DÜNYA VE TÜRKIYE EKONOMISINDEKI GELIŞMELER TÜRKIYE EKONOMISI: İHRACAT YAVAŞLIYOR TÜRKIYE NIN HALI İHRACATI... 24

Transkript

1 HALI SEKTÖRÜNÜN 2013 OCAK - HAZİRAN İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ve MEVZUAT ŞUBESİ TEMMUZ 2013

2 DÜNYA VE TÜRKIYE EKONOMISINDEKI GELIŞMELER TÜRKIYE EKONOMISI: İHRACAT YAVAŞLIYOR TÜRKIYE NIN HALI İHRACATI TOPLAM HALI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI HALI İHRACATIMIZDA MAKINA HALISI VE EL HALISININ PAYI MAKINA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTIBARIYLE DEĞERLENDIRMESI MAKINA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Eski Doğu Bloğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTIBARIYLE DEĞERLENDIRILMESI EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI El Halısı İhracatımızda İlk 5 Ülke El Halısı İhracatımızda İkinci 5 Ülke EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI

3 ÖZET Ülkemiz halı ihracatı 2012 yılını % 23,5 oranında artışla kapanmış ve 2 milyar dolar sınırını aşmıştır yılının ilk altı ayının sonunda ise halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 13,1 oranında artarak 1 milyar dolar seviyesini aşmıştır. Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi $ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2013 yılının ilk altı ayında halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,14 oranında artarak % 1,43 e yükselmiştir. Aynı dönemde Türkiye nin toplam ihracatı % 2,5 artmışken halı ihracatında kaydedilen artış hızı genel ihracat artış hızının beş katından fazla olarak gerçekleşmiştir. Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 19,6 lık payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a 2013 yılının ilk altı ayının sonunda gerçekleştirilen ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 12,1 oranında artarak 209 milyon dolara yükselmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki Libya ya halı ihracatımız % 77,9 oranında artarak 117,6 milyon dolar olmuştur. Kaydedilen bu ihracat değeri ile Libya nın toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 11 olarak hesaplanmıştır. Bu dönemde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki ABD ye yönelik halı ihracatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 15,5 oranında artmış ve 103,2 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 9,7 olarak gerçekleşmiştir. Halı ihracatımızda 2013 yılının Ocak Haziran dönemine ait veriler incelendiğinde, ilk on pazar içerisinde yer alan ülkelerden Irak, İngiltere ve Mısır haricinde kalan 3

4 yedi ülkeye yönelik ihracatımızın % 4,6 ile % 77,9 arasında değişen oranlarda arttığı anlaşılmaktadır. Aynı dönemde Irak a yönelik ihracat % 19,8, İngiltere ye yönelik ihracat % 6,7, Mısır a yönelik ihracat ise % 46,7 oranında azalarak, sırasıyla 34,3 (Irak), 26,6 (İngiltere) ve 20,1 (Mısır) milyon dolara gerilemiştir. Irak ın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 3,2, İngiltere nin payı % 2,5, Mısır ın payı ise % 1,9 olarak hesaplanmaktadır. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: $ ÜLKELER 2012 OCAK OCAK - PAY DEĞİŞİM HAZİRAN HAZİRAN % % S. ARABİSTAN ,6 12,1 LİBYA ,0 77,9 ABD ,7 15,5 ALMANYA ,9 4,6 IRAK ,2-19,8 BAE ,1 9,4 İNGİLTERE ,5-6,7 RUSYA FED ,5 23,3 ÇİN ,1 31,9 MISIR ,9-46,7 DİĞER ÜLKELER ,4 12,8 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,6 13,2 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI ,0 13,1 4

5 EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - HAZİRAN Toplam Halı İhracatı: 1065 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 39,4% S. ARABİSTAN 19,6% LİBYA 11,0% MISIR 1,9% ÇİN 2,1% RUSYA FED. 2,5% BAE 3,1% ALMANYA 4,9% IRAK 3,2% ABD 9,7% İNGİLTERE 2,5% El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak Haziran 2013 döneminde ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 5,5 oranında azalarak 63,5 milyon dolar olmuştur. Aylar İtibariyle El Halısı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık $ 5

6 Bu yılın Haziran ayında ise ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın Haziran ayına kıyasla % 6,8 oranında azalmış ve yaklaşık 10,6 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir yılının ilk altı aylık dönemi itibariyle el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler Japonya, ABD, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Almanya olarak sıralanmaktadır. Anılan dönem itibariyle en önemli el halısı ihracat pazarımız olan Japonya ya yönelik ihracat geçen yılın Ocak - Haziran dönemine kıyasla % 37,7 artarak 10,1 milyon dolardan 13,9 milyon dolara yükselmiştir. Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 21,9 olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında Japonya nın ardından ABD gelmektedir. Bu ülkeye yönelik ihracatımız Ocak - Haziran 2013 dönemi itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,4 oranında azalmış ve 11,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. ABD nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 17,9 olarak hesaplanmaktadır. Aynı dönemde Çek Cumhuriyeti ne yönelik el halısı ihracatımız 2012 yılının ilk altı ayına kıyasla % 40,1 oranında artmış ve 9,3 milyon dolara yükselmiştir. Çek Cumhuriyeti nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 14,7 olarak hesaplanmaktadır. Birim: $ EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER ÜLKELER 2012 OCAK OCAK - PAY % DEĞİŞİM HAZİRAN HAZİRAN % JAPONYA ,9 37,7 ABD ,9-4,4 ÇEK CUM ,7 40,1 MACARİSTAN , ,8 ALMANYA ,8 8,0 AHL SERBEST BÖLGE ,1-74,1 İTALYA ,8-3,5 İSVİÇRE ,2-28,5 İSVEÇ ,1 7,3 HOLLANDA ,0 30,4 DİĞER ÜLKELER ,5-45,4 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,5 14,9 TÜRKİYE TOPLAM EL HALISI İHRACATI ,0-5,5 El halısı ihracatımızın Ocak Haziran 2012 dönemine kıyasla % ,8 gibi rekor bir seviyede artarak 11 bin dolardan 6,4 milyon dolara yükseldiği Macaristan anılan dönem itibariyle en çok dikkat çeken ülke olmuştur. 6

7 EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - HAZİRAN Toplam El Halısı İhracatı: 63,5 Milyon $ İSVİÇRE 2,2% HOLLANDA 2,0% İSVEÇ 2,1% DİĞER ÜLKELER 19,5% JAPONYA 21,9% İTALYA 2,8% AHL SERBEST BÖLGE 3,1% MACARİSTAN ALMANYA 10,1% 3,8% ÇEK CUM. 14,7% ABD 17,9% Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2013 yılının ilk altı ayının sonunda makina halısı ihracatımız 2012 yılı Ocak - Haziran dönemine kıyasla % 14,5 oranında artarak 1 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan Haziran ayında ülkemizin makine halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 21,4 oranında artarak 173,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu bu ihracat değeri son beş yıl içerisinde Haziran aylarında kaydedilmiş olan en yüksek ihracat değeridir. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık $ 7

8 2013 yılı Ocak - Haziran döneminde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 208,9 milyon dolarlık ihracat ve % 20,9 luk payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak - Haziran 2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 12,1 oranında artmıştır. EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: $ ÜLKELER 2012 OCAK OCAK - PAY % DEĞİŞİM HAZİRAN HAZİRAN % S. ARABİSTAN ,9 12,1 LİBYA ,7 77,8 ABD ,2 18,6 ALMANYA ,0 4,5 IRAK ,4-17,9 BAE ,3 9,9 RUSYA FED ,6 23,1 İNGİLTERE ,6 2,1 ÇİN ,2 31,2 MISIR ,0-46,8 DİĞER ÜLKELER ,1 14,7 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,9 14,4 TÜRKİYE TOPLAM MAKİNA HALISI İHRACATI ,0 14,5 Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 117,5 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 11,7 lik pay ile Libya gelmektedir. Anılan dönemde Libya ya yönelik makina halısı ihracatı % 77,8 oranında artmıştır. Libya, anılan dönemde ilk 10 ihracat pazarı içerisinde makine halısı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla oransal olarak en fazla arttığı pazar olmuştur. ABD, 91,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 9,2 lik pay ile en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2013 yılının ilk altı ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 18,6 oranında artmıştır. 8

9 EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - HAZİRAN Toplam Makina Halısı İhracatı: 1001,5 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 37,1% S. ARABİSTAN 20,9% LİBYA 11,7% MISIR 2,0% ÇİN 2,2% İNGİLTERE 2,6% BAE 3,3% RUSYA FED. 2,6% IRAK 3,4% ALMANYA 5,0% ABD 9,2% 9

