pecya Nöroleptik Malign Sendromda Hem şire Bak ım ı GİRİŞ Gülsüm ANÇEL *

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "pecya Nöroleptik Malign Sendromda Hem şire Bak ım ı GİRİŞ Gülsüm ANÇEL *"

Transkript

1 Gülsüm ANÇEL * ÖZET Nöroleptik Malign Sendrom (NMS), nöroleptik ilaçlara kar şı gelişen, nedeni aç ık olarak anlaşılamam ış bir sendromdur. Temel belirtileri, ateş, kas rijiditesi, ekstrapiramidal belirtiler ve otonomik işlev hozukluklar ıdır. NMS ender görülmekle birlikte, ya şam ı tehdit edici olduğu için erken tan ınmas ı ve tedavisi çok önem ta şımaktad ır. NMS' de hem şirenin sorumlulukları, önleme, belirtileri erken fark etme, NMS geli şen hastaya bakım verme, komplikasyonlar ı önleme, hasta ve ailesinin eski fonksiyonlar ına ulaşmas ına yardım etmedir. Anahtar kelimeler: Nöroleptik malign sendrom, nöroleptikler, hem şirelik, hem şire bakım ı Düşünen Adam; 2006, 19(1):40-49 ABSTRACT Nursing Care in Neuroleptic Malign Syndrome Neuroleptic Malign Syndrome (NMS) is an idiosyncratic reaction to neuroleptic medication. The major symptoms of NMS are hyperthermia, muscular rigidity, extrapyramidal symptoms and autonomic dysfunction. Although NMS is not frequent, it is a life-threatening sitvation in which early detection and treatment are important. Nurses have many responsibilities in early detection, and caring of patients who suffer from NMS and.preventing complications and helping.patients and families get back to their previous level of functioning. Key words: Neuroleptic Malign Syndrome, neuroleptics, nursing, nursing care GİRİŞ Nöroleptik malign sendrom (NMS), nöroleptik kullan ım ı sonras ı, kas rijiditesi, ate ş, CPK art ışı ve konfüzyondan deliryuma dek uzanan ve bilinç bulan ıklığı gibi belirtilerle ortaya ç ıkan bir sendromdur ( 1-3). NMS, ilk olarak 1960'l ı y ıllarda tan ımlanm ış, ancak patofizyolojisi halen tam olarak anla şılamamışt ır (1,4,5) Bununla birlikte sendromun ortaya ç ıkışından santral dopaminerjik sistem, kas membran fonksiyonu ve sempatik sinir sistemindeki normal d ışı deği şim sorumlu tutulmaktad ır (1,4,6-8) NMS'nin görülme s ıklığı % aras ında deği şmekte, erkeklerde görülme s ıklığı kad ınlara oranla iki kat artmakta ve ya şlara göre farkl ı- l ık görülmemektedir (1,6,9-11). Adonizio (1991), tan ı konmadan ani ölümlerin oldu ğunu rapor etmiştir (5 ). Bu nedenle sa ğl ık ekibinin ilk görevi NMS geli şmesini önlemektir. NMS geli ştiğinde ise, hastane öncesi acilde, hastanede ve taburculuk sonras ında hastay ı etkin bir biçimde ele alma ya şam kurtar ıc ıdır (3,5,7,9) Türkiye'de NMS 'de t ıbbi tedaviye ili şkin yay ınların s ıkl ığına kar şın hem şirelik giri şimleri ko- * Ankara Üniversitesi Cebeci Sa ğlik Yüksekokulu, Yrd. Doç. Dr. 40

2 nusunda rehber niteli ğinde bir yay ına rastlanmamıştır. Oysa NMS geli şimini önleme, belirtileri erken fark etme ve tedavi sürecinde verilecek etkin bir hem şirelik bakımı, hasta ve yak ınlar ın ın önceki dengelerine dönmelerinde ya şamsal öneme sahiptir ( 12). Ku şkusuz, hem şirelerin etkin bak ım vermesi ve tüm sa ğlık ekibinin de bu bakım ın içeriğini bilmesi ekip çal ışmas ın ın kalitesini artt ıracakt ır. NMS VE HEMŞİREL İK BAKIMI NMS'de hem şirelik bak ım ı, hasta ve hem şire aras ındaki terapötik ili şki çerçevesinde ve bak ım standartlar ına uyularak yap ılır (2,3). Terapötik ili şki, "bireyin benlik de ğerini, sorun çözme yetene ğini artt ıran; otonomi ve ya şamsal amaca duyarl ıl ık durumunu etkileyen; kendisi ile olduğu kadar çevresiyle de sa ğl ıkl ı bir etkile şime girmesine yard ım eden ili şkidir" ( 13). Hemşirelik standartlar ı, Amerikan Hem şireler Birli ği (ANA) taraf ından geli ştirilmi ştir. Standartlar ın "5. D" giri şimler bölümü, hem şirenin somatik tedavi ve ilaç tedavilerine yönelik bilgi ve becerisini kullanmas ını vurgulanmaktad ır (9). Buna göre, hastayla yirmi dört saat birlikte olan hemşirenin, ilaç tedavisini etkin olarak yürütme, yan etkilerini erken fark etme ve ele almada sorumlulukları vard ır. Bu nedenle hem şireler, ilaçlar ın etki mekanizmalar ını, istenmeyen yan etkilerini, o hasta için ilac ın kullan ım amaçlarını ve yan etkilerde verilecek hem şirelik bak ım ını bilmek zorundad ırlar (5,13-15). NMS'de hem şirelerin sorumluluklar ı aşağıdaki gibi s ıralanabilir: NMS geli şiminin önlenmesi, belirtilerin erken fark edilmesi, NMS geli şti ise etkin hem şirelik bak ım ı verme ve komplikasyonlar ı önleme, Taburculuk e ğitimi, hasta ve ailenin bilgilendirilmeleri ve önceki dengelerine dönmelerinin sağlanmas ı 1) NMS gelişimini önleme ve belirtileri erken fark etmede hem şirelik rolü NMS'de hem şirelik bak ım ı öncelikle önlemeye yöneliktir (2). Belirtiler aç ı s ından hasta ve yakınların ın önceden bilgilendirilmesi, risk faktörü yüksek olan hastalar ın yak ın izlemi, ya şam bulgular ın ın s ık ölçülmesi, yirmi dört saatlik aldığı-ç ıkard ığı s ıv ı izleminin yap ılmas ı, hidrasyonun sağlanmas ı, NMS ile karışabilecek tablolar ın ay ırt edilmesi ve ekstrapiramidal belirtilerin izlemi, önleyici hem şirelik giri şimlerini olu şturmaktad ır (2,3,5,13) Ne yaz ık ki, ilaç ba şlanmadan önce hastada NMS geli şeceğine dair herhangi bir belirtiyi görmek mümkün değildir (6). Nöroleptikler ba ş - ta olmak üzere antidepresan, antikonvülsan, antiemetik ve antiparkinson ilaçlar gibi 100 de ğişik ajanla NMS geli ştiği bildirilmi ştir (3). Hemşireler, bu tür ilaçlarla tedavi edilmesi planlanan hastalar ı NMS belirtileri aç ısından izleme almal ıd ırlar. Çoklu ilaç kullan ım ı, uzun süreli, potent ve depo nöroleptik kullan ım ı, nöroleptik ilaç dozunun artt ırılmas ı, lityumla birlikte nöroleptik kullanımı NMS gelişmesinde en ba şta gelen risk faktörlerindendir (2,3,5,7,8,16). Hem şire risk faktörlerini bilmeli, hastaya nöroleptik verilirken, aşırı ajitasyon ve dehidratasyona özellikle dikkat etmeli, karaci ğer, böbrek kalp hastal ıklar ı gibi sistemik hastal ıklar ı olan bireyler, NMS belirtileri aç ıs ından yak ın izlenmelidirler (1,17) Hasta ve ailesi risk faktörleri ve belirtiler hakk ında bilgilendirmeli, belirtileri ilk fark ettiklerinde i şbirli ği yapmalar ının önemi vurgulanmalıdır. NMS'de ilk belirtiler, ilaç ba şlandıktan birkaç saat veya ay sonra, özellikle 1-3 günde ortaya ç ıkmaktad ır. İlk iki haftada ortaya ç ıkma oran ı % 80 olarak bildirilmi ştir ( 17 ). Hem şireler ilk üç gün içinde ciltte k ızarıklık, h ızl ı-yüzeyel 41

