Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri"

Transkript

1 BÖLÜM 4 Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat Günümüzde tüberkülozla savaşta önemli mesafeler alınmasına karşılık, dünyada her yıl 2-3 milyon insan bu hastalıktan yaşamını yitirmektedir. Dünya nüfusunun yaklaşık üçte birinin Mycobacterium tuberculosis ile infekte olduğu kabul edilmektedir. Hastalığın erken dönemde tanınması ve tedavi edilmesi, bu hastalıktan korunmada en etkili yoldur. Tüberkülozun kesin tanısı, laboratuvar yöntemleriyle konulmaktadır. Laboratuvar tanısı, etkenin hasta örneklerinde gösterilmesi ve izolasyonuyla sağlanır. Tüberküloza yakalandığı düşünülen hastaların tanılarını sağlayacak, tedaviyi yönlendirecek, duyarlılığı ve özgüllüğü yüksek, hızlı sonuç veren, uygulaması kolay laboratuvar yöntemlerinin günlük kullanıma girmesi önemlidir (1). Yirminci yüzyılın son yirmi yılında laboratuvar tanısında önemli değişiklikler ortaya çıkmıştır. Tüberküloz basilinin varlığını kısa sürede saptamaya yönelik, duyarlılığı yüksek yöntemlerin geliştirilmesinde farklı yaklaşımlar denenmekte ve çeşitli yöntemler geliştirilmektedir. Bu yaklaşımları aşağıda sıralanan başlıklar altında toplayabiliriz (1,2): 1. Hızlı sonuç veren kültür sistemleri 2. Serolojik yöntemler 3. Çeşitli hücrelerden salınan maddelerin belirlenmesi 4. Nükleik asit hibridizasyon yöntemleri 5. Nükleik asit çoğaltma yöntemleri 33

2 34 Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat Hızlı Sonuç Veren Kültür Sistemleri BACTEC TB-460 Bactec TB-460 sistemi, izolasyon, idantifikasyon ve antibiyotik duyarlılık testlerinin yapıldığı bir sistem olarak kullanılmaktadır. Middlebrook 7H12 sıvı besiyeri ve C14 işaretli palmitik asit içeren radyometrik bir sistemdir. Sistem, Bactec 12B (Middlebrook 7H12) ve Bactec 13A (Middlebrook 7H13) olmak üzere iki tip besiyeri içermektedir. Ortama ekilen materyal içinde mikobakteri varsa, üreme sırasındaki metabolizması sonucu radyoaktif CO2 oluşur. Oluşan radyoaktif CO2 gazını saptayan okuyucu, üremenin sayısal olarak (0-999 sayısal değerleri arasında) belirlenmesini sağlar ve Growth Index (GI) olarak ölçüm yapılır. Ekim işleminden önce besiyerlerine polimiksin-b, azlosilin, nalidiksik asit, trimetoprim ve amfoterisin-b (PANTA) içeren antibiyotik karışımı eklenmelidir. Ortalama üreme süresi gündür. Bu sistemin bir diğer avantajı, sadece bu sistem için uyarlanmış idantifikasyon sisteminin (p-nitro-alfa-acetylamino-beta-hydroxypropiophenone; NAP) bulunması; deoksiribonükleik asit (DNA) prob, PCR-RFLP gibi sistemlerle idantifikasyona uygun olması ve antibiyotik duyarlılık testlerinin yapılabilmesidir. Yapılan çalışmalarda duyarlılık, mikobakteriler için %84-99,4; M. tuberculosis kompleksi için % arasında bulunmuştur (3). Sistem başarıyla kullanılmakla beraber, sistemde yer alan besiyerlerinin radyoaktif madde içermesi ve cihazda yapılan rutin kontroller sırasında meydana gelen çapraz kontaminasyon sorun oluşturmaktadır. Myco-ESP II Selülöz sünger ve Middlebrook 7H9 sıvı besiyeri içeren şişelerde mikobakterilerin oluşturduğu gaz ve oluşan basıncı ölçerek üreme değerlendirmesi yapan bilgisayar destekli bir sistemdir. Besiyerinde oluşan gaz basıncındaki değişiklik grafiksel olarak bilgisayarda görüntülenir. Besiyerine ekim yapılmadan önce, mikobakterilerin üremesini destekleyen oleik asit-albumin-dekstroz-katalaz (OADC) ve kontaminasyonu engelleme amacıyla antibiyotik karışımı ilave edilir. Sistem tüm klinik örnekler için uygundur (4). BacT/ALERT (MB/BacT) Sistemi Kolorimetrik olarak besiyerinde oluşan CO2 düzeyini ölçerek mikobakteri üremesini değerlendiren bir sistemdir. Oluşan CO2 besiyerindeki yeşil rengi sarıya dönüştürür. Bilgisayar desteği bulunan sistemde besiyerleri sürekli kontrol altındadır. Sistem olarak oldukça hızlıdır ve duyarlılığı yüksektir. Steril örnekler ekilmeden önce besiyerlerine yeniden yapılandırma sıvısı (tween, gliserol, amarant) ilave edilirken, steril olmayan örneklerin ekiminden önce OADC (oleik asit-albumin-dekstroz-ka-

