırma talimleri yaparım.

22 Zihinsel Canlandırma Burada insan beyninin yetenekleri yine beyni kandırmak için kullanılmaktadır. Zihinsel canlandırma ne kadar gerçeğe yakın ve canlı yapılırsa öğrenme süreci de o kadar daha iyi olur. Canlandırma yaparken sadece görmeyin ama duyun, işitin ve koklayın hatta hissedin de. Beş duyunuzu işin içine sokun. Bir kavşağa yaklaşırken kavşakta hareket etmek üzere olan bir araç düşünün ve sonra sürücüsünün yüzüne baktığınızı zihninizde canlandırın. Sürücü sizi görüyor ve tam kavşağın orta yerinde duruyor ve siz buna karşı ne yapabileceklerinizi tasavvur ederek uygulayın. Trafikte dikkatinizi dağıtan faktörleri düşünün ve bunlarla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğini hayal edip çözümleri yine zihninizde canlandırarak uygulama yapın. Bu canlandırma talimlerini sık tekrarlamanız onların ön beyninizde canlı olarak tutulmasını sağlayacaktır. Öncelikle çarpışmayı önleme talimlerinde kullanılan bu yol diğer talimlerde de faydalıdır. Ne olabilirin ve çözümlerinin farkında olmanın acil durumda paçamızı kurtarabileceği kesindir. Kask Gereklidir Pek çok aktivitenin kendine özgü koruyucu ekipmanları vardır. Motosiklet kullanmak da bunlardan birisidir. Her sürücü ve artçı özel bot, pantolon, mont, eldiven ve standartlara uygun kask giymelidir. Kask boyun kırar, görüşü engeller, duymayı azaltır gibi söylentilerin asılsız olduğu yaşanan tecrübelerle kanıtlanmıştır. Bilinçli sürücüler her zaman kask takar. KASK NE İŞE YARAR? Öncelikle, kask en iyi koruma aracıdır. Motosikletinizin anahtarını elinize aldığınız anda kaskınızı da almayı alışkanlık haline getirin. İkisi ayrılmaz bir ikilidir. Elbetteki kask motosiklette her derde deva bir şey değildir ancak bir kaza anında beyninizi, yüzünüzü ve hayatınızı korur. Diğer koruyucu giysilerle birlikte kask, kaza anında yaralanmayı en aza indirir. Arabadaki emniyet kemeri gibi, kaska da gerek olmadığını düşünenler olabilir. Ama unutmayın ki her an kaza olabilir. Ne zaman ne olacağını kimse bilemez. Kendi kendinize hemen markete gidip geleceğim, kask takmama gerek yok demeyin. Her yıl pek çok sürücü kask taktığı için hayatta kalıyor ve buna şükrediyor. İkinci olarak, iyi bir kask konforu yüzünden motosiklet zevkinizi ikiye katlar. Kask, kulaklarınızda kükreyen, suratınıza ve gözlerinize çarpan rüzgarı keser. Havada uçuşan böcek ve diğer nesnelerden korur. Hava değişikliklerinden etkilenmenizi ve yorulmanızı azaltır. Üçüncü olarak, kask takmak motorcuların sorumluluk sahibi kimseler olduğunu gösterir. Kask takmak, kanuni zorunluluk olması bir yana, sürüş sırasında diğer sürücüler tarafından görülmenizi de sağlar. Kaynak : MSF Amerika

