Mehmet Nuri ÇANKAYA:

Transkript

1 Röportajı Hazırlayan: Burak Bulduk Mehmet Nuri ÇANKAYA: Şirketlerin ayakta kalabilmeleri için mutlaka CIO nun hem icra kurulunda hem de yönetim kurulunda yer alması ve doğrudan CEO ya bağlı olarak çalışması gerekiyor. Bilişim sektöründe binlerce seminer vererek kırılması güç bir rekora imza attı CIO lar ve yönetim stratejileri üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda CIO El Kitabı nı yazdı Yapmış olduğu çalışmalarla pek çok ödüle layık görüldü Nuri Çankaya ile yaptığımız keyifli röportajda; projelerini, Microsoft un gelecek vizyonunu, Green IT uygulamalarını, Windows 7 nin pazarlama faaliyetlerini, CIO ların konumlarını ve şirket stratejilerine olan katkılarını konuştuk. 41

2 1. Bize kendinizden ve Microsoft taki konumunuzdan bahseder misiniz? 3. Microsoft un gelecek vizyonu hakkında bilgi verir misiniz? ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümü mezunuyum. Sonrasında, Bilgi Üniversitesi nde MBA, Yeditepe Üniversitesi nde de işletme üzerine doktora yaptım. CIO El Kitabı, ASP.NET AJAX, ASP.NET kitaplarının yazarıyım. Microsoft Türkiye de Windows Pazarlama Grup Müdürü olarak çalışıyorum. Bizim üç tane temel ürün yapımız var; office, windows ve sunucular. Ben tamamen Windows grubunu yöneten kişiyim. 2. Şu anda aktif olarak hangi projeleri yönetmektesiniz? Özellikle benim aslında vurgulamak istediğim, Windows 7 ve bununla beraber gelen, bizim içerisinde önemli bir başlık olarak düşündüğümüz masaüstü optimizasyon paketi. Ben ikisini de kısa kısa açıklayayım. Windows 7; bizim Vista yı çıkarttığımız gün söylediğimiz gibi, 3 yıl içerisinde yeni işletim sistemimizi çıkartacağımızı ve bundan sonraki 3 yıllık periyotlarda yeni işletim sistemleri üreteceğimizin sözünü verdik. Bu sözümüzü tutuyoruz. 22 Ekim tarihinde General Availibility dediğimiz ve genel erişilebilirlik diye Türkçeye çevirebileceğimiz bir tarih var. Bu tarih aslında yeni bilgisayarlarla birlikte Windows 7 nin birlikte geleceği, aynı zamanda bizim tüketicilere hizmet sağlayan teknoloji mağazalarında kutulu olarak Windows 7 yi alabileceğimiz tarih. Şu anda içerisinde bulunduğumuz süreçte Windows 7, RC dediğimiz aşamada. Bu bir sürüm adayı versiyonu. Bir sonraki ürün adımı RTM yani ürünün üretime geçip bittiği zaman. Bu tarih aslında Temmuzun ikinci haftası tamamlandı. Böylelikle teknik olarak kurumlar yaklaşık olarak 3 ay öncesinden Windows 7 yi kurup kullanmaya başlıyorlar. 3 ay sonra tamamen tüketiciler de sahip olabilecekler. Biz bütün ürünlerimizi, yamalarımız da dahil olmak üzere önce kurumlara sunuyoruz. Şunu biliyoruz ki; bir takım virüs saldırıları ürün ya da service pack çıkar çıkmaz tehlike altına giriyor. Çünkü service pack te neyi çözdüğümüzü açıklıyoruz. Bu nedenle Windows 7 yi önce kurumlara açacağız, sonrasında da tüketicilere sağlıyor olacağız. Bu bağlamda benim üzerinde çalıştığım en somut proje; Windows 7 nin Türkiye de şu ana kadar yaptığımız en büyük lansman olması. Gelecek adına önemli değişimlerinden birisi, yüzey bilişimi dediğimiz Surface Computing. Bu çok farklı bir alan yaratıyor. Özetle, bir Windows 7 nin içerisinde de Multi Touch dediğimiz çoklu dokunma özelliğini barındırıyoruz. Bu da kullanıcıların bilgisayarla olan etkileşimini baştan aşağıya değiştiriyor. Biz geçtiğimiz yıllarda böyle bir teknoloji duyurmuştuk. Artık bu teknolojiyi biz Windows 7 ile birlikte işletim sisteminin içerisine entegre ettik. Bu bir tablet PC değil; tam tersine tamamen elinizle yönetebildiğiniz, hiçbir şekilde klavye ve fare kullanmaya gerek kalmadan işlem yapabildiğimiz bir dünyadan bahsediyoruz. Buna şuan bilgisayar olarak bakıyoruz aslında. HP nin geliştirmiş olduğu farklı bir cihaz var; Türkiye de bizim iş ortağımız Crea