TAKDİM. Cafer ÖZDEMİR Amasya Belediye Başkanı

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TAKDİM. Cafer ÖZDEMİR Amasya Belediye Başkanı"

Transkript

1 TAKDİM Amasya, 7500 yıllık tarihî geçmişi ve birikimiyle bir tarih ve kültür şehridir. Her adımda karşımıza çıkan tarihî eserleriyle bir dünya mirası ve müze kenttir. Dünyanın ilk coğrafyacısı olan Strabon, Amasyalıdır. Roma yı dize getiren Mithridates bu şehirde yaşamıştır. Dünyaya mal olan Ferhat ile Şirin efsanesinin çıkış noktası bu şehirdir. Divan edebiyatımızın ilk kadın şairi olan dünyaca ünlü Mihri Hatun un şehridir. Amasya, dünya tarihi açısından önemli olduğu gibi, Türk tarihi bakımından da oldukça değerli bir şehirdir. Padişah adayı şehzadelerin yetiştiği bir yer olmuş, Mustafa Kemal Atatürk le Türkiye Cumhuriyeti nin doğum belgesi olan Amasya Tamimi burada imzalanmıştır. Lale devri iki yönüyle meşhûrdur. Birincisi; 1699 Karlofça Antlaşmasıyla imparatorluk Avrupa karşısında ilk defa toprak kaybına uğramıştır. Bunun sonucu Avrupa dan bir şeyler alarak yaşabileceğini düşünmeye başlamıştır. Bu da ülkenin hâkim güçleri arasında çağdaşlaşmaya taraf olanlar ve olmayanlar şeklinde bir bölünmeye sebep olmuştur. Bu durum, ülkeyi sosyal, siyâsî ve iktisâdî olarak etkilemiştir. Yine bu dönem, aynı zamanda imparatorluk merkezinde Lâle Devri denen eğlence ve dinlencenin ağırlık kazandığı bir dönemdir. Yapılan bu çalışma Amasya nın o dönem toplumsal, kültürel ve ekonomik durumunun incelenmesi kadar Osmanlı İmparatorluğu nun taşradaki bir kent ile ilişkisini de gün ışığına çıkarmak için önemli bir kaynak olacaktır. Amasya Belediyesi olarak şehrimizin tarihi geçmişinin ne kadar geniş olduğunun farkındayız. Bu şehrin insanına hizmet ederken, aynı zamanda geçmişiyle bağlarını koparmamasını, hatta daha sağlam bağlar oluşturmasını kendimize görev edindik. Bu araştırmayı yapan değerli hocamız Hüseyin GÜNEŞ e ve bu eseri belediyemiz kültür yayınları arasına kazandıran başkan yardımcım Osman AKBAŞ nezdinde Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğümüz çalışanlarına teşekkür ederim. Bu eserin yaptığınız araştırmalara yardımcı olmasını diliyor ve sizlerin istifadesine sunuyorum. Cafer ÖZDEMİR Amasya Belediye Başkanı

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IV İÇİNDEKİLER... VI KISALTMALAR... X GİRİŞ... 1 A.KONU... 1 B.KAYNAKLAR ve YÖNTEM... 2 B.a. Arşiv Belgeleri... 2 B.a.a. Şer iyye Sicilleri... 2 B.a.b. Tahrir Defterleri... 4 B.a.c. Mâliyeden Müdevver Defterler... 7 B.a.d. Bâb-ı Defteri (Başmuhasebe Kalemi)... 8 B.a.e. Ruznamçe... 9 B.a.f. Ali Emîrî Tasnifi... 9 B.a.g. İbnü l-emîn Tasnifi... 9 B.a.h. Vakfiyeler... 9 B.a.ı. Kitâbeler...10 B.b. Seyahatnâmeler...10 B.c. Araştırmalar...10 BİRİNCİ BÖLÜM AMASYA TARİHİNE GENEL BİR BAKIŞ 1.1. TARİH İÇİNDE AMASYA Coğrafî Durumu Amasya Şehrinin Adı ve Kuruluşu İle İlgili Değerlendirmeler Pontos, Roma ve Bizans Dönemlerinde Amasya Türk - İslâm Hâkimiyetinde Amasya Osmanlı Hâkimiyetinde Amasya İKİNCİ BÖLÜM AMASYA KAZASININ FİZİKÎ YAPISI, KALESİ, MAHALLELER ve DEMOGRAFİK YAPISI

3 VII 2.1. AMASYA ŞEHRİNİN FİZİKÎ YAPISI AMASYA KALESİ AMASYA MAHALLELERİ VE DEMOGRAFİK YAPISI Amasya Şehri Mahalleleri Amasya Kazasına Bağlı Nâhiye ve Karyeler Amasya Kazası Demografik Yapısı AMASYA KAZASI DÎNÎ VE SOSYAL YAPILARI Câmi ve Mescidler Medreseler Tekke ve Zâviyeler Türbeler Kiliseler Bazâristân, Çarşı ve Hanlar Külliyeler ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÖNETİM 3.1. YÖNETİCİLER (ÜMERÂ-EHL-İ ÖRF) VE ŞEHRİN YÖNETİMİ Sancakbeyi ve Mutasarrıfın Atanması ve Görevleri Mütesellimin Atanması ve Görevleri Yeniçeri Serdârı Kethüdâ Yeri Kale Örgütü (Dizdâr, Kethüdâ, Kale Erleri) Şehir Kethüdâsı Alay Beyi Levend ve Sekbanlar A yân Muhtarlar Mahalle İmamları Esnaf Temsilcileri Muhtesib (İhtisâb Nâzırı) Tahsildâr BİLİM ADAMLARI-AYDINLAR (ULEMÂ-EHL-İ İLİM) VE ŞEHRİN YÖNETİMİ Kadı Müftü...178

4 VIII Nakîbü l-eşrâf Kaymakamı Müderrisler Diğer Dîn Görevlileri ve Vakıf Görevlileri İMÂR HİZMETLERİ YÖNETİCİ-YÖNETİLEN/REAYÂ İLİŞKİLERİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ŞEHRİN İKTİSÂDÎ ve SOSYAL YAPISI 4.1. ŞEHRİN SOSYAL YAPISI SOSYAL TABAKALAŞMA Yönetici-Yönetilen/Reayâ Arasındaki Aracı Sınıf (A yân/eşrâf) Bilim Adamları-Aydınlar Sınıfı (Ehl-i İlim) Yönetici Sınıfı (Ehl-i Örf) Şehir Halkı (Reayâ) Köyleriyle Birlikte Şehrin Âilelerinin Sosyo-Ekonomik Durumu Köyleriyle Birlikte Şehirde Yaşayan Müslim ve Zımmî Gruplar Nikâh Akdi ve Âilenin Oluşturulması Âilelerin Evlilikleri ve Çocuk Sayıları Halkın Kullandığı Eşyalar ŞEHRİN İKTİSÂDÎ YAPISI Gelir Kaynakları Mukataalar Tamkâ-yı Sürh Amasya Mukataası Tamkâ-yı Kirbâs Mukataası Tamkâ-yı Bugâs Mukataası Âdet-i Ağnâm Mukataası Dûhân Mukataası Vergi Gelirleri Şer î Vergiler Öşür Cizye Gelirleri Örfî Vergiler Resm-i Çift, Resm-i Bennâk...225

5 IX Bedel-i Tımar İmdâd-ı Hazâriyye ve Seferiyye Avârız-ı Divâniyye Vakıf Gelirleri Esnâf Grupları Üretim ve Ticâret Para ve Fiyatlar Paranın Durumu Fiyat Hareketleri Fiyatlar Hubûbât Fiyatları Gıda Maddeleri Fiyatları Diğer Eşyâ Fiyatları Canlı Hayvan ve Taşınmaz Malların Fiyatları Ücretler SONUÇ ÖZET SUMMARY BİBLİYOGRAFYA

6 GİRİŞ A. KONU Bu araştırmamız, (XVIII. Yüzyılın İkinci Çeyreği) Lâle Devri nde Amasya kazasının fizikî, demografik, sosyal ve ekonomik yönleriyle inceleyip, bir bütün hâlinde ortaya koymayı amaç edinmiş bir çalışmadır. Araştırmamıza esas aldığımız dönem, Osmanlı İmparatorluğu açısından daha önceki dönemlere nispetle bazı konularda farklılıkların ortaya konduğu dönemdir. Bu farklılıkların başında 1699 Karlofça Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu nun yönetim anlayışındaki değişim gelmektedir. Osmanlı İmparatorluğu, bu antlaşma ile batıda toprak kaybına uğramaya başlamıştır tarihinden bu yana elinde tuttuğu Cihân Devleti konumu sarsılmıştır. Yine Karlofça Antlaşması ndan ders alarak 1700 tarihinden itibaren bir dizi yeniliklerin (askerî, idârî, iktisadî alanda) ilk adımlarını atmaya başlamıştır. Amasya, Türklerin bölgeyi fethinden sonra Danişmendliler döneminde önemli bir konuma ve stratejik duruma sâhiptir. Osmanlı İmparatorluğu dönemine gelindiğinde Şehzâde Sancağı olması, şehrin önemini daha da artırmıştır. Bu da araştırma yaptığımız dönem öncesinde önemli bir icraat olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, araştırmamıza konu edindiğimiz Lâle Devri nde Amasya, Şehzâde Sancağı olma özelliğini kaybetmiştir. Araştırma konusu olarak Lâle Devri ni seçmemizin önemli sebeplerinden biri de Lâle Devri nin Osmanlı İmparatorluk tarihinde Avrupa yı imrendiren bir dönem olmasının yanısıra merkezdeki Lâle Devri ferahlığının taşraya nasıl yansıdığını tespit etmektir. Lâle Devri, İmparatorluğun özellikle hükümdârlık merkezi olan İstanbul da önemli değişimlere sebep olmuştur. Ancak merkezdeki bu önemli değişimin etkilerinin taşra eyâlet ve sancaklarda görülüp görülmediği, etki yapmış ise bu etkinin ne derece olduğu hususu araştırmalara fazlaca konu olmamıştır. Lâle Devri nde taşra vilâyetler konusunda yapılmış çalışma Yusuf Küçükdağ a âittir. Lâle Devri nde Konya adlı doktora çalışması yapmış ve tez henüz basılmamıştır. Amasya kazası ile ilgili de birçok çalışma vardır. Bu çalışmalar yüksek lisans, doktora tezi ve makale düzeyinde yapılmış çalışmalardır. Bunları Kaynaklar ve Yöntem bölümünde görülecektir.

7 2 Bu çalışmalar arasında Osmanlı İmparatorluğu tarihinde müstesnâ bir yere sâhip olan Lâle Devri nde Amasya kazası durumu ile ilgili bir çalışma görülmemektedir. Bu nedenle (XVIII. Yüzyılın İkinci Çeyreği) Lâle Devri nde Amasya adlı bir araştırmaya karar verdik. Bu çalışmada Amasya nın kuruluşu, adı ve coğrafî konumu ve tarih içindeki durumu ele alınmıştır. Daha sonra Amasya kazasının Lâle Devri ndeki fizikî, demografik, ekonomik ve sosyal yönleriyle şehir hayatı ele alınmıştır. Dayanılan kaynakların başında Ankara Millî Kütüphâne de bulunan şer iyye sicilleri gelir. Bunlara ek olarak Tapu Kadastro Müdürlüğü nde bulunan tahrir defterleri nden, Vakıflar Genel Müdürlüğü nde bulunan vakfiye lerden, İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunan vesîka ve belgelerden, seyahatnâmeler ve Amasya hakkında yapılmış bilimsel araştırmalardan faydalanılmıştır. B. KAYNAKLAR ve YÖNTEM B.a. Arşiv Belgeleri Yukarıda da belirttiğimiz gibi araştırmamızın, esasını arşiv belgeleri oluşturmaktadır. Bu belgelerle ilgili kısaca bilgi vermeyi gerekli görüyoruz B.a.a. Şer iyye Sicilleri Çalışmamızda en çok yararlandığımız kaynak Ankara Millî Kütüphâne de bulunan şer iyye sicilleri dir. Şer iyye sicilleri taranmadan Osmanlı İmparatorluğu şehirlerinin monografisini çıkarmak mümkün değildir. Şer iyye sicilleri nde ferman, berat, mektup sûretleri, mahallî yöneticilerin buyruldu ve icrâatları ile ilgili kayıtları, kadı i lâm ve hüccetleri, şehrin mahalleleri, sosyal yapısı, imâr faaliyetleri, nüfus hareketleri, evlenme-boşanma, alım-satım, hırsızlık, yaralanma, öldürme ile ilgili kayıtları, esnaf grupları, üretilen mallar, narh listeleri, çeşitli işçi ücretleri, sancak halkından toplanan çeşitli vergiler, altın ve para meseleleri ile tereke kayıtları ve burada sayamadığımız daha birçok konuda belgeler yer almaktadır. 1 Yukarıda saydığımız özellik ve içeriği dolayısı ile şer iyye sicilleri, şehir tarihçiliğinde, özellikle doğrudan doğruya şehri ilgilendiren arşiv belgelerini içerdiğinden arşiv vesikaları içinde ön plana çıkmaktadır. Araştırmamızda Amasya kazasının çalışma yaptığımız dönemine isâbet eden sekiz adet defteri incelenmiştir. Bunlar; 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35 nolu Amasya şer iyye sicil defterleridir. Bu defterler / tarihleri arasını kapsamaktadır. Her ne kadar incelememizin esas noktası Lâle Devri nde Amasya ise de biz araştırmamızı biraz daha kuvvetlendirmek üzere / tarihleri arası şer iyye sicillerinden imkanlar ölçüsünde istifâde etmeyi uygun gördük. XVIII. Yüzyılın ilk yarısında incelediğimiz bu sicillerin muhtevâ yönünden oldukça zengin 1 Rıfat Özdemir, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, KTB. Yay., Ankara 1986, s. 17.

