VERİLERLE ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Ecz. Mesil AKSOY Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Başkanı

Transkript

1 VERİLERLE ANTİBİYOTİK KULLANIMI Ecz. Mesil AKSOY Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Başkanı

2 AKILCI İLAÇ KULLANIMI? Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun sürede, uygun dozda, kendilerine ve topluma en düşük maliyetle sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır.

3 Dünya Sağlık Örgütü nün tahminlerine göre, ilaçların % 50 sinden fazlası uygun olmayan şekilde; reçetelenmekte, sağlanmakta veya satılmaktadır. Tüm hastaların yarısı da ilaçlarını doğru şekilde kullanamamaktadır.

4 AKILCI İLAÇ KULLANIMI ULUSAL EYLEM PLANI AMAÇ: Akılcı ilaç kullanımını (AİK) destekleyecek faaliyetlerin yürütülmesi için koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak, Etki edilen taraflarda AİK yönünde davranış değişikliği oluşturmak.

5 AİK ULUSAL EYLEM PLANI - PAYDAŞLAR HEKİM ECZACI YARDIMCI SAĞLIK PERSONELİ HALK İLAÇ SEKTÖRÜ

6 ÖNCELİKLENDİRİLMİŞ FAALİYET Antibiyotikler ALANLARIMIZ Solunum Sistemi İlaçları Psikiyatri İlaçları Geriatride Kullanılan İlaçlar

7 FAALİYETLERİMİZ AYLIK AİK E-BÜLTENİ AİK BİLİMSEL DANIŞMA KURULU AİK MEDYA KAMPANYASI AİK İL KOORDİNATÖRLÜG Ü AİK BAKAN MEKTUBU REÇETESİZ ANTİBİYOTİK SATIŞI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI VE FARKINDALIK SEMPOZYUMU AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI EĞİTİCİLERİ ÖĞRENCİLER İÇİN EĞİTİM MATERYALİ

8 VERİLERLE ANTİBİYOTİK KULLANIMI 8

9 REÇETE BİLGİ SİSTEMİ E-reçetelerin izlenip değerlendirildiği ve hekimlerimize kendi reçeteleri ile ilgili bilgilendirmenin yapılabildiği bir sistemdir. 26 Ekim AİK in yaygınlaştırılması amaçlanarak Reçete Değerlendirme Projesi (RDP) adıyla başlatılmıştır. 15 Ocak Tüm sağlık kurumlarında e-reçete uygulamasına geçilmesiyle tüm reçeteler için izleme, değerlendirme ve geri bildirim yapılabilmektedir. Kasım 2013 den itibaren aile hekimlerine aylık bilgilendirme yapılmaktadır.

10 REÇETE BİLGİ SİSTEMİNİN YAPABİLDİKLERİ İstatistiki Hesaplamalar Hekim dağılımları Tanı dağılımları İlaç dağılımları Ülke, bölge, il, ilçe dağılımları Belirli zaman aralıkları. Reçeteleme indikatörleri Reçete başına düşen ilaç sayısı Antibiyotik yazılan reçete yüzdesi Enjeksiyon yazılan reçete yüzdesi Tamamlayıcı ilaç kullanım göstergeleri Reçete başına düşen ortalama ilaç maliyeti Klinik rehberlerle uyumlu reçete yüzdesi

11 HEKİMLER İÇİN YAPILABİLEN ANALİZLER Toplam Protokol Sayısı Tanı ve ilaç olan protokol sayısı Tanı olan ilaç olmayan protokol sayısı Toplam protokol içerisindeki reçete yüzdesi Antibiyotik içeren reçete yüzdesi Analjezik içeren reçete yüzdesi Enjekte edilebilen preparat içeren reçete yüzdesi Tüm reçetelerin toplam maliyeti Reçete başına düşen kalem sayısı Reçete başına düşen kutu sayısı Reçete başına düşen maliyet Belirlenmiş Tanılar için rehberlere uygun kalem yüzdesi Belirlenmiş Tanılar için rehberlere uygun maliyet yüzdesi Belirlenmiş Tanılar için rehberlere uygun antibiyotik kalem yüzdesi Belirlenmiş Tanılar için rehberlere uygun antibiyotik maliyet yüzdesi