3 Nöroleptik Malign Sendromda Hem şire Bak ımı solunum, kan bas ınc ında s ık deği şim, inkontinans, gibi otonomik deği şimler ve konfüzyon, deliryum, katatonik postür, güç azalmas ı gibi merkezi sinir sistemi i şlev bozukluklar ın ın gelişip geli şmediğini izlemelidir (3,8). NMS'de % aras ında deği şen mortalite oran ı, belirtilerin erken fark edilmesiyle son 20 y ıl içinde % 4'e kadar dü şmü ştür (1,5,7,9). Hemşireler, "Barnes Rating Scale", "Liverpool University Neuroleptic Side-Effect Rating Scale" gibi yap ıland ırılmış ölçekleri kullanarak ilaç yan etkilerini düzenli izleyebilmekte ve NMS belirtilerini fark etmektedir (10,18) Hem şirenin, belirtileri erken fark etme, hekime bildirme ve hastaya erken müdahale edilmesini sa ğlama aç ı - s ından a şağıda s ıralanan NMS tan ı ölçütlerini ve belirtilerini bilmesi gerekmektedir (7): Son 1-4 haftad ır nöroleptik tedavi al ıyor olma 38 C'yi a şan ateş Muskuler rijidite Ayr ıca, bunlara ek olarak ta şikardi, inkontinans, CPK art ışı/üriner myoglobin, mental durumda deği şim, hipertansiyon/hipotansiyon, lökosit art ışı, tremor, metabolik asidoz, diyaforez, siyalore gibi belirtilerden en az be şinin bulunmas ı ve tabloda di ğer ilaçlar, sistemik veya nöro-psikiyatrik hastal ıklara bağl ı bir durum olmamas ı, NMS için tan ı koydurucudur. 2) NMS'de hem şirelik bak ımı, olas ı komplikasyonlar ı önlemede hem şirelik rolleri NMS, oral nöroleptiklerin kesilmesinden 7-10 gün, depo nöroleptiklerin kesilmesinden 21 gün sonraya dek sürebilmektedir (7). Baz ı vakalarda tedavisiz olarak birkaç hafta içinde geçebilmekte, ancak aktif tedavi ile saat içinde iyile ş - me ba şlamaktad ır. NMS tedavisi, oral nöroleptik kullananlarda en az ından 10 gün, parenteral ilaç kullananlarda ise 2-3 hafta sürdürülmelidir (8). Tedavide ilk giri şim, acilen ilaçlar ı kesmek olmal ıd ır. Hastan ın davran ış sal problemleri benzodiyazepinler, lorazepam, difenhidramin, benztropin mesilat gibi ajanlarla ele al ınabilir. Dopamin blokaj ın ı gidermek için ise, bromokriptin ya da dantrolen gibi dopamin agonistleri kullan ılmaktad ır. Tedavide antimuskarinikler, propranolol, elektro konvülsif terapi (EKT), plazmaferez, rehidratasyon ve destekleyici girişimler uygulanmaktad ır (1,4-6,8,9,12,16,19) Hastada rabdomiyoliz geli şti ğinde, NaHCO 3 '1ü s ıv ı vererek idrar ı alkalize etmek ve böbrek yetmezliğini önlemek mümkündür. Bu dönemde benzodiyazepin vermek ya da fiziksel olarak hastay ı tespit etmek yararl ı olmaktad ır (2,3,7,16 ) Hastan ın solunum, böbrek ve kardiovasküler i şlevler aç ısından izlemi için CPK, hepatik enzimler, kan gazlar ı, akci ğer röntgeni ve pulmoner durumunun değerlendirilmesi önemlidir (2,8). NMS geli şen hastan ın bakımında yo ğun bak ım ünitesi tercih edilmelidir. Yo ğun bak ımda hemşire, tedaviyi uygulama, hastay ı enfeksiyondan koruma, hidrasyonu sa ğlama, alkalen s ıv ı verme, ate şi kontrol alt ında tutma ve psikiyatrik durumun izlenmesine odaklanmal ıdır. Geli şebilecek ciddi solunum ve dola şım sorunlar ı, karaciğer i şlev bozuklu ğu, renal yetmezlik, dekübitus ülserleri, kardiovasküler bozukluk riski yo ğun ve bilinçli bir hem şirelik bak ım ı gerektirir. NMS geli şen hastada müsküler rijidite, akinezi, inkontinans ve diaforez gibi semptomlar deri bütünlü ğünü bozucu faktörlerdir (2,5). Herken ve ark.'n ın (1998) çal ışmalar ında, NMS tan ısıyla izlenen be ş olgunun dördünde dekübitus ve pnömoni, birinde kontraktür olu şmas ı, hem şirelik bak ımın ın önemini göstermesi aç ıs ından ilgi çekicidir (17). NMS'de hem şirelik giri şimleri, diğer disiplinlerle ortak yakla şım geli ştirmeyi gerektirmektedir. Hem şirenin hekim istemini uygulamas ına 42

