ZİHİNSEL ENGELLİLERİN CİNSEL GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ

Transkript

1 ZİHİNSEL ENGELLİLERİN CİNSEL GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ

2 ENGELLİ OLSUN NORMAL OLSUN HER BİREY CİNSİYETİ İLE DOĞAR Maalesef zihinsel ve fiziksel engelli çocuk ve gençlerin cinsel hakları olduğu unutulmakta,cinsel konularda bilgi gereksinimleri, cinsellikle ilgili duygu ve düşünceleri çoğu zaman gözardı edilmektedir. Cinsellik toplum tarafından en çok baskı altına alınan sınırlandırılan konudur. Bu konuyla ilgili gerek eğitimciler gerek anne babalar çocuklarına nasıl bir yaklaşım içersinde olacaklarını bilememişlerdir.

3 Zihinsel engelli çocuk ve gençlerde cinsel gelişim incelenirken takvim yaşları değil, gelişim düzeyleri, zeka yaşları dikkate alınmalıdır. Bu insanların çoğu kere erişkinlerin sahip oldukları zeka düzeyine ulaşamadıkları bir gerçektir,ancak onlarda yemek yemek,su içmek uyumak ve özellikle sevmek sevilmek, paylaşmak ihtiyacı hissederler.çünkü mideleri, kalpleri,dolaşım ve böbrek sistemleri yumurtalıkları,testisleri kısaca mental güçlükleri dışında tüm organları diğer insanlar gibi çalışır.

4 Nasıl acıktıklarını ifade edemeyip yaşamak için beslenmeye ihtiyaçları varsa, normal düzeninde çalışan hormonları nedeniyle cinsel aktivite istekleride olacaktır. Ne yazıkki toplumda zihinsel engelli olduğu kabul edilse bile bireylerin fiziki gelişimleri ve yaşlarına göre değerlendirme yapılmaktadır.dıştan bakan gözler göre koca adam ve koca kızın yaptıkları biçok şey yadırganır

5 Genel olarak zihinsel engelli tanısı almış kişiler 3-6 yaş,6-11 yaş zekasına sahiptir. 3-6 yaş dönemi cinsel gelişimi çocuk cinsel organını eliyle dokunarak tanımaya çalışır.bu davranış çoğu kez büyükleri rahatsız eder.çocuk bunu arada bir yaparsa problem değil ancak bu durum çok fazla artarsa ve mastürbasyon boyutuna varırsa onu korkutmadan ve konuya değinmeden başka birşeyle oyalayarak dikkatini başka bir yöne çekmek genellikle yeterli olur.

6 6-11 yaş arası dönem Çocukta cinsel ilgi okul öncesi çağda en yoğundur,okula başlamayla birlikte ilgi ve merakta azalma olur.düşüncelerini okuldaki etkinliklere çevirir ve aynı cinsten çoçuklarla oynar. Bu şekilde değerlendirildiğinde anne-baba ve eğitimcilere sorun gibi görünen pek çok durumun gerçekte sorun sayılmayacağı anlaşılır.

7 Örneğin takvim yaşı 17, ancak zihinsel düzeyi 5 yaş olan bir genç cinsel organlar, göğüsler, bebeklerin nasıl doğduğu ile ilgili sorular sorabilir.bu sorular altı yaş zihinsel düzeyi için beklenen sorulardır. Zihin engelli çocukların genelde yaşıtlarından daha fazla cinsel ilgileri olduğu,daha fazla cinsel içerikli davranışları olduğu düşünülür.oysa bu çocukların cinsel içerikli davranışlrın ne zaman nerede hangi durumlarda uygun olup olmadığını bilemedikleri için yani biranlamda cinsel tipli davranışlarını kontrol edemedikleri için böyle algılanmaktadır.

8 Zihinsel engelliler çoğunluğu başkalarının duygularını anlamakta güçlük çekmektedir. Herhangi bir davranışı sorun olarak algılamadan önce çocuklar için uygun olduğunu düşündüğümüz davranışları hatırlamakta fayda vardır. 1. Cinsel organlar göğüsler hakkında soru sormak 2. Banyo yapan birini gördüğünde ilgi ile izlemek

9 1. Bazen heyecanlı korkmuş iken cinsel organına dokunmak 2. Arkadaşları ile cinsellik hakkında konuşmak 3. Karşı cins arkadaşları olduğunu söylemek 4. Giyinirken banyo yaparken yalnız olmak istemek 5. Ayıp sözler duyduğunu söylemek ve bunları tekrar etmek istemek 6. Diğer çocukları ve yetişkinleri öpmek onların kendilerini öpmelerine izin vermek

10 Bunların herhangi birini problem olarak tanımlamadan önce bazı noktalara dikkat edilmelidir. 1. Zeka düzeyine uygunluk 2. Şiddet 3. Sıklık ve sürekliliktir.