12 2011 VE 2012 YILLARI AİLE HEKİMLERİ E-REÇETE DAĞILIM VERİLERİ YIL Tanı ve İlaç Olan Protokol Sayısı Antibiyotik Yazılan Protokol Sayısı %34, %33,99 Enjeksiyon Yazılan Protokol Sayısı Enj. Antibiyotik Yazılan Protokol Sayısı %6, %6, %1, %2,01 Kaynak: RBS, 2016

13 YILLARI AİLE HEKİMLERİ ve DİĞER HEKİMLER E-REÇETE DAĞILIM VERİLERİ Aile Hekimi Diğer Hekimler YIL Reçete Sayısı Antibiyotik Bulunan Reçete Sayısı % 33, % 31, % 31, % 38, % 36, % 36,06 Kaynak: RBS, 2016

14 2011 YILI DURUM TESPİTİ 60 57,58 Aile Hekimleri Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi 51,78 50,91 50,71 49,56 48,99 48,61 48,07 47,64 46, , ,69 26,50 26,24 26,16 26,15 25,77 25,50 25,02 25,01 21, Kaynak: RBS, 2016

15 55,49 53,02 51, YILI DURUM TESPİTİ Aile Hekimleri Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi ,72 48,57 48,3 48,04 47,83 46,06 45, , ,99 24,99 24,91 24,85 24,18 23,85 23,53 22, , Kaynak: RBS, 2016

16 2013 YILI DURUM TESPİTİ Aile Hekimleri Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi ,18 52,42 52,05 52,02 51,57 50,46 48,15 47,86 46,29 44, , ,89 24,81 24,71 24,54 23,68 23,58 23,29 23,13 22,75 20, Kaynak: RBS, 2016

17 2014 YILI DURUM TESPİTİ Aile Hekimleri Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi ,25 50,75 48,73 46,98 46,84 46,28 44,56 44,55 42,65 41, ,47 24,08 24,05 23,71 23,57 23,36 23,02 22,92 22,46 22,01 20, Kaynak: RBS, 2016

18 YILI DURUM TESPİTİ Aile Hekimleri Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi 49,41 48,18 47,52 45,89 45,83 43,58 42,86 42,3 41,98 40, ,07 23,43 23,42 22,76 22,74 22,7 22,35 22,18 21,98 21,53 18, Kaynak: RBS, 2016

19 BÖLGELER AİLE HEKİMİ Antibiyotik Bulunan Reçete Yüzdesi 56,00 54,00 52,00 52,63 51,94 51,65 50,00 48,00 46,00 47,38 46,04 44,00 42,00 40,00 38,00 36,00 34,00 32,00 30,00 28,00 26,00 24,00 42,85 41,17 41,07 37,90 36,04 34,94 33,99 33,95 33,93 33,84 33,14 31,99 32,32 31,21 31,64 31,38 30,15 30,35 27,91 25,99 25,48 38,23 38,19 31,47 31,07 30,94 29,91 29,82 29,83 29,32 29,48 28,33 28,03 24,81 24,26 AKDENİZ BÖLGESİ DOĞU ANADOLU BÖLGESİ EGE BÖLGESİ GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ İÇ ANADOLU BÖLGESİ KARADENİZ BÖLGESİ MARMARA BÖLGESİ TÜRKİYE ORTALAMASI 22,00 20, Kaynak: RBS, 2016

20 EN ÇOK REÇETELENEN ANTİBAKTERİYELLER TÜRKİYE 2015 ATC 5 Adı AİLE HEKİMİ DİĞER HEKİMLER Kalem Sayısı Kalem Sayısı ATC 5 Adı Amoksisilin + Enzim İnhibitör Amoksisilin + Enzim İnhibitör Sefdinir Sefuroksim Sefuroksim Klaritromisin Klaritromisin Siprofloksasin Sefiksim Sefdinir Kaynak: RBS, 2016

21

22 GAZİANTEP TE NELER YAPILDI? 5 Temmuz RBS verilerine göre seçilmiş aile hekimlerine Gaziantep in antibiyotik kullanım durumu hakkında bilgilendirme yapılmıştır Eylül Gaziantep İli Akılcı Antibiyotik Kullanımı Değerlendirme Toplantısı gerçekleştirilmiştir Şubat Uygun Antibiyotik Kullanımı ve Klinik Eczacı konulu eğitim düzenlenmiştir. 05 Ağustos Akılcı Antibiyotik Kullanımı Eğitim ve Değerlendirme Toplantısı düzenlenmiştir.