10 HALI SEKTÖRÜNÜN 2013 OCAK HAZİRAN İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler Dünya Ekonomisi: Eski ve Yeni Riskler 2013 yılının ilk yarısı sona ererken, dünya ekonomisiyle ilgili yılın başında hâkim olan nispeten iyimser hava giderek yerini daha kötümser bir ortama bırakmaktadır. Yılın ilk yarısında küresel ekonomi beklentilerin altında bir oranda büyürken, buna neden olan faktörlerin başında başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin beklenenin altında bir performans göstermelerinin yanısıra Euro Bölgesi nde derinleşen resesyon ve ABD ekonomisindeki toparlanmanın beklenenden daha yavaş gerçekleşmesi gösterilmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya ekonomisiyle ilgili büyüme tahminlerini aşağı çekerek eski risklerin devam ettiği ve yeni risklerin ortaya çıktığı uyarısında bulunmaktadır. Nisan ayındaki Dünya Ekonomik Görünüm Raporunu revize eden IMF, 2013 yılı dünya ekonomisinde büyüme oranıyla ilgili Nisan ayındaki öngörüsünü % 0.2'lik düşüş ile % 3.1 e çekerken, önümüzdeki yılı ise % 3.8 olarak tahmin etti. IMF'nin belirttiği yeni riskler arasında, gelişmiş ülkelere ilaveten gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümede yavaşlama da yer almaktadır. Bu çerçevede gelişmekte olan ülkelerin 2013 yılında % 5 büyümesi beklenirken, 2014 yılında ise % 5,5 büyüme öngörülmektedir. Sanayileşmiş ülkelere ise ekonomik büyümeyi teşvik için ek adımlar atılması uyarısında bulunan IMF, gevşek para politikalarının şimdilik devam ettirilmesi tavsiyesinde de bulunmaktadır. Güncel tahminlere göre küresel ticarette de yavaşlama sözkonusudur. IMF tahminlerine göre dünya mal ve hizmetler ticareti 2013 yılında % 3,5 artarken, Dünya Ticaret Örgütü ne (DTÖ) göre ise % 3,3 büyüme beklenmektedir yılı küresel ticaretle ilgili olarak ise IMF % 5,3 büyüme öngörürken, DTÖ ise % 5 büyüme tahmin etmektedir. Haziran ayında ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke nin ABD ekonomisinin beklenenden daha hızlı bir toparlanma sürecine girmesi halinde varlık alım programının 2013 yılsonundan önce bitirilebileceğini açıklaması sonucu küresel çapta piyasalar aşırı tepki vererek bir süre bir panik yaşamış ve dolar diğer para birimleri karşısında hızla değer kazanırken, gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışları ve faiz artışları ivme kazanmıştır. Daha sonra FED yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda Bernanke nin sözlerinin yanlış anlaşıldığı ve piyasaların aşırı tepki verdiği ifade edilince mali göstergeler kısmen eski durumuna dönmüştür. 10

11 Son dönemde açıklanan veriler, dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin de belirgin bir yavaşlama olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede 2013 yılının ilk çeyrek döneminde yavaşlamaya başlayarak % 7,7 büyüyen Çin ekonomisinde, ikinci çeyrek dönemde ise yavaşlamanın devam etmesiyle % 7,5 büyüme kaydedilmiştir. Çin Hükümeti nin 2013 yılı için öngördüğü % 7,5 oranında büyüme oranının son 20 yılın en düşük büyüme oranı olacağı belirtilmektedir. Çin ekonomi yönetimi son dönemde temel hedeflerinin ekonomiyi ihracata olan bağımlılığından kurtarıp iç tüketimi artırmak olduğunu ifade etmektedir. Çin ekonomisindeki yavaşlamanın dünyanın 2. büyük ekonomisine ihracat yapan bir çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeyi de olumsuz etkilemesinden endişe edilmektedir. Asya kıtasının diğer önemli ekonomisi Japonya nın ise küresel krizin de etkisiyle kronik durgunluk ve deflasyon sorunları devam etmekte olup, durgunluktan çıkmaya çalışan Japonya Merkez Bankası nın parasal genişleme programının önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. Japonya Merkez Bankası ülke ekonomisindeki durgunluğu aşmak için mevcut deflasyon yerine % 2 oranında yıllık enflasyon oranı hedeflemektedir. Yılın ilk çeyrek döneminde 110 dolar/varil seviyesine kadar yükselen petrol fiyatları, Mayıs ve Haziran aylarında genelde yatay bir seyir izleyerek 100 dolar/varil seviyesinin biraz üstünde seyrederken, Temmuz ayının ilk yarısında ise ABD ekonomisinden gelen olumlu sinyallerin de etkisiyle dolar/varil seviyesine yükselmiştir. Öte yandan, 2013 yılının Nisan ayında küresel çapta zaten önemli bir düşüş yaşayan altın fiyatları ise Haziran ayında ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Bernanke nin ekonomik gelişmelere bağlı olarak 2013 yılının sonunda varlık alım programını azaltabileceklerini açıklamasının ardından hızla gerileyerek son 2,5 yılın en düşük seviyeleri olan $ / ons seviyesine geriledi. Altın fiyatları Temmuz ayının ortasına gelindiğinde $ / ons seviyelerinde seyretmekteydi. Öte yandan, AB ve ABD arasında bu yıl görüşmelere başlanması beklenen kapsamlı Ticaret ve Yatırım Anlaşmasının dünya ekonomisindeki dengeleri derinden etkileyeceği ve küresel ticaretin koşullarını yeniden belirleyeceği belirtilerek Türkiye nin bu çerçevenin dışında kalmamasının büyük önem taşıdığı değerlendirilmektedir ABD Ekonomisi: Toparlanma Yavaş Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de Merkez Bankası FED in gevşek para politikasının ve parasal genişlemenin de yardımıyla ekonomi 2012 yılının son çeyrek dönemi ile yeni yılın ilk döneminde büyümeye devam etmekte ve AB ekonomilerinden daha iyi bir görünüm sergilemekle birlikte ekonomideki iyileşme beklentilerin altında ve yavaş gerçekleşmektedir. Öte yandan Temmuz ayı başından beri uygulamaya konulan federal bütçe kesintilerinin 11

12 ekonomiyi olumsuz etkilemesinden endişe edilmektedir. ABD Merkez Bankası (FED) yüksek vergi oranları ve federal bütçe kesintilerinin ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediğini ifade etmektedir. Bu çerçevede ABD ekonomisi 2013 yılının ilk çeyrek döneminde % 1,8 büyüme gerçekleştirirken, 2013 yılının tamamında ise % 1,9 büyüme öngörülmektedir. IMF ise ABD ekonomisinin 2013 yılında % 1,7 büyüyeceğini öngörmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışları 2013 yılının Ocak-Haziran dönemi toplamında % 3,7 artış göstermiştir. Hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise yine 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde % 3,6 artış göstermiştir. Diğer yandan, ABD genelinde ortalama hanehalkı gelirleri Nisan ayında % 0,1 artış gösterirken, Mayıs ayında ise % 0,5 artmıştır. Hanehalkı tüketim harcamaları ise Nisan ayındaki % 0,1 düşüşün ardından Mayıs ayında % 0,2 artmıştır. Öte yandan, ABD genelinde 2013 yılının ilk ayında % 7,9 seviyesinde olan işsizlik oranı, Nisan ayında % 7,5 a inerken, Mayıs ve Haziran aylarında ise % 7,6 olarak kaydedilmiştir. ABD nin güncel dış ticaret verilerine göre ülkenin mal ihracatı 2013 yılı Ocak- Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,7 artarak 652,4 milyar dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde ithalat % 1,6 azalarak 953,3 milyar dolara gerilemiştir. Aynı dönemde ABD nin mallar bazında dış ticaret açığı ise % 6,1 düşüşle 301 milyar dolara gerilemiştir. Avrupa Birliği: Resesyona Devam AB ve Euro Bölgesi nde açıklanan veriler ekonomideki olumsuz gidişat ve zayıf seyrin devam ettiğini göstermektedir. Özellikle sorunlu Euro Bölgesi ekonomilerinde kronik bütçe açığı, kamu borcu, düşük büyüme ve işsizlik sorunlarına yönelik reformların uygulanmasındaki gecikmeler ve bu ülke halklarının acı ilaç niteliğindeki reformları desteklememesi krizin büyük ölçüde devam ettiğini göstermektedir. Avrupa Merkez Bankası (ECB) düşük büyüme ve işsizlikle mücadele çerçevesinde genişletici para politikasına devam edileceğini belirtmektedir. Güncel tahminlere göre Euro Bölgesi ndeki resesyonun yıl sonuna kadar devam edeceği beklenmektedir nitekim Avrupa Merkez Bankası (ECB) Euro Bölgesi ekonomilerinin 2013 yılında % 0,6 daralacağını öngörürken, 2014 yılında ise % 1,1 büyüme öngörmektedir. Bu çerçevede Euro Bölgesi ekonomilerinin büyümeyi teşvik edici reformlara devam etmelerinin gerekli olduğu düşünülmekte, bankacılık sektörünün ise toparlanmasının elzem olduğu değerlendirilmektedir. 12