3 BÖLÜM 4 Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri 35 talaz) ile antibiyotik karışımı (amfoterisin-b, azlosilin, nalidiksik asit, vankomisin, polimiksin-b ve trimetoprim) ilave edilmektedir. Sistem kan dışındaki tüm örnekler için uygundur (5). MGIT (Mycobacteria Growt Indicator Tube) Besiyeri olarak Middlebrook 7H9 sıvısı kullanılır. OADC (oleik asit-albumin-dekstroz-katalaz) ile zenginleştirilmiştir. Antimikrobiyal olarak polimiksin-b, amfoterisin-b, nalidiksik asit, trimetoprim ve azlosilin (PANTA) kullanılır. İdrar ve kan hariç diğer örnekler için uygun bir sistemdir (6). Bactec 9000 MB Besiyerlerindeki oksijen kullanımının fluoresans ile takip edildiği bir sistemdir. Modifiye Middlebrook 7H9 sıvı besiyerlerine ekimden önce PANTA ilave edilir. Sistemde balgam ve diğer solunum yolu örnekleri için Myco/F sputa, kan ve diğer steril vücut bölgelerinden alınan örnekler için MycoF/lytic besiyeri kullanılır. Sistem aralıksız olarak her 10 dakikada bir olmak üzere üremeyi değerlendirmektedir. Bu sistemde tür düzeyinde idantifikasyon ve antitüberküloz ilaçlara duyarlılık saptaması yapılamamaktadır (6). Bactec MGIT 960 Bu sistem için kullanılan tüplerde Middlebrook 7H9 sıvı besiyeri ve dip kısımlarında oksijene duyarlı rutenyum metal kompleksi içeren silikon bulunmaktadır. Klinik örnekler çalışmaya alınmadan önce besiyerlerine OADC ve PANTA ilave edilir. Kullanılan besiyerlerinde üreme olmadığında oksijen varlığına bağlı olarak silikon tabakaya gönderilen UV ışınına karşı fluoresans oluşmazken; mikobakteri veya diğer mikroorganizmalar ürediğinde oksijen kullanılması sonucunda gönderilen UV ışını rutenyum kompleksindeki değişiklik nedeniyle fluoresans vermekte ve oluşan fluoresans miktarı, üreme indeksi olarak değerlendirilmektedir. Tam otomatik bir sistem olmakla birlikte, UV ışığı altında makroskopik olarak da değerlendirme yapılabildiğinden, elle de kullanılmaktadır. Kan dışındaki diğer tüm klinik örnekler için kullanılabilmektedir (7). Septi-Chek AFB Mycobacteria Kültür Sistemi Modifiye Middlebrook 7H9 sıvı besiyeri içeren şişeyle, üç tip modifiye katı besiyerinde (LJ, Middlebrook 7H11, çikolatamsı agar) değerlendirmenin yapıldığı bifazik bir kültür sistemidir. Çikolatamsı agar, kontaminasyonu belirleme amacıyla kullanılır. Kültür işleminden önce besiyerine glukoz, gliserin, oleik asit, pridoksal HCI, katalaz, albumin, azlosilin, nalidiksik asit, trimetoprim, polimiksin-b ve amfoterisin-b içeren karışım ilave edilir. Klinik örneklerin ekiminden sonra besiyerleri ilk 24 saat ters ola-