4 dayal ı bakım i şlevleri kapsam ında, ilaçlar ın ve s ıv ı deste ğinin uygulanmas ı gibi giri şimler yer almaktad ır. Bu kapsamda hem şire, ilaçlar ın ve uygulamalar ın etkilerini, ilaca reaksiyonlar ı izler ve sonuçlar ı ekiple payla şarak gerekli hem şirelik giri şimlerini uygular. Hem şirenin mesleki otonomisi içinde gerçekle ştirdiği bak ım verme i şlevi ise, "hem şirelik süreci sistemi" olarak tan ımlanan bilimsel sorun çözme basamaklar ının uygulanmas ıyla gerçekle ştirilir (2,3,20-22). Bu süreç, veri toplama, hem şirelik tan ısı koyma, hem şirelik giri şimlerini planlama, plan ı uygulama ve sonuçlar ı değerlendirme a şamalar ından olu şmaktad ır. Hem şirelik bak ım sürecinde kritik nokta, sorunun tan ımını etiyolojiyle birlikte belirten do ğru "hem şirelik tane"lar ının konmas ı- d ır. Türkiye'de, Kuzey Amerika Hem şireler Birli ği (NANDA) taraf ından geli ştirilen "Hemşirelikte Tan ılama Sistemi" kullan ılmaktad ır. "Hem şirelik tan ılar ı, hem şirenin bağıms ız olarak, uygun hem şirelik yakla şımları ile önlemek, hafifletmek ya da çözümlemek için yasal olarak ele almaya yetkili oldu ğu, birey/aile/gruplar ın varolan ya da potansiyel sa ğl ık sorunlar ıdır" (20). NMS 'de konabilecek olas ı hem şirelik tan ı- ları ve hem şirelik bak ım plan ı için bir model literatür ışığında geli ştirilerek a şağıda önerilmi ş - tir (2,3,10,11,13,20-22): 1) Aktivite intolerans ı : Fiziksel/psikolojik/çevresel faktörler nedeniyle oksijen tüketiminin/ enerji kullan ımın ın artmas ına bağl ı aktivite kapasitesinin azalmas ı. Etiyoloji: Hipovolemi, metabolik de ği şiklikler ve rabdomiyoliz, santral sinir sistemi fonksiyon bozuklu ğu, katatonik postür. Objektif veriler: Kan bas ınc ı, solunumda de ğişim, kas zay ıfl ığı, tremor, konfüzyon, beslenmede değişim, günlük ya şam aktivitelerini yapamama. Bak ımda hedeflenenler: Yorgunluk ve dispne olmaks ız ın rahat hareket edebilme, artan aktiviteyi tolere edebilme, günlük ya şam aktivitelerini yapabilme. Hareket tolerans ını belirlemek için hastan ın yaşam bulguları, katatoni geli şip geli şmediği, hareket mesafesi, süresi, gücü ve kapasitesi, kas rijiditesi izlenerek de ğerlendirilir. Öncelikli hareket gereksinimleri belirlenir ve hareketi için destek sa ğlan ır. Kontraktürü önlemek için hasta yatakta hareketli tutulur, aktif-pasif hareketler yapt ırıl ır. Mümkün olan en erken sürede hareket etmesi sağlan ır ve kendi bak ım ına kat ıl ımı için hasta cesaretlendirilir. Yeterince uyuma/dinlenme sa ğlan ır. 2) Hipertermi/Beden ısıs ın ı düzenlemede yetersizlik: D ış faktörler nedeniyle beden ı s ısın ın oral ölçümde 37.8 C'nin üzerine ç ıkmas ı, bireyin normal beden ısıs ını sürdürememesi. Etiyoloji: İlaç tedavileri, termoregülatör sistemi etkileyen durumlar. Objektif veriler: Beden ısısının normalin üstünde seyretmesi, ta şikardi, ta şipne, mental durumda deği şiklikler, dokunuldu ğunda cildin s ı- cak olmas ı. Bak ımda hedeflenenler: Beden ıs ı s ın ın normal s ın ırlarda seyretmesi. İnternal ve eksternal so ğutma yap ılır: Buz torbas ı, soğuk kompres vb. uygulan ır. Klinik hipotermi geli şmemesi için hastan ın beden ısısı 37.8 derecenin alt ına indiğinde uygulamaya son verilir. Hekim taraf ından istem edilen antipiretik ilaç uygulan ır. Gere- 43

5 kirse hastaya verilen s ıv ılar (gastrik, peritoneal...) soğuk olarak verilir Beden ıs ı s ı, diğer ya şam bulgular ı ve mental deği şiklik s ık izlenir. Hastan ın yeterli miktarda s ıv ı almas ı sağlanir. Terleme varsa cilt bak ımı yap ıl ır, cildin kuru kalmas ı sağlanir, teri emen giysiler giydirilir ve uygun oda ıs ı s ı sağlanir. Hasta ve yak ınlar ına ı s ı art ışının nedenleri hakk ında bilgi verilir. 3) Sözel ileti şimde bozulma: Bireyin mesaj alma ve verme yetene ğinin azalmas ı. Etiyoloji: Konfüzyon, anksiyete, korku. Objektif veriler: Konu şma ve tepki vermenin azalmas ı. Bak ımda hedeflenenler: Hastan ın verilen mesajları almas ı, anlaşılır bir biçimde ifade etmesi ve tepki vermesi. Hemşirelik giri şimleri İletişim için zaman ayr ıl ır, hastan ın kendini ifade etmesi desteklenir. Gerekirse yaz ıl ı kartlar haz ırlan ır (su istiyorum, pozisyonumu deği ştir gibi). Anlarnadığında sözcükler tekrarlan ır, tekrarlama ayn ı sözcüklerle yap ıl ır. Sözlü ileti şim sözsüz ileti şimle desteklenir. Anksiyete ve korku varsa, nedeni ve düzeyi belirlenerek, gerekli yakla şımlar uygulan ır. Anksiyete ve korku hastal ığın gidi şindeki belirsizlik nedeniyle ortaya ç ıkm ışsa bilgi verilerek belirsizlikler giderilir. Yap ılan her i şlem hastaya mutlaka aç ıklanmal ıdır. 4) Akut konfüzyon: Bireyin bilinç, dikkat, bellek, alg ılama, uyum, dü şünme, uyku/uyan ık olma siklusunda, psikomotor davran ışlarında de- ği şiklik ve global bir bozulman ın aniden başlamas ı (Amerikan Psikoloji Birliği, 1994). Etiyoloji: Kullan ılan nöroleptik ya da di ğer ilaç yan etkisine bağlı dehidratasyon, metabolik bozukluklar, s ıv ı-elektrolit dengesizli ği, hipokalsemi/hiperkalsemi, asidoz/alkaloz. Objektif veriler: Bilinç, algılama, dikkat, bellek, oryantasyon ve dü şünmede bozulma. Bak ımda hedeflenenler: Hastan ın kendine ve çevresine zarar ve ııi ıemesi, konsantrasyon ve uyaranlara ilgisinin artmas ı, özbak ımına kat ılabilmesi, normal uyku düzenine geçmesi. Neden olan etiyolojik faktörler ele al ın ır (dehidratasyon, s ıv ı-elektrolit dengesizliği...). Ayn ı çal ışma gününde ayn ı hem şirenin bak ım vermesi ve bunun di ğer günlerde de süreklili ği sağlan ır. Hastan ın kendini güvenli hissetmesi için aile bireylerinden biri veya tan ıdığı biri yan ında kalabilir. Evinde sevdi ği bir eşyas ı odas ına konabilir, tan ıd ık çevre olu şturulur. Dü şme ve travma önlenir. Yatak kenarlar ı kald ırılır, yataktan kalkaca ğı zaman hastaya yard ım edilir, iv. s ıvıs ını ç ıkarmas ı ve benzeri riskli davran ışlar engellenir. Hastan ın bili şsel fonksiyonlar ı, yer, zaman, ki şi oryantasyonu izlenir, özellikle sabahlar ı ve vardiya de ği şimlerinde hasta düzenli olarak oryante edilir. Uyar ıcı bir çevre sa ğ- lan ır (takvim, saat vb.). Aç ık, anla şılır, k ısa, basit cümlelerle, yava ş bir biçimde ve göz temas ı kurularak konuşulur. Sözel ileti şim sözsüz ileti şimle desteklenir. Konfüzyonu artt ırdığı için iki uçlu sorular sorulmaz (örn: su mu istersin meyva suyu mu yerine su ister misin gibi...). 44