geliştiriyor. Farklı boyutlarda ekranlar artık bu özelliği barındırıyor. Bu da şu anlama geliyor; TV olarak gördüğünüz birçok cihaz, bizim çoklu dokunarak iletişime geçtiğimiz birer bilgisayara dönüşecek. Bunu da projeksiyonla birleştirirsek, aslında her yüzey bir bilgisayar dönüşebilecek. Microsoft olarak en büyük vizyonumuzdan birincisi; önümüzdeki yıllarda her yüzeyin bir bilgisayara dönüşme- Her yüzey bir bilgisayara si. Biz bunun için Windows 7 dönüşecek. Bunu Surface işletim sistemimizi çıkartıyoruz. İkincisi; Gestural Computing dediğimiz, el-kol hareket- Computing ile başlatacağız. lerimizle ve vücudumuzla yapabildiğimiz dokunuşlar olarak geçiyor. Türkçeye nasıl çevrileceği henüz netlik kazanmadı. Bu konu gelecek adına önemli farklılaşmalardan birisi. Biz Windows u bir işletim sistemi olarak düşündüğümüzde, bunu farklı araçlarla destekliyoruz. Bunlardan birisi de oyun cihazları. X-Box ile gelen Project Natal deneyimi, bize gelecekte bilişim adına neler olabileceğini çok somut olarak gösteriyor. Rakiplerimiz, bunun benzerlerini farklı araç ve kumandalarla yapıyorlar. Fakat Project Natal da, elinizde bir cihaz tutmanız gerekmiyor Microsoft olarak odaklandığımız ve kısa vadede önemli olan üçüncü konu; müşterilerin daha tasarruflu yapılar oluşturması. Burada maddi bir kazançtan bahsediyoruz. Bunu, enerji tasarrufu ve farklı sanallaştırma teknolojileriyle sağlayabiliriz. Yani daha az yatırımla daha çok geri dönüş aldıkları, böylelikle uzun vadede kurumların daha karlı olduğu bir yapı. Bir örnek vermek gerekirse; Turkcell in Windows 7 ye geçmesi ile be- 42

3 raber yıllık 4 milyon TL olan elektrik faturası 3 milyona düşüyor. 1 milyon TL lik bir kar söz konusu. Bu rakamlar tam net olmamakla beraber %25 e varan bir elektrik tasarrufu, kurumlar için oldukça önemli. Microsoft un gelecek vizyonunu özetlemek gerekirse; yüzey bilişimi, Gestural Computing dediğimiz vücut diliyle bilgisayarı yönlendirmek ve son olarak da müşterilerin daha fazla tasarruf sağlamalarına yönelik çalışmalarımız, bizim hedef noktalarımız olacak. 4. Green IT uygulamaları hakkında ne düşünüyorsunuz? Sanallaştırmaya çok değinen bir konu bu aslında. Son zamanlarda da çok fazla telaffuz edildi. Her iş için yeni bir sunucu ve yeni bir donanım maliyeti yaptığımızda, hem çok ciddi bir elektrik tüketimi ortaya koymuş oluyoruz hem de yönetimsel anlamda çok ciddi bir iş yükü ortaya çıkıyor. Sanallaştırma konusu, bizim Microsoft içerisinde 360 derece değerlendirdiğimiz bir konu. Biz müşterilerin hem hayatlarını kolaylaştırmak hem de tasarruf sağlamaları adına Green IT dediğimiz yeşil bilişimi destekliyoruz. Ben kendi ürün ailemdeki bir yapıdan bahsetmek istiyorum. Microsoft masaüstü optimizasyon paketi dediğimiz ve kısaltması MDOP olan bir ürün ailesi var. MDOP un yaptığı şu; masaüstündeki uygulamalarınızı sanallaştırabiliyorsunuz. Hatta masaüstünün kendisini de sanallaştırabilmeniz mümkün. Windows Vista döneminde başladığımız bu yatırımda, dünyada altı farklı şirketi satın aldık ve Microsoft bünyesinde yeni ürünler haline getirdik. Sunucu sanallaştırmasını da Hyper-V ile 360 derece tamamlamış olduk. CIO lar için önemli bir noktadan bahsetmek istiyorum. Şirket içerisinde IK, finans, satış ve Windows 7, Türkiye de yapılmış en büyük lansman olacak. pazarlama ekipleri var diyelim. Bu kişilerin kullandıkları masaüstü programları birbirinden çok farklı. Bu durumda sizin imajlar oluşturmanız lazım. Sanallaştırılmış masaüstü dediğimiz MEDV (Microsoft Enterprise Desktop Virtualization) şunu sağlıyor; siz imajları sunucuya yüklüyorsunuz, X kullanıcı giriş yaptığında eğer finans kullanıcısıysa, onun masaüstü sanal olarak uzaktan karşısına geliyor. Bu çok önemli bir adım bilişim dünyasında. Çünkü sizin tane bilgisayarınızın olduğu bir ortamı düşünün; bu kadar bilgisayara teknik ekibinizin kurulum yapması ayrı, bir bilgisayara temel kurulum yapıp onların sanallaştırılmış 43