23 Kask Gereklidir KASK NASıL KORUR? Farklı kasklar farklı amaçlar içindir. Ağır sanayi ve inşaatlarda çalışanlar, amerikan futbolu oynayanlar ve askerler kask takar. Fakat hiçbir kask birbirinin yerini tutmaz. Motosiklet kaskları çok komplikedir ve özel tasarlanmıştır. Yıllar süren bilimsel araştırmaların neticesinde geliştirilmiştir. Bir motosiklet kaskında 4 temel parça bulunur: Dış Yüzey, Darbe Emici İç Yüzey, Konforlu Ped ve İyi Bir Sabitleme Sistemi. Kaynak : MSF Amerika Kaskın Yapısı Dış yüzey; genellikle aynı aileden olan güçlendirilmiş fiber bileşimi ya da termoplastikten yapılmıştır, çok güçlü bir maddedir ve sert bir şeye çarptığında korumak üzere tasarlanmıştır. Dış yüzeyin içinde aynı derecede önemli, darbe emici bir iç yüzey vardır. Bu yoğun tabaka, kask durmuş ancak kafanız hareket etmeye devam etmek isterken oluşan darbeyi emer. Her iki yüzey ve astar, sert darbelerde oluşan basıncı tamamen dağıtır. Sabitleme sistemi ya da çene kayışı çok önemlidir. Kaza anında kaskın kafanızda kalmasını sağlar. Konforlu ped, yumuşak köpük ve kumaştan oluşan kafanızı saran tabakadır. Sizi rahat tutar ve kaskın tam olarak kafanıza oturmasını sağlar. Kaynak : MSF Amerika

24 Kaskın Yapısı Sabitleme sistemi ya da çene kayışı çok önemlidir. Kaza anında kaskın kafanızda kalmasını sağlar. Kaynak : MSF Amerika Kask Düşürülmez Bazı kaskların dış yüzeyleri şiddetli darbelerde çatlayabilir ya da kırılabilir. Bunun nedeni kaskın darbeyle oluşan basıncı emmesidir. Bir kaza sonrasında kullandığınız kask hasar görmemiş gibi görünebilir. Ancak koruma etkisi azalmış olabileceğinden değiştirilmelidir. Kaynak : MSF Amerika

25 Kask Gereklidir Sabitleme sistemi ya da çene kayışı çok önemlidir. Kaza anında kaskın kafanızda kalmasını sağlar. Kaskı her taktığınızda mutlaka kayışı da güvenli bir şekilde bağlayın. Kaynak : MSF Amerika Kask Gereklidir Görün ve Görünün Sürüşün Keyfine Varın Kaynak : MSF Amerika

26 Kask Seçimi Kapalı (fullface) bir kask yüzün tamamını kapattığı için daha güvenlidir. Vizörü kapalıyken gözlerinizi de korur. Yarışçılar ilave güvenlik ve rahatlık için kapalı kaskları tercih eder. Bazı sürücüler açık kaskları tercih edebilir. Bu kasklar kapalı kasklar gibi yüzü ve çeneyi korumazlar. Kısa yarım bir kask az da olsa kafanızı korur. Bu kasklar kaza sırasında başınızdan çıkacak gibidir. Bu nedenle kısa yarım kasklar tavsiye edilmez. Kask seçerken bilmeniz gereken şey, minimum güvenlik standartlarını karşılamasıdır. Kaskın bu özelliklere sahip olup olmadığını, içinde ya da dışında yer alan onay belgesi etiketinden (DOT, Snell, ECE gibi) anlayabilirsiniz. Etiket, kaskın güvenlik testlerinden geçtiğini gösterir. Motosiklet kazalarında kafadan yaralanma neticesinde ölüm oranlarının artmasıyla birlikte korunma çok önemli hale gelmiştir. ( arasında California daki motosiklet kazalarında başından yaralanan sürücü ya da artçıların %42 si hayatını kaybetmiştir). En iyi kask bile yaralanmama konusunda garanti vermez. Bununla birlikte kaza anında, kask takmayan birisi, kask takan birine göre çok daha riskli durumdadır. Kaynak : MSF Amerika Kask / Doğru Beden Ölçüsünü Bulma Eğer başınızın ölçüsünü bilmiyorsanız aşağıdaki tabloyu kullanabilirsiniz. Başınızın çevresini en geniş noktasından ölçün. Genellikle bu nokta kaşın bir santim üstüdür. En geniş noktayı bulana kadar birkaç deneme yapabilirsiniz. Eğer başınızın ölçüsü aşağıda listelenenlerin arasında bir rakamsa geniş olan ölçüyü alın. Kask ölçüleri marka ve modellere göre farklılık gösterebilir. Kaynak : MSF Amerika

