Âlem-i Net te İlâhiyât

Transkript

1 Âlem-i Net te İlâhiyât 1

2 SUNUŞ E-ilahiyat olarak, interaktif ortamdaki en kapsamlı İslamî kütüphane olan el- Mektebetü ş Şâmile nin Türkçe Kullanma Kılavuzunu istifadenize sunmanın mutluluğunu yaşıyor, öncü bir hayra daha hizmet etme lutfunu bizlere bahşettiği için Cenab-ı Allah a hamd ediyoruz. Programla ilgili soru, sorun, katkı ve değerlendirmeleriniz için ilgili forum sayfamızı kullanabilirsiniz. Çalışmayı Hazırlayan: İbrahim GÖKÇE Dokuz Eylül İlahiyat/2000 Dağıtımı Yapan: E-ilahiyat.Com 2

3 İÇİNDEKİLER 5 (الشاشة الري یسة) ANA MENÜ 11 (شاشة الخیارات) TERCİHLER MENÜSÜ 14 (استيراد ملفات) DOSYA AKTARIM MENÜSÜ 19 (عرض القرآن الكريم وتفسيره GÖSTERME( KURAN VE TEFSİRİNİ 20 (شاشة اختیار كتاب) MENÜSÜ KİTAP SEÇİM 22 (عرض الكتاب) SUNMA KİTABI GÖSTERME-KULLANIMA 23 (بطاقة الكتاب) FİŞİ KİTAP BİLGİ 24 (العلامات المرجعیة İŞARETLERİ( GERİ DÖNÜŞ 25 (شرح المتون) MENÜSÜ HADİS ŞERHLERİ 25 (البحث في القرآن الكريم MENÜSÜ( KURANDA ARAMA 27 (شاشة خیارات البحث) MENÜSÜ ARAMA SEÇENEKLERİ 28 (شاشة البحث في التراجم) ARAMA HADİS RAVİLERİNDE 31 (شاشة نتاي ج البحث) MENÜSÜ ARAMA SONUÇLARI ARAMA NETİCELERİNİN KAYDI VE NETİCELERE MÜRACAAT ETME (حفظ نتاي ج البحث واسترجاعها) (غرفة التحكم) PANELİ KONTROL 41 (شاشة تصدیر الكتب) MENÜSÜ ŞAMİLEDEN KİTAP ÇIKARTMA 45 (شاشة المو لفين) MENÜSÜ MÜELLİFLER 47 (ربط متن بشرحه BAĞLAMA( METNİ ŞERHİNE 3

4 (المكتبة الشاملة) KÜTÜPHANESİ ŞAMİLE Bu kütüphanenin hedefi internetteki bedava olan kitapları sırf bir araya getirmek değildir. Daha önemlisi ilim talebesine kitapları düzenleyebileceği şahsi bir kütüphane oluşturmaktır. Şamile kütüphanesi bedavadır. adresinden bedava alınabilir. Ehli sünnet vel-cemaat e muhalif yayınlar için kullanılması caiz değildir. Bu ilim talebesinin alanını daraltmak değildir. Aksine basiretli ilim talebesine bidat ehlinin kitaplarını onlara reddiye yapılsın diye Şamile ye koymasında bir sakınca yoktur. Ama bu kitapları yaymak caiz değildir. Bu kütüphaneyi cd lerde, toplantı ve internette yayımlamak caizdir. Yeni ve eski yayınları yukarıdaki adresten temin etmek mümkündür. Şahsi kütüphaneni word dosyalarını programa ekleyerek zenginleştirmen mümkündür. صید الفواي دومكتبة,مكتبة المشكاة World belgesiyle birçok kitap hazırlayanlar vardır. Mesela طریق الا سلام ومكتبة ملتقى أھل الحدیثومكتبة 4

5 (الشاشة الري یسة) MENÜ ANA Programla meşguliyette ilk karşılaşılacak olan bu menüdür. Düğme ve tabloları açıklamadan önce iki şeye dikkat çekmek gerekir: 1-Burada birçok düğme vardır ki bazıları sadece herhangi bir kitap açıkken çalışır yoksa tuş çalışmıyor sanılmasın. Mesela tam ekran gösterim كامل للكتاب) düğmesi (عرض ve başlıkları gösterme ve ve diğer düğmeler ancak bir kitap çalışırken (عرض / إخفاء الشجرة gizleme tuşu( çalışırlar. [یعمل على الكتاب النشط] Bu tuşların açıklandığı yazılarda şu yazı vardır (aktif durumdaki kitaplarda çalışır) Bu düğmelerin çoğu program menülerinin çoğunda çalışır. Mesela kitap gösterim عرض كتاب menüsünde açık olan kitap o andaki aktif kitaptır. Yukarıdaki bu düğmeyle bu kitabın bilgileri incelemek mümkündür. Veya bu kitabı yazı dosyası e-book olarak tuşuyla çıkartmak, bu kitapta düğmesiyle arama yapmak, غرفة التحكمtuşuyla kontrol panelini açmak mümkündür. Kitap ve müelliflerin açıklamaları hakkında herhangi bir araştırmanın neticelerini, kitabın tam bir bilgi fişini görebilmek mümkündür. Kullanılan menülerde, yukarıdaki tuşların hepsi kullanılabilir. 2- Menülerin çoğunda aktif kitap tek bir kitap olacaktır. Burada bazı menüler için açıklama gerekmektedir: Metni şerhine bağlama ربط متن بشرحه) menüsünde (شاشة faal olan kitap, açık olan o metindir. Çünkü üzerinde asıl olarak şerhiyle ilişkilendirilmeye çalışılan odur. Şerh gösterim استعراض الشروح) menüsünde (شاشة ise faal olan eser o şerhtir. Çünkü sonraki sayfada mesela şerhin kalan bir parçası varsa o sayfanın sonrasını ve öncesini incelemek mümkün olmaktadır. Teracim تحریر التراجم) düzenleme (شاشة menüsünde aktif olan eser biyografisi incelenen eserlerdir. 5

6 Düğmelerin açıklanması: Kitap اختیار كتاب) seçimini (شاشة açar (aktif kitapta çalışır) ayrı bir pencerede o andaki kitabı büyüterek açar. لعرض / إخفاء gizlemede( (aktif kitapta çalışır)kitap başlıklarını gösterme ve veya (شاشة العرض الري یسة) menüsünde kullanılır. Ana gösterim (العناوین kitap düzenleme تحریر الكتاب) menülerinde (شاشة çalışır. لعرض / إخفاء gizlenmesinde( (aktif kitapta çalışır)taliklerin gösterim ve veya kitap (شاشة العرض الري یسة) menüsünde kullanılır. Ana gösterim (التعلیق düzenleme تحریر الكتاب) menülerinde (شاشة çalışır. Eğer bu seçenek içerik penceresini kapatmakta kullanılırsa yeni bir değişikliğe kadar bütün kitaplar bu şekilde açılır. (aktif kitapta çalışır) açık sayfada arama yapar. Kutucuğa bir şey yazıp bitişikteki düğmeye basılır ya da Enter e basılır. *Bu arama bütün menülerdeki metinlerde geçerlidir ve neticeleri renkli verir (تحریر كتاب) redaksiyon-düzenleme veya kitap (شاشة عرض) menüsü *Eğer gösterim bölümü açıksa hem metin hem de talikte arama yapılabilir. *Eğer kontrol التحكم) paneli (غرفة açıksa, kitabın bilgi fişinde, kitap malumatında, kitapta arama yapılabilir. Kuranda ve açık olan kitapta arama yapar. Eğer açık bir kitap yoksa sadece kuranda arama menüsü açılır. Genel arama العامةشاشة البحث) menüsü ): Açık penceredeki kitabı isteğe bağlı arar. Genel olarak seçilen kitaplarda arama yapar. (aktif kitapta çalışır) sayfaların değiştirilmesini sağlar. En son yapılan arama neticelerini gösterir. Kaydedilen arama sonuçları البحث المحفوظة) menüsünden (نتاي ج istenilen bir sonucu seçmeye yarar. Kuran ve karşılaştırmalı tefsirleri menüsünü açar. (aktif kitapta çalışır) hadis veya metinden bir bölüm şerh ile bağlantılıysa bu tuşla şerh menüsü açılır. açar. Teracim(biyografilerde) arama menüsünü açar. Şamileye dosya aktarım yapacak aktarım الملفات) menüsünü (استيراد açar. (الكتاب شاشة تحریر) menüsünü (aktif kitapta çalışır) açık kitapta redaksiyon kontrol التحكم) panelini (غرفة açar. Açık bir kitap varsa kontrol paneli bu kitabı düzenlemeye imkan verecek şekilde açılır. Müellifler ile ilgili المو لفين) menüyü (شاشة açar. Müellifi olan açık bir kitap varsa müellifler menüsü bu müellifle ilgili düzenleme yapılacak ve onun kitapları arasından bu kitabı verecek şekilde açılır. (aktif kitapta çalışır)işaretlenmiş metni kitabın ismi, sayfa ve bölüm numarasıyla kopyalar. *Burada işaretlenmiş bir metin yoksa bütün metni kopyalar. *Kuran menüsünde işaretlenmiş ayetleri kopyalar ve surenin ismini, ayet numarasını da ekler. 6

