DİELEKTRİK ÖZELLİKLER

Transkript

1 0700 ENEJİ HATLAINDA ÇAPAZLAMA! zun meafeli enerji taşıma hatlarında iletkenler belirli meafelerde (L/) çarazlanarak direğe monte edilirler! Çarazlama yaılmadığı durumlarda: Fazların reaktan ve kaaiteleri birbirine eşit olmaz Hat onunda faz gerilimleri eşit olmaz Çevrede bulunan haberleşme itemleri daha fazla etkilenir Tek eşdeğer devre ile çalışma imkanı olmaz A B A B B A 0700 Yükek Gerilim Tekniği DİELEKTİK ÖZELLİKLE! Elektrik alanların ölçümünde ve yalıtkanların ınıflandırılmaında rol oynayan başlıca etkenler:! İletkenlik! Kayı faktörü! Dielektrik katayıı 0700 Yükek Gerilim Tekniği Yükek Gerilim Tekniği

2 0700 DİELEKTİK ÖZELLİKLE! Yüzey direnci (urface reitance)! Sızıntı akımı (leakage current)! Hidrofobik özellikler (hydrohobic) Tüm bu özellikler yüzeyin durumunu belirler ve malzemenin yaıına etkileri azdır 0700 Yükek Gerilim Tekniği DİELEKTİK ÖZELLİKLE! Yalıtkan madde ile tarif edilen malzemeler düşük iletkenliğe ahi maddelerdir Gazlar ideal dielektrik özelliklere ahitirler Düşük iletkenlik katayıı, abit dielektrik katayıı (ε r ~), düşük kayı faktörü Sıvı ve katı dielektrikler İletkenlik katayıı (-6), dielektrik katayıı (-7) 0700 Yükek Gerilim Tekniği Yükek Gerilim Tekniği

3 0700 DİELEKTİK ÖZELLİKLE! Dielektrik! İletkenlik katayıları! Kayı faktörü Sıcaklık Frekan Zaman Ø Kayılar ıcaklıkla artar Ø A de kayılar D den yükektir 0700 Yükek Gerilim Tekniği 5 DİELEKTİK KAYIP! Dielektrik malzemelerde tolam kayı, tür kaybın bileşiminden oluşur!! İletim kaybı (P ): alana maruz bırakıldığında ara keit yüzeylerinde dielektrik malzemeler araı yük dengei kurulana kadar ortaya çıkan kayılardır Kaçak akımların yol açtığı kayıtır; yalıtkan malzemenin direncinden ve üzerinden geçen akımdan kaynaklanır 0700 Yükek Gerilim Tekniği 6 Yükek Gerilim Tekniği

4 0700 DİELEKTİK KAYIP! Hiterezi kaybı (P H ): Genellikle mükemmel bir yalıtkan dielektrik kaybı fazla bir malzeme ile birlikte kullanılır (gazkatı vb) Birbirine tema eden birden fazla yalıtkan malzemenin elektrik alan altında dielektrikler araı yük dengei kurulana kadar gerçekleşen yük hareketine bağlı kayılardır! Polarizayon kaybı (P P ): A gerilim altında diol moleküllerin kutularının uygulanan alanın zıt kutbuna doğru yönlenme hareketinden meydana gelen kayılardır 0700 Yükek Gerilim Tekniği 7 DİELEKTİK KAYIP! Düşük frekanlarda dioller faz kaybı olmadan A alanı taki ederler; frekan artınca ürtünme kaybı artar ve diol hareketi alanın geriinde kalır! Frekanın artmaı durumunda dioller alanı taki edemez ve kayılar düşer! 0700 Yükek Gerilim Tekniği 8 Yükek Gerilim Tekniği