23 GAZİANTEP SONUÇ 60,00 57,58 55,00 55,49 50,00 52,05 46,28 45,83 45,00 40,00 35,00 34,94 33,99 33,95 31,47 TÜRKİYE GAZİANTEP 30,00 31,07 25, Kaynak: RBS, 2016

24 ŞANLIURFA OSMANİYE ŞIRNAK MARDİN GAZİANTEP BATMAN ADIYAMAN AĞRI DİYARBAKIR TÜRKİYE KARABÜK KASTAMONU ARTVİN TRABZON RİZE BOLU BARTIN EDİRNE YALOVA A.TONSİLLOFARENJİT REÇETELEME ,00 74,97 74,34 74,21 72,84 71,10 70,86 69,37 69,25 69,16 70,00 60,00 59,64 50,00 51,14 50,44 50,15 49,84 49,44 49,29 46,74 46,61 44,47 40,00 30,00 20,00 38,31 31,42 31,07 32,11 35,46 35,22 28,75 18,68 38,93 26,38 22,55 17,38 18,36 21,50 22,17 21,91 21,14 20,14 21,50 10,00 0,00 Kaynak: RBS, 2016

25 A.TONSİLLOFARENJİT EN ÇOK REÇELENEN ANTİBAKTERİYELLER-2015 Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefdinir Klaritromisin Sefuroksim Azitromisin Kaynak: RBS, 2016

26 % ÖN TEST SON TEST Nisan , ,4 44,81 28,15 ÖNTEST SONTEST ,79 DOĞRU YANLIŞ BOŞ 1,22

27 YILLARI NİSAN-MAYIS-HAZİRAN AYLARI KARŞILAŞTIRMALI AİLE HEKİMLERİ A.TONSİLLOFARENJİT EN ÇOK REÇELENEN ANTİBAKTERİYELLER ŞANLIURFA 2015 NİSAN Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Sefdinir Klaritromisin Sefazolin MAYIS Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Sefdinir Klaritromisin Sefazolin HAZİRAN Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Klaritromisin Sefdinir Sefazolin NİSAN Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Klaritromisin Sefazolin Amoksisilin MAYIS Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Amoksisilin Sefazolin Klaritromisin HAZİRAN Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefuroksim Amoksisilin Sefazolin Sefdinir 817

28 SİNÜZİT REÇETELEME ,00 92,35 92,04 91,88 91,84 91,62 91,42 91,28 91,13 91,10 90,93 90,00 80,00 85,74 82,17 82,12 79,92 79,37 78,98 77,03 75,90 75,79 70,00 63,56 60,00 54,29 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 1,52 2,96 0,93 0,84 1,50 2,75 1,01 1,86 2,59 2,08 2,05 1,42 1,40 2,95 1,55 2,02 1,72 2,31 1,21 2,57 2,59

29 SİNÜZİT EN ÇOK REÇELENEN ANTİBAKTERİYELLER-2015 Sıra Etkin Madde Kalem Sayısı 1 Amoksisilin+Enzim İnhibitörü Kombinasyonu Sefdinir Sefuroksim Klaritromisin Sefiksim

30

31 DSÖ ATC/DDD METODOLOJİSİNDE TÜKETİM VERİSİ Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından desteklenen, yönetilen ve geliştirilen bir metoddur. İlaç tüketim istatistiklerinin sunumuna ve karşılaştırılmasına olanak vermektedir. Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC) sınıflandırma sisteminde; ilaçlar etkili oldukları organ veya sistemleri ile kimyasal, farmakolojik ve terapötik özelliklerine göre farklı gruplara ayrılırlar. Tanımlanmış günlük doz (DDD), ATC sisteminde yer alan bir ilacın ana endikasyonu için yetişkinlerde kullanıldığı varsayılan günlük ortalama idame dozudur kişi başına bir günde düşen tanımlanmış günlük doz DDDs/1000kişi/gün (DID)