7 *Eğer sadece metin ya da ayet metni kopyalanacaksa farenin sağ tuşuna basılır ya da ctrl-c tuşlarına basılır. (aktif kitapta çalışır) açık kitaptaki açık olan konuyu tescil etmek için kullanılan geri dönüş menüsünü açar. Mesela istenilen anda geri dönmeyi sağlayan işaret gibi. (bir işaret seçildiğinde hangi konuya dönmek istenirse o konu için seçilir ona tıklandığında o yer açılır.) Kitap çıkarma الكتب) menüsü (تصدیر aktif durumdaki kitabı, çıkarma غرفة panelinde( seçenekleri ile birlikte açılan bu menüyle, bir dizine çıkartır. Kontrol seçilmiştir. iken bazı kitaplar seçildiğinde bu kitapların hepsi çıkartılmak için (التحكم (aktif kitapta çalışır)kitabın bilgi الكتاب) fişini (بطاقة göstermekte kullanılır. program seçeneklerini düzenleme البرنامج) menüsünü (خیارات gösterir. Program hakkında menüsünü gösterir. Dosya tablolarının açıklanması: birçok tablonun görevi anlaşılır derecede açıktır. Birçoğu yukarıda açıklanan görevlerin tekrarıdır. : [قاي مة : ملف] tablosu Dosya (اختیار كتاب) seçme Kitap (عرض كتاب) gösterme Kitabı (تحریر كتاب) Redaksiyon (بطاقة الكتاب) fişi Bilgi (علامات مرجعیة) işaretleri Geri dönme :(خروج) Çıkış Programı kapatır. :[قاي مة : بحث] tablosu Arama Kuran da Açık kitapta Metinlerde arama: ana arama menüsü için metinlerde tercihli arama yapılabilir. Kitap içerik başlıklarında arama: ana arama menüsü için. İçerikte tercihli arama yapılabilir. Talikatta arama: ana arama menüsü için. Taliklerde tercihli arama yapılabilir. Teracimde(biyografi) arama Kitap açıklama ve müelliflerde arama Kaydedilmiş arama sonuçlarını gösterme Son arama neticelerini gösterir : [قاي مة : شاشات خاصة] menü Özel Kuran ve tefsiri Hadis şerhleri 7

8 Müellifler menüsü Kontrol paneli (ربط متن بشرحه) bağlama Metni şerhe (تحریر تراجم كتاب) düzenleme Kitabın biyografisini [قاي مة : خدمات] panosu Hizmetler (استيراد ملفات) menüsü Dosya aktarım (تصدیر كتب) çıkartma Kitap Harekeleri التشكیل) silme (حذف kitap listelerinden ve teracimden karışıklığa sebep olan harekeleri silme. Bu hizmet kitap listelerindeki ve teracimlerdeki harekeleri kitap sayfalarında düzenlendiği halde kalmak kaydıyla siler. Kitap isim ve وأقسام الكتب) kısımları :(أسماء Eğer tefsirler-kuran ilimleri gibi alt başlıklar varsa bunların silinmesini sağlar. Kitabın içerik başlıkları şemasını عناوین الكتب) silme :(شجرة Aşağıdaki menü ortaya çıkar. Bu iptal tuşuyla istenilen anda işlemi durdurmak mümkündür Açık olan kitabın başlık şeması( شجرة عناوین الكتاب الحالي ):(aktif kitapta çalışır)aktif kitaptaki başlık şemasındaki harekeleri siler. Teracim التراجم) isimleri Aşağıdaki :(أسماء menü ortaya çıkar. İptal düğmesiyle silme işlemi durdurulabilir uyarısı çıkar. Access dosyalarının açılması ( قاعدة بیانات الكتاب (فتح : (aktif kitapta çalışır ) Bu bölüm Access97 ile çalışır. Access97 den daha üst sürüm varsa bu bölüm açılmayacaktır. İlk olarak kaidenin yolunu kopyala sonra kitabı kapat kaideyi aç start-run (başlat-çalıştıra yolu yapıştır) نسخ مسار قاعدة بیانات kopyalama( Kitabın Accessle açılan bilgi yolunu Şamile programındaki kitaplar tafsilatlı Access dosyalarından oluşmaktadır. Sabit :(الكتاب diskteki kitap bilgi dosyalarının ulaşım yolunu bu tablodan hafızaya kopyalamak mümkündür. Access uzantılarının yolunu مسار قواعد البیانات) değiştirme :(تغیير Access uzantılarını başka bir dosyaya değiştirmek mümkündür. Fakat موافق düğmesi files dosyasını içeren bir yol seçilmedikçe aktif olması tamamlanmayacaktır. Ve bu içinde main, mdb, specia, mab dosyaları olan files dosyası olmalıdır. Program her hangi bir sebepten Access uzantılarını kaybettiğinde Access uzantı yolunun belirtilmesini ister. Yine موافق düğmesi aktivitesini files dosyasını içeren bir yol seçilmedikçe gerçekleştiremez ve bu içinde main, mdb, special, mdb dosyaları olan files dosyası olmalıdır. 8

9 Dosya ve Access dosyaları hakkında önemli bir uyarı: Şamile programı bütün Access dosyalarını ve ek dosyaları Books klasörüne fihristlerin hepsini indices klasörüne diğer dosyaları Files klasörüne koyar. Bunların yanına da setup.exe dosyasını koyar ki şamile kurulumunu bu exe dosyası yapar ve şamilenin çalışmasına lazım olan şeyleri de koyar. Her hangi bir bilgisayara şamilenin kurulumunu bu exe dosyası gerçekleştirir. Bu durumda şamile programının ana klasöründe bu dosyaların olması gerekir. Bu açıklanan ana klasör bu durumda bütün şamile programını içerir. Ana klasör c sürücüsünden başka bir sürücüde olunca (şüphesiz en iyisi de c den başka sürücü de olmasıdır) Allah ın izniyle bilgisayarın formatlanmasını gerektirecek bir durumda ana klasör güvencede olur. Çünkü bütün kitaplar, fihristler, ilaveler, arşivler buradadır. Eğer bu klasör cd veya DvD ye kopyalanırsa bütün program korunmuş olur. Formattan sonra setup.exe dosyası çalıştırılır. Kompleks(bir bütün) olmada şamile programı formattan önceki gibi çalışır. Tabii ana klasör c sürücüsünden başka bir sürücüde bulunursa sadece setup exe çalıştırılmakla şamile yeniden kurulur. Programın temel ayarlarını değiştirme: Bilgisayarda programın temel ayarlarının düzenlenmesi mümkündür. Düzenlenen ayarların iptal edilmesi: Temel ayarlar değiştirildikten sonra geri getirmek için kullanılır. Sıkıştırılmamış kitapların hepsini sıkıştırma: Aşağıdaki menü çıkar. Bu işaretle de bu uygulama durdurulabilir Fihristi olmayan bütün kitapların fihristini tamamlama: Şamilede eğer fihrist çalışması yapılmamışsa arama işi gerçekten ağır ilerleyecektir. Bu seçenek seçildiğinde aşağıdaki tablo çıkacaktır: 9

