ICN ODAMIZ YÖNETMELK DEKLKLER RESM GAZETE DE YAYIMLANDI VE YÜRÜRLÜE GRD 9

Transkript

1 BÜLTEN 155 OCAK 2005 ICN ODAMIZ YÖNETMELK DEKLKLER RESM GAZETE DE YAYIMLANDI VE YÜRÜRLÜE GRD 9 I. ÇEVRE VE ORMANCILIK URASI YAPILIYOR 10 MANSA VE BALIKESR ÇEVRE DÜZEN PLANLARI HALELERNE TRAZ ETTK 11 PLAN DEKLKLERNDE PLAN MÜELLFNN UYGUN GEREKÇEL GÖRÜÜ ARANMAYACAK 12 KÖY HZMETLER GENEL MÜDÜRLÜÜ KAPATILDI 13 UBELERDEN HABERLER Samsun ube KÜÇÜK SANAY STES KENTSEL DÖNÜÜM PROJES TOPLANTISINA KATILDIK 14 Konya ube YEN ADLYE BNASI LE LGL BASIN AÇIKLAMASI YAPTIK 15 stanbul ube ATLAS DERGS STANBUL ÖZEL SAYISINDA LMANLAR KONUSUNDA GÖRÜLERMZ AKTARDIK 17 Antalya ube YEREL GÜNDEM 21 TOPLANTISINA KATILIM SALANDI 18 Ankara ube TOBB ARSASINA YAPILAN AYRICALIA DAVA AÇTIK 18 ANKARA DAK ULAIM ZAMMINA KARI MÜCADELEMZ ANKARAM PLATFORMU KAPSAMINDA SÜRÜYOR 20

2 GÜNDEM Bura GÖKÇE - TMMOB ehir Plancıları Odası II. Bakanı - ubat 2005, Ankara Yürürlüe girdii 1985 yılından bu yana, yeni plan tanım ve kademelenmesi oluturup, yerel yönetimlere imar planlarının yapımı yetkisini vererek çok önemli bir yerelleme hamlesi balatmı olması kadar, sorun ve açmazları ile de gündemde kalan 3194 sayılı mar Kanunu, son 10 yıldır birkaç kez hazırlanan revizyon tasarıları üzerinden meslek çevrelerini megul etmekte. Afetlere karı dayanıklı bir yapı stou ve planlama sistemi oluturmayı hedefleyen mar Kanunu revizyonu önerileri; merkezi ve yerel yönetimler arasındaki yetki ve görev paylaımından kaynaklanan sorunlar yanı sıra, süregiden imar mevzuatı ihlallerine ilikin çözümler üretme noktasına oturuyordu. Bu çalımalar raflara terk edildi. Oysa bu tartımalar yapılırken kamuoyunun gündeminde bulunmayan bir çok konuda gerek içsel ve gerekse dısal koullar uyarınca bir çok yeni yasal düzenleme yapıldı. mar mevzuatının öteden beri ifade edilen sorunları ise giderilemedi, bu sorunlar katlanarak kronikleti. Bugün varılan noktada büyük kentlerdeki yapı stounun %50-60 ının tamamen veya kısmen imar mevzuatına aykırı yapılardan olutuu, kaçak yapılamanın konut dıındaki sektörlerde de giderek yaygınlatıı ve kentlerimizin yapılı çevresini biçimlendirdii, ruhsatlı yapı stounun herhangi bir afet olmaksızın bulunduu yerde çökebildii ve her tür afete karı dayanıksız-hazırlıksız bir nitelik taıdıı dikkate alındıında, Türkiye de mar Kanunu nun tanımladıı imar sisteminin kentleme sorunlarını çözmekte yetersiz kaldıı görülmekte Sayılı Kanunun yasalatıı 20 yıllık döneme bakıldıında; önemli sorun ve açmazların yaandıı, imar mevzuatını oluturan konularda pek çok yeni gelime olduu ve Yasanın revizyonu ya da yeni bir ehircilik mevzuatı hazırlanmasının ciddi bir gereksinim haline geldii anlaılabilir. Bu gereksinimlerin; içerisine imar mevzuatında eksik olan uygulama araçlarının en etkin biçimde koyulmasından, stratejik bir yaklaım üzerine biçimlenen planlama mekanizması tanımlanmasına, sembolik katılım mekanizmaları yerine aktif kentli-yurtta bilinci oluturarak kentlinin süreç yönetim mekanizmalarının içine tüm aktörleri ile etkin bir biçimde katılmasından, esnek, devingen, kentlerin sadece gelime alanlarını imara açma sılıından kurtulan ve kentsel yerleik alanlardaki sorunları önceliine alarak nitelikli, sosyo-mekansal, kültürel ve ekonomik boyutlarıyla biçimlenmi bir kentsel dönüüm siyasasını da içeren anlayı derinliine kadar yeni ve kaçınılmaz gereklilikler olduu ifade edilebilir. Geldiimiz noktada bir çok kentimiz için deniz bitti! Arka arkaya yaanan doal felaketler, her geçen gün daha güçlü seslendirilen deprem senaryoları ve bir türlü giderilemeyen imar mevzuatı ihlalleri, bir yandan kentsel dönüüm adı altında kentlerin yerleik alanlarına odaklanılması arayılarını gündeme oturtmakta, dier yandan meslek alanımızla dorudan ya da dolaylı ilgili yeni yasalar, yönetsel düzenlemeler ile akademi çevrelerince youn ekilde tartıılan yeni kuramsal yaklaımlar, mar Kanunu nun da yeniden ve tüm bu sorunları giderebilecek bir nitelikte yenilenmesi gereksinimini dourmakta. Bu aamadan sonra, imar ve ehirleme anlamındaki temel düzenlemenin, bir yetki daılımı ve parsel bazında yeni yapı yapılması boyutunda ele alınması ile, kentsel dönüümün, kaçak ya da niteliksiz yapı stoundan yasal statü kazanmı bir fiziksel çevre yenilemesisalıklatırılması elde edilmesi amacına indirgenmesi yönündeki öneri ve yaklaımlarının salıklı çözüm önerileri üretmeyecei de ortada. Bunlara ilaveten, kente dair yönetim ve kenti biçimlendirme kaygısı taıyan yasal düzenleme arayılarının, sadece kendi balamında biçimlenip, dier yasalarla bütünsellik kurmamasının da kabul edilebilir olduunu söylemek olanaklı deil. Oysa gelinen noktada, mar Kanunu revizyonu ve onun tanımladıı yenilikler dikkate alınmaksızın hızla yasalaan Belediye, Büyükehir Belediye Yasaları ve Koruma Yasasının yürürlüe girmesiyle, bir yandan mevcut mar Kanunu nun tanımlamadıı yeni araç ve organlar tanımlanmakta ve dolayısıyla mar Kanunu yetersiz kalmakta, dier yandan da bu yeni kanunların hala eski mar Kanununa sorunlarıyla birlikte referans vererek tanımladıı görev ve yetkiler, kentlerimizin gereksinim duyduu gerçek ve nitelikli plan ve müdahalelerin önünü tıkamakta. Bu nedenle öncelikle yapılması gereken ey, tüm bu yasal düzenlemelerin bir dil ve anlayı birliiyle birbiriyle bütünleecek nitelikte kurgulanması olmalıydı. Ancak bu tren kaçırıldı. Artık yapılması gereken daha fazla gecikmeksizin Koruma Yasasında tanımlanan imar hakları aktarımı gibi gerekliliklere olanak verecek yeni uygulama araçlarını da içeren mar Kanunu revizyonunun yasalatırılması ve bu kanunun gerektirdii yenilik ve deiimlerin hızla kent ve kamu yönetimi için yapılan düzenlemelerle de ilikilendirilerek bütünletirilmesi. Bu olmaksızın kentlerimizin, kentsel gelime, planlama ve afet riskleri açısından özel önem taıyan yönetim, planlama ve ehircilik sorunlarını çözebilecek derinlik ve ufuk geniliinin yaratılamayacaı da ortada. Sonuç olarak; ülke kaynaklarının, kalkınmayı ve kamu yararını salamak üzere bilimin gerekleri dorultusunda kullanılmasına olanak verecek, bölgeler arasındaki gelimilik farklarını ve kentsel çelikileri en aza indirecek,