32 DDD/1000 KİŞİ/GÜN TÜRKİYE J01 GRUBU ANTİBAKTERİYELLERE AİT TÜKETİM TRENDİ ,28 42,21 41, ,87 39,66 39, ,08 35, *2013 ve 2014 verileri İTS kutu satış rakamlarına göre hesaplanmıştır.

33 DOĞU AVRUPA ÜLKELERİNDE ANTİBİYOTİK KULLANIMI: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA BÖLGE OFİSİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNDE ÇAPRAZ-ULUSAL VERİ TABANI ÇALIŞMASI-1 DSÖ ve Belçika Antwerp Üniversitesi koordinatörlüğünde; Türkiye nin de içinde olduğu 13 AB üyesi olmayan Ülkenin katıldığı, 2011 yılı antibiyotik (Sistemik Antibiyotikler) tüketim verileri kullanılarak, 1000 kişi başına düşen günlük antibiyotik tüketiminin DID biriminden hesaplandığı bir çalışmadır. Bu çalışma The Lancet de 20 Mart 2014 te yayımlanmıştır.

34 DOĞU AVRUPA ÜLKELERİNDE ANTİBİYOTİK KULLANIMI: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA BÖLGE OFİSİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNDE ÇAPRAZ-ULUSAL VERİ TABANI ÇALIŞMASI-2 Penisilin kombinasyon grubunda en yüksek kullanım Türkiye de ve Gürcistan da (özellikle Co-Amoksilav) Total Sefalosporinlerde (J01D) en yüksek kullanım Türkiye de 2.Kuşak Sefalosporinlerin en yüksek kullanımı Türkiye de (özellikle cefuroksim) Özellikle Makrolidler grubunda en yüksek kullanım Türkiye de (özellikle Klaritromisin) 3.Kuşak Kinolonlardan levofloksasin ve moksifloksasinin kış aylarında diğer kinolonlara göre daha yüksek oranda tüketimi

35 ÇALIŞMAYA KATILAN ÜLKELER SIRALAMASI

36 ÜLKE SIRALAMASI- ANTİBİYOTİK TÜKETİMİ ÜLKE SIRALAMASI- ANTİBİYOTİK TÜKETİMİ Antibiotic use in eastern Europe: a cross-national database study in coordination with the WHO Regional Office for Europe. Lancet Infect Dis May;14(5):381-7 /Supplementary

37 YILLARI J01C GRUBU ANTİBAKTERİYELLERİN TÜKETİMİ (BETA-LAKTAM ANTİBAKTERİYELLER, PENİSİLİNLER) Ülkemizde kullanılan antibakteriyel ilaçlar içinde 1.sırada 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 17,32 13,93 18,26 18,30 17,88 15,04 15,47 15,38 4,00 2,00 0,00 2,93 2,95 2,59 2,20 0,45 0,27 0,24 0,29 DID 2011 DID 2012 DID 2013 DID 2014 J01C -TOPLAM J01CA- Geniş Spektrumlu Penisilinler J01CR-Penisilin Kombinasyonları J01CE-Beta Laktamaza Duyarlı Penisilinler

38 YILLARI J01D GRUBU ANTİBAKTERİYELLERİN TÜKETİMİ (DİĞER BETA-LAKTAM ANTİBAKTERİYELLER) Ülkemizde kullanılan antibakteriyel ilaçlar içinde 2.sırada 16,00 14,00 14,11 13,59 13,03 12,00 11,71 10,00 8,00 6,00 4,00 9,04 4,25 7,52 7,22 6,47 5,14 4,94 4,39 2,00 0,00 0,82 0,92 0,87 0,85 DID 2011 DID 2012 DID 2013 DID 2014 J01D TOPLAM J01DD-3.KUŞAK SEFALOSPORİNLER J01DC-2.KUŞAK SEFALOSPORİNLER J01DB-1.KUŞAK SEFALOSPORİNLER