13 Temmuz ayında açıklanan OECD 2013 İstihdam Raporu nda AB de genç nüfusta yaşanan yüksek işsizlik oranının önümüzdeki dönemde de devam edeceği vurgulanırken, daha üst yaş grubunda bulunan çalışanların da mali baskılarla karşı karşıya olduğu ve erken emeklilik gibi özlük haklarında kayıplar yaşandığına dikkat çekilmektedir. Aynı raporda AB genelinde vasıfsız veya düşük vasıflı işçilerin iş bulmada yaşadıkları zorluklara vurgu yapılırken, Euro Bölgesi nde işsizlik oranının 2014 yılı sonunda % 12,3 e yükseleceği belirtilmektedir. Öte yandan, AB de işsizlik oranlarında yaşanan artış ise 2012 yılının ikinci yarısında da devam etmiştir. Euro Bölgesi işsizlik oranı Mart ayında % 12,1 iken, Nisan ayında % 12,2 ye yükselmiş, Mayıs ayında ise değişmeyerek % 12,2 seviyesinde kaydedilmiştir. AB genelinde işsizlik oranı ise Mart ayında % 10,9 olarak kaydedilirken, Nisan ayında % 11 e yükselmiş, Mayıs ayında da değişmeyerek % 11 olarak kaydedilmiştir. Güncel tahminlere gore AB- 27 de işsizlik oranının 2013 yıl sonunda % 11 seviyesini aşması beklenirken, Euro Bölgesi nde ise % 12,5 e ulaşması öngörülmektedir. Aynı verilere göre 2013 yılı Mayıs ayı itibariyle AB genelinde en yüksek işsizlik oranları % 26,9 ile İspanya, % 26,8 ile Yunanistan ve % 17,6 ile Portekiz de gerçekleşirken, en düşük işsizlik oranları ise % 4,7 ile Avusturya, % 5,3 ile Almanya ve % 5,7 ile Lüksemburg ta kaydedilmiştir. Güncel verilere göre, Euro Bölgesi 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,1 küçülürken, AB ekonomisi ise aynı dönemde % 0,7 daralmış bulunmaktadır. Mevcut tahminlere göre 2013 yılında Euro Bölgesi ekonomisinin % 0,3 daralacağı öngörülürken, AB genelinde ise aynı dönemde % 0 büyüme gerçekleşmesi beklenmektedir. AB genelinde 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde perakende satışlarda durgunluk devam etmektedir. Euro Bölgesi nde perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 1 düşerken, Mayıs ayında ise % 0,1 gerilemiştir. AB genelinde ise perakende satışlar Nisan ayında % 0,6 düşerken, Mayıs ayında ise % 0,5 artmış bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 9,8 azalırken, Nisan ayında ise % 2,8 artmıştır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları AB genelinde ise Mart ayında % 6,5 azalırken, Nisan ayında ise % 2,6 artış kaydedilmiştir. Diğer yandan, AB ekonomisinin önemli göstergelerinden sanayi üretimi Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 0,6 düşerken, Mayıs ayında ise % 1,3 oranında azalmıştır. AB genelinde ise sanayi üretimi Nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,7 azalırken, Mayıs ayında ise % 1,6 düşüş göstermiştir. 13

14 Almanya Ekonomisi İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 küçüldüğü açıklanmıştır. Almanya ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise en fazla % 0,2-0,3 büyüyeceği öngörülmektedir. AB deki krize rağmen bugüne kadar ihracat ağırlıklı güçlü büyüme trendini nispeten koruyan Alman ekonomisinin güncel verilere göre ivmesini kaybetmeye başladığı görülmektedir. Bu arada Euro Bögelsi ndeki resesyondaki derinleşmenin nedenlerinden biri olarak Almanya'da ekonomik büyümenin beklenenden daha zayıf gerçekleşmesi gösterilmektedir. Almanya için büyüme tahminleri daha önceki tahminlere göre yarı yarıya düşürülerek % 0.3'e indirilirken, 2014'te ise % 1.3 oranında büyümesi beklenmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise ekonomideki yavaşlamaya rağmen AB ortalmasının çok altında seyretmeye devam etmekte olup, Mart ve Nisan aylarında % 5,4 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 5,3 seviyesine gerilemiştir. Almanya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,1 ve Nisan ayında % 0,3 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,2 artış meydana gelmiştir. AB nin sanayi üretiminde lokomotifi olan Almanya nın sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,2 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,8 düşüş gerçekleşmiştir. AB yi derinden etkileyen finansal krize karşı güçlü sanayi ve ihracat altyapısıyla bugüne kadar iyi bir direnç gösteren Almanya nın daralan dış pazarlar nedeniyle 2013 yılının kalan bölümünde krizin etkilerini biraz daha hissetmesi ve artan enerji ve işgücü maliyetlerinin de eklenmesiyle ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,6 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise % 0,6-0,7 oranında büyümesi beklenmektedir. Öte yandan IMF, Nisan ayında % 0,7 olarak öngördüğü İngiltere 2013 yılı büyüme tahminini Temmuz ayında % 0,9 olarak revize etmiştir. 14

15 İngiltere de işsizlik oranı ise Mart ayında % 7,7 seviyesindeyken, Nisan ayında da aynı seviyede kaydedilmiştir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 2,3 artış kaydedilirken, Nisan ayında % 0,2 düşüş, Mayıs ayında ise % 2,7 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,6 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 2,2 düşüş gerçekleşmiştir. Fransa Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden Fransa nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 küçüldüğü açıklanmıştır. Fransa ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise en az % 0,1 0,2 küçülmesi beklenmektedir. Fransa da işsizlik oranı ise Nisan ayında % 11 seviyesindeyken, Mayıs ayında % 10,9 seviyesine gerilemiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 11,2 ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Fransa genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,6 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında % 1,3 artış, Mayıs ayında ise % 0,3 düşüş meydana gelmiştir. Fransa sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,4 artış gerçekleşmiştir. Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, ağır borç yükü, büyümedeki zayıflık ve artmakta olan işsizlik gerekçesiyle Fransa nın kredi notunu en yüksek not olan AAA dan AA+ a düşürmüştür. İtalya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,3 küçüldüğü kaydedilmiştir. İtalya da işsizlik oranı ise Nisan ayında % 12 seviyesindeyken, Mayıs ayında % 12,2 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 12 nin altına düşmesi beklenmemektedir. İtalya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 2,4 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında ise % 1,5 düşüş meydana gelmiştir. 15

16 İtalya sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4,7 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 4,2 düşüş gerçekleşmiştir. Öte yandan, kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor s, ülkenin ekonomik görünümünün her geçen gün biraz daha kötüye gittiği gerekçesiyle İtalya nın kredi notunu bir basamak düşürerek BBB ye indirmiştir. IMF ise İtalya nın bu yıl % 1,8 daralacağını öngörürken, 2014 yılında ise % 0,7 büyüme öngörmektedir. İki yıldan fazladır ağır mali borç kriziyle uğraşan İtalya da hayat koşulları giderek ağırlaşırken, yoksul insan sayısının 9,5 milyonu aştığı belirtilmektedir. Hollanda Ekonomisi Özellikle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatımızda önemli pazarlarımızdan olan Hollanda ekonomisinin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,3 küçüldüğü kaydedilmiştir. Geçmiş dönemlerde AB nin en düşük işsizlik oranına sahip olan ülkelerinden biri olan Hollanda da işsizlik oranı son yıllarda artışa geçmiş olup, bu yılın Nisan ayında % 6,5 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 6,6 seviyesine yükselmiştir. Hollanda da perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 5,3 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında ise % 4,2 düşüş meydana gelmiştir. Hollanda sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,6 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,9 artış gerçekleşmiştir. İspanya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve hazırgiyim başta olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli pazarlarından İspanya ekonomisi içinde bulunduğu borç sarmalı ve durgunlaşan ekonomiye bağlı olarak artan işsizlik nedeniyle zor bir dönemden geçerken, ülkenin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2 küçüldüğü açıklanmıştır. İspanya ekonomisinin 2013 genelinde ise % 1,6 küçüleceği öngörülmektedir. İspanya genelinde perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 6,6 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 6,3 düşüş meydana gelmiştir. İspanya nın sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,5 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,3 düşüş gerçekleşmiştir. 16