10 tercihini "عدم فهرسة الكتب التي اخترت إخفاءها من شاشة البحث " seçmemek daha iyidir. صیانة وفحص جمیع الكتب وقواعد korunması( Kitapların kontrol edilmesi ve Bu koruma işlemi fasılalarla periyodik aralıklarla olursa iyi olur. Bu seçenek :(البیانات şunları gerçekleştirir: 1-Kaybolmuş dosyaları arama: Mesela herhangi bir sebeple bir kitabın ismi kitap isimleri bölümünden silinmişse ama kitap dosyası ana klasörde mevcutsa veya arşivde mevcutsa bu dosya cihazda gözükmeyecek ve kendisinden faydalanılamayacaktır. İşte bu koruma ameliyesi böyle dosyaları arayacak ve kullanıma geri getirecektir. Ve bunları kurtarılan مستنقذة) dosyalar (ملفات klasörüne koyacaktır. 2-Kitaplar ve fihristler klasöründen kitap olmayan yabancı uygulamaları silme ve düzenleme. 3-Kitap fihristlerini kontrol etme: Şamile programının kullandığı Access dosyasında fihristi olmasına rağmen fihristsiz gözüken kitapların bu fihristini şamile siler. Çünkü bu fihrist kullanılamayacaktır. 4-Bütün kitapları kontrol etme: Access dosyaları kaybolmuş olan veya sayfa içermeyen boş kitaplar ya da ismi tabloda var olmasına rağmen kendi yok olan kitapları program sayfaları boşalmış veya kaybolmuş kitaplar فارغة أو معطوبة) klasörüne (كتب sayfa eklemek ya da silmek için koyacaktır. 5-Sıkıştırma ve Access ana dosyalarını (special. mdb, main. mdb) koruma: Bu ismi geçen dosyalar (Access uzantıları)gerçekten önemlidir ve bunların programın içerisinden sıkıştırılıp korunması ancak bu ameliye ile gerçekleşir. Not:1-4.maddeleri nadir karşılaşılacak şeylerdendir. Fakat ihtiyaten bu koruma seçeneklerini tamamlamak gerekir. Çünkü böyle yapmak şamile programını garanti altına alacaktır. Program seçenekleri: (قاي مة : نوافذ tablosu( Pencereler (أفقیا.. رأسیا düzenleme:yatay-dikey( Birden fazla şekilde açık olan pencereyi Yardım seçenekleri: (شرح البرنامج) açıklamaları Program (حول البرنامج) hakkında Program Kısa yol tuşları: F1: yardım dosyası (غرفة التحكم) paneli :F2 kontrol F3: genel arama F4: kuranda ya da açık kitapta arama F5: diğer sayfaya geçme F6: önceki sayfaya geçme شاشة kullanılır- F7: düzenlenmiş başlığı asıl başlık yapma(sadece kitap düzenleme de (تحریر كتاب شاشة kullanılır- F8: (sadece kitap düzenleme de (تحریر كتاب شاشة kullanılır- F9: münasip başlık yapma(sadece kitap düzenleme de (تحریر كتاب (شاشة اختیار كتاب) seçimi :F10 kitap 10

11 (شاشة الخیارات) MENÜSÜ TERCİHLER Bu Menünün Amacı: Bu menü şamiledeki yazıların fontlarını, yazıların bulunduğu zeminlerin arka fon renklerini, işlemlerin başlayış ve bitişini bildiren bildirim seslerini vb. tercihleri düzenlemek için kullanılır. Menüye Ulaşma: Bu tuşa basarak menü açılabilir. Hizmetler program seçenekleri خیارات البرنامج) (خدمات sütunundan ulaşılabilir. Resimdeki kırmızı ile işaretli seçenek şamiledeki kitapların yazı puntolarının ve fontlarının ayarlanmasında kullanılır. Bu seçenek şamiledeki menülerin mesela kitap gösterim menüsü, arama seçenekleri gibi menülerin yazı punto ve fontlarının ayarlanmasında kullanılır. 11

12 Kitap isimlerinin ve kitap konu başlıklarının yazı puntolarında ayrıca fontlarında düzenlemede kullanılır. punto ve fontlarında düzenlemede kullanılır. Kitap bilgi fişinin yazı dağılımı şöyledir: Numaralara göre görev 12

13 1- Kitaplardaki metinlerin yazı renginin seçilmesi 2- Kitaplardaki metinlerin yazılarının zemin(arka fon) rengini ayarlama 3- Taliklerin yazı rengini ayarlama 4- Taliklerin zemin(arka fon) rengini ayarlama 5- Aranan kelimenin bulunduktan sonra metin içinde hangi renk olacağını belirleme 6- Kuranın, tefsiriyle birlikte açıldığında ayetlerin yazı renginin seçimi 7- Kitapların metinlerindeki konu başlıklarının renk seçimi 8- Kitap düzenleme menüsünde كتاب) (تحریر yazılarının zemin(arka fon) rengini ayarlama Kırmızı ile işaretli olan seçenek kitapların talikleri varsa bunların düzenlemesini sağlar. Mesela talik varsa göster, taliki sürekli göster, hiçbir zaman gösterme gibi seçenekleri kullanma imkânı verir. مراقبة الحافظة Mavi ile işaretli olan seçenek kitap düzenleme menüsündeki tercihiyle alakalıdır. Bir metni kopyalayıp yeni bir kitap ya da sayfa oluşturmak için kitap düzenleme menüsünde boş bir sayfaya yapıştırınca bütün kopyayı bir sayfaya sığdırma veya diğer sayfalara taksim etme seçenekleri kullanılır. Bir sayfaya kopyayı yapıştırma seçilirse bütün kopyalanan metin tek bir sayfa olacaktır. İstenirse taksim seçeneği ile otomatik olarak kopyalanan metin sayfalara bölünecektir. Yeşil ile işaretli olan seçenek bu kopyayı yapıştırma işlemi bitince uyarı sesi verilip verilmemesi ile ilgilidir. Sarı ile işaretli olan seçenek ise arama sonuçlarının üzerine tek tıklandığında mı o sonucu pencere açsın yoksa çift tıklandığın da mı? Bununla ilgili tercihleri içerir. Birinci kutucuk tek ikincisi ise çift tıklama tercihidir. 13

14 Buradaki renklerin sırası ile açıklanması: Kırmızı renkle işaretli olan seçenek, ana menü açıkken mescid-i nebevi resmi üzerine bir kere tıklandığında birinci kutu işaretli ise kitap gösterim menüsünün çıkmasını, ikinci kutu işaretli ise arama menüsünün açılmasını sağlar. Mavi renkle işaretli olan seçenek, metinlerin sayfalara bölünmesinde harf sayını belirlemeye yarar. Mesela resimde her sayfada en fazla 1600 harf olması seçilmiştir. Yeşil renkle işaretli olan seçenek, web sayfası şeklindeki kitapları şamileye aktarırken sayfa isimlerinin konu başlıklarına göre düzenlenmesini sağlar. Bu seçenek işaretlenmezse dosya adına göre düzenlenir. Sarı renkle işaretli olan seçenek, kitap düzenleme menüsünde metin ve taliklerde yapılan değişiklikleri otomatik olarak kaydetmek için işaretlenir. Siyah renkle işaretli olan seçenek, kitap düzenleme menüsünde sayfayı veya konu başlığını silme esnasında çıkan uyarı yazısının gösterilmesi ya da kaldırılmasını düzenler. Turuncu renkle işaretli olan seçenek, kontrol panelinde kitap isminin yanında müellifinin vefat tarihinin gösterilmesini sağlar. (استيراد ملفات) MENÜSÜ DOSYA AKTARIM Menünün Amacı: Bu menü metin dosyalarını almaya ve Access dosyalarına aktarmayı mümkün kılar. Genel bir ifadeyle: bu menü metin dosyalarını almaya Microsoft Word uygulamalarına dayanır. Bu yüzden word de açılan her dosyayı almak mümkündür. Metin dosyaları:txt, rtf, wri Word dosyaları: doc, dot Web sayfaları: htm, html, shtml, php, asp ve diğerleri 14

15 Word dosyasının açamadığı dosyalar ise, düzgün bir şekilde alınması mümkün olamaz. Bu sebeple Word programının kapatılması gerekir. Dosya alım esnasında herhangi bir Word dosyasının açık olmamasına da dikkat etmek gerekir. Bu program şamileden neşet eden e-book(elektronik kitap) da almaya yarar. Bu da özel e- book programıyla gerçekleşir. Bu durumda Microsoft Word gerekmez. Bu bölüme ulaşma: خدمات... menüsünden( Hizmetler dosya aktarım ) استيراد ملفات Ana الري یسیة) menüden (الشاشة bu tuşa basarak Menü Resmi: Ekrandaki düğmelerin açıklanması: Ekranın üstündeki bölüm Windows Explorer e benzemektedir. Buradan bilgisayardaki dosya ve eserleri seçebilirsin. Bu düğmelerin ilki bir üst bölüme, ikincisi dosyalarım klasörüne, üçüncüsü Bilgisayarıma, dördüncüsü masa üstüne ulaştırır. Dosya ve klasörler direkt olarak sol taraftaki klasörler sütunundan alınabileceği gibi sağ taraftaki explorer e benzeyen pencereden de alınıp alt pencereye atılabilir. Böylece alım işlemi tamam olur. Yine Bilgisayarım dan dosyalar direkt olarak alınabilir. Bilgisayarın dosya arama bulma seçeneği de mesela, umre kelimesiyle başlayan dosyaları bulamak için kullanılabilir. Sonra arama sonuçları içinden dosyalar alınıp alt pencereye konulur. Winrar la sıkıştırılmış dosyaları da açmak mümkündür. Sonra winrar dan dosyalar alınıp alt pencereye atılır. Bir dosya alınıp alt pencereye atılınca o dosya ve klasörler uzantılarıyla, içerikleriyle programa alınmış olur. Dilenen dosyalar alt pencereye alınabilir. Alınması uygun olmayan dosyalar dahi alınabilir. Alınan, alt pencereye konulan dosyalardan ancak yukarıda ismi geçen dosyalar kullanılabilir. Bir klasörü aldıktan sonra sınırlarını tayin etmiş olduğun nevilere dahil olacaktır. 15

