DİZİN. Elinizdeki broşürün son bölümünde bu metin içerisinde karşılaşacağınız tıbbi ve bilimsel terimlerin açıklandığı sözlük bulunmaktadır!
|
|
- Irmak Alkan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÇÖLYAKLA YAŞAMAK
2 DİZİN 1 Çölyakla yaşamak 04 2 Çölyak nedir? 06 3 Çölyaklı mı doğarsınız yoksa sonradan mı olursunuz? 09 4 Çölyak kendini nasıl gösterir? 10 5 Çölyakın klinik türleri nelerdir? 12 6 Çölyak hastalığı nasil teşhis edilir? 14 7 Çölyak hastalığı nasil tedavi edilir? 16 8 Hangi türde yiyeceklere izin verilir? 18 9 Glutensiz beslenmenin faydaları nelerdir? Sağlıklı beslenme neleri içerir? Mutfakta alınması gereken önlemler nelerdir? Schär kimdir? Schär ın hizmetleri? 37 Terimler sözlüğü 38! Elinizdeki broşürün son bölümünde bu metin içerisinde karşılaşacağınız tıbbi ve bilimsel terimlerin açıklandığı sözlük bulunmaktadır!
3 ÇÖLYAKLA YAŞAMAK Hastalığın teşhisi üzüntü yaratabilir. Birçok hasta beslenmeye getirilen sınırlama ve yasaklamalar konusunda endişelenebilir. Ancak bu endişeler gereksizdir. Bir çölyaklı olarak yaşam, bazı kurallara uymak anlamına gelse de yoğun ve keyifli olarak sürdürülebilir. Çölyaklı bir kişinin yaşam kalitesinden ödün vermesine gerek yoktur! 1 Çölyak teşhisinin konması daha iyi bir yaşama giden büyük değişikliklerin başlangıcıdır. Öncelikle, yalnız glutensiz beslenmeye geçiş yaparak ve ilaç tedavisi olmadan, semptomlar yıllardan beri süregeliyor olsa da hastalar kademeli çözüm yaşarlar. Sağlık belirtilerinin geri dönüşü kendini sadece kilo kaybı veya karın bölgesindeki şişlik gibi sıkıntılı sorunların kaybolmasında göstermekle kalmaz aynı zamanda psikolojik ve fiziksel sağlıkta da genel bir yükseliş gösterir. Özellikle ruh hali, konsantre olabilme ve kas niteliğinde fark edilebilir iyileşme kaydeder. Bu faydaları fark edebilmek için çölyaklıların ilk başta alışık olmadıkları bir tedaviyle yaşamayı öğrenmeleri gerekir. Ekmek ve makarna gibi çoğu toplumda simgesel değeri olan yemekleri menüden çıkartmak çok büyük bir düzen değişikliğidir. Bununla beraber, konulan bu beslenme yasağının olumsuz etkisi bilgi ve yaratıcılıkla giderilebilir. Yaratıcılık kullanarak insan çölyak beslenmesinde izin verilen bir dünya dolusu yiyecek çeşidi keşfedebilir. Bunlar hem doğal olarak glutensiz olan gıdalar hem de özel gıda endüstrilerinin her geçen gün artan çeşitlilikte sunduğu gıdalardır. Bilgilendirme, ki bu broşürün amacı buna katkıda bulunmaktır, çölyaklıların günlük hayatlarında karşılaşabilecekleri küçük sorunların üstesinden daha kolay gelmesine yardımcı olur. _ Prof Carlo Catassi Ana ve Çocuk Bilimi Bölümü, Università Politecnica delle Marche, İtalya Çölyak Araştırma Merkezi, University of Maryland, Baltimore, ABD
4 yulaf 2 ÇÖLYAK NEDİR? Buğday arpa Çölyal glütene karşı kalıcı hassasiyet durumudur. çavdar Glüten buğday, yulaf, arpa, çavdar ve kamut gibi diğer tahıllarda bulunan bir proteindir. Genetik olarak eğilimli olan herhangi yaştaki deneklerin glüten içeren gıdalardan çok az miktarda yemesi dahi ince bağırsakta bağışık bir tepkiyi tetikler ve kronik iltihaba sebep olur. Bu da nihai olarak bağırsak villüslerinin yok olmasına neden olur. Bu süreçte insandan insana değişen çeşitli semptomlar vardır. Sağlıklı bir kişinin bağırsak duvarı villüsler ve mikrovillüslerle kaplı olup bunların işlevi besinlerin emilmesine yardımcı olmak üzere bağırsağın yüzey alanını arttırmaktır. Ancak çölyak hastalarında bu villüsler büyük oranda azalır ve bağırsağın mukoza zarı zarar görür. Yüzey alanındaki azalmadan dolayı protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve mineral gibi besinlerin emilmesi engellenir, bu da kötü beslenmeye ve işlev kaybına sebep olur. Glüten enteropatisi dünya çapında rastlanan en sık alerjilerden biridir. Nüfusun çoğunluğunu Avrupa kökenli insanların oluşturduğu ülkelerde (Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika ve Avustralya) yaklaşık her 100 kişiden biri bu durumdan etkilenmektedir. Yüksek miktarlarda buğday tüketilen Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Hindistan gibi gelişmekte olan bölgelerde benzer bir sıklıkta görüldüğü bildirilmiştir. Glüten nedir? Glüten buğday, yulaf, arpa, çavdar ve kamut gibi bazı tahıllarda bulunan bir protein maddesidir. Glütenin çok az besin değeri bulunur. Aslında bu proteinin asıl işlevi, unun bağlanmasını sağlayarak ekmeğin pişmesine olanak tanıyan bir yapıştırıcı araç olarak işlev görmesidir.
5 Buğday ÇÖLYAKLI MI DOĞARSINIZ YOKSA SONRADAN MI OLURSUNUZ? Yulaf Çölyak hastalığının çeşitli kalıtımsal ve çevresel etkenlerin sebep olduğu karmaşık bir patolojisi vardır. çavdar Arpa kamut Genetik faktörler Çölyak hastalığının aile içinde görülmesi genetik bir bileşeni olduğunu göstermiştir. Çölyaklıların aile fertlerinin bu hastalığa yakalanması genel nüfusa oranla yaklaşık on kat daha olasıdır. Ancak genetik yatkınlığa katkıda bulunan genlerin hangileri olduğu günümüzde tamamiyle bilinmemektedir. En anlaşılan etmenler organizmaya yabancı olan molekülleri tanıyan genlerin bileşimi olan insan lökosit antijeni (HLA) sistemine aittir. HLA-DQ2 ve/veya DQ8 genotürleri çölyaklıların büyük bir çoğunluğunda (en az yüzde 95 inde) bulunmaktadır. Ancak HLA-DQ2/DQ8 in tek başına var olması bu hastalığın varlığına işaret etmez. Aynı genler sağlıklı deneklerde de yüksek oranda (genel nüfusun yüzde 20 ile 30'unda) bulunmaktadır. Çevresel faktörler Çölyak hastalığını çevresel unsuru beslenme sırasında glütene maruz kalınmasıdır. 3