17 Yunanistan ile birlikte AB nin en yüksek işsizlik oranına sahip iki ülkesinden biri olan İspanya da işsizlik oranı Nisan ayında % 26,8 iken, Mayıs ayında % 26,9 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 27 yi aşacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, bir çok uzman, İspanya Hükümeti nin tasarruf ve bütçe kesintileriyle borçları azaltmaya çalışmasını doğru bulmamaktadır. Böyle düşünen uzmanlar, asıl çözümün borç para ile bile olsa harcamaların ve tüketimin devam etmesi olduğunu ve ekonominin canlı tutularak işsizlik oranının daha da artmasının önüne geçilmesi gerektiğini belirtmektedirler. Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler BDT Ülkeleri Rusya Pazarındaki Gelişmeler İhracat sektörlerimizin en önemli pazarlarından Rusya ekonomisin 2012 yılı genelinde büyüme oranı ise % 3,4 olarak açıklanırken, 2013 yılının ilk çeyrek dönem büyüme oranı ise 2009 yılından beri çeyrek dönemler bazında en düşük oran olan % 1,6 olarak kaydedilmiştir. Çeyrek dönemler bazında ekonomik büyüme ardarda 4. çeyrek dönemdir ivme kaybetmektedir. Rusya ekonomisinin en önemli sorunları arasında düşük güven ve zayıf yatırım ortamı, azalan iç tüketim ve düşen sanayi üretimi görülmektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda 2013 yılının ilk aylarında başlayan yavaşlama devam etmektedir. Perakende satışlar Nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 4,1 artarken, Mayıs ayında yavaşlayarak % 2,9 artış göstermiştir. Perakende satışlarda yavaşlama yaşanırken, Mayıs ayında % 1,4 azalan sanayi üretimi Haziran ayında % 0,1 artmıştır. Ülke genelinde enflasyon ise artmaya devam etmektedir. Rusya genelinde resmi işsizlik oranının % 6 düzeylerinde olduğu kaydedilirken, 2013 yılı sonunda işsizlik oranınında düşüş beklenmektedir. Petrol fiyatlarındaki dalgalı seyir ve kamu harcamalarındaki artış nedeniyle Rusya nın cari fazlasının 2012 yılında % 4 olan seviyesinden 2013 yılı sonunda % 2,5 e gerilemesi beklenmektedir. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2013 yılında bir yavaşlama olsa da iç pazardaki canlılığın kısmen devam etmesi beklenirken, olası bir küresel ekonomik krizde petrol fiyatlarının düşmesi durumunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı olan Rusya ekonomisinin orta ve uzun vadede düşük de olsa sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin in de derinleşen küresel ekonomik krizin petrol ihracatçısı Rusya yı 2013 yılında 17

18 daha çok etkileyebileceğini vurgulayarak ekonomi yönetiminden gerekli tedbirleri almasını istediği belirtilmektedir. Güncel tahminlere göre Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 2,5 3,0 civarında bir oranda büyümesi öngörülürken, küresel krizin derinleşmesi durumunda bundan olumsuz etkilenecek Rus ekonomisinin büyüme oranının bu oranın altına düşebileceği belirtilmektedir. IMF ise Rusya nın 2013 yılı büyüme oranını daha önce öngördüğü % 3,4 den % 2,5 e indirmiş bulunmaktadır. Diğer BDT Ülkeleri Rusya dışındaki BDT ülkeleri ekonomileri 2012 yılında % 3,3 büyüme kaydederken, 2013 yılı için ise % 3,5 büyüme öngörülmektedir. BDT ülkeleri arasında birçok ihracat sektörü açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı bir hammadde ekonomisi olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Dünya Bankası verilerine gore Kazakistan da kişi başına düşen gelir resmi verilere göre 10 bin dolar düzeyine yükselmiş olup, Orta Asya ülkeleri arasında gelir büyüklüğü açısından lider konumundadır. Güncel verilere göre Kazak ekonomisi 2012 yılında % 5 oranında büyürken, 2013 yılının ilk yarısında ise % 5,1 büyüme kaydedilmiştir yıl geneli için büyüme tahmini ise % 4,5 - % 5 olarak öngörülmektedir. Ülkede işsizlik oranı da % 5 5,5 aralığında gayet düşük bir seviyededir. BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin daralma yaşanan 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %3,1 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir yılının tamamı için öngörülen büyüme rakamı ise % 4 düzeyindedir. Resmi rakamlara göre ülkede işsizlik oranı halen % 5,5 düzeyinde açıklansa da gerçek oranın daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Türkiye den yoğun bir yatırımın olduğu ve bir çok sektörde Türk mallarının hakim olduğu Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrole olan bağımlılığın azaltılarak petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir. BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünmektedir. Öte yandan, ülke ekonomisinin önemli bir kısmı hala kayıtdışı ekonomiden oluşması ekonomi yönetiminin önündeki en ciddi sorunlardan biridir. 18

19 Küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan Ukrayna da ekonomi performansını en çok etkileyen iki faktör olarak kur hareketleri ile önemli bir bölümü Rusya dan alınan doğalgazın fiyatlandırılması gösterilirken, güncel verilere göre 2012 yılında ancak % 0,2 büyüyen Ukrayna ekonomisinin 2013 yılında % 1 büyümesi öngörülmektedir yılı ilk çeyrek dönemde ise ekonominin % 0,6 büyüdüğü kaydedilmektedir. Öte yandan, ülke genelinde işsizlik oranının yaklaşık % 9 olduğu tahmin edilmektedir. Bölgenin diğer önemli ülkesi ve deri ürünleri pazarlarımızdan olan Beyaz Rusya (Belarus) ekonomisi ise yüksek enflasyon problemiyle boğuşmaktadır yılında % 53,2 olan yıllık enflasyonun 2012 yılı sonu itibariyle % 60,2 ye yükseldiği belirtilmektedir. Beyaz Rusya ekonomisinin 2012 yılında % 1,5 2,0 aralığında büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılı için ise % 2 2,5 oranında bir büyüme öngörülmektedir yılı ilk çeyrek dönemde ise ekonomi % 4 büyüme göstermiştir. IMF ise Beyaz Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 2,1 büyüdüğünü öngörürken, 2014 yılında ise % 2,6 büyüme tahmin etmektedir. Bilindiği gibi Beyaz Rusya ekonomi ve dış ticaret açısından büyük ölçüde Rusya ya bağımlı olup, Beyaz Rusya, Rusya ve Kazakistan arasında kurulan gümrük birliği de 2012 yılının Ocak ayından beri yürürlüktedir. Bu çerçevede Beyaz Rusya ile Rusya arasındaki ticaret hacminin 2012 yılında 45 milyar dolara ulaştığı kaydedilmektedir. Ortadoğu Ekonomileri Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Bu çerçevede, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda AB, İran a yönelik yaptırımların kapsamını daha da genişleterek insani ihtiyaçlar dışında Avrupalı banka ve finans kuruluşlarının İran bankalarıyla tüm işlemlerini yasaklarken, İran Merkez Bankası na yönelik kısıtlamaları da genişletmiştir. Uluslararası yaptırımlar nedeniyle İran ın petrol gelirlerinin geçmiş yıllara gore % 50 azaldığı belirtilmektedir. Öte yandan, İran para birimi Riyal in dolar karşısında 2012 yılında ciddi değer kaybetmesi ve İran Merkez Bankası nın döviz sıkıntısı nedeniyle İran a yapılan ithalatlarda döviz tahsisinde zorluk çıkarması Türkiye den bu pazara yapılan ihracatı daha da zorlaştırmaktadır. Diğer yandan, İran ekonomisinin ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle 2012 yılında en az % 1 düzeyinde küçüldüğü tahmin edilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye 19

20 yaklaştığı tahmin edilmektedir. Halk hayat pahalılığından yakınmakta ve gerek ambargo, gerekse İran Hükümeti nin döviz sıkıntısından dolayı kendi koyduğu yasaklar nedeniyle birçok kalem ürünün temininde zorluk yaşanmaktadır. Resmi yıllık enflasyon oranı % 30 olarak açıklanmasına rağmen özellikle gıda ürünlerinde enflasyon oranının % 60 ı bulduğu kaydedilmektedir. İran ekonomisinin 2013 yılında ise % 1,3 1,5 oranında daralması beklenmektedir. Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise en az % 9 oranında büyüme beklenmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmakta ve Kuzey Irak ta bir çok Türk hazır giyim firması mağaza açmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen milli gelirin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır. Güncel tahminlere göre Irak 2035 e kadar petrol ihracatından yıllık ortalama 200 milyar dolar olmak üzere toplam yaklaşık 5 trilyon dolarlık bir gelir beklemektedir. Diğer yandan, bilindiği üzere Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bölgeye gerçekleştirilen ithalatta sevk öncesi inceleme uygulamasını kesin olarak başlatmış, buna istinaden ihracatçıların ihraç mallarını sevk etmeden önce, yetkilendirilmiş olan Bureau Veritas ile SGS gözetim şirketlerinden uygunluk belgesi edinmeleri zorunlu hale getirilmiştir. Sözkonusu uygulama nedeniyle ihracatçılarımız zaman ve maliyet yönünden çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 600 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 25 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2012 yılında % 6 düzeyinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 4 ün üzerinde bir oranda büyüme beklenmektedir. Öte yandan, Suudi Arabistan da daha once Perşembe ve Cuma olan haftasonu tatilinin Haziran ayında kraliyet kararnamesiyle Cuma ve Cumartesi olarak değiştirildiği bildirilmektedir. 20