27 Kask Ne Zaman Değiştirilir? Kaskınızla bir kaza yaptığınızda, muhtemelen darbe emme özelliğini kaybettiğinden yenisini almanız gerekecektir. Pek çok kask üreticisi, 2 ila 4 yılda bir kaskınızı değiştirmenizi önermektedir. Kaskınızda bir sorun olduğunu düşünüyorsanız bu süreden önce yenilemelisiniz. Eğer zarar görmediyse ne diye kaskınızı birkaç yılda bir değiştireceksiniz? Çünkü koruma kalitesi zamana ve kullanıma bağlı olarak azalmaktadır. Kaskınızın çene kayışı aşınabilir ya da sabitleme noktası artık tutmayabilir; dış yüzeyi aşınmış ya da zarar görmüş olabilir. Kask yenilemenin en iyi nedenlerinden birisi de kaskların sürekli geliştirilmesidir. Birkaç yıl sonra aldığınız kask, şu an kullandığınızdan kasktan daha iyi (daha güçlü, daha hafif, daha rahat) olacaktır. Hatta daha ucuz bile olabilir. Kaynak : MSF Amerika Kask Gereklidir Nasıl Giyilir? Kaskı kenarlarından hafifçe açın ve çene kayışlarından çekerek başınıza oturtun. Kaskı kolunuza takmayın. Kaza anında kolunuzu mutlaka kırarsınız. Kaskınızı boyamayın. Güneşe bırakmayın Bedeninize göre büyük, ya da küçük kask takmayın. Bedeninize göre büyük, ya da küçük kask takmayın. Kaskınızı düşürmeyin. Kaynak : MSF Amerika

28 Doğru Kask Nasıl Anlaşılır? Kask rahatça başınıza oturmalıdır. Hatta çok az sıkı da olabilir. Başınıza tam olarak oturduğundan emin olun. Şapka gibi başınızın gerisinde olmamalıdır. Kaskınız çok bolsa başınızda yukarı aşağı hareket eder, gürültü ve rüzgarı içeri alır, en kötüsü kaza anında başınızdan çıkabilir. Çene kayışını bağlamadan önce birkaç şeyden daha emin olmalısınız : yanak pedleri, rahatsız edici bir şekilde bastırmadan yanaklarınıza dokunmalıdır. Şakaklarınızla alın pedi arasında boşluk kalmamalıdır. Kaskınızın boyun kısmında rulo varsa, kaskı boynunuzdan iterek uzaklaştırmamalıdır. Kapalı kasklarda, çene kısmına bastırdığınızda vizör ya da çene koruyucu çenenize ya da burnunuza dokunmamalıdır. Eğer değiyorsa, yüksek hızda rüzgar basıncında da aynı şey olacaktır. Kaskı takıp çene kayışını bağladıktan sonra, elinizle sağa sola ve yukarı aşağıya hareket ettirin. Eğer kask başınıza tam oturmuşsa, kaskla birlikte deriniz de hareket edecektir. Kafanıza biraz baskı yaptığını, hatta biraz da sıktığını hissetmelisiniz. Şunu da unutmayın ki bir kaskın koruyucu astarı kullanıldıkça gevşeyecektir Yeni bir kask, ilk giydiğiniz zaman biraz sıkabilir. Kask başınızda ve çene kayışı kapalı iken kaskı öne doğru çekerek başınızdan çıkarmaya çalışın. Eğer bu halde kaskı kafanızdan çıkarabiliyorsanız kask çok büyük demektir. Kaynak : MSF Amerika Kask Gereklidir Güvenliğiniz İçin Her Sürüşte Kask Takmayı Unutmayın! Kaynak : Motorcycle Safety Foundation