6 4 ÇÖLYAK KENDİNİ NASIL GÖSTERİR? Çölyak hastalığının semptomları değişkendir. Bazı durumlarda etkilenen kişinin hiçbir semptomla karşılaşmaması mümkündür. En genel belirtiler ishal, kilo kaybı ve genel zayıflama, karın bölgesinde şişme ve ağrı, kusma ve çocuklarda büyüme gecikmesidir. Diğer semptomlar kendilerini kansızlık, kemik erimesi, anormal adet kesilmeleri ve vitamin ya da mineral eksiklikleri gibi bağırsak dışında da gösterebilir. Bazı semptomlar bu hastalıkla ilgili olan patolojilerden kaynaklanabilir. Çölyak hastalığı kendini her zaman aynı şekilde göstermez, ancak çeşitli klinik biçimleri vardır ve bunların teşhis aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Çölyak hastalığının çeşitli klinik belirtileri belirgin mide ve bağırsak semptomlarıyla ortaya çıkan tipik vakalar olarak, ki bu vakalar bugün azınlıktadır, ve semptompları belirgin olmayan kolit ( spastik kolon olarak da bilinir) ya da oral tedaviye dayanıklı demir eksikliği gibi daha sık rastlanan tipik olmayan vakalar olarak ayrılabilir. Ayrıca, bariz semptomların bulunmamasına rağmen risk altında olan deneklerde (örneğin çölyaklıların aile bireyleri veya serolojik taramaya tutulan şeker hastaları) bazen teşhis edilen sessiz biçimler de bulunur. Böyle durumlarda semptomların bariz yokluğu hatalı yönlendirmeye neden olur ve tedavi başladıktan sonra hastanın genel sağlığında belirgin bir iyileşme fark edilir. Son olarak, çölyak hastalığıyla ilgili olabilecek dermatit herpetiformis, aftöz stomatit, diyabet, osteoporoz, üreme bozukluğu, tiroid bezi iltihabı, alerjiler, gıda intolaransı ya da nörolojik patoloji gibi bağırsak dışı şikayetlere sahip olan bazı hastalarda bu hastalığın varlığından şüphe edilir. Bazı bireysel durumlarda - ki bu durumların azlığı sevindiricidir - çölyak hastalığı daha başlangıçta ülser jejunoileitis veya bağırsak lenfoması gibi ciddi komplikasyonlarla varlığını belirtir
7 ÇÖLYAKIN KLİNİK BİÇİMLERİ NELERDİR? Çölyak hastalığı varlığını dört şekilde belli eder. 5 Tipik çölyak hastalığı Tipik olmayan çölyak hastalığı Sessiz çölyak hastalığı Potansiyel çölyak hastalığı Çölyak hastalığının tipik biçimleri erken yaşlarda, genelde sütten kesilmeden sonraki birkaç ay içinde ve bağırsakların kötü emişi semptomlarıyla başlar: kronik ishal, büyüme gecikmesi, iştah kaybı, kusma ve bağırsak şişmesi ( şişik karın ). Çölyak hastalığının tipik olmayan biçimleri baskın olarak demir eksikliğine bağlı kansızlık, karaciğerde transaminaz artışı, tekrar eden karın ağrıları, diş minesinin gelişmemesi gibi bağırsak ve mide semptomları olarak veya okul çağı çocuklarda boyun kısa kalması şeklinde kendilerini geç gösterir Çölyak hastalığının sessiz biçimleri sağlıklı görünen deneklerin muayenesinde şans eseri teşhis edilir. Çoğu vaka sadece görünürde sessizdir; tedaviden sonra denekler psikolojik ve fiziksel sağlıklarında fark edilir iyileşme olduğunu bildirmektedir. Vakalar pozitif serolojik işaret gösteridiği halde normal bağırsak biyopsisi gösteriyorlarsa potansiyel veya gizli olarak tanımlanır. Gizli çölyak hastalığına sahip olan hastalar eğer kısıtlanmamış bir beslenmeye devam ederlerse zaman içinde tam gelişmiş bağırsak yarası oluşabilir. Çölyak hastalığının sık görülmeye başlayan bir biçimi de sinsi olanıdır, otoimmün patoloji (özellikle insüline bağlı şeker hastalığında ve guatrda), sendromik patoloji (Down sendromu, Turner sendromu ve Williams sendromu), veya serum immunpglobulin eksikliğine (IgA) sahip olan deneklerde görülür
8 Resimler: normal villüs, körelmiş villüs (II. Aşama), körelmiş villüs (III.c aşama) ÇÖLYAK HASTALIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR? Çölyak hastalığıyla ilgili olan semptomların bulunduğu durumlarda, glüten entoleransının ilk teşhisi sadece kan testiyle öğrenilebilir. Ancak daha kesin bir teşhis ise, sadece bağırsak biyopsisiyle elde edilebilir. Bu işlemde ince bağırsaktan doku örneği alınır ve histoloji incelemesine tabi tutulur, bu da bağırsak villüsünün olası körelmesini ortaya çıkarır. Kan testleri Bazı kan testleri çölyak hastalığı şüphesini doğrulayabilir. Bunların arasında başlıca olarak son derece güvenilir ve otomatik IgA sınıfı antitransglutaminaz antikorları (antitg) testi bulunur. Aynı derecede etkin ama daha az yaygın bir test ise anti-endomysial antikor testidir (EMA). IgA ve IgG sınıfı antigliadin antikorları (AGA) Bağırsak biyopsisi Kan testlerinin pozitif çıktığı durumlarda bir sonraki adım, ince bağırsaktan endoskop aracılığıyla bir doku örneği alınıp incelenmesi işlemi olan bağırsak biyopsisinin yapılmasıdır. Bağırsak zarında değişiklik (villüsün körelmesi ve lemfosit lezyonunda artış) meydana geldiğine dair belirtiler bulunursa çölyak hastalığının kesin 6 testleri özellikle üç yaşın altındaki çocuklarda sonuç vermekte- teşhisi konur. dir. AGA-IgG deki münferit bir değişiklik serum IgA eksikliği olan çocuklar haricinde genellikle teşhis etme yeteneğine sahip değildir
9 ÇÖLYAK HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR? Sıkı bir glutensiz diyet tek etkili tedavi yöntemidir. 7 çölyaklı hastaların klinik semptomlarının ortadan kalkması, test sonuçlarının normalleşmesi ve bağırsak mukoza zarının normal yapısına dönüşüyle, sindirim sisteminin sağlıklı duruma gelmesini garantileyen tek etkin tedavi yöntemi, sıkı bir glüten içermeyen bir diyetin uygulanmasıdır. Çölyak hastalığının tedavisinde, daha az bilinen çeşitler de dahil olmak üzere, tüm buğday türevlerini içeren yiyecekler diyet harici tutulur. Az miktarda glütenin bile zarar verebileceğini göz önünde bulundurmak çok önemlidir. Çeşitli ürünler içerisinde glütene rastlamak mümkün olduğu için marketteki gıdaların içeriklerine dikkatlice bakılmalıdır. Diyet tedavisi çölyaklılara özel ürün yelpazesinin (ekmek, makarna, bisküvi, pizza hamuru ve fırında pişirme unu dahil) mevcut olması sayesinde kolaylaşmıştır. Bunların kolayca tanımlanabilmesi için bu ürünler glüten içermediğini garantileyen bir işaret olan üzeri çizilmiş tahıl sapı sembolü taşırlar
10 Hangi türde yiyeceklere izin verilir? Glutensiz yiyeceklerin uluslararası sembolü Riskli yiyecekler Bazı yemekler sadece glutensiz olduklarına emin olunduktan Glüten içermeyen gıdaların tanımlanması Güvenli yiyecekler veya glüten içermeyen yiyecekler sonra tüketilebilir. Yine de bunlar yüzde yüz güvenli kabul edilmezler. Icindekiler listesinde glüten Avrupa Birliği etiketleme direkti- ani bir tahrişe sebep olmaz ama Glüten içermeyen ve herhangi bir bulunmamasına rağmen üretim fini uygulamaya başladığından bu kalıcı iltihap riskinden dolayı kısıtlama olmadan tüketilebilecek sürecinde kontamine olmuş ola- yana riskli yiyecekleri tanım- uzun vadeli olarak zararlı olabilir. bir çok yiyecek bulunmaktadır. bilirler. Riskli yemeklerin içinde lamak kolaylaşmıştır.. Direktif, Bu yüzden diyete sadık kalınması Bunların arasında pirinç, mısır, hazır çorbalar, sosis, soya sosu, et gıda üreticilerinin ürünlerindeki çok önemlidir..bununla birlikte, patates, bakliyat, kara buğday, tatlandırma karışımları, şeker ve en ufak glüten varlığını bildirme- glüten fobisine ya da aşırı beslen- manyok, tapyoka, ve kestane tatlılar, dondurma, nişasta, mal- lerini şart koşmaktadır. Genellikle me kaygısına girmeye hiç gerek gibi çeşitli nişasta tipleri, süt ve todekstrin, glikoz şurubu ve malt çok az miktarda glütenin biline- yoktur. süt ürünleri, et, balık, yumurta, bulunur. rek ya da bilinmeden tüketilmesi bitkisel yağlar, sebze ve meyve bulunur. Ayrıca özellikle çölyak Yasak yiyecekler hastalarının beslenmelerine yöne- Beslenmeden tamamen çıkarıl- lik geniş bir hazır gıda yelpaze- ması gereken besinler arasında 8 si (ekmek, makarna, bisküvi ve tahıl dahil) bulunmaktadır. Bu tür yiyeceklerin kutusunda glüten olmadığını garantileyen üzeri kamut, arpa ve çavdar da dahil olmak üzere buğday ve diğer bazı tahılların türevlerini içeren yiyecekler bulunur. Genellikle glü- çizilmiş bir tahıl sapı sembolü tenle kontamine olduğu için yulaf bulunur. önerilmemektedir
