ENM 316 BENZETİM DERS 1 GİRİŞ. Benzetim, karmaşık sistemlerin tasarımı ve analizinde kullanılan en güçlü analiz araçlarından birisidir.
|
|
- Si̇mge Akşit
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ENM 316 BENZETİM DERS 1 GİRİŞ Benzetim, karmaşık sistemlerin tasarımı ve analizinde kullanılan en güçlü analiz araçlarından birisidir. Genel anlamda benzetim, zaman içinde sistemin işleyişinin taklididir. Benzetim, çeşitli koşullar altında sistemin tavrının gözlemlenebilmesi için, bu sistemin modellenmesi olarak da tanımlanabilir.
2 GİRİŞ Zaman içerisinde değişiklik gösteren bir sistemin tavrı, geliştirilen bir benzetim modeli ile incelenir. Model, sistemin çalışması ile ilgili kabullerin bir setinden oluşur. Bu kabuller, sistemin ilgilenilen nesneleri ya da varlıkları (entities) arasındaki matematiksel, mantıksal ve sembolik ilişkiler ile ifade edilir. GİRİŞ Bir model geliştirildikten ve geçerliliği sağlandıktan sonra, gerçek sistem hakkındaki çeşitli sorulara (what-if) cevap aramak için kullanılır. Kısacası, bir benzetim modeli; gerçek sistem üzerinde yapılacak değişikliklerin etkilerini tahmin etmek için bir analiz aracı, yeni kurulacak bir sistemin performansını tahmin etmek için tasarım aracı olarak kullanılabilir.
3 GİRİŞ Bazı durumlarda, matematiksel metotlar ile çözüme ulaşmanın mümkün olduğu bir model geliştirilebilir. Gerçek hayatta karşılaşılan sistemlerin bir çoğu karmaşık yapıya sahiptir. Bu durumda, bu sistemlerin modellerini matematiksel metotlar ile çözmek mümkün değildir. Bu durumda, bilgisayara dayalı benzetim, zaman içerisinde sistemin tavrını taklit etmek için kullanılabilir. Benzetim çalışmasında, gerçek sistemden (mevcutsa) toplanan veri, sistemin performans ölçülerini tahmin etmek için kullanılır. GİRİŞ Benzetim, yöneylem araştırması ve yönetim biliminde uygulama alanı geniş olan metotlardan birisidir. Üniversitelerde ve işletmelerde benzetim metodunun kullanımı ile ilgili çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bunlar; Case Western Reserve Üniversitesinin (1978) yöneylem araştırması bölümünde yüksek lisans öğrencileri arasında yapılan bir araştırmada; benzetim 15 teknik arasında 5. sırada yer almıştır. İlk dört metot, istatistiksel metotlar, tahmin, sistem analizi ve bilişim sistemleri. doktora öğrencileri arasında yapılan bir araştırmada; istatistiksel metotlar dan sonra doğrusal programlama ile ikinci sırayı
4 GİRİŞ Thomas ve DaCosta (1979), 137 firma arasında yaptığı bir ankette benzetimin firmaların % 84 ünün kullandığını görmüştür. İstatistiksel analiz, %93 kullanım alanı ile 1. sıradadır. Shannon, Long ve Buckles (1980), Endüstri Mühendislerinin American Enstitülerinin Y.A. bölümündeki üyeleri arasında bir araştırma yapmıştır. Bu araştırma, benzetim 12 metot arasında doğrusal programlamadan sonra 2. sırada yer almıştır. Forgionne (1983) ve Harpell, Lane ve Mansour (1989) büyük şirketler arasında yaptığı bir araştırmada simulasyon sekiz farklı metot arasında benzetimin 2. sırada yer aldığını göstermiştir. BENZETİM NE ZAMAN KULLANILIR? Benzetim; Üzerinde çalışılacak sistem çalışmaya, deney yapmaya müsait değilse Sistem henüz tasarım aşamasında ise Problemin analitik çözümü mümkün değilse kullanılır.
5 BENZETİM NE ZAMAN KULLANILIR? Genel olarak, tüm benzetim modelleri, girdi-çıktı modelleri olarak adlandırılır. Modeller, verilen bir girdi seti için sistemin çıktısını elde ederler. Yani, benzetim modelleri matematiksel modellerde olduğu gibi çözülmezler, çalıştırılırlar. Belirli koşullar altında, sistemin tavrını analiz için bir araç olarak kullanılırlar. Bu nedenle, analitik modellerin aksine bir optimal çözümü üretmezler. BENZETİMİN AMAÇLARI Benzetim, aşağıda verilen amaçlardan birisini ya da birkaçını gerçekleştirmek için kullanılır: Değerlendirme: Belirlenen kriterlere göre önerilen sistemin ne kadar iyi çalıştığını belirlemek için benzetim kullanılır. Karşılaştırma: Önerilen sistem tasarımlarının ya da politikaların karşılaştırılması amacıyla benzetim kullanılır. Tahmin: Önerilen koşullar altında sistemin performansını tahmin etmek amacıyla benzetim kullanılır.
6 BENZETİMİN AMAÇLARI Duyarlılık Analizi: Sistemin performansı üzerinde hangi faktörlerin etkili olduğunu belirlemek amacıyla benzetim kullanılır. Optimizasyon: En iyi performans ölçüsünü veren faktör düzeylerinin bir kombinasyonunu belirlemek amacıyla benzetim kullanılır. Darboğaz Analizi: Bir sistemde performans ölçüsünü etkileyen darboğazların belirlenmesi amacıyla benzetim kullanılır. (Pegden et all, 1995) BENZETİMİN AVANTAJLARI Model kurulduktan sonra, önerilen tasarımların ya da politikaların analiz edilmesinde kullanılabilir. Yeni bir sistemin analizine yardımcı olmak için kullanılabilir. Benzetim verilerini elde etmek, gerçek sistemden aynı verileri elde etmekten daha ucuzdur. Benzetim metotları, analitik metotları uygulamaktan daha kolaydır. Analitik modellerde çözüme ulaşabilmek için birçok basitleştirici kabullerin yapılması gerekirken, benzetim modellerinde böyle bir kısıtlama yoktur. Analitik modeller ile analizci, kısıtlı sayıda sistem performans ölçülerini hesaplayabilir. benzetim modelleri ile üretilen veri, akla gelebilen herhangi bir performans ölçüsünü tahmin etmek için kullanılabilir. Bazı durumlarda, benzetim, bir probleme bir çözümün elde edilmesi için tek araçtır.