16 İstenilen dosya seçilip alındıktan sonra bu tuşlarla tertip etmek mümkündür. Bundan sonra düzenlenmesi yapılan kitabın alımı tamam olacaktır. Bu tuş ile penceredeki dosyayı silmek mümkündür. Bu tuş sadece pencereden dosyayı siler. Sabit diskten silmez. Bu tuşla bütün penceredekileri silmek mümkündür. Penceredeki herhangi bir dosyanın içeriğini öğrenmek istediğinde dosyanın üzerine çift tıkladığında dosyanın içeriği incelemen için açılacaktır. Bu düğme alınması tamamlanan kitabın bütün bilgilerine kendi istediğin bilgileri bilgi fişi olarak ekleme imkânı verir. Mesela Mişkat isimli eserden aldığın 100 tane Word belgesine الكتاب : مكتبة مشكاة ibaresini ekleyebilirsin. Bu kitabın bütün bilgi fişlerine eklenecektir. Her bölümdeki kitaba elle yazmak yerine böyle yapılabilir. Aynı şekilde bir müellifin birçok eserine bunu uygulayabilirsin. Bütün bilgi fişlerine müellifin ismini ekleyebilirsin. Örnekte olduğu gibi: Dosya aktarım seçeneklerini dilediğin gibi düzenlemen mümkündür. İlk olarak küçük dosyaların أولا) aktarımı :(الا صغر Çünkü Word programı bazen büyük dosyaları almakta zorlanabilir. Bazen kilitlenebilir ve penceredeki diğer dosyaları alamaz. Bu seçenek dosyaların tertibini dikkate almadan önce küçük dosyaları alır. Programı durdurma ihtimali olan büyük dosyaları sona bırakır. Başarılı bir şekilde alınan dosyalar pencereden hemen otomatik olarak yok olacaktır herhangi bir vakitte dosya aktarım işi olursa pencerede alımı tamamlanmayan dosyalar kalır. Ve tekrar dosya alım düğmesine basın açıklaması çıkar. Ve kalan dosyaların alımı başlar. (Bu seçenek doğal olarak Word ve e-book dosyalarda kullanılır. Diğer seçenekler sadece word da kullanılabilir.) İlave مرفقة) nüsha-kopya :(نسخة Alımı tamamlan dosyalardan bir nüshayı kitabın ilave dosyalar الكتاب) bölümünde (مرفقات saklamaya yarar. İlave dosyaları bilmek için kontrol التحكم) paneline (غرفة bakınız. Aktarımdan sonra dosya الملفات بعد استيرادها) silme :(حذف Dosyayı aldıktan sonra silmeye yarar. Dikkat bu seçenek dosyaları hard diskten siler. Fakat geri dönüşüme dosyayı gönderir. Asıl dosyalardan bir nüsha saklamak iyi olacaktır. Dosya kesin olarak alınıncaya kadar dosyayı silmemek iyi olur. Word de resim dosyaları içeren dosyalar alınamayacaktır. Çünkü bu program sadece yazıya yöneliktir. Resim özelliği mevcut değildir. Kitapların bazı dizinleri kaybolabilir. Bu sebeple genel bir tavsiye yapalım: Bir dosyayı silmeden güzelce yedekle. seçeneği kitap külliyatındaki asıl dosyanın korunmasını, istenilen نسخة في المرفقات anda da ona ulaşmayı temin eder. Dosya silme işleminde güvenli bir işlem için bu seçeneğin seçilmesi mümkündür. Şamile programı dosyayı aldıktan sonra dosya yedekleri 16

17 (المرفقات) bölümünde bir kopyasını saklar. Sonra asıl dosyayı siler. Geriye ise dosyanın kopyası, yedeklerde kalır. Ve ona istenilen vakit ulaşmak mümkündür. Sayfaları fasıllara الصفحات) ayırma :(فاصل Bu seçenek birçok yerde faydalıdır. Dosya aktarımında (alımda) asıl olan dosyanın otomatik olarak çeşitli sayfalara taksim edilmesidir. خیارات seçenekleri( Mesela her sayfaya 1000 harf gibi. Bu adedin sınırı program bölümünden ayarlanabilir. Tabi burada dikkat edilecek husus kelimenin ortadan (البرنامج bölünmemesi ve bölmenin yeni bir satıra taşmamasıdır. Bunların hepsi bu seçenekle otomatik olarak gerçekleşir. Sayfaların bölünme işleminin muayyen fasıllarda olması dosya alım esnasında istenebilir. Bu şu örnekle daha iyi anlaşılır: المسند الجامع isimli kitapta müellifler bütün hadisleri *** şeklinde 3 yıldızla bitirmişlerdir. Yapılması gereken bu yıldızların kopyalanıp kutucuğa yapıştırılması ve فاصل الصفحات seçeneğini kullanmak uygundur. Böylece bütün hadisler bir sayfada üç yıldızla bitmiş olacaktır. "الفتوى isimli eserde bütün fetvalar فتاوى اللجنة الداي مة: örnek Diğer bir الفتوى diye başlamaktadır. Sonra soru ve cevabı gelir. Yapılması gereken رقم "... olarak الصفحة التالیة cümlesini sayfa fasılası yapmak. Bunun için bu fasıl رقم seçilmeli. Böylece bütün fetvalar bir sayfada ve her الفتوى رقمsayfa şeklinde başlar. Eğer ayıraç önceki ya da sonraki seçeneklerine eklenmek istenmezse aksine bu ayıraç tamamen silinecekse önceki ya da sonraki seçeneklerine koymak mümkündür. Daha sonra dosya alındıktan sonra kitap düzenleme تحریر كتاب) menüsü (شاشة penceresi açılır. واستبدال في الكتاب كلهBurada seçeneğiniبحث kullanmak mümkündür. Arama hanesi işaretlenir ve الاستبدال kutusu boş bırakılır. Böylece bu işaret kitabın her yerinden silinir. Son mülahaza: Her sayfanın öncesine ayıraç koymak zorunlu bir şey değildir. Mesela muayyen bir ayıraç kullanmak mümkündür. Bu muayyen ayıraç sadece bab başlarına konabilir. Tabi bu durumda bab aralarındaki yazılar bir sayfaya konması zor olacak derece artacaktır. Bu durumda program otomatik bölümleme yapacaktır. Bir şartla ki, yanına ayıraç konan yazılar daima yeni sayfanın başında olacaktır. Her babın başlangıcı daima yeni sayfada olacaktır. Çünkü sayfanın öncesine ayıraç konulmuştur. Bu işlem otomatik bölümleme ile sayfa ayıracının arasını birleştirmedir. Program kullanıcının koyduğu ayıraca rast gelirse sayfaları ona göre böler. Eğer uzun bir yazıya denk gelir ve ayırıcı bulamazsa otomatik taksim yapar. :(ش عر) Şiir Bazen Word dosyasında sütun şeklinde şiir olabilir. Bu şiirin alımı hatalı olarak tamamlanabilir.(beytin başı sonuyla karışabilir.) Bu sütunun yanlardan hizalanmasının bir neticesidir. En iyi seçenek alımın حسب السیاق göre tamamlanmasıdır.(kastedilen (الافتراضي) asli sütunun sağından sol veya solundan, sağ yönünün hizalanmasıdır.) Bu ayarlarda mevcuttur. Alım işlemi düzgün bir şekilde gerçekleşmezse كما هو seçeneği denenmeli veya معكوس seçeneği denenmelidir. Hızlı (سریع) aktarım seçeneği: Çok kitap aktarımı için uygundur. Burada Word ün dipnotlarının(haşiyelerinin) alımı da düzgün bir şekilde gerçekleşir. Şöyle ki şamilede ki صلى- dipnotlar dipnot ayıracıyla her sayfanın altında gözükür. Aynı şekilde meşhur rumuzlar - gibi gözetilir. Mutad bir yazıya dönüştürülür. Fakat رضي االله عنھ,االله علیه وسلم Osmanlıca yazı düzgün şekilde gözükmez(hızlı seçeneğinde). Aksine bir harfi bile gözükmeyebilir. Ama önceki kitap aktarımında سریع) seçeneğinin seçilmediği aktarım )bütün Aga arabes ve Aga Arabesque Deskop hatlarının hepsi ve Osmanlıca yazı karakterleri de dikkate alınarak aktarım gerçekleşecektir. Bunların hepsi çok dikkatle yapılacaktır. Hatta dipnotta 17