11 Güvenli, riskli ve yasak yemekleri tanımayı ve yönetmeyi kolaylaştırmak amacıyla aşağıdaki tablolarda pratik bir rehber sunulmuştur. Tahıllar Meyve Güvenli Riskli Yasak Güvenli Riskli Pirinç Mısır Keçiboynuzu Kestane Kara Buğday Darı Susam Tapyoka Manyok Patates Mısır çevirmesi Şişirilmiş pirinç Paketlenmiş patates cipsi Buğday Buğday nişastası Yulaf Arpa Çavdar Bulgur, kuskus Yukarıda belirtilen tahılların kepekleri Arpa maltı Tüm taze ve dondurulmuş meyve türleri Tüm yağlı meyve türleri (zeytin, avokado, kabuklu yemiş, çekirdek, vs.) Şuruplu meyve Una bulanmamış kurutulmuş veya suyu alınmış meyve (kuru erik, hurma, incir, üzüm, vs.) Sebze Şeker kaplı meyve Yasak Una bulanmış kuru meyve Darı Kara Buğday Yukarıda belirtilen tohumlardan yapılan müsli, kahvaltı gevreği, makarna, tatlı veya ekşi fırında pişirilmiş gıdalar Güvenli Tüm sebzeler (çiğ, pişmiş ve kurutulmuş) Tüm dondurulmuş sebzeler Tüm konserve sebzeler (yağda, sirkede, salamura, tuzda, vs.) Bakliyat, taze veya konservede (nohut, bezelye, fasulye, acı bakla çekirdeği, mercimek, soya fasulyesi) Riskli Koyultucu içeren sebze bazlı olarak hazırlanmış yemekler Yasak Sebze bazlı olarak hazırlanmış yemekler ya da tahıllı karışımlar Ekmeğe, una bulanmış ya da hamura bulanmış sebzeler, Buğday ve/veya türevlerini içeren dondurulmuş sebzeler (Kızarmış Patates veya mantar gibi) 20 21
12 Süt ürünleri Et, balık ve yumurta Güvenli Riskli Yasak Güvenli Riskli Yasak Taze ve Pastörize süt Doğal yoğurt Taze ve Pastörize krema Taze peynir Süt bazlı olarak hazırlanmış içecekler (Milk shake) Meyveli yoğurt Krem şanti Koyu krema ve puding Dilimli peynir Sürülebilir eritilmiş peynir Damarlı peynir ve küf derili peynir (Camambert gibi), Rokfor Malt, tahıl veya bisküvili yoğurt Peynir bazlı hazır gıdalar Taze ve dondurulmuş her tür et ve balık (ek malzemesiz) Konserve balık: doğal, yağda, füme veya dondurulmuş Yumurta Dilimlenmiş soğuk et ve sosisler: havayla kurutulmuş tuzlanmış sığır eti, salam, vs. Konserve et Et bazlı veya balık bazlı hazır soslar Et bazlı veya balık bazlı hazır gıdalar veya önceden pişirilmiş gıdalar Ekmeğe veya una bulanmış ya da glütenli un içeren soslarla pişirilmiş et veya balık Önceden pişirilmiş dondurulmuş balık (surimi veya imitasyon yengeç) 22 23
13 İçecekler Tatlılas Güvenli Riskli Güvenli Riskli Yasak Karbonatlı içecekler (kola, portakallı gazoz, vs.) Alkolsüz veya diyet içecekler Çay, Kahve, Meyve suları ve nektarları Alkollü içecekler: beyaz, roze ve kırmızı şarap; köpüklü şarap ve şampanya; grapa; konyak; brendi, rom, tekila, Calvados, genel olarak alkollü içecekler (yasak olarak listelenenler hariç) İçecek ve buz şurupları Sıcak çikolata ve çay hazır karışımları Sıvı beslenme takviyecileri Lif eklenmiş meyve suları Bira Cin Yasak Bal Şeker Pasta kaplama şekeri veya şekerci şekeri Çikolatalı gofretler, kutulanmış çikolatalar ve sürülebilir çikolata Kakao tozu, kakao ezmesi Dondurma, dondurma çubukları ve buzlar Tatlılar veya sert şekerler, çiklet, jöle,, şekerli bademler Suni tatlandırıcılar Tahıllı çikolata Arpa veya arpa maltı içeren hazır kahve veya kahve yerine geçenler Yulaflı içecekler 24 25
14 9 Reçel Güvenli Çiğ meyan kökü Maya özü, yaş ve dondurulmuş kuru maya Yağlar ve çeşniler Güvenli Tüm bitkisel yağlar Bitkisel margarin Tereyağı, Katı yağ Sirke, balsamik sirke Tuz ve karabiber Otlar Baharatlar Muhtelif Riskli Kabartma tozu Hazır soslar Bulyon küpler veya et suyu, Et suyu karışımları Ot veya baharat karışımları Tat vericiler Ekşi ekmek Riskli Yasak Yasak GLÜTENSİZ BESLENMENİN FAYDALARI NELERDİR? İlk etkisi klinik semptomların durmasıdır. Beslenmenin başlangıcında klinik semptomlar yok olur, antikor testleri normalleşir ve bağırsak zarının normal yapısı geri gelir. Tipik semptomlara sahip deneklerde tedavinin etkileri şaşırtıcıdır: birkaç gün içinde ruh hali ve iştahta fark edilir bir iyileşme olur ve bunun devamında ishal iyileşir ve çocuklarda da büyüme devam etmeye başlar. Ayrıca, kemik erimesi veya demir eksikliği kansızlığı gibi metabolizma rahatsızlıkları da kademeli olarak yok olmaya meyilli olur. Eğer beslenme düzenine özellikle ilk zamanlarda başlanırsa, uzun vadeli sorunların oluşma riski en aza indirilir, ancak ilgili otoimmün rahatsızlıklarının olasılığını yok etmez. Bunların içinde, genellikle ergenlikte ve özellikle kadınlarda görülen bir hastalık olan otoimmün guatrı (Hashimoto nun guatrı) bulunur. Glutensiz beslenmenin faydaları: _bağırsak normale döner _besinler organizma tarafından emilir ve kullanılır _kaybedilen kilo geri alınır _psikolojik ve fiziksel sağlık yeniden kazanılır 26 27