7 BENZETİMİN DEZAVANTAJLARI Benzetim modellerinin kurulması ve geçerliliğinin araştırılması, zaman alıcı olduğundan, dijital bilgisayarlar için simülasyon modellerinin maliyeti yüksek olabilir. Benzetim modellerinin çok sayıda çalıştırılması istenir. Bu durumda bilgisayar maliyeti artmaktadır. Benzetim, analitik tekniklerin yeterli olabileceği durumlarda da arasıra kullanılmaktadır. BENZETİMİN UYGULAMA ALANLARI Üretim sistemlerinin tasarımı ve analizi Bir bilgisayar sistemi için yazılım ve donanım isteklerinin değerlendirilmesi Yeni askeri silah sistemlerinin ve taktiklerinin değerlendirilmesi Bir stok sistemi için sipariş politikalarının belirlenmesi Haberleşme sistemlerinin ve bu sistemlerin mesaj protokollerinin tasarımı Çevre yolu, havaalanı, tünel ve liman gibi ulaştırma imkanlarının işletilmesi ve tasarımı Hastane, lokanta, pastane gibi servis organizasyonlarının tasarımlarının değerlendirilmesi Finansal ve ekonomik sistemlerin analizi
8 SİSTEM ve SİSTEM ÇEVRESİ Sistem; bir amacı gerçekleştirmek için aralarında düzenli bir etkileşimin ya da bağımlılığın bulunduğu nesnelerin bir grubu olarak tanımlanabilir. Otomobil üreten bir üretim sisteminde, makinalar, iş parçaları ve işçiler, yüksek kalitede bir araç üretmek için bir montaj hattında birlikte bulunmaları gerekir. SİSTEM ve SİSTEM ÇEVRESİ Bir sistem, sistem dışında meydana gelen değişikliklerden sık sık etkilenir. Bu tür değişiklikler sistemin çevresinde meydana gelir. Sistemlerin modellenmesinde, sistem ve sistem çevresi arasındaki sınıra karar vermek gerekir. Bu karar, çalışmanın amacına bağlı olabilir. Bir fabrika sisteminde, siparişlerin gelişini kontrol eden faktörler, fabrikanın dış etkisi olarak dikkate alınabilir. Bu durumda bu faktörler çevrenin bir parçasıdır. Bununla birlikte, taleplerin karşılanmasının etkisi incelendiğinde, fabrika çıktısı ve siparişlerin gelişi arasında bir ilişki olacaktır ve bu ilişki sistemin bir aktivitesi olarak dikkate alınmalıdır.
9 SİSTEMİN BİLEŞENLERİ SİSTEMİN BİLEŞENLERİ Varlık (Entity): Sistemin nesnesidir. Farklı nesneler farklı özelliklere sahiptir. Örneğin; maliyet, şekil v.s. Gibi Nesneler 3 sınıf altında toplanabilir: İnsan (müşteri, hasta v.s.) Parçalar, iş evrakı Elektronik mektup, proje, telefon konuşması Özellik (Attribute): Bir nesnenin sahip olduğu özelliği. Faaliyet (Activity): Belirlenmiş uzunlukta zaman peryodunu gösterir. Örneğin; bir parçanın kesilmesi, makine tamiri veya sipariş formunun doldurulması.
10 SİSTEMİN BİLEŞENLERİ Kaynaklar (Resources): Personel, alet, alan, enerji, zaman, para. Kontrol (Control): Kontroller faaliyetlerin nerede, ne zaman, nasıl ortaya çıkacağını programlar. Örneğin; proses planı, üretim planı, iş programı, bakım politikası. Bir çalışmada, bir sistemi oluşturan nesneler topluluğu, diğer bir çalışma için tüm sistemin bir alt seti olabilir. SİSTEMİN BİLEŞENLERİ ÖRNEK: Sistem olarak bir bankanın seçildiği düşünülsün. Amaç, çek bozdurmaya ya da para yatırmaya gelen müşterilere yeterli servisi verebilmek için gerekli olan vezne sayısını belirlemektir. Bu durumda sistem, vezneler ile kuyrukta bekleyen ve servis gören müşterilerden oluşan bankanın bir kısmıdır. Çalışmanın amacı, özel veznedarların (seyahat çeki satmak, çek hazırlamak gibi) sayısını belirlemek ise, sistemin tanımının genişletilmesi gerekir.
11 SİSTEMİN BİLEŞENLERİ Sistemin Durumu (System Statement): Çalışmanın amacına bağlı olarak, herhangi bir anda sistemi tanımlamak için gerekli olan değişkenlerin toplamıdır. Banka örneğinde mümkün durum değişkenleri, meşgul vezne sayısı, servis gören ve kuyrukta bekleyen müşterilerin sayısı, müşterilerin geliş zamanı. Olay (Event): Bir anda ortaya çıkarak sistemin durumunu değiştirir. Banka örneğinde; müşterinin bankaya varışı varış olayı, servisin tamamlanması ise servis olayı dır. SİSTEM NESNE ÖZELLİK FAALİYET OLAY DURUM DEĞİŞKENİ Banka Hızlı Tren Üretim Haberleşme Stok
12 Sistemin Performans Ölçütleri Çevrim Zamanı: Bir ürünün üretilme zamanı Doluluk (Kullanım) Oranı: Ekipmanın ya da personelin üretken olduğu zaman yüzdesi Bekleme Zamanı: Bir müşterinin servis görebilmek için ya da bir parçanın işlenebilmesi için kuyrukta geçirdiği ortalama zaman Kalite: Doğru özelliklere sahip ürün yüzdesi Maliyet: Sistemin maliyeti SİSTEMLERİN SINIFLANDIRILMASI Kesikli Sistem (Discrete System): Sistemin durum değişkenleri, zamanın herhangi bir anında değişir ve kesikli değerler alır. Banka örneği bir kesikli sistemdir. Çünkü, durum değişkenleri yani bankada müşteri sayısı sisteme müşteri geldiğinde veya müşteri servisini tamamladığında değişir. Sürekli Sistem (Continuous System): Sistemin durum değişkenleri, zaman içinde sürekli olarak değir. Havada bir uçağın hareketi sürekli sisteme bir örnektir. Hız ve pozisyon gibi durum değişkenleri sürekli olarak değişir.
13 MODEL Model; bir sistemin gösterimi olarak tanımlanabilir. Model, gerçek sistem hakkında gerekli sonuçları çıkarmaya izin verecek detaya sahip olmalıdır. BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Benzetim modelleri, Statik veya dinamik, (Zamana göre) Deterministik veya stokastik, (Değişken tipine göre) Kesikli veya sürekli (Durum değişkenlerine göre) olmak üzere üç ana grupta toplanabilir.