6 Konfüzyonu artt ırıc ı, gürültü, karanl ık ve benzeri çevresel uyaranlar kontrol alt ına al ın ır. Ajitasyonu varsa fiziksel olarak tespit edilir, hekim istemi varsa ilaç uygulamas ı yap ıl ır. Hasta ve ailesine bu durumun geçici oldu ğu konusunda bilgi verilir. Ailenin hastayla düzenli olarak ili şki kurmas ı sağlanır. 5) Deri bütünlüğünde bozulma riski: Bireyde epiderm/derm tabakas ın ın bozulmas ı. Etiyoloji: Müsküler rijidite, akinezi, inkonti- nans ve diyaforez. Bak ımda hedeflenenler: Deri bütünlü ğünün devaml ılığının sağlanmas ı. Hemşirelik giri şimleri İnkontinans için her iki saatte bir mesane bo şaltımı sağlanır, perine bölgesi PH's ı uygun bir sabunla silinip y ıkan ır, kurulan ır ve odan ın havaland ır ılmas ı sağlan ır. Gerekirse üriner kateter uygulan ır ve kateter bak ım ı yap ıl ır. S ık pozisyon de ği şikliği yap ılarak bas ı azaltılır, bas ı bölgelerine masaj yap ılarak dola şım artt ırılır. Dekübitus belirtileri aç ı- s ından cilt gözlenir, gerekirse haval ı yatak sağlan ır. Pozitif nitrojen dengesini sa ğlamak için protein ve karbonhidrat al ımı sağlan ır. Terleme varsa cilt bak ımı yap ılır, cildin kuru kalmas ı sağlan ır, teri emen giysiler giydirilir ve uygun oda ısıs ı sağlanir. 6) Bireysel bak ımda yetersizlik: Bili şsel ya da motor fonksiyonlarda bozukluk nedeniyle günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede yetersizlik (beslenme, giyinme, bo şalt ım..). Objektif veriler: Günlük ya şam aktivitelerini yapamama. Bak ımda hedeflenenler: Günlük ya şam aktivitelerinin sağl ık düzeyini bozmayacak şekilde kar şılanmas ı. Vücut hijyeni sağlan ır. El yüz, a ğız bak ımı, yatak banyosu yapt ır ıl ır ya da yapmas ı için hastaya yard ım edilir. Uygun ve sa ğl ıkl ı giyinmeli sağlan ır. Ağızdan beslenebiliyorsa, yeterli ve dengeli beslenmesi sa ğlan ır. Disfajik hastalarda yumu şak, s ıv ı g ıdalar verilir, aspire etmemesi, aspirasyon pnomonisi (öksürme refleksinin bask ılanmas ı nedeniyle) geli şmemesi için uygun pozisyonda beslenir, yutma güçlüğü olan hasta için uygulanan hem şirelik giri şimleri uygulan ır. A ğızdan beslenemeyen hasta, parenteral yolla ya da tüple beslenebilir. Uygun aral ıklarla, düzenli olarak bo şalt ım sağlanır. Gereksindi ği uyaranları almas ı (müzik vb.) sağlanir. Günlük al ışkanl ıklarını sürdürebilmesi için gerekli düzenlemeler yap ılır. Öz bak ım ı için yapabilece ği aktivitelerde cesareti art ırmak için hasta desteklenir. 7) Oral mukoz membranda değişiklik: Membran bütünlü ğünde bozulma. Etiyoloji: Ağızdan beslenememe, dehidratasyon, doku perfüzyonunun azalmas ı, malnütrisyon, antikolinerjikler ve ağızdan solunum yap- ma. Objektif veriler: Kuru, k ırm ız ı ve şişkin dudaklar, k ırm ızı ve ödemli ağız mukozas ı. 45

7 Ançe( Bak ımda hedeflenenler: Ağız membran ın ın bütünlüğü ve nemliliğinin sürdürülmesi Eller y ıkanarak a ğız mukozas ı değerlendirilir. Herpes ve candida gibi enfeksiyonlar gelişmişse, ilaç tedavisi uygulan ır. Yumuşak ve tahri ş etmeyen malzemelerle, uygun s ıkl ıkta ağız bak ım ı verilir, dudaklara yumu şatıc ı sürülür, varsa protez bak ımı yap ı - l ır. Hastan ın hipersalivasyonu varsa, a ğız bak ım ı s ık aral ıklarla tekrarlan ır. Hastay ı beslerken so ğuk, s ıcak ve irritan g ı - dalardan kaç ın ıl ır. 8) Doku perfüzyonunda bozulma: Kan ak ım ı yetersizli ğine bağl ı (renal, serebral, kardiyopulmoner), hücresel düzeyde oksijenlenme ve beslenmede de ği şim. Etiyoloji: Oksijen karbondiyoksit de ği şiminde problem, arteriel ve venöz kan ak ım ının engellenmesi, hipovolemi. Objektif veriler: Renal, periferal ya da di ğer tiplere göre veriler de ğ i şmektedir. Bak ımda hedeflenenler: Periferal sistem dokusu ve hücrelerin yeterli düzeyde oksijenlenmesi, organ ve dokular ın metabolik gereksinimlerinin sağlanmas ı, kan gazlar ının normal s ınırlarda olmas ı. Ya şam bulgular ı s ık izlenir. Solunum derinliği ve s ıkl ığı değerlendirilir, hipertansiyon/hipotansiyon, ate ş ve ta şikardi olup olmadığı belirlenir. Şok ve asidoz belirtilerine dikkat edilir, EKG, kan gazlar ı ve laboratuvar bulgular ına göre hasta izlenir. Cilt ısıs ı, özellikle dudak ve ekstremitelerde cilt rengi siyanoz aç ı s ından izlenir, gerekir- se oksijen verilir. Hasta yatakta hareketli tutulur, pozisyonu venöz/arteriel kan ak ımın ı kolayla şt ırıcı şekilde de ği ştirilir, ekstremitelerin bas ınç altında kalmamas ına dikkat edilir. Doku perfüzyonunu desteklemek için s ıvıelektrolit dengesi sağlanır. Soğuk uygulaman ın sürecine özen gösterilir. 9) Enfeksiyon riski /enfeksiyon alma riski: Hastanede yat ıyor olma, tedavi için gerekli t ıbbi uygulamalara ba ğlı patojen ajanlar ın üreme ve vücuda giri şine uygun ortam olu şmas ı. Tan ım: Endojen ya da eksojen kaynakl ı firsatç ı, patojenik ajanlar ın saldırısına uğrama riski. Etiyoloji: Böbrek fonksiyonlar ı, renal fonksiyonlar ve kan de ğerlerinde de ği şim, normal beslenmenin bozulmas ı, damar içi uygulamalar, kateter uygulamalar ı. Bak ımda hedeflenenler: Enfeksiyon geli şmemesi, bula şmamas ı. Yeterli s ıvı ve besin ögelerini almas ı sağlan ır, günlük ald ığı ve ç ıkardığı s ıv ı izlenir Enfeksiyon belirtileri, laboratuvar ve ya şam bulgular ı izlenir (NMS'ye ba ğl ı geli şen lökositozis ve hipertermi ay ırtedilmelidir). Ağız ve genel vücut hijyeni sa ğlan ır. Damar içi (IV) kateter ve varsa üriner kateter bak ımı yap ıl ır. Yap ılan her türlü hem şirelik giri şimlerinde asepsi ve antisepsiye uyulur. Enfeksiyonu olan ziyaretçilerin görü şmesi engellenir, ziyaretçi say ıs ı kısıtlan ır. Enfeksiyon için risk faktörleri ve kurallar hasta ve yak ınlarına öğretilerek uymalar ı sağlan ır. 46