15 SAĞLIKLI BESLENME NELERİ İÇERİR? Beslenme sağlığının yapı taşları. 10 Yağlar Meyve ve sebzeler: Günde 5 defa Bu yiyecekler lif, A vitamini, C vitamini, diğer vitamin ve minerallerin kaynağıdır. Bu grupta ayrıca taze bakliyatlar da bulunmaktadır. Her gün 3 porsiyon sebze ve 2 porsiyon meyve tüketilmesi önerilir. Tahıllar ve patates: Her öğün Glutensiz ekmek, makarna, tahıl, patates ve pirinç nişasta biçiminde önemli karbonhidrat ve lif kaynaklarıdırr ve hazır enerjiye dönüşürler. Gün içindeki her öğünde bu gıdalardan en az birini tüketin. Et, balık, bakliyat ve yumurta: Günde bir defa 1-2 porsiyon et, balık ve yumurta: tercih edilen türler yağsız sığır eti, tavuk, balık ve yumurtanın haftada 2-3 kez tüketilmesidir. Bu yiyecekler kalıntı unsurları, protein ve B vitaminleri sunmaktadır. Bu grupta ayrıca kuru bakliyatlar da bulunmaktadır (fasulye, nohut, kurutulmuş bezelye ve mercimek). Süt ürünleri: Her gün Süt, yoğurt ve peynir gibi süt ürünlerinde bol protein ve B2 vitamini bulunur ve vücudu kalsiyumla beslerler. Her birinden günde 120'şer gr 1-2 porsiyon tüketilmesi önerilir, ve tercihen az yağlı çeşitler önerilir. Yağlar ve çeşniler; Her gün: ama ölçülü olarak 1-3 porsiyon yağ: tercih edilenler bitkisel kaynaklı olanlardır (özellikle sızma zeytinyağı), yine de hayvansal yağlar (tereyağı, krema) kullanılabilir. Bunlar yağ asitlerinin ve emilişe yardımcı olan yağda eriyen vitaminlerin (A,D,E,K) kaynağıdır. Süt, yoğurt, peynir, ekmek, tavuk, balık, bakliyat, yumurta Meyve ve sebze Glutensiz ekmek, makarna, pirinç, mısır, patates Doğru beslenme için faydalı öneriler İlave öneriler: _ günde en az 1-2 litre su için. Önerilen içecekler arasında maden suyu, sulandırılmış meyve ve sebze suları ve şekersiz bitki ve meyve çayları bulunur _ yemekleri sağlıklı hazırlayın ve yağ eklemekten kaçının (kavurma, haşlama, buğulama veya sote yapmayı deneyin) _ yavaş yiyin, iyi çiğneyin ve yemeğin tadını alın _ tuzdan çok taze baharat kullanın _ alkolü tutarlı bir şekilde tüketin _ şekeri az kullanın _ bir tarife göre yemek yaparken sadece glutensiz içerik kullanın _ glütenli yiyeceklerin bulaşmasını engelleyin _ düzenli olarak egzersiz yapın 28 29
16 30 31
17 MUTFAKTA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR? Glutensiz güvenli bir öğün nasıl hazırlanır. Glutensiz olmaya yatkın içerik seçin. Çölyak kurumları tarafından önerilen ürünlerin listesine başvurmak yardımcı olabilir. _ Yemeğe asla una bulanmış ya da yasak yiyeceklerle temas etmiş ve yıkanmamış alet edevatla (kap, kepçe, süzgeç, tencere, vs.) dokunmayın. _ Yiyecekleri tezgah, fırın tepsisi, fırının tabanı, sıcak tabak veya ızgara gibi kontamine olmuş yüzeylere koymayın. Çalışmaya başlamadan önce her şeyi iyice temizleyin. _ Unla veya galeta unuyla kaplanmış yiyeceklerde kullanılmış olan yağı tekrar kullanmayın. Glütenli makarna pişirmede kullanılmış olan suyu tekrar kullanmayın. _ Kontamine olmuş tabak ve yüzeylerde yağlı kağıt veya alüminyum folyo kullanın
18 SCHÄR KİMDİR? Schär glutensiz gıdaların üretimi üzerine uzmanlaşmış olan bir şirkettir. Schär şirketi 20 yılı aşkın bir süredir glutensiz gıdalar üretmektedir. Bu süre zarfında Avrupa piyasalarında bu sektörde lider konumuna gelmiştir. Şirketin ana hedefi, çölyak hastalığına sahip olan insanların günlük gıda tüketimleri için gerekli olan glutensiz gıdaları sürekli olarak geliştirmektir. Yoğun araştırmalar sayesinde Schär ürünleri yüksek ve sürekli kalite seviyesi sunmakta ve çölyak beslenmesi için çeşitlilik sağlamaktadır
19 13 SCHÄR ın HİZMETLERİ? Dr. Schar müşterilerine destek verme ve çölyak hastalığı ve glutensiz beslenmeyle ilgili değerli bilgiler, öneriler ve yenilikleri sağlama çabasında düzenli olarak yeni fikirler ve girişimler oluşturmaktadır. Bunların arasında şunlar bulunur: _ glutensiz beslenmeyle ilgili bilgi ve öneriler ve glütenle yemek pişirme tarifleri ve önerileri _ Dr. Schär ın takımından kişiselleştirilmiş bedava konsültasyon (ingilizce): info@schaer.com _ yararlı ve ilginç haberler için bağlantınız: Maskot Milly nin bulunduğu çocuklara özel İnternet sayfası çölyak hastalığını ve doğru beslenmenin kurallarını oyuncu bir dille açıklamaktadır. Çocuklar resimleri boyayabilmekte ve isterlerse Milly anahtarlık siparişi verebilmektedir
20 TERİMLER SÖZLÜĞÜ kansızlık kandaki hemoglobin (Hb) seviyelerinin düşmesiyle tanımlanan bir rahatsızlık. Kansızlığın en yaygın sebeplerinden biri demir eksikliğidir, çünkü Hb nin sentezi için bu mikro besine gerek duyulmaktadır. antikor a bakteriyel, virüs, veya sindirim kaynaklı yabancı proteinlere özel olarak tepki gösterme (genelde savunma işleviyle) kabiliyetine sahip bir protein molekülüdür. antiendomysial antikorlar (EMA) Endomizium adı verilen doku bileşenine yönelen A sınıfı antikorlar. Genellikle aktif aşamada olan çölyaklı deneklerin kanında bulunurlar. antigliadin antikorlar (AGA) Glütenin gliadin bileşenine yönelik A ve G Sınıfı antikorlar. Çoğunlukla aktif aşamada olan çölyaklı deneklerin kanında bulunurlar. Özgüllükleri, özellikle IgG ninki, anti-ttg ve EMA'dan daha az değildir. antithyroglobulin antikorlar Bu antikorlar tiroidde bulunan bir protein olan thyroglobuline yöneliktir. Varlıkları otoimmün guatrın (Hashimoto guatrı) olası teşhisini gösterir. anti-tiroit peroxidase antikorlar Bu antikorlar tiroidde bulunan bir protein olan tiroit peroksidaza yöneliktir. Varlıkları otoimmün guatrın (Hashimoto guatrı) olası teşhisini gösterir. anti-transglutaminase antikorlar (anti-ttg) Transglutaminaz enzime yönelen A sınıfı antikorlar. Genellikle aktif aşamada olan çölyaklı deneklerin kanında bulunurlar. otoimmün patolojiler hastaların patolojik bağışıklık tepkilerinin kendi dokularına ve/veya organlarına yönelik olduğu hastalıklar (otosaldırı). biyopsi dokunun optik bir mikroskopla yapısal incelemesi gibi çeşitli testlere tabi tutmak amacıyla bir doku parçasının alınması işlemi. kan sayımı testi kandaki alyuvar, akyuvar ve pıhtı hücreleri gibi hücrelerin sayıldığı testtir. dermatit herpetiformis dirsek ve diz gibi karakteristik bölgelerdeki kaşındırıcı cilt lezyonlarıyla tanımlanan bir hastalıktır. Çölyak hastalığının olası klinik belirtilerinden biridir. şeker hastalığı pankreasın beta hücrelerinin yok olması ve bunun insulin salgılama eksikliğine ve şekerlerin metabolizmalarındaki önemli değişikliklere sebep olmasıyla tanımlanan bir hastalıktır. Down sendromu tüm hücrelerde ekstra bir kromozomun (trisomy 21) bulunmasıyla tanımlanan rahatsızlık. Zihinsel gerilik ve tipik yüz özellikleri, kalp sorunları ve tümör riski gibi diğer klinik belirtilerle ilişkilidir. enteropati bağırsak mukoza zarının lezyonu epidemioloji hastalıkların sıklıklarını ve onlarla ilişkili risk faktörlerini inceleyen tıp dalı. epitel dış ortamı (örn. bağırsak lümeni) iç ortamdan ayıran bir bariyer oluşturan hücre katmanı. Tüm organlarda bulunur. gen proteinin düzenli üretilmesi bilgilerini içeren nükleit asitler dizininden oluşan DNA parçası. genotür bir organizmadaki bir ya da daha fazla konumda bulunan genetik yapı. gliadin glütende bulunan bir protein kesimi. Çölyaklıya zehirli olan birçok peptid içerir. Hashimoto guatrı tiroitin otoimmün hastalığı. İleri safada genellikle bu salgı bezi (hiptiroidism) tarafından üretilen hormonların azalmış senteziyle