4 masaüstlerini uzaktan çağırmanız, özellikle 3G nin gelişiyle de beraber çok ayrı bir şey. Biz bu konuya dünyada ilk hazır olan şirketiz. Bu da aslında bizim Green IT ye verdiğimiz önemi göstermekte. Her bir işlemi yapan farklı bilgisayarlar yerine, daha azaltılmış ama verimliliği artmış sistemlerin ortaya çıkması çok önemli. 5. Microsoft un Yazılım + Hizmetler vizyonu hakkında bilgi alabilir miyiz? Biz Microsoft olarak iki yıl öncesinde böyle bir vizyon duyurduk. Dünyada çok fazla Software as a Services dediğimiz; yazılım bir servis olarak sunulmasına dair trend var ve bütün farklı şirketler bunu destekliyor. Biz dedik ki, yazılım + hizmetler. Bu bir sunum şekli, trendin kendisi bu değil. İlla ki dünyada yazılımlar olacak, ama biz bunu çeşitli hizmetler ile farklılaştıracağız. Software as a Services, bizim de öne sürdüğümüz bir sunum şekli ama trendin adı bu değil. Bu, büyük resmin bir parçasına baktığınızı gösteriyor. Biz bunu Windows Live ve Windows Mobile adlı ürün ailemizde üzerine koyduğumuz birtakım servisler ile sağladık. Katma değeri sağlayan şey; sadece işletim sistemi, ofis ya da sunucular değil, bir araya getirdiği büyük resim. Örneğin; arabama bindiğimde maillerimi cep telefonumdan kontrol edebiliyorum, araç bilgisayarımdan bunları sesli olarak alabiliyorum, işe geldiğimde aynı maillerim exchange üzerinden masaüstüme geliyor, tatildeyken ise Outlook web access kullanarak yine maillerime ulaşabiliyorum. Dolayısıyla, cihazdan ve platformdan bağımsız bilgiye erişimden bahsediyoruz. Bu bizim yazılım + hizmetler vizyonumuz. Bu konuda da çok fazla ürün çıkardık. Bunu tamamlayan en yeni gelişmemiz de Bing oldu. Bing, yeni arama motorumuz. Şu anda dünya pazar payına baktığımızda, henüz yeni olmasına rağmen Yahoo yu geçmiş durumda. Biz bir karar motoru çıkardık (decision engine), Google ise bir arama motoru. Bunun da web 3.0 dediğimiz semantik algoritmalar için bir adım olduğunu ve yazılım + hizmetler vizyonumuzla uyuştuğumu düşünüyoruz. 6. Windows 7 deki dinamik özellikler nelerdir? Bu versiyonun pazarlama faaliyetleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Windows 7 yi, XP ve Vista dan farklılaştıran çok temel iki özelliğimiz var. Birincisi, daha düşük bir donanım ile çalışabilen bir işletim sisteminden bahsediyoruz. Bu da kurumlar için büyük bir avantaj. Ellerinde bulunan PC parkını kolaylıkla Windows 7 ye geçirebilirler. Bizim tavsiye ettiğimiz asgari 512 MB belleğe sahip bir PC. Yaptığımız testler neticesinde Windows 7, artık geçmişte kalan PII 600 işlemcilerde bile çok sağlıklı çalışabilmekte. Bahsedeceğim ikinci özellik ise mobilite. Biz yeni Windows u en çok da mobilite için geliştirdik. Mobil dediğimiz şey aslında gezmeye verilen bir terim. Dolayısıyla da yanımızda götürebildiğimiz, taşıyabildiğimiz cihazlar mobiliteyi oluşturmakta. Bu kategoride yeni bir ürün ailesi olan netbook lar var. Netbook lar ilk çıktığında statik 6 GB lık diskle çalışan cihazlardı. Oysa şuan baktığımızda, mini no- M. Nuri Çankaya 44

5 tebook kategorisindeler. Üreticilerimizden Casper ın, Crea nın ve Exper in dünyaya pazarladığı çok başarılı mini notebook lar bulunmakta. 