8 Nöroleptik Malign Sendromda Hemşire Bak ım ı 10) S ıvı volümünde yetersizlik: Vücut gereksiniminden az s ıv ı al ımı, vasküler veya hücresel dehidratasyon ya şanmas ı, düzenli olarak beden s ıv ısı kayb ı. Etiyoloji: Akut konfüzyon gibi nedenlerle yeterince s ıv ı alamama, böbrek fonksiyonlar ında bozulma. Objektif veriler: Mukoza ve deri turgorunda deği şiklik, ta şikardi, hipotansiyon. Bak ımda hedeflenenler: Metabolik gereksinimleri ve ya şına uygun s ıv ı almas ı. Hemşirelik giri şimleri S ıv ı kayb ına neden olan faktörlere yönelik gerekli giri şimler uygulan ır (böbrek yetmezliği, oligüri, şok...) Günlük ald ığı-ç ıkardığı ve s ıv ı izlemi yap ı- l ır, kardiyovasküler duruma göre, yeterli s ı- v ı almas ı sağlan ır. Hasta a ğızdan alam ıyorsa hekim istemine uygun IV s ıv ı verilir, her vardiyada verilecek s ıv ı planlamas ı ve izlemi yap ılır. Rabdomiyoliz geli şmişse NaH- CO 3 'lü s ıv ı verilir. İdrar yoğunluğu ölçülür, günlük kilo kontrolü yap ılır. Dehidratasyon belirtileri izlenir, deri ve oral mukoz membran turgoru izlenir. Terlemeyi önlemek için uygun giysi ve uygun oda ısı s ı sağlan ır. 11) Güçsüzlük riski: Bireyin/gruplarin ya şam biçimini, amaçlar ını, bakış aç ısın ı etkileyen belirli durum ve olaylar üzerinde kendi kontrolünün olmadığını alg ılamas ı. Etiyoloji: NMS geli şmi ş olmas ı, iyile şmeye yönelik belirsizlik duygusu. Bak ımda hedeflenenler Kişinin kendisinin. kontrol edebilece ği faktörleri tan ımas ı/fark ına varmas ı, kendi bak ımına kat ılabilmesi, kararlara katılabilmesi, durumu, tedavisi ve gelece ğine ili şkin bilgilenmesi. Hastan ın durumunun rolleri, aktiviteleri ve ilişkilerine etkileri belirlenir. Ki şisel güçleri ve enerjisini günlük ya şam aktiviteleri s ıras ında kullanmas ı için hasta cesaretlendirilir (örn: bireysel bak ımın ı yapabilmesi). Hastan ın durumu düzenli olarak de ğerlendirilir, yap ılanlar ve yap ılacak her i şlem ve gerekçesi hakk ında hasta ve yak ınlar ı bilgilendirilir. Bak ım sürecinde hasta ve yak ınların ın da karar vermeye kat ıl ım ı için fırsatlar yaratılarak kontrol duygusu artt ırılır, hastadaki olumlu geli şmeler desteklenir. NMS'de hem şirelik bak ım ı, ikincil ve üçüncül komplikasyonları önleme, dolay ıs ıyla mortaliteyi azaltma aç ısından da hayati öneme sahiptir. NMS'de ölüm, tübüler nekroz, pulmoner emboli ve aspirasyon pnomonisine ba ğl ı solunum yetmezliği ve yayg ın damar içi koagülasyon bozukluğu (DIC) gibi ikincil, üçüncül komplikasyonlardan kaynaklanmaktad ır (1,4). Oysa bu tür komplikasyonlar geli şmediğinde, destekleyici tedavi ve hem şirelik bak ım ı ile NMS 'nin prognozunun iyi olduğu bilinmektedir (3). NMS'de semptomlar 8 saat ile 40 gün aras ında devam etmektedir. Tedavi sonras ı ço ğu hasta tam olarak iyile şmekte, dü şük oranda hastada parkinsonizm, ataksi ve demans devam etmektedir (8). NMS tedavisi için hastaya elektro konvülsif tedavi uygulanacaksa, hastan ın tedaviye haz ırlanmas ı, tedavi s ıras ında gerekli hem şirelik giri şimlerinin uygulanmas ı, tedavi sonras ı oryantasyonunun sağlanmas ı ve günlük ya şam aktivitelerini sürdürmesine yard ım etme hem şire- 47

9 nin temel sorumlulu ğudur (2,13) NMS geçirmi ş hastaya, psikiyatrik hastal ığın ın tedavisi için mutlaka nöroleptik verilmesi gerekiyorsa ve oral yolla verilecekse iki hafta sonra, parenteral yolla verilecekse alt ı hafta sonra, düşük dozlarda ve NMS geli şmesine neden olan nöroleptiğin dışında bir ilaç ba şlanmas ı gerektiğini vurgulanmaktad ır (4). Daha önce NMS geçirmi ş hastada NMS 'nin yineleme riski % aras ında deği şmektedir ( 1,9). Hemşire bu durumda oral ya da parenteral ilaç uygulamas ını dikkatli bir biçimde yerine getirmeli ve belirtilere karşı uyan ık olmal ıd ır. 3) NMS geçiren hastan ın taburculu ğu ve hem şirelik rolleri NMS'de tam iyile şme uzun sürebilir bu nedenle taburculuk sonras ı yak ın takip devam etmelidir (8). NMS'de hem şirelik bak ım ı, hastan ın taburculu ğa haz ırlanmas ı ve sonraki izlemi de içermektedir. Taburculuk plan ı ve e ğitimi, hastan ın hastaneye yat ışından sonra ba şlar (23 ). Bu plan ın amac ı, sendromun tekrar geli şmesini önlemek, hasta ve yak ınlar ın ın eski rol ve i şlevlerine yeniden dönebilmeleri ve olabilecek en üst düzeyde i şlev göstermelerini sa ğlamakt ır. Bu süreç, hem şirenin hastay ı yak ınlarıyla birlikte ele almas ı, sürekli etkile şimde bulunmas ı, gereksinilen eğitim, dan ışmanl ık ve rehberlik rollerini yerine getirmesini içerir. Hem şirenin eğitici rolünde özellikle NMS için riskli durumlar, erken belirtilerin ö ğretilmesi ve taburculuk sonras ı ekip deste ğinin devam edeceği bilgisinin verilmesi hasta ve ailenin ba ş etme güçlerini ve güvenlerini artt ırmas ı aç ı s ından önemlidir. NMS'de uygulanan hem şirelik bak ım ı ayr ınt ıl ı biçimde ve standart for ınlar kullan ılarak kaydedilmeli ve hasta dosyas ında yer almal ıdır. Kay ıtlar, bak ımın içeri ğini göstermenin yan ı s ıra bak ım ın yasal kan ıtlar ın ı da olu şturur. Hem şirelik süreci, bak ımda hedeflenenlere ula şılıp ulaşılmadığı, giri şimlerin etkili olup olmadığı ve sonuçta bak ım ın etkili olup olmad ığın ın değerlendirilmesiyle devam eder. Hem şire, ara şt ırıcı rolünü kullanarak hem şirelik sürecinin her a şamas ında, sürekli olarak de ğerlendirme yapmak ve böylece hastaya daha etkin bak ım vermeyi sağlamak durumundad ır. KAYNAKLAR 1. Öncü F, Hariri A, Ceylan ME: Nöroleptik malign sendrom. Dü şünen Adam 11:30-35, Stuart GV, Sundeen SJ: Principles and practice of psychiatric nursing. The C.V.Mosby Company, Third Edition, St. Louis, Washington, p.731, Blair T, Dauner A: Neuroleptik malignant syndrome: Liability in nursing practice, Journal of Psychosocial Nursing 31:5-11, Öztürk MO: Ruh sağ l ığı ve bozukluklar ı. Nurol Matbaac ı l ık, Ankara, s , Addonizio G, Susman VL, Roth SD: Symptoms of neuroleptic malignant syndrome in 82 consecutive inpatients. Am J Psychiatry 143: , Sunar B, Turgay A: Psikiyatride ilaç tedavisi. Medikomat Bas ım Yay ın, Michigan. s , Benzer T: Neuroleptic malignant syndrome : htm.:1-13, Drug induced movement disorders: Neuroleptic Malignant syndrome : Malignant Syndrome. 9. Rinomhota AS: Bilogical aspect of mental health nursing. Churchill Livingston, p , Cahili C, Arana GW: Navigating neuroleptic malignant syndrome. American Journal of Nursing. June: , Schull PD, McPhee AT, Chohan N, et al: Nursing 99, Drug Handbook. Springhouse Corporation, p , Fink M: Neuroleptic malignant syndrome best treated as catatonia, : braindiseases/basal-ganglia/:neuroleptik malignant syndrome.htm., Kum N, Pektekin Ç, Buldukoğlu K ve ark: Psikiyatri hem şireli ği el kitab ı. Vehbi Koç Yay ınlar ı 13: , Tyrgstad LN: The need to know: Biological learning needs identified by practicing psychiatric nurses, Journal of psychosocial nursing 32:13-17, Newel R, Gournay K: Mental health nursing: An evidence-based approach, Churchill Livingstone, Edinburg, London, p , Case report: Neuroleptic malignant syndrome with psychopharmacology, : Psychejam.com: Herken H, Nazmiye K, A şk ın R, Kucur R: Nöroleptik 48