18 Osmanlıca yazı karakteri olsa dahi düzgün bir şekilde aktarılacaktır. Yani normal bir yazı hattı ile Kuran yazısına çevrilecektir. Buna mukabil bu seçim uzun bir zaman alacaktır. Eğer dosya kesinlikle Osmanlıca karakter içermiyorsa birinci seçenek en hızlısı, kesin olarak Osmanlıca karakter olmadığı bilinmiyorsa ikinci seçenek(kutuyu işaretlememek) daha ihtiyatlıdır. Mülahaza: 1-Osmanlıcanın bütün şekilleri programda bulunmamaktadır. 2-Hızlı aktarımla kitap mecmuaları aktarılmak istendiğinde ve program muayyen bir kitap bulduğunda bu kitap Osmanlıca hat içeriyorsa başka bir aktarım şekline dönüştürülerek alımı gerçekleşir(yani normal hızda). Eğer kitabı program açamıyorsa herhangi bir yazı gözükmeyecektir. 3-Bunları hepsinden sonra, başka ihtimallerden dolayı Osmanlıca yazılı eserler düzgün bir şekilde alınamayabilir. Bu azda olsa olabilecek şeylerdendir. Bu seçenek belirlendikten sonra, kitap kısımlarından eserin eklenmesi istenilen bölümün düzenlemesi gelir. Son olarak da kitap alımının başlaması için tuşuna basılmalıdır. Alımın durdurulası için de tuşuna basılır. Fakat alım hemen durmaz. Aksine kitabın alımı yapılan bölümü tamamlanır. Sonra program kitabın diğer kısımlarını almadan durur. Diğer uyarılar: Bu bölüm bilindiği gibi yazı dosyalarının alımında Word programına ihtiyaç duymaktadır. Eğer bilgisayarda Word programı yoksa bok uzantılı e-book dosyalarının alımı dosya alım tuşuna basıldığında gerçekleşecektir. Fakat yazılı dosyalar ise alınamayacaktır ve işlem bittiğinde şu yazılar ekrana gelecektir: bazı alımı gerçekleşmeyen dosyalar kalmıştır Şamileye kitap aktarım için Access بقیت بعض الملفات لم یتم استيراده dosyasının (kitap bilgilerinin aktarımı esnasında bir şey çıkmaz) hard diskte olması cd de olmaması gerekir. Eğer cd de olursa alım esnasında başka işlem yapıldığında şu uyarı çıkar: Bunun manası şudur: program başka bir uygulamayı bitirinceye kadar cevap vermeyecektir. Bu durumda en iyi seçenek Retry tuşuna basmaktır. İşini bitirene kadar beklenir. switchto seçilirse bir şey elde etmek mümkün değildir. Dosya aktarımı sırasında çok vakit alacak başka uygulamaları çalıştırmamak gerekir. Çünkü Word aktarım işini yaparken ram kullanmaya ihtiyaç duyar. Yine yeterli alan C sürücüsünde bulunmalıdır. Dosya aktarımı başarısız olduğunda dosya daha küçük parçalara ayrılıp aktarıldıktan sonra ikinci kere kontrol التحكم) paneli (غرفة bu dosyaları bir mecmuaya eklemek mümkündür. Aktarım başlamadan bütün Word dosyalarını kapatmak ve Word ü aktarım sırasında meşgul etmemek gerekir. Word dosyasının kesin olarak dipnot, rumuz, Osmanlıca hat içermediği biliniyorsa boş bir kitap oluşturulup sonra bütün yazıları Word dosyasından hafızaya aktarıp bunları yeni kitaba tuşuna basarak yapıştırmak mümkündür. Mesela Word dosyasından bütün لصق وتقسیم 18

19 yazıların kopyası yapılsa (büyüklükleri 7mb) sonra bu hazırlanan şablona yapıştırılsa taksim tamam olur. Ve bu aktarımdan daha hızlıdır. Word ü olmayanlar içinde uygundur. (عرض القرآن الكريم وتفسيره) GÖSTERME KURAN VE TEFSİRİNİ Bu menünün amacı: Medine Mushaf sayfalarına uygun normal bir yazıyla düzenlenen Kuranı sunmaktır. Bu Kuranda sayfa rakamlarını değiştirmek sure ve ayet numaralarını değiştirmek mümkündür. Kuran da hızlı arama, kolay gösterim, sonuçları kopyalama Tefsir kitaplarından bir ayetin karşılaştırmalı tefsirini gösterme Bu menüye ulaşma: Ana menüdeki üstteki tuşlardan bu tuşa basarak شاشات خاصة... القرآن الكريم tefsirinden( Özel menü Kuran ve (وتفسيره مطبق علیه خدمة مقارنة açılırsa( NOT: Tefsir kitabını gösterirken bu menü bu menü tefsirin o bölümü üzerine otomatik olarak diğer tefsirlerle,(التفاسير karşılaştırma yapmak üzere açılacaktır. Mesela İbn Kesir tefsirinden Fatiha Suresinin 5. ayeti açalım. Sonra tuşuna basalım menü açılacaktır. Ve bu ayet otomatik olarak açılacak, İbn Kesir tefsiri de o pencerede açık bir şekilde olacaktır. Bu ayetin başka tefsirleri ile karşılaştırma yapılmak istendiğinde yukarıdaki tefsir ismine fare ile bir kere tıklamak yetecektir. Bu ayetin olduğu Mushaf sayfasının görülmek istenmesinde ise menünün aşağıdaki sayfa rakamı yanındaki Menü Resmi: tuşuna basmak yeterli olacaktır. Bu menünün çalışmasının açıklanması: Gösterim için sure ve ayetin seçimi Veya sayfa numarasının (Medine Kuranına göre) yazılıp intikal tuşuna basılması Açık ekrandaki ayetin tefsirini göstermek için tefsir bölümünden tefsir seçmek Bu tuşla tefsiri tam ekran gösterim olarak başlatmak mümkündür. 19

20 Ayetleri الا یات) gizleme :(إخفاء Bazen gösterilen ayetler çok fazla olur. Sayfaların dağınık olması tefsirleri incelemeyi güçleştirir. Ve bu bazen daha da artabilir ki Fi Zilali l- Kuran Tefsirinde durum böyledir. Bu durum da bu seçeneğin kullanılması iyi olacaktır. Böylece sayfaların üstünde bulunan ayetler olmadan direkt tefsir gösterimde olacaktır. (شاشة اختیار كتاب) KİTAP SEÇİM MENÜSÜ Bu menünün amacı: Kütüphanedeki herhangi bir kitaba ulaşma, gösterme, düzenleme, arama ameliyelerini kullanma Bu menüye ulaşma : Ana menüdeki bu tuşa basarak Veya Dosya-kitap seçimi(... اختیار كتاب (ملف sütunundan Veya Ana Menünün(mescidi nebevi resminin) üzerine fareyle tıklamakla خیارات seçeneklerinden( Bu şekilde ana menüye tıklayarak kitap seçimine ulaşma, program değiştirilebilir. (البرنامج Veya F10 ile Menünün Görünümü: Bu Menünün Program Tuşlarının Açıklanması: Burada kitap seçimi için iki düzenleme mevcuttur. Bunlardan münasip olan seçilebilir. (مجموعات أبجدیا göre( Kitap mecmuası(fıkıh, tefsir, hadis vs.) ya da alfabetik sıraya Menünün sağ üst köşesindeki tuşuna basınca 4 seçenekli bir sütun çıkar. Bu sütun kitap isimlerini bilgi الكتاب) fişiyle (بطاقة ya da bilgi fişi olmadan göstermek içindir. Üst şeritteki seçenek kitaplar sütununda arama yapmak için herhangi bir mecmuanın ismini yazmada kullanılır. Hatta arama yazım bitmeden başlatılabilir. 20

21 Alt şeritteki seçenek ise kitabın isminin yazımı tamamlanmadan bile sütunda arama yapmak için kitap ismi yazmada kullanılır. Bir kitap düzenleyip arama tuşunun solundaki bilgi fişi tuşuna basmak mümkündür. bilgi fişinin çıkması için açık )ضغط başlıkları toplama) tuşu; kitabın altında açılan başlıkları الشجرة kapatarak eski haline getirir. Bir kitap seçtikten sonra, kitap seçim sütununda bazı işler yapabilmek için (kitabın غرفة التحكمpanelinde, seçilen kitabı kontrol تحریر كتابdüzenleme metninde açmak, kitabı metin dosyası olarak çıkartmak için ) farenin sağ tuşuna basmak mümkündür. *Kitap seçim sütununda sağ tıklandığında şu tablo çıkacaktır: 21