14 BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Statik Benzetim Modeli: Sistemin belirli bir anındaki gösterimidir. Monte Carlo benzetim modelleri bu tipe uygun modellerdir. Dinamik Benzetim Modeli: Sistemin çalışma zamanına göre (bir aralık veya tüm çalışma zamanı boyunca) yapılan modellemedir. Bir bankanın benzetim günde 8 saat üzerinde çalışıyor. BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Deterministik Benzetim Modeli; Rassal değişken içermeyen benzetim modelidir. Bu modellerde verilen GİRDİ seti için bir ÇIKTI seti vardır. Stokastik Benzetim Modeli; Bir veya birden fazla rassal değişken içeren benzetim modelidir. Stokastik benzetim modeli kullanılarak elde edilen çıktı rassal olup modelin karakteristiklerinin tahminidir. Bankanın s benzetim modelinde, varışlararası zaman aralığı ve servis zamanları rassaldır.
15 BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Kesikli ve Sürekli Benzetim Modeli; Bu modeller, kesikli ve sürekli sistemlerin tanımlarına benzer şekilde tanımlanabilir. Kesikli sistemlerde, durum değişkenleri zamanın herhangi bir anında değişir ve kesikli değerler alır. Banka örneğinde, durum değişkeni olan müşteri sayısı, sisteme müşteri geldiğinde veya müşteri servisi tamamladığında değişir. Sürekli sistemlerde, durum değişkenleri zaman boyunca değişkenlik gösterir ve sürekli değerler alır. Uçak örneğinde, durum değişkenleri hız ve pozisyon sürekli olarak değişir. BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Kesikli Durum Değişkenine Örnek
16 BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Süreli Durum Değişkenine Örnek BENZETİM MODELLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Kesikli bir benzetim modeli, her zaman kesikli bir sistemin benzetimini yapmak için kullanılmaz. Belirli bir sistem için kesikli ya da sürekli modelin kullanılacağına dair karar, çalışmanın amacına bağlıdır. Örneğin; Çevre yolunda trafik akışının bir modeli, araçların hareketi ve özellikleri önemli ise kesikli bir modeldir. Araçlar bir bütün olarak dikkate alınıyorsa, trafik akışı; sürekli modelde diferansiyel eşitlikler ile tanımlanabilir.
17 BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI 1. Problemin Tanımı ve Çalışma Planı: Benzetim çalışması, çalışmanın amacının ve problemin açık olarak tanımlanması ile başlamalıdır. Çalışılacak alternatif sistem tasarımları ve bu alternatiflerin etkinliğini değerlendirmek için kriterler belirlenmelidir. Çalışma, maliyet, her bir aşamasında istenilen zaman ve çalışacak personel açısından planlanmalıdır.
18 BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI 2. Veri Toplama ve Model Tanımı: Üzerinde çalışılan sistemden bilgi ve veri toplanır. Bu veriler, modelde kullanılan rassal değişkenler için olasılık dağılımlarının ve çalışma prosedürlerinin belirlenmesi için kullanılır. Örneğin, bir bankanın benzetim çalışmasında, modelde kullanılacak varışlararası zaman ve servis zamanı dağılımlarını belirlemek için sistemden gelişlerarası zaman ve servis zamanları toplanır. Mümkünse, sistem performans ölçüsü olan verinin (bankada, müşterilerin kuyrukta beklemeleri), 6. adımdaki geçerlilik kontrolü için toplanmalıdır. Kurulan model, sistemi tanımlayacak yeterli detaya sahip olmalıdır. Ancak, sistemin elementleri ile modelin elementleri arasında birebirlik eşleme gerekli değildir. Çok detaylı bir modelin programlanması ve çalıştırılması çok pahalı olabilir. BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI 3. Geçerli mi?: Modelin kurulması aşamasında, model kurucunun sistemin çalışması hakkında bilgi sahibi olan kişilerle birlikte çalışması önemlidir. Aynı zamanda, model kurucunun karar verici ile iletişim halinde olması gerekir. Modelin geçerliliğinin sağlanması ve karar vericinin modele güvenilirliğini artırmak için bu önemlidir. Ayrıca, girdi rassal değişkenlerinin üretilmesi için belirlenen olasılık dağılımlarının yeterliliği uyum-iyilik testleri kullanılarak test edilmelidir.
19 BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI 4. Bilgisayar Programının Yapılması ve Doğrulanma: Kurulan modelin programı, genel amaçlı bir dil (FORTRAN, PASCAL veya C) ya da simülasyon dillerinden birisi (SIMAN, GPSS, SLAM vs.) kullanılarak kodlanır. Programın doğru çalışıp çalışmadığı çeşitli yöntemler kullanılarak test edilir. 5. Programın Pilot Deneyleri: Doğrulanan programın denemeleri, Adım 6 daki geçerlilik testi için kullanılır. 6. Geçerli mi?: Pilot deneyler, bir girdi parametresindeki küçük değişikliklerde modelin çıktısının duyarlılığını test etmek için kullanılabilir. Modelin çıktısında değişiklik çok fazla ise, girdi parametresinin daha iyi bir tahmini elde edilmelidir. Pilot deneyler ile elde edilen çıktılar, gerçek sistemden toplanan performans ölçüsü verileri ile istatistiksel metotlar yardımı ile karşılaştırılır. Sonuç iyi ise, bu modelin benzetimi yapılan sistemi doğru olarak yansıttığı söylenebilir. Değilse, model üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. BİR BENZETİM ÇALIŞMASININ ADIMLARI 7. Deney Tasarımı: Model kurulduktan sonra, performansları izlenecek alternatif senaryolar detaylı olarak belirlenir. Yapılacak deney sayısı, modeli çalıştırma süresi, deneyin tekrar sayısı belirlenmelidir. 8. Deneyler: Oluşturulan deney tasarımına uygun olarak deneylerin yapılmasıdır. 9. Çıktı Analizi: 8. adımda yapılan deneylerden elde edilen çıktılar, istatistiksel teknikler yardımıyla analiz edilir. Çıktı analizinde amaçlar; Bir sistem için, performans ölçüsünün güven aralığını oluşturmak Birden fazla sistem için, performans ölçüsünün en iyi olduğu alternatif sistemin belirlenmesi. 10. Raporlar, Sonuçlar: Model çalışması ve sonuçlarının alınmasından sonra, toplanan bilgilerin ve varılan sonuçların karar vericiye sunulması.
ENM 316 BENZETİM GİRİŞ DERS 1 GİRİŞ GİRİŞ. Zaman içerisinde değişiklik gösteren bir sistemin tavrı, geliştirilen bir benzetim modeli ile incelenir.
GİRİŞ ENM 316 BENZETİM DERS 1 Zaman içerisinde değişiklik gösteren bir sistemin tavrı, geliştirilen bir benzetim modeli ile incelenir. Model, sistemin çalışması ile ilgili kabullerin bir setinden oluşur.
DetaylıBENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz
Prof.Dr.Berna Dengiz 2. Ders Sistemin Performans.. Ölçütleri Sistem Türleri Benzetim Modelleri Statik veya Dinamik Deterministik ( belirli ) & Stokastik ( olasılıklı) Kesikli & Sürekli Sistemin Performans
DetaylıBENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 1. Ders. Benzetim nedir? Amaçları Avantajı Dezavantajı Uygulama Alanları Sistem Sistemin Bileşenleri
Prof.Dr.Berna Dengiz 1. Ders Benzetim nedir? Amaçları Avantajı Dezavantajı Uygulama Alanları Sistem Sistemin Bileşenleri 1.GİRİŞ Benzetim, karmaşık sistemlerin tasarımı ve analizinde kullanılan en güçlü
DetaylıSİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri
SİSTEM SİMÜLASYONU SİMÜLASYON MODELİ TÜRLERİ BİR SİMÜLASYON ÇALIŞMASINDA İZLENECEK ADIMLAR ve SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ Simülasyon Modelleri Üç ana grupta toplanabilir; 1. Statik (Static) veya Dinamik (Dynamic),
DetaylıEme Sistem simülasyonu. Giriş. Simulasyonun Kullanım Alanları (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş
Eme 3105 Giriş Sistem simülasyonu Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Sistem Simülasyonuna Giriş Ders 1 Simülasyon, gerçek bir dünya sureci yada sistemindeki
DetaylıEME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Simülasyon Ders 1 Simülasyon, Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan
EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Ders 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Simülasyon, gerçek
DetaylıSİSTEM SİMÜLASYONU SİSTEM SİMULASYONU 1 SİMÜLASYON NEDİR? BENZETİMİN YERİ?
SİSTEM SİMÜLASYONU 1. GİRİŞ SİMÜLASYON NEDİR? Simülasyon, karmaşık sistemlerin tasarımı ve analizinde kullanılan en güçlü analiz araçlarından birisidir. Genel anlamda simülasyon, zaman içinde bir üretim
Detaylı9/14/2016 EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Giriş. (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş. Hafta 1. Yrd.Doç.Dr.
EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Hafta 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Giriş Simülasyon, gerçek bir dünya süreci yada sistemindeki işlemlerin zamana bağlı değişimlerinin taklit edilmesidir.
DetaylıMONTE CARLO BENZETİMİ
MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle
DetaylıBMÜ-421 Benzetim ve Modelleme Kesikli Olay Benzetimi. İlhan AYDIN
BMÜ-421 Benzetim ve Modelleme Kesikli Olay Benzetimi İlhan AYDIN KESİKLİ-OLAY BENZETİMİ Kesikli olay benzetimi, durum değişkenlerinin zaman içinde belirli noktalarda değiştiği sistemlerin modellenmesi
DetaylıENM 316 BENZETİM DERS 3 KUYRUK SİSTEMİ. Operasyon yönetiminde önemli bir alana sahiptir.
ENM 316 BENZETİM DERS 3 KUYRUK SİSTEMİ Kuyruk sistemleri, Operasyon yönetiminde önemli bir alana sahiptir. Üretimde, atölye çevresi kuyruk şebekelerinin karmaşık bir ilişkisi olarak düşünülebilir. Bir
DetaylıBENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi
Prof.Dr.Berna Dengiz 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi BENZETİM DİLLERİNDE MODELLEME YAKLAŞIMLARI Tüm benzetim dilleri; ya olay-çizelgeleme
DetaylıYrd.Doç.Dr. Ceyda ŞEN- Üretimde Simülasyon ve Uygulamaları
Modern Bir Organizasyonun Temel Fonksiyonel Birimleri DERS 2: ÜRETİM SİSTEMLERİNİN ANALİZİNDE SİMÜLASYON KULLANIMI Stratejik Planlama: Organizasyonun misyonunun tanımlanması ve gereken/algılanan temel
DetaylıÇIKTI ANALİZİ BENZETİM TÜRLERİ
ÇIKTI ANALİZİ BENZETİM TÜRLERİ Çıktı analizi benzetimden üretilen verilerin analizidir. Çıktı analizinde amaç, bir sistemin performansını tahmin etmek ya da iki veya daha fazla alternatif sistemlerin performansını
DetaylıSİSTEMİN PERFORMANS ÖLÇÜTLERİ
SİSTEMİN PERFORMANS ÖLÇÜTLERİ Sistem Türleri Benzetim Modelleri Statik veya Dinamik Deterministik ( Belirli ) & Stokastik ( Olasılıklı) Kesikli & Sürekli Statik Monte Carlo Benzetimi İLHAN AYDIN BENZETİM
DetaylıSİSTEM SİMÜLASYONU
1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Çarşamba 13:00-15:30 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 4 Donanım Lab. Ofis Saatleri : Çarşamba 16:00-17:00 İçerik Sistemler ve Sistem Ortamı Sistem Bileşenleri
DetaylıENM 316 BENZETİM. Faaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30)
ENM 316 BENZETİM ÖDEV 1: Bir projede A, B, C, D, E ve F olmak üzere 6 faaliyet vardır. Projenin tamamlanması için bu faaliyetlerin sırası ile yapılması gerekmektedir. Her faaliyetin tamamlanması için gereken
DetaylıBMÜ-421 BENZETİM VE MODELLEME
BMÜ-421 BENZETİM VE MODELLEME Dr. İlhan AYDIN Pazartesi : 08:15-11:00 (BD-3)I. Öğretim 17:15-20:00 (BD-7) II. Öğretim Ofis Saatleri : Çarşamba 14:00-15:00 I. Öğretim Çarşamba 15:00-16:00 II. Öğretim Ders
DetaylıGirişimcilikte Simülasyon: Eğitimcinin Eğitimi
Girişimcilikte Simülasyon: Eğitimcinin Eğitimi Giriş Modeller Uygulamalar Risk analizi Olası Analiz Simülasyon Yöntemi Envanter Simülasyonu Bekleme Hatları Avantajlar ve dezavantajlar Referanslar SUNUM
DetaylıFaaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30)
ENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ Ödev 1. Bir projede A, B, C, D, E ve F olmak üzere 6 faaliyet vardır. Projenin tamamlanması için bu faaliyetlerin sırası ile yapılması gerekmektedir. Her faaliyetin tamamlanması
DetaylıIE 303T Sistem Benzetimi
IE 303T Sistem Benzetimi 1 DERS 1 Simulasyona Giriş A very large part of space-time must be investigated, if reliable results are to be obtained, A. Turing Dersin İçeriği Geçen Dersin Tekrarı Banka Şubesi
DetaylıYalın Üretim Sisteminde Malzeme Taşıma Mesafelerinin Benzetim Yöntemiyle Optimizasyonu. Kocaeli Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği
Yalın Üretim Sisteminde Malzeme Taşıma Mesafelerinin Benzetim Yöntemiyle Optimizasyonu İlay GÜLER Celal ÖZKALE İpek AYRANCI Muhammet KAHRIMAN Kocaeli Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Yalın Üretim Malzeme
DetaylıYÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - I
YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - I 1/19 İçerik Yöneylem Araştırmasının Dalları Kullanım Alanları Yöneylem Araştırmasında Bazı Yöntemler Doğrusal (Lineer) Programlama, Oyun Teorisi, Dinamik Programlama, Tam Sayılı
DetaylıEXCEL DE BENZETİM ÖRNEKLERİ BMÜ-422 BENZETİM VE MODELLEME
EXCEL DE BENZETİM ÖRNEKLERİ BMÜ-422 BENZETİM VE MODELLEME GİRİŞ Bu bölümde benzetim için excel örnekleri önerilmektedir. Örnekler excel ile yapılabileceği gibi el ile de yapılabilir. Benzetim örnekleri
DetaylıBenzetim 13. Ders. Benzetim Paketleri ve Promodel e Giriş
Benzetim 13. Ders Benzetim Paketleri ve Promodel e Giriş BENZETİM PAKETİNDEN BEKLENEN ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler: Modelleme esnekliği (bir modelin değişik parametrelerle yenilenebilmesi), Yeni model
DetaylıULUSLARARASI ANTALYA ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS KATALOĞU
ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS KATALOĞU ZORUNLU DERSLER IE 201 - Operasyon Modelleme Karar vermedeki belirsizlik rolü de dahil olmak üzere işletme kararlarının matematiksel
DetaylıSİSTEM SİMÜLASYONU
1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Çarşamba 13:00-15:30 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 4 Donanım Lab. Ofis Saatleri : Çarşamba 16:00-17:00 Ders İçeriği Simülasyona Giriş: Simülasyonun avantaj
DetaylıENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ
ENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ ÖDEV 1: El ile Benzetim Bir depo ve 7 adet müşterisi olan bir taşımacılık sisteminde müşterilerden gelen siparişler araç ile taşınmaktadır. İki tür sipariş söz konusudur. Birincisi
DetaylıMODELLEME VE BENZETİM
MODELLEME VE BENZETİM Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. DERSE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER Dersi veren: Özlem AYDIN
DetaylıModelleme bir sanattan çok bir Bilim olarak tanımlanabilir. Bir model kurucu için en önemli karar model seçiminde ilişkileri belirlemektir.
MODELLEME MODELLEME Matematik modelleme yaklaşımı sistemlerin daha iyi anlaşılması, analiz edilmesi ve tasarımının etkin ve ekonomik bir yoludur. Modelleme karmaşık parametrelerin belirlenmesi için iyi
DetaylıÖZLEM AYDIN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI (OPERATIONAL RESEARCH) ÖZLEM AYDIN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SUNUM PLANI Yöneylem araştırmasının Tanımı Tarihçesi Özellikleri Aşamaları Uygulama alanları Yöneylem
Detaylı1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ.DR. SAADETTIN ERHAN KESEN. Ders No:2 Simülasyon Örnekleri
1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ.DR. SAADETTIN ERHAN KESEN Ders No:2 GIRIŞ Bu derste elle ya da bir çalışma sayfası yardımıyla oluşturulacak bir simülasyon tablosunun kullanımıyla yapılabilecek simülasyon
DetaylıSÜREKLİ ŞANS DEĞİŞKENLERİ. Üstel Dağılım Normal Dağılım
SÜREKLİ ŞANS DEĞİŞKENLERİ Üstel Dağılım Normal Dağılım 1 Üstel Dağılım Meydana gelen iki olay arasındaki geçen süre veya bir başka ifadeyle ilgilenilen olayın ilk defa ortaya çıkması için geçen sürenin
DetaylıBekleme Hattı Teorisi
Bekleme Hattı Teorisi Sürekli Parametreli Markov Zincirleri Tanım 1. * +, durum uzayı * +olan sürekli parametreli bir süreç olsun. Aşağıdaki özellik geçerli olduğunda bu sürece sürekli parametreli Markov
Detaylı1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ. DR. SAADETTIN ERHAN KESEN. Ders No:5 Rassal Değişken Üretimi
1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ. DR. SAADETTIN ERHAN KESEN Ders No:5 RASSAL DEĞIŞKEN ÜRETIMI Bu bölümde oldukça yaygın bir biçimde kullanılan sürekli ve kesikli dağılımlardan örneklem alma prosedürleri
DetaylıDENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS STOKASTİK SÜREÇLER ENM- / 3+0 3 3 Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin
DetaylıENM-3105 Sistem Simulasyonu Kısa Sınav 1
ENM-3105 Sistem Simulasyonu Kısa Sınav 1 Sınav Tarihi ve Yeri: 06 Kasım 2014, Perşembe, İlk ders, B203 No lu Derslik) (Kısa Sınav 1 de aşağıda verilen sorulardan birinin benzeri sorulacaktır.) Soru 1)
DetaylıEME SISTEM SİMÜLASYONU. Giriş. Ertelenmiş Talep (Backorder) / Kayıp Satış (Lost Sales) Sürekli / Periyodik Gözden Geçirme
.. Giriş EME SISTEM SİMÜLASYONU Simülasyon problemlerinin önemli bir bölümü stok sistemlerini içerir. Bu derste basit bir stokastik stok kontrol sistemi ele alınıp, sistemin isleyişi elle simule Simulasyon
Detaylı1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU
1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Pazartesi 13:00-15:50 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 7 Ofis Saatleri : Çarşamba 14:00-15:00 İletişim http://www.ce.yildiz.edu.tr http://www.yildiz.edu.tr/~smyavuz
DetaylıIE 303T Sistem Benzetimi DERS 4 : O L A S I L I K T E K R A R
IE 303T Sistem Benzetimi DERS 4 : O L A S I L I K T E K R A R Geçen Ders Envanter yonetımı: Gazetecı problemı Rastsal Rakamlar Üret Talebi hesapla Geliri hesapla Toplam maliyeti hesapla Günlük ve aylık
DetaylıEME 3105 SISTEM SIMÜLASYONU
1 EME 3105 SISTEM SIMÜLASYONU ARENA ya Giriş Lab-1 Dr.Beyazıt Ocaktan Giriş 2 Bu derste ARENA ortamında modelleme yeteneklerini genel olarak tanıtmak için basit bir model sunulacaktır. Simulasyon Dilleri
DetaylıProModel ile Modelleme. Benzetim 14. Ders
ProModel ile Modelleme Benzetim 14. Ders ProModel Menüleri ProModel temel olarak iki ayrı alandan oluşur, bu alanlar Main Menüler ve Layout Window udur. File menüsü ProModel Menüleri ProModel Menüleri
DetaylıModelleme ve Simülasyon ile Karar Alma ve Doğrulama
Modelleme ve Simülasyon ile Karar Alma ve Doğrulama Örnek Fiili Uygulamalar (Banka, Üretim, Müze) Copyright 2009, Results Kurumsal Verimlilik Çözümleri. All rights reserved. Bu dokümanın tüm hakları saklıdır.
