36. Enerji Verimliliği Haftası 8. Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı

Transkript

1 36. Enerji Verimliliği Haftası 8. Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı Enerji Yönetim Sistem Standardı Kapsamında Enerji Planlama Prosesi Çıktılarının Belirlenme Kriterleri (Sertifikalı Enerji Yöneticisi) Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 12 Ocak 2017, Perşembe, /19

2 Kaynak Gösterme Buradaki sunum (yada diğerleri) başka yerde kullanıldığı taktirde, lütfen aşağıdaki gibi kaynak gösteriniz. Teşekkürler Hepbaşlı, A.: Enerji Yönetim Sistem Standardı Kapsamında Enerji Planlama Prosesi Çıktılarının Belirlenme Kriterleri, WOW Center, İstanbul, 12 Ocak 2016, 19 slayt,. Erişim Tarihi (internetten indirdiğiniz andaki tarihi yazabilirsiniz):. Not: Slaytlarda yer alan kaynaklara ulaşmak için, lütfen bildiri metnine bakınız. 2/19

3 Sunum Planı TS EN ISO 50001:2011 Enerji Planlama Prosesi Enerji Planlama Prosesi Çıktıları Enerji Referans Noktası (EnRN) Enerji Performans Göstergeleri (EnPG leri) Enerji Amaçları Enerji Hedefleri Eylem Planları Sonuçlar Soru ve Katkılar 3/19

4 TS EN ISO 50001:2011 (Enerji Yönetim Sistem Standardı) Şekil 1. Enerji Yönetim Sistemi (Kaynak [3] den adapte edildi). 4/19

5 ISO 50001:2011 Ailesinin Bazı Üyeleri ISO Energy audits Requirements with guidance for use ISO Energy management systems Requirements for bodies providing audit and certification of energy management systems ISO Energy management systems Guidance for the implementation, maintenance and improvement of an energy management system ISO Energy management systems Measuring energy performance using energy baselines (EnB) and energy performance indicators (EnPI) General principles and guidance ISO Energy management systems Measurement and verification of energy performance of organizations General principles and guidance Kaynak: Erişim Tarihi: (Bundan adapte edildi). 5/19

6 YAŞAR ÜNİVERSİTESİ: Ülkemizde TS EN ISO 50001:2011 Belgesini Alan İlk Üniversite (5 Ocak 2016) Sertifikalı Enerji Yöneticilerimiz Enerji Yönetimi Ekibimiz 6/19

7 Şekil 2. EnYS Standardının Ana Yapı Taşları [2,4]. Şekil 3. Enerji Planlama Prosesleri Şeması [8]. 7/19

8 Enerji Referans Noktası (EnRN) Şekil 4. Enerji Referans Noktasının Oluşturma Aşamaları [9]. Tasarruflar = EnRN Enerji Değeri Raporlama Periyotu Enerji Değeri +/- Ayarlamalar Şekil 5. EnRN, Raporlama ve Tasarruf Periyotlarının Şematik Gösterimi [11]. 8/19

9 EnRN nin Oluşturulmasında Kullanılan Yöntemler [10] 1. Mutlak Enerji Kullanımı 2. Özgül Enerji Oranlı Referans Noktası 3. Çok Değişkenli Özgül Enerji Oranlı Referans Noktası 4. Regresyon Analizi 5. Modelleme/Simülasyon 6. Kısa-Süreli Ölçme 9/19

10 EnP: Enerji Performans Göstergesi EnRN: Enerji Referans Noktası Şekil 6. EnP, EnRN ve Enerji Hedefleri Arasında İlişki (Kaynak [12] den adapte edildi). EnPG, lineer regresyon kullanılarak, enerji tüketimi ile ilgili değişkenler arasındaki matematiksel bir modelle belirlenebilir [12]: Enerji Tüketimi (kwh) = A + B.(A Ürünü) + C. T 10/19

11 Enerji Performans Göstergesi (EnPG) Bina/ Enerji Sistemi Bina EnPG Basit performans göstergesi veya enerji kullanım indeksi (kwh/m 2 ) Basit performans göstergesi veya enerji kullanım indeksi (TEP/m 2 ) Normalleştirilmiş performans göstergesi (kwh/m 2 ) Enerji gider indeksi (TL/m 2 ) Açıklamalar Fosil yakıtlar ve elektrik için ayrı ayrı bulunur. Burada, dönüştürülmüş döşeme alanı; brüt alandan, tesis odaları ve iklimlendirilmeyen diğer alanların çıkarılmasıyla bulunur (örneğin depolar, kapalı oto parkları ve çatı hacimleri gibi). Top.Yıllık Enerji Kullanımı Şartlan. Hacmin Top.Yüzey Alanı Daha fazla hassas kıyaslamalar gerektiğinde, hava ve yapının kullanım saatleri gibi faktörlerin etkisi önemli olduğunda kullanılır. Şartlandırılan hacmin birim m 2 si başına yıllık kullanılan enerjinin TL olarak bir ifadesidir. (TL/m 2 yıl); 11/19