22 NOT: Düzenlemeyi kopyalama( محدد Bu :(نسخ seçenek işaretlenmiş olan kitabın ismini نسخ ا موعة كلها kopyalamaya yarar. Mecmuanın hepsini kopyalamak için ise kullanılır. Mesela fıkıh, akaid gibi işaretlenen mecmualardaki bütün kitap isimlerini kopyalar. (عرض الكتاب) SUNMA KİTABI GÖSTERME-KULLANIMA Bu Menünün Amacı: Kitabı ve eklerini tam ekran kullanıma sunmak, yan başlıklarda, cüzde, sayfada ve rakamlarda değiştirme imkânı sağlamak Bu Menüye Ulaşma: Ana menüde üst taraftaki bu tuştan ve programdaki herhangi bir bölümde mesela arama sonuçları veya başka menüden bu tuşa basarak Kitap seçim( كتاب (اختیار ve kontrol paneli التحكم) (غرفة menülerinde kitabın üzerine çift tıklamakla Menünün Resmi: Menünün çalışması ile ilgili açıklamalar: Başlıklar العناوین) şemasına (شجرة özeldir.(başlıklarda arama ve açık olan başlıkları toplamaya yarar) Başlıklar şema düğmesi ki, başlıkları yine başta olduğu gibi tek başlık altında toplar Başlık şemalarında arama içindir. İstenilen şey karenin içine yazılıp enter tuşuna ya da bu tuşa basılınca arama başlar. Bu seçenek yandaki bu tuşla ya da enter ile cüz veya sayfa değiştirmek içindir. Bu seçenek yandaki bu tuşla ya da enter ile sayı değiştirmek içindir. Taliklere özeldir(dip notlara) 22

23 Açık taliki kaydeder Açık taliki siler Açık kitabın bütün taliklerini siler Ek ve İlaveler (المرفقات) : Açık kitabın eklerini göstermek için ( - (صح alameti işaretlenir. Kitabın normal görünümüne dönmek içinse alamet kaldırılır. Bu menü hakkında daha fazla bilgi için kontrol التحكم) paneli (غرفة menüsüne bakılabilir. Harekeleri gizleme التشكیل (إخفاء ( : Açık kitaptaki harekeleri gösterme ve gizlemeye yarar Ayetleri gizleme ( الا یات (إخفاء : Metnin üst tarafındaki ayetleri gizleme(sadece karşılaştırmalı tefsir hizmeti verirken kullanılabilir) Metni المتن) gizleme :(إخفاء Metin şerhiyle birlikte açıkken kullanılır. :(أزرارالتنقل Nakil tuşları(sayfa, bölüm, rakam değiştirme tuşları Kitap sayfalarını değiştirmeye yarar. F5, F6 kısa yol tuşlarıyla da bu işlem yapılabilir. (بطاقة الكتاب) FİŞİ KİTAP BİLGİ Bu menünün amacı: Kitap ve müellifi hakkında malumatları göstermek Bu menüye ulaşma: Ana menüdeki bu tuşla Kitap seçim menüsünde bu tuşa basmakla Arama menüsünde bu tuşa basmakla Kitap çıkartma menüsündeyken bu tuşa basarak Menünün Resmi: 23

24 Bu menünün işleyişinin açıklanması: 3 fasıl vardır: 1- Kitap bilgi الكتاب) fişi :(بطاقة bu bölümde kitap bilgi fişi vardır. Bilgi fişinden murat kitap ve müellifin ismi, tedkik, hareke, matbuya uygunluk, alındığı yer gibi bilgilerdir. 2- Kitap الكتاب) hakkında :(عن şamiledeki kitap değil de bu kitabın aslı itibariyle bilgileri. Mesela kitap neden bahsediyor, ilmi derecesi, şerhleri, muhtasarları v.b 3- Müellif المو لف) hakkında :(عن kitabın müellifi hakkında bilgiler verir. Kitap müellifler sütunundaki bir müellife bağlıysa müellifin bulunduğu menüyü açar. böyle küçük bir tuş aktif olur ki bu Bu tuşlarla önceki ve sonraki kitap bilgi fişlerini incelemek mümkündür. Tuşla da ki kitabı tam ekran açmak mümkündür. (العلامات المرجعیة) İŞARETLRİ GERİ DÖNÜŞ Bu menünün amacı: Herhangi bir kitap ya da bölüme tekrar müracaat edilmek istendiğinde, gerekli geri dönüş tuşlarının kaydedilmesi ve gösterilmesi. Bu menüye ulaşma: ana menüdeki bu tuşla ulaşılır Menünün resmi: Menünün nasıl çalıştığının açıklanması: Hangi menü ve hangi kitaptan bir yer açık olursa olsun dönmek için işaret konulması gerekirse ana menüdeki bu tuşa basınca yukarıdaki menü açılır. Alttaki kutuya istenilen işaret ismi yazılır ve kaydet tuşuna basılır. Böylece geri dönüp işaretlenen yer tekrar incelenmek istenirse maus la çift tıklanır veya bu tuşla geri dönüş işaretleri menüsü açılır ve istenilen işaret bu tuşa basılır. tuşu silinmek istenen geri dönüş işaretini siler. 24

25 (شرح المتون) MENÜSÜ HADİS ŞERHLERİ Herhangi bir kitap açıldığında ve ana menüdeki üst tuşlarda bulunan bu tuş aktif durumda ise, bu açık metin başka bir kitapta, metin-şerh ilişkisi noktasında bağlantılı demektir. Bu metinin şerhi incelenmek istendiğinde bu tuşa basılıp incelenebilir. Bu menünün çalışma şeklinin açıklanması: Eğer kitabın bir şerhi varsa şöyledir: Eğer birden fazla şerhi varsa şöyledir: Aktif kitap şerhtir. Bu tuşlarla sayfalarda gezinmek mümkündür. Tuşu ile metin ve şerhten arzu edilen bölümün tam ekran gösterimi sağlar. KURANDA ARAMA MENÜSÜ( Bu menünün amacı: Kuranda hızlı arama, gösterim kolaylığı, neticeleri kopyalama Kuran ayetlerinin karşılaştırmalı tefsir şeklinde gösterilmesi Bu menüye ulaşma: (البحث في القرآن الكريم (بحث في القرآن الكريم) arama kuranda (البحث) Arama Ana menüdeki açık kitapta tuşuna basılınca o kitabın içinde arama menüsü açılır. Aktif kitap yoksa Kuran da arama menüsü açılır. 25

26 Menünün resmi: Kuranda arama gerçekten hızlıdır ve arama sonuçları rahatça ulaşılacak bir şekilde tefsirlere bitişiktir. Bu resim " یسيروا " kelimesinin arandığı tabloyu gösterir. Bu kelime Kuranda 7 yerde geçmektedir. Hafızlarda bu menüden faydalanabilir. Neticelerdeki ayetlerin tefsiri için istenilen tefsire tıklandığında o ayetin tefsiri okunabilir. 26

27 و( (شاشة خیارات البحث) MENÜSÜ ARAMA SEÇENEKLERİ Resimde de görüldüğü gibi metinlerde, başlıklarda ve talikatta arama yapmak mümkündür. Burada ( و( ve ( (أو bağlaçlarıyla ayrı ayrı beşerden on ibareyle arama yapmak mümkündür. Zira ilim öğrencilerine bu iki bağlaçla birlikte aramak bazen lazım " إن العبد لیتكلم بالكلمة من سخط االله لا olabilmektedir. Mesela لا" یرى بها hadisi ve bir rivayetteki یلقي لها بالا یهوي بها في جهنم " و( ( İbaresini "سخط االله " ve "یتكلم بالكلمة " istersek ibaresini aramak با سا " ileve ( (أو ile aramak için bunlar yazılıp tuşa basılır. ( kullanılarak yapılan aramalarda alametini م olan مرتبة) kelimesinin baş harfidir) boşluğa konulduğunda şamile cümleleri asli tertibi üzere arayacak, yoksa nasıl denk gelirse öyle arama yapacaktır. Bu م harfi ile aramada işaretli olursa ibareyi yazıldığı gibi arar. İşretin kaldırılması demek ise ibareyi bitiştiği kelimelerle de araması demektir ki, şu örnekte "صلاة العبد "... aratıldığında Kelimesi kutucuk işaretli "صلاة " gibi: olduğu neticesini gösterir. İşaret kaldırıldığında ise " العبد "صلاة neticesini verdiği gibi صلاة neticesini de verir. İşaretli olunca "الصلاة الصلاة وما ملكت أيمانكم " kelimesini bu yazım şekliyle arar. İşaret kaldırılınca صلاة kelimesinin bitiştiği kelimeler içinde de arama yapar. İşaretli arama biraz daha hızlıdır. Farkları dikkate almama( تجاهل الفروق بين الهمزات ونحوها ) : Bu seçeneğin, önemli neticelerin kaybolmaması için işaretlenerek arama yapılaması iyi olur. Çünkü aranacak ibare ne kadar dikkatli yazılırsa yazılsın kitaptaki yazım dikkatsizlikleri arama neticelerini verimli olmaktan çıkarabilir. Bu seçenek aşağıdaki şekillerde aramada farkını ortadan kaldırır: = آ إ ا أ = = = ه ة ى ي= 27