DetaylıBİR MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMİNDE OPTİMAL İŞGÜCÜ DAĞILIMININ ARENA PROCESS ANALYZER (PAN) VE OPTQUEST KULLANILARAK BELİRLENMESİ
BİR MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMİNDE OPTİMAL İŞGÜCÜ DAĞILIMININ ARENA PROCESS ANALYZER (PAN) VE OPTQUEST KULLANILARAK BELİRLENMESİ Özgür ARMANERİ Dokuz Eylül Üniversitesi Özet Bu çalışmada, bir montaj hattı
DetaylıEME Sistem Simülasyonu. Giriş. Ertelenmiş Talep (Backorder) / Kayıp Satış (Lost Sales) Sürekli / Periyodik Gözden Geçirme
EME 7 Giriş Sistem Simülasyonu Simülasyon problemlerinin önemli bir bölümü stok sistemlerini içerir. Bu derste basit bir stokastik stok Simulasyon Örnekleri Ders kontrol sistemi ele alınıp, sistemin isleyişi
DetaylıSİMULASYON MODELLEME VE ANALİZ. Giriş. Arena Ortamı. Simulasyon Dilleri HAFTA 2. Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan
SİMULASYON MODELLEME VE ANALİZ 1 2 Giriş Bu derste ARENA ortamında modelleme yeteneklerini genel olarak tanıtmak için basit bir model sunulacaktır. HAFTA 2 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Simulasyon Dilleri
DetaylıTarımda Mühendislik Düşünce Sistemi. Prof. Dr. Ferit Kemal SÖNMEZ
Tarımda Mühendislik Düşünce Sistemi Prof. Dr. Ferit Kemal SÖNMEZ Sistem Aralarında ilişki veya bağımlılık bulunan elemanlardan oluşan bir yapı veya organik bütündür. Bir sistem alt sistemlerden oluşmuştur.
Detaylı2017 MÜFREDATI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI. Ders Kodu Ders Adı (Türkçe) Müf.No T P K AKTS Tip Op.
2017 MÜFREDATI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI SINIF: 1 DÖNEM: GÜZ Aİ 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ-I 2017 2 0 2 2 Z ENM 101 MATEMATİK-I 2017 4 0 6 6 Z ENM 103 FİZİK-I
DetaylıEME 3105 SİSTEM SİMULASYONU Hafta 1
T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EME 3105 SİSTEM SİMULASYONU Hafta 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt OCAKTAN Benzetim (Simülasyon) in Tarihsel Gelişimi Simülasyon kelimesinin modern anlamda
DetaylıTedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik Zinciri Yönetimi -Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Ağ tasarımı, tedarik zinciri açısından üç karar düzeyini de ilgilendiren ve bu düzeylerde etkisi olan bir konudur. Zincirin
DetaylıENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ
ENM 16 BENZETİM ÖDEV SETİ Ödev 1. Bir depo ve N adet müşteriden oluşan bir taşımacılık sisteminde araç depodan başlayıp bütün müşterileri teker teker ziyaret ederek depoya geri dönmektedir. Sistemdeki
DetaylıGirdi Analizi. 0 Veri toplama 0 Girdi sürecini temsil eden olasılık dağılımı belirleme. 0 Histogram 0 Q-Q grafikleri
Girdi Analizi 0 Gerçek hayattaki benzetim modeli uygulamalarında, girdi verisinin hangi dağılımdan geldiğini belirlemek oldukça zor ve zaman harcayıcıdır. 0 Yanlış girdi analizi, elde edilen sonuçların
DetaylıSistem Mühendisliği. Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez
Sistem Mühendisliği Prof. Dr. Ferit Kemal Sönmez Organizasyon Teorileri 20. yüzyılın başından itibaren insan ilişkilerinin her alandaki giderek artan önemi, iki dünya savaşı ve 1960 ların sosyal devrimleri,
DetaylıDENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - I ENM-11 /1 +0 Dersin Dili Dersin Seviyesi
DetaylıYAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İNTİBAK ÇİZELGESİ 2010-2011 1.SINIF / GÜZ DÖNEMİ
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İNTİBAK ÇİZELGESİ 2010-2011 1.SINIF / GÜZ DÖNEMİ Bu ders 1. Sınıf güz döneminden 2. Sınıf güz dönemine alınmıştır. gerektiği halde alamayan öğrenciler 2010-2011 öğretim yılı
DetaylıDers Kodu Dersin Adı Dersin Ġntibak Durumu
ENDÜSTRĠ SĠSTEMLERĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ ĠNTĠBAK ÇĠZELGESĠ 2010-2011 1.SINIF / GÜZ DÖNEMĠ IUE100 Akademik ve Sosyal Oryantasyon CS 115 Programlamaya Giriş I Bu ders 1. Sınıf güz döneminden 2. Sınıf güz
DetaylıRassal Değişken Üretimi
Rassal Değişken Üretimi Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI GİRİŞ Yaşadığımız ya da karşılaştığımız olayların sonuçları farlılık göstermektedir. Sonuçları farklılık gösteren bu olaylar, tesadüfü olaylar olarak adlandırılır.
DetaylıStok Yönetimi. Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları
Stok Yönetimi Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları Stok nedir? Stok, işletmenin ihtiyaçlarını karşılamak üzere bulundurduğu bitmiş ürün veya çeşitli düzeylerden
DetaylıSİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN
SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ Günümüz simülasyonları gerçek sistem davranışlarını, zamanın bir fonksiyonu olduğu düşüncesine dayanan Monte Carlo yöntemine dayanır. 1.
DetaylıHipotez Testi ENM 5210 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI. Ders 4 Minitab da İstatiksel Çıkarım-I. Hipotez Testi. Hipotez Testi
ENM 52 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI Ders 4 Minitab da İstatiksel Çıkarım-I (Ortalamalar ve Oranlar İçin ) İstatistiksel Hipotezler İstatistiksel hipotez testi ve parametrelerin güven aralığı tahmini,
DetaylıEkonometri. yöneylem araştırması ile ilgili temel kavramları öğrenebilecekler. bazı yöneylem araştırması tekniklerini uygulamayı öğrenebilecekler.