8 3 olduklarını söyleyebiliriz. Ancak sicillerin buna rağmen bazı konularda istenilen bilgileri vermediklerini söyleyebiliriz. Örneğin gayr-ı Müslimlerin yaşadığı mahaller ve sayılarını şer iyye sicilleri nden öğrenmek mümkün olmamıştır. Defterlerden 28 nolu defter 1125 / 1713 tarihine ait olmakla birlikte kullanılamayacak derecede tahrif olmuştur. Dolayısı ile bu defterden istifâde imkânı olmamıştır. 29 nolu defter, / tarihleri arası bilgileri içermektedir. 103 sayfa olan defterin birçok sayfası boştur. 31 sayfasında kayıt mevcuttur. 30 nolu defter 1133 / tarihine âit olup 131 sayfadan ibârettir. 31 nolu defter / tarihleri arasına âit olup 201 sayfadan oluşmuştur. 32 nolu defter, / tarihleri arasını kapsamakta ve 186 sayfadan oluşmaktadır. 33 nolu defter / tarihleri arasını kapsamakta ve 237 sayfadan oluşmaktadır. 34 nolu defter / tarihleri arasını içermekte ve 131 sayfadan oluşmaktadır. Ayrıca defterlerle ilgili bir diğer bilgi de 31, 32, 33 nolu defterlerin baş taraflarında dört beş satırlık bölümler, birçok sayfada su teması sebebiyle mürekkebin dağılmasından dolayı okunamaz hâle gelmiştir. B.a.b. Tahrir Defterleri : Osmanlı İmparatorluğu nda yeni fethedilen memleketlerin umûmî vaziyeti, Türk-İslâm devletlerinden intikal eden usûl ve kâidelere göre uygulanacak idârî teşkilât esasları dâhilinde tespit edilirdi ki, bu işleme tahrir denirdi. 2 Osmanlı İmparatorluğu nun canlı bir tablosunu göz önüne seren tapu tahrir defterleri incelendiği zaman belli bir tarihte imparatorluğun herhangi bir bölgesinde köy, kasaba; hatta kırsal kesimdeki mahalle ve mezralarda bulunan vergi mükellefi erkek nüfusun sayısı, bunların ne miktarda toprak işlediklerini ve devlete vermekle sorumlu tutuldukları vergileri açıkça görmek mümkündür. Her köyde mevcut has, tımar, vakıf, özel kurum ve mülk toprakları, üretim ve ürünleri, yetiştirilen hayvanların cins ve sayıları bu defterlerde mevcuttur. 3 Yapılan ilk tahrirleri, vergi gelirindeki artışların meydana gelebilecek tahavvülâtın tespiti amacıyla yapılan ve umûmiyetle her padişah değiştikçe veya 10, 30, 40 senelik fâsılalarla 2 Ömer Lütfü Barkan, Türkiye de İmparatorluk Devrinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakana Mahsus İstatistik Defterleri, İÜIFM., II/I, (İstanbul 1941), s Barkan, a.g.m., s.28.

9 4 gerçekleştirilen yeni tahrirler takip eder. Bu yeni tahriri takip eden deftere defter-i cedîd ; eskisine ise defter-i atîk ya da defter-i köhne adı verilirdi. 4 Tahrir defterleri genellikle mufassal, icmâl ve evkaf olmak üzere üç türde düzenlenmiştir. İlgili eyâlet veya sancağın bütün bilgilerinin en ayrıntılı şekilde tutulduğu defterlere, mufassal ; idârî teşkilâtın göz önünde bulundurularak köy isimleriyle yıllık gelirlerin gösterildiği özet şeklinde tutulan defterlere icmâl ya da mücmel ; sadece vakıf gelirlerinin gösterildiği defterlere de evkaf defteri denilmektedir. 5 Tapu-tahrir defterleri, Osmanlı İmparatorluğu nun kuvvetli olduğu devirlerde gâyet muntazam ve temiz bir şekilde yazılmıştır. Kânûnî Sultân Süleymân ve oğlu II. Selîm devirlerine âit tahrir defterleri gerek yazı ve tertip tekniği ve gerek kullanılan malzeme bakımından en üstün seviyeye ulaşmıştır. 6 Osmanlı dönemine âit ilk tahrir defteri, 1396 tarihlidir. Ancak tahrirlerin yoğun bir biçimde düzenlenmesi XVI.Yüzyıla rastlamaktadır. Mîri arazi sisteminin bozulması sebebiyle III. Mustafa ( ) döneminden sonra terk edilmiştir. 7 Amasya sancağı ile ilgili Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde on iki adet, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi nde dört adet tapu - tahrir defteri tespit ettik. Bu defterlerin ebadı 41 x 15 cm dir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde Amasya sancağının da içinde bulunduğu on iki adet tapu tahrir defteri şunlardır: 15 nolu defter Amasya nın içinde yer aldığı en eski Rum Eyâletinin icmâl defteridir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Kataloğu nda tarihsiz olarak kaydedilen defterin tarihi M.Tayyip Gökbilgin tarafından 887/1482 olarak belirlenmiştir. 8 Defter Sivas, Amasya, Tokat, Çorum sancaklarını kapsamaktadır. 54 nolu defter, / tarihleri arası Amasya sancağı köylerinin nüfus ve hâsılâtını, tımarlarını, malzeme ve vakıfları içeren mufassal bir defterdir. 90 nolu tahrir defteri Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde tarihsiz, I. Selim ( ) olarak katalogda yer almış olup büyük bir ihtimâlle 926/1520 yılına âit eksik bir mufassaldır. 9 Amasya 4 Barkan, Essai sur les donnees statistiques des registries de recensement dans l Empire Ottoman aux XV e et XVI e siecles, Jesho, (Leiden 1958), ss Mesut Elibüyük, Türkiye nin Tarihi Coğrafyası Bakımından Önemli Bir Kaynak: Mufassal Defterler, Coğrafya Araştırmaları, I/2, (1990), ss ; Diğer bir sınıflandırma için bkz. Ferudun M. Emecen, XVI. Asırda Manisa Kazası, TTK., Ankara 1989, s. 3; Bruce W. Mc. Gowan, Ph. D., Sirem Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, TTK., Ankara 1985, s. XIX, Dipnot 7. 6 İsmet Miroğlu, Kemah Sancağı ve Erzincan Kazası, TTK., Ankara 1990, s Mustafa Soysal, XVI.Yüzyılda Adana İlinin Mufassal Defterlerine Göre Sosyal ve Ekonomik Yapısı Üzerinde Bir Araştırma, Belleten, LII/202 (1988), s M.T. Gökbilgin, Tokat, İA, XII/1, s Adnan Gürbüz, Toprak - Vakıf İlişkisi Çerçevesinde XVI.Yüzyılda Amasya Sancağı, Ankara-1993 (Basılmamış Doktora Tezi), s.5.

10 5 sancağında Lâdik, Merzifon, Gümüş kazaları nüfus ve hâsılâtını, tımar, evkâf ve mâlikânelerini açıklayan bir defterdir. 95 nolu defter tarihsizdir ve Sivas, Amasya, Kırşehir, Bayburd, Kemah, Divriği sancaklarındaki zeâmet ve tımarları açıklayan mücmel bir defterdir. 339 nolu tahrir defteri 970/1562 tarihlidir. Vilâyet-i Rûm, Sivas, Amasya, Malatya, Zile, Turhal, Sonisa, Niksar nahiyeleriyle, Sivas-ı Atîk ve Cedîd, Tokat, Niksar ve Sonisa v.s. kalelerin müstahfızlarına âit tımarların icmâl defteridir. 387 nolu tahrir defteri XV ve XVI. Yüzyıllar boyunca Osmanlılarca tatbik edilmiş olan Mâlikâne-Divânî sistemi içindeki Karaman ve Rûm Eyâletlerinin 926/1520 yılında tamamlanan tahririnin sonuçlarını gösteren bir mâliye-evkaf icmâl defteridir. Defter oldukça teferruâtlı bilgi vermektedir nolu tahrir defteri 1052/1642 tarihli olup Amasya ve tevâbi-i hâne ve nüfus tahrir kayıtlarını içermektedir. 780 nolu tahrir defteri 1052/1642 tarihli olup Amasya sancağının zeâmet ve tımar defteridir arası sayfaları Amasya sancağına âittir. 786 nolu tahrir defteri 1065/1655 tarihlidir. Amasya, Çorum, Arapkir, Divriği, Canik, Konya v.s. sancakları züemâ ve tımarları ve sâiresinde 1065/1655 Kandiye muhasarasında isbât-ı vücûd edenlerin yoklama defteridir. 843 nolu defter 1105 / 1694 tarihine âittir. Sivas, Bozok, Amasya, Çorum, Divriği, Arapkir sancakları ashâb-ı tımarının yoklama defteridir. Ancak defter kullanılamayacak şekilde hasarlı odluğundan araştırıcı hizmetine sunulmamaktadır. 852 nolu tahrir defteri 1107/1695 ve 1186/1772 tarihleri arasını içermektedir. Sivas, Amasya, Canik, Bozok, Çorum, Arapkir, Divriği sancaklarındaki erbâb-ı tımarın ve alaybeyilerinin tatbik mühürlerini hâvi defterdir. Defterin 102 ve 158. Sayfaları Amasya sancağına âittir. 934 nolu tahrir defteri 1179/1765 tarihine âittir. Çorum, Arapkir, Bozok, Divriği, Sivas, Amasya, Canik ve Beyşehri sancaklarında tımar tevcîh etmiş olan mirimarânların tevcihâtını içeren defterdir. Defterin değişik sayfalarında (yerlerinde) 44 sayfa Amasya sancağına âittir. Biz Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunan bu on iki defterden 387, 780, 786, 852 ve 934 nolu defterlerden araştırmamız sırasında yararlandık. Ankara Tapu Kadastro Müdürlüğü nde de 26, 34, 245, 583 nolu tapu tahrir defterlerinde de Amasya sancağı ile ilgili bölümler bulunmaktadır. 10 Geniş bilgi için bkz. A.Gürbüz, a.g.t., s.5.

11 6 Bu defterlerden 26 ve 34 nolu defterleri Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi nde bulunan Amasya sancağının günümüze ulaşmış tek ayrıntılı ve bütün mufassal defteridir. 984/1576 yılında tamamlanmıştır. 11 İki cilt hâlinde bulunan ve 26 numaralı defterin ilk cildi, Amasya kazası içinde yer alan nâhiyeleri kapsar. İkinci ciltte ise Amasya kazası nefsinde yer alan mahalleler ve 5 köyün nüfusları ile şehrin vergi gelirleri kaydedilmiştir. 34 numarada kayıtlı ikinci cilt ise Amasya sancağı kazaları, mahallelerin nüfusları ve vergi gelirleri ile bazı nahiye ve köylerin nüfus ve vergi hasıllarını kaydetmiştir. 12 Tapu Kadastro Müdürlüğü Arşivi nde 245 no da kayıtlı olan defter ise 984/1576 tahririnin sonuçlarını yansıtan has, zeamet ve tımar gelirlerinin gösterildiği 984/1576 tarihini taşıyan icmâl bir defterdir. 13 Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi nde 583 numarada kayıtlı defter ise 984/1576 tarihli olup Rum eyâletinin vakıflarının gösterildiği tek defterdir. Amasya sancağına âit vakıf kayıtları 76 ile 108 varakları arasındadır. 14 Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi nde bulunan 26, 34, 245, 583 nolu tahrir defterleri ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunan 15, 90, 95 ve 387 nolu defterler Adnan Gürbüz tarafından doktora çalışmasına temel olarak ele alınmış ve Toprak-Vakıf İlişkileri Çerçevesinde XVI.Yüzyılda Amasya Sancağı adını taşıyan bir doktora tezi hazırlanmıştır. Biz de çalıştığımız dönemle ilgili olmamasına rağmen zaman zaman karşılaştırmalar yapmak maksadıyla gerek bu defterlerden gerekse A.Gürbüz ün doktora tezindeki değerlendirmelerden alıntıda bulunduk. B.a.c. Mâliyeden Müdevver Defterler Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunan ve muhtevası oldukça zengin olan defterler, özellikle sancak veya kadılık merkezlerinin çeşitli tarihlerde tutulmuş muhasebe, mâliye ve evkâf kayıtlarını ihtivâ etmektedir. Araştırmamızla ilgili olan tasnif kataloğunun 8.cildinin taranması sonucu Amasya sancağı ile ilgili aşağıda numarası verilen defterler incelenmiştir. Bu defterler Amasya kazası ile Amasya sancağı kazaları bedeli nüzul ve avârız, bedel-i sürsat kayıtları ve ahkâmlarını içermektedir. Defterler: Ait olduğu dönem : Ebâd : 11 Ö.L.Barkan, XV ve XVI.Asırlarda Osmanlı İmparatorluğu nda Zirâî Ekonominin Hukûkî ve Mâlî Esasları, Kanunlar, Toplu Eserler, I, İstanbul, 1943, s A.Gürbüz, a.g.t. s A.Gürbüz, a.g.t. s.6 14 Bkz. A.Gürbüz, a.g.t. s.7.

