Deniz seviyesi değişimlerinin kıyı kaynaklarının tuzlanmasına etkisi: Gökova karst kaynakları örneği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Deniz seviyesi değişimlerinin kıyı kaynaklarının tuzlanmasına etkisi: Gökova karst kaynakları örneği"

Transkript

1 Yerbilimleri, 21 (1999), Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni Bulletin ofearth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University Deniz seviyesi değişimlerinin kıyı kaynaklarının tuzlanmasına etkisi: Gökova karst kaynakları örneği Salinization effect of sealevel fluctuations on coastal springs: Example of Gökova Karstic Springs Türker KURTTAŞ ve C. Serdar BAYARI Hacettepe Üniversitesi Uluslararası Karst Su Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi (UKAM), Beytepe, 06532, Ankara Öz Türkiye'nin Akdeniz Bölgesindeki kıyı âkifetjşrinin tuzlanması, bu akiferlerin yerleşimlerin içme ve kullanma suyu kaynağı olarak kullanılmasında önşrrti bir sorundur. Bu çalışmada, karstik kıyı akiferlerindeki tuzlanma mekanizmaları tanımlanmış ve Gökova tatlı su kaynaklarına olan tuzlu su katkıları incelenmiştir. Çalışma süresince Gökova Körfezi ve çevresindeki kaynak ve kuyuların hidrojeokimyasal özelliklerinin mevsimsel değişimi gözlenmiş ve deniz suyu katkıları belirlenmiştir, incelenen kaynak ve kuyuların konumları, temasta oldukları kayaçlar ve çıkış mekanizmaları dikkate alındığında tuzlanma açısından üç ana grup oluşturdukları belirlenmiştir. Çalışma alanındaki kıyıya yakın kaynaklarda, bu yönde karşılaşma taban seviyesinin gittikçe daha derinlere inmesi nedeniyle Gökova körfezinin doğu ucundaki Azmak deresinden, körfezin batı ucundaki Akbük yönüne gidildikçe tuzlanmanın arttığı belirlenmiştir. Güncel deniz seviyesi salınımlarımn bu akiferlerin tuzlanma miktarını doğrudan etkilediği anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Deniz seviyesi değişimi, kıyı kaynakları, tuzlanma ABSTRACT Salinization of coastal aguifers at the Mediterranean Region in Turkey is a majör problem against the potable use of these aguifers as groundwater resources. in this research Salinization mechanism of the coastal carbonate aquifers in the Gökova Bay is described and Salinization rates for Gökova springs are investigated. Seasonal variation of hydrochemical properties of springs and wells in and around Gökova Bay have been observed and sea water contributions were investigated. in terms of Salinization, springs and wells were classified into three clusters on the basis of their locations their locations, rocks with which they are in contact and the emergence mechanism. Among the springs located eloseby the coast line, rate of salinization increases from the mouth of Azmak stream at the east, toward Akbük at the west because of the regular lowering of karstification base in this direction. Recent sea level fluctuations have pronounced effect on the rate of Salinization in these aquifers. Key Words: Sea level fluctuations, coastal springs, Salinization GİRİŞ Türkiyemn üç tarafının denizlerle çevrili olması ve bu bölgelerdeki yerleşim ve turistik alanların yoğunluğu tatlı su kaynaklarını tuzlanma ve kirlilik etkilerine açık bir duruma getirmektedir. Kıyı akiferlerinin çeşitli şekillerde deniz suyu etkisinde olması ve bunun sonucunda yerleşim alanlarında içme ve kullanma sularının tuzlanması söz konusudur. Alüvyon akiferlerde tuzlanma etkisi daha kolay anlaşılabilir ve tanımlanabilir niteliktedir. Ancak karstik ortamların yeraltısuyu iletimi açısından anizotrop ve heterojen olması, yeraltısuyunun miktarının yanısıra, kalite

2 açısından da zaman ve yer içinde büyük değişimler göstermesine neden olmaktadır. Gökova bölgesindeki karstik kaynakların beslenme alanı, jeolojik ve hidrojeolojik açıdan oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Karstik birimler içindeki yeraltısuyunun tuzlanma mekanizmalarının anlaşılması ve buna ilişkin çözümler karmaşık kimi zaman da genel hidrojeolojik yaklaşımlar gerektirmektedir. Bu çalışma kapsamında yüksek debilerine karşın deniz suyu etkisi altında olmaları nedeniyle uygun bir şekilde değerlendirilemeyen Gökova karstik kaynaklarının tuzlanma mekanizmaları açıklanmaya çalışılmıştır. Bölgenin turizm açısından gelişmeye açık olması ve büyük yerleşim yerlerine yakınlığı bu kaynakların gelecekte kullanıma sunulmasını gerektirebilecektir. Mevcut kaynakların tuzlanma mekanizmalarının anlaşılması, kullanıma sunulması durumunda yapılması gereken çalışmaları kolaylaştıracaktır. Bu çalışmada belirlenen temsil edici su noktalarından (14 kaynak, 4 kuyu ve üç noktadan da deniz suyu) mevsimlik hidrojeokimyasal değişimleri yansıtması amacıyla 5 dönem (Ağustos, Aralık-1994 ve Şubat, Mayıs, Ağustos-1995) su örnekleri alınmıştır. Deniz suyu katkı oranları hesaplamalarında kullanmak ve bölgedeki yeraltısularını besleyen yağışın kimyasal kompozisyonunu belirlemek amacıyla, çalışma alanı ve çevresinde belirlenen devlet Meteoroloji işleri Genel Müdürlüğü 'nün (DMİ) işlettiği 5 adet yağış istasyonundan 1994 Eylül ayından itibaren aylık yağış örnekleri toplanmıştır. Yağış örneklerin klorür içerikleri deniz suyu karışım hesaplarında kullanılmak üzere belirlenmiştir, örneklemeler yapılırken alkalinite, elektriksel iletkenlik (EC), ph ve sıcaklık (T) gibi parametreler yerinde ölçülmüştür. Deniz seviyeleri ile kaynakların tuzlanması arasındaki ilişkinin belirlenebilmesi amacıyla örnekleme yapılan aylarda, Harita Genel Komutanlığı tarafından Marmaris ve Bodrum Mareograf istasyonlarında yapılan deniz seviyesi gözlemlerinden yararlanılmıştır (M.S.B., 1995 ve 1996). BÖLGENİN HİDROJEOLOJİSİ Gökova karstik kaynaklarının bulunduğu bölgede jeolojik ve hidrojeolojik amaçlı birçok çalışma yapılmıştır. Meşhur ve Yoldemir (1983), "Köyceğiz (Muğla) - Datça (Muğla)-Yatağan (Muğla) Kale (Denizli) Arasında Kalan Alanın Jeolojisi ve Petrol Olanakları" adlı çalışmalarında Gökova ile Köyceğiz arasında kalan alanın jeolojik haritasını tamamlamış ve tektonik birlikleri ayırtlamışlardır, Eroskay vd. (1992), "Muğla - Gökova ile Milas - Savran ve Ekinambarı Karst Kaynaklarının Jeolojik ve Hidrojeolojik incelemesi" adlı çalışmalarında bölgedeki genel jeomorfolojik yapıyı, karst yüzey şekillerini incelemişler, olası beslenme bölgelerini ayırtlamışlar ve kaynak sularının tuzlanmadan önce kullanıma sunulması için gerekli yeraltı araştırmalarını önermişlerdir, DSİ (1992), Gökova sahillerinde bir fay zonu boyunca boşalan tuzlanmış kaynak sularının tuzlanmadan önce tatlı su elde etme olanaklarını araştırmıştır, Meşhur vd. (1995), "Batı Toroslar'ın Jeolojisi ve Petrol Olanakları" adlı çalışmalarında daha önceki çalışmalarında tamamlanmayan, Köyceğiz-Bodrum arasındaki alanın jeolojik haritalarını hazırlamış ve petrol açısından ortamsal yorumlarını yapmışlardır, Kurttaş (1997), Gökova Körfezi kaynaklarının hidrojeokimyasal özellikleri ve çevresel izotoplardan özellikle, "duraylı izotoplar" olarak tanımlanan döteryum (D) ve oksijen ( 18 O) ile "radyoaktif izotop" trityumdan ( 3 H) yararlanılarak kaynakların hidrojeolojisine ilişkin ayrıntılı bilgiler vermektedir. Çalışma alanında Menderes Metamorfitlerini oluşturan otoktonlar, Elmalı Naplarını oluşturan allokton birimler ve bunları örten genç çökeller (yeni-otoktonlar) yüzeylenmektedir (Şekil 1). Jeolojik birimlerin tanımlamaları yapılırken Meşhur vd. (1995) tarafından verilen adlama ve tanımlamalar kullanılmıştır. Çalışma alanında Meşhur vd. (1995) tarafından ayırtlanan bindirme zonu boyunca Elmalı Naplarına ait, alttan üste doğru, Gökbel formasyonu, Karaova formasyonu, Cereme formasyonu, Kışladağ formasyonu ve Karabörtlen formasyonu yeralır. Bu serinin üstünde ise, Kretase sonunda bölgeye yerleşen Kertmeç Melanjı ve Fethiye Peridotitleri allokton istifi tamamlar. Otokton Birimlerin Hidrojeolojik Özellikleri Menderes Metamorfitlerine ait birimlerden oluşan otokton birimler Kambriyen 'den Alt Eosen sonuna kadar devam eden bir istif içerir. Tamamen metamorfitlerden oluşan birlik, (yeterli fosil bulunmayışından dolayı ayrıntılı yaş tayini yapılamadığından) stratigrafisinin çözümlenememesi nedeniyle genellikle "Menderes Masifi (MM)" adı altında incelenmiştir (Meşhur, vd., 1995).