ilişkilendirilir. hepatik transaminaz karaciğer hücrelerinde bulunan enzimler. Transminaz seviyelerindeki yükseliş karaciğer hasarı bulunduğunu gösterebilir. HLA sistemi 6. kromozomda bulunan genler bileşimi. Bağışıklık tepkisi için önemli rol taşıyan proteinlerin sentezi için büyük önem taşımaktadır. hipoplazi bir doku ya da organın engellenmiş gelişimi IgA Hem kan hem de mukoza salgılanmasında bulunan A sınıfı antikorlar (veya immünolobulinler) intraepithelial limfositler immünolojik savunma tepkileriyle ilgili olan ve bağırsak mukoza zarının epitelial zarında bulunan hücreler. laktoz sütte bulunan bir glikoz ve bir galaktoz molekülünden oluşan ana şeker kötü emilim sindirme işlemlerindeki eksiklik ya da bağırsak mukoza zarındaki lezyondan dolayı besinlerin emilmesindeki azalma. kötü beslenme yetersiz besin ve kalori alımının sebep olduğu hastalık. Yağ ve kas kütlesinin azalmasıyla kilo kaybının meydana gelmesiyle tanımlanır. maltodeksrin nişastaların kısmi sindiriminden türeyen bir bileşik. kemik erimesi Kemikte mineral ve protein kaybının neden olduğu kemik 38 39
21 yoğunluğu azalması serolojik işaretler varlıkları incelenen patolojinin teşhisinin göstergesi olan kanda bulunan ölçülebilir bileşikler. tiroit hormonları Tiroit uyarıcı hormonun (TSH) pituiter bezinin salgılamasına karşılık olarak tiroit tarafından üretilen hormonlar (FT3 ve FT4). transglutaminaz bağırsak mukoza zarı da dahil olmak üzere birçok dokuda bulunan bir enzim. Çölyaklıya zehirli olan glütende bulunan peptidlerin etkinleştirilmesinde rol oynar. Turner sendromu kadınlarda iki X kromozomundan birinin (genotür XX yerine X0) hiçbir hücrede bulunmamasıyla tanımlanan hastalık. Yumurtalık bozukluğu, kısa boy ve karakteristik yüz ifadeleriyle ilişkilendirilir. ülger normal şartlarda bağırsak mukoza zarında bulunan parmak şeklinde olan anatomik yapılar. ülger körelmesi bağırsak ülgerindeki düzleşen ve tam körelmede tamamen yok olan patolojik değişimler. Williams sendromu tipik yüz ifadeleri, kalıtımsal kalp hastalığı vakalarının daha sık görülmesi ve değişken derecede zeka geriliği ile tanımlanan genetik hastalık. zonulin çeşitli hücre türleri tarafından üretilen düzenli bir proteindir. Bağırsak duvarı seviyesinde zonulinin işlevi hücreler arası kesimlerdeki bağırsak geçirgenliğini düzenlemektir. Pulu lütfen buraya yapıştırınız. Solida Sağlık Ürünleri İç ve Dış Tic Ltd. Şti Samandıra Cad. No: 28 Büyükbakkalköy Maltepe İstanbul EVET, ÜCRETSİZ HEDIYE PAKETİNİ İSTİYORUM! 40 41
22 STR07 Evet, ücretsiz hediye paketini istiyorum! Aile başına sadece bir deneme paketi ayırtılabilir. Adı Daha çok online mısınız? O zaman bizi sitemiz da ziyaret ediniz. Soyadı Adres Kişisel veri koruma Ücretsiz abonman bilgi paketimizi (dergimiz Your Life, ürün kataloğu ve/ veya tarif defterinden ibaret) devamlı size gönderebilmemiz için bize ilettiğiniz kimlik bilgileriniz Dr. Schär GmbH/s.r.l tarafından gerek kağıt üzerinde gerekse elektronik olarak kullanılacaktır. Bize kesin onayınızı vermek istediğinizde, elektronik Newsletter i alacaksınız ve piyasa araştırmalarına katılacaksınız. Verilerinizin işleme tabi tutulması ile ilgili olarak tarihli ve 196 sayılı kanun hükmündeki italyan kararnamesinin 7. maddesinde belirlenen haklara sahipsiniz. Yasal yönergeler nedeniyle olası iletmenin dışında verilerinizi şirketimizin faaliyetleri ile bağlantılı hiç bir fonksiyonu olmayan üçüncü kişilere iletmeyeceğimiz konusunda garanti veririz. Bu veriişlemin sahibi Dr. Schär GmbH/s.r.l. dir, dahili yetkili sorumluyu ve sorumluların tam listesini web sitemizde bulabilirsiniz ya da telefon, faks veya elektronik posta yoluyla doğrudan şirketimizden isteyebilirsiniz. Bu kuponu doldurup, yollayarak yukarıdaki işlemle ve aşağıdaki noktalarla (eğer isteniliyorsa, lütfen işaretleyiniz) ilgili kesin ve hür onayınızı vermiş oluyorsunuz: Posta Kodu Sehir Ülke Tel Ben Gluten- Buğday içermeyen ürünler Laktoz- Süt içermeyen ürünler satın alıyorum Ben Doktorum/ Beslenme Terapistiyim Tüccarım Diğer Elektronik Newsletter Piyasa Araştırması Çölyak (gluten alerjisi) ile ilgili bilgilerle ilgileniyorum Alerji ile ilgili bilgilerle ilgileniyorum Doğum tarihim İmza Erkek Kadın Metin: Prof. Carlo Catassi, Dr. Schär, Conzepta Konsept ve tertip: Conzepta Fotoğraflar: DPI, Lukas Dostal, Dr. Schär Baskı: Athesia 42 43
23 Dr. Schär S.r. l., Winkelau 9, Postal (BZ), Italy STR05
neden az yağlı az kolesterollü diyet?
neden az yağlı az kolesterollü diyet? DYT-YRD07 Rev / 2 Yürürlük Tarihi / 30.12.2005 Rev Tarihi / 17.18.2012 neden az yağlı az kolesterollü diyet? Kolesterol insan vücudunda doğal olarak bulunan yağa benzer
Detaylı1 gr yağ: 9 kilokalori, 1 gr protein ve karbonhidrat: 4 kilokalori, 1 gr alkol 7 kilokalori verir.
Doğru beslenme için karbonhidrat, yağ ve proteinler belirli oranlarda belirli miktarlarda düzenli olarak alınmalıdır. Alınan kalori verilen kaloriden fazla olduğu zaman kilo alımı başlar. Her gün yenilen
DetaylıÇÖLYAK HASTALIĞI NEDİR? Çölyak hastalığı, ince bağırsağa hasar veren yiyeceklerin alımı ile besin emilimini bozan sindirim sistemi hastalığıdır.
ÇÖLYAK HASTALIĞI NEDİR? Çölyak hastalığı, ince bağırsağa hasar veren yiyeceklerin alımı ile besin emilimini bozan sindirim sistemi hastalığıdır. Çölyak hastalığı olan kişiler için; BUĞDAY, ARPA, ÇAVDAR
DetaylıÇÖLYAK HASTALIĞI (GLUTEN ENTEROPATİSİ) ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ
ÇÖLYAK HASTALIĞI (GLUTEN ENTEROPATİSİ) ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ ÇÖLYAK NEDİR? Çölyak hastalığı, bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
DetaylıGİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları
SAĞLIKLI BESLENME GİRİŞ Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi Ana Gıda Grupları Meyve ve Sebzeler Hububat ve Bakliyat Süt ürünleri Nişasta, Şeker ve Yağlar Vitaminler ve Mineraller
Detaylıgereksinimi kadar sağlamasıdır.
Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar
Detaylı4.Sınıf Fen Bilimleri
Fen Bilimleri Adı: Soyadı: Numara: Besinler ve İçerikleri Canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için yedikleri ve içtikleri maddelere besin denir.canlılar büyüyüp gelişmek, üremek ( çoğalmak ) ve solunum
DetaylıDiYABET VE BESLENME N M.-
DiYABET VE BESLENME Diyabet tedavisinin amacı;kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir.