21 Başta tekstil ve hammaddeleri olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli bir pazarı olan Ortadoğu ülke grubundaki Suriye tarafından Serbest Ticaret Anlaşması nın askıya alınması ve Türkiye den yapılan ihracatlarda % 30 oranında ek gümrük vergisi uygulanması sonucunda genel ihracatın yanı sıra geçmiş dönemlerde en fazla sektörel ihracatımızın olduğu tekstil ve hammaddeleri ihracatında 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde % 49,4 düşüş yaşanırken, geçtiğimiz yıl dibe vuran hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı ise özellikle Nisan ve Mayıs aylarındaki artışların etkisiyle Ocak-Haziran döneminde % 729,7 artmış bulunmaktadır. Uluslararası yaptırımlar ve iç savaş nedeniyle Suriye ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda küçüldüğü tahmin edilirken, ülkede gıda ve akaryakıt temininde sıkıntılar yaşanmaktadır. Türkiye Ekonomisi: İhracat Yavaşlıyor 2012 yılında % 2,2 büyüyen Türkiye ekonomisinin, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde beklentilerin üzerine çıkarak % 3 büyüdüğü açıklanmıştır. Böylece 2012 yılında ivme kaybeden büyüme oranı artışı, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde yeniden yükselişe geçmiştir yılında sadece net ihracatın katkısıyla sınırlı büyüyen ekonomi, 2013 yılında ise daha çok iç talepte yaşanan artış ile kamu harcamalarındaki artış sayesinde büyümekte olup, net ihracatın etkisi daha sınırlı biçimde gerçekleşmektedir yılının ilk çeyrek döneminde kamu yatırım harcamalarındaki hızlı artış dikkat çekerken, özel sektör yatırımları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 9,1 azalmıştır. IMF verilerine göre Türkiye ekonomisinin 2013 yılında % 3,4, 2014 yılında ise % 3,7 büyüyeceğini tahmin edilirken, OECD ise 2013 yılı büyüme oranını % 3,1 olarak öngörmekte, 2014 yılında ise % 4,6 büyüme tahmininde bulunmaktadır. OECD, % 4,6 büyüme oranıyla Türkiye nin 2014 yılında OECD üyeleri arasında Şili nin ardından en yüksek büyümenin kaydedileceği ülke olacağı öngörüsünde bulunmaktadır. OECD İstihdam Raporu nda Türkiye nin 2013 ve 2014 yıllarında OECD üyeleri arasında en fazla istihdam artışı sağlayan üçüncü ülke olacağı tahmin edilmektedir. Öte yandan, son dönemde dünya ekonomisinde yaşanan olumsuz gelişmelerle birlikte aşağı yönlü revize edilen büyüme hedeflerine paralel Orta Vadeli Ekonomik Program da (OVP) % 4 olarak öngörülen 2013 yılı büyüme hedefinde de aşağı yönlü revize olabileceği belirtilmektedir. Ekonominin lokomotifi olan ihracat 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde yavaşlayarak % 2,5 artışla 74,7 milyar dolara yükselirken, başlıca ihracat pazarlarımızın yeraldığı AB deki daralmanın 2013 yılının kalan bölümünde de devam ederek ihracat artışını olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir. Öte yandan, 2012 yılında ithalatın hız kesmesiyle azalan dış ticaret açığında 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde yeniden artışa geçen iç talebin de etkisiyle kısmi bir yükseliş sözkonusudur. TUİK verilerine göre Türkiye genel ihracatı 21

22 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde % 2,9 artışla 62,8 milyar dolara yükselirken, ithalat ise aynı dönemde % 8,1 artışla 104,8 milyar dolara yükselmiştir. Bu sonuçlara göre yılın ilk 5 aylık döneminde dış ticaret açığı % 17,9 artışla 42 milyar dolara yükselmiş ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 63 iken, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde ise % 60 olarak gerçekleşmiştir yılının ikinci yarısında da sektörlerimizin en büyük ihracat pazarı olan AB nin borç krizine bağlı olarak daralması beklenirken, alternatif pazarlar olarak değerlendirilen Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Rusya daki gelişmelerin de dış ticaret dengesinin seyrinde etkili olacağı düşünülmektedir. Bu dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yapılan ihracatta artışlar yaşanırken, AB ülkelerinin toplam ihracat içindeki payı da sektörler arasında farklar yaşansa da- düşmeye devam etmektedir. Sanayi üretiminde yılın ikinci çeyrek döneminde karışık sinyaller alınmaktadır, nitekim TÜİK sanayi üretim endeksine göre imalat sanayii endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 3,7 artış gösterirken, Mayıs ayında ise % 1,4 artmış bulunmaktadır. Merkez Bankası tarafından açıklanan kapasite kullanım verilerine göre ise imalat sanayii kapasite kullanım oranı 2013 yılı Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre % 0,1 artışla % 74,8'e yükselirken, Haziran ayında ise yine bir önceki yıla göre % 0,7 artışla % 75,3 olarak kaydedilmiştir. Öte yandan, ekonominin yavaşlamasıyla birlikte yılın ilk aylarında aylık bazda yükselen işsizlik oranları Nisan ayıyla birlikte tekrar düşmeye başlamıştır. Bu çerçevede TÜİK tarafından açıklanan verilere göre işsizlik oranı 2012 yılı Şubat ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,1 artarak % 10,5 e yükselirken, Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,2 artarak % 10,1 seviyesine yükselmiş ve Nisan ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 artmasına rağmen önceki aylara göre azalarak % 9,3 olarak açıklanmıştır. Diğer yandan, son dönemde artan döviz kurlarına paralel yükselen enerji ve ithal aramal maliyetlerinin de etkisiyle Haziran ayında enflasyon tekrar yükselişe geçmiştir. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Haziran ayında aylık bazda % 0,76 artarken, yıllık artış oranı ise % 8,30 a ulaşmıştır. Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise Haziran ayında % 1,46 artarken, yıllık artış oranı ise % 5,23 olarak kaydedilmiştir. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, Mayıs ve Haziran aylarında küresel dalgalanmaların da etkisiyle dolar ve euro da artış meydana gelirken, Temmuz ayının ilk haftası itibariyle 1,96 / TL sınırını aşan dolar daha sonra 1,93 / TL seviyelerine gerilemiştir. İhracat sektörlerimizin rekabet gücünü doğrudan etkileyen euro/dolar paritesi ise Haziran ayında 1,28-1,29 aralığında seyrederken, Temmuz ayının ortasında ise 1,30-1,31 bandına yerleşmiştir. 22

23 2013 yılının ikinci yarısında da, başta Euro Bölgesi kaynaklı olmak üzere küresel ekonomiye ilişkin risklerin varlığını koruyacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, döviz kurundaki gelişmelerin sağladığı nisbi rekabet avantajına rağmen dış talepte 2013 yılının 2. yarısında ciddi bir iyileşme beklenmemektedir. Mevcut iç ve dış ortam çerçevesinde 2013 yılının kalan bölümünde Türkiye ekonomisini bekleyen en önemli risklerin başında başta Euro Bölgesi olmak üzere Avrupa ekonomilerinde belirginleşen durgunluğun ihracatımıza yaptığı olumsuz etkinin daha da artması yer almaktadır. Bu noktada, ülkemizin ticari ilişkilerinin ağırlıklı olduğu başta AB olmak üzere gelişmiş ülkelerde istihdam alanındaki toparlanmanın çok zayıf olması ve bununla bağlantılı olarak önümüzdeki dönemlerde bu ülkelerde özel tüketim harcamalarının zayıf kalmasının sonucunda bu ülkelere ihracatlarda durgunluğun önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. 23

24 Türkiye nin Halı İhracatı 2012 yılını bir önceki yıla kıyasla % 23,5 lik artış ve 2 milyar 12 bin dolar ihracat değeri ile kapatmış olan halı sektörü ihracatımız artışına 2013 yılının ilk yarısında da devam etmiştir Türkiye Toplam Halı İhracatı (Ocak - Haziran) (Milyon $) Ocak Haziran döneminde ülkemizin halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 13,1 oranında artmış ve 1 milyar 65 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Kaydedilen bu ihracat değeri Ocak Haziran dönemleri itibariyle bugüne kadar kaydedilen en yüksek değerdir. Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık $ 24

25 Geride bıraktığımız 2013 yılının ilk altı ayında ülkemiz halı ihracatı ile ilgili olarak ifade edilebilecek bir diğer olumlu gelişme ise halı ihracatında kaydedilen artış oranının diğer birçok sektörden ve ülkemizin genel ihracat artış oranından yüksek olmasıdır yılının ilk yarısının sonunda ülkemizin genel ihracatı % 2,5 oranında artmış ve 74,7 milyar dolar olmuşken halı ihracatında kaydedilen artış oranı % 13,1 olmuştur. Aynı dönemde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında % 6,7, tekstil ve hammaddeleri ihracatında ise % 6,6 oranında artış kaydedilmiştir. Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,5 Halı İhracatı ,1 Halı İhracatının Payı % 1,29 1,43 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Birim: 1000 $ 2013 Ocak Haziran dönemi itibariyle halı ihracatının ülkemiz toplam ihracatı içerisindeki payı % 1,43 olarak hesaplanmaktadır. Anılan dönemde halı ihracatımızın artış oranı, ülkemizin genel ihracatında kaydedilen artış oranının üstünde gerçekleştiği için toplam ihracattan alınan pay % 0,14 artmıştır. Aşağıdaki tabloda son beş yılda aylar itibariyle ülkemizin halı ihracatı verileri yer almaktadır. YILLAR Aylar % Değişim Ocak ,8 Şubat ,1 Mart ,9 Nisan ,6 Mayıs ,1 Haziran ,4 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ 25