3 kentlerdeki yaam kalitesini arttıracak, kapsayıcı-aktif katılımı odaına alan bir kamu yönetim sisteminin kurulması, böylesi bir sistem içinde merkezi ve yerel yönetim birimlerinin tamamlayıcılık ve bütünlük ilkeleri uyarınca çalımalarının salanması ve bu kent yönetimi süreci içerisinde planlama ve ehircilie ilikin ilemlerin de, temel kent yönetimi ve süreç tasarımı yaklaımları balamında, kent yönetimlerini biçimlendirecek yasama çalımaları ile birlikte ele alınması, ülkemizin ve kentlerimizin en önemli gereksinimlerinden. Tüm bu arayılar ise yeni mar Kanunu revizyonunda büyük ölçüde kendini göstermekte. Bu nedenle; kent ve kent yönetimine ilikin süreçleri belirleyecek tüm yasal düzenlemelerin, kentsel süreçlerin çok boyutlu ve çok aktörlü yapıları balamında birbiriyle bütünleebilecek bir kurguda, dünyada ehircilik-planlama ve kent yönetimi anlamında ortaya koyulan deiimlerin farkına varan, ülkemiz gereklerine uyumlu, katılımcı, kendini ve kentlerimizi salıklı bir biçimde yenilemeyebilecek derinlikte yapılandırılması gerekli. Bu süreçte mar Kanunu revizyonu ise çok büyük bir öneme sahip. te bu neden ve çıkı noktalarıyla Odamız son birkaç yıldır hızlanan mar Kanununa ilikin revizyon arayıları için son derece yapıcı ve katılımcı süreçlerle meslek alanının birikim, deneyim ve sorunlarını Bayındırlık ve skan Bakanlıı na aktarmakta, Kanunun olması gerektii gibi yenilenebilmesi için tüm örgütü ve üyeleriyle çok önemli bir görev yüklenmekte. Gelinen noktada, kamuoyunun tartımasına açılan mar Kanunu Tasarısı Taslaı nın, bir çok açıdan uzunca bir süredir üyelerimiz ve komisyonlarımızca da yapılan deerlendirme ve katkıları da içerdii söylenebilir. Kentlerimizin daha fazla vakti yok. Sorunlar, riskler ve felaketler sürekli hazırlıklı olmayı gerektiriyor. Bu hazırlıın en önemli halkalarından biri de mar Kanunu ve kent yönetimlerinin birlikte yapılandırılması. Odamız bu konuda daha önce olduu gibi bundan sonrada her tür katkıyı koymaya devam edecek. Üretilen raporlar, düzenlenen etkinlikler hep bu kararlılıın parçaları. Ancak, bir çok yeni yasal düzenleme hızla Meclisten geçer ve yasalaırken, mar Kanunu nun yasalamıyor olması kentlerimizin ve insanlarımızın yaamını etkilemekte ve bu gecikme her geçen gün yeni sorunlar tanımlamakta. Bu revizyon tasarısı da raflara terkedilmeden artık yasalamalı ve kentlerimizin sorunları daha fazla ötelenmemeli. Son söz olarak, hükümeti, herhangi bir dısal süreç olmaksızın ülkemiz kurum, kaynak, birikim ve deerleriyle üretilen ve çok önemli bir gereklilik haline gele mar Kanunu Tasarısı Taslaını hızla yasalatırmaya, tüm örgütümüzün, üyelerimizin ve Bakanlıın sesini duymaya davet ediyoruz.

4 Ülkemizde kentleme ve planlama süreci gerek dı etkenler gerekse iç etkenler nedeniyle yeni bir sürece girmi bulunuyor. Meslek alanımız ile ilgili yeni kuramsal yaklaımlar, yeni uygulamalar, yeni yönetsel ve yasal düzenlemeler gündeme geliyor. Bu düzenlemelerden biri de Bayındırlık ve skan Bakanlıı nın hazırladıı mar Kanunu Tasarı Taslaı dır. Bu çerçevede ülkemizin içinde bulunduu kentleme ve planlama süreçleri deerlendirilerek, plancılar olarak geçmi deneyimlerden de yola çıkılarak planlamanın kurumsallamasının yeniden ele alınması, mevcut kısıtlamalar ile yeni olanak ve fırsatların ortaya konulması gerekiyor. Bayındırlık ve skan Bakanlıı 2000 li yıllarda hazırladıı mar ve ehirleme Kanun Tasarı Taslaı ile ilgili Odamızdan görü istemi ve Odamız söz konusu Taslaa yönelik çalımaları yakından izleyerek her fırsatta görülerini Bakanlıa aktarmıtı. Son olarak Kızılcahamam da yapılan atölye çalımalarına katılım salandı. Odamız örgüt birimlerinin de katkılarıyla Odamız bünyesinde oluturulan komisyonca görülerimiz Oda temsilcisi tarafından atölye çalımalarında ifade edildi. Gerek Kızılcahamam, Abant gerekse dier platformlarda Odamızın görüleri etkin ve yönlendirici oldu. Odamız Kızılcahamam sonrasında da mar Kanunu Tasarı Taslaına aktif olarak katkı koydu. Bakanlıın web sayfasında yayımlanan mar Kanunu Tasarı Taslaı meslek alanımızı çok yakından ilgilendirmekte, planlamaya ilikin yeni kavramlar, süreçler, uygulama araçları getirmektedir. Bütün bu yeniliklerin ülkemizin içinde bulunduu gelimeler, teorik açılımlar, uygulamalar kapsamında en geni biçimde tartıılmasında yarar görülmektedir. Bu amaçla Odamız 18 ubat tarihinde Ekin Sanat Merkezinde Yeni mar Kanununa Doru balıklı sempozyum düzenliyor. Sempozyumun ilk oturumunda; planlama alanındaki kurumsallama ve yasal düzenlemelerin çerçevesinin ne olması gerektii ortaya konulacak. Yürürlükteki 3194 sayılı mar Kanunu deerlendirilerek, yeni bir mar Kanunun yaklaımının, içeriinin, kapsamının, biçiminin nasıl olacaı, hangi sorunları çözecei tartıılacak. Bu tartıma içinde mar Kanunu Tasarı Taslaı deerlendirilecek. Taslaın getirdii planlamaya esas olacak yeni süreçler, yeni plan türleri, proje alanları ile uygulama araçları ele alınacak. Ayrıca deprem urası sonrası kararlarında yer alan imar kanunu, yapı kanunu ve afet kanunu ilikisi de bu tartımalarda gündeme gelecek. kinci oturumda; Taslakta getirilen yeni kavramlar ele alınacak. Bu oturumda sakınım planı, mekansal stratejik planlama, kırsal planlama kavramları en geni biçimde meslektalarımız ile tartıılacak. Planların yapım sürecinin ve kararlarının deimesine nasıl etki edecei, ne tür olanaklar salanacaı, ülkemizdeki mevcut hangi tür sorunları çözecei ve uygulanmasının mümkün olup olmadıı konuları deerlendirilecek. Ayrıca bu süreçte plancının yeni rolü de ele alınacak. Son oturumda ise; yeni planlama deneyimleri aktarılacak ve Taslakta getirilen yeniliklerden biri olan yeni uygulama araçları tartıılacak. Özellikle uygulama araçları Taslaa sonradan eklendii için geni olarak tartıılması gerekmektedir. ehir Plancıları Odası Ankara ubesi tarafından düzenlenen Sempozyum ile, somut bir Taslak üzerinde planlamanın ülkemiz koullarında yeniden yapılandırılmasına yönelik tartıma ortamının salanarak, planlamaya (süreç olarak) yeni bir bakı açısı kazandırılması ve bu konuda plancıların ortaklaması amaçlanıyor. Sempozyumun programı aaıda sunulmaktadır. ehircilik, Planlama ve mar Üzerine Yeni Yaklaımlar 09:30 10:00 Açılı Konumaları

5 TMMOB ehir Plancıları Odası Genel Bakanı Erhan DEMRDZEN TMMOB Yönetim Kurulu Bakanı Mehmet SOANCI Bayındırlık ve skan Bakanı Zeki ERGEZEN 10:00 12:30 Yeni Yasal ve Kurumsal Çerçeveyi Tasarlama Oturum Bakanı: PO Genel Bakanı Erhan Demirdizen Konumacılar: Murat Balamir, Feridun Duyguluer, Feral Eke, ence Türk, Hami Yıldırım 12:30 13:30 Öle Arası 13:30 15:30 Yeni Planlama Kavramları Gelitirme Oturum Bakanı: PO Yönetim Kurulu Üyesi Nevzat Can Konumacılar: Murat Balamir, Bahar Gedikli, Ömer Kıral, Hürriyet Ödül, Remzi Sönmez 15: 30 15:45 Ara 15:45 18:00 Deneyimler, Uygulamalar ve Araçlar Oturum Bakanı: PO Ankara ube Bakanı E. Serdar Karaduman Konumacılar: Akın Atauz, Saffet Atik, Melih Ersoy, Yücel Ünal, Levent Yarar Tarih : Saat : 09:30 Yer : Ekin Sanat Merkezi, Meneke 1 Sokak No:8, Kızılay/Ankara Odamızın, 2005 yılı 1. yarıyıl döneminde geçerli olacak, ehircilik hizmetleri ücret tarifesi 01 ubat 2005 tarihinde yürürlüe girdi. ehircilik hizmetleri ücret tarifesinde, serbest çalıan üyelerimizden gelen eletiriler, serbest ehircilik hizmetleri yönetmelii hazırlık toplantılarında ve buna ilikin, Olaanüstü Genel Kurulda dile getirilen sorunlar da göz önüne alınarak kapsamlı deiiklikler yapıldı. Tarife ve enaz ücret tablosu olarak iki liste halindeki geçmi uygulama idare ve i verenlerce yanlı anlamalara neden olmaktaydı. Yapılan yeni düzenlemede, yalnızca tarifelerin yayımlandıı bir sistem getirilmitir. En az ücret tablosunda yayınlanan ücretlerin belli bir oranını oluturacak biçimde her dönem yönetim kurulunca belirlenerek, serbest çalıanlara bildirilecektir. Önceki uygulamada, Kent Bütününe Yönelik mar Planları ile Mevzi mar Planları, mar Planı Deiiklikleri, Islah ve Koruma mar Planları, Kentsel Tasarım Projeleri ayrı iki tablo halinde düzenlenmekteydi, yeni düzenlemede, bu hizmetlerin tamamı, mar Planı Hizmetleri Ücret Tablosu altında birletirilmitir. Yukarıda sayılan hizmetlerin bedelleri ise imar planı bedellerine dayalı olarak katsayılarla belirlenecektir. Böylece, daha kolay algılanabilir ve uygulanabilir bir tablo oluturulmutur. Bugüne kadar plan, büyükehir ve yöre katsayılarının bazı ilerde uygulanır bazılarında ise uygulanmaz oluunun verdii karııklıklar da kaldırılarak imar planı hizmeti birim deerlerinin tümünün plan ve yöre katsayıları ile çarpılarak hizmet bedelinin bulunması esası getirilmitir. ki tablonun birletirilmesi aamasında geçmi uygulamalarda ortaya çıkan çelikiler giderilmi, katsayılar ise iki tablonun birletirilmesi nedeniyle yeniden uyarlanmıtır. Böylece, açıklık ve netlik salanmaya çalıılmıtır.