11 Bu çocukların giyim tarzlarına dikkat etmeli,bebeksi giydirmeyin. Somut ve pratik anlatımlar yapılmalı. Bilgiyi anlama ve değerlendirmede sınırlılıkları olduğu için sık tekrarlar gerekebilir. Tv de yanlış öğrenmeler bazı şeylerin doğal karşılanması algılaması gelişebilir.

12 NELERE DİKKAT ETMELİYİZ Zihinsel engelli gençler kendilerine ait özel ve müstakil bir yatak odasına sahip olmalıdır. Ergenlik döneminde görülen değişiklikler kendine uygun bir dille anlatılmalı Anne baba çocukların yanında davranışlarına dikkat etmeli Çocuklarla tv seyrederken şiddet ve seks içerikli sahnelerden kaçınmalı

13 Cinsel enerjileri kültürel ve sportif faaliyetlere yönlendirilmelidir. Zihinsel engelli gençlerin sosyal ilişkilerini, güvenilebilir ortamlarda ve kişilerle geliştirmelerine dikkat edilmelidir. Ayrıca cinsel ihmal ve istismara maruz kalmaları anlamadıkları için yada ifade edemeyecekleri için kullanılmaları söz konusu. Dışarı yalnız göndermeyin. Daima kontrolünüz altında tutun.

14 Tatil öncesi dikkat edilmesi gereken hususlar Öğretmenleri tatil için verdiği ödevlere dikkat bu ödevler sayesinde sık tekrar sağlanacak ve unutma aza indirilecek. Beslenmeye dikkat.az yemesi ve ekmek yememesi gerekenler ve özellikle yemeklerini kendi yemeyi öğrenmiş çocukların anne tarafından kendileri yemeleri konusunda pekiştirilmeleri.

15 Özbakım becerilerinde tuvalet eğitiminde özellikle gelinen noktalarda gerileme olmaması. Bizim çocuklarda denetim eksikliği,dürtüsel hareket etme, dikkatlerinde kısa süre mevcuttur. Sınır tanımada zorlukları olmakla beraber bu durumu iyi kullanmayı da bilirler.evde kural oluşturun ve taviz vermeyin. Çocukların temizliği ve terlemesine dikkat edin Banyo yapmıyolarsa silmeye gayret edin.sınıf içinde pis kokarsın arkadaşların,öğretmenin seni sevmezler deyin.

16 Okuma-yazma olarak çocuğun hazrbulunuşluğuna dikkat etmeliyiz.öğretmenleride bu konuda çok fazla sıkıştırmayınız. sizde bilirsinizki evede ödev yaptırmak nasıl zorsa bur da da o zorluklar yaşanıyor. Unutmamalı ki bu çocuklarımızın dikkatleri kısa süreli ve akademik faaliyetlerden pek hoşlanmıyorlar. Kahvaltı yapmadan gelen çocuklar oluyor. Ellerine serviste pohaça tutuşturuluyo.

17 Çocukları akşamdan en geç 9 da yatırın.buraya geldiklerinde genelde ilk ders uyuyolar. Uykularına dikkat edelim. Bazen yüzleri bile yıkanmadan geliyolar. Anne Ve Baba Olarak Sabah Gözünüzü Açtğınızda Gülerek Yataktan Kalkın.İnsan beyni güne hangi duygularla başlarsa devamını o şekilde getiriyor.günaydın çocuklarım,tatlı yavrularım demek yerine homurdanıp şikayet etmeyin.

18 Anne Ve Baba Olarak Sabah Gözünüzü Açtğınızda Gülerek Yataktan Kalkın.İnsan beyni güne hangi duygularla başlarsa devamını o şekilde getiriyor.günaydın çocuklarım,tatlı yavrularım demek yerine homurdanıp şikayet etmeyin.çocuklarınızla kendinizi iyi hissedeceğiniz faaliyetler yapın.

19 SOSYAL UYUM BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEYE YÖNELİK YAPILABİLECEKLER Çocukları eve kapatmayalım.onlarda normal çocuklar gibi tatil yapsınlar. Tiyatroya gezmeye,eğlenmeye onunda hakkı var. Mutfağa girdiniz bulaşık yıkıyorsanız ona da durulattırın Kek mi yapıyorsunuz, karıştırsın.salatamı yapıyorsunuz marul un havuç un rengini sorun bu hangi sebze deyin.sofrayı kurmanıza yardım etsin.

20 Bu hem onun hem sizin iyi hissetmenizi sağlar. Bizim çocuklar boş kalınca işe yaramayınca bunaltıcı davranışlar sergiliyorlar. alışveriş yerlerinde uyulması gereken kuralları bilir.sinema tiyatro giyerlerde uyulması gereken kurallar ve izlenmesi gereken sırayı bilir. Lokanta ve pastanelerde uyulması gereken kurallar ve izlenmesi gereken sırayı bilir.