HERKES İÇİN YAŞANABİLİR BİR KENT İÇİN ULAŞIM ÖNCELİKLERİ

Transkript

1 HERKES İÇİN YAŞANABİLİR BİR KENT İÇİN ULAŞIM ÖNCELİKLERİ

2 Ne için ulaşıyoruz? Nereye ulaşıyoruz? Nasıl ulaşmalıyız? Mutlu olacağımız bir kent yaratıyor muyuz? Bireysel konfor, kamusal mekanı ne duruma getiriyor?

3 Ulaşım, bir ulaşma sorunu değildir, nasıl bir yaşam istiyoruz sorusunun yanıtlarından biridir.

4 Le Corbusier Plan Voisin 1925

5

6 Farklı Ulaşım Türlerine Göre Bir Saatlik Erişim Uzaklığı Tramvay hattı Otoyol Yürüme 10 km Tramvay Bisiklet Otomobil Otoyolla otomobil

7 Avrupa kentlerinde kentsel form ve ulaşımın değişimi Built up area prior to introduction of mechanical transport Development consequent on steam railways Development consequent on tramways Development consequent on motor buses Development consequent on private car

8 Urban density (pers./ha) Kuzey Amerika kentlerinde yoğunluk ve otomobil kullanımı, Montreal Toronto Los Angeles R 2 = 0,694 New York Chicago Phoenix Houston Car use per capita (km)

9 Kentsel ulaşımın mekânsal etkisi Otomobillerin ilk dönemlerinde kent arazisinin %10 u ulaşım amaçlı kullanılırken bu yapı çarpıcı biçimde değişmiştir. İnsan ve mal hareketliliği artmış, ulaşım altyapısı da bunu desteklemiştir. Kentsel ulaşımın mekânsal etkisinin şehirden şehre ve şehrin kendi içindeki parçalarına göre geniş bir çeşitliliğe sahip olduğu gözlenmektedir.

10 Motorize olmuş bir şehirde kentsel arazinin ortalama %30 u yollarla kaplanırken, %20 si de yol dışı park yerlerine tahsis edilmektedir. Kuzey Amerika şehirlerinde yollar ve park yerleri toplam kent yüzeyinin %30 ile 60 ını oluşturmaktadır. ABD'de ekilebilir toprakların %10'u otoyolların altyapısına harcanmıştır. Los Angeles' ta kentsel toprakların üçte ikisi yol ve otoparklara tahsis edilmiş durumdadır (Keskin, 1975). Çin in kentlerinde ise bu oranın %6 düzeyinde olduğu belirtilmektedir.

11 Hareketlilik Halkaları C Density A B Yaya Yol ve park yeri Bisiklet Toplutaşıma Terminal

12 Özel arabanın sağladığı ulaşım olanaklarına paralel olarak kentlerin mekanda yayılması ve böylece trafiğin de kentte daha büyük bir alana yayılması, ortalama yolculuk mesafelerinin uzaması, ve araba bağımlılığının artması kent içi ulaşım taleplerinin ağırlıklı olarak özel arabaya dayalı sistemlerle çözülmesi sonucu ortaya çıkan beş önemli soruna ışık tutmaktadır Emisyonlar Petrol tüketimi Arazilerin tüketilmesi Toplu taşımda yetersizlik Sosyal bütünleşme

13 KENTİN OTOMOBİLE GÖRE DÜZENLENMESİ NE DEMEK?

14

15

16

17

18

19 Atatürk Bulvarı- Kızılay SIHHİYE MEYDANI!

20 HÜRRİYET 3 OCAK 2005

21 Kentin otomobile göre düzenlenmesinden ne anlamalıyız? 1. Ulaşım mekânı Ulaşım politikaları ve yatırımlarında araçların (otomobillerin) ulaşımının esas alınması (Katlı kavşaklar, otoyollar, yol genişletmeleri, büyük otoparklar, vb.), Ulaşım önceliğinin otomobillere tanınması, Toplu taşımanın ihmali (yetersizlik), Toplu ulaşım sistemlerinde engellilerin ihtiyacının gözetilmemesi