26 Toplam Halı İhracatımızın Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 2013 Haziran ayı sonu itibariyle toplam halı ihracatımızın % 31,7 si en büyük halı ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik ihracatımız geçen yıla kıyasla % 6,6 oranında artarak 337,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri % 18,8 lik payıyla en büyük ikinci halı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam halı ihracatımız 2013 ün ilk altı ayında 2012 yılı aynı dönemine kıyasla % 9,5 oranında artmış ve 200,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Halı İhracat Kaydı 1000 $ 2012 Ocak - Haziran 1000$ 2013 Ocak - Haziran 1000$ DEĞİŞİM % PAY % Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) ,6 31,7 AB Ülkeleri (27) Toplamı ,5 18,8 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) ,3 17, ,4 11, ,7 7, ,5 6, ,2 5, ,7 0,5 Serbest Bölgeler Toplamı ,2 0,2 Toplam Halı İhracatı ,1 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 26

27 Halı ihracatımızda üçüncü sırada yer alan ve önemli bir paya sahip olan bir diğer grup, Afrika ülkeleridir yılının ilk yarısında ülkemiz ihracatında % 17,2 lik bir paya sahip olan bu ülkelere 183,6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız yılın ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 34,3 oranında artmıştır. Amerika Ülkeleri, yılın ilk üç ayında % 11,2 lik pay ve 119,8 milyon dolarlık ihracat değeri ile en çok halı ihracatı yapılan dördüncü ülke grubu konumundadır yılının Ocak Haziran aylarında bu ülkelere yapılan halı ihracatı 2012 yılının aynı dönemine kıyasla % 13,4 oranında artmıştır. Ocak Haziran 2013 döneminde Asya ve Okyanusya ülkelerine yapılan halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 16,7 oranında artarak 84,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ülkelerin toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 7,9 olarak hesaplanmaktadır. Türk Cumhuriyetlerine yönelik halı ihracatı ise 2013 yılının ilk yarısında % 22,5 oranında artarak 73,2 milyon dolara ulaşmıştır. Türk Cumhuriyetlerinin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 6,9 olarak kaydedilmiştir. Eski Doğu Bloğu ülkelerine yönelik halı ihracatı ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 9,2 oranında artarak 58,5 milyon dolara ulaşmış ve toplam halı ihracatımızın % 5,5 ini oluşturmuştur. Aynı dönemde Diğer Avrupa ülkelerinin (Norveç, İsviçre ve KKTC) toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 0,5 olarak hesaplanmaktadır. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,7 oranında azalarak 5,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Serbest Bölgeler, 2013 yılının ilk yarısının sonunda halı ihracatımızın azaldığı bir diğer gruptur. Serbest Bölgelere yönelik ihracat bir önceki yılın ilk yarısına kıyasla % 73,2 oranında azalarak 2,1 milyon dolara kadar gerilemiştir. Serbest Bölgelerin toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 0,2 ye kadar düşmüştür. Halı İhracatımızda Makina Halısı ve El Halısının Payı Halı sektörü el halıcılığı ve makina halıcılığı olarak iki ana alt sektöre ayrılmaktadır Ocak Haziran döneminde gerçekleştirilen toplam 1 milyar 65 milyon dolarlık ihracatın % 94 ünü makina halıları ihracatı oluştururken el dokuma halılarının 27

28 toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 6 olarak hesaplanmaktadır yılının ilk altı ayında makina halısı ihracatımız 1 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşmişken el halısı ihracatımız 63,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Yıllar itibariyle ülkemizin toplam halı ihracatında el ve makina halısının payları incelendiğinde, el halısı ihracatının toplam halı ihracatındaki payının yıldan yıla azaldığı anlaşılmaktadır yılında % 14 olan el halısı payı, bu yılın ilk altı ayının sonunda % 6 ya gerilemiş durumdadır. Yıllar İtibariyle El Halısı-Makina Halısı Dağılımı 100,00% 80,00% 60,00% 86,00% 87,90% 88,50% 88,0% 88,7% 92,9% 94,0% 40,00% 20,00% 0,00% 14,00% 12,10% 11,50% 12,00% 11,30% 7,10% (Ocak- Haziran) 6,00% El Halısı Payı Makine Halısı Payı 2013 yılı Ocak Haziran döneminde el halısı ihracatımız, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla % 5,5 oranında gerilerken, makina halısı ihracatımızda ise % 14,5 oranında artış olmuştur. El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: 1000 $ Toplam Halı Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % İhracatta Pay % El Halısı İhracatı ,5 6,0 Makine Halısı İhracatı ,5 94,0 Toplam Halı İhracatı ,1 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Makina Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirmesi 2013 yılının ilk yarısında ülkemizin toplam halı ihracatının % 94 ünü oluşturan makina halısı ihracatının ülke gruplarına göre dağılımı toplam halı ihracatının ülke dağılımı ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. 28

29 2013 Ocak Haziran dönemi itibariyle makina halısı ihracatımızın % 33,5 i en büyük ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik makina halısı ihracatımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 7,2 oranında artarak 335,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Makina Halısı İhracat Kaydı 1000 $ 2012 Ocak - Haziran 1000$ 2013 Ocak - Haziran 1000$ DEĞİŞİM % PAY % Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) ,2 33,5 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) ,3 18,3 AB Ülkeleri (27) Toplamı ,7 17,2 Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) ,5 10,7 Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) ,1 7, ,3 6, ,4 5,8 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) ,6 0,4 Serbest Bölgeler Toplamı ,4 0,0 Toplam Makina Halısı İhracatı ,5 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Afrika Ülkeleri ne makina halısı ihracatı yılın ilk altı ayında % 34,3 oranında artmış ve 182,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu oran aynı zamanda ülke grupları içinde gözlemlenen en yüksek artış oranıdır. Anılan dönem itibariyle Afrika Ülkeleri nin toplam halı ihracatındaki payı % 18,3 olarak gerçekleşmiş, bu ülkeler en büyük ikinci makine halısı pazarımız konumuna yükselmiştir. 29

30 AB ülkeleri % 17,2 lik paylarıyla en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam makina halısı ihracatımız 2012 yılının ilk yarısına kıyasla % 11,7 oranında artmış ve 172,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Makina halısı ihracatımızda önemli bir paya sahip olan bir diğer grup Amerika ülkeleridir yılının ilk altı ayı itibariyle ülkemiz ihracatında % 10,7 lik paya sahip olan bu ülkelere 106,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik makina halısı ihracatımızda yılın ilk yarısı itibarıyla % 15,5 lik artış kaydedilmiştir. Türk Cumhuriyetleri, % 7,2 lik pay ve 72,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile en çok halı ihracatı yapılan beşinci ülke grubu konumundadır yılının ilk yarısında bu ülkelere yapılan halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 21,1 oranında artmıştır yılı Ocak Haziran döneminde makina halısı ihracatımızın % 6,9 u Asya ve Okyanusya ülkelerine yapılmış olup bu ülkelere yapılan makina halısı ihracatımız 2012 yılının aynı dönemine kıyasla % 13,3 oranında artarak 69,3 milyon dolara yükselmiştir. İhracatımız içinde % 5,8 lik bir paya sahip olan Eski Doğu Bloğu Ülkelerine yönelik makina halısı ihracatı 2013 yılı Ocak - Haziran dönemi sonunda 2012 yılı aynı dönemine kıyasla % 8,4 oranında artmış ve 57,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir yılının ilk altı ayında Diğer Avrupa ülkeleri (Norveç, İsviçre ve KKTC) ile Serbest Bölgelerin makina halısı ihracatımız içerisindeki payları ise oldukça sınırlıdır. Makina Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Yukarıda ülke gruplarına göre dağılımı incelenen makina halısı ihracatımız bu kısımda ülkeler detayında incelenecektir. Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Ortadoğu ülkeleri içerisinde en büyük ihracat pazarımız, aynı zamanda toplam halı ihracatında da ülkemizin en büyük pazarı konumunda olan S. Arabistan dır. Bu ülkeye 2013 yılının ilk altı ayında 208,9 milyon dolarlık makina halısı ihraç edilmiş olup S.Arabistan ın ülkemizin toplam makina halısı içerisindeki payı % 20,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeye yapılan ihracat 2012 yılının ilk yarısına kıyasla % 12,1 oranında artmıştır. 30