12 nolu defter 1139/1726 tarihine âittir. 43,5 x 16 cm 3202 nolu defter 1132/1720 tarihine âittir. 42,5 x 15 cm 3210 nolu defter 1140/1727 tarihine âittir. 43 x 15,5 cm 3212 nolu defter 1129/1717 tarihine âittir. 42 x 15,5 cm 3822 nolu defter 1136/1724 tarihine âittir. 42 x 15 cm 3879 nolu defter 1134/1722 tarihine âittir. 43,5 x 15,5 cm 3970 nolu defter 1133/1721 tarihine âittir. 43,5 x 16 cm 4080 nolu defter 1135/1723 tarihine âittir. 44 x 15,5 cm 9513 nolu defter 1129/1717 tarihine âittir. 42 x 15,5 cm nolu defter 1130/1718 tarihine âittir. 41 x 16 cm B.a.d. Bab-ı Defteri (Baş Muhasebe Kalemi) Osmanlı İmparatorluğu nun bütün mâlî işlerini düzenlemekle görevli bir müessesedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunan defterler incelenmiş; Amasya sancağı ile ilgili aşağıda numarası verilen defterlerden istifâde edilmiştir. Defterlerin ebadları 45 x 16 cm dir nolu defter Amasya v.b. sancaklarda çalışan amele ücretleri, balta, ibrik, maştraba vs. muhtelif levâzımâtın masraflarını gösterir müfredât defteridir ve 1132/1720 tarihlidir nolu defter 1136/1724 tarihli olup Sultan Bâyezid evkâfı masraflarını içermektedir nolu defter 1135/1723 tarihli olup Amasya vs. livâların bedel-i nüzûl ve evarız hânelerinin icmâl defteridir. Defter biri boş olmak üzere dört sayfadan oluşmaktadır nolu defter 1135/1723 tarihlidir. Amasya menzilinden geçen ulaklara verilen barkirleri gösterir defterdir. B.a.e. Ruznamçe Ruznamçe-i Evvel Kalemi ve Ruznamçe-i Sâni Kalemi olmak üzere ikiye ayrılır. Hazine-i Âmire Kalemi ne bağlı kalemlerdir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunmaktadır. Ruznamçe-i Evvel Kalemi, mukataa, hazine ve haraçtan hâsıl olan vâridâtı günlük olarak kaydederdi. Ruznamçe-i Sâni kalemi ise Ruznamçe-i Evvel Kalemi ne bağlı idi. Ayrıca birçok memurun maaşlarını tevzi eder ve hesaplarını tutardı Câhit Baltacı, İslâm Paleografyası, İstanbul 1989, s. 55.

13 8 Araştırdığımız dönemle ilgili olarak 1018 numarada kayıtlı ve 1143/1730 senesine âit bir Ruznamçe defterinden istifâde ettik. Defter Amasya ve kazaları tımar, zeâmet tevcih ve yoklama defteridir. B.a.f. Ali Emirî Tasnifi Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunmaktadır. III. Ahmed ve I. Mahmud dönemleri taranmış Amasya kazasına âit araştırdığımız dönemle ilgili 60 ın üzerinde muhtelif vesîkalar kullanılmıştır. B.a.g. İbnü l-emîn Tasnifi Başbakanlık Osmanlı Arşivi nde bulunmaktadır. Araştırmamıza esas olan tarihler arası arşiv kataloğundan taranarak askeriyye, tımar ve zeâmet, muharrerât, hatt-ı hümâyûn, şikâyet, dâhiliyye, mâliye, vakıf bölümlerinden 55 in üzerinde belge kullanılmıştır. B.a.h. Vakfiyeler Şehir halkının ihtiyaçlarını karşılayan dînî ve sosyal yapılardır. İslâm ve Osmanlı geleneğinde genellikle dînî ve sosyal yapılar bir vakıf tarafından beslenmektedir. Bu sebeple şehir kurumları incelenirken vakfiyelerin bulunması şarttır. Amasya kazasında Selçuklu döneminden başlayan ve Osmanlı döneminde artarak devam eden vakıf eserlerin varlığından söz edebiliriz. XVI. Yüzyılın son çeyreğinde düzenlenmiş bir evkâf defterinde sancak dâhilinde yüze yakın vakıf eser bulunduğunu görüyoruz. Ancak yapılan arşiv çalışması sonucunda bu eserlerden sadece otuz tânesinin vakfiyesine rastlanmıştır. Biz de yaptığımız araştırmada incelediğimiz dönemle ilgili yeni kurulmuş bir vakfa, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi kayıtlarında rastlamadık. Ancak şer iyye sicillerinde vakıf eserleriyle ilgili çok sayıda kaydı incelememiz esnasında değerlendirdik. B.a.ı. Kitâbeler Câmi, medrese, imârethâne, çeşme, türbe, kervansaray gibi eserlerin hangi gâye için yapıldığı, yapılış tarihini belirten levhalara kitâbe denir. Kitâbeler birçok eserin bânisi ve yapılış tarihi gibi konularda tek başına aydınlatıcı olmaktadır. 16 Amasya kazasında bulunan eserlerin kitâbeleri İ.H.Uzunçarşılı tarafından yayımlanmıştır Gürbüz, a.g.e., s Uzunçarşılı, Kitâbeler, Anadolu Türk Tarihi Vesîkalarından, İstanbul 1927, ss

14 9 B.b. Seyahatnâmeler Amasya ya tarih içinde çeşitli dönemlerde birçok seyyâh uğramış ve Amasya ile ilgili bazen genel, bazen de ayrıntılı sayılabilecek bilgiler vermişlerdir. Amasya ya Türk-İslâm döneminde ilk uğrayan seyyâh İbn Batuta dır. 18 XVI. Yüzyılda 962/1555 tarihli seyahatnâmeye sâhip olan iki seyyâh vardır. Bunlardan biri 962/155 yılında Avusturya elçilik heyeti ile Kanûnî nin sefer dönüşü konakladığı Amasya ya gelen ve şehirle ilgili önemli bilgiler veren Hans Derschwam dır. 19 Aynı elçilik heyetiyle Amasya ya gelen ve heyet başkanı olan Ogier Ghiselin de Busbecg de Amasya ile ilgili bilgi sunmaktadır. 20 XVI. Yüzyıl sonlarında Polonyalı Simeon ve daha sonra Evliyâ Çelebi birçok sancak, kaza ve nahiyeler hakkında ve bu arada da Amasya ile ilgili önemli bilgiler vermişlerdir. 21 B.c. Araştırmalar Amasya tarihi konusunda yapılan araştırmaların başında Hüseyin Hüsâmeddin tarafından yazılmış olan Amasya Târihi adlı eser gelmektedir. Eser, günümüz araştırmacıları açısından göz ardı edilemeyecek bir kaynaktır. 11 cilt olan eserin ilk dört cildi Osmanlı harfleriyle basılmıştır. Eserin diğer ciltleri İstanbul Süleymâniye Kütüphânesi nde numarasız el yazması olarak bulunmaktadır. Ancak 5. cildi mevcut değildir. Eser sâdece bir Amasya tarihi olmaktan ileri, Amasya merkez alınarak genel olarak Türk tarihinin sosyal-idârî ve siyâsî tarihini ele almıştır. Eserin 1. cildi Ali Yılmaz ve Mehmet Akkuş tarafından sadeleştirilmiş ve Ankara 1986 tarihiyle ve Latin harfleriyle basılmıştır. Eserin 1. cildinde Amasya ve bütünüyle Türk tarihi ile ilgili genel bir bilgi sunulmuş; ancak bilgilerin kaynağı çoğunlukla gösterilmemiştir. Bu durum da bazı bilgilerin doğruluğunun teyidi ile ilgili birtakım şüpheleri gündeme getirmiştir. 22 Amasya ile ilgili yapılan çalışmalar için zikredebileceğimiz diğer bir eser de Amasya Müftüsü Mustafa Vâzıh Efendi nin Amasya müftülüğü sırasında kaleme aldığı El-Belâbilu r- Râsiyye Fî-Riyâzî Mesâili l-amasiyye adlı eseridir. 23 İsmâil Hakkı Uzunçarşılı nın Kitâbeler adlı araştırması da özellikle Amasya da mevcût târihî eser kitâbeleri ile ilgili önemli bilgi sunmaktadır. Kenan Akyüz ün Ziyâ Paşa nın Amasya Mutasarrıflığı Sırasındaki Olaylar (Ankara 1964) adlı çalışması, Petra Kappert in Die Osmanischen Prinzen Und Ihre Residenz Amasya Im 15 und 16 Jahrhundert (Leiden 1976) adlı 18 Bkz. İbn Batuta, Seyahatnâme, Çev.: M.Çevik, İstanbul 1983, s Bkz. Hans Derschwam, İstanbul ve Anadolu ya Seyahat Günlüğü, Çev.: Y. Önen, Ankara 1987, ss Bkz. Ogier Ghiselin de Busbecg, Türkiye yi Böyle Gördüm, Haz.: A.Kurtoğlu, Tercüman 1001 Eser Yayınları, İstanbul Tarihsiz, ss Bkz. Hrond D. Andreasyan, Polonyalı Simeon un Seyâhâtnâmesi, İstanbul 1964, s. 86; Evliyâ Çelebi, Seyahâtnâme, II, İstanbul, 1314, ss Geniş bilgi için bkz. Turgut Akpınar, Amasya Tarihi Yazarı Hüseyin Hüsâmeddin ve Bilinmeyen Eserleri, Bibliyografya Kitap Haberleri Bülteni I/3, İstanbul 1972, ss ; Akpınar, Amasya Tarihi, DİA., III, s İhsan Sabuncuoğlu, Mustafa Vâzıh Çorumludur, Çorumlu, I/9-10 (1939), ss

15 10 çalışması; Rafet Yinanç ın Selçuklu Medreselerinden Amasya Halifet Gâzi Medresesi ve Vakıfları (UB. XV, 1982, s.5-22) M.Tuncel - S. Doğaner in Amasya da Turizm: Coğrafî İmkanlar, Sorunlar ve Öneriler, Coğrafya Araştırmaları I/1, Ankara 1989, ss.47-68; M.H. Yinanç - Besim Darkot un Amasya İA., I, ss ; İlhan Şahin-F.Emecen in Amasya DİA., III, ss.2-4, Ahmet Uğur un Karadeniz ve Civârı Hakkında; Amasya ve Trabzon Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri, Samsun 1988, s.159 vd. araştırmalar zikredilebilir. Bunların dışında Amasya şehrinin çeşitli yönlerinin ele alındığı lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde çalışmalar bulunmaktadır. Biz burada tarihle ilgili olanlarını zikredeceğiz. Amasya ile ilgili hazırlanmış lisans tezleri İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphânesi Lisans-Yüksek Lisans-Doktora Tez Kataloğu 836, 1233, 2702, 3749, 4272, 5365, 5741, 7421, 9605, 10863, numaralarda bulunmaktadır. Yazar ve tez isimleri aşağıya çıkarılmıştır: Saadet Purat, Amasya Bölgesi ve Şehrinin İktisâdî-Beşerî Durumu, İstanbul Muazzez Hakal, Amasyalı Âlim ve Şâirler, İstanbul Gülten Okan, Amasya Şehrinin Tarihi, İstanbul Güngör Okan, Amasya da Yeşilırmak Vâdisi ve Civarı Monografisi, İstanbul Nurettin Ercanik, Amasya İlçe Monografyası, İstanbul Mehmet Çoker, Amasya İli Yer Adları, İstanbul Ünsal Yazıcıoğlu, Amasya da Câmiler Dışında Kalan Türk Mimâri Eserleri, İstanbul Sevinç Ergin, Amasya Osmanlı Câmileri, İstanbul Aytaç Taçyürek, Amasya da Türk Sivil Mimari Eserleri, İstanbul Mehmet Sayar, Amasya Şehrinin Sikkeleri, İstanbul Osman Yılmaz, Amasya, Merzifon, Tokat, Çorum ve Osmancık taki Ahşap Mimber ve Kapı Pencere Kanatları, İstanbul Sühan Bayraktar, Amasya II.Bâyezid Câmii ve Külliyesi, İstanbul Amasya ile ilgili hazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri ise Yüksek Öğretim Kurulu Dökümantasyon Merkezi, 1574, 19181, 25888, 26203, 26303, 34602, tez numaralarında bulunmaktadır. Yazar adları ve tez isimleri aşağıya çıkarılmıştır: Fikret Yılmaz, Amasya nın Bir Numaralı Şer iyye Sicili, İzmir 1987, Yüksek Lisans Tezi. Adnan Gürbüz, 1576 Tarihli Defter-i Evkaf-ı Rûm a Göre Amasya Kazası Vakıf Kayıtları, Ankara 1987, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aynur Çelikcan, Amasya Gökmedrese Câmii, Ankara 1991, Yüksek Lisans Tezi.