22 Üst ve alt yaya geçitleri, Düzayak yaya geçitlerinin kaldırılması, Işıklı yaya geçitlerinde geçiş süresinin kısa tutulması, Taşıt trafik şeritlerinin genişletilmesi için kaldırımların yok edilmesi, Kavşaklarda kurp genişliğinin (açısının) fazla tutulması nedeniyle yayalar için kat edilmesi gereken taşıt yolu kesiminin artması, Kent içinde katlı kavşaklar nedeniyle hızlandırılan trafiğin trafik güvenliği riskini artırması, Kaldırımların araçlarca park alanı olarak kullanılması, Taşıt yolları aydınlatılırken yaya yollarının yeterince aydınlatılmaması,

23 2. Arazi kullanım deseni Uzak mesafelere yerleşim dokusu (Merkeze km. ötede konut alanları) Toplu taşıma güzergâhlarına bağlı olmayan gelişim Kentsel kullanımların parçalanması Otomobile göre kurgulanan alışveriş biçimi Yoğunlukların düşmesi

24 OTOMOBİL MERKEZLİ ULAŞIMIN ULAŞILABİLİRLİĞİ KISITLAMASINA ÖRNEKLER

25 Otomobil merkezli ulaşımda yayalar/engelliler adil olmayan bir kamusal mekanda hareketinin kısıtlanmasına maruz kalır.

26 Araçların yaya geçişi için trafikte durmasının engellenmesi yapılan yaya üst geçitleri

27 Atatürk Bulvarı Taşıtların akması için ışıklı geçitler kaldırılır, yerlerine üst ve alt geçitler yapılır

28 Meşrutiyet Caddesi- Kızılay İbni Sina Hast. önündeki alt geçit Yayalar taşıt trafiğini kesintiye uğratmamaları için, yaya üst ve alt geçitlerini kullanmaya zorlanır

29 Ankara- Kızılay Üst geçitler nedeniyle engelli kişiler karşıdan karşıya geçiş olanaklarını yitirir.

30 Ankara- Kızılay Yaya üst ve alt geçitleri tüm yayaların hareketini zorlaştırır.

31 YAYA HAKLARI BİLDİRGESİ: Sıhhiye Zemin katı yayalarındır. Genel kural olarak yayalar, üst ve alt geçitlere zorlanamaz

32 Meşrutiyet Cad.- Kızılay Meşrutiyet Cad.- Kızılay Ankara nın kent merkezi Kızılay da 19 yaya! alt-üst geçidi bulunuyor. Mithatpaşa Cad.- Kızılay

33 ANKARA DA CUMHURİYET ANKARA 23 EYLÜL 2005

34

35

36 Dikmen Cad Hatta çoğu zaman yaya geçidi bile yapılmaz!

37 Oysa, Engelli kişiler için de yaya geçitlerinin düzayak(hemzemin) olması bir zorunluluktur.

38 İNGİLTERE ABD

39 Işıklı geçitlerde geçiş süresi en yavaş yaya olan yaşlı, engelli ve çocuk hızına göre belirlenmelidir.

40

41 20 Işıklı yaya geçitlerinde yayalara ayrılan geçiş süresinin çok kısa tutulması... Yayalar bu sürede emniyetle karşıdan karşıya geçişlerini sağlayamaz!

42 Taşıt trafiği için kaldırımların daraltılması, budanması, ortadan kaldırılması

43 Ankara- Sıhhiye Atatürk Bulvarı Sıhhiye

44 Atatürk Bulvarı!

45 Akay Cad. çıkışı

46 Kızılay daki yaya geçitlerinin kaldırılması girişimi Kızılay- Ekim 2003

47 Kızılay - Ekim 2003

48 Kızılay - Ekim 2003

49 GAZETE ANKARA

50 Toplu Taşımanın İhmali

51 Toplu Taşımanın İhmali

52 SABAH ANKARA

53 OTOBÜS DURAKLARINDA BEKLEYEN YOLCULARI İKLİM KOŞULLARINDAN KORUMAK İÇİN İÇİN YETERLİ ÖNLEMLER ALINMIYOR

54 SINIFSAL AYRIMCILIK KIZILAY- KASIM 2007

55 HÜRRİYET

56 BÜYÜKŞEHİR ANKARA

57 Kaldırımların taşıtlarca işgali

58

59

60

61 Sosyal engeller

62 Yaya geçitleri için güvenlik önlemlerinin yetersizliği ya da güvenli ve yeterli sıklıkta yaya geçitleri oluşturulmaması

63 SABAH- 28 EYLÜL 2003

64 Yayaların güvenli geçişi için hiçbir önlem alınmamasının sonucu! Hürriyet 23 Haziran 2006

65 SABAH- 27 ARALIK 2004

66 Aydınlıkevler Köprülü Kavşağının açılışından bir hafta sonra (Yolda yaya geçidi yoktur)

67 HÜRRİYET-19 KASIM 2005

68 1011 KAVŞAĞI 22 MAYIS 2006 SABAH ANKARA

69 14 MART 2007 SABAH ANKARA

70 Trafiğin kesintisiz akıtılmaya çalışılması; yürüyen tüm insanları adaletsiz bir kentsel çevrede yaşamaya mahkum eder. kenti can güvenliği açısından son derece tehlikeli bir yere dönüştürür.