29 Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 1. Yollarda motosikletlerden çok daha fazla kamyon ve otomobil vardır. Bazı sürücüler motosikletlerin farkına varmaz, onları önemsemez (çoğunlukla kasıtlı olmadan). Özellikle kavşaklarda motosikletleri görün 2. Motosiklet küçük olduğu için olduğundan daha uzakta görünebilir. Bir motosikletin hızını kestirmek de zor olabilir. Kavşaktan dönerken ya da kavşağa girerken, motosikletin göründüğünden yakın olacağını düşünün. 3. Motosiklet küçük olduğu için kolaylıkla aracınızın kör noktasında kaybolabilir ya da dışarıdaki nesnelerden görünmez hale gelebilir (çalılar, çitler, köprüler gibi). Şerit değiştirirken ya da kavşaktan dönerken trafiği daha dikkatli tarayın. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 4. Motosikletlerin şeytan gibi hızlı hareket ettiğini düşünmeyin. Motosiklet küçük olduğu için olduğundan hızlı hareket ediyormuş gibi görünebilir 5. Motosikletlerle aranızda 3-4 saniye boşluk bırakın. Kavşaklarda, motosikletlerin bu şekilde yavaşlayacaklarını aklınızdan çıkarmayın. Çünkü motosikletler gazı kestikleri anda yavaşlamaya başlarlar. Ve bu sırada stop lambaları yanmaz. 6. Bazı motosikletlerde sinyal lambaları kendiliğinden durmaz, özellikle acemi motosikletçiler dönüş sonrası sinyal lambasını kapatmayı unutur. Motosikletin yanan sinyalinin gerçek olduğundan emin olun. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation

30 Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 7. Motosikletçilerin şeritteki pozisyonlarını ayarlama nedenlerinin korkusuz oldukları, hava atmaya çalıştıkları ya da şeridi sizinle paylaşmak istedikleri olduğunu düşünmeyin. Çünkü motosikletçiler şeritteki pozisyonlarını daha kolay görünmek, bozuk yoldan kaçmak, sollama yapmak için ya da rüzgara göre ayarlarlar 8. Her zaman motosiklet sürücüsünün yoldan kaçacağını düşünmeyin. Ancak özellikle düşük hızlarda ve düzgün yolda manevra kabiliyeti motosikletlerin karakteristik özelliğidir 9. Motosikletlerdeki duruş mesafesi neredeyse otomobillerle aynıdır. Ancak kaygan asfalt ani duruşları zorlaştırır. Bu nedenle motosikletle aranızda biraz daha fazla takip mesafesi bırakın. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation Dört Tekerlekli Araç Sürücülerinin Motosikletler Hakkında Bilmesi Gereken 10 Şey 10. Hareket halinde bir motosiklet gördüğünüzde; onu motosiklet olarak değil, bir insan olarak görün. Kaynak : Motorcycle Safety Foundation

31 Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Bir çok tanımı vardır lakin eğitim, kalıcı davranış değişikliğidir. Eğitim sizi değiştirir. Daha evvelden yapamadıklarınızı yapmanızı sağlamakla kalmaz. Daha evvelden yapabileceğinizi düşünmediğiniz şeyleri de başarabilmenizi sağlar. Aklınıza gelmeyen olasılıkları size gösterir. Kısacası sizi belirli bir konuda daha iyi bir siz yapar. Olasılıklarla beraber zenginliğiniz de artar. Eğitilmek neleri yapabileceğinizden çok, neleri yapamayacağınızdan haberdar olmanızı sağlar. Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Motosiklet basit, sürüşü karmaşıktır. Motosiklet uçak ile aynı dinamik etkenlere sahiptir ve sürüşü pilotaj gerektirir. Baktığın yere gidersin Birinci Dünya Savaşı nda uçakların muharebeye katılmasıyla öğrenilmiştir. Pilot iki şeye denir: uçak kullananlar ve yarış araçları kullananlar. Deneyimle pilot olunamaz. O sebeple pilotlara lisans verilir. Yani ehil kişi belgesi.