5 0700 DİELEKTİK KAYIP! İyonlaşma kaybı (P i ): Yalıtkan bir ortamda kımi boşalmaların yol açtığı kayıtır (korona kaybı, v)! İyonizayon gerilimine ulaşılınca boşalımların ayıı ve büyüklüğüne bağlı olarak kayılar artar Bu ti kayıları belirlemek amacıyla gerilim değeri değiştirilir 0700 Yükek Gerilim Tekniği 9 DİELEKTİK SABİT! Pozitif ve negatif yükler yükek elektrik alan altında itilirler Polarizayon mekanizmaları:! Negatif elektron yığınının ozitif çekirdek karşıında itilmei (elektron olarizayonu)! Farklı yükler taşıyan atomların itilmei onucu moleküllerin deformayonu (atom olarizayonu) 0700 Yükek Gerilim Tekniği 0 Yükek Gerilim Tekniği 5

6 0700 DİELEKTİK SABİT! Farklı yüklenmiş krital ağ elemanlarının itilmei onucu (ağ olarizayonu)! Polar molekül grularının yönlendirilmei onucu (oryantayon olarizayonu) 0700 Yükek Gerilim Tekniği DİELEKTİK SABİT! Oryantayon veya ağ olarizayonu oluşturan maddelerin dielektrik katayıı yaklaşık olarak civarındadır! Komlek ve güçlü olarize edilebilir yaıya ahi organik yalıtkanların ie yükek dielektrik abitleri (ε r ~7, oryantayon ol) vardır! Birçok inorganik madde ie ağ olarizayonu nedeniyle yükek dielektrik abitlere ulaşır (ε r ~0) 0700 Yükek Gerilim Tekniği Yükek Gerilim Tekniği 6

7 0700 DİELEKTİK SABİT! Farklı dielektrik yalıtkanlardan oluşan trafo veya kaaitörlerde ınır alanlar meydana gelir ve bu bölgelerde yüklerin yoğunlaşma olayına ınır alanı olarizayonu denir 0700 Yükek Gerilim Tekniği KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ! Yalıtkan malzemeler ideal olmadıkları için, içlerinden az da ola akım geçer Bu akımlar itemde ıı şeklinde kayılara yol açarlar Yalıtkan üzerinde biriken kir, toz, tuz, vb maddeler bu kayıları arttırırlar Bu kayılar iki devre ile temil edilebilir 0700 Yükek Gerilim Tekniği Yükek Gerilim Tekniği 7

8 0700 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ δ: Kayı açıı tan δ: Kayı faktörü oφ: Güç faktörü Paralel eşdeğer devrede: I Z / I r 0700 Yükek Gerilim Tekniği 5 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Kayı faktörü: tan I I r δ c / Kayı güç: P I I tanδ tanδ tanδ r c 0700 Yükek Gerilim Tekniği 6 Yükek Gerilim Tekniği 8

9 0700 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Seri eşdeğer devrede: c I r I Kayı faktörü: tan r δ c I I / 0700 Yükek Gerilim Tekniği 7 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Kayı güç: P I r c Stanδ c tanδ c c coδ coϕ + tan δ tanδ tanδ + tan δ + tan δ 0700 Yükek Gerilim Tekniği 8 Yükek Gerilim Tekniği 9

10 0700 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ ) ( + tan δ Eşdeğer devre arametreleri belirlenire, kayı gücü ifade ederken, ( P K ) arametrei belirlenebilir Bu amaçla Shering Körüü kullanılır 0700 Yükek Gerilim Tekniği 9 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ 0700 Yükek Gerilim Tekniği 0 Yükek Gerilim Tekniği 0

11 0700 KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Körünün E ve E elektrodları araına deney cimi yerleştirilir, akım ıfırı göterene kadar ve ayarlanır Akım ıfırı göterince (denge) b ve d eş otaniyelli olur ab ad bc dc I I I I Z Z ab bc Z Z ad dc 0700 Yükek Gerilim Tekniği KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Z ab Z bc + / + Z ad Z dc Yükek Gerilim Tekniği Yükek Gerilim Tekniği

12 0700 Yükek Gerilim Tekniği 0700 Yükek Gerilim Tekniği KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ + + / / X S S tan δ 0700 Yükek Gerilim Tekniği KAPASİTE İLE DİELEKTİK SABİT VE KAYIPLAIN ÖLÇÜMÜ Belirli bir frekan için: belirlenir Deney cimi çıkarılır, dengeye getirilir: + δ δ δ tan tan tan K r h h ε ε ε