16 11 Recep Gün, Amasya ve Çevresindeki Mimari Eserlerde Yazı Kullanımı, Samsun 1991, Yüksek Lisans Tezi. Adnan Gürbüz, Toprak-Vakıf İlişkileri Çerçevesinde XVI. Yüzyılda Amasya, Ankara 1993, Doktora Tezi. Sadi S.Kucur, Sivas-Tokat ve Amasya da Selçuklu ve Beylikler Devri Vakıfları; Vakfiyelere Göre, İstanbul 1993, Doktora Tezi. Gediz Urak, Amasya nın Türk Devri Şehir Dokusu ve Yapılarının Analiz ve Değerlendirilmesi, Ankara 1994, Doktora Tezi. Kani Kuşçular, Amasya Kentinin Fiziksel Yapısının Tarihsel Gelişimi, İstanbul 1994, Doktora Tezi. Ahmet Şimşirgil, 1520 Tarihli Tapu Tahrir Defterine Göre Amasya Sancağı nın Durumu, Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü, Yayınlanmamış Master Tezi.

17 BİRİNCİ BÖLÜM AMASYA TARİHİNE GENEL BİR BAKIŞ 1.1. TARİH İÇERİSİNDE AMASYA Coğrafî Durum Karadeniz kıyıları ile iç bölgeleri birbirinden ayıran yüksek ve sarp sıradağların güney eteklerinde yer almasından dolayı Amasya, sosyal, iktisâdî ve kültürel açılardan İç Anadolu Bölgesi nin özelliklerini taşır. 1 Deniz seviyesinden 400 m yükseklikte, Yeşilırmak ın açtığı iki tarafı yüksek kayalıklarla çevrili dar bir vâdide kurulmuştur. Nehrin sağ kesimi (güneyi) nispeten daha az meyilli ve düz olduğundan yerleşme daha ziyâde bu yönde olmuştur. 2 Şehir Canik Dağları nın güneyinde ( ) kuzey enlemleri ile ( ) doğu boylamları arasında yer alır. 3 Yeşilırmak, Amasya topraklarını güney-batıdan kuzey-doğuya doğru, vâdiler ve geniş boğazlar teşkil ederek boydan boya geçip şehri ikiye böler. Kolları olan Kelkit, Çekerek ve Tersakan çayları da Amasya da Yeşilırmak a karışır. Şehir de Tersakan Çayı nın Yeşilırmak la birleştiği yerin 2 km kadar güneyinde ırmağın açtığı dar ve uzun bir boğazda ırmağın iki yakasında kurulmuştur. 4 Şehir yer yer dağlık, yer yer de geniş ovalara sâhiptir. Dağlar daha ziyâde şehrin doğusunda ve kuzeyinde toplanmıştır. Şehrin en yüksek noktası kuzeydeki Akdağ üzerinde Kocacık Tepe (2044 m)dir. Diğer önemli yüksekliği kuzey-batıda Tavşan Dağı (1909 m)dır. Ovalar genellikle Yeşilırmak çevresinde yer almıştır. Bu ovalar Gümüşova, Suluova ve Taşova dır. 5 Amasya da ılıman ve kara iklim bölgeleri arasında bulunduğundan dolayı bir geçiş iklimi göze çarpar. 6 En fazla yağış alan mevsim kıştır. İlkbahar aylarında azalarak devam eden yağış Temmuz- Ağustos aylarında büyük bir düşüş gösterir. 7 Güneyde tam bir yayla iklimi, kuzeyde ise güneye göre daha sert bir iklim görülür. Yüksek kesimler dışında kışlar ılık; yazlar sıcak geçer. Kuzeydeki Akdağ, şehri Karadeniz den gelen soğuk rüzgârlara karşı korur. 8 1 Talip Yücel, Türkiye Coğrafyası, Ankara 1987, ss İlhan Şahin-Feridun Emecen, Amasya, DİA, III, s.1. 3 Şemsettin Günaltay, Yakın Şark, IV/2 (Romalılar Zamanında Kapadokya, Pont ve Artaksiad Krallıkları), Ankara 1987, s Metin Tuncel, Yeşilırmak, İA, XIII, s M. Tuncer-C.Doğaner, Amasya da Turizm: Coğrafî İmkanlar, Sorunlar ve Öneriler, Coğrafya Araştırmaları, I/1 (1998), s Yeni Türk Ansiklopedisi, Ötüken, İstanbul 1985, I, s Besim Darkot, Türkiye de Yağışların Dağılışı, Türk Coğrafya Dergisi, I(1943), s Cevat R. Gürsoy, Samsun Gerisinde Karadeniz İntikal İklimi, AÜDTCFD., VIII/1-2 (1990), s.113; Ahmet Nişancı; Orta Karadeniz Bölümü nde Mevsimlik Hava Tipleri Bakımından Önemli Devreler, Coğrafya Arşatırmaları, I/1 (1989), s

18 15 Eski çağlardan beri tarım ürünlerinin zenginliği ile tanınan verimli topraklar, Yeşilırmak ve onunla birleşen diğer ırmakların suladığı ovalar vadiler içinde yayılmıştır. 9 Şehirde yetişen başlıca ürünler: Buğday, arpa, mısır, nohut, mercimek, kenevir, haşhaş, tütün, 10 şekerpancarı, ayçiçeği, bamya ve elmadır. Amasya da meraların çokluğu sebebiyle tarımın yanında hayvancılık önemli bir yer tutar. 11 Şehrin en önemli yer altı zenginliği Çeltek Linyit Kömürü yataklarıdır. Şifalı yeraltı kaynaklarının en önemlisi Terziköy Kaplıcası dır. Şehirde sanayi pek gelişmemiştir. Suluova da şeker fabrikası, ayçiçek yağı fabrikası, Suluova da yem fabrikası, Et ve Balık Kurumu nun et kombinası (şimdi özelleştirilmiştir), merkez ilçede Süt Endüstrisi Kurumu nun peynir ve tereyağ (özelleştirilmiştir) fabrikası, tuğla-kiremit fabrikaları 12 ve un fabrikaları sanayi kuruluşları arasında sayılabilir. Ulaşım bakımından gelişmiş bir şehirdir. Tarihte Amasya, derin vadileri izleyerek, Yeşilırmak ve Tersakan Suyu ile birlikte Karadeniz in önemli limanları olan Samsun / Amisos ve Sinop / Sinope a ulaşan ilk ve orta çağın önemli ticaret yollarının bulunduğu bir şehirdir Amasya Şehrinin Adı ve Kuruluşu İle İlgili Değerlendirmeler Şehrin kuruluşu konusunda eski kaynaklarda geniş bilgilere rastlamamaktayız. Şehrin bilinen en eski adı Amaseia dır. Ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. 14 Yunan Tanrısı Hermes in şehrin kurucusu olarak paralara kazınması 15 haricinde dikkate değer bir efsane dahi bulunmamaktadır. Bu paralar M.Ö yılları arasında yaşayan Roma İmparatoru Severus a âittir. 16 Ancak şehrin Büyük İskender devrinden (M.Ö ) önce de mevcut olduğu ve şehrin tarihinin Hititler dönemine kadar uzandığı sanılmaktadır. 17 Hatta M.Ö yılına kadar dayandırılan şehrin adı, Hititler döneminde (M.Ö ) Amasid, Helenistik döneme ait yzılarda ise Ameseia olarak geçmektedir. 18 Amasyalı ve meşhur coğrafyacı Strabon un (M.Ö. 60-M.S.19) eserinde Amasya nın Amazonlar dan Amasis tarafından kurulduğu belirtilmektedir. 19 Şehrin kuruluşu ile ilgili bir başka kaynağın değerlendirilmesinde ise şehrin kuruluşunun Hitit Site Devleti Amasidler tarafından gerçekleştirildiği belirtilmektedir. 20 Taberî, Tarihi nde; Aynî, Ikdü l- Cumân da Anadolu daki İslâm fetihlerini açıklarken Amasya yı Amasa ve Amisa isimleriyle kaydederler. 21 El-Kazvinî, Acâibü l-mahlukât ında Amasya şehrinin ilk önce Ammas, daha sonra ise Amis şeklinde meşhur olduğunu doğrular Strabon, Geographics, Çev.: A.Pekman, XII, İstanbul 1969, s Hüseyin Tuncel, Türkiye Coğrafî Bölgelerinin Zirâî Karakterleri, İÜCED., 11 (1960), s Yeni Türk Ansiklopedisi, I, s Yeni Türk Ansiklopedisi, I, s Günaltay, a.g.e., s İ. Şahin, F. Emecen, Amasya, DİA., III, s Babelon, E ve TH.Reinach, Pecueil General Des Monnaies Grecques D Asie Mineure, I, Paris 1925, s Firuzân Kınalı, Eski Anadolu Tarihi, Ankara 1962, s İ.Şahin - F.Emecen, Amasya, DİA., III, s Kınalı, a.g.e., s Strabon, a.g.e., s Kurt Bittel, Die Hethiter, Munchen 1976, s H.Hüsameddin, Amasya Tarihi, Hikmet-i İslâmiye Matbaası, İstanbul 1327, I, s H.Hüsameddin, a.g.e., I, s.15.

19 16 Bazı kaynaklarda Amasya, Mısır hükümdarlarından Amasis diye meşhur bir zât tarafından kurulmuş ve isimlendirilmiş olduğu iddiâ edilmiştir. Ancak bu iddiânın umûmî tarihlerdeki bilgilere uygun olmadığı görülmektedir. 23 İbn Kemal, Tevârih-i Al-i Osman ında şehirle ilgili şu bilgileri verir: Amasya ki tevârih-i kadîmede Harçene adıyla yâd olur, içine gam u kîn girerse dil-şâd olur ve bend-i gamdan canı âzâd olur. 24 Ancak burada zikredilen Harçene 25 ya da Harşene Kayseri yakınlarında bir kale olarak da tanımlanmaktadır. 26 İslâm kaynaklarında Amasya şehri için birçok isim kullanılmıştır Pontus, Roma ve Bizans Dönemlerinde Amasya Hititler döneminde Amasya, Hitit Konfederasyonunu teşkil eden on üç şehir devletinden biri oldu. 28 Amaseia uzun süren Pontus Krallığı nın başkenti olmuştur. I.Pharnakes İ.Ö. 183 tarihine kadar bağımsızlığını korumuş olan Grek Kenti Sinope / Sinop u ele geçirmiş ve krallığın yönetim merkezini buraya taşımıştır. 29 M.Ö yılları arasında Frigler, daha sonra Kimmerler, Lidyalılar ve M.Ö. 585 te de Pers Krallığı nın hâkimiyeti altına giren Amasya 30 M.Ö. 291 de kurulan Pontus Krallığı nın başşehri oldu. Özellikle I.Mitridates döneminde hızla gelişerek önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumuna gelmiştir. 31 Pontus dönemine âit çok az sayıda maddî kalıntı dışında şehirle ilgili aydınlatıcı tek bilgi Amaseialı meşhur bilgin Coğrafyacı Strabon un kısa bilgileridir. Eserini (M.Ö.7) Roma egemenliğinin ilk döneminde yazmış olmasına rağmen, Pontus Krallığı nın mirası durumunda bulunan Amaseia yı tarif etmektedir. Amasya uzun süren Roma-Mithridates savaşları sonunda önce Tucullus (M.Ö. 70); sonra Pompeius (M.Ö.66) tarafından ele geçirilmiştir. 32 Pontus Krallığı na iki yüz yıl başkentlik yapan Amasya, daha sonraki dönemlerde Roma İmparatorluğu (M.Ö.25-M.S.395) hâkimiyeti altında vilâyet merkezi olarak gelişimini devam ettirmiştir H.Hüsameddin, a.g.e., I, s İbn Kemâl, Tevârih-i Al-i Osman, VII. Defter, Haz. Ş.Turan, Ankara 1991, s.27; H.Hüsameddin, a.g.e., I, s.142; Ahmet Uğur, Karadeniz ve Civarı Hakkında (Amasya ve Trabzon), Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri, Samsun 1986, s İbn Kemâl, a.g.e., s Yakût, Mu cemü l-bûldân, Neşr.F.Nüstenfeld, Leipzig 1987, II, s.422; Esterabâdî, Aziz B.Erdeşîrî, Bezm u Rezm, Çev.:M.Öztürk, Ankara 1990, s Bkz. H.Hüsameddin, a.g.e., s Bittel, a.g.e., s.102; H.Hüsameddin, a.g.e., I, s Strabon, a.g.e., XII, s Günaltay, a.g.e.vi/1, s Günaltay, a.g.e., IV/2, s Texier, C., Asie Mineure (Description Geographique, Historique Et Archeoloqique Des Provinces Et Des Villes De La Chersonnese D Asie), Paris 1982, s Günaltay, a.g.e., VI-2, s.189.