71 Araç öncelikli ulaşım politikaları kazalara davetiye çıkarır. Pek çok yeni engelli kişi, kazalardaki kalıcı sakat kalmaların sonucudur!

72 (Avrupa Kentsel Şartı) 5. DOLAŞIM: Toplu taşım, özel arabalar, yayalar ve bisikletliler gibi tüm yol kullanıcıları arasında, birbirinin hareket kabiliyetini ve dolaşım özgürlüğünü kısıtlamayan uyumlu bir düzenin sağlanması;.dolaşım, yaşanabilir bir kent oluşturmaya yönelik bir biçimde düzenlenmeli ve çeşitli ulaşım alternatiflerine izin vermeli

73 (Yaya Hakları Bildirgesi- Avrupa Parlamentosu- 1988) 2. Yayanın; motorlu taşıt değil, insan ihtiyaçlarına göre şekillenmiş kent merkezlerinde yaşama hakkı vardır. 3. Çocuklar, yaşlılar ve engellilerin kendi zaafiyetlerini şekillendirmeyen ve kolay sosyal ilişkiye izin veren kentsel düzenlemelere sahip olmaya hakları vardır. 4. Engellilerin bağımsız hareketliliklerini sağlayacak ulaşım sistemlerine, kamusal düzenlemelere, uyarı, işaretleme sistemlerine ve taşıt araçlarına sahip olmaya hakları vardır.

74 Taşıtlar ve yayalar arasında birbirinin hareket kabiliyetini kısıtlamadan ve engellemeden uyumlu bir düzen sağlanmalıdır.

75 YAYA BÖLGESİ AMSTERDAM- HOLLANDA

76 SİENNA(İTALYA) KENT MERKEZİ

77 KIZILMEYDAN (RUSYA) KENT MERKEZİ

78 TRAFALGAR MEYDANI İNGİLTERE

79 Bilinçli örgütlenmelerin daha fazla sorumluluk alması

80

81 SABAH

82

83

84

85

86 HÜRRİYET CUMHURİYET

87 2009 Kentleşme Şurası verileri (Kentges Raporundan) Kentleşme Şurası komisyon çalışmalarında; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, meslek örgütleri, özel sektör ve STK lardan oluşan toplam 151 kuruluştan 296 katılımcının çalışmaları sonucunda tespit edilen 437 sorun alanında, 700 strateji ve 1200 eylem önerisi geliştirilmiştir.

88 2009 Kentleşme Şurası Sonuç Bildirgesinden (Ulaşımla İlgili Bölüm) Kentsel ulaşım alanında kent planlarıyla ulaşım planları bütünleşik olarak hazırlanmalı ve trafik etki analizleri yapılmalıdır. İmar mevzuatında sürdürülebilir kentsel gelişmeyi destekleyen, toplu taşım ve bisiklet kullanımını özendirici, yaya öncelikli ve sürdürülebilir ulaşımı teşvik eden kentsel gelişme modellerine dayanan planlama ilkeleri benimsenmelidir. Kentsel ulaşımla ilgili ulusal düzeyde temel politikaları, öncelikleri ve ilkeleri içeren Kentsel Ulaşım Stratejisi belirlenmeli ve yerel yönetimler için bağlayıcı bir çerçeve oluşturulmalıdır.

89 Bildirgenin Son Cümlesi! Kentleşme Şûrasında ele alınmış olan, bu bildirgede yer almayan öneriler de dahil olmak üzere, Şûra karar niteliği kazanan tüm tespit ve öneriler, Kentsel Gelişme Strateji Belgesi ve Eylem Planı kapsamında değerlendirilecektir. Şûra kararlarının hayata geçirilmesi ve izle me süreci bu planla başlatılmış bulunmaktadır.

90 Teşekkürler Eser Atak 15 A r a l ı k