6 Yeni katsayıların belirlenmesinde uygulamada yaanan sorunlar gözönüne alınmıtır. Örnein, imar planı aratırmasının katsayısı artırılırken, uygulama imar planlarının katsayısı düürülmütür. Bu balamda sit alanlarının planlanması ile ilgili farklılamalar gözönüne alınarak, kentsel, doal ve arkeolojik sit alanları için farklı katsayılar getirilmitir. Katsayılar tablosuna yeni yasal düzenlemelerde yer alan kentsel dönüüm projeleri de ilave edilmitir. Ayrıca, kentsel tasarım projeleri de ölçeklerine göre ayrıtırılmıtır. Katsayıların, genelde, önceki tablolardan farlılamasının nedeni önceki iki tablonun birletirilmesinden kaynaklanan uyumu salamaya yöneliktir. Ülkemizin planlama pratiinde daha fazla yer almaya balayan üst ölçekli planlar, önceki dönem tablolarında, imar planı hizmetlerinin bir türevi gibi algılanıp imar planına ilikin katsayılar tablosundaki deerlere göre hesaplanmaktaydı. Alana dayalı bu yöntemde, planlama alanı büyüdükçe ücretlerde önemli sapmalar meydana gelmekte ve pratikte uygulanamaz rakamlar ortaya çıkmaktaydı. Yeni tablonun düzenlenmesinde önemli yeniliklerden birisi de, üst ölçekli planların ayrı tablolar haline getirilmesi oldu. Bu amaçla, yasalar yönetmelikler ve artnamelerdeki i tanımları ve uygulamalar göz önüne alınarak üst ölçekli planlar ölçek/düzey ve temalarına göre kendi içlerinde 4 grupta ele alındı, - Bölge düzeyindeki planlar, DPT ce tanımlanan, Düzey 1 ve Düzey 2 bölgeleri ve Havza alanlarını kapsayan planlar, - l düzeyindeki planlar, 1/ ölçekli çevre düzeni planları, il gelime planları, turizm master planları, - Alt bölge ve kentsel bölge düzeyindeki planlar, 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planları, Büyükehir Belediyeleri Nazım mar Planları, Milli Parklar Uzun Devreli Gelime Planlarını kapsamaktadır. - Sektörel etütler ve master plan hizmetleri ise, kentiçi ulaım etütleri, ulaım master planı, konut, merkez, sanayi, altyapı, vb. mekansal etüt ve sektörel planlama çalımalarını kapsamaktadır. - Üst ölçekli planlara ilikin ücretlerin belirlenmesinde, yukarıda sayılan herbir düzeyde örnek planlama hizmetleri için artnamelerde istenen teknik personel ve i tanımında belirtilen hizmetler göz önüne alınarak adam/ay yöntemine göre yaklaık maliyetler belirlenmitir. Planlama hizmetinin alansal olarak olası alt ve üst sınırları da göz önüne alınarak, elde edilen maliyetler birim alan (hektar) temeline dönütürülmü, birim, ücretler elde edilmitir. Her düzeyde yeralan farklı nitelikteki planlar arasındaki ücret ilikileri göz önüne alınarak, her planlama düzeyi için kat sayılar elde edilmitir. Böylece ülkemizin planlama pratiinde daha yaygın uygulama alanı bulması beklenen üst ölçekli planlarla ilgili odamız ücretleri daha salıklı bir temele oturmu olmaktadır. Bu hizmetlerin tanımları ayrıca yapılmıtır. Yeni düzenlemede yapılan önemli deiikliklerden birisi de yöre katsayılarıdır. Yöre katsayılarının belirlenmesinde, ilçe merkezleri, ilçeye balı beldeler ve kırsal alanlar olmak üzere üçlü ayırma temeline oturtulmutur. Bu sistemde yeni büyükehir sınırları içine alınan alt kademe belediyeleri de göz önüne alınmıtır. Mesleki Denetim ücret birim deerleri tablosunun düzenlenmesinde, daha basit ve verilen hizmete kout bedeller belirlenmitir. Yaklaık altı ay yürürlükte kalacak olan ücret tarifesinin uygulamasında ortaya çıkabilecek sorunların bir sonraki tablo düzenlemelerinde giderilebilmesi için üyelerimizin eletiri ve çözüm önerilerinin gerekliliini bekliyoruz.

7 Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii ehir Plancıları Odası Ana Yönetmeliinde Deiiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüe girdi. Anılan Yönetmeliin 1. maddesinde yapılan deiiklikle 17 Temmuz 2002 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii ehir Plancıları Odası Ana Yönetmeliinin 61 inci maddesi aaıdaki ekilde deitirilmitir. Madde 61 ube Yönetim Kurulu, ube Genel Kurul kararıyla 5 asil ve 5 yedek ya da 7 asil ve 7 yedek üyeden oluur. ube Yönetim Kurulu, seçimden sonra yapacaı ilk toplantısında kendi aralarında gizli oyla bir Bakan, bir ikinci Bakan, bir yazman ve bir de sayman üye seçerek görev bölümü yapar. 15 gün içinde hazırlayacakları çalıma programını Oda Yönetim Kuruluna onaylatır. Bu deiiklikle ube Genel Kurul kararıyla ube Yönetim Kurullarının 5 asil ve 5 yedek üye yanı sıra 7 asil ve 7 yedek üyeden oluması salandı. Bilindii üzere, 23. Olaan Genel Kurulda, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii Serbest ehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliinin yeniden ele alınması amacıyla 2004 yılının Eylül ayında bir Olaanüstü Genel Kurul yapılması karara balanmıtı. Anılan Yönetmelik ile ilgili olarak açılan davaların sonuçlanması, uygulamadan kaynaklanan sorunların çözülmesi, mesleimiz ile ilgili gelimelerin yönetmelie yansıtılması amacıyla Olaanüstü Genel Kurul 9 Ekim 2004 tarihinde Ankara da gerçekletirilmi, Yönetmelik te kapsamlı deiiklikler yapılmıtı. Odamız tarafından tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii ehir Planlama Mimar Mühendisleri Odası Serbest ehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliinde deiiklik yapan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii ehir Planlama Mimar Mühendisleri Odası Serbest ehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliinde Deiiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik de tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüe girdi. Yönetmelik, deiiklikleri ile birlikte ilenmi olarak bu bültende yer almaktadır. Odamız Yönetim Kurulu, görev süresinin bir yıla yaklatıı bugünlerde görev daılımında deiiklik yaptı. Buna göre, Sayman Üyelik görevini yürütmekte olan Buket Gülen görevini Yaser Gündüz e devretti. 29 Ocak 2005 tarihli Yönetim Kurulunda belirlenen görev daılımı u ekilde oldu: Bakan II. Bakan : Erhan DEMRDZEN : Bura GÖKÇE Genel Sekreter : Funda ERKAL Genel Sayman Üyeler : Yaser GÜNDÜZ : Buket GÜLEN Nevzat CAN Y. zzettin TURNALAR Buket Gülen e çalımalarından dolayı teekkür eder, Yaser Gündüz e baarılar dileriz.! I. Çevre ve Ormancılık urası Mart 2005 tarihleri arasında Antalya da yapılıyor.