20 17 Pompeius un işgâlinden sonra Pontus Krallığı nın toprakları çeşitli yönetim biçimlerine ayrılmıştır. Roma ya bağlı uydu krallıkların toprakları dışında kalan ve Bithynia ya bağlanan Pontus Krallığı ndaki 11 site den birisi de Amasya dır. 34 Pontus Krallığı döneminde de işlek olan kuzey limanları Samsun ve Sinop u İç Anadolu ve daha güneye bağlayan yollar, Marmara ve Ege den gelip Ankara da birleşen ve Amasya ya ulaşan bu yollar Roma İmparatorluğu döneminde de önemini kaybetmemiştir. 35 Roma İmparatorluğu hâkimiyetinde şehir zenginleşmiş, metropolis ünvanını almıştır. 36 Amasya Roma imparatoru Diocletianus tan sonra Diospontus un başlıca idârî ve dînî merkezi olmuş ve VIII. Yüzyıldan itibaren de Bizans ın askerî vilâyetlerinden (thema) olan Armeniakon un kaleleri arasında yer almıştır. 37 Bizans hâkimiyeti döneminde Amasya şehri kısa sürelerle önce Peçeneklerin (M.S. 452), daha sonra da Sâsanilerin (607) hâkimiyetine girmiş; ancak İmparator Heraklius şehri geri almıştır. 38 Bu tarihten sonra da yukarıda zikredildiği gibi Bizans Devleti nin Themalar (askerî vâlilikler) şeklinde teşkilatlanmasından sonra Bizans ın askerî ili durumuna gelmiştir. 39 Amasya da Hristiyanlığın gelişme süreci içinde 306 da öldürülen Aziz Theodoros un, yılları arasında Amasya Piskoposluğu yapmış olan Aziz Asterios un 40 etkisinde kalarak Hristiyanlığı benimsediğini ve sonra da bu eyleme giriştiğini anlatılırsa da yaklaşık yüz yıl arayla yaşamış bu kişiler arasındaki ilişkilerin gerçekdışı olduğu da ayrıca belirtilmektedir. Bu bilgilere göre artık 395 ten sonra imparatorun buyruğu ile çoktanrıcı dinler yasaklanmıştır. 41 Bizans hâkimiyeti döneminde Emevî ve Abbasîlerin Anadolu ya yaptıkları akınlardan Amasya şehri de etkilenmiş, Müslümanlar ilk defa 707 yılında bölgeye akın düzenlenmiş ve kayda değer başarı elde edememişlerdir. 42 Böylece şehir, Türklerin Anadolu ya girmelerine kadar Bizans İmparatorluğu elinde kalmıştır Türk-İslâm Hâkimiyetinde Amasya Amasya nın Türkler tarafından ne zaman fethedildiği konusunda kesin bir bilgi yoktur Malazgirt Zaferi nden itibaren Türkler büyük kitleler hâlinde Anadolu ya yerleşmeye başlamışlardır. Bu yerleşmeyi asıl gerçekleştirenler Oğuzlar ve onların idaresini ellerinde tutan Selçuklu komutanlarıdır Strabon, a.g.e., XII, 541; B.Umar, Türkiye Halkının İlkçağ Tarihi, II, İstanbul 1984, s.177; Bosch, M.E., Helenizm Tarihinin Ana Hatları, II, İstanbul 1943, s W.M. Ramsay, Anadolu nun Tarihi Coğrafyası, Çev.: M.Pektaş, İstanbul 1961, s J.G.C. Anderson - F.Cumort - H.Greqoire, Studia Pontica, III, Recueil Des Incriptions Grecques Et Latines Du Pont Et De L Armenie, Bruxelles 1910, s Albert Gabriel, Amasya, İA, I, s George Orstrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Çev.: F.Işıltan, Ankara 1981, s.24 v.d. 39 Ernst Honigmann, Bizans Devleti nin Doğu Sınırı, Çev.:F.Işıltan, İstanbul 1970, s G. Bardly, Astere, Asterrios, Eveque D Amasée, Dictionnaire D histoire Et De Geographie Ecclesiastiques, IV, 1930, s E. Gibbon, Roma İmparatorluğu nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi, III, Çev.:A. Baltacıgil, Ankara 1988, s.5 vd; Ostrogorsky, a.g.e., s Şahin Uçar, Anadolu da İslâm - Bizans Mücâdelesi, İstanbul 1990, ss M.Halil Yinanç, Türkiye Tarihi: Selçuklular Devri, İstanbul 1944, s İ.Şahin - F.Emecen, Amasya, DİA., III, s.1.

21 yılında Anadolu da bir Norman Devleti kurmak isteyen Bizans İmparatoru na savaş açan Urselius kısa bir zaman Amasya ya egemen olmuş ve Amasya halkı tarafından da destek görmüştür. 46 Aynı yıl önce Artuk tarafından yakalanıp serbest bırakılan Urselius, başka bir Türk emîri tarafından para karşılığı Aleksios Komnenos a teslim edilmiştir. 47 Aksarâyî, Malazgirt ten hemen sonra bu bölgenin (Niksar, Tokat, Sivas) Melik Dânişmend in kontrolünde olduğunu belirtmektedir. 48 Kaynak belirtmeyen; ancak kesin tarih veren H.Hüsameddin ise 1075 tarihinde bölgenin Melik Dânişmend tarafından fethedildiğini belirtir. 49 M.H.Yinanç ve O.Turan bu bölgeyi fethedenin Artuk olduğunu; ayrıca O.Turan Dânişmendnâmedeki Artuhî adı ile Amasya yöresindeki Artuk Abâd ve Artuk-ova yer adlarının da buradan kaynaklandığını belirtir. 50 Selçuklu kaynaklarında Dânişmend ili diye belirtilen bölgede Amasya merkez olmak üzere Dânişmendli Devleti kurulmuştur da Süleyman Şah ın ölümünden sonra Anadolu daki Türkler arasında otorite boşluğu sebebiyle karışıklık dönemi başlamış; Danişmendli Devleti nin genişleme siyâseti bu durumdan etkilenmiş ve durma noktasına gelmiştir de başa geçen I. Kılıçarslan idareyi ele alarak bu karışıklıkları sona erdirmek istemiş; ancak bu sırada da Haçlı Seferleri başlamıştır. Türklerin bu dağınıklığı ve otorite boşluğundan faydalanan Bizanslılar, Anadolu da birçok yeri Selçuklulardan geri almışlardır. 52 Selçuklu Sultanı I.Mesud, 1143 yılında ülkede tam bir hâkimiyet kurup Fırat boylarına kadar Dânişmend ilini ele geçirerek Amasya yı kendisine merkez yaptı. 53 Sultan I.Mesud un ölümü üzerine yerine oğlu II. Kılıçarslan geçti (1155). Mesud un Dânişmendli hânedânına mensup iki damadından Yağıbasan a Amasya, Ankara ve Kapadokya; Zünnûn a ise büyük ve zengin Kayseri ile Sivas şehirleri verildi. 54 II. Kılıçarslan batıda Bizans İmparatoru Manuel ile dostluk antlaşması imzalayarak batı sınırlarını güvence altına almış; Anadolu da birliği kurma çabalarının bir sonucu olarak bütün Dânişmend ülkesini zaptederek 1178 yılında bu devlete son vermiştir. 55 Dânişmend Devleti nin Anadolu Selçuklu hâkimiyetine geçmesinden sonra Sivas ın merkez olduğu genişçe bir saha; Kayseri, Niksar, Tokat, Amasya, Sinop, Çorum ve çevreleri Dânişmend Vilâyeti olarak adlandırılmıştır. 56 I. Alâaddin Keykûbat zamanında doğuda ortaya çıkan Moğol tehlikesine karşı Harezmşahlılar Devleti ile yapılan antlaşma üzerine Amasya, 1231 yılında Emir 45 Claude Cahen, Türklerin Anadolu ya Girişi", Çev.: Y.Yücel-B.Yediyıldız, Belleten, LI/201 (1988), s S. Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, I, Çev.: F.Işıltan, TTK, Ankara 1987, s Cahen, Osmanlılardan Önce Anadolu da Türkler, Çev.: Y.Moran, İstanbul 1979, ss Kerimeddin Mahmud Aksarayî, Selçuklu Devletleri Tarihi, Çev.: M.N. Gençosman, Ankara 1943, s H.Hüsameddin, a.g.e., II, s M.H.Yinanç, a.g.e.,, s.80; Osman Turan, Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul 1980, s M.H.Yinanç, Dânişmendliler, İA., III, s ; O.Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, Selçuklular ve İslâmiyet, İstanbul 1980, s O.Turan, a.g.e., s O.Turan, a.g.e., s Abdülkerim Özaydın, Dânişmendliler, DİA., VIII, s İbrahim Kafesoğlu, Selçuklular, İA., X, s ; Özaydın, a.g.m., VIII, s Mustafa Akdağ, Türkiye nin İktisâdî ve İctimâî Tarihi, I, İstanbul 1979, s

22 19 Bereket e ikta olarak verilmiştir yılında başlayan Babaî Ayaklanması ve 1243 yılındaki Moğol istilâsı Amasya ve çevresini etkileyen en önemli olaylardır. 58 İlhanlılar döneminde Anadolu, bölgelere ayrılarak bazı bölgeler bağımsız beylikler hâline getirilirken, Amasya, Tokat, Çorum, Niğde, Aksaray, Lârende, Akşehir, Sivrihisar, Beypazarı, Kayseri ve çevrelerindeki yerleşmelerle birlikte Selçuklular zamanında Dânişmend Vilâyeti olarak tanımlanan bölge, İlhanlı idâresinde genişletilerek Rum Vilâyeti hâline getirilmiştir. 59 XIII. ve XV. Yüzyıllar arasında önemli bir konumu hâiz olan Karadeniz ticâreti, Karadeniz sâhil şeridi üzerinde bulunan ya da onların hinterlandı durumunda olan şehirlerin söz konusu olduğunu belirtmeliyiz. Bunları da şöyle sıralayabiliriz: İstanbul, Sinop, Samsun, Fatsa, Trabzon ve onlara göre iç kısımda kalan Kastamonu, Amasya, Tokat, Sivas, Gümüşhâne... Bu şehirlerden sâhilde bulunanların başlıca ortak özellikleri, Anadolu içlerinden gelen kara yollarının Karadeniz e ulaştığı noktalarda önemli bir ithalât ve ihracât limanları olmaları; içte, ikinci sırada yer alanların da ulaşımı sağlayan yollar üzerinde yöresel ürünlerle birlikte transit ticaret mallarının sergilendiği birer pazar durumunda bulunmalarıdır. 60 Bu sebeple Selçuklu döneminde Amasya nın ana ticaret yolları üzerinde bir menzil olduğu ve bu yüzden yakınlarında çok sayıda kervansaray binâ edildiği görülmektedir. 61 İlhanlıların Amasya daki hâkimiyeti, 1243 ten başlayarak 1341 yılına kadar sürmüştür. Amasya, İlhanlılar zamanında da başlıca idârî merkezlerden biri olmuştur. 62 Eretna Beyliği yılında Karamanoğulları, akabinde Dulkadırlılar, Osmanlılar ve Baburlar tarafından kuşatılmıştır. Eretna Beyliği nin aleyhine içte ve dışta gelişen bu olaylara seyirci kalan Eretna Beyliği emîri Alaaddin Ali Bey, kendisini zevk ve eğlence âleminde oyalamaya başlamıştır. Bu hâli, emirleri büsbütün kendisinden uzaklaştırmıştır. Koyulhisar da Kılıçaslan, Niksar da Tâceddin, Amasya da Hacı Şadgeldi, Erzincan da Mutahherten, Tokat ta Şeyh Necib, Sivas ta Hacı İbrahim bağımsız hareket etmeye başlamışlardır. 63 İran Moğollarının çözülme sürecine girmesi, Anadolu sorumlusu Demirtaş (veya Timurtaş) ın komutanlarından Eretna nın merkezi Sivas olan bağımsız bir bölge ilan etmesine yol açmıştır. Eretna Bey, bu bölgedeki egemenliğini, anında tavır alan Moğollara karşı kazandığı Karanbük Zaferi ile pekiştirir. 64 Kadı Burhaneddin in Sivas ta bir hükümdar gibi hareket etmesi ve gittikçe kuvvetlenmesinden çekinen Amasya emîri Hacı Şadgeldi, Erzincan emîri Mutahharten ile anlaşarak Kadı 57 Aydın Taneri, Celâlüd d-dîn Harizmşah ve Zamanı, Ankara 1977, s Geniş bilgi için bkz. Ahmet Yaşar Ocak, Babâîlik, DİA., IV, s.373; Barkan, Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I, İstilâ Devrinin Kolonizatör Türk Dervişleri, VD., II (Ankara 1942), s.279; Akdağ, a.g.e., s.43; O.Turan, Keyhüsrev II, İA., VI, s.623; Cahen, a.g.e., s Cahen, a.g.e., s Ş.Turan, Karadeniz Ticaretinde Anadolu Şehirlerinin Yeri, Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri, Samsun 1986, s K.Özergin, Anadolu Selçuklu Kervansarayları, İÜEF. Tarih Dergisi, XV (1965), ss.70, O.Turan, a.g.e., s Ali Sevim-Yaşar Yücel, Türkiye Tarihi, TTK., Ankara 1992, s F. Sümer, Anadolu da Moğollar, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, I, s.105.