1 Ağustos ta yapılacak olan 3G lansmanıyla birlikte, dünyadaki trendlerin ciddi anlamda Türkiye ye yansıyacağını öngörüyoruz. Bu da şunun için önemli; mini notebook ların donanım yetenekleri normal notebook lardan düşük olduğundan, Windows 7 nin çok rahat çalışabileceği bir platform oluşturmaktalar. Özellikle de yeni Starter versiyonumuzu mini notebook larda kullanacağız. Windows 7 de üç farklı ürün seçeneğimiz olacak; Starter, Home Premium ve Professional. XP de kullandığımız seçeneklere geri dönüyoruz. Vista daki Mobilite kullanıcıları için Starter, ev kullanıcılar için daha gelişmiş özelliklere sahip Home Premium, ağ bağlantılı şirket bilgisayarları içinse Professional sürümlerimizi tavsiye ediyoruz. Bu da aslında bizim en farklılaştırdığımız pazarlama stratejimiz olacak. Bir ev kullanıcısının neden Home Premium alması gerektiğine ya da bir KOBİ nin Windows 7 Business ile neler yapabileceğine dair bilinçlendirme kampanyaları başlatacağız. Böylelikle kullanıcılar kendilerine en uygun işletim sistemini, bilinçli bir şekilde seçmiş olacaklar. Windows 7 nin tanıtımı için İstanbul ve Ankara da farklı lansman aktiviteleri düşünüyoruz. Sürpriz bir konsept ile Türkiye de yapmış olduğumuz en yaratıcı ve en büyük lansmanı gerçekleştireceğiz. Tüketiciler, lisanslamanın önemini son yıllarda daha fazla algılamış durumdalar. Biz bu konuda üzerimize düşeni bilinçlendirme faaliyetlerimiz ile yapmaktayız. XP zamanında başlatmış olduğumuz Yazılım sahteciliğinin kurbanı olabilirsiniz kampanyamız büyük yankı yaratmıştı. Burada bizim anladığımız şey; insanlar aslında yasadışı bir şey yaptıklarının farkında değillerdi. Korsan yazılım kullanmanın bir suç olduğunu bilmiyorlardı. Dolayısıyla da doğrudan ve bilinçle bir suç ortaya çıkmıyordu. Biz bu algıyı değiştirmeye ve yazılım telif haklarını önemsetmeye, vurgulamaya çalıştık. Şu anda kopya yazılım kullanımları düşük düzeylerde bulunmaktadır. Eskiden şirket ömürleri insan ömrüyle ifade edilebiliyordu. Oysa şuan yaşadığımız dünyada birçok küresel markanın, uzun yaşayan şirketlere dönüştüklerini görüyoruz. 7. CIO El Kitabı nın yazıp, CIO lar üzerine araştırma yapan bir uzman olarak, CIO ların Türkiye deki konumlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye de özellikle kurumsal yönetim (Corporate Governance) çok önemli bir hale geldi. Yönetim kurulu yapısı ile şirketin üst yönetim yapısının birbirinden ayrışarak, halkın da katılımıyla aslında şirket sahiplerinin daha geniş bir kitle olduğu bir yapıdan bahsediyoruz. Bu yapıda, CIO önemli bir kavram olarak karşımıza geliyor. CIO lar bugüne kadarki tanımlarda hep teknik işlerle ilgilenen ve şirketin bilgi işleminden sorumlu direktör seviyesindeki kişiler olarak algılandı. Oysa önemli olan, şirketlerde bilgiyi yöneten kişiler olması. Özellikle kurumsal şirketlerde daha fazla CIO unvanlı kişiler olduğunu ve bu kişilerin de işin teknoloji boyutundan ziyade işin bilgi tarafına odaklandıklarını görüyorum. Bu güzel bir gelişme ve bunun artacağına da inanıyorum. Bu farklıkla beraber, uzun dönemli şirket stratejilerini sağlamada CIO ya da çok önemli roller düşüyor. Çok somut bir örnek vermek istiyorum; eskiden şirket ömürleri insan ömrüyle ifade edilebiliyordu. Oysa şuan yaşadığımız dünyada birçok küresel markanın, uzun yaşayan şirketlere dönüştüklerini görüyoruz. Biz Türkiye de de tarihe yayılan uzun şirketler olmasını istiyorsak, öncelikle bilgiye önem vermeliyiz. CIO ların da burada çok önemli vizyoner katkılarının olması gerekiyor. O yüzden de bugün konuştuğumuz Green IT, sanallaştırma gibi konular kısa vadede teknik bir iş gibi görünse de uzun vadede şirketin karlılığını ve yaşam süresini arttıran önemli etkenlerdir. Kendi başına yaşayan büyük organizasyonlar oluşturmak için bilginin doğru yönetilebiliyor olması çok kritik. Bunun için de yönetim kurulu seviyesinde CIO isimli bir kişinin olması, bilgiyi temsil etmesi ve bunu yaparken de doğrudan teknolojiyi temsil etmediğini bilmesi çok önemli. Şirketlerin ayakta kalabilmeleri için mutlaka CIO nun hem icra kurulunda hem de yönetim kurulunda doğrudan CEO ya bağlı olarak çalışması ve şirket stratejisine doğrudan katkı yapabilecek yetkilerle donatılması gerekiyor. 45