8 Dört yılda bir toplanan ve istiari bir organ olan uranın üyeleri, Bakanlık faaliyetleri ile ilgili bakanlıklar ve kamu kurum ve kurulularının üst düzey temsilcileri, üniversiteler, meslek kuruluları ve sivil toplum kurulu temsilcileri, çevre ve ormancılık alanlarında çalımaları ile tanınmı uzman ve yöneticiler, Bakanlık merkez ve tara tekilatı ile balı kurululardan ûra gündemine göre belirlenecek yönetici ve ilgili personelden oluuyor. 23 Ekim 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ura Yönetmeliinde belirlenen ura hedefleri arasında, çevre ve ormancılıkla ilgili temel hedef, amaç ve stratejilerin gelitirilmesine yönelik önerilerde bulunmak, çevresel deerlerin, ormanların, av kaynaklarının ve biyolojik çeitliliin korunması, iletilmesi ve gelitirilmesine yönelik ulusal ve uluslararası gelimeleri de dikkate alarak önerilerde bulunmak, ülkenin atık yönetimi ve atıkların bertarafı ile ilgili önerilerde bulunmak yer alıyor. Yine aynı Yönetmelie göre, ura yürütme kurulu tarafından belirlenen çalıma grupları tarafından hazırlanan komisyon raporları oylanacak ve ura çalımalarının tamamlanmasının ardından çalımaları deerlendiren bir sonuç bildirgesi hazırlanacak ve Bakan tarafından kamuoyuna açıklanacak. Kararlardan hangilerinin yürürlüe girecei Bakan Onayı ile kesinleecek ve Bakanlıı dorudan ilgilendiren ûra kararları önem ve önceliine göre uygulama programlarına konulacak ya da dier bakanlıklar ile ilgili hususların uygulama programlarına alınması için, ilgili bakanlıklara önerilerde bulunulacak. Buna göre, ura Yürütme Kurulu tarafından 11 çalıma grubu belirlendi. Yerel Yönetimler ve Çevre Sürdürülebilir Kalkınma Sürecinde Çevre Yönetimi Çevresel Etki Deerlendirmesi ve Çevre Düzenleri Planları Orman Ekosistemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Orman Kadastrosu ve Mülkiyet Orman Ürünleri ve Orman Ürünleri Endüstrisi Doa Koruma Çölleme le Mücadele, Erozyon Kontrolü ve Aaçlandırma Çevre-Orman ve Halk likileri Aratırma-Gelitirme ve Eitim Çevre ve Ormancılık Hizmetlerinin Etkin Yürütülmesi çalıma guruplarından, Odamıza yapılan çarı kapsamında ilk üçü için temsilci bildirildi. Çevresel Etki Deerlendirmesi ve Çevre Düzenleri Planları komisyonuna temsilcimiz tarafından verilen raporda; ülkemizde çevre düzeni planlarına ilikin yasal ve kurumsal boyutların tarihsel geliimi ile deneyimler üzerinde duruldu. Bunun ardından, meslein teknik ve bilimsel yönleri üzerinden üst ölçek plan çalımalarının önemine deinildi ve ülkemizin gereksinmeleri ile de ilikili olarak çevre düzeni planlarının elde edilmesine yönelik yasal ve kurumsal yapısı ile teknik içerii hakkında ipuçları verilmeye çalııldı. Raporda ayrıca, Çevre ve Orman Bakanlıı tarafından son dönemlerde yapılmakta olan ihalelerle ilgili yaanan sorunlara yer verildi. Söz konusu ihale artnamelerinin beklentilere yanıt verecek nitelikte cevre düzeni planlarının elde edilmesine olanak tanımadıı yönündeki görülerimiz detaylı olarak ifade edildi. Son olarak, deien koullar ve ihtiyaçlar dorultusunda Odamız ücret birim deerlerinde yapılan deiikliklerden söz edildi.

9 Yerel Yönetimler ve Çevre çalıma grubuna sunulan görülerimizde ise; koruma-kullanma dengesini salayacak mekan düzenlemeleri için en önemli araç olan planlama ile ilgili en temel sorunun, kurumsallama ve yetki paylaımı konusunda yaandıı üzerinde duruldu. Bütüncül, sistemli, kademeli bir planlama pratii gelitirilememesinin koruma-kullanma dengesini kullanma lehinde çalıtırmasıyla, koruma hedefinin önemsizleebildiinden bahsedildi. Belediyelerimizin yasal olarak yürütmekle görevli oldukları konularda, çoukez aırı yetkili belediye bakanlarımızın, denetimden uzak siyasal ve kiisel tercihlerinin belirleyici olabilmesine dikkat çekildi. Belediyelerimizin bu biçimiyle siyasallaan yapıları ve bakanların kiisel seçimleriyle biçimlenen kararlar, kaçak yapılama gibi nitelii, önlemleri ve çözümleri çok net konularda dahi, kamu yararının salıklı yaam çevrelerinin oluturulmasını ve çevre koruma için gerekli ve zorunlu teknik hizmetlerin gerektii gibi yerine getirilememesine yol açtıına deinildi. Yasal düzenlemelerin yarattıı ikilemler ve yeni yasal düzenlemelerin bütüncül bir anlayıla ve planlama ve kaçak yapılama ile ilgili düzenlemeleri de af mantıına oturtmaksızın gerçekletirebilecek biçimde yeniden ele alınmaları gerektii vurgulandı. ura ile ilgili dier gelimelere önümüzdeki sayılarda yer verilmeye devam edilecektir. "! Odamızca Manisa ve Balıkesir l Çevre Müdürlükleri tarafından ilan edilen Çevre Düzeni Planı Danımanlık Hizmet alımı ii ihalelerine tarihli yazılarımızla itiraz ettik. tirazlarımızın temel gerekçeleri, ihale artnamelerinde i deneyimi ve benzer i tanımlarına yönelik oldu. Söz konusu ihalelerin, benzer i tanımlarında çevre düzeni ve bölge planlarının yanı sıra...arazi kullanım kararları getiren planlamaya veri tekil etmek üzere farklı meslek disiplinlerinden uzmanların çalıtıı, analitik etüd ve sentez aamalarını içeren bilimsel raporlar ile arazi kulanım kararları getiren planlamaya veri tekil etmek üzere altlık ve arazi kullanım tespitinde kullanılan 5 m veya daha iyi çözünürlükte uydu görüntüleri ve/veya analizleri ileri... nin yer almı olmasının iin asıl sahibi olan plancılar dıında farklı meslek gruplarının ileri üstlenmesine yol açabilecei üzerinde duruldu. Dengeli ve sürekli kalkınma amacına uygun olarak, ekonomik kararlarla ekolojik kararların birarada düünülmesine olanak veren rasyonel doal kaynak kullanımını salayabilmek amacıyla, kalkınma planları ve bölge planları temel alınarak yapılacak çevre düzeni planlarını hazırlama ilerinin, kapsamlı bir planlama çalımasını beraberinde getirdiinden bahsederek i deneyimlerinin kapsamının bu hedeflere ulatıracak nitelikte olmasının önemi vurgulandı. Uydu görüntüleri ve/veya analizleri ise planlamanın gereklerine göre elde edilmesi gereken çalımalar veya verilerden biridir. Bu nedenle dier verilerin elde edilmesinde olduu gibi uydu görüntülerine yer verilmesi, planların, hangi yöntem ile elde edilecei ile ilgili bir destek hizmet ii olup benzer i tanımı içinde yer almaması gerektii ifade edildi. tirazlarımızda ayrıca, tanımlanan teknik kadroda yer alan meslek gruplarının planlama sürecinin tümünde istihdamının gerekmedii, bu ekilde getirilen zorunlulukların maliyetleri artırıcı nitelikte olduu, dolayısıyla kamu kaynaklarının doru kullanılmamasına yol açacaından bahsedildi. Bunların dıında, itirazlarımızın en önemli gerekçelerinden birini isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için istenen belgeler ya da mesleki yeterlie ilikin belgeler arasında, isteklinin mevzuatı gerei ilgili meslek odasına kayıtlı olduunu gösterir belgenin zorunlu olarak aranması yerine Ticaret ve/veya Sanayi Odası Belgesinin yeterli olabileceine ilikin bir ifadeye yer verilmesi oluturdu. Buna ilikin 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii Kanunu ve Odamız mevzuatının belirledii düzenlemelere deinildi. Hatırlanacaı üzere, Kırıkkale, Osmaniye ve Hatay Valilikleri l Çevre Müdürlükleri tarafından ilan edilen (Çevre Düzeni Planı Danımanlık Hizmet alımı ii ihalelerine de itiraz etmi, bu itirazlarımıza Bültenimizin 153. sayısında yer vermitik.