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA III.BÖLÜM Bu bölümde ağırlıklı olarak Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanan ve Kastamonu yu içine alan Batı Karadeniz Bölümü, Kastamonu ili, Araç

Detaylı

TARİH BOYUNCA ANADOLU

TARİH BOYUNCA ANADOLU TARİH BOYUNCA ANADOLU Anadolu, Asya yı Avrupa ya bağlayan bir köprü konumundadır. Üç tarafı denizlerle çevrili verimli topraklara sahiptir. Dört mevsimi yaşayan iklimi, akarsuları, ormanları, madenleriyle

Detaylı

OSMANCIK OSB. Osmancık OSB

OSMANCIK OSB. Osmancık OSB OSMANCIK OSB 2 OSMANCIK Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerini batıya bağlayan ana yol üzerinde bulunan Osmancık, Çorum il merkezine 56 km, Samsun limanına 168 km, Ankara ya 268 km uzaklıkta olduğundan

Detaylı

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur.

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Çekerek ırmağı üzerinde Roma dönemine ait köprüde şehrin bu adı ile ilgili kitabe bulunmaktadır. Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Antik Sebastopolis

Detaylı

GEÇMİŞTEKİ İZLERİYLE KAYSERİ

GEÇMİŞTEKİ İZLERİYLE KAYSERİ GEÇMİŞTEKİ İZLERİYLE KAYSERİ Prof. Dr. Mustafa KESKİN - Prof. Dr. M. Metin HÜLAGÜ İÇİNDEKİLER Sunuş Önsöz Giriş I. Tarihi Seyri İçerisinde Kayseri II. Şehrin Kronolojisi III. Kültürel Miras A. Köşkler

Detaylı

ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar.

ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar. ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ Anadolu da ilk köprüleri yaptılar. ( 1102 1409 ) Diyarbakır, Harput, Mardin Diyarbakır Artuklu Sarayı İlk Artuklu Medresesi İlgazi tarafundan Halep te yaptırıldı. Silvan (Meyyafarkin)

Detaylı

ŞANLIURFA YI GEZELİM

ŞANLIURFA YI GEZELİM ŞANLIURFA YI GEZELİM 3. Gün: URFA NIN KALBİNDEN GÜNEŞİN BATIŞINA GEZİ TÜRKİYE NİN GURURU ATATÜRK BARAJI Türkiye de ki elektrik üretimini artırmak ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ndeki 9 ili kapsayan tarım

Detaylı

AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ YAYIN LİSTESİ

AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ YAYIN LİSTESİ AKADEMİK ÖZGEÇMİŞ VE YAYIN LİSTESİ 1. Adı Soyadı : Muharrem KESİK İletişim Bilgileri Adres : Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Telefon : (0212) 521 81 00 Mail : muharremkesik@gmail.com 2. Doğum -

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM YAYIN LİSTESİ

Yrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM YAYIN LİSTESİ Yrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM YAYIN LİSTESİ KİTAP - Osmanlı Kuruluş Dönemi Bursa Vakfiyeleri, Yayına Hazırlayanlar, Yrd. Doç. Dr. Sezai Sevim- Dr. Hasan Basri Öcalan, Osmangazi Belediyesi Yayınları, İstanbul

Detaylı

(1983). 1980 Genel Nüfus Sayımı: Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri; 12-10-1980, 05 Amasya. Ankara: Devlet İstatistik Enst. Yay..

(1983). 1980 Genel Nüfus Sayımı: Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri; 12-10-1980, 05 Amasya. Ankara: Devlet İstatistik Enst. Yay.. İktisat Tarihi (1983). 1980 Genel Nüfus Sayımı: Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri; 12-10-1980, 05 Amasya. Ankara: Devlet İstatistik Enst. Yay.. (1962). "Yükseliş Devri'nde Osmanlı Ekonomisine Umumi

Detaylı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı SURUÇ İLÇEMİZ Suruç Meydanı Şanlıurfa merkez ilçesine 43 km uzaklıkta olan ilçenin 2011 nüfus sayımına göre toplam nüfusu 100.912 kişidir. İlçe batısında Birecik, doğusunda Akçakale, kuzeyinde Bozova İlçesi,

Detaylı

Çaldıran daha önceleri Muradiye İlçesinin bir kazası konumundayken 1987 yılında çıkarılan kanunla ilçe statüsüne yükselmiştir.

Çaldıran daha önceleri Muradiye İlçesinin bir kazası konumundayken 1987 yılında çıkarılan kanunla ilçe statüsüne yükselmiştir. Çaldıran Tarihçesi: İlçe birçok tarihi medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Medler, Bizanslılar, Urartular, İranlılar ve son olarak Osmanlı devleti bu ilçede hâkimiyet sürmüşlerdir. İlçenin tarih içerisindeki

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında

Detaylı

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI BOLU BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK/2013 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr

Detaylı

Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası:

Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası: Başkale nin Tarihçesi: Başkale Urartular zamanında Adamma olarak adlandırılan bir yerleşme yeriydi. Ermeniler buraya Adamakert ismini vermişlerdir. Sonraları Romalılar ve Partlar arasında sınır bölgesi

Detaylı

Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı. Lala Mustafa Paşa Külliyesi ve Cami. Ilgın Kaplıcaları. Buhar Banyosu

Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı. Lala Mustafa Paşa Külliyesi ve Cami. Ilgın Kaplıcaları. Buhar Banyosu Ilgın Sahip Ata Vakıf Hamamı Konya'nın 90 km kuzeybatısında yer alan ve 349 km2 yüzölçüme sahip olan Ilgın, günümüzden 3500 yıl önce şimdiki iskan yerinin 25 km kuzeydoğusunda Hititler tarafından "Yalburt"

Detaylı

KÜTAHYA ADININ KÖKENİ VE TARİHİ

KÜTAHYA ADININ KÖKENİ VE TARİHİ 1/6 KÜTAHYA ADININ KÖKENİ VE TARİHİ Kütahya nın eski çağlara kadar uzanan engin bir tarihi vardır. Tarih öncesi çağlara ait bu gün için elimizde ciddi ve tarihi belge yoktur. Çok eski bir efsaneye göre,

Detaylı

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69.

Kalem İşleri 60. Ağaç İşleri 61. Hünkar Kasrı 65. Medrese (Darülhadis Medresesi) 66. Sıbyan Mektebi 67. Sultan I. Ahmet Türbesi 69. İÇİNDEKİLER TARİHÇE 5 SULTANAHMET CAMİ YAPI TOPLULUĞU 8 SULTAN I. AHMET 12 SULTAN I. AHMET İN CAMİYİ YAPTIRMAYA KARAR VERMESİ 15 SEDEFKAR MEHMET AĞA 20 SULTANAHMET CAMİİ NİN YAPILMAYA BAŞLANMASI 24 SULTANAHMET

Detaylı

İktisat Tarihi I

İktisat Tarihi I İktisat Tarihi I 11.10.2017 12. asrın ikinci yarısından itibaren Anadolu Selçuklu Devleti siyasi ve idari bakımdan pekişmişti. XII. yüzyıl sonlarından itibaren şehirlerin gelişmesi ile Selçuklu ekonomik

Detaylı

Türkiye Tarihi Ders Notları

Türkiye Tarihi Ders Notları Türkiye Tarihi Ders Notları Anadolu ya ilk Türk akınları ve ilk beylikler Çağrı Bey Anadolu ya keşif amaçlı seferler yapmıştır 1015 Anadolu ya Türk akınları Dandanakan Savaşı ndan sonra yeniden başlamıştır

Detaylı

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi TARİH Tarihi kaynaklar bize, Adapazarı yerleşim bölgesinde önceleri Bitinya'lıların, ardından Bizanslıların yaşadıklarını bildirmektedir. Öte yandan, ilim adamlarının yaptıkları araştırmalara göre; Sakarya

Detaylı

ETKİNLİKLER/KONFERSANS

ETKİNLİKLER/KONFERSANS ETKİNLİKLER/KONFERSANS Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü Züriye Oruç 1 Prof. Dr. Salim Koca'nın konuk olduğu Anadolu'nun Vatanlaşmasında Selçukluların Rolü konulu Şehir Konferansı gerçekleştirildi.

Detaylı

Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Perşembe, 12 Kasım :53 - Son Güncelleme Çarşamba, 25 Kasım :14

Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Perşembe, 12 Kasım :53 - Son Güncelleme Çarşamba, 25 Kasım :14 Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Flash Anlatım Kuruluş Dönemi Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Ders Notu OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYETİ (1300-1453) 1. OSMANLI'DA DEVLET ANLAYIŞI Türkiye Selçuklu Devleti

Detaylı

Anadolu ya ilk Türk akınları ve ilk beylikler

Anadolu ya ilk Türk akınları ve ilk beylikler Türkiye tarihi, Türkiye tarihi ders notları, ygs Türkiye tarihi, kpss Türkiye tarihi notları, Türkiye tarihi notu indir gibi konular aşağıda incelenecektir. İçindekiler 1 Anadolu ya ilk Türk akınları ve

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Coğrafya Öğretmenliği. Sosyal Bilimler Enstitüsü

ÖZGEÇMİŞ. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Coğrafya Öğretmenliği. Sosyal Bilimler Enstitüsü ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Eren ŞENOL Adres: Giresun Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü. Telefon: 0 (454) 3105769 E- Posta: eren.senol@giresun.edu.tr Yüksek lisans eğitimimi "Boraboy'da

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim

İktisat Tarihi I Ekim İktisat Tarihi I 20-21 Ekim Osmanlı nın Kökenleri Olarak Selçuklular And. Selçuklu devleti II. Süleyman Şah tan itibaren (1192-1205) merkezi ve üniter bir devlet haline gelmiştir. 1262 1277 arasındaki

Detaylı

Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri. Konya Sahip Ata Cami Erzurum Ulu cami Saltuklar

Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri. Konya Sahip Ata Cami Erzurum Ulu cami Saltuklar Beylikler ve Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserleri Dini Mimari: Bu gruptaki eserler arasında camiler, mescitler, medreseler,türbe ve kümbetler,külliyeler,tekke ve zaviyeler yer almaktadır. Camiler:Anadolu

Detaylı

Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri

Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri On5yirmi5.com Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri Anadolu da kurulan ilk Türk Beylikleri ve önemi nelerdir? Yayın Tarihi : 2 Kasım 2012 Cuma (oluşturma : 11/18/2015) Anadolu da Kurulan İlk Türk Beylikleri

Detaylı

Ermenek Mevlevihanesi/ Karamanoğlu Halil Bey Tekkesi

Ermenek Mevlevihanesi/ Karamanoğlu Halil Bey Tekkesi Ermenek Mevlevihanesi/ Karamanoğlu Halil Bey Tekkesi PROF. DR. NEJAT GÖYÜNÇ ARMAĞANI 305 Mevlüt ESER Prof. Dr. Yusuf KÜÇÜKDAĞ NEÜ A. Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi Mevlevilik, Mevlâna