Ekonometri Amaç: Öğrencilere gerçek yaşam problemlerini modelleme ve rasyonel ve optimal çözüm metotları sunmaktır. Dersin sonunda öğrenciler problemleri anlama, modelleme, temel algoritmalarla çözme ve
DetaylıBSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER
BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER Yazılımı ve Genel Özellikleri Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Kablosuz Ağların Modellemesi ve Analizi 1 OPNET OPNET Modeler, iletişim sistemleri ve
Detaylıİstatistik, genel olarak, rassal bir olayı (ya da deneyi) matematiksel olarak modellemek ve bu model yardımıyla, anakütlenin bilinmeyen karakteristik
6.SUNUM İstatistik, genel olarak, rassal bir olayı (ya da deneyi) matematiksel olarak modellemek ve bu model yardımıyla, anakütlenin bilinmeyen karakteristik özellikleri (ortalama, varyans v.b. gibi) hakkında
DetaylıDr. Mehmet AKSARAYLI SİMÜLASYON TEKNİKLERİ. Yöneylem araştırması. OR/MS Teknikleri
SİMÜLASYON TEKNİKLERİ Yöneylem araştırması Yöneylem araştırması genellikle kıt kaynakların tahsisini gerektiren koşullarda bir sistemin işletilmesi ve en iyi tasarımının yapılmasına ilişkin karar vermeye
DetaylıBilgi Güvenliği Risk Değerlendirme Yaklaşımları www.sisbel.biz
ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Bilgi Güvenliği Risk Değerlendirme Yaklaşımları E1-yüksek seviye bilgi güvenliği risk değerlendirmesi Yüksek seviye değerlendirme,
Detaylı1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU
1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Pazartesi 13:00-15:50 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 7 Ofis Saatleri : Çarşamba 14:00-15:00 İletişim http://www.ce.yildiz.edu.tr http://www.yildiz.edu.tr/~smyavuz
DetaylıKUYRUK TEORİSİ II DOĞUM-ÖLÜM SÜRECİ
SAKARYA UNIVERSİTESİ ENDUSTRI MUHENDISLIĞI YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI II KUYRUK TEORİSİ II DOĞUM-ÖLÜM SÜRECİ DERS NOTLARI DOĞUM-ÖLÜM SÜRECİ Kuyruk sistemindeki t zamanındaki müşteri sayısını kuyruk sisteminin
DetaylıOlay-Tabanlı Modelleme. İlhan AYDIN
Olay-Tabanlı Modelleme İlhan AYDIN Olay-Sürümlü Modeller Zaman sürümlü modeller düzenli zaman aralıklarında senkron bir tarzda ilerleyen sinyallere sahip sistemleri karakterize eder. Olay sürümlü modeller
DetaylıVeriye Dayalı Karar Verme (Bölüm 2) Can Akkan
Veriye Dayalı Karar Verme (Bölüm 2) Can Akkan 1 Ders Planı 1. Karar Problemleri i. Karar problemlerinin bileşenleri ii. Değerler, amaçlar, bağlam iii. Etki diagramları 2. Model Girdilerinde Belirsizlik
Detaylıimalat: Ham maddenin işlenerek mala dönüştürülmesi.
üretim: işgücü, sermaye, hammaddenin bir araya gelmesi ve bunlara organizasyonunda katılmasıyla oluşan mal ve hizmet olarak tanımlanabilir. Belirli faaliyet ve işlemler sonucu yeni bir mal veya hizmet
DetaylıSİMÜLASYON Hazırlayan: Özlem AYDIN
SİMÜLASYON Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. SİMÜLASYONUN ORTAYA ÇIKIŞI Simülasyonun modern anlamda kullanılışı
Detaylı1. Süreç nedir? 2. Süreç nedir? 3. Temel süreç unsurları nelerdir? 4. Süreçler nasıl sınıflandırılabilir? Süreç tipleri nelerdir?
1. Süreç nedir? Girdileri çıktı haline getiren birbiriyle ilgili ve etkileşimli faaliyetler takımı dır. 2. Süreç nedir? Tanımlanabilirlik Tekrarlanır olması Ölçülebilirlik Bir sahibi ve sorumluları olması
DetaylıDENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS İSTATİSTİK ENM- / +0 Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Önkoşulu
DetaylıSiSTEM ANALiZi ve TASARIMI
SiSTEM ANALiZi ve TASARIMI BIL3403 Öğ. Gör. ASLI BiROL abirol@kavram.edu.tr 01.10.2012 Dersin Amacı Bu ders ile öğrenci; edindiği mesleki bilgi birikimini kullanarak sektörde uygulanabilir bir projeyi
DetaylıSAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) İÇİN MODELLEME VE BENZETİM. Dr. Murat Günal
1 SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) İÇİN MODELLEME VE BENZETİM Dr. Murat Günal SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) Sekröte sunulacak Yeni Ürün (veya Teknoloji) Mevcut ve gelecekteki demografik durum
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Process Control EEE423 7 3+2 4 5
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Process Control EEE423 7 3+2 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Seçmeli / Yüz Yüze Dersin
DetaylıKUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ ÖRNEKLER BİR KUYRUK SİSTEMİNİN ÖRNEKLER
KUYRUK SİSTEMİ VE SİSTEM SİMULASYONU 5. KUYRUK SİSTEMLERİ Bi kuyuk sistemi; hizmet veen bi veya biden fazla sevise sahipti. Sisteme gelen müşteile tüm sevislei dolu bulusa, sevisin önündeki kuyuğa ya da
DetaylıEnvanter Politikası Belirlemede Benzetim Uygulaması
Envanter Politikası Belirlemede Benzetim Uygulaması Hayrettin Kemal Sezen Prof.Dr. Uludağ Üniversitesi İİBF Yöneylem Anabilimdalı kemal@uludag.edu.tr Şenol Erdoğmuş Y.Doç.Dr. Osmangazi Üniversitesi İstatistik
DetaylıNeden Endüstri Mühendisliği Bölümünde Yapmalısınız?