10 Odamızın tüm bu ihaleler ve süreçlerle ilgili deerlendirme ve çalımaları devam ediyor, bu konudaki gelimeleri yine Bültenimizin dier sayılarında aktaracaız. ""# "! Proje Uygulama Birimi, MEER projesi altında olası afet hasarlarının en aza indirilmesi odaklı çalımalar çerçevesinde, imar ve yapı mevzuatının mevcut uygulamalarının deerlendirilmesi, bu süreçteki ihmal ve ihlallerin belirlenerek bunların giderilmesine yönelik önerilerin gelitirilmesi amacıyla mar ve Yapı Mevzuatı Uygulaması Analizi Danımanlık Hizmetleri adı altında bir çalıma balattı Bu çalıma ile ilgili olarak hazırlanan nihai rapor taslaının bilgi, bulgu, analiz ve önerilerinin tartııldıı bir atölye çalıması yapıldı ve Odamız bu çalımaya katıldı. Atölye çalımasında; mar Mevzuatı Uygulaması Analizi Danımanlık Hizmetleri Nihai Rapor Taslaı nın Müavir Firma tarafından sunuu yapıldı. Müavir Firma; Türkiye de mar Mevzuatı hlalleri ve Kaçak Yapılamaya likin Tarihsel Süreç Üzerine Genel Tespit ve Deerlendirme, mar Mevzuatı ve Uygulama Sorunları, mar ve Yapı Süreçlerindeki Spekülatif Faaliyetler ve Çıkar likileri, Kaçak ve Mevzuata Aykırı Yapılamanın Sosyal ve Ekonomik Maliyetleri, mar ve Yapı Mevzuatı Uygulamalarında Ortaya Çıkan Uyumazlıklar ve Yargı Süreçleri, Proje Konularına likin Mevcut Çalımalar, Yeni Bir Mevzuat Oluturulurken Dikkate Alınması Gereken Seçmeler ve Eylem Planı konularına yaptıı sunuta deindi. Kamu kurum ve kuruluları, üniversiteler, meslek odaları, belediyeler ile ilgili kuruluların katıldıı atölye çalımasında rapor tartııldı. Tartımalarda; yürürlükteki yapı denetim kanunundan kaynaklanan sorunlar, plan deiikliklerinin yol açtıı olumsuzluklar, yapı stoklarının afet açıından taıdıı riskler, yetki karmaasının yarattıı sorunlar, belediyeler arasındaki farklı uygulamalar, kaçak yapılamanın getirdii sorunlar ve çözüm önerileri, TCK ya getirilen yeni düzenlemeler konusunda görüler dile getirildi. Toplantıda, söz konusu raporun derleme olduu ve sorunları ortaya koyduu, üst ölçekli planların yapılmasının gereklilii, Türk Ceza Kanunda yapılan düzenlemelerin olumlu olmakla birlikte çekinceli yaklaılması gerektii, denetim görevinin kamu görevi olduu konuları ile eylem planlarının nasıl takvimlendirilmesi gerektii konularını aktardık.! Bayındırlık ve skan Bakanlıı nca yapılan Yönetmelik deiiklii ile çevre düzeni planı tanımı, mevzi imar planı ve plan müellifinin uygun gerekçeli görüünün alınmasına ilikin hükümlerde deiiklik yapıldı. Söz konusu Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte Deiiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik 13 Ocak 2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe girdi. Anılan Yönetmeliin 1. maddesinde yapılan deiiklikle çevre düzeni planı tanımı kısaltılarak çevre düzeni planına ilikin ölçekler kaldırıldı.

11 Anılan Yönetmeliin 2. maddesi ile; mevzi imar planı sınırları içinde maliklerine ulaılamayan, malikleri belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti halinde, bunların, ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20 sini amaması artı aranacaı ve bu gibi hallerde, Bayındırlık ve skan Bakanlıınca veya ilgili idarece yapılan veya yaptırılan ve onaylanan mevzi imar planlarında muvafakat artının aranmayacaı hükme balandı. Bu hüküm ile mevzi imar planı yapılacak alana ait parsel sahiplerinin bütünün muvafakatı alınması koula balanmı oldu. Anılan maddede ayrıca her ölçekteki planlama çalımalarında, planlamaya alınan alanın niteliine göre çeitli kanunlarla ve yönetmeliklerle getirilmi salık koruma bantları, güvenlik bölgesi ve yapı yaklama mesafesi ve benzeri alanların, planlanan alanın içerisinde kalması ve mülkiyetin planlama alanının belgelendirilmesi de hükme balandı. Anılan Yönetmeliin 4. maddesinde yapılan deiiklikle tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelikle deiik Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliin 4 numaralı bendinde yer alan plan müellifinin gerekçeli uygun görüünün alınması arttır. ifadesi yürürlükten kaldırıldı. " $%! Kültür ve Turizm Bakanlıı Odamız tarafından açılan dava sonucu yürütmenin durdurulmasına karar verilen ve yönetmelikte nazım imar planı tanımında yer alan varsa jeolojik bilgiler ilenmi olarak ibaresindeki varsa sözcüüne yönelik kısmı ile ilgili deiiklik yaptı. Bu deiiklikle birlikte nazım imar planların hazırlanması sürecinde onaylı jeolojik etüd raporların olması ve planlara ilenmesi zorunluluu yargı kararı ile de tescillenmi oldu. Odamız tarafından açılan dava, devam etmektedir. Kültür ve Turizm Koruma ve Geliim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde mar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanmasına likin Yönetmelikte Deiiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 12 Ocak 2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe girdi. Anılan Yönetmeliin 4 üncü maddesinin (h) bendi aaıdaki ekilde deitirildi. h) Nazım mar Planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine jeolojik bilgiler ve varsa kadastral durum ilenmi olarak; varsa üst ölçekli Kültür ve Turizm Geliim Planlarına uygun biçimde hazırlanan farklı arazi kullanı biçimlerini, yapı ve nüfus younluklarını, gelime yön ve büyüklüklerini, ana ulaım sistemini belirleyen ve uygulama imar planlarını yönlendiren zaman, mekan ve örgütlenme (uygulama) etaplarını belirleyen plan notları ve detaylı açıklama raporu ile bir bütün olan 1/2000 veya 1/5000 ölçekli düzenlenen planlardır. " "

12 ehir Plancıları Odası Eitim Merkezi projesinin hayata geçmesi için hazırlıklar sürüyor. Bir yandan Odamızın Eitim Merkezi olarak kiralanan özel mekanında teknik altyapı hazırlıkları tamamlanırken dier yandan haftalık düzen, dersleri verecek eitimciler ve ders programı kesinletiriliyor. Haftada toplam 80 saatlik CAD ve GIS çizim teknikleri eitimi için alınan bavurular üzerinden isiz meslektalarımıza öncelik verilerek ilk dönem için 100 kii seçildi. Eitim programının Pazartesi günü balatılması hedefleniyor. Yıl içinde iki dönem olarak planlanan eitim programı her yıl gelitirilerek tekrarlanacak. Bu yıl bata isiz plancıların istihdam olanaklarını arttırmak amacıyla verilecek eitimin, sırasıyla iini kaybetme riski bulunanlar, ücretli çalıanlar ve dier çalıanların da katılacaı ekilde geniletilerek, meslektalarımızın bu konudaki eksiklerini giderip, sorunlarının çözümüne katkıda bulunması hedefleniyor. Eitim programının baarısı, eitim alanların, program sonrası istihdam verilerinin takibi ile ölçülecek. Sürekli Eitim Merkezi, gelecek yıllarda, Odamızın çeitli konularda kurgulayacaı eitim programlarına da evsahiplii yaparak meslek alanımızın mezuniyet sonrası eitim eksikliklerini gidermeye ve bilgi biriktirmeye devam edecek.! Kültür ve Turizm Bakanlıınca Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Bölge Kurulları Çalımaları ile Koruma Yüksek Kuruluna Yapılacak tirazlara Dair Yönetmelik tarihli ve sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüe girdi. Yönetmelik kurulların oluumu, çalıma usul ve esasları ile koruma bölge kurulu kararlarına karı Koruma Yüksek Kuruluna yapılacak itirazlarla ilgili usul ve esasları düzenliyor. Yönetmeliin 18. maddesinde; planlama yetkisi bulunan kamu kurum ve kuruluları ile valilik ve belediyeler, kurullarca alınan kültür ve tabiat varlıklarının koruma alanları, sit alanı, derecelendirilmesi, sit geçi dönemi koruma esasları ve kullanma artları, koruma amaçlı imar planları ve revizyonlarına ilikin kararlara karı altmı gün içerisinde Koruma Yüksek Kuruluna itiraz edebilecei öngörülüyor. Çevre ve Orman Bakanlıı nca yayımlanan Su Kirlilii Kontrolü Yönetmelii tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yürürlüe girdi. Anılan Yönetmelikle tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirlilii Kontrolü Yönetmelii yürürlükten kaldırıldı. Anılan Yönetmelik suların korunması ile ilgili esasları düzenliyor. Yönetmelik havza, havza koruma planları ve havza planları tanımlarını içeriyor. Havza planının Devlet Su leri Genel Müdürlüünce, havza koruma planlarının ise Çevre ve Orman Bakanlıınca yapılacaı öngörülüyor. Yönetmelikte, su kalitesine ilikin planlama esasları ve yasaklar da yer alıyor. Mutlak koruma alanı, kısa mesafeli koruma alanı, orta mesafeli koruma alanı ve uzun mesafeli koruma alanı ile ilgili düzenlemelere yer veriliyor. "! TMMOB Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii Yabancı Mühendis, Mimar ve ehir Plancılarının Çalıma znine Esas Deerlendirilmesi ve Geçici Üyelik Müracaatları Hakkında Yönetmelik tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe girdi.