Detaylı

SANAT TARİHİ SANAT TARİHİ NEDİR? Sanat Tarihi, geçmişte varlık göstermiş uygarlıkların ortaya koyduğu her tür taşınır ve taşınmaz maddi kültür varlıklarını inceleyen bir bilim dalıdır. Güzel Sanatlar ve

Detaylı

sonra Türkiye deki şehirli nüfus, toplam nüfusun yarısını geçmiştir. TÜİK in 2017 verilerine göre şehirli nüfus oranı %92,5 dir.

sonra Türkiye deki şehirli nüfus, toplam nüfusun yarısını geçmiştir. TÜİK in 2017 verilerine göre şehirli nüfus oranı %92,5 dir. Şehirlerin Gelişimi Şehirlerin ortaya çıkış biçimleri ve ekonomik etkinlikleri farklı olduğundan, şehirlerle ilgili tek bir tanım yapabilmek güçtür. Ancak şehirleri kırsal yerleşim birimlerinden ayıran

Detaylı

2016 Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası:

2016 Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası: Başkale nin Tarihçesi: Başkale Urartular zamanında Adamma olarak adlandırılan bir yerleşme yeriydi. Ermeniler buraya Adamakert ismini vermişlerdir. Sonraları Romalılar ve Partlar arasında sınır bölgesi

Detaylı

TARİH İNCELEMELERİ DERGİSİ XXIX. CİLT DİZİNİ / INDEX

TARİH İNCELEMELERİ DERGİSİ XXIX. CİLT DİZİNİ / INDEX a. Yazar Dizini İNCELEMELER / ARTICLES TARİH İNCELEMELERİ DERGİSİ XXIX. CİLT DİZİNİ / INDEX Somali de Berbera Limanı ve Osmanlı Devleti nin Bölge Aden in İşgali ve İşgalden Sonra Osmanlı Devleti nin Kızıldeniz

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İlahiyat Atatürk Üniversitesi 1979 Y. Lisans Tarih Atatürk Üniversitesi 1981 Doktora Tarih Atatürk Üniversitesi 1985

Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İlahiyat Atatürk Üniversitesi 1979 Y. Lisans Tarih Atatürk Üniversitesi 1981 Doktora Tarih Atatürk Üniversitesi 1985 1. Adı Soyadı : MEHMET ÇELİK 2. Doğum Tarihi: 05 Haziran 195. Unvanı : Prof.Dr.. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite Lisans İlahiyat Atatürk Üniversitesi 1979 Y. Lisans Tarih Atatürk Üniversitesi 1981

Detaylı

HALFETİ İLÇEMİZ. Halfeti

HALFETİ İLÇEMİZ. Halfeti HALFETİ İLÇEMİZ Halfeti Şanlıurfa merkez ilçesine 112 km mesafede olan ilçenin yüzölçümü 646 km² dir. İlçe; 3 belediye, 1 bucak, 36 köy ve 23 mezradan oluşmaktadır. Batısında Gaziantep iline bağlı Araban,

Detaylı

Şekil-1: TR72 Bölgesinin Türkiye İçindeki Coğrafi Konumu

Şekil-1: TR72 Bölgesinin Türkiye İçindeki Coğrafi Konumu 1 1. COĞRAFİ KONUM ve TARİHÇE 1.1. Coğrafi Konum 1. Kayseri, Sivas ve Yozgat illerini kapsayan TR72 Bölgesi coğrafi konum olarak 34 5' ve 38 14' doğu boylamları ile 37 45' ve 40 16' kuzey paralelleri arasında

Detaylı

Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı.

Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı. Konya Kaynakçası Tekcan, A. R. (2012). Anadolu Selçuklu Devleti merkezi şehirlerinden Konya ve Kayseri'de şehir hayatı. Efe, A. (1998). Selçuklu Payitahtı Konyada Kırk Büyük Eser. Konya: Konya Büyükşehir

Detaylı

AKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845)

AKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845) AKÇAABAD VAKFIKEBĠR NÜFUS KÜTÜĞÜ - (1835-1845) C. Yunus Özkurt Osmanlı döneminde ilk genel nüfus sayımı, II. Mahmud döneminde 1831 (Hicri: 1246) yılında alınan bir karar ile uygulanmaya başlamıştır (bundan

Detaylı

DURAKLAMA DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi

DURAKLAMA DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ  Youtube Kanalı: tariheglencesi DURAKLAMA DEVRİ KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi 05.08.2017 OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU XVII.YÜZYILDA OSMANLI- AVUSTRYA VE OSMANLI- İRAN İLİŞKİLERİ a-avusturya ile İlişkiler

Detaylı

Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir. Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan,

Detaylı

1 KAFKASYA TARİHİNE GİRİŞ...

1 KAFKASYA TARİHİNE GİRİŞ... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 I. ARAŞTIRMANIN METODU... 1 II. ARAŞTIRMANIN KAYNAKLARI... 3 A. Tarihler... 4 B. Vakayi-Nâmeler/Kronikler... 10 C. Sikkeler/Paralar ve Kitabeler... 13 D. Çağdaş Araştırmalar... 14

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ (ADNKS) 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 29/01/2014 tarihinde 2013 yılı Adrese Dayalı Kayıt Sistemi Sonuçları haber bültenini yayımladı. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle;

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

Adı Soyadı: Ertan GÖKMEN Doğum Tarihi: 1967 Öğrenim Durumu: Doktora Öğrenim Gördüğü Kurumlar: Öğrenim Durumu Bölüm/Program Üniversite Yıl

Adı Soyadı: Ertan GÖKMEN Doğum Tarihi: 1967 Öğrenim Durumu: Doktora Öğrenim Gördüğü Kurumlar: Öğrenim Durumu Bölüm/Program Üniversite Yıl Adı Soyadı: Ertan GÖKMEN Doğum Tarihi: 1967 Öğrenim Durumu: Doktora Öğrenim Gördüğü Kurumlar: Öğrenim Durumu Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Y. Lisans Doktora Tarih Öğretmenliği /Buca Eğitim Fakültesi

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında

Detaylı

KURTALAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları

KURTALAN İLÇESİ. Siirt deki Kültür Varlıkları KURTALAN İLÇESİ Siirt deki Kültür Varlıkları 163 3.5. KURTALAN İLÇESİ 3.5.1. ERZEN ŞEHRİ VE KALESİ Son yapılan araştırmalara kadar tam olarak yeri tespit edilemeyen Erzen şehri, Siirt İli Kurtalan İlçesi

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri İstanbul un fethinden sonra Osm. İmp nun çeşitli kurumları üzerinde Bizans ın etkileri olduğu kabul edilmektedir. Rambaud, Osm. Dev.

Detaylı

Kastamonu - Merkez İlçe

Kastamonu - Merkez İlçe Kastamonu - Merkez İlçe YATIRIM YERİ KATALOĞU Kastamonu - Merkez İlçesi uygun yatırım yerleri www.kuzka.org.tr Kastamonu OSB, şehre ve bölgeye ciddi ekonomik girdiler sağlamaktadır. OSB'de değişik sanayi

Detaylı

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU AKÇAKALE KÖYÜ (MERKEZ/GÜMÜŞHANE) 128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2016 AKÇAKALE KÖYÜ-MERKEZ/GÜMÜŞHANE 128 ADA 27 VE 32 NUMARALI PARSELLERE

Detaylı

UYAP VİZYONU SEMİNERİ 04.06.2007 KATILIMCI PROFİLİ

UYAP VİZYONU SEMİNERİ 04.06.2007 KATILIMCI PROFİLİ 1. CUMHURBAŞKANLIĞI 1.1. Devlet Denetleme Kurulu UYAP VİZYONU SEMİNERİ 04.06.2007 KATILIMCI PROFİLİ 2. BAŞBAKANLIK 2.1. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği(MGK) 2.2. Atatürk Kültür, Dil ve tarih Yüksek

Detaylı

SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER

SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER SİVEREK'TE TARİHİ ESERLER VE CAMİLER» Genel Bilgi» Ulu Camii» Gülabibey Camii» Sulu Camii» Haliliye Camii» Eski Hükümet Konağı ve Gazipaşa İlkokulu» Yeraltı Hamamı» Abdalağa Hamamı» Hanlar» Serap Çeşmesi...»

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998 1. Adı Soyadı: Sedat Bayrakal 2. Doğum Tarihi: 17.08.1969 3. Unvanı: Prof. Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1995 Y. Lisans Sanat Tarihi Ege

Detaylı

Ali Efdal Özkul KIBRIS'IN SOSYO-EKONOMİK TARİHİ ( ) *dipnot

Ali Efdal Özkul KIBRIS'IN SOSYO-EKONOMİK TARİHİ ( ) *dipnot Ali Efdal Özkul KIBRIS'IN SOSYO-EKONOMİK TARİHİ (1726-1750) *dipnot Ada ve Ebru'ya İçindekiler Kısaltmalar 9 Sunuş 13 Önsöz 15 Kaynaklar 17 1. BOA Kaynaklan 17 2. Kıbrıs Şer'iye Sicilleri 18 3. Yazmalar

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ BAHÇELERİ ANADOLU SELÇUKLU CAMİİLERİ Konya Alâeddin Camii - 1155-1219 Niğde Alâeddin Camii 1223 Malatya Ulu Camii 1224

Detaylı

SAYI 35 2010 OSMANLI ARAŞTIRMALARI

SAYI 35 2010 OSMANLI ARAŞTIRMALARI SAYI 35 2010 OSMANLI ARAŞTIRMALARI THE JOURNAL OF OTTOMAN STUDIES osmanlı araẟtırmaları, sayı xxxv, 2010, 329-336 Kayseri ve Havalisinin Tarihine Dair Bir Dizi Arşiv Kaynağının Neşri H. Ahmet Aslantürk*

Detaylı

YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI

YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS Tezli yüksek lisans programında eğitim dili Türkçedir. Programın öngörülen süresi 4

Detaylı

osmanlı kurumları tarihi

osmanlı kurumları tarihi osmanlı kurumları tarihi Yediyıldız, B. (1982). "Vakıf Müessesesinin XVIII. Asır Türk Toplumundaki Rolü". Vakıflar Dergisi, (14), 1-28, Ergin, O. (1977). Türk Maarif Tarihi. İstanbul:. Genç, M. (2000).

Detaylı

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler OLAY ÇEVRESINDE GELIŞEN EDEBI METINLER Oğuz Türkçesinin Anadolu daki ilk ürünleri Anadolu Selçuklu Devleti

Detaylı

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi:

SARAY Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin Tarihçesi: Saray İlçesinin ne zaman ve kimler tarafından hangi tarihte kurulduğu kesin bilinmemekle beraber, bölgedeki yerleşimin Van Bölgesinde olduğu gibi tarih öncesi dönemlere uzandığı

Detaylı

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız.

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız. TABLO ÜNİVERSİTE Tür ŞEHİR FAKÜLTE/YÜKSOKUL PROGRAM ADI AÇIKLAMA DİL 4 BAKÜ DEVLET ÜNİVERSİTESİ YDevlet BAKU Filoloji Fak. Azerbaycan Dili ve Edebiyatı TS-2 273,082 232,896 10 301.000 4 BAKÜ SLAVYAN ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

LAZ VE MİGRELİ TARİHİ

LAZ VE MİGRELİ TARİHİ LAZ VE MİGRELİ TARİHİ Ünsal, V. (2006). "Doğu Karadeniz'in Tarihi Coğrafyası". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 129-144, İpek, N. (1994). "Birinci Dünya Savaşı Esnasında Karadeniz

Detaylı

XV. YÜZYILDA KARAMAN TOPRAKLARINDA AHİLER VE AHİ VAKIFLARI*

XV. YÜZYILDA KARAMAN TOPRAKLARINDA AHİLER VE AHİ VAKIFLARI* XV. YÜZYILDA KARAMAN TOPRAKLARINDA AHİLER VE AHİ VAKIFLARI* Doğan YÖRÜK** ÖZET Ahiler, Anadolu da XIII. yüzyıldan, XV. yüzyılın sonlarına kadar Türk zanaat ve ticaret hayatına yön vermenin yanında, askerî,

Detaylı

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU Temel Ekonomik Göstergeler: Temmuz ayında; Üretici fiyatları genel indeksinde(üfe), Bir önceki aya göre %1,25 artış Bir önceki yılın Aralık

Detaylı

TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER

TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER 2006 SARIBEY, Aysun, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Aydın'da Yönetim, (Danış. Prof. Dr. Serap YILMAZ), Adnan

Detaylı

ADI SOYADI: SINIFI: NUMARASI: PUANI:

ADI SOYADI: SINIFI: NUMARASI: PUANI: DOĞUBAYAZIT M. M. FAHRETTİN PAŞA ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIFLAR SEÇMELİ TARİH DERSİ 1. DÖNEM 2. ORTAK SINAV SORULARI A GRUBU ADI SOYADI: SINIFI: NUMARASI: PUANI: SORULAR

Detaylı

4. Ünite ÜRETTİKLERİMİZ

4. Ünite ÜRETTİKLERİMİZ 4. Ünite ÜRETTİKLERİMİZ Ekonomi: İnsanların geçimlerini sürdürmek için yaptıkları her türlü üretim, dağıtım, pazarlama ve tüketim faaliyetlerinin ilke ve yöntemlerini inceleyen bilim dalına ekonomi denir.