Lisansüstü Eğitiminizi Neden Endüstri Mühendisliği Bölümünde Yapmalısınız? Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, 1990 yılında kurulmuş ve ilk mezunlarını 1994
DetaylıİŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI
İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI 2014 İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI Açıklama Staj yapılan işletmelerde
Detaylı2013-2014 Bahar Y.Y. E-Mühendislik Yönetimi Proje Dersi Danışman Listesi ve İlgi Alanları
2013-2014 Bahar Y.Y. E-Mühendislik Yönetimi Proje Dersi Danışman Listesi ve İlgi Alanları Prof. Dr. Orhan TORKUL 1. Bilişim Sistemleri Analiz ve Tasarımı 2. İş Zekası Sistemleri 3. Ortak Çalışma Sistemleri
DetaylıYAPI İŞLETMESİ VE ŞANTİYE TEKNİĞİ 11 MONTE CARLO SİMÜLASYONU İLE İNŞAAT PROJELERİNDE SÜRE PLANLAMASI
MONTE CARLO SİMÜLASYONU İLE İNŞAAT PROJELERİNDE SÜRE PLANLAMASI Simülasyon gerçek yaşamı taklit etme sürecidir. Simülasyon Çeşitleri Fiziksel simülasyon Bilgisayarlı simülasyon Bilgisayarlı simülasyon
DetaylıGerçek uygulamalarda, standart normal olmayan sürekli bir rassal. değişken, sıfırdan farklı bir ortalama ve birden farklı standart sapma
2 13.1 Normal Dağılımın Standartlaştırılması Gerçek uygulamalarda, standart normal olmayan sürekli bir rassal değişken, sıfırdan farklı bir ortalama ve birden farklı standart sapma değerleriyle normal
DetaylıKESİKLİ OLAY SİMÜLASYONU
KESİKLİ OLAY SİMÜLASYONU IE-303-2016, S I M Ü L A S Y O N A G İ R İ Ş BY D R. M U S T A F A H E K İ M O Ğ L U Ders İşlenişi Bu derste her bir sınıf birleşimine gelmeden önce ve sonra yapmanız gereken işler
Detaylı9/22/2014 EME 3105 SİSTEM SİMÜLASYONU. Giriş. Tek Kanallı Kuyruk Sistemi. Kuyruk Sistemlerinin Simulasyonu. Simulasyon Örnekleri Ders 2
EME 3105 SİSTEM SİMÜLASYONU Simulasyon Örnekleri Ders Giriş Bu derste bilgisayar yardımı olmaksızın çalıştırılabilen birkaç simulasyon örneği verilmiştir. Bu örnekler size sistem simulasyonu metodolojisini
DetaylıDENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ
DENİZ HARP OKULU ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS ÜRETİM PLANLAMA VE KONTROL ENM-11 /1 +0 Dersin Dili : Türkçe Dersin
DetaylıKUYRUK TEORİSİ (BEKLEME HATTİ MODELLERİ) Hazırlayan: Özlem AYDIN
KUYRUK TEORİSİ (BEKLEME HATTİ MODELLERİ) Hazırlayan: Özlem AYDIN GİRİŞ Bir hizmet için beklemek günlük yaşantının bir parçasıdır. Örneğin, restoranlarda yemek yemek için bekleme, hastanelerdeki hasta kuyruğunda
DetaylıİŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. İŞLETME BİLGİ SİSTEMLERİ KISA ÖZET KOLAYAOF
DetaylıIE 303 SİSTEM BENZETİMİ
IE 303 SİSTEM BENZETİMİ DERS 2 : S I M U L A S Y O N Ö R N E K L E R I...making simulations of what you're going to build is tremendously useful if you can get feedback from them that will tell you where
DetaylıOTOMATİK KONTROL. Set noktası (Hedef) + Kontrol edici. Son kontrol elemanı PROSES. Dönüştürücü. Ölçüm elemanı
OTOMATİK KONTROL Set noktası (Hedef) + - Kontrol edici Dönüştürücü Son kontrol elemanı PROSES Ölçüm elemanı Dönüştürücü Geri Beslemeli( feedback) Kontrol Sistemi Kapalı Devre Blok Diyagramı SON KONTROL
DetaylıSTOKASTİK SİSTEMLERİN İNCELENMESİNDE KESİKLİ OLAY SİMÜLASYONU
STOKASTİK SİSTEMLERİN İNCELENMESİNDE KESİKLİ OLAY SİMÜLASYONU I. GİRİŞ Yrd.Doç.Dr. Oygur YAMAK ; - Simulasyon, sözcük anlamı'olarak "gerçek duruma benzetmek" işlemi ya da "gerçeğin temsili"dir. Bu nedenle
DetaylıKuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri
Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri Mehmet YILMAZ mehmetyilmaz@ankara.edu.tr 10 KASIM 2017 5. HAFTA 2.7 M/M/1/ / sistemi için Bekleme zamanının dağılımı ( ) 1 T j rastgele değişkeni j. birimin
DetaylıEĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 2015-2016 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI I. YARIYIL II. YARIYIL Ders Kodu Ders Adı T P K ECTS Ön şart* Ders Kodu Ders Adı T P K ECTS Ön
DetaylıEĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 2014-2015 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI I. YARIYIL II. YARIYIL ENM 101 Matematik I 4 0 4 6 ENM 102 Matematik II 4 0 4 6 ENM 103 Fizik
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıDr. Mehmet AKSARAYLI
Dr. Mehmet AKSARAYLI Şans Değişkeni: Bir dağılışı olan ve bu dağılışın yapısına uygun frekansta oluşum gösteren değişkendir. Şans Değişkenleri KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER ve OLASILIK DAĞILIMLARI Kesikli
DetaylıEĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 2016-2017 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI I. YARIYIL II. YARIYIL ENM 101 Matematik I 4 0 6 6 ENM 102 Matematik II 4 0 6 6 ENM 103 Fizik
DetaylıİŞ AKIŞI ve YERLEŞTİRME TİPLERİ
İŞ AKIŞI ve YERLEŞTİRME TİPLERİ İş akışı tipleri önce, fabrika binasının tek veya çok katlı olmasına göre, yatay ve düşey olmak üzere iki grupta toplanabilir. Yatay iş akışı tiplerinden bazı örneklerde
DetaylıDARÜŞŞAFAKA LİSESİ SALİH ZEKİ LİSE ÖĞRENCİLERİ ARASI MATEMATİK PROJELERİ YARIŞMASI
DARÜŞŞAFAKA LİSESİ SALİH ZEKİ LİSE ÖĞRENCİLERİ ARASI MATEMATİK PROJELERİ YARIŞMASI PROJE ADI: TÜRKİYE DEKİ GELECEKTEKİ DOKTOR İHTİYACINI YÖNEYLEM ARASTIRMASI İLE BELİRLEMEK MEV KOLEJİ BASINKÖY OKULLARI
DetaylıÇizelgeleme Nedir? Bir ürünün üretilmesi/hizmetin sunumu için
Üretim Çizelgeleme Çizelgeleme Nedir? Bir ürünün üretilmesi/hizmetin sunumu için işgörenin nerede, ne zaman gerekli olduğunun, gerekli faaliyetlerin zamanlamasının, üretime başlama ve üretimi tamamlama
Detaylı