39 BÖLGESEL (TÜRKİYE İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI GÖRE) J01 GRUBU ANTİBAKTERİYEL İLAÇ TÜKETİMİ Akdeniz Bölgesi DID 46,66 Doğu Marmara Bölgesi DID 39,55 Batı Anadolu Bölgesi DID 45,98 Ege Bölgesi DID 39,33 İstanbul Bölgesi DID 44,46 Orta Anadolu Bölgesi DID 39,13 Batı Marmara Bölgesi DID 41,31 Batı Karadeniz Bölgesi DID 38,43 Güneydoğu Anadolu Bölgesi DID 40,76 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi DID 33,15 Doğu Karadeniz Bölgesi DID 40,65 Ortadoğu Anadolu Bölgesi DID 30,78

40 BÖLGESEL (TÜRKİYE İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI GÖRE) J01C GRUBU ANTİBAKTERİYEL İLAÇ TÜKETİMİ Batı Anadolu Bölgesi DID 20,66 Batı Marmara Bölgesi DID 15,94 Akdeniz Bölgesi DID 20,09 Doğu Karadeniz Bölgesi DID 15,55 İstanbul Bölgesi DID 19,85 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi DID 15,22 Güneydoğu Anadolu Bölgesi DID 17,58 Batı Karadeniz Bölgesi DID 15,19 Orta Anadolu Bölgesi DID 16,75 Ege Bölgesi DID 15,18 Doğu Marmara Bölgesi DID 16,36 Ortadoğu Anadolu Bölgesi DID 14,07

41 BÖLGESEL (TÜRKİYE İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI GÖRE) J01D GRUBU ANTİBAKTERİYEL İLAÇ TÜKETİMİ Akdeniz Bölgesi DID 15,09 Batı Karadeniz Bölgesi DID 13,48 Batı Marmara Bölgesi DID 14,88 Doğu Marmara Bölgesi DID 13,36 Güneydoğu Anadolu Bölgesi DID 14,53 İstanbul Bölgesi DID 13,17 Doğu Karadeniz Bölgesi DID 14,45 Orta Anadolu Bölgesi DID 12,96 Ege Bölgesi DID 14,02 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi DID 10,54 Batı Anadolu Bölgesi DID 13,53 Ortadoğu Anadolu Bölgesi DID 9,29

42 BÖLGESEL (TÜRKİYE İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI GÖRE) J01F GRUBU ANTİBAKTERİYEL İLAÇ TÜKETİMİ Batı Anadolu Bölgesi DID 4,66 Ege Bölgesi DID 3,75 İstanbul Bölgesi DID 4,51 Batı Karadeniz Bölgesi DID 3,71 Akdeniz Bölgesi DID 4,26 Orta Anadolu Bölgesi DID 3,65 Doğu Karadeniz Bölgesi DID 3,93 Güneydoğu Anadolu Bölgesi DID 3,21 Doğu Marmara Bölgesi DID 3,78 Ortadoğu Anadolu Bölgesi DID 2,45 Batı Marmara Bölgesi DID 3,76 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi DID 2,25

43 BÖLGESEL (TÜRKİYE İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI GÖRE) J01M GRUBU ANTİBAKTERİYEL İLAÇ TÜKETİMİ İstanbul Bölgesi DID 3,64 Batı Marmara Bölgesi DID 3,06 Batı Anadolu Bölgesi DID 3,51 Doğu Marmara Bölgesi DID 3,02 Akdeniz Bölgesi DID 3,47 Orta Anadolu Bölgesi DID 2,77 Doğu Karadeniz Bölgesi DID 3,43 Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi DID 2,47 Ege Bölgesi DID 3,19 Güneydoğu Anadolu Bölgesi DID 2,41 Batı Karadeniz Bölgesi DID 3,11 Ortadoğu Anadolu Bölgesi DID 2,32

44

45 HEKİM MESLEK ÖRGÜTLERİ/ STK/MEDYA AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLAÇ SEKTÖRÜ HALK

46 TEŞEKKÜR EDERİM.