10 malign sendrom: 5 Olgu, Klinik Psikiyatri 2: , Ashton P, Campbell P, Carson D, et al: Mental health nursing: An evidence-based approach. Ed. Newell R, Gournay K Churchill Livingston, Edinburgh, Newyork, p , Healy D: Psychiatric drugs explained. Churchill Livingston, Third edition, p.39-40, Birol L: Hem şirelik süreci: Hem şirelik bak ımında sistematik yakla şım. 6. baskı, Etki Matbaac ıl ık. Yay ınc ı- l ık Ltd Şti. İzmir Karch A, Boyd E: Handbook of drugs and the nursing proces. 7B Lippincott Company, Philadelphia, London, Doenges M. Moorhouse M. Nursing Dagnosis with Interventions. F.A. Davis Company İnanç N, Hatipoğlu S, Yurt V ve ark. Hem şirelik esasları. GATA Hem şirelik Yüksekokulu Yay ın No.5, Ankara, s.73-79,

NÖROLEPTİK MALİGN SENDROMDA HEMŞİRELİK BAKIMI: OLGU SUNUMU

NÖROLEPTİK MALİGN SENDROMDA HEMŞİRELİK BAKIMI: OLGU SUNUMU Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2017 (1-2-3), 195-202 NÖROLEPTİK MALİGN SENDROMDA HEMŞİRELİK BAKIMI: OLGU SUNUMU Yasemin ÇEKİÇ 1, Yeşim SAYMAZ 2 ÖZET Nöroleptik malign sendrom, ender görülmesine karşın

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi Hematopoetik kök hücre transplantasyonu hematoloji-onkoloji alanında özel bir daldır

Detaylı

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. Rehabilitasyonun Tanımı Fizyolojik veya anatomik yetersizliği

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ 2015 2016 DEĞERLENDİRME REHBERİ Sevgili öğrencimiz, Klinik Uygulama Dersi nde, lisans eğitimi süresince kazandığınız bilgi ve becerilerinizi birey, aile ve toplumun sağlık bakımı gereksinimlerini karşılamada

Detaylı

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATIF BAKIM HIZMETLERI YÖNERGESI «Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönergesi» 09.10.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir*.

Detaylı

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ ÇOCUK ENFEKSİYON YOĞUN BAKIM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ ÇOCUK ENFEKSİYON YOĞUN BAKIM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1 / 5 1.AMAÇ: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Enfeksiyon yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan her hastanın vital organ fonksiyonlarının desteklenmesi; organ

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı

YAŞAM SONU BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

YAŞAM SONU BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma

Detaylı

CERRAHİ SERVİS HEMŞİRESİ

CERRAHİ SERVİS HEMŞİRESİ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Eşit Tevfik Candan Öngün Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. ÇALIŞTIĞI BÖLÜM

Detaylı

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ

Detaylı

PROSTAT AMELİYATI SIRASI BAKIM. Prof. Dr. NEVİN KANAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU

PROSTAT AMELİYATI SIRASI BAKIM. Prof. Dr. NEVİN KANAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU PROSTAT AMELİYATI SIRASI BAKIM Prof. Dr. NEVİN KANAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU Ürolojik cerrahi daha kompleks ve oldukça fazla mükemmeli hedefleme yolunda gelişmesini

Detaylı

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,

Detaylı

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu

Detaylı

Yayın Tarihi: ĠÇ HASTALIKLARI SERVĠS HEMġĠRESĠ GÖREV, YETKĠ VE SORUMLULUKLARI. Dok. No.: HEM_GYS09 REVĠZYON DURUMU

Yayın Tarihi: ĠÇ HASTALIKLARI SERVĠS HEMġĠRESĠ GÖREV, YETKĠ VE SORUMLULUKLARI. Dok. No.: HEM_GYS09 REVĠZYON DURUMU REVĠZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 17.10.2011 Madde 5.10 a Hasta Hizmetlisi ifadesi 01 eklendi. 04.04.2013 Madde 3.3 revize edildi. Madde 5.10 daki 02 İfade Hasta Hizmetlisi / Bakıcı

Detaylı

ALIM ÇIKIM TAKİBİ PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

ALIM ÇIKIM TAKİBİ PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/6

Detaylı

ENGELLİ HASTALARDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI

ENGELLİ HASTALARDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI ENGELLİ HASTALARDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Hazırlayan: Yasemin KAYA Acıbadem Kayseri Hastanesi Poliklinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 20/03/2012 yasemin.kaya@acibadem.com.tr ENGELLİ HASTA; u Doğuştan

Detaylı

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi

Detaylı

HASTA DÜŞME RİSKİ VE BAKIM PLANI FORMU HEMŞİRELİK BAKIMLARI

HASTA DÜŞME RİSKİ VE BAKIM PLANI FORMU HEMŞİRELİK BAKIMLARI Sayfa No 1 / 5 ERİŞKİN PEDİATRİK TARİH: ADI SOYADI : HEMŞİRELİK BAKIMLARI El- yüz bakımı VARDİYA 08-16 16-24 24-08 Ağız bakımı Ο2 li SPO 2 / Ο2 siz SPO 2 Aile eğitimi Sıcak uygulama Dudak bakımı ( thiocilline

Detaylı

Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi

Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi Eylemin psikolojisi Kadının psikolojik olarak eyleme ve doğuma uyumu ile ilgilidir. Bu da doğrudan doğum sürecinin seyrini etkiler. Bu faktörlerden herhangi birinin

Detaylı

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve Kapsam MADDE 1- (1)

Detaylı

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

REVĠZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVĠZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVĠZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 04.04.2013 Madde 3.3 revize edildi. 01 14.03.2016 Hastane Logosu değişikliği yapıldı 02 Yatan Hasta Hemşirelik Hizmetlerinden Sorumlu Başhemşire ifadesi

Detaylı

SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS

SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS SELİN ALICI T.C İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLİĞİ YÜKSEK LİSANS ÖNCE ZARAR VERME HATA İNSANA ÖZGÜDÜR!! Hasta düşmeleri, tüm Dünya da sağlık bakım kurumlarında önemli bir hasta güvenliği

Detaylı

Anestezi ve Termoregülasyon

Anestezi ve Termoregülasyon Anestezi ve Termoregülasyon Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Termoregülasyon Nedir? Isının düzenlenmesi, korunması, ideal aralığa getirilmesi amacıyla vücudun meydana getirdiği

Detaylı

Ameliyat Sırası Hasta Bakımı

Ameliyat Sırası Hasta Bakımı Ameliyat Sırası Hasta Bakımı AMAÇ Hastanın ameliyat sırası hemşirelik bakımının sürdürülmesi ve karşılaşabileceği komplikasyonların önlenmesidir. TEMEL İLKELER Ameliyat sırası dönemde hemşirelik bakımı;

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FLORENCE NIGHTINGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ 2016 KLİNİK UYGULAMA DERSİ DEĞERLENDİRME REHBERİ Hazırlayanlar: Klinik Uygulama Komisyon Üyeleri Prof. Dr. Nursen NAHCİVAN Prof. Dr. Gülbeyaz CAN Prof. Dr. Nevin ŞAHİN Doç. Dr. Hülya KAYA(Başkan) Doç.