12 Bina/ Enerji Sistemi Buhar/sıcak ya da kızgın su kazanı Basınç-lı hava Buhar sistemi Proses ısıtma sistemi Fan sistemi Pompa sistemi Elektik motoru EnPG Isıl verim (%) kw/nm 3 veya kw/(m 3 /dk) N: Nominal kj/kg-üretilen buhar miktarı kj/birim çıktı kwh/ Nm 3 kwh/m 3 kwh/ birim çıktı Açıklamalar Kullanılan ısıl verimin hangi norm, kural ya da standarda bağlı olduğu göz önüne alınmalı ve belirtilmelidir. Üretilen basınçlı hava miktarı ölçülebilir veya kompresör performans eğrisi ve kompresöre verilen güce dayalı olarak tahmin edilebilir. Bir kg buhar üretmek için ne kadar enerji harcıyoruz. Çıktı, tipik olarak proses ısıtma sisteminden geçen malzemenin miktarı olarak ölçülür (Örneğin; bir metal ısıl işlem fırını için, ölçülen birim, kg metal olabilir. Bir halı kurutma makinası için, metrekare halı olabilir). Hava miktarı ölçülebilir veya fan karakteristik eğrisi ve fana verilen ölçülen güce dayalı olarak tahmin edilebilir. Akışkan miktarı ölçülebilir veya pompa karakteristik eğrisi ve pompaya verilen ölçülen güce dayalı olarak tahmin edilebilir. Motorlar, tipik olarak pompalar, fanlar, konveyörler gibi, diğer ekipmanları tahrik etmek için kullanılırlar. Bu yüzden, EnPG si, çekilen elektrik enerjisi ve ekipmanın çıktısı ile ilintili olacaktır. 12/19

13 Şekil 7. Amaç, Hedef ve Eylem Planı Arasındaki İlişki [17]. SMART Akronim Spefic (Belirli), Measurable (Ölçülebilir), Appropriate (Uygun), Realistic (Gerçekçi) ve Timed veya Time-Bound (Zamana Bağlı) 13/19

14 Endüstriyel Enerji Kullanımı İçin Hedeflerin Sınıflandırılması [18] Grup Hacimsel Hedefler Fiziksel Verimlilik Hedefleri Ekonomik Yoğunluk Hedefleri Ekonomik Hedefler Hedefin Tip Enerji kullanımı hedefi Enerji kullanımı düşürme hedefi Enerji verimlilik hedefi Yeni kurulumlar için enerji verimlilik hedefi Enerji verimlilik benzerleri ile kıyaslama (benchmark) hedefi Enerji verimliliği İyileştirme hedefi Enerji yoğunluk hedefi Enerji yoğunluk iyileştirme hedefi Sosyo-ekonomik hedef Karlılık hedefi Ödeme gücü hedefi 14/19

15 Grup Hedefin Tip Örnekler a) Enerji kullanımı hedefi a) Enerji kullanımını 2020 ye kadar 100 PJ ile sınırlayın. Hacimsel Hedefler b) Enerji kullanımı düşürme hedefi b) Toplam enerji kullanımını 1990 daki düzeye kıyasla 2020 de % 10 a düşürün. 15/19

16 Enerji Yönetimi Eylem Planı Amaç: Hedef: Enerji Yönetimi Projesi: Projenin Planlaması Uygulama Aşamaları Sorumlu Kişi Teslim Tarihi Orijinal Yayın Tarihi: Revizyon Tarihi: Gerekli Kaynak(lar)/Görüş(ler) Aşama Hedef Doğrulama Planı Bilgi/Kaynak Gereklilikleri Gerçek Sonuç(lar)/Görüş(ler): Hazırlayan: Onaylayan: Tarih: Tarih: 16/19

17 Sonuçlar EnRN nın ve EnPG nin belirlenmesinde, buna etki eden faktörlerin göz önüne alınması ve doğrulama amaçları için gerekli istatiksel çalışmaların yürütülmesi büyük önem taşımaktadır. EnPG lerinin, göz önüne alınan kuruluşta yer alan tüm sistemleri ve bileşenlerini kapsayacak şekilde ele alınması gereklidir. Enerji hedefleri, burada yer alan gruplara göre belirlenebilir. Salt bir hedefin göz önüne alınması yeterli olmayabilir. Enerji yönetim ekibi, prosesi çok karmaşık görüyorsa, enerji yönetim işlemini başlatmak için daha basit bir yaklaşımı uygulamaya doğru yönlenmelidir. Daha sonra, ekip, tecrübe, kurumun güvenini veya diğer becerileri kazanacağı için, daha fazla ileri teknikleri kullanabilir. Daha fazla karmaşık tesisler ve şartlar için, zamanı ve kaynakları daha verimli kullanmak amacıyla tesise yardımcı olacak bir uzmanının getirilmesi anlam ifade edebilir [21]. 17/19

18 18/19

19 Teşekkür Yazar; Bu bildiriyi sonuna kadar dinleyen tüm katılımcılara ve Bu bildiriyi sunma fırsatı verdiği için, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ne ve Enerji Verimliliği Daire Başkanlığı na, teşekkürü bir borç bilir. 19/19