13 Anılan Yönetmelik, yabancı uyruklu mühendis, mimar ve ehir plancılarının Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı aracılıı ile Türkiye de mesleklerini icra edebilmeleri için müracaatları ile dorudan geçici üyelik müracaatlarında; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii ve balı meslek Odalarınca yapılacak olan deerlendirme, i ve ilemlerinde uyulacak usul ve esasları düzenliyor. Yönetmelikte çalıma izni, geçici üyelik ve mesleki faaliyetten men ile ilgili esaslara yer veriliyor. Çalıma izni talebi deerlendirmesine ilikin i ve ilemler ile usul ve esaslar, ilgili meslek odasına geçici üye olunması, hak ve yükümlülükler ile çalıma izni süre uzatımında aranacak ek belgeler ve uygulanacak esaslara ilikin düzenlemeler yönetmelikte yer alıyor. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüünü kaldıran Köy Hizmetleri Genel Müdürlüünün Kaldırılması ve Bazı Kanunlarda Deiiklik Yapılması Hakkında Kanun tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. Anılan Kanun ile, tarihli ve 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüü Tekilat ve Görevleri Hakkında Kanun un adı Köye Yönelik Hizmetler Hakkında Kanun olarak deitirildi. Kanunun amacının köye ve balı yerleim birimlerine yönelik hizmetleri ve bu hizmetlerin yerine getirilmesi ile ilgili esasları düzenlenmek olduu belirtildi. Kanunda belirtilen hizmetler, stanbul ve Kocaeli illeri dıında il özel idarelerince, stanbul ve Kocaeli illerinde ise il sınırları dahilinde yapılmak üzere büyükehir belediyelerince yerine getirilecei öngörüldü. Kanunda yer alan iskan konularına ilikin hizmetlerin, Bayındırlık ve skan Bakanlıı nca yürütülecei de hükme balandı.

14 UBELERDEN HABERLER! # Aralık ayı içerisinde Samsun Büyükehir Belediyesi ile Canik Belediyesi nin ortaklaa düzenledikleri Küçük Sanayi Sitesi Kentsel Dönüüm Projesi kapsamında Canik Belediyesi nin davetlisi olarak toplantıya Samsun ube Yönetim Kurulu Bakanı Vildan Kumbasar ve ube Sekreterimiz Ercan Bilgin katıldı. Toplantıya naat Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası da davet edildi. 30 hektarlık Gülsan Küçük Sanayi Sitesi alanında mevcut plan kararı olan H aynen korunmu olup, nazım imar plan kararları gerei yeni inaat izni verilmemektedir. Bu alanın yeni fonksiyonun ticaret olarak düünüldüü projede dönüümün nasıl salanacaı katılımcılar arasında tartııldı. Mevcut sitede iyeri olan esnaflar da bu toplantıya katıldı. Toplantı ayrıca basında yer buldu. Toplantı sonrası Büyükehir Belediyesi tarafından düzenlenen proje ve rapora ilikin görülerimiz bildirildi. Samsun Büyükehir Belediyesi minimum 500 m 2 parsel ölçeinde ada bazında bir çalıma ile yıpranmı ve artık ihtiyaca cevap veremez durumda olan küçük sanayi alanını ticaret merkezi olarak kente kazandırmaya çalımakta, Canik Belediyesi sınırları içinde kentin ana giri çıkı yolları üzerinde olan bu deerli alanın pilot bölge olarak gerçekletirilmesi için sivil toplum kuruluları ile kamu kurumları arasında denge salanması hedeflenmektedir. " ubemiz KK toplantılarına düzenli olarak katılım salamaktadır. Ayrıca Samsun un tevik kapsamı dıında tutulması dolayısı ile oluan sivil muhalefete TMMOB adına Samsun KK temsilcisi de katkı koymaktadır. ubemiz çalımalarının daha etkin yürütülmesi için bazı komisyonlar kurulmu olup, üyelerimiz bu komisyonlarda görevlendirilmitir. Büyükehir Belediyesi Kanunu ve Belediye Kanunu yürürlüe girdikten sonra meslek odaların belediye komisyon çalımalarına katılması süreci balamı ve ubemiz adına ube Bakanı Vildan Kumbasar Ocak ayı içerisinde Büyükehir Belediyesi Bayındırlık, Ulatırma, mar Komisyonu toplantısına katılmıtır.? 3194 sayılı mar Kanunu uygulamadaki dier kanun ve mevzuatlarla bütünlüünü kaybetmi olması ve Kanun amacına uygun bir ekilde uygulanabilirliinin kalmamı olması nedeniyle uzun süredir kamuoyunda yeni imar kanunu reformu tartımaları devam etmektedir. Bu kapsamda çeitli tarihlerde kamuoyunun tartımasına sunulan taslaklardan biri olan mar Kanunu Tasarısı Taslaı üzerinde ubemizce yapılan incelemede aaıdaki tespitler ortaya konulmutur.

15 Kanun taslaının en önemli yanının, mevcut 3194 sayılı mar Kanunun uygulanabilirliini yitirmesine neden olan, planlama ve imar konusunda yetkilerin, çeitli kanun ve mevzuatla bir çok kurum ve kurulua daıtılması durumunun önüne geçilmesi olarak deerlendirilmektedir. Halen uygulamada olan ve birbirinden çok farklı kurum ve kuruluun çeitli ve özel kanunlarla dorudan veya dolaylı olarak planlamayı da içeren yetkilerin planlama ilkesinin amacına ve ruhuna tamamen aykırı olmasına ramen yürütülmeye çalıılması sonucu yetki karmaası ve sonuçta plansızlık olduu gözlene gelmitir. Özel kanunlarla daıtılan bu yetkilerin, kurumlar arası egüdüm ilkesi dorultusunda, tek bir kanun kapsamında birletirilmesi ve tek elden yürütülmesi anlayıının taslakla getirilen en önemli özellik olarak görülmektedir. Ancak daha önce de görüldüü ekli ile özel kanun ve mevzuatlarla taslaın bu özelliinin bertaraf edilmemesi için taslaa bu hususu koruyucu bir madde eklenmesinin uygun olacaı düünülmektedir. Taslak kapsamında önemli bir dier hususun ise, her ilem için denetim mekanizmalarının daha belirgin bir biçimde ortaya konulması olarak deerlendirilmektedir. Çünkü mevzuat kanununun gerçek anlamıyla uygulanamamasının en büyük faktörlerinden birinin etkili denetim ilevinin olmamasından kaynaklanmaktadır. Fakat denetim mekanizmalarının, uygulamayı yapan veya yapacak olan kurum aırlıklı olması, denetimin etki gücünü yitirmesine neden olacaından bu konuda özerk yapılandırma ihtiyacı zaman içinde kendisini hissettirecektir. Yine gerek denetim yapılandırmaları içerisinde gerekse uygulamanın çeitli aamalarında meslek odalarının etkinliini artırmaya yönelik taslak hükümleri olumlu bir yaklaım olarak deerlendirilmektedir. Taslaın bir baka olumlu tarafının çeitli ve yeni plan uygulama araçları ve tekniklerinin amaca yönelik bir kanun kapsamında toplanarak yeni bir açılım getirilmesi eklinde saptanabilir. Mevcut düzenlemelerle iki boyutlu ve statik yapılı belgeler olmaktan çok da öteye gidemeyen planların, bu araç ve tekniklerle amacına göre uygulanırlıını artırmak gerekli bir yaklaım olmakla birlikte, taslakta kendine yeterince yer bulamamı olan ve zayıf kalan halk katılımı ile, mali yapısı da güçlendirilmemi uygulayıcı yerel idarelerin, bu araçları etkili ve amaca uygun ekilde kullanabilecekleri üpheli görülmektedir. Kaldı ki geçmite de örnei görüldüü üzere, planın uygulama araçları için gerekli olan finansmanın ilgili idarelerce salanması ve kullanılmasında problemlerle karılaıldıından (örnein otopark yönetmelii gerei toplanan bedelin amacında kullanıldıının kent ve kentli hayatına yansımaması) yine bir çevirim içerisinde kendi kaynaklarını yaratacak bu araç ve yöntemlerin amacı dorultusunda kullanılıp kullanılmayacaının etkili bir ekilde denetlenmesi gereklidir. Yine halen yürürlükte bulunan kanun kapsamında amaç ve gerçek anlamıyla ilemeyen plan kademelenmesinin sadece kanun maddesi olmaktan öte yerel idarelerin planlama çalımalarına gerçek ve salıklı bir biçimde altlık olacak ekilde yürütülmesi ve etkili olmasının da ciddi anlamda hedeflenmesi ve uygulanması gerekmektedir. Genel olarak yapılan bu incelemede kanun taslaı kendi içinde dier taslaklara kıyasla içerik yönünden tutarlı ve hükümleri birbirini bütünleyici olarak görülmekle birlikte yine gündemde olan ve bu kanun ile dorudan balantılı olacak dier yasa tasarıları ile uyum ve egüdüm salanamaması karmaaya yol açacaktır. Her ne kadar reform olarak nitelendirilmese de mevcut problemler için etkili kararlar getiren kanun taslaının meslek alanımız için temel sorunları amada yenilikler getirecei kukusuzdur.? " "!