3 Otokton birimleri oluşturan formasyonlar, alttan üste doğru, gnayslar, Göktepe şistleri, Ören formasyonu, Yılanlı formasyonu ve Kalmağıl formasyonudur. Bunlar arasında Yılanlı ve ören formasyonları geçirimli, Kalmağıl formasyonu yarı-geçirimli ve diğerleri pratik anlamda geçirimsiz birimlerdir. Menderes Masifi' ne ait gnayslar en alt seviyedeki geçirimsiz birimdir. Gnayslar içinde ender de olsa, kırık eklem ve foliyasyon düzlemleri ooyunca yer yer ikincil gözenek gelişmiştir (Eroskay vd., 1992). Bölgesel yeraltısuyu hareketi açısından gnayslar pratik açıdan geçirimsiz birim olarak kabul edilmiştir. Gnaysların güneyinde yüzeylenen ve başlıca killişist, mikaşist, kloritşist, fillat, kuvarsit, kalk-şist ve mermer merceklerinden oluşan Göktepe şistleri de pratik olarak geçirimsizdir ve hemen hemen her yerde hidrojeolojik bariyer işlevine sahiptir. Göktepe şistlerinin içinde yersel olarak bulunan mermerlerden oldukça küçük debili ve mevsimlik kaynaklar boşalmaktadır, örneğin, inceleme alanındaki, GK-11 Algı, GK-12 Yeni-köy, GK-13 Bağyaka kaynakları şistlerin oluşturduğu bariyerlerden boşalmaktadır. Bu kaynaklar Göktepe şistleri ile ören formasyonuna ait çakıllar veya Yılanlı formasyonuna ait mermerlerin dokanaklarından çıkmaktadır. Göktepe şistlerinin üzerinde yer alan ve çakıllı seriler içeren ören formasyonu Yılanlı formasyonunun yayılım gösterdiği tüm alanlarda bu birimin altında bulunmaktadır (Meşhur, vd., 1995). Birim, drenaj alanı dışında sınırlı alanlarda yüzeylenmektedir ve çakıllarının çoğunluğunun tabandaki şist ve kuvarsit ve karbonatlardan oluşması ve genelde demiroksit ve karbonat çimentolu olması nedeniyle, hidrojeolojik açıdan geçirimli birim özelliği göstermektedir (Meşhur, vd., 1995). Yüzeylenmediği yerlerde her zaman Yılanlı formasyonunun altında bulunmaktadır ve bu konumu nedeniyle havza dışından gelen beslenime aracılık etmektedir. Ören formasyonunun üzerinde yer alan Yılanlı formasyonu inceleme alanında akifer özelliği gösteren en önemli birimdir. Rekristalize kireçtaşı, dolomit ve mermerlerden oluşmaktadır. Muğla havzasında olduğu gibi formasyon, km devam eden ve m atıma sahip genç faylarla kesilmiştir (DSİ, 1992). Bu genç fayların etkisi ile çok sayıda düden ve polye oluşumları gerçekleşmiştir, inceleme alanındaki pek çok kaynak bu birimden çıkmakta ve/veya beslenmektedir. Azmak deresini oluşturan yüksek debili kaynakların büyük oranda Muğla karst ovasından beslendiği jeolojik ve bölgesel tektonik yapıdan anlaşılmaktadır. Yukarıda sözü edilen GK-11, GK-12, GK-13 nolu kaynaklar Yılanlı formasyonu ile şist dokanağmdan çıkmaktadır ve GK-13 nolu kaynağın debisi 30 l/s nin üzerinde bir değere ulaşmaktadır. Paylanma nedeniyle oldukça ezilmiş, paralanmış ve buna bağlı olarak ikincil gözenekliliğe sahip olan bu birim, hidrojeolojik açıdan geçirimli kabul edilmiştir. Otokton istifin en üstünde yer alan Kalınağıl formasyonu, tabanında yer alan breşik yapıdaki kireçtaşı, kırmızı renkli, cörtlü, mikritik kireç-taşları ile hidrojeolojik açıdan geçirimli; üst seviyelerinde bulunan şeyi, marn, silttaşı ve olistrostromal oluşumlar ile de geçirimsiz özellik göstermektedir. Birim, yalnızca alt seviyelerinde bulunan kireçtaşlarının yüzeylendiği bölgelerde karstlaşma göstermektedir. Bu nedenlerle Kalınağıl formasyonu hidrojeolojik açıdan yerel karstik-az geçirimli olarak kabul edilmiştir. Allokton Birimlerin Hidrojeolojik Özellikleri Allokton birimleri oluşturan formasyonlar, alttan üste doğru, Gökbel, Karaova, Gereme, Kışla-dağ ve Karabörtlen formasyonlarıdır. Hidrojeolojik açıdan Gökbel ve Gereme formasyonları pratik anlamda geçirimli, Kışladağ formasyonu geçirimsiz-az geçirimli ve bunların dışındaki formasyonlar pratik anlamda geçirimsiz birimlerdir. Allokton istifin en alt seviyesini oluşturan, dolomit ve dolomitik kireçtaşından oluşan Gökbel formasyonu inceleme alanında sınırlı alanlarda yüzeylenmektedir. Menderes Masifi ile tektonik ilişkisinden dolayı paralanmış, bozulmuş ve karşılaşmıştır. Yayılım alanının darlığı nedeniyle önemli bir beslenim bölgesi oluşturmamakla beraber, hidrojeolojik açıdan geçirimli bir birim olarak kabul edilmiştir. Gökbel formasyonunun üstündeki Karaova formasyonu, tabanda killi kireçtaşı ve üste doğru kumtaşı, çakıltaşı, silttaşı, şeyi, marn ve çamurtaşı ardalanımmdan oluşan litolojik yapısı nedeniyle geçirimsiz bir özellik göstermektedir.

4

5

6 Allokton istifteki akifer özelliği gösteren en önemli birim Cereme formasyonudur. Birim faylar ve kırık sistemleriyle çok fazla kesilmiş ve yer yer paralanmış, oldukça karstlaşmış dolo-mitik kireçtaşı, rekristalize kireçtaşı ve mermerlerden oluşmaktadır, inceleme alanındaki yüksek debili kaynak boşalımları bu formasyonda yer almaktadır. Gereme formasyonunun görünür kalınlığı yer yer 1000 m' yi bulmaktadır. Alttan Menderes Masifi' ne ait Yılanlı formasyonu ile temas "halindedir. Hidrojeolojik açıdan geçirimli ve karstik bir birim olarak kabul edilmiştir. Daha üstte yer alan Kışladağ formasyonu geçirimsiz ve az geçirimli bir özellik göstermektedir. Tabanda radyolarit ve çört bantlı mikritik kireçtaşı ile başlayan birim pratik anlamda geçirimsiz olmakla beraber, karbonat çimentolu breşik seviyeler ve mikritik kireçtaşları içerdiği yerlerde geçirimli özellik göstermektedir. Allokton istifin en üst seviyesini oluşturan Karabörtlen formasyonu da hidrojeolpjik açıdan geçirimsiz bariyer özelliği göstermektedir. Söz konusu birim, genellikle kumtaşı, silttaşı, şeyi, marn ardalanmasından oluşmaktadır ve pratik açıdan geçirimsizdir. Allokton ve otokton istiflerin üzerini örten Kertmeç Melanjı ve Fethiye Peridotitleri' de geçirimsiz birimlerdir. Dünit, harzburgit, piroksenitlerden oluşan Fethiye Peridotitleri ve peridotitlerin yerleşmesine bağlı olarak oluşan Kertmeç Melanjı altta bulunan birimlerden parçalar, kumlası, silttaşı, kiltaşı ve olistrostromal seviyeleri içermektedir. Neootokton Birimlerinin Hidrojeolojik Özellikleri Neootokton birimlerin çalışma alanında yüzey-lenen en alt seviyesi Köprüçay formasyonudur. Meşhur ve Yoldemir (1983) birimin tümüyle göl, akarsu ve bataklıklardan oluşan karasal ortamda çökeldiğini ifade etmişlerdir. Birim gri, boz, alacalı gri, sıkı, kalın-çok kalın katmanlı, çakıllarının çoğu kireçtaşı ve karbonatlı çimentoyla oldukça sıkı tutturulmuş çakıltaşları şeklindedir. Köprüçay formasyonu'na ait karbonat çimentolu kireçtaşı çakıllarında, allokton birimlerin bölgeye yerleşmesi sırasında ve Kuvaterner' de gelişen faylanmalara bağlı olarak oluşan ikincil gözeneklilik ve bunun sonucu olarak gelişen karst-laşma yaygındır. Birim, kendi içinde pek çok düşey fay ile kesilmiş ve kataklastik bir yapı kazanmıştır. Köprüçay formasyonu hidrojeolojik açıdan geçirimlidir. Köprüçay formasyonu yatay ve düşey yönde gri, boz, krem renkli kumtaşı, konglomera, silt-taşı, marn, kiltaşı ve kireçtaşlarından oluşan; göl ve akarsu fasiyesini temsil eden Yatağan formasyonuna geçiş gösterir. Neootokton birimlerin en alt seviyesini oluşturan Yatağan formasyonu bazı yerlerde geçirimli ve bazı yerlerde geçirimsiz özellik göstermektedir. Formasyonun silttaşı, marn, kiltaşı ve kömür seviyeleri içeren bölümleri geçirimsiz; kireçtaşı, kumtaşı, konglomeralı seviyeleri ise geçirimli bir özellik gösterir. Karstik çöküntüleri ve akarsu vadilerini dolduran alüvyonlar genellikle geçirimli bir özellik göstermektedir. Akçapınar'ın batısındaki GK-16 A, B, C nolu kuyuların bulunduğu ovada alüvyonun üst seviyeleri kil içerdiğinden yerel olarak geçirimsiz özellik göstermektedir. Yamaç molozları birçok yerde karbonat çimentoludur. Hatta bazı yerlerde (ören) olduğu gibi yamaç molozları içerisinde karşılaşma da görülmektedir. Hidrojeolojik açıdan alüvyon ve yamaç molozları geçirimli olarak kabul edilmiştir. ÇALIŞMA ALANINDAKİ KAYNAK VE KUYULAR Gökova karstik kaynaklan değişik yaşlardaki allokton ve otokton birimlere ait karstik birimlerden çıkmaktadır. Kaynakların bütününü kapsayan yüzey drenaj alanının büyüklüğü 1182 km 2 'dir. Gökova Körfezi 'nin kuzeyi boyunca, Akyaka köyü doğusundan başlayan kaynaklar, batıya doğru Akbük ve en son olarak da ören'de kıyı kaynaklan şeklinde yayılım göstermektedir. Gökova Körfezi'ndeki kaynak ve kuyuların çıkış mekanizmaları Şekil 2 'de ve beş arazi çalışması sonucunda elde edilen ortalama fiziksel ve kimyasal özellikleri Çizelge 1' de verilmiştir Kaynakları ilişkide olduğu kayaçlar, çıkış mekanizmaları ve kimyasal özelliklerine göre Azmak Grubu kaynakları (1, 2, 3, 4, 5, 6), Kıyı Kaynakları (7,8,9,10A ve 10B), Plato Kaynakları (11, 12, 13) şeklinde üç ana grup altında incelenmesi mümkündür. Bu gruplamalar yapılırken; genel hidrojeolojik yapı, kaynak çıkış mekanizmaları, su örneklerin kimyasal kompozisyonları ve deniz suyu katkı oranları dikkate alınmıştır.