Detaylı

Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing

Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2013;4(5): DERLEME REVIEW Kritik Hastalıklarda Sıvı Elektrolit Dengesi Değişikliklerinde

Detaylı

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ AĞRI TANILAMA VE TEDAVİ FORMU Gördüğünüz Tabloda Kodlayın ve Resim Üzerinde Ağrı Yerini İşaretleyiniz Ağrı Değerlendirmesi: Ağrı / Rahatsızlık:

Detaylı

24 Ekim 2014/Antalya 1

24 Ekim 2014/Antalya 1 Kronik Böbrek Hastalığının Kontrolü ve Yönetimi Doç. Dr. Öznur USTA YEŞİLBALKAN Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği o.u.yesilbalkan@ege.edu.tr 24 Ekim 2014/Antalya 1 SUNUM

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a

Detaylı

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans ( x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan

Detaylı

ACİL SERVİS HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU

ACİL SERVİS HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU ACİL SERVİS HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU Adı-Soyadı: Kadrosu: İşe Başlama i: Bölümü: ACİL SERVİS HEMŞİRESİ Oryantasyıon Bitiş i: Formun İnsan Kaynaklarına Geliş i: Uygulama Puanları

Detaylı

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur. Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül

Detaylı

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi

Detaylı

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,

Detaylı

2012 YILI SÖKE FEHİME FAİK KOCAGÖZ DEVLET HASTANESİ HİZMET İÇİ EĞİTİM PLANI

2012 YILI SÖKE FEHİME FAİK KOCAGÖZ DEVLET HASTANESİ HİZMET İÇİ EĞİTİM PLANI 0 YILI SÖKE FEHİME FAİK KOCAGÖZ DEVLET HASTANESİ HİZMET İÇİ EĞİTİM PLANI KONULAR AMAÇLAR YÖNTEM VE TEKNİKLER KNAK, ARAÇ VE GEREÇLER 0.0.05.0. 0.0 TÜBERKÜLOZ VE SOLUNUM İZOLASYONU Tüberküloz tanı, belirti

Detaylı

KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI

KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI İçerik HİJYEN DERİNİN YAPISI DERİ BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULMA NEDENLERİ BANYOLAR MASAJLAR AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI ÖZEL AĞIZ BAKIMI KIYAFETİN ÖNEMİ VE TEMİZLİĞİ Hijyen Hijyen; yunanca

Detaylı

DR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com

DR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 2 TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 3 DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com Taşiaritmiler: Dar QRS li ( 0.08 sn) taşikardi Sinüzal taşikardi

Detaylı

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları

Detaylı

UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI İÇ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ / HEM201

UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI İÇ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ / HEM201 UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI İÇ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ / HEM201 Öğrenci Adı Soyadı Okul Numarası Tarih YAZ STAJI ÇALIŞMASI Öğrenci Adı Soyadı : Okul Numarası : Staj Başlama

Detaylı

Nöroleptik Malign ve. Dr. Mehmet OKUMUŞ KSÜTF Acil Tıp AD. Kahramanmaraş

Nöroleptik Malign ve. Dr. Mehmet OKUMUŞ KSÜTF Acil Tıp AD. Kahramanmaraş Nöroleptik Malign ve Serotonerjik Sendrom Dr. Mehmet OKUMUŞ KSÜTF Acil Tıp AD. Kahramanmaraş Nöroleptik Maling Sendrom (NMS) Ateş Müsküler rijidite, Bilinç değişikliği Otonomik disfonksiyon Nöroleptik

Detaylı

Antipsikotik ilaçlar

Antipsikotik ilaçlar Antipsikotik ilaçlar Etki mekanizmaları Dopamin blokajı yaparlar Mezolimbik yolda blokaj > pozitif belirtiler Mezokortikal yol > negatif belirtiler Dopamin ve serotonin blokajı yaparlar Dopamin blokajı

Detaylı

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.11.2012 Acil Servis Hemşire İzlem Formu ifadesi kaldırıldı. 01 Yerine Acil Servis hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu ndaki hemşire izlem notları

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi TÜRKİYEDE BÖBREK NAKLİ 1975 yılında canlı 1978 yılında kadavra E.Ü.T.F Hastanesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi 1988

Detaylı

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM YOĞUN BAKIMA HASTANIN KABULÜ Açık kalp ameliyatı yapılan hastaların ameliyathaneden yoğun bakıma transferi entübe

Detaylı

Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü

Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü AMAÇ Çocuğun vücut ağırlığının doğru olarak ölçülmesi, sonucun çocuğun yaşına göre değerlendirilmesi ve değişikliklerin izlenmesidir. TEMEL BİLGİLER Sağlıklı çocuklarda

Detaylı

SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI. Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD.

SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI. Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD. SICAK ÇARPMASI ELEKTRİK-YILDIRIM ÇARPMASI Dr. Mehmet TUĞRUL İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji AD. SICAK BİTKİNLİĞİ-Etyoloji Sıcak ve nemli havaya uzun süre maruz kalma Yaşlı, çocuk Bilinçsiz diyet

Detaylı

ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI

ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI ONKOLOJİ ECZACILIĞINA DOKTOR BAKIŞI Dr. Evren Özdemir Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Ankara 05.04.2014 Akılcı İlaç Kullanımı İçin Sorumluluk Sahibi Taraflar Hekim Eczacı Hemşire Diğer sağlık personeli

Detaylı

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre

Detaylı

KISITLAMA KULLANIMI VE KISITLAMA ALTINDAKI HASTANIN BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

KISITLAMA KULLANIMI VE KISITLAMA ALTINDAKI HASTANIN BAKIM PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 22.07.2014 Madde 5.7.4 te Kısıtlama uygulamaları için Düşme 01 Olaylarını Önleme ve İzleme Protokolü ne atıfta bulunuldu. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan:

Detaylı

HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması

HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİKTE YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması Bu derste öğrencinin; birey, aile ve toplumun sağlık gereksinimlerini belirleyen

Detaylı

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik

Detaylı

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK TANILAMASI (HEM 601 TEORİK 2, 2

Detaylı

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,

Detaylı

CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ. Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017

CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ. Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017 CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017 CRUSH YARALANMA Ezilme sonucu oluşan direkt doku hasarıdır. CRUSH SENDROMU Kasın ezilmesi ve rabdomiyoliz

Detaylı

Postüral Drenaj Uygulama

Postüral Drenaj Uygulama Postüral Drenaj Uygulama AMAÇ Akciğerlerdeki sekresyonun yer çekimi yardımıyla drenajının gerçekleştirilmesidir. TEMEL İLKELER Spontan solunumda veya ventilatöre bağlı hastada akciğerlerin tüm bronş ve

Detaylı

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ YATAN HASTA DÜŞME RİSKİ DEĞERLENDİRME VE ÖNLEME PROSEDÜRÜ

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ YATAN HASTA DÜŞME RİSKİ DEĞERLENDİRME VE ÖNLEME PROSEDÜRÜ Sayfa 1 / 5 1. AMAÇ: Hastanemizde yatan hastaların düşme risk puanlarını belirlemek, hasta düşmelerine yönelik gerekli tedbirleri tanımlamaktır. 2. KAPSAM: Tüm yataklı klinikler, yoğun bakım üniteleri

Detaylı

YENİ DOĞAN SERVİS HEMŞİRESİ

YENİ DOĞAN SERVİS HEMŞİRESİ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Eşit Tevfik Candan Öngün Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. ÇALIŞTIĞI BÖLÜM

Detaylı

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda

Detaylı

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI

YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI YATAKLI TEDAVĐ KURUMLARI DAĐRESĐ YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI Kadro Adı : Yüksek Hemşire Hizmet Sınıfı: Paramedikal Hizmetleri Sınıfı Derecesi : III (Đlk Atanma Yeri) Kadro Sayısı : 120 Maaş :

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ

ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ ACİL ÇALIŞANLARI İÇİN STRES YÖNETİMİ ACİL ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞABİLECEĞİ STRES KAYNAKLARI Olaya bağlı stres kaynakları Mesleki stres kaynakları Çevresel stres kaynakları OLAYA BAĞLI STRES KAYNAKLARI-1

Detaylı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV

Detaylı

YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI

YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI Doç. Dr. Nurullah OKUMUŞ Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağ. Ve Hast. Eğitim Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği ANKARA HASTANEMİZDE EVDE SAĞLIK HİZMETİ Hastanemizde,

Detaylı

Tedavi. Tedavi hedefleri;

Tedavi. Tedavi hedefleri; Doç. Dr. Onur POLAT Tedavi DVT tanısı konduktan sonra doğal gidişine bırakılırsa, ölümcül komplikasyonu olan PE ve uzun dönemde sakatlık oranı son derece yüksek olan posttromboflebitik sendrom ve Pulmoner

Detaylı

Yazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma

Detaylı

Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama. Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı

Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama. Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi ve Planlama Dr. Mustafa Emre YATMAN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Palyatif Bakım Hizmetleri Yönergesi SUT ta Palyatif Bakım

Detaylı

İSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır.

İSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır. AKUT İSHALDE İSHAL Dışkının normalden daha fazla su içermesi SULU DIŞKILAMA 24 saatte 3 ya da daha fazla sayıda sulu dışkılama 20.04.2016 2 Akut İshal İshal gelişmekte olan ülkelerde önemli bir morbidite

Detaylı

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim

Detaylı

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ TANIMLAR Preterm/Prematüre Bebek- 37 gestasyon haftasından önce doğan Gestasyon yaşına göre sınıflandırma Prematüre (erken doğan)

Detaylı

Nöroleptik Malign Sendrom. Fatih ÖNCÜ*, Aytül HARİRİ**, M. Emin CEYLAN * ÖZET

Nöroleptik Malign Sendrom. Fatih ÖNCÜ*, Aytül HARİRİ**, M. Emin CEYLAN * ÖZET Fatih ÖNCÜ*, Aytül HARİRİ**, M. Emin CEYLAN * ÖZET Nöroleptik malign sendrom, özellikle nöroleptik tedavi s ırasında gözlenen ve 196071 y ıllardan beri bilinen en önemli komplikasyor ıdur. Nöroleptiklerin

Detaylı

FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NA GİRİŞ KOŞULLARI : Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokullarının veya Yüksekokul ve Fakültelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Detaylı

UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI HEMŞİRELİK ESASLARI HEM102

UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI HEMŞİRELİK ESASLARI HEM102 UFUK ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK YÜKSEK OKULU YAZ STAJI DOSYASI HEMŞİRELİK ESASLARI HEM102 Adı Soyadı Okul Numarası Tarih YAZ STAJI ÇALIŞMASI Adı Soyadı : Okul Numarası : Staj Başlama Tarihi : Staj Bitirme

Detaylı

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Türkischer Elternratgeber Krupp Çocuğum Krup Oldu! Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Anne babalar için yararlı ipuçları: Bir krupnöbetinde ne yapmalı? Krupa karşı hangi ilaçlar

Detaylı

ERÜ. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 2. SINIF UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU (HEMŞİRELİK ESASLARI)

ERÜ. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 2. SINIF UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU (HEMŞİRELİK ESASLARI) ERÜ. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 2. SINIF UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU (HEMŞİRELİK ESASLARI) No: Dersin Adı: DEĞERLENDIRME KRITERLERI Klinikler ı. PROFESYONEL DAVRANıŞLARıN 1 GELIŞTIRILMESI

Detaylı

9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 )

9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 ) 9.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 8.Ünite Sıcak-Soğuk Uygulamalar SOĞUK UYGULAMA 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 ) Soğuk Uygulama ; Vücudun ısısını düşürmek amacıyla lokal yada genel olarak, bir takım fiziksel

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5

Detaylı

Yatağa Bağımlı Hasta Bakımı

Yatağa Bağımlı Hasta Bakımı Yatağa Bağımlı Hasta Bakımı AMAÇ Yatağa bağımlı hastanın hemşirelik bakım ve girişimlerinin yürütülmesidir. TEMEL BİLGİLER Tanımlar Yatağa bağımlılık; bireyin kendi gereksinimlerini karşılayabilme ve topluma

Detaylı

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

HASTA/HASTA YAKINI ZORUNLU EĞİTİM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1 / 7 1.AMAÇ: Hastanede tedavi ve bakım alan tüm hasta / hasta yakınlarının hastalık, tedavi ve bakımları, riskleri ve taburcu olduktan sonra evdeki bakımları hakkında eğitilmelerini sağlamak

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

KEMOTERAPİ HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU

KEMOTERAPİ HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU KEMOTERAPİ HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU Adı-Soyadı: Kadrosu: İşe Başlama i: Bölümü: Kemoterapi Hemşiresi Oryantasyon Bitiş i: Formun İnsan Kaynaklarına Geliş i: Uygulama Puanları ve

Detaylı

Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları. Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi

Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları. Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Akılcı İlaç Kullanımında İlaç Uygulama Hataları Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İLAÇ YÖNETİMİ Tüm ilaçlar tehlikelidir ama bazıları yararlıdır AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik

Detaylı

17.02.2015. ENTERAL BESLENME (Gavaj) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Enteral Beslenme. 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 )

17.02.2015. ENTERAL BESLENME (Gavaj) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Enteral Beslenme. 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 ) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 ) ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Slayt No : 48 4 ENTERAL BESLENME (Gavaj) Besin ve sıvıları ağız yoluyla yeterli alamayan veya hiç alamayan

Detaylı

NÖTROPENİK HASTA BAKIM TALİMATI T.C NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ

NÖTROPENİK HASTA BAKIM TALİMATI T.C NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ SAYFA NO 1 / 5 1.AMAÇ: Nötropenik hasta bakımında standart bir yöntem belirlemektir. 2.KAPSAM:Nötropenik hasta bakım faaliyetlerini kapsar. 3. KISALTMALAR: MNS: Mutlak Nötrofil Sayısı 4.FAALİYET AKIŞI

Detaylı

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK

GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK GERİATRİ DR. HÜSEYİN DORUK Master Yoda: 900 yıl 546 yıl Jean Louise Calment 122 yaş Tanrılar yaşlandıkça hayatı daha mutsuz ve hoş olmayan bir hale getirerek ne kadar merhametli olduklarını gösteriyor.

Detaylı

altında/rehberle yapar. özen gösterir. uygun çözüm yolları üretir. yapar.

altında/rehberle yapar. özen gösterir. uygun çözüm yolları üretir. yapar. HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Hemşirelik Esasları 2801201 II 6+12 12 14 Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersi Veren

Detaylı

ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU

ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU ONKOLOJİK ACİLLER Prof.Dr. Çiçek FADILOĞLU Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu / İZMİR 1 Onkolojik bir acil; Akut, Yaşamı tehdit eden potansiyel bir durum Doğrudan ya da dolaylı olarak kanser ya da

Detaylı

09/11/2015 ANEMİ (KANSIZLIK)

09/11/2015 ANEMİ (KANSIZLIK) ANEMİ (KANSIZLIK) Vücut dokularında enerji oluşumu için gerekli kimyasal işlemlerde kullanılacak oksijeni taşıyacak yeterlilikte kırmızı kan hücresi bulunamaması veya bulunanların bu görevi yapamayacak

Detaylı

2014 YILLIK EĞİTİM PLANI. Ocak. Eğitim Alan Grup / Bölüm ZORUNLU EĞİTİM. Laboratuar Çalışanları. Psikiyatri Servis.

2014 YILLIK EĞİTİM PLANI. Ocak. Eğitim Alan Grup / Bölüm ZORUNLU EĞİTİM. Laboratuar Çalışanları. Psikiyatri Servis. Dok.Kod.: SPEH.EGT.PL.02 2014 YILLIK EĞİTİM PLANI Hazırlanma Tar.: 19/08/14 Sayfa No: 1/1 Sıra No Eğitim Eğitimci Eğitim Alan Grup / Bölüm Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim

Detaylı