Detaylı40 GRAM PROTEİNLİ NORMAL POTASYUMLU, FOSFORDAN SINIRLI DİYET Değişim Değişim sayısı Süt 1 Yumurta 1 Et 2 Ekmek 6 Makarna (30 gr) 2 Şehriye (15 gr) 1
40 GRAM PROTEİNLİ NORMAL POTASYUMLU, FOSFORDAN SINIRLI DİYET Değişim Değişim sayısı Süt 1 Yumurta 1 Et 2 Ekmek 6 Makarna (30 gr) 2 Şehriye (15 gr) 1 *Sebze ve meyve normal potasyumlu diyette serbest ama
DetaylıDİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ
İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür
DetaylıKanser tedavisi sırasında sağlıklı bir diyet hemen hemen başka zamanlardakiyle aynıdır. Her gün çeşitli gıdalar yemeniz gerekir.
KANSER HASTALARINDA BESLENME DESTEĞİ Dengeli ve sağlıklı beslenme sadece tedavi gören kanser hastaları için değil tedavi sonrası süreçte de sağlıklı yaşamı oluşturan önemli unsurlardan biridir. Kanser
DetaylıTÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI
TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA BESLENME KILAVUZU FR-HYE
FR-HYE-04-719-17 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA BESLENME KILAVUZU Hazırlayan AD/BD/Birim(ler): Beslenme ve Diyet Birimi Sayfa 1 / 7 İlk yayın
DetaylıEMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin
EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:
DetaylıTip 2 Diyabet Hastaları için. Beslenme Kılavuzu*
Tip 2 Diyabet Hastaları için Beslenme Kılavuzu* Değerli hastalar, Hazırladığımız bu kısa kılavuz ile size günlük hayatınızda tüketeceğiniz gıda maddelerini seçerken, yönünüzü daha iyi belirleyebilmenize
DetaylıSporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı
Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi
DetaylıGünün Birinde Bir Hastaya Artık Ömür Boyu. Ekmek, Börek, Baklava, Makarna, Gofret, Gevrek, Kumru, Boyoz v.b. Yememesi Gerektiği Söylenirse;
Günün Birinde Bir Hastaya Artık Ömür Boyu Ekmek, Börek, Baklava, Makarna, Gofret, Gevrek, Kumru, Boyoz v.b. Yememesi Gerektiği Söylenirse; e SORUNUN ADI ÇÖLYAK HASTALIĞIDIR... Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Ege
DetaylıYETERLİ DENGELİ BESLENME
YETERLİ DENGELİ BESLENME Yeterli ve dengeli beslenme için günlük ihtiyaç duyulan ENERJİ ve BESİN ÖGELERİ besinlerle vücuda alınır. BESİNLER Besinler içerdikleri besin ögelerine göre 5 TEMEL BESİN GRUBU
DetaylıDİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein,
DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, karbonhidrat, yağ ve enerji ihtiyacınızı karşılayacaktır. * Bu
DetaylıCan boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
Detaylı7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -5- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar
1 Sindirim sistemi Sindirim Sindirim kısaca, besinlerin kendilerini oluşturan yapı taşlarına kadar parçalanarak hücre zarından geçebilecek hale getirilmesi işlemidir. Sindirimin iki temel görevi vardır
Detaylı1- Süt ve Sütten Yapılan Besinler
Besin Grupları Doğada çok çeşitli besinler bulunmakta ve her besinin besin öğesi bileşimi farklılık göstermektedir. Besin öğelerini tek bir besinle vücudumuza almamız imkansızdır. Besin öğelerinin dengeli
DetaylıZAYIFLAMA DiYETi. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Hayat sağlıkla güzeldir. BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ
ZAYIFLAMA DiYETi TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Hayat sağlıkla güzeldir BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ ZAYIFLAMA DiYETi Diyetiniz günlük enerji gereksiniminize göre size özgü planlanmıştır.
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL
SAĞLIKLI BESLENME AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL 1 İNSANLAR NEDEN YEMEK YER 2 3 Sağlığın temeli yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenmedir. İnsan vücudunu bir arabaya benzetebiliriz;
DetaylıVitaminlerin yararları nedendir?
Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin
DetaylıEK-1. Mikrobiyolojik Kriterler
EK-1 Mikrobiyolojik Kriterler Gıda Mikroorganizmalar Numune Limitler (1) alma planı c m M 1. Süt, süt ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü 1.1.1. Pastörize süt AKS (2) 5 2 104 105 E. coli 5 0
Detaylı5. Sınıf Fen ve Teknoloji
KONU: Besinler ve Dengeli Beslenme Besinlerin gerekliliği Bütün canlılar büyümek, gelişmek, ve yaşamını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmek için beslenmeye ihtiyaç vardır. Canlılar koşmak, yürümek
DetaylıBESİNLER. Süt, yumurta, peynir, et, tavuk, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler
BESİNLER Yaşam için gerekli besin öğelerini sağlayan bitkisel ve hayvansal gıdalar BESİN olarak tanımlanır. Besinler, elde edildikleri kaynaklara göre iki gruba ayrılır: Süt, yumurta, peynir, et, tavuk,
DetaylıSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.
DetaylıBESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,
DetaylıALKALİ BESLENME HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
ALKALİ BESLENME HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER VE ALKALİ GIDA LİSTESİ ph değerinin sağlığımız için önemi nedir? Asidik bir vücut hastalıkları kendine çeken güçlü bir mıknatıstır. Bu nedenle de vücudun ph
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Beslenme; insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin vücuda alınıp kullanılabilmesidir.
DetaylıBebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı
Bebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı Bebek beslenmesinde 0-3 yaş arası kritik bir dönemdir. Bu dönemde annelerin her konuda olduğu gibi beslenme konusunda bebekleri için mümkün olan en 1 / 7 iyi
DetaylıSAĞLIĞIN DENGESİ. 5 Gıda Grubu. Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir SÜGAV yayınıdır.
SAĞLIĞIN DENGESİ 5 Gıda Grubu Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir SÜGAV yayınıdır. SÜGAV Yayın No: 05/2011 Sağlığın Dengesi Yeterli ve dengeli beslenebilmek
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ KOAH LI HASTANIN BESLENMESİ FR-HYE-04-719-41
FR-HYE-04-719-41 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ KOAH LI HASTANIN BESLENMESİ Hazırlayan AD/BD/Birim(ler): Beslenme ve Diyet Birimi Sayfa 1 / 7 İlk yayın tarihi: 01.05.2007
DetaylıGEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME
GEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR? Hayat sağlıkla güzeldir BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ Gebelik öncesi ideal ağırlığında olan yetişkin kadınların ortalama 9-14 kg arasında (ayda 1-1,5kg)
DetaylıŞİKAYETİNİZ Mİ VAR??? Yemek sonrası şişkinlik hissediyorum... Yemeklerden sonra hazımsızlık hissediyorum...
ŞİKAYETİNİZ Mİ VAR??? Yemek sonrası şişkinlik hissediyorum... Yemeklerden sonra hazımsızlık hissediyorum... ŞİKAYETİNİZ Mİ VAR??? Ha4ada 2-3 defa kabızlığım oluyor... Kabız olduğumda fissür/hemoroid şikayetlerim
DetaylıSağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan
Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların
DetaylıPERİTON DİYALİZLİ ÇOCUKLARDA BESLENME
PERİTON DİYALİZLİ ÇOCUKLARDA BESLENME FR-HYE-04-423-05 Bu broşürün amacı diyaliz hastalarında hasta ve hasta yakınlarına beslenme ile ilgili önemli noktaları hatırlatmak ve diyetimizde dikkat edilmesi
DetaylıBöbrek Hastalıklarında BESLENME. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Hayat sağlıkla güzeldir. BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ
Böbrek Hastalıklarında BESLENME TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Hayat sağlıkla güzeldir BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ Böbrek Hastalıklarında BESLENME Diyetiniz günlük enerji gereksiniminize
Detaylı1800 KALORİLİK ZAYIFLAMA DİYETİ ÖRNEK YEMEK LİSTESİ
1800 KALORİLİK ZAYIFLAMA DİYETİ BİR GÜNDE ALINMASI GEREKEN YİYECEK MİKTARLARI BESİN GRUBU DEĞİŞİM MİKTARI SÜT 3 ET 5 EKMEK VE EKMEK YERİNE GEÇEN 10 SEBZE YEMEĞİ 2 MEYVE 5 YAĞ 4 SABAH: ÖRNEK YEMEK LİSTESİ
DetaylıUHD HELAL GIDA BELGELENDİRİLMESİ YAPILACAK ÜRÜN GRUPLARI
Sayfa No 1/4 REVİZYON ve ONAY TAKİP TABLOSU Rev. No. Revizyon Gerekçesi Tarih Sayfa No 2/4 HELAL GIDA BELGELENDİRİLMESİ Ürün Grupları Birincil Üretim İkincil Üretim 1- Et ve Et Ürünleri 2-Süt ve Süt Ürünleri
DetaylıBESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ
BESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008 SUNU PLANI Sağlıklı ve dengeli beslenme Temel besin öğeleri ve grupları Öğün içerikleri: Kahvaltı Fast-food ve zararları Çocuğunuzun beslenme çantası
DetaylıAnti-oksidan nedir? Etkileri Nelerde bulunur?