7 Şekil 2. Çalışma alanındaki kaynakların çıkış mekanizmaları (a) Azmak grubu kaynakları, (b) kıyı kaynakları, (c) plato kaynakları. Figure 2. Schematic Illustration of the discharge mechanism of springs in the study area; group of (a) Azmak group of springs, (b) coastal springs, (c) plateau springs.

8 Azmak Grubu Kaynakları Bu kaynaklar, Akyaka köyünün doğusunda D-B doğrultulu fay hattı boyunca Gereme ve Kışla-dağ formasyonlarının geçirimi! seviyelerinden çıkmaktadır (bknz. Şekil 1 ve Şekil 2 (a)). Kaynakların bulunduğu alt havzanın yüzey alanı 25 km 2 ' dir. Kaynaklar allokton kayaçlardan çıkmakla beraber, olası beslenme bölgesinin Muğla Ovası ve çevresindeki Yılanlı formasyonuna ait birimler olduğu, yapılan hidrojeolojik değerlendirmeler ve saha gözlemlerinden anlaşılmaktadır. Muğla havzası kuzeyden Göktepe şistleri ile Akyaka-Muğla arasında ise bindirme hattı üzerindeki otokton ve alloktonlara ait killi, siltli geçirimsiz birimler ile hidrojeolojik olarak sınırlandırılmıştır. Bu durumda yeraltısu-yunun olası hareketinin GB' ya doğru olması beklenen bir durumdur. Ayrıca Azmak kaynak grubunun debisini karşılayabilecek bir besleni-min yaklaşık 25 km 2 ' lik yüzey drenaj alanından karşılanması olası görülmemektedir. Aynı şekilde GB yönünde hareket eden yeraltısuyu-nun körfezin kuzey yamaçlarındaki diğer kaynakları da beslediği açıktır. Azmak grubu kaynakların çıkış kotları doğu ucunda 1.70 m iken, batı ucunda 0.4 m' ye kadar azalmaktadır (DSi, 1992). Birçok çıkış ağzından katılan sular ile Azmak deresini oluşturan kaynaklar yaklaşık 1 km sonra denize boşalmaktadır (Şekil 1, kaynak numarası 1-6). DSi tarafından yılları arasında yapılan akım ölçümleri, kaynakların ortalama toplam debisinin 12 m 3 /s civarında olduğunu göstermektedir ve bu çalışmanın yürütüldüğü üç yıl boyunca da debide önemli bir değişiklik gözlenmemiştir.

9 Yerinde yapılan ölçümlerde kaynak grubuna dahil olan GK-1, GK-2, GK-3, GK-4, GK-6 numaralı su noktalarında özgül elektriksel iletkenlik (EC, 25 C) µS/cm, sıcaklık C, ph , tuzluluk %o 0.8 ile 6.5 arasında değişmektedir. Kaynakların ilk çıkış noktasından mansaba doğru tuzluluk yönünden herhangi sistematik değişim gözlenmemiştir. Kaynak hattı boyunca irili ufaklı pekçok boşalım noktasında rastgele yapılan ölçümlerde, bir gözenin tuzlandığı gözlenirken diğerinde bu etkinin hiç oluşmadığı görülebilmektedir. Güzel (1992), kaynaklardaki tuzlanmanın başlıca nedeni olarak allokton ve otokton kireçtaşlarında Miyosen-Pliyosen öncesi oluşan karst sisteminin Holosendeki trans-gresyon ile deniz tarafından doldurulmasını ve kaynakların yüzeye çıkarken deniz suyu ile karışmasını göstermektedir. Diğer bir deyişle, bölgedeki kaynakların tuzlanma nedeni, şimdiki deniz seviyesinin altında kalan karst kanallarında ilerleyen yeraitısuyunun yüzeye çıkarken deniz suyu ile teması sonucunda olmaktadır (Şekil 2 a ve b). Akçapınar Kaynağı Azmak deresinin güneyinde, drenaj alanının güney kesimine yakın bir yerden D-B doğrultulu bir fay boyunca Kışladağ formasyonu ile alüvyon arasından, birkaç gözeden boşalan bir kaynak grubudur. Arazi çalışmaları sjrasmda kaynağa ait ortalama EC (25 C) değerinin 629 µs/cm, sıcaklığın 16.5 C, ph değerinin de 7.36 olduğu ve kullanıma engel düzeyde bir tuzluluğun olmadığı belirlenmiştir. Elektrik işleri Etüd idaresi (EİEİ) tarafından Marmaris yolu üstündeki köprüden Nisan-1995'de yapılan akım ölçümünde kaynakların toplam debisi 1.24 m 3 /s olarak ölçülmüştür. Kıyı kaynakları Deniz Restoran II kaynağı Azmak deresinden batıya doğru gidildikçe Akyaka Köyü'nden başlayarak ören' e doğru fay hattı boyunca değişik debili birçok kıyı ve denizaltı kaynakları çıkmaktadır (bknz. Şekil 1'de 7,8,9,10 numaralı kaynaklar ve Şekil 2 b). Deniz Restoran II kaynağı (GK-7) iskele Mevkiinde, Maliye Bakanlığı tesislerinin hemen önünden, Köprüçay formasyonuna ait çakıltaşlarından, deniz seviyesinin yaklaşık 0.5 m kadar üzerinden ve kıyıdan 20 m kadar içeriden çıkmaktadır. GK-7 kaynağı beton bir kaptajdan denize boşalmakta, ayrıca kaptajın dışındaki kayalık kıyı boyunca çakıltaşları içinden denize boşalım açıkça gözle görülebilmektedir. Kaynağın ortalama EC (25 C) değeri 5658 µs/cm, sıcaklık 15.6 C ve ph 'ı 7.33 ve tuzluluğu da %o 3.7 dir. Kaynağın yaklaşık debisi ise 30 l/s olarak tahmin edilmiştir. Çınaraltı kaynağı Çınaraltı kaynağı (GK-8), GK-7 nolu kaynağın yaklaşık 3 km batısında asfalt yolun kenarındaki yamacın dibinden ve Köprüçay formasyonuna ait çakıltaşlarından çıkmakta olup, dört gözeden oluşmaktadır. GK-7 Deniz Restoran II kaynağına benzer fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Gözelerden çıkan su kıyıya doğru küçük bir dere oluşturarak denize boşalmaktadır. Kaynağın ortalama EC (25 C) değeri 5522 µs/cm, sıcaklık 15.6 C ve ph 7.40 ve tuzluluk da %o 3.8' dir. Yoğun bitki örtüsü ve dağınık çıkış ağızları nedeni ile bu kaynakta debi ölçümü yapılamamış ancak yaklaşık 10 l/s olduğu tahmin edilmiştir. Akbük Kaynağı Kaynak, Çınaraltı kaynağının kara yolu ile yaklaşık 30 km batısında Akbük yerleşiminin bulunduğu bölgede alüvyon içinden çıkmaktadır. Kaynak kotu yaklaşık olarak 0.5 m' dir. Diğer kıyı kaynakları (GK-7, GK-8) gibi faylan-maya bağlı olarak Gereme formasyonuna ait kireçtaşlarından yüzeye çıkan ve birden fazla gözeden oluşan bir kaynak grubudur. Yüzeye çıkan sular çapı yaklaşık olarak 50 m' yi bulan bir göllenme oluşturduktan sonra küçük bir dere ile denize boşalmaktadır. Nisan 1996 tarihinde Gökova Körfezi' nden Akbük Körfezi'ne kadar olan kıyı

10 şeridinde deniz suyunun fiziksel parametreleri derinliğe bağlı olarak ölçülmüştür. Bu çalışmanın sonucunda deniz suyu EC 'sinin tatlı su ile seyrelmeye bağlı olarak µs/cm'ye düştüğü (tatlı su etkisinin görülmediği bölgelerde deniz suyunun EC 'si µs/cm olarak ölçülmüştür) gözlenmiş ve tatlı su katkı oranı da yaklaşık %6.2 olarak hesaplanmıştır (Kurttaş, 1997). Biri dışında, kaynak çıkış ağızları göllenmenin altında kaldığından görülememektedir. Kaynağın olası beslenme bölgesi kuzeyinde bulunan Yılanlı formasyonu'na ait kireçtaşları ile allokton Gereme formasyonuna ait kireçtaşlarıdır. Bu yönüyle Yılanlı formasyonuna ait kireçtaşları ve Köprüçay formasyonunun çakıllı seviyelerinden beslenen diğer kıyı kaynaklarından ayrılmaktadır. Kaynağın ortalama EC (25 C) değeri 8483 µs/cm, sıcaklığı 17.3 C ve ph 'ı 7.17 ve tuzluluğu da %o 5.7' dir. Kaynağın ortalama debisi 70 l/s olarak tahmin edilmiştir. Ören (Acısu) Kaynakları Ören yerleşimi ile Kemerköy Termik Santralı arasındaki Kemer deresinin oluşturduğu deltanın kuzey kesiminde faylanmaya bağlı olarak Gereme-Kışladağ formasyonlarına ait kireçtaş-larından yüzeye çıkan fay kaynaklarıdır. Ören'e yakın GK-10-A Ören (Acısu) l kaynağı ve Ören -Milas karayolunun güneyinden, Türkevleri Köyü yakınında bulunan GK-10-B Ören (Acısu) II kaynağı ise yolun kuzeyinden çıkmaktadır. Her iki kaynak daha sonra birleşerek bir dere ile denize boşalmaktadır. Kaynakların boşalım kotları m arasında değişmektedir. Kaynaklar hidrojeokimyasal yönden kendi aralarında benzerlikler göstermekle beraber, çıkış biçimleri nedeniyle aynı sisteme ait fakat farklı karst kanallarından beslendiği düşünülmektedir. Kaynakların ortalama EC (25 C) değerleri sırasıyla (µs/cm, sıcaklıkları C, ph 'lan ve tuzlulukları ise %o değerleri arasında değişmektedir. Kaynakların ortalama debileri sırasıyla 50 l/s ve 60 l/s olarak tahmin edilmiştir. Plato Kaynaklan Yerkesik'in güneyinde Yılanlı formasyonuna ait karstik kireçtaşları ile şistlerin dokanağından çıkan üç adet bağıl olarak yüksek debili kaynak bulunmaktadır. Her üç kaynak da Mesozoyik yaşlı Yılanlı formasyonuna ait kireçtaşlarından beslenmektedir. Algı Köyü Kaynağı Bu kaynaklar Algı köyünün doğu girişinde, vadi içinden şist-kireçtaşı dokanağından ve 660 m kotundan çıkmaktadır. Fiziksel ve kimyasal özellikleri açısından Yeniköy kaynağı ile benzerlikler göstermektedir. Algı kaynağının elektriksel iletkenlik değerinin bütün mevsimlerde yüksek olması, yeraltındaki dolaşım süresinin GK-12 Yeniköy kaynağına göre daha uzun olduğunun bir göstergesidir. Algı köyü kaynağının EC 'si 535 µs/cm iken; Yeniköy kaynağının EC'si 403 µs/cm' dir. Kaynağın ortalama sıcaklığı 14.9 C, ph 'ı 7.25 ve ortalama debisi 10 l/s dir. Yeniköy Kaynağı Yeniköy 'ün içinden şist-kireçtaşı dokanağından çıkmaktadır. Çıkış ağzı tipik bir litoloji değişimi kaynağı görünümündedir. Algı kaynağı ile aynı akifer sisteminden, Yılanlı formasyonuna ait kireçtaşlarından beslenmektedir. Fiziksel ve kimyasal özellikler de bu görüşü desteklemektedir (Çizelge 1). Diğer plato kaynaklarında olduğu gibi yüksek karbonat ve kalsiyum içeriği ile diğer kaynaklara göre düşük elektriksel iletkenliğe sahip olması bu benzerliğin göstergesidir. Yeniköy kaynağının 850 m kotundan çıkması, bölgesel yeraltısuyu dolaşımı içinde Algı Köyü kaynağından önce yüzeye çıktığını göstermektedir. Ancak kaynağın ph değerinin yüksekliği, farklı hidrojeokimyasal süreçlerin etkisi altında kaldığının bir göstergesidir. Kaynağın ortalama EC (25 C) değeri 403 µs/cm, sıcaklığı 14.4 C ve ph 'da 7.60, debisi 5 l/s dir