32 Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Bana bir Allah ın kulu trafikte motor kullanmayı göstermedi. Motoru kaldırmayı, sınav pistinde gitmeyi, durunca inmeyi gösterdiler yalnızca. Ben A2 yi bir parkta, oyun oynayan çocuklar, aletlerde kilo vermeye çalışan kadınlar, sigara içen iki kişi, çiğdem çitleyen üç kişinin olduğu bir parkta aldım. Ben almadım, alamazdım; ama bana o belgeyi verdiler. O motosiklet denen aleti kullanma ehliyetini hala edinmeye çalışıyorum. Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Kendi içimde motor sürmeye ehil olmaya çalışıyorum, zira güvenli sürmek harbiden zor iş ve beni hiç bir fikrim yok iken motorumla sokaklara saldılar gaz verince gider bu alet diye. Uçak verseler çekiniriz, motor verseler bineriz; biniyoruz.

33 Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Ben, eğitim sayesinde: Önceleri her ama her viraja ne kadar yanlış çizgide girdiğimi öğrendim ve eski kendimden korktum. Her sert frende motorun üzerinde nasıl kalabildiğimi hayretle hatırlar oldum (hoş, duramadığımda bir gerçekti) Doğru yerlere bakmadan sürerken, ne kadar az şey görerek yol yaptığımı, aslında görmediğim bi haber gittiğim için kaza yapmamamın sadece şans olduğunu gördüm. İyi adamlarla sürüş yaparken motosiklet sürmenin ne kadar keyifli olduğunu, sürüş denen şeyin benim yaptığımdan ne kadar akıcı olduğunu gördüm. Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Ben, eğitim sayesinde: Eskiden motor sürerken aldığım keyfin ne kadar az olduğunu, şimdilerde ise her fark ettiğimin planlamayı getirdiğini, her planlamanın başardığımda bana haz verdiğini, Virajlardan korkarken eğitilmekle her dönüşün zevk haline geldiğini, Ayağımı yere koymadan sürüş yapmanın, Fren yapmadan yol bitirmenin, Sırtım ağrımadan motor sürmenin, Bir şeyleri doğru güvenli ve verimli yapmanın insana ne kadar değer kattığını öğrendim. Bu sebeplerle tarafım, bana anlatmayın, fkrim sabit. Rahat olan bilmediği için rahat... Bu iş eğitimsiz olmaz.

34 Eğitim Meselesi (Bir forumdan) Bu sebeplerle tarafım, bana anlatmayın, fikrim sabit. Rahat olan bilmediği için rahat... Bu iş eğitimsiz olmaz. Ülkemizden Kaza İstatistikleri Ülkemizde: Her Üç Otobüsten Biri, Her Beş Minibüsten Biri Kazaya Karışmıştır Her On Motosikletten Biri, Her On Otomobilden Biri Kazaya Karışmıştır motosiklet kazası olmuş ve 78 sürücü hayatını kaybetmiş bu da 100 motosiklet kazasında 1 motosiklet sürücüsünün hayatını kaybettiği anlamına gelir. Artçı ve yayalar dahil toplam ölü sayısı 92 dir otomobil kazası olmuş ve bu kazalarda 875 otomobil sürücüsü hayatını kaybetmiş Nerdeyse kazada bir otomobil sürücüsü hayatını kaybetmiş yolcu ve yayalarla birlikte ölü sayısı ye çıkıyor otobüs kazasında 25 sürücü hayatını kaybederken toplamda hayatını kaybedenlerin sayısı 353. Bu da 100 otobüs kazasında 1 kişinin hayatını kaybettiği anlamına gelir ki otobüslerin tehlike konusunda motosikletlerden geri kalmadığı ortaya koymaktadır. Kaynak : harbiturk

35 İzmir Motosiklet Kulübü 2012