31 Ortadoğu ülkeleri içerisinde Irak, 33,7 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisindeki % 3,4 lük pay ile en büyük ikinci pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2013 Ocak Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 17,9 oranında azalmıştır. Birleşik Arap Emirlikleri (B.A.E), 32,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 3,3 lük pay ile Ortadoğu ülkeleri arasında en büyük üçüncü ihracat pazarı konumundadır yılı Haziran ayı sonunda bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 9,9 oranında artmıştır. Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % S. ARABİSTAN ,1 20,9 IRAK ,9 3,4 BAE ,9 3,3 İSRAİL ,2 1,2 KUVEYT ,0 1,2 YEMEN ,9 1,1 ÜRDÜN ,6 0,6 KATAR ,7 0,5 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı ,2 33,5 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi İsrail e 2013 ün Ocak Haziran döneminde 12,3 milyon dolarlık makina halısı ihracatı yapılmıştır. Bu ülkeye yönelik ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,2 oranında azalırken, toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,2 olarak kaydedilmiştir ün ilk yarısında Kuveyt e olan makina halısı ihracatımız ise % 13 gerilemiştir. Anılan dönemde bu ülkeye 12 milyon dolarlık ihracat yapılmışken, Kuveyt in makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,2 olarak hesaplanmıştır. Öte yandan aynı dönemde Ortadoğu ülkelerinden Yemen e yönelik makina halısı ihracatımız % 177,9 oranında artmışken Ürdün e yönelik ihracat % 249,6 oranında artış göstermiş olup bu oran Ortadoğu ülkeleri arasında kaydedilen en yüksek ihracat artış oranıdır yılının ilk yarısında Yemen e yönelik ihracat 10,9 milyon dolar, Ürdün e yönelik ihracat ise 6,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Pay % 31

32 Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Afrika ülkeleri makine halısı ihracatımızın en yüksek oranda arttığı ülke grubu olmuştur yılının ilk altı ayında makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 34,3 oranında artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payları % 18,3 e yükselmiştir Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % LİBYA ,8 11,7 MISIR ,8 2,0 CEZAYİR ,6 1,2 G. AFRİKA CUMHURİYETİ ,8 0,9 FAS ,7 0,9 MORİTANYA ,0 0,3 ANGOLA ,5 0,2 Afrika Ülkeleri Toplamı ,3 18,3 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Bu grup içerisinde 117,5 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 11,7 lik pay ile Libya en büyük ihracat pazarımız olup 2013 yılının Ocak Haziran döneminde bu ülkeye ihracatımız % 77,8 oranında artmıştır. Anılan dönemde Mısır a yönelik makina halısı ihracatı 2012 nin aynı dönemine kıyasla % 46,8 oranında düşmüş ve Mısır, 20,1 milyon dolarlık ihracat değeri ile bu ülke grubunda ikinci sırada yer almıştır. Mısır da süren toplumsal olaylar nedeniyle ihracattaki düşüş trendinin devam etmesi beklenirken Mısır ın toplam makine halısı ihracatımızdaki payı % 2 olarak gerçekleşmiştir. Cezayir, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Fas sırasıyla % 1,2, ve % 0,9 luk paylarıyla Libya ve Mısır ı takip eden diğer ülkelerdir. Anılan dönemde Cezayir e yönelik makina halısı ihracatımız % 35,6, Fas a yönelik ihracatımız % 30,7 oranında artarken, Güney Afrika Cumhuriyeti ne yönelik ihracatımız % 0,8 azalmıştır. Öte yandan Angola aynı dönemde Afrika ülkeleri içerisinde makina halısı ihracatımızın en yüksek oranda arttığı ülke olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracat 2012 yılının ilk altı ayına kıyasla % 352,5 oranında artmış ve 514 bin dolardan 2,3 milyon dolara yükselmiştir. Pay % 32

33 Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak Haziran döneminde Avrupa Birliği nin 27 üyesi arasında makina halısı ihracatımızın en fazla yapıldığı ülke Almanya olmuştur. Anılan dönemde Almanya ya yapılan ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,5 oranında artmış ve 50 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Almanya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 5 olarak hesaplanmaktadır Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % ALMANYA ,5 5,0 İNGİLTERE ,1 2,6 BELÇİKA ,5 1,6 POLONYA ,7 1,4 ROMANYA ,4 1,2 İTALYA ,9 1,0 FRANSA ,4 1,0 İSVEÇ ,9 0,6 BULGARİSTAN ,8 0,3 İSPANYA ,4 0,3 YUNANİSTAN ,8 0,3 AVUSTURYA ,5 0,3 ÇEK CUMHURİYETİ ,2 0,3 MACARİSTAN ,0 0,3 FİNLANDİYA ,6 0,2 DİĞER AB ÜLKELERİ ,5 0,8 AB (27) Toplamı ,7 17,2 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi AB (27) Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız İngiltere, AB ülkeleri içerisinde en fazla ihracat yapılan ikinci ülke olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2013 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 2,1 oranında artmış ve 26,1 milyon dolar olmuştur. İngiltere nin makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,6 olarak hesaplanmaktadır. İngiltere yi ülkemizin makina halısı ihracatında % 2,6 lık paya sahip Belçika takip etmektedir Ocak Haziran döneminde bu ülkeye yapılan ihracat bir önceki yıla göre % 22,5 oranında artmış ve 15,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Polonya, 2013 yılının ilk altı ayında AB ülkeleri arasında en büyük dördüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yapılan ihracat Ocak Haziran Pay % 33

34 2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 5,7 oranında azalmış ve 14,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Romanya, İtalya ve Fransa ilk dört büyük pazarı takip eden ülkelerdir nin Ocak Haziran döneminde Romanya ya yönelik makina halısı ihracatımız % 1,4 oranında azalırken, İtalya ya yönelik makina halısı ihracatımız % 33,9, Fransa ya yönelik makine halısı ihracatımız ise % 105,4 oranında artmıştır. Anılan dönemde Romanya ya 11,8, İtalya ya 10,2, Fransa ya ise 9,6 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Romanya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 1,2 olarak hesaplanmaktayken İtalya ve Fransa nın payları % 1 olarak gerçekleşmiştir. Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Aşağıda yer alan tabloda ülkeler detayında makina halısı ihracatımızın izlenebildiği Amerika ülkelerine 2013 ün Ocak Haziran döneminde yapılan makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 15,5 oranında artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 10,7 olarak gerçekleşmiştir. Amerika ülkeleri arasında en yüksek paya sahip ülke 91,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisinde % 9,2 olarak hesaplanan payı ile A.B.D. dir. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2013 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 18,6 oranında artmıştır. Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % ABD ,6 9,2 KANADA ,3 0,7 ŞİLİ ,9 0,4 BREZİLYA ,7 0,3 MEKSİKA ,2 0,0 KOLOMBİYA ,4 0,0 Amerika Ülkeleri Toplamı ,5 10,7 Pay % Makina Halısı İhracatı Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi ,5 100,0 Kanada, Amerika ülkeleri arasında en fazla makina halısı ihracatı yaptığımız ikinci büyük pazardır. Bu ülkeye 2013 yılının ilk altı ayında 6,6 milyon dolarlık ihracat yapılmış ve Kanada nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 0,7 olarak 34

35 hesaplanmıştır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 5,3 oranında azalmıştır. Amerika ülkeleri arasında Şili % 27,9 oranında ihracat artışının kaydedildiği bir diğer ülkedir. Bu ülkeye yönelik makine halısı ihracatı 2013 yılının ilk yarısının sonunda 3,5 milyon dolara çıkmış durumdadır. Öte yandan aynı dönemde Brezilya (%12,7), Meksika (% 7,2) ve Kolombiya (% 36,4) makina halısı ihracatımızın 2013 Ocak Haziran döneminde bir yıl öncesine kıyasla azaldığı diğer pazarlarımızdır. Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız Türk Cumhuriyetlerine 2013 yılının ilk altı ayı sonunda makina halısı ihracatımız 2012 nin aynı dönemine kıyasla % 21,1 oranında artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı içerisindeki payları % 7,2 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeler arasında en büyük makina halısı ihracat pazarımız, ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 31,9 oranında artarak 16 milyon dolara yükseldiği Tacikistan olmuştur. Tacikistan ın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,6 olarak gerçekleşmiştir. Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % TACİKİSTAN ,9 1,6 TÜRKMENİSTAN ,8 1,6 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN ,1 1,5 KIRGIZİSTAN ,2 1,2 KAZAKİSTAN ,7 1,2 ÖZBEKİSTAN ,5 0,1 Türk Cumhuriyetleri Toplamı ,1 7,2 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Türkmenistan 15,7 milyon dolarlık ihracat değeri ve yine % 1,6 lık pay ile bu ülkeler arasındaki en büyük ikinci makina halısı ihracat pazarımız olurken Azerbaycan % 1,5, Kırgızistan ve Kazakistan ise % 1,2 lik payları ile bu ülkeyi takip etmektedirler yılının ilk altı ayında Azerbaycan a 14,9, Kırgızistan ve Kazakistan a ise 12 milyon doların üzerinde makina halısı ihracatı yapılmıştır. Pay % 35