11 Bağyaka Köyü Kaynağı Bu kaynak da, diğer plato kaynakları gibi, Yılanlı mermerleri ile şist dokanağından çıkmaktadır. Ancak Algı ve Yeniköy kaynaklarından fiziksel ve kimyasal özellikleri farklı olduğu görülmektedir. Bu kaynağın diğer plato kaynaklarından farklı olarak daha derin dolaşıma sahip olduğu düşünülmektedir. Bu kaynaktan boşalan yeraltısuyunun kalsite ve dolomite karşı doygunluğu her zaman diğer kaynaklardan daha yüksek ve 18 O değeri de diğer kaynaklara göre daha düşük (negatif) değerler almakta ve bu da beslenim alanının daha yüksek olduğunu göstermektedir (Kurttaş, 1997). Çalışma alanındaki en düşük sıcaklığa sahip olan bu kaynak aynı zamanda ph 'ı 8 değerinin üstüne çıkan tek kaynaktır. EC ve karbondioksit kısmi basıncı (pco 2 ) değer-lerinin diğer plato kaynaklarına göre düşük olması ise kısa süreli dolaşıma sahip bir sistemden geldiğinin bir göstergesidir (Kurttaş, 1997). Kaynağın ortalama EC (25 C) değeri 317 µs/cm, sıcaklığı 11.5 C, ph 'ı 8.15 ve ortalama debisi 30 l/s' dir. Kuyular Akyaka Belediyesi 'nin su gereksinimi, Belediyenin açtığı iki adet 60 m derinliğindeki sondaj kuyusundan karşılanmaktadır (GK-5). Yaklaşık 3 m arayla açılmış olan kuyular, dönüşümlü olarak tüm yıl boyunca çalıştırılmaktadır. Ayrıca yine Gökova Körfezi 'nin güneyinde alüvyon içinde açılmış m derinlikte üç adet sondaj kuyusu bulunmaktadır (GK-16 A, B ve C). Kuyuların yüzeyden itibaren yaklaşık m killi birimde ilerlediği daha sonra da çakıllı bir birimi (olasılıkla eski akarsu yatağı) kestiği öğrenilmiştir. Arazi çalışmaları sırasında bu kuyulardan basınçlı su çıkışı gözlenmiştir. Kuyulardaki suların tuzlanmama nedeni, denize yakın olmakla birlikte deniz suyu ile teması olmayan basınçlı bir akiferden beslenmesi olarak görünmektedir. Kuyuların ortalama boşalım debileri yaklaşık 20 l/s olarak ölçülmüştür. DENİZ SUYU KATKI ORANININ BELİRLENMESİ Çalışma alanındaki sahil kaynaklarına olan deniz suyu katkı oranlarının belirlenmesi amacıyla çeşitli değerlendirme teknikleri uygulanmıştır. Deniz suyu katkı oranının belirlenmesi amacıyla yağış, deniz suyu ve ilgili su noktalarına ait Cl (klorür) değerlerinden faydalanılmıştır. öte yandan, belirlenen deniz suyu katkı oranları ile bu oranların ait olduğu dönemlerdeki deniz seviyeleri arasındaki ilişkide incelenmiştir. Yeraltısuyunun denizsuyu katkısı ile tuzlanması esas olarak tatlı (tuzlanmamış) yeraltısuyu ile deniz suyunun karışmasından kaynaklanmaktadır. Hidrojeokimyasal olarak iki uç bileşenin karışımı sonucunda oluşan karışım suyundaki uç bileşenlerin hacimsel oranları aşağıdaki kütle dengesi eşitliği ile belirlenebilir. Burada; C uç1 ve C uç2 : Uç suların içerdiği kimyasal veya fiziksel bir bileşenin (örneğin Cl veya 18 O) derişimi, V uç1 ve V uç2 : Uç suların hacmi, C karışım : Karışım suyunda fiziksel veya kimyasal bileşenin derişimi, V karışım : Karışım suyu hacmidir.

12 Aslında bu eşitlik kütle dengesi eşitliği olup eşitlik (1) deki parametreler boyutları ile yazıldığında ; Şeklinde ifade edilebilir. Bu eşitlik kütle dengesi ilkesine dayalı olduğundan, A ve B kütlelerinin karışımı sonucunda herhangi bir nedenle (fiziksel ve/veya kimyasal etki sonucu) toplam kütlenin değişmemesi (yada korunması) gereklidir. Hidrojeokimyasal açıdan bu tür karışımlar korunumlu karışımlar (conservative mixing) olarak adlandırılır. Çalışma kapsamında yapılan tüm karışım hesaplamalarında, karışımın korunumlu olduğu varsayılmış ve bu varsayımın sağlanması amacıyla hesaplamalarda fiziksel ya da kimyasal açıdan reaktif olmayan bileşen Cl kullanılmıştır. Herhangi bir örnekteki deniz suyu katkı oranı, A tatlısu, B deniz suyu ve C deniz suyu karışmış su olarak düşünüldüğünde, Eşitlik (2) kullanarak aşağıdaki gibi belirlenebilir; Sonuç olarak elde edilen Eşitlik (3) bu çalışma kapsamında denizsuyu katkı oranlarının hesaplanmasında kullanılmıştır. Bu eşitlik daha açık olarak aşağıdaki biçimde düzenlenebilir. Yukarıdaki eşitlikteki tüm derişimler mmol/l cinsindedir. Deniz suyunun Cl içeriği ancak jeolojik zaman boyutunda değişim göstermektedir. Bu çalışmada temsil edici deniz suyu olarak tatusu karışımının mümkün görülmediği ve güncel yağış etkisinin homojenleştiği GK-18 ören deniz suyu örneği kullanılmıştır, ören deniz suyunun Cl içeriği 590 mmol/l olup, katkı oranı he saplamalarında bu değer kullanılmıştır. Appelı ve Postma (1992), Hollanda kıyısındaki Atlantik okyanusu için 566 mmol/l, Hem (1989) ortalama okyanus suyu için 535 mmol/l değerini önermektedir. Okyanuslara oranla tuzlu bir deniz olan Akdeniz 'de beklendiği gibi Cl içeriği daha yüksektir. öte yandan, temsil edici tatlısu Cl (Cl tatlısu ) içeriğinin gerçekçi bir biçimde belirlenmesi, deniz suyu katkı oranlarının doğru hesaplanması açısından önemlidir. Sahile yakın havzalarda tatlısulardaki Cl içeriğinin başlıca kaynakları şunlardır; i) denizsuyu saçılmasından (sea spray) dolayı yağış suyuna geçen Cl, ii) özellikle deniz suyu saçılması sırasında su damlacıklarının buharlaşması sonucunda oluşan klorca zengin toz partiküllerinin (aerosol) rüzgarla kara üstüne taşınarak yağması (dry fallout) ve toprak yüzeyi üzerinde biriken bu tuz (toz) ların yağış suyu ile eritilerek yeraltısuyuna katılması, iii) Ayrıca Cl içeren minerallerin (örneğin, NaCI, KCI gibi evaporitler, kloroapatit gibi volkanik kökenli mineraller) çözünmesi ve magmadan itibaren oluşabilecek gaz (CI 2 ) kaçışları, iv) Deniz suyu Akifer sistemlerinin çoğunluğunda ve bu arada çalışma alanında, yeraltısuyundaki Cl 'ün başlıca kaynağı atmosferdeki ve toprak yüzeyindeki toz partikülleri, denizsuyu saçılmasından beslenim ve gözeneklerdeki fosil