16 Yeni Adliye Binası ile ilgili Yönetim Kurulu ube Sekreterimiz Çidem Yaman tarafından görsel olarak sunulan basın açıklaması yapıldı. Basın açıklaması aaıda yer almaktadır. Konu ile ilgili yapmı olduumuz çalımalarda öncelikli olarak yeni adliye binası tüm kent nüfusunu ilgilendirmesi sebebiyle kent merkezinde herkesin ulaabilecei bir alanda olmalıdır ve toplu taım güzergahı da mutlaka bulunmalıdır. 1/25000 nazım imar planında çok merkezli yapının oluabilmesi için; kent merkezi olarak, belediye sarayı, nalçacı, Ankara-stanbul yolu arası 3. organize sanayi bölgesine kadar olan kısım belirlenmitir. Belirlenen bu kısımda tüm kent halkını ilgilendiren fonksiyonlar bulunmalıdır. Kent merkezini ilgilendiren alt merkezler ise sadece ilçeler için planlanmalı ve o ilçenin ihtiyaçlarını karılamak üzere, kent merkezine bitiik olmayacak ekilde merkezden kopuk olarak planlanmalıdır. Hapishane bitiiine yapılacak bir adliye sarayı kent merkezinin, Mevlana müzesinden çevre yoluna doru desantralize olmasını salayacaktır. Merkezin desantralizasyonu demek bütün kent nüfusunun o bölgeye younlaması demektir. Böylece kent merkezi dokuda yayılacak ve Mevlana müzesinin bulunduu bölgede uygulanacak yayalatırma projesiyle çeliecektir. Mevlana müzesinin etrafındaki younluk, kent merkezinin yayılması, bu alandaki turizm faaliyetlerinin younlatıı bu alanda trafik younlamasına sebep olacaktır. Kent merkezinin yayılmaması, Mevlana müzesi ile çevre yolu arasındaki youn yapılamaya sebebiyet vermemek ve 1/ ölçekli aykırı yapılamaya imkan vermemek için; yeni adliye binasının yerinin çevre yolu üzerinde nüfusun youn olmadıı alan yerine herkesin kolayca ulaabilecei bir alanda planlanmalıdır. Bunu da ancak Büyükehir Belediye Bakanlıımız salayabilir. Konya kentinin salıklı ve düzenli geliimi için tüm kent halkının, odalarımızın, sivil toplum örgütlerinin ve Büyükehir Belediyesinin bilgilerine sunarız.? Jeoloji Mühendisleri Odası Konya ubesi tarafından düzenlenen Konya da Depremsellik konulu kolokyuma katılan ube Bakanımız Fatih Yılmaz aaıdaki konumayı yaptı. Bugüne kadar kentlerimize ehir plancılarının dıında yapılan müdahaleler sonucu neler olmutur. Kısaca bir deinelim; Doal, kültürel ve tarihi mirasımız tahrip edilmitir. Deerli tarım alanları, orman alanları, su havzaları imara açılmı, dere yataklarına dolgu ve kıyı alanlarına, jeolojik sakıncalı alanlara ise maalesef oy kaygısı ile göz yapılamaya yumulmutur. Sonuçta kentlerimizde salıklı yaam oluturacak fiziksel planlamaya önem verilmemitir. Bu alanlardaki yapılamalar mar Afları ve Islah mar Planları ile yasallatırılmaya çalıılmıtır ve youn ranta yönelik yapılamaların önü açılmıtır. zmir deki dere yatakları ile stanbul Alibeyköy de son günlerde her yamurda burada oturan vatandalar korku içinde ya damlara çıkmakta ya da i makineleri ile metrelerce yükselen sulardan kurtarılmaktadırlar. Alibeyköy de bütün bu sel baskınları sonucu dere yataındaki binalar trilyonlarca lira harcanıp kamulatırılmaya çalıılmaktadır.

17 Marmara depreminde de hem fay hattında hem de ovada zemin hiç hesap edilmeden yapılamaya açılmıtır. Planlamanın getirdii yapılama nizamları politikacılar tarafından reddedilerek, politikacı ve belediyeci yapılama nizamları konusunda devreye girmi kaçak yapılamaya pirim tanınmıtır. stanbul da %60, Ankara da %50, Konya da ise yaklaık %10 kaçak yapı yapılmıtır. Sonuçta kentlerimiz salıksız, niteliksiz yapılarla afetlere karı davetiye çıkarılmıtır. Bu bilinçli ve vahim hatalar Marmara depreminde otuz bin vatandaımıza mezar olmutur. Konya mızda ise niteliksiz yapı nedeni ile deprem olmadan 92 kiinin hayatını kaybettii Zümrüt faciası yaanmıtır. Tüm bunlar planlamanın dılanması sonucu olmutur. Oysa biz ehir plancıları mar Planları yaparken mutlaka planlama bölgesi ile ilgili bir çok aratırma analiz yapar, raporlar hazırlarız. Bunlardan en önemlileri arasında milyonlarca yılda oluan tarım topraklarının mutlaka korunması, yapı yasaklı alanların imara açılmaması, bu alanlar özellikle fay hatları, kaya dümesi, çok eimli alanlar, dere yatakları gibi önemli olarak belirtilen alanlarda nasıl bir planlama yapacaımızı tartımalıyız. Örnein; Konya nazım imar planı hazırlanırken genel jeolojik veriler dikkate alınarak Karatay bölesi zayıf zemin olması sebebi ile düük younlukta planlanmıtır. Meram yeil dokunun korunması Selçuklu ise salam zeminlerin olması sebebi ile kentin gelime alanı ve yüksek katlı bloklardan olumutur. Eer Selçuklu daki younluu imar planına yönelik jeolojik etüt raporu hazırlanmadan Karatay da aynı yapılamayı verirsek maalesef sonuçlarının çok iyi olacaını söyleyemeyiz. Tabi ovada yapılan planlama ile yamaçlarda yapılan planlama aynı yapılamayı vermeli miyiz; Bu konu çok önemli. Bir planlama pratii açısından Konya da yapılan 1969 planı ilke olarak doru bir yönlendirmeyi göstermektedir. Fakat 1/25000 plan daha sonra 1/5000 olarak yapılmalı idi ve 1/5000 Nazım planlamaya yönelik jeolojik etüt raporları hazırlanmalı idi, bu bugüne kadar yapılmadı. Bugün bu haritaların hazırlanması konusunda Büyükehirde önemli bir adım atıldı ve Büyükehir bünyesinde Nazım Plan Bürosu içinde jeolojik etüt eflii için bir oluum salandı yılında zannederim bu haritalar tamamlanacak. Bu haritaların tamamlanması sonucu belki de imar planlarında revizyona gitmek zorunda kalacaız. Planlarımızı sonuçta bilimsel verilere, analizlere göre yapacaız. Bugün ne durumdayız yılında Konya Büyükehir deilken plan bir bütünlük içinde yapılmıtır. Fakat ne zaman büyükehir oldu üç ilçeye ayrıldı, Selçuklu dıındaki ilçelerimizde doal, kültürel, tarihi deerlerimiz dikkate alınmadan yüksek katlı yapılama modeline yönelinmitir. Bu yapıları kentimizin her yöresinde görmek mümkündür. Selçuklu daki gibi yüksek yapılama olması istenen alanlarda ise zemin tanınmadan yapılama yapılmıtır. Mutlaka jeolojik verilerin öngördüü yaklaımlar ve kentin gelime alanları bu veriler ııında belirlenmeli ve planlamada yer almalıdır. Bu yaklaım hiçbir politikacı tarafından göz ardı edilmemelidir depremindeki tarihi bir acı kayıptan sonra zihniyet deiimi baladı fakat yeterli deildir. Zemin dayanıklılıı az olan alüvyonal alanlar planlarda düük younluklu alanlar olarak planlanmalıdır. Depremde zararlarındaki azalmasının en önemli yolu depreme karı uygun yapı tipini seçebilmek ve yapabilmektir. Ovada zemine uygun yapılama ve fay zonundan yapıları uzaklatırmak önemlidir. Kentlerimizle mutlaka yer bilimsel bulgular deerlendirilerek risk haritaları yapılmalı ve bu haritaların ııında imar planları daha çok verilerle elde edilmelidir. Afet riskini azaltmak, risk faktörünün etkisini en aza indirmek öncelikle fiziksel planlamanın en iyi ekilde yapılmasını salamak gerekir. Afet riski yörelerin özelliklerine göre deiir. Yöre özelliklerine göre elde edilecek veriler ve uygulamalar çok önemlidir. Planlamaya balamadan önce jeolojik ve jeoteknik analizler, eim analizleri, sel yatakları ve takın alan analizleri tüm yerleim ve bo alanlar risk faktörleri göz önüne alınarak mikro bölgeleme haritaları yapılmalıdır. Tüm analizler sonucu afet senaryoları hazırlamak gerekir, fiziksel planlamaya yönelik iyileme uygunluk haritaları bu senaryolar sonucu netlemeli hiçbir ekilde yerleime uygun olmayan alanlar yerleime açılmamalıdır. Fiziksel planlama; sosyo-ekonomik ve kültürel gelime çok yönlü fakat esnek bütünsel ekilde yapılmalı ve sürdürülebilirlik salanmalıdır. Yeni imara açılacak alanlar ya da mevcut yerleik alanlarda alınacak önlemlerin belirlenmesi amacı ile; Zemin koullarını (sismik özellikler, sıvılama, heyelan ve su baskını gibi bilgileri) gösterebilecek mikro bölgeleme haritalarının hazırlanması, bu bulguların mar Planında hangi bölgelerde ne tür yapılama ve kullanım kısıtlıkları getireceinin, risk alanları belirlenmesi