36 Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Asya ve Okyanusya ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun makina halısı ihracatımız içerisindeki payı 2013 yılının ilk altı ayı sonunda % 6,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeler arasında en büyük makina halısı ihracat pazarımız, 22,3 milyon dolarlık ihracatın kaydedildiği Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2013 yılının ilk altı ayında 2012 yılının aynı dönemine kıyasla % 31,2 oranında artmış ve Çin Halk Cumhuriyeti nin toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,2 ye yükselmiştir. Malezya, Asya ve Okyanusya ülkeleri içerisinde 11,7 milyon dolarlık ihracat ve % 1,2 lik pay ile ikinci sırada yer almaktadır. Malezya ya yönelik makina halısı ihracatımız anılan dönemde % 27,8 oranında artmıştır. Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % ÇİN HALK CUMHURİYETİ ,2 2,2 MALEZYA ,8 1,2 AFGANİSTAN ,0 0,8 AVUSTRALYA ,9 0,7 PAKISTAN ,3 0,5 ENDONEZYA ,3 0,4 HINDISTAN ,6 0,4 Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı ,3 6,9 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Asya ve Okyanusya ülkeleri arasında makina halısı ihracatımızın gerilediği tek ülke Afganistan olmuştur yılının ilk altı ayında % 33 oranında gerileme yaşanan Afganistan a 8,3 milyon dolarlık makine halısı ihraç edilmiş ve böylece Afganistan ın toplam halı ticaretimiz içerisindeki payı % 0,8 olmuştur. Eski Doğu Bloğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Makina halısı ihracat pazarlarımız arasında önemli bir diğer grup Eski Doğu Bloğu ülkeleridir. Bu ülkeler içerisinde 2013 Ocak Haziran döneminde en büyük ihracat pazarımız ise 26,4 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,6 lık pay ile Rusya Federasyonu olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2013 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artmıştır. Pay % 36

37 Ukrayna, Rusya Federasyonu nun ardından bu ülke grubu içerisindeki en büyük ikinci ihracat pazarımızdır Ocak Haziran döneminde bu ülkeye 15,6 milyon dolarlık ihracat yapılmışken, ihracat % 6,8 oranında artmış ve Ukrayna nın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,6 olmuştur. Eski Doğu Bloku Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % RUSYA FEDERASYONU ,1 2,6 UKRAYNA ,8 1,6 KOSOVA ,1 0,4 BOSNA-HERSEK ,4 0,4 GÜRCİSTAN ,6 0,2 SIRBİSTAN ,5 0,2 MAKEDONYA ,2 0,2 Eski Doğu Bloku Toplamı ,4 5,8 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Pay % Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Avrupa ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 0,4 gibi son derece sınırlı bir seviyededir. Norveç, 2,2 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,2 lik payıyla bu ülkeler arasındaki en büyük makina halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 19 oranında artmıştır. Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2012 Ocak - Haziran 1000 $ 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Değişim % NORVEÇ ,0 0,2 İSVİÇRE ,9 0,1 KKTC ,8 0,1 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı ,6 0,4 Makina Halısı İhracatı Toplamı ,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Aynı dönemde İsviçre ye 979 bin dolarlık makina halısı ihracatı yapılmışken, KKTC ye ise 772 bin dolarlık ihracat yapılmıştır. Pay % 37

38 El Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirilmesi Ülkemizin toplam halı ihracatının % 6 sını oluşturan el halısı ihracatının yılın ilk yarısı itibariyle % 43,7 lik bölümü 27 AB ülkesine yapılmıştır Haziran ayı sonu itibariyle AB ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 2,3 oranında azalmış ve 27,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye El Halısı İhracat Kaydı 1000 $ 2012 Ocak - Haziran 1000$ 2013 Ocak - Haziran 1000$ DEĞİŞİM % PAY % AB Ülkeleri (27) Toplamı ,3 43,7 Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) ,1 24, ,4 20,2 Serbest Bölgeler Toplamı ,2 3,1 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) ,5 2,8 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) ,5 2,5 Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) ,2 1,5 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) ,5 1,2 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) ,3 1,0 Toplam El Halısı İhracatı ,5 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Asya ve Okyanusya Ülkelerinin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 24 olarak hesaplanmaktayken, bu ülkelere yönelik el halısı ihracatı 2012 yılının ilk altı ayına göre % 35,1 oranında artmış ve 15,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 38

39 Anılan dönemde Amerika Ülkelerine yapılan el halısı ihracatı 2012 Ocak Haziran dönemine oranla % 1,4 oranında azalmış ve 12,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Amerika Ülkelerinin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payları % 20,2 olarak kaydedilmektedir yılının ilk altı ayında ülkemizin el halısı ihracatı içerisinde Serbest Bölgelerin payı % 3,1, Diğer Avrupa ülkelerinin payı % 2,8, Ortadoğu ülkelerinin payı % 2,5, Türk Cumhuriyetleri nin payı % 1,5, Eski Doğu Bloğu ülkelerinin payı % 1,2 ve son olarak Afrika ülkelerinin payı % 1 olarak gerçekleşmiştir. Türk Cumhuriyetlerine yönelik ihracatımız % 801,2, Eski Doğu Bloku Ülkelerine yönelik ihracat % 192,5 gibi son derece yüksek oranlarda artmışken, Serbest Bölgelere yönelik ihracat % 74,2, Diğer Avrupa ülkelerine yönelik ihracat % 33,5, Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracat ise % 50,5 oranında azalmıştır. El Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Ülkemizin el halısı ihracatı incelendiğinde ilk 10 ülkeye ülkeye yapılan ihracatın toplam el halısı ihracatımızın % 80,5 ini, ilk 20 ülkeye yapılan ihracatın ise toplam el halısı ihracatımızın % 91,7 sini oluşturduğu anlaşılmaktadır. El Halısı İhracatımızda İlk 5 Ülke Japonya, 2013 yılının ilk yarısı itibariyle en büyük el halısı ihracat pazarımız olarak konumlanmaktadır. Bu ülkeye Ocak Haziran 2013 döneminde 13,9 milyon dolarlık ihracat yapılmışken kaydedilen ihracat artış oranı % 37,7, Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 21,9 olarak gerçekleşmiştir. En Çok El Halısı İhracatı Yapılan İlk 5 Ülke 2012 OCAK - HAZİRAN 2013 OCAK - HAZİRAN Birim: $ JAPONYA ABD ÇEK MACARİSTAN ALMANYA CUMHURİYETİ 2012 OCAK - HAZİRAN OCAK - HAZİRAN

40 Aynı dönemde ABD ye yönelik ihracat % 4,4 azalarak 11,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. ABD nin payı % 17,9 olarak hesaplanmaktadır yılının Ocak Haziran döneminde Macaristan 6,4 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 10,1 lik payı ile el halısı ihraç edilen ülkeler arasında en çok dikkat çekeni olmuştur. Zira bir önceki yılın aynı döneminde bu ülkeye yapılan el halısı ihracatı sadece 11 bin dolar olarak kaydedilmişti. EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - HAZİRAN Toplam El Halısı İhracatı: 63,5 Milyon $ JAPONYA 22% DİĞER ÜLKELER 32% ABD 18% ALMANYA 4% MACARİSTAN 10% ÇEK CUMHURİYETİ 14% Macaristan ı % 3,8 lik pay ile Almanya takip etmektedir yılının ilk altı ayına kıyasla el halısı ihracatımızın % 8 arttığı Almanya ya 2013 yılının ilk yarısında 2,4 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. El Halısı İhracatımızda İkinci 5 Ülke Daha önceki yıllarda el halısı ihracatımızda çok daha önemli bir yer tutan Serbest Bölgelerin payları zaman içinde ciddi biçimde azalmıştır. En önemli Serbest Bölgelerden bir tanesi olan AHL Serbest Bölge ye yönelik el halısı ihracatı 2013 yılının Ocak Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 74,1 oranında azalmış ve 2 milyon dolara gerilemiştir. 40

41 En Çok El Halısı İhracatı Yapılan İkİNCİ 5 Ülke 2012 OCAK - HAZİRAN 2013 OCAK - HAZİRAN Birim: $ AHL SERBEST İTALYA İSVİÇRE İSVEÇ HOLLANDA BÖLGE 2012 OCAK - HAZİRAN OCAK - HAZİRAN İtalya 1,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,8 lik pay ile Türkiye nin en büyük yedinci el halısı ihracat pazarıdır. Bu ülkeye yönelik ihracat 2013 yılının ilk yarısında 2012 yılının ilk yarısına kıyasla % 3,5 oranında azalmıştır. İhracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine oranla azaldığı bir diğer ülke İsviçre olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracat Ocak Haziran 2013 döneminde bir önceki yılın ilk yarısına kıyasla % 28,5 oranında azalmış ve 1,4 milyon dolara gerilemiştir. İsveç e yönelik ihracatın % 7,3 oranında arttığı bu dönemde Hollanda ya yapılan el halısı ihracatı % 30,4 oranında artarak 1,3 milyon dolara kadar yükselmiştir. Rapor: Çağrı ÖZTÜRK Ekonomi Bölümü: Ahmet ŞİŞMAN İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi Aksi belirtilmediği sürece raporda kullanılan tabloların kaynağı İhracatçı Birlikleri kayıt rakamlarıdır. İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 41

42 EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI 42

43 43

44 44

45 45