Yaşamımız boyunca mükemmel işleyişine akıl sır erdiremediğimiz vücudumuz belli bir yaştan sonra ihanet eder ve toksit maddeler, cildin kolejen tabakasını tahrip eden serbest radikaller ve karbon monoksit
DetaylıEkmek, buğday ununa; su, tuz, maya (Saccharomyces cerevisiae) gerektiğinde şeker, enzimler, enzim kaynağı olarak malt unu, vital gluten ve izin
EKMEK İSRAFI Ekmek, buğday ununa; su, tuz, maya (Saccharomyces cerevisiae) gerektiğinde şeker, enzimler, enzim kaynağı olarak malt unu, vital gluten ve izin verilen katkı maddeleri ilave edilip bu karışımın
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ
SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK; Fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. BESLENME; Büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken
DetaylıİLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME BESİN ÖGELERİ
İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME Doğumdan itibaren büyüme ve gelişme, sağlıklı ve uzun bir yaşam için vücudumuza gerekli olan bütün maddeleri besinlerle alırız. Besin; yenilebilen ve yenildiğinde
DetaylıŞEKER HASTALARINDA SAĞLIKLI BESLENME NASIL OLMALIDIR? Uzm. Dyt. Yonca SEVİM Haseki Eğ. ve Araş. Hast. Diyet Polikliniği
ŞEKER HASTALARINDA SAĞLIKLI BESLENME NASIL OLMALIDIR? Uzm. Dyt. Yonca SEVİM Haseki Eğ. ve Araş. Hast. Diyet Polikliniği Diyabet Nedir? Önce Hastalığımızı Tanıyalım! Şeker Glikoz Karbonhidrat! İnsülin!
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
DetaylıOKUL DÖNEMINDE BESLENMENIN ABC SI. Dyt. Ece Köprülü Cumurcu
OKUL DÖNEMINDE BESLENMENIN ABC SI Dyt. Ece Köprülü Cumurcu PLAN Beslenmenin tanımı Besin öğeleri Karbonhidrat, Protein, Yağ, Vitamin ve Mineraller Lif ve su Besin grupları Öneriler BESLENMENIN TANIMI Büyümek
DetaylıDiyabette Beslenme. Diyabet
Diyabette Beslenme Diyabet BR.HLİ.044 Diyabet Hastası Nasıl Beslenmeli? Halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan diyabet, düzenli beslenme programı gerektirir. Düzenli ve bilinçli bir beslenme
DetaylıDENGELİ BESLENME NEDİR?
DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli
DetaylıIndex. Besin Grubu kalori Cetveli. 1... Süt ve Süt Ürünleri. 5... Meyveler. 4... Sebzeler. 6... Yağlar. 3...Tahıllar. 7...
Sayfa Besin Grubu kalori Cetveli 1... Süt ve Süt Ürünleri Index 1... Tatlılar 2... Et Gurubu 3...Tahıllar 3...Sebzeler 4... Sebzeler 5... Meyveler 6... Yağlar 7... Kahvaltılıklar 8... Erişteli Ayran Aşı
DetaylıBesin Değerleri Tablosu ve İçerik Bilgisi
Besin Değerleri Tablosu ve İçerik Bilgisi ALERJEN UYARISI Ürünlerimiz gluten, süt, yumurta, fındık gibi sert kabuklu meyveler, soya ve susam içerebilir. Detaylı bilgi için, ürün içerik bilgilerini incelemenizi
DetaylıProf.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Diyet enerji yoğunluğu, Enerji alımı, Vücut ağırlığının uzun süreli kontrolü Yüksek diyet enerji
Detaylı1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü
EK-1 Mikrobiyolojik Kriterler Gıda 1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler 1.1. İçme sütü 1.1.1. Pastörize süt Mikroorganizmalar Numune alma planı Limitler ( 1 ) n c m M E. coli ( 3 ) 5 0
DetaylıProf. Dr. Sedat BOYACIOĞLU
Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve
Detaylı7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar
Mikro Besinler Vitaminler ve Mineraller Makro besin maddelerine oranla çok daha az miktarlarda ihtiyaç duyulmaları nedeniyle vitamin ve mineraller mikro besin maddeleri olarak adlandırılır. Bununla birlikte,
DetaylıDengeli Beslenme. Efe Kaan Fidancı
Dengeli Beslenme Yaşamımız boyunca sürekli büyürüz. Bebeklikten itibaren sağlıklı bir şekilde büyümek ve gelişmek için düzenli, dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekir. Beslenmek yani yemek yemek günlük
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. Beslenme BESİN ÖĞELERİ. Beslenme karın doyurmak veya doydurmak demek değildir. Besin maddesi
SAĞLIKLI BESLENME Yrd. Doç. Dr. Omca DEMİRKOL Beslenme Bilim Dalı Beslenme, besinlerin üretiminden hücrede kullanımına değin geçen tüm evrelerde insan-besin ilişkisini inceleyen bir bilim dalıdır. Beslenme
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ DİABETLİ HASTALAR İÇİN BESLENME KILAVUZU FR-HYE-04-719-02
FR-HYE-04-719-02 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ DİABETLİ HASTALAR İÇİN BESLENME KILAVUZU Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):Beslenme ve DiyetBirimi Sayfa 1 / 10 İlkyayın tarihi:
DetaylıÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN
ÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN EKMEK YEMEDEN!!! Makarna Pasta yemeden ömür boyu DİĞER İNSANLARLA BİR ARADA YAŞAMAK??? Çölyak Hastalığı Buğday, arpa, çavdar, yulaf tüketilmesi ile
DetaylıBESLENME. Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Şenay GÖRÜCÜ YILMAZ
BESLENME Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Şenay GÖRÜCÜ YILMAZ 2 SAĞLIKLI BESLENME O Beslenme, O Yeterli ve dengeli beslenme O Besin O Besin öğeleri 3 İnsanlar neden yemek yer? Beslenme; İnsanın büyümesi, gelişmesi,
DetaylıÇölyakla Yaşamak. Hazırlayan: Uzm. Dyt. Hande DEDE
Çölyakla Yaşamak Hazırlayan: Uzm. Dyt. Hande DEDE Bir Yaşam Biçimi; ÇÖLYAK Çölyağın aldığı yol Avrupa da 1980 li yıllara kadar çölyak prevelansı 1/1000-1/6500 Bugün Avrupa'da hastalığın görülme sıklığı
DetaylıTÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN PLASTİK MADDE VE MALZEMELERİN BİLEŞENLERİNİN MİGRASYON TESTİNDE KULLANILAN GIDA BENZERLERİ LİSTESİ TEBLİĞİ
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN PLASTİK MADDE VE MALZEMELERİN BİLEŞENLERİNİN MİGRASYON TESTİNDE KULLANILAN GIDA BENZERLERİ LİSTESİ TEBLİĞİ (Tebliğ No: 2013
DetaylıKADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ
KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ MENOPOZ DÖNEMİ BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Menopoz nedir?