13 deniz suyudur. Akiferlerin yüzeye yakın bölümlerinde yıkanma daha yoğun olduğundan, fosil su oranı hızla azalmakta; bu nedenle, fosil sudan kaynaklanan Cl artışı ancak uzun süre yeraltında kalmış ve büyük dolaşım uzunluğuna (bir kaç 100 km) sahip akiferlerde ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, yüzeyden sızan sularda ilk birkaç metrelik derinlik boyunca buharlaşmadan dolayı tüm diğer iyonlarla birlikte Cl iyonu da derişim açısından zenginleşmektedir. Bu durum, özellikle geniş dağlık alanlara yayılan havzalarda efektif yağışın veya gerçek buharlaşmanın gerçekçi biçimde belirlenmesi amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır (Appelo ve Postma, 1992). Deniz suyu katkısının belirlenmesi hesaplamalarında gereksinim duyulan tatlı yeraltısuyu Cl derişimi olarak, sığ dolaşıma sahip büyük oranda yıllık yağışlardan beslenen Plato kaynaklarının (GK-11 Algı, GK-12 Yeniköy, GK-13 Bağyaka) ortalama Cl derişimi (0.649 mmol/l) kullanılmıştır. Bu durumda, deniz suyu katkısının belirlenmesi amacıyla türetilen (4) nolu eşitlik aşağıdaki şekli almaktadır. Burada, Deniz suyu katkısı: örnekteki deniz suyu miktarının toplam hacme oranı (%), Cl ömek : örneğin Cl içeriği (mmol/l), 0.649: ortalama tatlısu Cl içeriği (mmol/l), 590: ortalama deniz suyu Cl içeriğidir (mmol/l). Eşitlik (5) ile su örneklerinin Cl içeriklerinden itibaren hesaplanan deniz suyu katkıları Çizelge 2' de, hesaplanan deniz suyu katkılarının zaman ve deniz seviyesine bağlı olarak çizilmiş grafiği ise Şekil 3' de verilmiştir. Deniz suyu katkısının görülmediği plato kaynakları 'GK-11 Algı, GK-12 Yeniköy, GK-13 Bağyaka ile GK-15 Akçapınar Köyü kaynağı ile GK-16-A, GK-16-B, GK-16-C nolu kuyular ve GK-14 nolu Gökova Körfezinden alınan deniz suyu örneği grafikte gösterilmemiştir. Çizelge 2' de örneklerin 5 saha çalışmasındaki ortalama deniz suyu katkılarının %1.3 ile %15.4 arasında değiştiği görülmektedir. Deniz suyu katılımı açısından Şekil 3 ve Çizelge 2' de görülen önemli bir durum, yeraltı-sularmın kabaca üç değişik gruplanma göstermesidir. 1. Gruptaki kaynaklar deniz suyu katkısı %1.3 ile %3.8 arasında değişen, Azmak kaynak grubuna ait (GK-6 Deniz Restoran l hariç) GK-1 Azmak-duvar dibi, GK-2 Azmak-kümes, GK-3 Cennet Restoran, GK-4 Halil 'in Yeri Restoran kaynakları ve GK-5 nolu belediye kuyusu yeraltısuyu örnekleridir, ikinci Grupta GK-7 Deniz Restoran II ve GK-8 Çınaraltı kaynakları benzer özellikler taşımakta ve deniz suyu katkıları % 8.8-%10 arasında değişmektedir. Son grupta ise farklı hidrojeokimyasal özelliklere sahip olan GK-9 Akbük Limanı, GK-10- A ve GK-10-B nolu ören grubu kaynakları yer almaktadır. Bu kaynaklara deniz suyu katkısı ise % %15.4 arasında değişmektedir. Bunların dışında Azmak grubu kaynaklarından denize en yakın kaynak olan GK-6 nolu Deniz Restoran l deniz suyu katkısı açısından 2 ve 3 numaralı grupların arasında kalmaktadır. Bu kaynağın tuzluluğundaki artışın nedenlerinden birinin, kaynağın denize yakın olmasından dolayı gelgit etkisine açık olması olarak düşünülmektedir. Deniz Restoran l kaynağı Azmak deresinin denize en yakın kesiminde yüzeye çıkmakta ve deniz seviyesi yükseldiğinde derenin membasına hareket eden deniz suyu olasılıkla bu kaynağı etkilemektedir. Bunun dışındaki Azmak grubu kaynakları derenin üst kotlarından yüzeye çıkmaktadır. Öte yandan Gökova Körfezi 'nin Azmak deresine yakın olan doğu bölümünden alınan deniz suyu örneğinde (GK- 14) tatlısu katkısı olduğu görülmektedir. Çizelge 2' de bu örneğe ait EC değeri diğer deniz suyu örnekleri (GK-17 ve GK-18) ile karşılaştırıldığında tatlı su katkısıyla deniz suyunda oluşan seyrelme açıkça görülmektedir. Bu alanda Gökova körfezi deniz suyu örneklerinin ortalama EC değeri µs/cm dolayındadır. Bu değer ortalama deniz suyu örneklerinin %75-80' ine karşılık gelmekte olup, Gökova körfezinin bu bölümüne %20-25 oranında tatlısu katılımı olduğu göstermektedir.

14 Şekil 3. Deniz seviyeleri ve deniz suyu katkılarının zamana bağlı değişimi Figure 3. Temporal variation of sea level and sea water contribution rate.

15 Şekil 3 'de kullanılan deniz seviyeleri sabit bir referans düzeyine bağlı olarak ölçülmemektedir. Bu nedenle seviyelerin en küçüğü sıfır değeri kabul edilerek yeniden düzenlenmiştir. Deniz seviyesinin örnekleme yapılan gündeki değerleri kullanılmış böylece deniz seviyesinin durumu ile tuzlanma miktarı arasındaki ilişkinin varlığı araştırılmıştır. Uzun dönemli kimyasal verilerin var olmaması nedeniyle deniz seviyesi değişimlerine bağlı olarak kaynakların kimyasal içerikle-rindeki değişim incelenememiştir. Şekilden de görüldüğü gibi, deniz seviyesi yaz aylarında yükselmekte ve kış aylarında düşüş göstermektedir. Deniz seviyesinin yükselmesine paralel olarak kaynaklardaki deniz suyu katkı oranı da artmaktadır, özellikle deniz seviyesinin maksimum değere ulaştığı 1995 yılı Ağustos ayında tuzlu su katkıları en büyük değerine ulaşmaktadır. Deniz seviyesi değişimlerine bağlı olarak tuzlanmanın daha fazla olduğu kaynaklar kıyı şeridine yakın noktalardan yüzeye çıkan kaynaklar olarak görünmektedir. Özellikle GK-6 Deniz Restoran l, GK-9 Akbük, GK-10-A ve GK-10-B Ören grubu kaynakları deniz seviye değişimlerinden en fazla etkilenen kaynaklardır. Tuzlanma miktarlarının fazla olduğu kaynaklarda deniz suyu karışım oranı mevsimsel ve deniz seviyesine bağlı olarak değişmekle beraber, tuzlanmayı kontrol eden en önemli etkenin jeolojik yapı olduğu anlaşılmaktadır. Deniz ile doğrudan temas halindeki özellikle karstlaşmış kayaçlardan beslenen kaynakların daha fazla tuzlandığı görülmektedir. Kayaç ile deniz suyunun temasını engelleyici ya da geciktirici başka bir birimin varlığı durumunda (özellikle Tersiyer çökelleri veya alüvyonlar), yeraltısuyuna karışan deniz suyu oranı azalmaktadır. Azmak grubu kaynaklarının bulunduğu alanda allokton-lara ait kayaçlarm deniz ile teması, Tersiyer birimlere ait çakıltaşları ve alüvyon örtü nedeni ile daha zor olmaktadır. Bu birimler deniz suyu girişini kısmen engelleyerek deniz suyu katkısını diğer kıyı kaynaklarına oranla azaltmaktadır. Batıya doğru, örneğin Akbük kaynağının bcrtun-duğu bölgede alloktonlara kireçtaşlarının deniz ile doğrudan teması vardır. Bu durumda karst kanallarının deniz suyu ile temas etmesi daha kolay olmaktadır. Drenaj alanının batı ucunda yer alan ören grubu kaynaklarının boşaldığı kireçtaşı da deniz ile doğrudan temas etmektedir. Gökova Körfezi 'nde doğudan batıya doğru al-lokton birimlerin topoğrafik olarak alcaldığı ve Menderes Masifi 1 ne ait birimlerin daha derinde olduğu jeolojik kesitlerden anlaşılmaktadır. Benzer şekilde D-B yönünde karstik/allokton birimlerin deniz ile teması artmaktadır. Bunun sonucunda jeolojik yapının etkisi kaynaklarda da görülmekte ve deniz suyu katkı oranları doğudan batıya doğru artmaktadır. Jeolojik birimlerin deniz suyu ile doğrudan teması arttıkça akifer-deki suyun tuzlanması artmakta ve kullanım alanını sınırlamaktadır. Eroskay vd. (1992)' ne göre özellikle karstik birimler, içindeki kanalların (conduit) buzul dönemlerindeki deniz seviyesine bağlı olarak, deniz seviyesinin altına inmiş olması tuzlanma etkisinin bu birimlerde daha fazla görülmesine neden olmaktadır ve Tirreniyen döneminden günümüze kadar deniz seviyesi +13 ile -120 m arasında değişmiştir. Grimaldiendeki regresyon sırasında deniz seviyesinin günümüzdeki seviyeden 120 m daha aşağıda olması bu devire kadar karstlaşma tabanının -120 m' ye kadar inmesine neden olmuştur. Bunun sonucu olarak, yerel olarak şartlar değişmekle beraber, Türkiye 'nin Akdeniz kıyılarında tuzlanmanın bu derinliğe kadar etkili olabileceği düşünülebilir (Eroskay vd., 1992). SONUÇLAR Bu çalışmada kıyı akiferlerinde tuzlanmanın deniz seviyesi ve jeolojik koşullar ile ilişkisi incelenmiştir. Deniz seviyesi değişimlerine bağlı olarak tuzlanmanın daha fazla olduğu kaynakların kıyı şeridine yakın noktalardan yüzeye çıkan kaynaklar olduğu belirlenmiştir. Deniz seviyesi yaz aylarında yükselirken, kış aylarında düşüş göstermekte ve deniz seviyesinin yükselmesine paralel olarak kaynaklardaki deniz suyu katkı oranı da artmaktadır. Özellikle deniz seviyesinin en yüksek değere ulaştığı 1995 yılı Ağustos ayında tuzlu su katkıları en büyük değerine ulaşmaktadır. Ancak bu ilişkinin daha kesin sonuca ulaşabilmesi için kaynakların uzun dönemli hidrojeokimyasal özelliklerinin incelenmesi gerekmektedir. Karstik formasyonların fiziksel durumlarının tanımlanması ve yeraltısuyu akış yollarının belirlenmesindeki güçlükler tuzlanma mekanizmalarının anlaşılmasını güçleştirmektedir. Tuzlanma miktarlarının fazla olduğu kaynaklarda deniz suyu karışım oranı mevsimsel ve deniz seviyesine bağlı olarak değişmekle beraber, tuzlanmayı kontrol eden en önemli etkenin jeolojik yapı olduğu anlaşılmaktadır. Deniz ile doğrudan temas halindeki karstlaşmış kayaçlar-dan beslenen kaynakların daha fazla tuzlandığı görülmektedir. Gökova Körfezi ve çevresindeki karstik kaynakların konumları, ilişkide olduğu kayaçlar ve çıkış mekanizmaları dikkate alındığında üç ana grup altında toplanması mümkündür. Bu gruplar Azmak Grubu Kaynakları, Kıyı Kaynakları (7, 8, 9.10A ve 10B), Plato Kaynakları (11, 12, 13) şeklindedir. Bu kaynaklardan Azmak Grubu