28 Bu meziyet 2.0 sürümüne ait bir özelliktir. Yine bu sürüme ait bir meziyet daha vardır. O da bütün rakam ve hareke alametlerini dikkate almama. Bu meziyet arama yaparken aramanın kendisinde mevcuttur özel bir seçenek işaretlemeye gerek yoktur. Bu seçenek Arapça, İngilizce harflerde ve rakamlarda arama dışındaki bütün alametleri dikkate almadan aramayı gerçekleştirir. Zira arama Arapça, İngilizce harflerde ve rakamlarda olur. İki nokta, hareke gibi şeylerde arama yapmaz. İşte bu seçenek gerçekten ince detaylı aramalar yapılmasını sağlar. Yine bu sürüme rakamları dikkate almama الا رقام) seçeneği (تجاهل eklenmiştir. Bu "من لم seçenek haşiyeli bir kitapta düzgün arama neticeleri versin diye yapılmıştır. Mesela "من لم یتغن( 1 )بالقرآن" ibaresi aranacak olsa kitapta یتغن بالقرآن " şeklinde olsa bu yer arama neticelerinde gözükmeyecektir. Bu seçeneklerle arama, fihrist kullanılmaması durumunda yavaş olacaktır. Fihristler aramayı hızlandırır. Aramada işaretlenen, kaydedilen seçeneklere nasıl dönülür? 1-Kısım seçilir kitaplar ortaya çıkar. 2-İstenilen, arama yapılacak kitaplar seçilir. 3-Arama البحث) alanları (مجالات tuşuna basılır 4-Arama alanı menüsü ve altta metin yazılacak kutucuk çıkar. 5-Açık alana kaydedilecek isim yazılır. Kayıt tuşuna basılır. Bu kayıt etme tekrar kullanmayı kolaylaştırır. Bu kayıttan sonra bu kaydedilen isime ulaşmak için olur. tuşuna basmak yeterli Arama alanına sağ tıklandığında bu menü çıkar. İşte buradan istenilen arama alanı seçilir veya yeni arama alanları eklenebilir. Açık kısımlarda(mecmualarda) kitap ismi Bütün kitaplarda kitap ismi bu tuşa basarak aranır. buraya yazılarak aranır. (شاشة البحث في التراجم) ARAMA HADİS RAVİLERİNDE 28

29 Bu menüye arama menüsünden ulaşılmaktadır. Şamile deki iki tehzibin(ibn Hacer ve Zehebi nin tehzibleri) ravileri, bunların şeyhlerinin, talebelerinin incelenmesi Nuru l-islam Kuran ve Sünnet Araştırmalar Merkezinin ücretsiz hazırladığı hadis ravileri ansiklopedisinden alınmıştır. Bu menüde İbn Hacer in makbul Zehebi nin sika dediği raviler noktasında arama yapmak mümkündür. المركب في رواة التهذیبين sadece )البحث Zehebi ve İbn Hacer in Tehzib isimli eserlerinde arama) seçeneği işaretlenince aşağıdaki tablo çıkmaktadır. الرتبة عند, مقبول yazan yere الرتبة عند ابن حجر Burada çıkmaktadır. yazınca arama sonuçları ثقةyere yazan الذهبي ] Seçenekleri menünün و / أو [ - و ] أول الاسم [ و [مطابق [ البحث المركب üstünde bulunmaktadır. Bu seçenekler normal aramada kullanıldıkları gibi seçeneğiyle de kullanılır. [ و ] Kelimelerin bitişik aranmasını sağlar.(terkib olarak) Bu sayfanın en altı sadece gösterimde kullanılır. Çünkü bazen tabaka sayısı veya ravilerin rumuzları arama sütunlarına yazmak için gerekebilir. Bu sebeple bu bölüm sadece aramada yardımcı olacak bilgileri görmeye yarar. çıkar: yazıp aratınca şu tablo ثقةve مقبول 29

30 و( Herhangi bir kitap açıkken teracim bölümünde isim fareyle işaretlenip ana menüden teracim tuşuna basılınca işaretlenen isim otomatik olarak künye, lakab olarak(varsa) taksim edildiği görülecektir. İki tehzibin ravilerinin gösteriminde eğer cerh-tadil, şeyhler, talebeler mevzuları uzunsa ve bu metinlerde arama yapılacaksa ana menüde mevcut olan açık menüde arama yapma seçeneği kullanıma hazırdır. İstenilen şey kutucuğa yazılır ve Enter e basılır veya arama tuşuna basılır.(cerh tadilde arama yapılacaksa bu bölüm açılır yukarıdaki arama menüsünde ana menü aramasında-yapılır.) ismi aranacaksa عبد االله بن عامر الا زدي الكوفي أبو الكنود Mesela ( bağlacıyla boş haneler isim bölünerek yazılırsa daha iyi olur. Lakab künye isim sıralaması önemli değildir. Öncelik sırası yoktur. Dilendiği gibi yazılabilir. 30

31 Eğer bütün isim tek bir haneye yazılsa isim, künye lakab sıralamasındaki bir değişiklik sebebiyle arama sonuçları istenileni vermeyebilir. Ravi inceleme seçeneği( )ﺗﺘﺒﻊ اﻟﺮواة : Bu bölüm ravinin şeyhlerini talebelerini ve biyografisini gösterir. Bu bölümdeki arama kutusu açık sayfada aramaya olanak sağlar. Nadiren de olsa bu bölümde اﺣﺘﻤﺎﻻ yazısı çıkar bu ravinin ihtimal üzere belirlendiğini gösterir. ARAMA SONUÇLARI MENÜSÜ( اﻟﺒﺤﺚ Başlıklarda Arama: 31 )ﺷﺎﺷﺔ ﻧﺘﺎﺋﺞ

32 Metinlerde Arama: Bu tuşlar aramayı durdurmaya veya duraklatmaya yarar. Bu işaretlenmiş neticeyi silmeye yarar. Buraya arama neticelerinin kaydedileceği isim yazılır ve kayıt tuşuna basılır. Aynı arama sonuçlarına dönmek için veya bu arama sonuçlarını kaydetmeden başka arama yapmak için faydalı bir seçenektir. Ana menüdeki bu tuş bir arama sonuçları kaydedildikten sonra yeni bir arama yapmaya yarar. Bu tuş ise ana menüdedir ve kaydedilen arama sonuçlarını açmaya yarar. Bu tuş arama sonuçlarında arama yapmak içindir. Neticelerde istenilen sonuçları bulmak için ayıklama işlemini yapar. Bu arama içinde arama seçeneği ikinci kere arama yapılmasını sağlasa da ilk arama sonuçlarında arama yaptığı unutulmamalıdır. Neticelerde aramadan kastedilen, kitapların içinde netice sayfalarında arma yapmaktır. Yoksa sadece neticeler sütununda arama yapmak değildir. Yani aranılan kitaplarda sonuç bulunan sayfalarda arama yapmaktır. Menünün altında bulunan neticelerde ki ibarelerde sadece arama değildir. Arama neticelerinde asıl arama menüsünde olduğu gibi tam arama seçenekleri kullanılabilir. Resimde olduğu gibi. 32

33 ARAMA NETİCELERİNİN KAYDI VE NETİCELERE MÜRACAAT ETME ( )ﺣﻔﻆ ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ واﺳﱰﺟﺎﻋﻬﺎ Bu menünün amacı: Arama neticelerini tekrar kullanabilmek, kaydetmek ve bu neticelere tekrar dönüş için bir isim vermek Bu menüye ulaşma: Ana menüdeki üst tuşlardan bu tuş ile Menü resmi: Menünün işleyişinin açıklanması: Arama sonuçları açıkken bunların kaydedilmesi bizzat arama neticeleri menüsünden( )ﻧﺘﺎﺋﺞ اﻟﺒﺤﺚ veya teracimde arama menüsünden( )اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﱰاﺟﻢ veya kuranda arama menüsünden( )اﻟﺒﺤﺚ ﰲ اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﱘ yapılabilir. Kaydedilmiş bir arama neticesine ana menüdeki bu tuştan ulaşılabilir. Resimdeki sayfa açılacaktır. İstenilen aramaya fare ile çift tıklandığında veya bu tuşa basıldığında kaydedilmiş arama sonuçları açılacaktır. Bu tuşla da artık kullanılmayacak arama neticeleri pencereden silinir. KONTROL PANELİ( اﻟﺘﺤﻜﻢ )ﻏﺮﻓﺔ Bu menünün amacı: Şamile deki kitaplarda yeni kısımlar oluşturmak, kısımları silmek veya mevcut kısımları düzeltmede ayarlamalar yapmak. Yine kısım, kitap isimlerini değiştirme, kısım ve kitapları düzenleme kitap bilgi fişlerini düzenleme gibi başkaca işlemler yapma. 33