Detaylı

GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI

GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI GEVALE KALESĠ KAZI ÇALIġMALARI Konya da Osmanlı ordusunun kenti fethettikten sonra yıktırdığı kabul edilen Gevale Kalesi nin kalıntıları bulundu. Buluntular kentin bilinen tarihini değiģtirecek nitelikte.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi Y. Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1998 1. Adı Soyadı: Sedat Bayrakal 2. Doğum Tarihi: 17.08.1969 3. Unvanı: Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sanat Tarihi Ege Üniversitesi 1995 Y. Lisans Sanat Tarihi Ege

Detaylı

Şimdiye kadar özelliklerini belirtmeye çalıştığımız Kütahya Yöresi'nin kuzey kesimi içerisinde de farklı üniteler ayırd etmek mümkündür.

Şimdiye kadar özelliklerini belirtmeye çalıştığımız Kütahya Yöresi'nin kuzey kesimi içerisinde de farklı üniteler ayırd etmek mümkündür. Akarsularla boşaltılmış ovalar daha çok Kütahya'nın güneyinde ve güneybatısında, başka bir tarifle Murat Dağı'nın kuzey ve kuzeydoğusunda yer almaktadırlar. Bunlar: Adırnaz Çayı ve Kocaçay'ın yukarı çığırlarındaki

Detaylı

SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA)

SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA) SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA) Osmanlı devletinde ülke sorunlarının görüşülüp karara bağlandığı bugünkü bakanlar kuruluna benzeyen kurumu: divan-ı hümayun Bugünkü şehir olarak

Detaylı

15 İNCİ PİYADE EĞİTİM TUGAY KOMUTANLIĞI AMASYA

15 İNCİ PİYADE EĞİTİM TUGAY KOMUTANLIĞI AMASYA 15 İNCİ PİYADE EĞİTİM TUGAY KOMUTANLIĞI AMASYA 1. ULAŞIM BİLGİLERİ: a. Kara Yolu: 15 inci Piyade Eğitim Tugay Komutanlığı Amasya da bulunmaktadır. Amasya Otogarına her il ve ilçeden kara yolu ile ulaşım

Detaylı

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 0. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (00-5). XIV. yüzyıl başlarında Anadolu, Avrupa ve Yakın

Detaylı

KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ

KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ 2 www.mirasimiz.org.tr KUDÜS TE BULUNAN TARİHİ OSMANLI ESERLERİ Kudüs, Müslümanlarca kutsal sayılan bir şehirdir. Yeryüzündeki ikinci mescid, Müslümanların ilk

Detaylı

Türkiye'de Toprakların Kullanımı

Türkiye'de Toprakların Kullanımı On5yirmi5.com Türkiye'de Toprakların Kullanımı Türkiye de arazi kullanımı dağılışı nasıldır? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 12/13/2018) Ülkemiz topraklarının kullanım amacına göre dağılımı

Detaylı

BOSNA-HERSEK TEKİ KÜLTÜR, BİLİM VE EĞİTİM ÜZERİNDEKİ OSMANLI ETKİSİ: MEVCUT DURUM

BOSNA-HERSEK TEKİ KÜLTÜR, BİLİM VE EĞİTİM ÜZERİNDEKİ OSMANLI ETKİSİ: MEVCUT DURUM Prof. Dr. Cazim HADZİMEJLİS* BOSNA-HERSEK TEKİ KÜLTÜR, BİLİM VE EĞİTİM ÜZERİNDEKİ OSMANLI ETKİSİ: MEVCUT DURUM Osmanlıların Balkanlarda çok büyük bir rolü var. Bosna Hersek te Osmanlıların çok büyük mirası

Detaylı

Yazar Administrator Perşembe, 26 Nisan 2012 17:25 - Son Güncelleme Cumartesi, 19 Mayıs 2012 14:22

Yazar Administrator Perşembe, 26 Nisan 2012 17:25 - Son Güncelleme Cumartesi, 19 Mayıs 2012 14:22 Batman'ın tarihi hakkında en eski bilgiler halk hikayeleri, mitler ve Heredot tarihinde verilmektedir. Ortak verilere göre MED kralı Abtyagestin'in torunu Kyros karsıtı Erpagazso M.Ö. 550 yilinda yenilince

Detaylı

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Özalp Tarihçesi: Özalp ilçesi 1869 yılında Mahmudiye adıyla bu günkü Saray ilçe merkezinde kurulmuştur. 1948 yılında bu günkü Özalp merkezine taşınmış ve burası ilçe merkezi haline dönüştürülmüştür. Bölgede

Detaylı

AKSARAY Aksaray ın Tarihçesi "Şehr-i Süleha"

AKSARAY Aksaray ın Tarihçesi Şehr-i Süleha AKSARAY Aksaray ın Tarihçesi Kültür ve Medeniyetler beşiği Anadolu daki en eski yerleşim yerlerinden birisi de Aksaray dır. İlimiz coğrafi konumu ve stratejik önemi nedeniyle tarih boyunca misyon yüklenen

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

ÜNİVERSİTE ADI 2012 BAŞARI SIRASI (0,12) 2011-ÖSYS 0,15BAŞA RI SIRASI (9) OKUL BİRİNCİSİ KONT (6) 2012-ÖSYS EN KÜÇÜK PUAN (11) PROGRAM KODU

ÜNİVERSİTE ADI 2012 BAŞARI SIRASI (0,12) 2011-ÖSYS 0,15BAŞA RI SIRASI (9) OKUL BİRİNCİSİ KONT (6) 2012-ÖSYS EN KÜÇÜK PUAN (11) PROGRAM KODU ÜNİVERSİTE ADI PROGRAM KODU PROGRAM AÇIKLAMASI GENEL KONT (5) OKUL BİRİNCİSİ KONT (6) YERLEŞEN 2011-ÖSYS 0,15BAŞA RI SIRASI (9) 2012 BAŞARI SIRASI (0,12) 2012-ÖSYS EN KÜÇÜK PUAN (11) Abant İzzet Baysal

Detaylı

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik OSMANLI YAPILARINDA İZNİK ÇİNİLERİ Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik Çinileri, KültK ltür r Bakanlığı Osmanlı Eserleri, Ankara 1999 Adana Ramazanoğlu Camii Caminin kitabelerinden yapımına 16. yy da Ramazanoğlu

Detaylı

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ

MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: K19-d-02-a-3a / K19-d-02-a-4b PİM PLANLAMA BÜROSU Yılmaz Şevket KOCATUĞ / Şehir Plancısı Yarhasanlar

Detaylı

Sonuç. Beylikler dönemi, Anadolu'da Türk kültür ve medeniyetinin gelişmesi

Sonuç. Beylikler dönemi, Anadolu'da Türk kültür ve medeniyetinin gelişmesi 78 ağaçları bulunan yer, Ermenek'e bağlı Görme! Köyü'nde 32 Paşaçukuru olarak bilinen yer, Ermenek'te Emir Ahmed mülkü civarındaki yer, Ermenek'e bağlı Gargara Köyü'nde 33 yer, Mut Medresesi yakınındaki

Detaylı

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Personel Daire Bşk.)

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Personel Daire Bşk.) Şube Başkanlıkları 1 NOLU ANKARA ŞUBESİ Mustafa GÜRAN Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Personel Daire Bşk.) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tel 5366400073 2 NOLU KAHRAMANMARAŞ ŞUBESİ Mustafa Ertan ATALAR

Detaylı

İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S )

İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S ) İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- (M.S. 226-652) Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALTUNGÖK İSLÂM ÖNCESİ İRAN DA DEVLET VE EKONOMİ -SÂSÂNÎ DÖNEMİ- Yazar: Yrd. Doç. Dr. Ahmet Altungök Yayınevi Editörü:

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : OSMANLI TARİHİ II Ders No : 0310440158 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce

DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce İNGİLTERE DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce DİNİ: Hıristiyanlık PARA BİRİMİ: Sterlin 1.

Detaylı

Tıp Fakültesi Taban Puanları ve Başarı Sıralaması

Tıp Fakültesi Taban Puanları ve Başarı Sıralaması 2017 2018 Taban ları ve Başarı Sıralaması Üniversite Adı Fakülte Adı Bölüm Adı Taban Türü Kont. Yerl. Koç Üniversitesi İstanbul Medipol Üniversitesi (Bk. 789) Uluslararası (İngilizce) (Tam Burslu) MF-3

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...9 GİRİŞ...11 BİRİNCİ BÖLÜM İLK TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM 1.1. HUNLARDA EĞİTİM...19 1.2. GÖKTÜRKLERDE EĞİTİM...23 1.2.1. Eğitim Amaçlı Göktürk Belgeleri: Anıtlar...24 1.3. UYGURLARDA

Detaylı

Hemşirelik (MF-3) ÜNİVERSİTE

Hemşirelik (MF-3) ÜNİVERSİTE Hemşirelik (MF-3) ÜNİVERSİTE D/Ö 2015 2014 2015 2014 2015 2015 2014 2014 B.SIRA B.SIRA T.PUAN T.PUAN KON. YER. KON. YER. ACIBADEM Ünv. (İSTANBUL) (TB) Özel 40800 48700 389,6254 380,2946 6 6 6 6 ŞİFA Ünv.

Detaylı

MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. MANİSA İLİ ŞEHZADELER İLÇESİ KARAAĞAÇLI MAHALLESİ TEKNİK TARIM ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. UYGULAMA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ PLAN AÇIKLAMA RAPORU ÖLÇEK:1/1000 Pafta No: 23 - O - I c Parsel No:

Detaylı

TÜRK DİLİ EDEBİYATI ve ÖĞRETMENLİĞİ BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercihleri için hazırlanmıştır.

TÜRK DİLİ EDEBİYATI ve ÖĞRETMENLİĞİ BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercihleri için hazırlanmıştır. TÜRK DİLİ EDEBİYATI ve ÖĞRETMENLİĞİ 2012-2016 BAŞARI SIRALARI genctercih.com tarafından 2017 ÖSYS tercihleri için hazırlanmıştır. Üni Adı TÜRÜ PROGRAM ADI 2017 kont 2016 kont 2012 2013 2014 2015 BOĞAZİÇİ

Detaylı

Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Edirne Tarihi - Bizans Döneminde Edirne Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Hadrianopolis ten Edrine ye : Bizans Dönemi.......... 4 0.2 Hadrianopolis Önce Edrine

Detaylı

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI AYDIN BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI AYDIN BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI AYDIN BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK/2013 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr

Detaylı

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TALAS SAVAŞI (751) Diğer adı Atlık Savaşıdır. Çin ile Abbasiler arasındaki bu savaşı Karlukların yardımıyla Abbasiler kazanmıştır. Bu savaş sonunda Abbasilerin hoşgörüsünden etkilenen

Detaylı

ORTA KARADENiZ BÖLGESi YATIRIM. REHBERi.

ORTA KARADENiZ BÖLGESi YATIRIM. REHBERi. ORTA KARADENiZ BÖLGESi YATIRIM REHBERi www.oka.org.tr ORTA KARADENiZ BÖLGESi YATIRIM REHBERi İÇİNDEKİLER Fırsatlar Ülkesi TÜRKİYE Orta Karadeniz Bölgesi Türkiye nin Karadeniz e Açılan Kapısı Öne Çıkan

Detaylı

KARAMAN ERMENEK BALKUSAN KÖYÜ

KARAMAN ERMENEK BALKUSAN KÖYÜ KARAMAN ERMENEK BALKUSAN KÖYÜ MEHMET BİLDİRİCİ Balkusan köyü Ermenek- Karaman yolu üzerinde Ermenek ten yaklaşık 25 km uzaklıkta ormanlar içinde bir köy. 25 Ağustos 2011 günü benim ricam üzerine Ali Aktürk

Detaylı

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız.

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız. 4 ANKARA ÜNİVERSİTESİ Devlet ANKARA Dil ve Tarih Coğrafya Fak. Antropoloji TM-3 325,416 283,745 57 218.000 4 MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ Devlet BURDUR Fen-Edebiyat Fak. Antropoloji TM-3 289,322 243,240

Detaylı