16 Kaynakları ve kıyı kaynakları kendi aralarında tuzlanma etkisinin derecesine göre yine üç değişik gruplanma göstermektedir. Birinci grupta deniz suyu katkısı %1.3 ile %3.8 arasında değişen, Azmak kaynak grubuna ait GK-1 Azmak-duvar dibi, GK-2 Azmak-kümes, GK-3 Cennet Restoran, GK-4 Halil 'in Yeri Restoran kaynakları ve GK-5 numaralı belediye kuyusu yeraltısuyu örnekleri yeralmaktadır. ikinci grupta deniz suyu katkıları %8.8-%10 arasında değişen GK-7 Deniz Restoran II ve GK-8 Çınaraltı kaynakları, son grupta ise farklı hidrojeokimyasal özelliklere ve yüksek deniz suyu katkı oranlarına (%14.4-%15.4) sahip olan GK-9 Akbük Limanı, GK-10-A ve GK-10-B nolu ören grubu kaynakları yeralmaktadır Gökova Körfezi 'nin Azmak deresine yakın olan doğu bölümünde %20-%25 oranında tatlı su katılımı olduğu hesaplanmıştır. Gökova ve çevresindeki karstik kaynakların ve özellikle Azmak kaynak grubunun kaynak geliştirilmesi sonucunda bölgede şu anda ve gelecekteki su gereksiniminin karşılanabileceği düşünülmektedir. Ancak deniz suyu girişiminden etkilenmemiş, diğer bir deyimle tuzlanmamış suyun alınabilmesi için daha yüksek kotlarda kuyu açmak veya denize yakın ve kıyıya paralel bir perdeleme ile tuzlanma etkisini azaltmak gerekmektedir. KAYNAKLAR Appelo, C.A.J., and Postma, D., Geochemistry, Groundwater and Pollution. Free Uni-versity, Lecture notes, Amsterdam, 534p. DSi, Muğla Gökova ve İskele kaynakları geliştirilmesi karst hidrojeolojik etüt raporu, DSİ, Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi, Ankara, 37s (yayımlanmamış). Eroskay, O., Gözübol, A.M., Gürpınar, O., ve Şenyuva, T., Muğla Gökova ile Milas-Savran ve Ekinambarı karst kaynaklarının jeolojik ve hidrojeolojik incelemesi, Sonuç Raporu. DSi Genel Müdürlüğü, Ankara, 170s (yayımlanmamış). Güzel, N., Gökova (Muğla) ye dolayının jeolojisi ve jeomorfolojisi, l.ü. Deniz Bilimleri ve işletmeciliği Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, istanbul, 72s (yayımlanmamış). Hem, J.D., Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water. United States Geological Survey, Water - Supply Paper, 2254, Washington, 263p. Kurttaş, T., Gökova (Muğla) karst kaynaklarının çevresel izotop incelemesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 220s (yayımlanmamış). Meşhur, M. ve Yoldemir, O., Köyceğiz(Muğla) Datça (Muğla)-Yatağan (Muğla) Kale (Denizli) arasında kalan alanın jeolojisi ve petrol olanakları. TPAO Arama Grubu Başkanlığı, Arşiv No1847, 63s (yayımlanmamış). Meşhur, M., Yoldemir, O., Akpınar, M., Öztaş, Y. ve Alkan, H., Batı Toroslar'ın jeolojisi ve petrol olanakları, TPAO Arama Grubu Başkanlığı, 69s (yayımlanmamış). MSB, Erdek, Menteş/lzmir, Bodrum, Antalya Mareograf istasyonları 1994 yılı saatlik deniz seviyesi değerleri. MSB, Harita Genel Komutanlığı, Yayın No.10, Ankara, 80s (yayımlanmamış). MSB, Erdek, Menteş/izmir, Bodrum, Antalya Mareograf istasyonları 1995 yılı saatlik deniz seviyesi değerleri. MSB, Harita Genel Komutanlığı, Yayın No.11, Ankara, 80s (yayımlanmamış).

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç ve Çavlum mahallesi ile Ağapınar köyünün kuzeyinde

Detaylı

Yeraltısuları. nedenleri ile tercih edilmektedir.

Yeraltısuları. nedenleri ile tercih edilmektedir. DERS 2 Yeraltısuları Türkiye'de yeraltısularından yararlanma 1950den sonra hızla artmış, geniş ovaların sulanmasında, yerleşim merkezlerinin su gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılmıştır. Yeraltısuları,

Detaylı

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel)

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) The Cave With Multiple-Periods And Origins Characterizing The

Detaylı

GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR Doç. Dr. Ayşen Davraz Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Müh. Bölümü Dünyada yaklaşık olarak 1386 kentrilyon litre su var. DÜNYADA SUYUN DAĞILIMI

Detaylı

Yoğun Kirletilmiş Sığ Akifer Sistemlerde Hidrojeolojik Çalışmalar

Yoğun Kirletilmiş Sığ Akifer Sistemlerde Hidrojeolojik Çalışmalar Yoğun Kirletilmiş Sığ Akifer Sistemlerde Hidrojeolojik Çalışmalar Hydrogeological studies on heavy polluted shallow aquifer systems Mehmet Çelik Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği

Detaylı

Akifer Özellikleri

Akifer Özellikleri Akifer Özellikleri Doygun olmayan bölge Doygun bölge Bütün boşluklar su+hava ile dolu Yer altı su seviyesi Bütün boşluklar su ile dolu Doygun olmayan (doymamış bölgede) zemin daneleri arasında su ve hava

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. BARTIN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. KARABÜK İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü

Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü 1 Sunum İçeriği 1- DSİ Planlama Kademesi Hidrojeolojik Havza Etütleri 1970-1985 Dönemi ve sonraki dönem Yeşil Raporlar

Detaylı

TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI

TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI TÜRKİYE NİN YER ALTI SULARI ve KAYNAKLARI Yer altı Suları; Türkiye, kumlu, çakıllı ve alüvyal sahalar ile başta karstik alanlar olmak üzere, geçirimli kayaçlara bağlı olarak yer altı suları bakımından

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. KARS İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI YERALTI SULARI KALİTE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Haziran 2014 Sunu İçeriği Koruma

Detaylı

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Konya İl Koordinasyon Kurulu 26-27 Kasım 2011 KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Yrd.Doç.Dr.Güler GÖÇMEZ. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. gulergocmez@selcuk.edu.tr 1.GĐRĐŞ Jeotermal

Detaylı

KAŞ DOLAYI KIYI KUŞAĞINDA KARSTLAŞMANIN GELİŞİMİ: MİVİNİ VE ALTUĞ DENİZALTI MAĞARALARI

KAŞ DOLAYI KIYI KUŞAĞINDA KARSTLAŞMANIN GELİŞİMİ: MİVİNİ VE ALTUĞ DENİZALTI MAĞARALARI KAŞ DOLAYI KIYI KUŞAĞINDA KARSTLAŞMANIN GELİŞİMİ: MİVİNİ VE ALTUĞ DENİZALTI MAĞARALARI Mehmet Öztan (1), Serdar Hamarat (2), Serdar Bayarı (1), Haldun Ülkenli (2), Nur Özyurt (1), Yalın Baştanlar (2),

Detaylı

10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA

10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA 10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA ÇALIŞMA GRUBU Adı Soyadı Görevi Çalıştığı Kurum Dr. Ozan DENİZ Başkan Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Birol ÖZER Başkan Yardımcısı

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. TUNCELİ İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Hafta_9 İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Yeraltı Suları ve jeolojisi Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com Dersin Amacı Yer bilimlerinin temel kavramlarını inşaat

Detaylı

MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ

MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ Ocak 2015 Sayı: 15 Satış Rödovans ve Ortaklıklar İçin MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ Bültenimizde yer almak için bize ulaşınız. E-Posta: ruhsat@madencilik-turkiye.com Tel: +90 (312) 482 18 60 MİGEM 119.

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. RİZE İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. MARDİN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ

EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ 7. hafta Saha Jeolojisi II dersinin içeriğinde Tersiyer yaşlı Adana Baseni nin kuzey-kuzeydoğu kesimleri incelenecektir. 4. Hafta Saha Jeolojisi II dersi kapsamında

Detaylı

Patara-Kekova Tatlı Su Boşalımlarının ve Denizaltı Mağaralarının Araştırılması

Patara-Kekova Tatlı Su Boşalımlarının ve Denizaltı Mağaralarının Araştırılması Patara-Kekova Tatlı Su Boşalımlarının ve Denizaltı Mağaralarının Araştırılması Mehmet Öztan (1), Yalın Baştanlar (2), Güzden Varinlioğlu (3), Serdar Hamarat (3,4), Haldun Ülkenli (2,5), Nur Özyurt (1,6)

Detaylı

KLOROFLOROKARBON (CFC) GAZLARININ YERALTISUYU ÇALIŞMALARINDA KULLANIMI

KLOROFLOROKARBON (CFC) GAZLARININ YERALTISUYU ÇALIŞMALARINDA KULLANIMI KLOROFLOROKARBON (CFC) GAZLARININ YERALTISUYU ÇALIŞMALARINDA KULLANIMI Ozon tabakasında yarattığı inceltisi etkisi ile yakından bilinen Kloroflorokarbon (CFC) grubu gazlar yeraltısuyu geçiş süresi hesaplamasında

Detaylı

KÖSBUCAĞI (MERSİN-ERDEMLİ) GÖLETİ SU KAÇAKLARININ İNCELENMESİ * The Investıgatıon Of Seepage In Kösbucağı (Mersin-Erdemli) Dam

KÖSBUCAĞI (MERSİN-ERDEMLİ) GÖLETİ SU KAÇAKLARININ İNCELENMESİ * The Investıgatıon Of Seepage In Kösbucağı (Mersin-Erdemli) Dam KÖSBUCAĞI (MERSİN-ERDEMLİ) GÖLETİ SU KAÇAKLARININ İNCELENMESİ * The Investıgatıon Of Seepage In Kösbucağı (Mersin-Erdemli) Dam Tuğba KARABIYIK Jeoloji Mühendisliği Anabilimdalı Aziz ERTUNÇ Jeoloji Mühendisliği

Detaylı

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE... (İL)... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU HAZIRLAYAN TEKNİK SORUMLU Adı Soyadı JEOLOJİ MÜHENDİSİ Oda Sicil No AY-YIL 1 İLETİŞİM İLE İLGİLİ BİLGİLER

Detaylı

SİVAS İLİNİN JEOTERMAL. Fikret KAÇAROĞLU, Tülay EKEMEN Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 58140 SİVAS

SİVAS İLİNİN JEOTERMAL. Fikret KAÇAROĞLU, Tülay EKEMEN Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 58140 SİVAS SİVAS İLİNİN JEOTERMAL SULARI Fikret KAÇAROĞLU, Tülay EKEMEN Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 58140 SİVAS JEOTERMAL ENERJİ Jeotermal Enerji, yerkabuğunun çeşitli

Detaylı

2015 YILI SU SONDAJLARI

2015 YILI SU SONDAJLARI T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı 2015 YILI SU SONDAJLARI BİRİM FİYAT CETVELİ FORMASYON POZ NO: FORMASYONUN YAPISI 10

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

ve 20 Tekne Kapasiteli Yüzer İskele

ve 20 Tekne Kapasiteli Yüzer İskele MUĞLA İLİ, FETHİYE İLÇESİ, GÖCEK MAHALLESİ, 265 ADA 1 PARSEL, 266 ADA 1 PARSEL 433 ADA 1 PARSEL ve 20 Tekne Kapasiteli Yüzer İskele 1 İÇİNDEKiLER BÖLUM -1: TAŞINMAZLARA YÖNELiK MEVCUT DURUM ANALiZi...