34 Bu menüye ulaşma: Özel menüler kontrol panelinden( ﻏﺮﻓﺔ اﻟﺘﺤﻜﻢ... )ﺷﺎﺷﺎت ﺧﺎﺻﺔ Veya ana menüden tuşu ile Veya F2 kısa yol tuşundan Menünün Resmi: Menü nasıl çalışır: Menünün sol tarafındaki sütun şamiledeki kitapların kısımlarını gösterir. Bu sütundan bir kısım seçildiğinde ortadaki sütunda bu kısmın kitapları gözükecektir. Bu kitaplardan birini seçince sağdaki son sütunda açıklamaları gözükecektir. Biz örnek resimde tefsir kısmından Taberi Tefsirini seçtik. Böylece bu tefsir ile ilgili açıklamalar gözükmüştür. Üç sütunun (sağ-orta-sol) açıklaması: 1-Menünün Sağındaki Sütun: Kısım sütununun üstündeki tuşuna basınca harfler tablosu çıkar. Buradan bir harfe basınca o harfle başlayan kitaplar çıkar ve bunlar belirli bir kısma dahil olarak sıralanmazlar. Harflerin altında kare yanında seçenek tuşları, sayfa tuşu mevcuttur. Mesela ﺳﲑ kelimesini kareye yazıp kitap ismi bölümü seçilip tasfiye kelimesi içeren kitap isimleri tespit edilecektir. 34 tuşuna basılınca şamiledeki ﺳﲑ

35 Melik Fahd Mushaf Basım Akademisinden alınan bütün kitapları göstermek mümkündür ki, kare şeklindeki boşluğa qurankomlex yazıp fiş ﺑﻄﺎﻗﺔ seçeneği seçilerek elde edilir. Çünkü bu akademinin bilgi fişleri bu kelimedir. Bu bir örnektir. Başka arama şekilleri sınırsız olarak mevcuttur. kitap ismi, bilgi fişi, kitap hakkında, müellif hakkında bölümlerine göre seçerek(tasfiye) görüntülemek mümkündür. Değerlendirmeler: 1- Müellif hakkında tasfiye, müellifin ve biyografisinin bu kitap için münferit olması istenir ve biyografi sütunlarının altında olması istenmemiştir. Belirli bir müellifle ilişkilendirilmemiş, transferi gerçekleştirilen e-book kitaplar gibi(birazdan kitabın müellifi ile ilişkilendirilmesi anlatılacak.) 2- Tasfiye ameliyesi metinde hemzeler arasında fark gözetmeden veya başkaca farkları dikkate almadan arama yapar. 3- Genel rumuzlar kullanmakta burada mümkündür. Mesela yıldız işaretini birkaç harf yerine, soru işaretini de bir rumuz yerine koymak gibi. 4- Tasfiye ameliyesi yazılan şeyin içeriğine göre arama yapabilir. Yani sürekli arama yapmak için yazılan kelimelerin önüne ve sonuna yıldız koymak gerekmez. 5- İsmi belirli bir kelime ile başlayan kitapların aranması durumunda yazılacak kelimenin önüne işareti konur. Mesela kutuya ﺷﺮح yazıp kitap ismi seçeneği "اﺳﻢ " اﻟﻜﺘﺎب seçilip tasfiye tuşuna basılınca ismi ﺷﺮح kelimesiyle başlayan bütün kitaplar bulunacaktır. ة ة Sonu yuvarlak te ile biten bütün kitaplar bulanacaksa den sonra böyle sılaç konulur. Tabi kelimenin sonuna sılaç(ayıraç) konursa yazılanın aynısının arzu edildiği, içerik olarak aranması istenmediği anlaşılır. Sılaç işareti = işaretinin bulunduğu tuşa shift ile basınca çıkmaktadır. 6- Tasfiye sonuçları daima kitap isimlerine göre harf esasına göre gerçekleşir. 7- Kareyi boş bırakıp şamiledeki bütün kitapları harf sütununda görüntülemek için tasfiye tuşuna basmak mümkündür. 8- Tasfiye işleminden değişik uygulamalar yaparak birçok şekilde istifade etmek mümkündür. Mesela, farz edelim ki arkadaşımıza şamiledeki MELİK Fehd Mushaf Basım Akademisi patentli bütün kitapları kopyalayıp vermek istiyoruz. Kare şeklindeki kutuya qurancomplex yazıp tasfiye tuşuna basarız. Çıkan kitapları işaretleyip ana menüdeki üst tuşlardan kitap çıkartma ( )زر اﻟﺘﺼﺪﯾﺮ tuşuna basarız. Kitap çıkartma menüsü( )ﺷﺎﺷﺔ اﻟﺘﺼﺪﯾﺮ bu kitap isimlerinin yazılı olduğu halde açılır. Böylece bütün kitapları çeşitli kısımlardan tek tek çıkartmak yerine tek bir tuşla çıkartmış oluruz. Bu örnek bize kitap bilgi fişindeki faydalı bilgileri çoğaltmamızın iyi olacağını göstermiştir.(bu bilgiler kullanılarak kitaplar seçilebilir) Kitap kısımlarının altındaki tuşların kullanımı: İsmini değiştirmek için kısım seç. Kitap kısımlarının altındaki yazı kutusuna yeni ismi yazıp tuşuna bas. Kısım yeni ismiyle değişecektir. 35

36 Veya var olan kısımlara yeni bir kısım eklemek için yeni bir isim yazıp tuşuna bas. Aktif durumdaki kısımda arama yapmak için kitabın ismi veya bölüm adı yazı metni yerine yazılıp arama düğmesine basılır. Bütün kitaplar arasında kitap araması yapmak için kitap ya da bölüm ismi yazılıp tuşuna basılır veya enter tuşuna basılır. Bu tuşlar yukarı aşağı kısımların tertibini değiştirmek için hareket sağlar. Bir kısmı bu tuş ile iptal etmek mümkündür. Herhangi bir kısmı tam olarak iptal etmek ancak ya içindeki kitapları tamamen iptal emekle ya da başka bir kısma taşımakla mümkündür. Tuşu kısımdaki bütün kitapları inceler, fihristi olmayanlara fihrist yapar.(fihristten kastedilen kitaplardaki kelimelerin yerleri için hızlı arama amacıyla indeksler hazırlanmasıdır. Bu indeksler kitap düzenleme menüsüne girip sayfalarda değişiklik yaptığında eski fihrist otomatik olarak silinecektir. Çünkü o fihrist değişiklikten sonra kitapla uyumunu kaybetmiştir. Yapman gereken kitap üzerinde yaptığın her değişiklikten sonra aramanın daha hızlı yapılabilmesi için kitabın fihristini tekrar yapmandır) Bu tuş kısımdaki bütün kitapların Access dosyalarını inceler. Sıkıştırılmış olmayanları sıkıştırır.(access dosyalarının sıkıştırılmasından kastedilen Access dosyalarının düzenlenmesini tekrar kendi içinde yenilemektir. Çünkü access dosyaları düzenli bir şekildeyken kitapta yapılan değişiklikler neticesinde yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyacaktır. İşte bu dosyaları sıkıştırma, onların hacmini küçültüp programdaki hızlarını arttıracaktır) Bu oklar, kısımlar dizininde konu başlıkları eklemeye ve çıkartmaya yarar. Bu konu başlıklarını ekleme ve çıkartmanın alt dizin başlıklarında başka alt dizinler oluşturmak için kullanılmasıda mümkündür.(yani konu veya kısım başlığı altında başka başlıklar oluşturmada kullanılması)255 dizine kadar bunu yapmak mümkündür. Alt başlık için yeni bir kısım yazılıp numara verip ana başlığın altına taşınır. Kitap seçim menüsünde alt dizin başlıklarının görünümü şöyledir: Farenin sağ tuşu kısımlar sütununda tıklandığında şu seçenekler çıkacaktır: 2-Menünün ortasındaki sütun: Bu sütun kitapları gösterir. Seçenekler menüsünden seçildiğinde her kitabın yanında müellifinin vefat tarihi bulunur. 36