DetaylıBeslenme: Yeterli ve dengeli beslenme: Besin: hayvansal kaynaklı besinlerdir. bitkisel kaynaklı besinlerdir. Besin öğesi:
Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması ve yaşam kalitesini artırması için gerekli olan besinleri vücuduna alıp kullanmasıdır. Beslenme, ne karın doyurmak veya
DetaylıBESLENME REHBERİ BESİN ÖĞELERİ
SAĞLIKLI BESLENEBİLİYOR MUYUM? BESLENME REHBERİ Sevgili öğrenciler; okula ilk başladığınız günleri hatırlıyor musunuz? Artık aile büyükleriniz, daha önceden olduğu kadar sizlerle birlikte değiller. Öğretmenleriniz
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıİÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm. Gıda Teknolojisinin Tarihçesi, Tanımı, Yöntemleri
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm Gıda Teknolojisinin Tarihçesi, Tanımı, Yöntemleri Gıda Teknolojisinin Tanımı... 6 İşlenmiş Besin Satın Alırken Dikkat Edilecek Hususlar... 6 Gıdaların Geometrik Özellikleri...
DetaylıEmzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir.
Emzirme dönemindeki beslenmeniz en az hamilelikte beslenmenize dikkat etmeniz kadar önemlidir. Bir anne adayı anne olduğunu öğrendiği andan itibaren yavrusu ve kendisi için en iyi şekilde yaşamaya çalışır
DetaylıGEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1. YETERLİ ve DENGELİ BESLENME. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ
ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1 YETERLİ ve DENGELİ BESLENME PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ OKUL ÇAĞINDA BESLENME Okul çağı dönemi, büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, besin
DetaylıCanlıların enerji kazanabilmeleri için beslenmeye gereksinimleri vardır.
1- Canlılar neden beslenmeye ihtiyaç duyarlar? Canlıların enerji kazanabilmeleri için beslenmeye gereksinimleri vardır. 2- İnsanlar ve hayvanlar hangi şekilde hareket ederler? İnsanlar ve hayvanlar yer
DetaylıBesin Değerleri Tablosu ve İçerik Bilgisi
Besin Değerleri Tablosu ve İçerik Bilgisi ALERJEN UYARISI Ürünlerimiz gluten, süt, yumurta, fındık gibi sert kabuklu meyveler, soya ve susam içerebilir. Detaylı bilgi için, ürün içerik bilgilerini incelemenizi
DetaylıAĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn
AĠLEM VE BEN BESLENME (TEMEL BESĠN GRUPLARI) YAZAN: MERAL ġahġn Geçen sayıda beslenme konusuna genel bir giriş yaparak besin öğeleri hakkında bilgiler vermiştim. Bu sayıda ise temel besin grupları ve doğru
DetaylıEKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr
EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK
DetaylıOBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ
OBEZİTE CERRAHİSİ SONRASI: KALSİYUM, B1 VE B2 VİTAMİNİ Kalsiyum, insan vücudunda en bol miktarda bulunan mineral olup, yalnızca kemikleri ve dişleri güçlendirmekle kalmaz, kasların kasılmasını, sinirlerin
DetaylıBRİFİNG RAPORU AKHİSAR TİCARET BORSASI 2017 YILI. HAZIRLAYAN:Kalite ve Akreditasyon Birimi
AKHİSAR TİCARET BORSASI BRİFİNG RAPORU 2017 YILI HAZIRLAYAN:Kalite ve Akreditasyon Birimi 2017 H ü r r i y e t M a h. 4 5 0 s k. N o : 1 0 3 A k h i s a r / M a n i s a AKHİSAR TİCARET BORSASI nın 2017
DetaylıEK-1 Mikrobiyolojik Kriterler. Gıda Mikroorganizmalar Numune alma planı
8 Ocak 2010 CUMA Resmî Gazete Sayı : 27456 TEBLİĞ Tarım ve Köyişleri Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2009/68) MADDE
DetaylıKALP DAMAR HASTALIKLARI VE BESLENME
KALP DAMAR HASTALIKLARI VE BESLENME Kalp hastalıkları deyince; kalp ve kan damarlarına ilişkin hastalıklar aklımıza gelmektedir. Damar sertliği; Atardamar duvarının kalınlaşmasıdır. Yavaş seyreden ilerleyici
DetaylıYeterli ve Dengeli Beslen!
Yeterli ve Dengeli Beslen! Hareketli Ol, Egzersiz Yap! Kişisel Bakımına ve Günlük Hijyenine Özen Göster! Uyku Düzenine Dikkat Et! Stresten Uzak Dur! Yeterli ve dengeli beslenme «4 Yapraklı Yonca» içerisindeki
DetaylıHİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ
HİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu çeşitli yağ tipleri kolesterol, trigliserid, LDL-kolestroldür.
DetaylıOBEZĠT MERKEZĠ HAFTALIK BESĠN TÜKETĠMĠ, STRES DURUMU VE AKTĠVĠTE KAYDI VE TAKĠP FORMU
Doküman Kodu:K.SS.FR.26 Yayın Tarihi:01/11/2018 Revizyon No:00 Revizyon Tarihi: / /.. Sayfa 1 / 9 Tarih:././. MERKEZ ADI: Hasta Adı Soyadı : TC. Kimlik No : Lütfen aģağıdaki formu hastanın ev ödevi olarak
DetaylıGSM 1009 Gastronomiye Giriş
GSM 1009 Gastronomiye Giriş 3. Hafta ASLI ÖZEN Beslenme Besin: Gıdanın yapısında bulunan bileşenlerdir. Besinler 6 ana grupta toplanmaktadır: Karbonhidratlar Proteinler Yağlar Mineraller Vitaminler Su
DetaylıHealth Products. Diyet Shake kullanım kılavuzu
Health Products Diyet Shake kullanım kılavuzu I Ş LEYIŞ. Insuline & Glucagon Kilo almak veya zayıflamak insülin ve glikojen hormonları ile alakalıdır. Yanlış karbon hidratların (hızlı şeker) yenmesi ile
DetaylıKilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar
Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.
DetaylıMÜSABAKA VEYA ANTRENMAN ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASINDA SPORCU BESLENMESİ
MÜSABAKA VEYA ANTRENMAN ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASINDA SPORCU BESLENMESİ Sporcuların performansını etkileyen faktörlerden genetik yapı, uygun antrenmanın yanında beslenmeleri de son derece önem taşımaktadır.
DetaylıDiyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Diyabetes Mellitus Akut Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus akut komplikasyonlar Hipoglisemi Hiperglisemi ilişkili ketonemi
DetaylıDetox Beslenme Programı
Sağlıklı ve Mutlu Yaşam Kliniği Detox Beslenme Programı Yağ Yakıcı ve Vücut Şekillendirici 7 Günlük Özel Program Merhaba İç hastalıkları uzmanı doktorumuz Dr. Nafiz Karagözoğlu önderliğinde; Klinik Diyetisyen
DetaylıALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI
ALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI 16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ Dünya da bir yanda obeziteyle mücadele yapılırken diğer tarafta açlıktan ölme noktasına gelen insanlara
DetaylıÇölyak Sprue; Non Tropikal Sprue; Glüten Enteropatisi,
ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak Sprue; Non Tropikal Sprue; Glüten Enteropatisi, Çölyak hastalığı sindirim sisteminin otoimmün hastalığıdır. Buğday, arpa gibi tahılların içinde bulunan GLÜTEN maddesine karşı ortaya
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Gastroenteroloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 17 Ocak 2017 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Gastroenteroloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 17 Ocak 2017 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Nihal Uyar Aksu ÇOCUK GASTROENTEROLOJİ
DetaylıTÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN PLASTİK MADDE VE MALZEMELERİN BİLEŞENLERİNİN MİGRASYON TESTİNDE KULLANILAN GIDA BENZERLERİ LİSTESİ TEBLİĞİ
TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN PLASTİK MADDE VE MALZEMELERİN BİLEŞENLERİNİN MİGRASYON TESTİNDE KULLANILAN GIDA BENZERLERİ LİSTESİ TEBLİĞİ (Tebliğ No: 2018/Taslak) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı;
DetaylıYETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR?
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun, büyümesi yenilenmesi çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin yeterli miktarda alınmasıdır. Ş. İKİBUDAK BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ SAĞLIKLI BİR Y AŞAMIN
Detaylı