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. ELAZIĞ İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

KENTİMİZ VE ÇEVRESİNİN YERALTISUYU KAYNAKLARI, YERALTISUYUNU KİRLETİCİ ETKENLER VE SU KITLIĞI RİSKİ

KENTİMİZ VE ÇEVRESİNİN YERALTISUYU KAYNAKLARI, YERALTISUYUNU KİRLETİCİ ETKENLER VE SU KITLIĞI RİSKİ 323 KENTİMİZ VE ÇEVRESİNİN YERALTISUYU KAYNAKLARI, YERALTISUYUNU KİRLETİCİ ETKENLER VE SU KITLIĞI RİSKİ Ertan KAZANASMAZ Jeoloji Mühendisi ertankzn@yahoo.com 1. GİRİŞ Bu çalışmada İzmir ve çevresinde yayılım

Detaylı

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.

Detaylı

TEBLİĞ. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ

TEBLİĞ. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ 10 Ekim 2012 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 28437 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: TEBLİĞ İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç,

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde

Detaylı

MİLAS (MUĞLA) HAVZASININ TUZLU KARST KAYNAKLARININ HİDROJEOLOJİK DOLAŞIM MODELİNE BİR YAKLAŞIM

MİLAS (MUĞLA) HAVZASININ TUZLU KARST KAYNAKLARININ HİDROJEOLOJİK DOLAŞIM MODELİNE BİR YAKLAŞIM İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, C. 18, S. 1, SS. 1-22, Y. 2005 1 MİLAS (MUĞLA) HAVZASININ TUZLU KARST KAYNAKLARININ HİDROJEOLOJİK DOLAŞIM MODELİNE BİR YAKLAŞIM AN APPROACH TO THE HYDROGEOLOGICAL

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM (*) ARAMA FAALİYET RAPORU

DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM (*) ARAMA FAALİYET RAPORU DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM (*) ARAMA FAALİYET RAPORU TEKNİK SORUMLUNUN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (**) : AY-YIL

Detaylı

Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara "Batı Menteşe Dağları" denir.

Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara Batı Menteşe Dağları denir. Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara "Batı Menteşe Dağları" denir. yukarıda adı geçen dağlardan oluşan "Doğu Menteşe Dağları" arasında arasında Çine Çayı Vadisi uzanır. Aydın iline

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 3.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme ve

Detaylı

Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. AKSARAY İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. MUŞ İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi Jeoloji

Detaylı

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 Teslim tarihi: 30 Mart 2009 16:30 1. Yüzey alanı 40 km 2 olan bir gölde Haziran ayında göle giren akarsuyun ortalama debisi 0.56 m 3 /s, gölden çıkan suyun ortalama debisi 0.48 m

Detaylı

Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri

Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri Hasan KIRMIZITAŞ Jeoloji Mühendisi DSİ 5. Bölge Müdürlüğü-ANKARA E.mail: hasankirmizitas@yahoo.com

Detaylı

Aydın-Söke (istifim) Çimento fabrikasında Terkedilen Kireçtaşı Sabolarının Yeniden Üretime Kazandırılması

Aydın-Söke (istifim) Çimento fabrikasında Terkedilen Kireçtaşı Sabolarının Yeniden Üretime Kazandırılması Jeoloji Mühendisliği, 47,14-20, 1995 Aydın-Söke (istifim) Çimento fabrikasında Terkedilen Kireçtaşı Sabolarının Yeniden Üretime Kazandırılması Rahmi EYÜBOĞLU İTÜ Maden Fakültesi, Uygulamalı Jeoloji Anabilin

Detaylı

Çizelge 1. Yeraltısuyu beslenim sıcaklığı ve yükseltisi tahmininde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması

Çizelge 1. Yeraltısuyu beslenim sıcaklığı ve yükseltisi tahmininde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması YERALTISUYU BESLENİM SICAKLIK VE YÜKSELTİSİNİN BELİRLENMESİ Yeraltısuyu sistemlerinde beslenim kşulları, arazi gözlemleri ile tpgrafik, jeljik, hidrjeljik, meterljik bilgilerin birleştirilmesi ile belirlenebilir.

Detaylı

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Hazırlayan: Ozan Atak (Jeoloji Yüksek Mühendisi) Bilge Karakaş (Çevre Yüksek Mühendisi)

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... - 2-2 KAPSAM... - 2-3 ÖNCEKİ ÇALIŞMALARIN TOPLANMASI... - 2-4 HİDROJEOLOJİK HARİTALAR... - 2 -

İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... - 2-2 KAPSAM... - 2-3 ÖNCEKİ ÇALIŞMALARIN TOPLANMASI... - 2-4 HİDROJEOLOJİK HARİTALAR... - 2 - İÇİNDEKİLER 1 AMAÇ... - 2-2 KAPSAM... - 2-3 ÖNCEKİ ÇALIŞMALARIN TOPLANMASI... - 2-4 HİDROJEOLOJİK HARİTALAR... - 2-5 BİLGİLERİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ... - 3-6 JEOLOJİ... - 4-7 HİDROLOJİ... -

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1305-631X Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (1) 43-50 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Yılmaz İÇAĞA 1, Yalçın BOSTANOĞLU 2, Erhan KAHRAMAN 1 1 Afyon Kocatepe

Detaylı

YERALTISUYU YAŞI NEDİR? NASIL BELİRLENİR?

YERALTISUYU YAŞI NEDİR? NASIL BELİRLENİR? YERALTISUYU YAŞI NEDİR? NASIL BELİRLENİR? N.Nur ÖZYURT C.Serdar BAYARI III. Ulusal Hidrolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu 13-17 Ekim 2008 Orhantepe-İSTANBUL YERALTISUYU YAŞ KAVRAMI TARTIŞILIYOR!! WOS

Detaylı

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,

Detaylı

KILILI (K.MARAŞ) KASABASI İÇMESUYU HİDROLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ETÜT RAPORU

KILILI (K.MARAŞ) KASABASI İÇMESUYU HİDROLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ETÜT RAPORU KILILI (K.MARAŞ) KASABASI İÇMESUYU HİDROLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ETÜT RAPORU I- GİRİŞ: I.1. Etüdün Amacı, Yapıldığı Tarih: Kılılı (K.Maraş) kasabası köy statüsünde iken 1984 yılında Köy Hizmetleri tarafından

Detaylı

TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI

TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI Hasan KIRMIZITAŞ Jeoloji Mühendisi DSİ Genel Müdürlüğü Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı Yeraltısuları Etüt ve Değerlendirme

Detaylı

AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ

AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ T.C. AKSARAY ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ JEOLOJĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ HARĠTA ALIMI DERSĠ RAPORU 3. GRUP AKSARAY 2015 T.C. AKSARAY ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

EVAPORİTLER (EVAPORITES)

EVAPORİTLER (EVAPORITES) EVAPORİTLER (EVAPORITES) I) Tanım-Giriş: Sedimanter kayaçların kimyasallar grubu içerisinde karbonatlı kayalardan sonra en yaygın olanlarıdır. Bunlar genellikle deniz veya göl suyunun buharlaşmasıyla oluşurlar

Detaylı

REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ

REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ Hasan KIRMIZITAġ Etüt ve Değerlendirme ġube Müdürü 0CAK/2000 A N K A R A REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Jeofizik Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ seyfullah@madenarama.com.tr Adil Özdemir Jeoloji Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ adil@madenarama.com.tr

Detaylı

AFŞİN-ELBİSTAN HAVZASI REZERV BELİRLEME VE GELİŞTİRME PROJESİ. Dr. Berk BESBELLİ

AFŞİN-ELBİSTAN HAVZASI REZERV BELİRLEME VE GELİŞTİRME PROJESİ. Dr. Berk BESBELLİ AFŞİN-ELBİSTAN HAVZASI REZERV BELİRLEME VE GELİŞTİRME PROJESİ Dr. Berk BESBELLİ ÖNÜLKE HAVZALARI Çankırı-Çorum Çorum Havzası Yozgat-Sorgun Havzası Sivas Havzası Trakya Havzası DOĞRULTU ATIMLI FAYLA İLİŞKİŞLİ

Detaylı

KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2

KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2 KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2 Doğu ATEŞ 2018 Konya Ovası Çevresinde Son Yıllarda Artan Obruk Oluşumu Hakkında Doğu ATEŞ 1 Son yıllarda özellikle yerel gazeteler

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. www.esrefatabey.com.tr Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. KIRIKKALE İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji

Detaylı

ERGENE (TRAKYA) HAVZASININ JEOLOJİSİ ve KÖMÜR POTANSİYELİ. bulunmaktadır. Trakya Alt Bölgesi, Marmara Bölgesi nden Avrupa ya geçiş alanında, doğuda

ERGENE (TRAKYA) HAVZASININ JEOLOJİSİ ve KÖMÜR POTANSİYELİ. bulunmaktadır. Trakya Alt Bölgesi, Marmara Bölgesi nden Avrupa ya geçiş alanında, doğuda ERGENE (TRAKYA) HAVZASININ JEOLOJİSİ ve KÖMÜR POTANSİYELİ *İlker ŞENGÜLER *Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı Ankara ERGENE (TRAKYA) HAVZASININ Bölgesi

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu B - Zeminlerin Geçirimliliği Giriş Darcy Kanunu Geçirimliği Etkileyen Etkenler Geçirimlilik (Permeabilite) Katsayısnın (k) Belirlenmesi * Ampirik Yaklaşımlar ile * Laboratuvar deneyleri ile * Arazi deneyleri

Detaylı

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı. 7.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı. 7.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 7.Hafta Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Akifer Özellikleri Gözeneklilik (n)-etkin gözeneklilik (ne) Hidrolik iletkenlik katsayısı

Detaylı

4. BÖLÜM ANTALYA NIN JEOLOJİSİ VE DEPREMSELLİĞİ

4. BÖLÜM ANTALYA NIN JEOLOJİSİ VE DEPREMSELLİĞİ TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANTALYA ŞUBESİ 4. BÖLÜM ANTALYA NIN JEOLOJİSİ VE DEPREMSELLİĞİ 4.1. ANTALYA NIN COĞRAFİ ÖZELLİĞİ Antalya, Türkiye nin güneyinde, Akdeniz kıyısında yer almaktadır. Antalya,