18 Yüksek risk taıyan alanlar deprem bölgeleri, fay hatları, ırmak, sel yatakları gibi afet riski taıyan alanlar, risk haritalarında riskin türü, olabilirlik oranı ve muhtemel iddetlerinin yer alması En düük risk taıyan alanlarda yeni yerleim alanları konumlanması gerekir. Sonuç olarak deprem ve afet zararlarının azaltılması öncelikle iyi bir fiziki planlama ile olur. yi bir fiziki planlama da imar planına yönelik planlama ile olacaı belirtilmitir.? " 19 Nisan 2005 Bisiklet Günü nde Konya ubemiz tarafından Bisiklet Yolları konulu bir panel düzenlenecektir. Panelle ilgili ilk toplantı 15 Ocak 2005 tarihinde yapılmı ve panelin içerii ana hatlarıyla belirlenmitir. Panele katkıda bulunmak ve görü bildirmek isteyenler, ubemize müracaat edebilir.?! 3 Ocak 2005 tarihinde ubemizde gerçekletirilen mar Kanunu Tasarı Taslaı çalıma toplantısına ube Bakanımız Ahmet Turgut, ube II. Bakanımız Dr. Pınar Özden, ube Yönetim Kurulu üyemiz Cem Saraçlı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Fatma Ünsal, Ar. Gör Levent Yarar, stanbul Büyükehir Belediyesinden Abdulbasit Doru, Bahri Murat Sevindik ve stanbul Teknik Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Yüzer katılmılardır. Toplantı da Taslaın 3. bölüm 19. maddesine kadar deerlendirme yapılmıtır. Bir sonraki toplantının 10 Ocak 2005 tarihinde yapılmasına karar verilmitir. 10 Ocak 2005 tarihinde ubemizde gerçekletirilen mar Kanunu Tasarı Taslaı çalıma toplantısına ube Bakanımız Ahmet Turgut, ube II. Bakanımız Pınar Özden, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden Ar. Gör. Levent Yarar ve Yıldız Teknik Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden Doç. Dr. Betül engezer katılmılardır. Toplantıda Taslaın 3. Bölüm 30. maddesine kadar deerlendirme yapılmıtır.? ube Yönetim Kurulu Üyemiz Hülya Yakar ın hazırladıı 6 Ocak 2005 tarihinde saatleri arasında yayınlanan Politeknik programına ube II. Bakanımız Pınar Özden ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden Ar. Gör. Levent Yarar katılmıladır. Programda geçmiten bugüne kadar olan mar Kanunu ve ilgili mevzuattaki deiiklikler irdelenmi, son mar Kanunu Tasarı Taslaı hakkında görülerimiz aktarılmıtır.

19 ? " 6 Ocak 2005 tarihinde ube Yönetim Kurulu Üyelerimiz, Kartal Belediye Bakanı Arif Dalar ve Teknik Bakan Yardımcısı üyemiz Zeyyat Gümü ü ziyaret ederek, Belediye yeni dönem çalımaları ve Odamız faaliyetleri hakkında karılıklı bilgi alıveriinde bulunmular ve ortak çalıma kararı almılardır. 11 Ocak 2005 tarihinde ube Yönetim Kurulu Üyelerimiz, Beyolu Belediye Bakanı Ahmet Misbah Demircan ı ziyaret ederek, Belediye yeni dönem çalımaları ve Odamız faaliyetleri hakkında karılıklı bilgi alıveriinde bulunmular ve ortak çalıma kararı almılardır.? " $% Atlas Dergisi stanbul 2005 özel sayısında ube sekreterimiz Ali Rıza Nurhan Limanlar konusunda görülerimizi aktarmıtır. Derginin 82. sayfasında Ali Rıza Nurhan Limanlar kent makro planına uygun olarak, ehiriçi ulaımı engellemeyecek ekilde kurulmalıdır. Kamyonlar trafii, gemi atıkları da çevre temizliini olumsuz etkiliyor. Ayrıca sosyal açıdan kent içinde kullanılmayan bir bölge olması, sahil eridini kapsaması, yerleim bölgelerinde ciddi kazalara sebebiyet verme olasılıı ve güzellii bozması da baka sorunlar. Haydarpaa bu açılardan bakıldıında yanlı yerde. Aslında Haydarpaa Limanı zamanında doru yere kuruldu. O zamanki yerleim bölgelerinin dıında ve Anadolu ile salam bir demiryolu aının ucundaydı. Kent sürekli ve plansız gelitiinden liman merkeze kaydı. Taınma için gereken, bu iin maliyetinin ve yararının tartılmasında eklinde görü belirtmitir.? &' 17 Ocak 2005 tarihinde Maltepe E-5 kuzeyi 1/5000 ölçekli Nazım mar Planı ile ilgili, Odamızı temsilen Ahmet Turgut, Ali Rıza Nurhan, stanbul Büyükehir Belediyesi ehir Planlama Müdürlüünden Uur nan, Taner Avlamaz, Rahan Demirkaya, Mehmet Çakılcıolu, Aslı Nokay, Mustafa irin, Meksude Genç, Sema Reyhan, Özlem Bingöl, Asuman Yeilırmak, Maltepe Belediyesinden Ali Ergün, Nesrin Erdem, pek Akda ve Gülen Tekin in katılımıyla ehir Planlama Müdürlüünde bir toplantı düzenlenmitir. Toplantıda planlarla ilgili deerlendirme yapılmı, karılıklı görü alıveriinde bulunulmutur.? "

20 3 Ocak 2005 tarihli l Koordinasyon Kurulu toplantısına ubemizi temsilen üyemiz Gülen Tekin, 17 Ocak 2005 tarihli l Koordinasyon Kurulu Toplantısına ube Sekreterimiz Ali Rıza Nurhan ve Üyemiz Gülen Tekin katılmıtır. Toplantıda alınan kararlar dorultusunda ubemiz, KK bünyesinde her ay yayınlanacak olan faks bültene Oda etkinliklerini göndermektedir. Çifte Havuzlar Mevkiinde yapılması planlanan Marina inaatına karı kent konseyinin balatmı olduu imza kampanyasına da ubemiz tarafından destek verilmitir.? " ube II. Bakanımız Pınar Özden Dünya naat Dergisi nde yayınlanmak üzere, Kentsel Dönüümün içerii, tanımı, Dünyada ve Türkiye deki projeler, ülkemizdeki kentsel dönüüm sorunları hakkında deerlendirme yaparak, konuyla ilgili soruları yanıtlamıtır. 6 Ocak 2005 tarihinde, Marmara Üniversitesi, Mahalli dareler ve Yerinden Yönetim Yüksek Lisans Programı örencilerine Yerel Yönetim Seminer dersi kapsamında ubemizde ube Bakanımız Ahmet Turgut tarafından seminer dersi verilmitir. 12 Ocak 2005 tarihinde TRT-2 de yayınlanan Kent ve Kültür programında Üyemiz lknur Karaka, stanbul li, Kadıköy lçesi, Çiftehavuzlar Mevkii nde kamu yararını gözetmeksizin yapılması düünülen Marina alanına ilikin Odamızın açmı olduu dava ve ubemizi temsilen bulunduu Kent konseyi çalımaları hakkında bilgi vermitir. Kadıköy Kent konseyi ve ubemizin yaptıı çalımalar sonucunda Bayındırlık ve skan Bakanlıı planların durdurulduunu bildirmitir.? () 13 Ocak 2005 tarihinde yapılan Yerel gündem 21 Antalya Kent Konseyi, mar ve Planlama Çalıma Grubunun toplantısına Antalya ube Bakanı Rasim Avcı katıldı. Toplantıda; 1/50000 ölçekli Çevre Düzeni Planı hakkında bilgilendirme yapıldı. Köprülü kavaklarla ilgili görüme yapıldı dönümlü Lara Kent Parkının tahsisi iptali ile ilgili görüme yapıldı. Kamu yapılarının salamlıına yönelik yapılan inceleme ve raporlar görüüldü.? 17 Ocak 2005 tarihinde yapılan Egüdüm Kurulu toplantısına ube Yönetim Kurulu Üyesi Okan Atak katıldı. Kepez Belediye Bakanı Erdal Önerin de katıldıı toplantıda; Belediye Bakanı Dokuma alanının özelletirme daresinden tamamen alındıı, Antalya ve Kepez in vizyonu olacak ekilde odaların görüleri alınarak yakın zamanda planlamasının yapılacaını, Kepez de toplu konut projelerin uygulanması konusunda lider kent yapılacaını, projelerin kamuoyuna sunulacaı, böbrek hastaları için diyalizden yararlanmaları için düzenli otobüs seferleri düzenlediklerini, vakıf çiftlii alanın kente kazandırılması amacıyla çalıtıklarını ve Altınova planlarının iptali nedeniyle bu alanının ilgili kurum görüleri dorultusunda yeniden planlanacaını ifade etti.