Detaylı

Yeraltı Suyu Akışı. Yeraltı Suyu Boşalımı ve Darcy Kanunu

Yeraltı Suyu Akışı. Yeraltı Suyu Boşalımı ve Darcy Kanunu Su tablası haritası. Kuyularda su seviyesiyle su tablası çakışmaktadır. A. Kuyuların lokasyonu ve su tablasının deniz seviyesi üzerindeki yüksekliği bir harita üzerinde çizilir. B. Bu veri noktaları düzenli

Detaylı

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS 18. Doğal ve beşerî unsurlar birbirleriyle karşılıklı etkileşim içindedir. 19. Arazide yön ve hedef bulma sporlarında pusula ve büyük ölçekli haritalar sporcuların en önemli yardımcılarıdır. Sporcular

Detaylı

Karstik alanlarda baraj yeri hidrojeolojisi çalışmalarında morfolojik indikatörlerin pratik yararlarım

Karstik alanlarda baraj yeri hidrojeolojisi çalışmalarında morfolojik indikatörlerin pratik yararlarım 41 Mehmet EKMEKÇİ Hacettepe Üniversitesi, Hidrojeolofi Mühendisliği Anabiüm Dalı, 06532 Ankara Karstik alanlarda baraj yeri hidrojeolojisi çalışmalarında morfolojik indikatörlerin pratik yararlarım Karst

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur

Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Kaliş genel bir terim olup, kurak ve yarı kurak iklimlerde, vadoz zonda (karasal

Detaylı

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI Altan İÇERLER 1, Remzi BİLGİN 1, Belgin ÇİRKİN 1, Hamza KARAMAN 1, Alper KIYAK 1, Çetin KARAHAN 2 1 MTA Genel Müdürlüğü Jeofizik

Detaylı

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI Yılmaz BULUT* ve Ediz KIRMAN** 1. GİRİŞ MTA Genel Müdürlüğü tarafından ülkemizde kömür arama çalışmalarına 1938 yılında başlanılmış ve günümüzde de bu çalışmalar

Detaylı

Hidrojeokimya, 2/12. Hidrojeokimyasal çalışmalar Yerinde Ölçüm, Örnekleme, Analiz ve Değerlendirme aşamalarından oluşur.

Hidrojeokimya, 2/12. Hidrojeokimyasal çalışmalar Yerinde Ölçüm, Örnekleme, Analiz ve Değerlendirme aşamalarından oluşur. Hidrojeokimya, 2/12 Hidrojeokimyasal çalışmalar Yerinde Ölçüm, Örnekleme, Analiz ve Değerlendirme aşamalarından oluşur. Yerinde ölçüm, örnekleme, analiz Yüzey ve yeraltısuları farklı oranlarda çözünmüş

Detaylı

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. TRABZON İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

K A R A D E N Ý Z. Bafra. Boyabat. Çarþamba. Vezirköprü. Kavak. Osmancýk Merzifon Gümüþhacýköy. Ladik. Suluova. Çalýþma alaný

K A R A D E N Ý Z. Bafra. Boyabat. Çarþamba. Vezirköprü. Kavak. Osmancýk Merzifon Gümüþhacýköy. Ladik. Suluova. Çalýþma alaný TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon GÜMÜŞHACIKÖY AKİFERİ NDE YERALTISUYU KİRLİLİĞİNİN MODELLENMESİ A. Fırat Ersoy 1,

Detaylı

MÜHJEO 2015: Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2015, KTÜ, Trabzon

MÜHJEO 2015: Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2015, KTÜ, Trabzon Akköprü Barajı Göl Alanında İnşa Edilen Geçirimsizlik Yapılarının Sızdırmazlığının Test Edilmesi + Testing of Water Tightness of Impervious Structures Constructed at Akköprü Dam Reservoir U. Akdeniz 1,

Detaylı

2015 YILI İÇME VE KULLANMA SUYU SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL KUYU TEST VE ÖLÇÜM İŞLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ

2015 YILI İÇME VE KULLANMA SUYU SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL KUYU TEST VE ÖLÇÜM İŞLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ İLLER BANKASI A.Ş. YATIRIM KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI 2015 YILI İÇME VE KULLANMA SUYU SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL SONDAJ İŞLERİ, JEOTERMAL KUYU TEST VE ÖLÇÜM İŞLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ Oğuzhan YILDIZ

Detaylı

Ergene Havzası, Çorlu Çerkezköy arasındaki kesiminin hidrojeokimyası

Ergene Havzası, Çorlu Çerkezköy arasındaki kesiminin hidrojeokimyası itüdergisi/d mühendislik Cilt:5, Sayı:2, Kısım:1, 125-134 Nisan 2006 Ergene Havzası, Çorlu Çerkezköy arasındaki kesiminin hidrojeokimyası Orhan ARKOÇ *, Mustafa ERDOĞAN İTÜ Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu)

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Konu: 21.07.2017, Muğla-Bodrum Açıkları Depremi BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu) Tarih-Saat: 21.07.2017 01:31(TS) Yer: Gökova Körfezi Depremi (Muğla-Bodrum Açıkları) Büyüklük: 6.3 (Mw) Derinlik: 7.80

Detaylı

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM(*) ARAMA FAALİYET RAPORU

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM(*) ARAMA FAALİYET RAPORU JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE (İL)... NUMARALI RUHSATA İLİŞKİN... DÖNEM(*) ARAMA FAALİYET RAPORU TEKNİK SORUMLUNUN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (**) : AY-YIL

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan-arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 Barajlar ve Baraj inşaatlarında

Detaylı

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701 Türkiye de Arazi Kullanımı Türkiye yüzey şekilleri bakımından çok farklı özelliklere sahiptir. Ülkemizde oluşum özellikleri birbirinden farklı

Detaylı

PROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ GÜL HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROF. DR. ERKAN GÖKAŞAN DOĞA BİLİMLERİ MERKEZİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2018, İSTANBUL

PROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ GÜL HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROF. DR. ERKAN GÖKAŞAN DOĞA BİLİMLERİ MERKEZİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2018, İSTANBUL HRT5207Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Yeryüzü Şekillerinin Değerlendirilmesi PROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ GÜL HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROF. DR. ERKAN GÖKAŞAN DOĞA BİLİMLERİ MERKEZİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi

Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi Karasu Nehri Vadisinin Morfotektonik Gelişiminde Tiltlenme Etkisi Tilting effect on the morpho-tectonic evolution of Karasu River valley Nurcan AVŞİN 1 1 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Coğrafya Bölümü Öz: Karasu

Detaylı

HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU

HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU Firma logosu.... ŞİRKETİ / FİRMASI HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU Ahmet TANRIKULU JEOLOJİ MÜHENDİSİ

Detaylı

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ DÜNYAMIZIN KATMANLARI Uzaydan çekilen fotoğraflara baktığımızda Dünya yı mavi bir küreye benzetebiliriz. Bu durum, Dünya yüzeyinin çoğunluğunun su ile kaplı olmasının

Detaylı

KARADENİZ MÜHENDİSLİK

KARADENİZ MÜHENDİSLİK KARADENİZ MÜHENDİSLİK BAĞLIK MAH. ŞEHİT RIDVAN CAD. NO:25/1 KDZ EREĞLİ / ZONGULDAK TEL & FAX : 0 (372) 322 46 90 GSM : 0 (532) 615 57 26 ZONGULDAK İLİ EREĞLİ İLÇESİ KIYICAK KÖYÜ İNCELEME ALANI F.26.c.04.c.4.d

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Dr.Öğr.Üyesi Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan.arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 12.1.Baraj nedir? Barajlar

Detaylı

TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ. Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları)

TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ. Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları) TÜRKİYENİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Türkiye'nin jeomorfolojik Gelişimi (Yer şekillerinin Ana Hatları) Genetik Şekil Toplulukları 1- Tektonik Topografya 2- Akarsu Topografyası (Flüvial Topografya) 3- Volkan

Detaylı

ABANT GÖLÜ CİVARININ TEKTONİK VE YAPISAL JEOLOJİSİNİN HAVA FOTOĞRAFLARI İLE KIYMETLENDİRİLMESİ GİRİŞ

ABANT GÖLÜ CİVARININ TEKTONİK VE YAPISAL JEOLOJİSİNİN HAVA FOTOĞRAFLARI İLE KIYMETLENDİRİLMESİ GİRİŞ ABANT GÖLÜ CİVARININ TEKTONİK VE YAPISAL JEOLOJİSİNİN HAVA FOTOĞRAFLARI İLE KIYMETLENDİRİLMESİ Sunay AKDERE Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara GİRİŞ Hava fotoğraflarından yararlanarak fotojeolojik

Detaylı

JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ İŞİN ADI ESKİ POZ NO YENİ POZ NO

JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ İŞİN ADI ESKİ POZ NO YENİ POZ NO JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ Jeolojik etüt ( 1/5000 ölçekli ) 38.1101 Jeolojik rapor yazımı ( 1/5000 ölçekli ) 38.1102 jeoteknik etüt ( 1/1000 ölçekli ) 38.1103 Jeolojik rapor yazımı ( 1/1000 ölçekli ) 38.1104

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam. 4.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam. 4.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 4.Hafta Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına

Detaylı

Pasinler (Erzurum) Jeotermal Sisteminin Akım Modelinin Oluşturulması Flow Modelling of Pasinler (Erzurum) Geothermal System

Pasinler (Erzurum) Jeotermal Sisteminin Akım Modelinin Oluşturulması Flow Modelling of Pasinler (Erzurum) Geothermal System MÜHJEO 215: Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu, 3-5 Eylül 215, KTÜ, Trabzon Pasinler (Erzurum) Jeotermal Sisteminin Akım Modelinin Oluşturulması Flow Modelling of Pasinler (Erzurum) Geothermal System

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 7 Sayı: 2 s Mayıs 2005

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 7 Sayı: 2 s Mayıs 2005 DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 7 Sayı: 2 s. 21-37 Mayıs 2005 TORBALI OVASI VE ÇEVRESİNDEKİ AKİFERLERİN HİDROJEOLOJİSİ VE KİRLENEBİLİRLİĞİ (HYDROGEOLOGY AND VURNERABILITY OF

Detaylı

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU AR TARIM SÜT ÜRÜNLERİ İNŞAAT TURİZM ENERJİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ GELİBOLU İLÇESİ SÜLEYMANİYE KÖYÜ TEPELER MEVKİİ Pafta No : ÇANAKKALE

Detaylı