4 36 Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat rak bekletilir ve sürenin sonunda dik konuma getirilir. Kültür süresince besiyerleri ara sıra hafifçe çalkalanarak sıvı besiyerinin katı besiyerlerine teması sağlanmalıdır. Sistem kan dışındaki bütün klinik materyaller için uygundur (4,6). Versa TREK Modifiye Middlebrook 7H9 sıvı besiyerine OADC ilave edilen besiyerleri kullanılır. Besiyerine iki farklı tip antibiyotik kombinasyonu eklenebilir. Birincisi, polimiksin-b, azlosilin, fosfomisin, nalidiksik asit ve amfoterisin-b den (AS) oluşur. İkinci içerikteyse polimiksin-b, vankomisin, nalidiksik asit ve amfoterisin-b (PVNA) yer alır. Kontaminasyon riski düşük örneklerde AS kullanılırken, riskin yüksek olduğu örneklerde PVNA kullanılır. Okuyucu ve inkübasyon sistemi bir arada yer almaktadır. Besiyeri şişeleri inkübasyon sırasınca sallanmaktadır. Şişeler üzerindeki basınç, şişelerin bağlı olduğu bilgisayar destekli sistemle takip edilir (4,6). Serolojik Yöntemler Serolojik yöntemler, tüberküloz tanısı için kullanılmaya başlanan en eski yöntemlerdendir. Ancak çevrede yaygın olarak bulunan M. tuberculosis kompleksi dışındaki mikobakterilerin çapraz tepkimeye yol açan antijenleri nedeniyle duyarlılık ve özgüllük sorunlarının çözülemeyişi günlük pratiğe girmesine engel olmuştur yılında, enzime bağlı immünosorban (ELISA) yönteminin tanımlanması ile serolojik tanıda dramatik bir değişim ortaya çıkmıştır. Zamanla M. tuberculosis te bulunan antijenlerin saflaştırılabilmesi, bu antijenleri özgül olarak tanıyan monoklonal antikorların elde edilebilmesi, serolojik tanıyı yeniden gündeme getirmiştir. Duyarlılık ve özgüllük, çalışılan yönteme ve aranan antijen veya antikora göre değişmektedir. Yapılan çalışmalarda antikor aranmasında duyarlılık % ve antijen aranmasında duyarlılık %39-94 arasında bulunmuştur. Bu testlerin özgüllüğü ise, tek özgül epitopa antikor yanıtı arandığında %100 e yaklaşmaktadır. Ancak olumlu sonuçlar genellikle hastalığın ileri devrelerinde elde edilmektedir. Bu nedenle günümüzde ancak klasik yöntemlere yardımcı bir test olarak kullanılabilirler. Serolojik yöntemler üç grupta toplanabilir. Bunlar, mikobakterilere özgül antijenler veya bunlara karşı oluşan antikorları saptayan testler ile tüberküloz infeksiyonu sırasında artan interferon gamma (İFN-γ) ölçüm testlerinden oluşur. Mikobakteri antijenlerinin fraksiyonlarına ayrılması, izolasyonu ve analizi için geliştirilen tekniklerdeki ilerlemeler sonucunda, M. tuberculosis in, bazılarında karbonhidrat ve glikolipit kısımları bulunan çeşitli protein antijenleri gösterilmiş ve yapısal özellikleri ayrıntılı biçimde tanımlanmıştır. Tüberkülozlu hastaların serumundan, dolaşan antijenler izole edilmiş ve bunların tanı amacıyla kullanılabilirlikleri araştırılmıştır.

5 BÖLÜM 4 Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri 37 Ayrıca, mikobakterilerin plazma membranında bulunan antijenler, antijen 5, lipoarabinomannan (LAM), sitoplazmik antijenler ve diğer antijenleri tespit eden çeşitli serolojik test kitleri hazırlanmıştır (8). Antijen Saptanmasına Dayanan Testler İdrar, Balgam ve Serumda Lipoarabinomannan Saptanması Lipoarabinomannan (LAM), mikobakterilerin hücre duvarında bulunan bir lipopolisakkarittir. LAM ın, doğal mikobakteri infeksiyonu sırasında antikor yanıtını indüklediği bilinmektedir. M. tuberculosis ten saflaştırılan LAM, mikobakteri infeksiyonlarının serolojik tanısında kullanılmıştır. İdrar örneklerinde bulunan tüberküloz basil varlığını ortaya koymak için, LAM ı kantitatif olarak saptayan bir test geliştirilmiştir. Bu, ön deney verilerine göre duyarlılığı %93 ve özgüllüğü %95 olan bir testtir. Pozitif ve negatif öngörü değeri, sırasıyla %48,7 ve %87,4 olarak hesaplanmıştır. İdrarda, anti-lam ELISA testi ile alınan %45,8 pozitifliğin ve %77,9 negatifliğin doğru sonuçlandığı tespit edilmiştir. Tüberkülozun endemik olduğu alanlarda, özellikle akciğer tüberkülozunun diğer belirteçleri ile birlikte olduğunda, anti-lam negatifliğinin pratik önemi vardır. Anti-LAM ELISA testi, yayma sonuçları ile birlikte değerlendirildiğinde, yayma pozitif akciğer tüberkülozlu hastaların %90,6 sında ve yayma negatif olanların %52,5 inde pozitif sonuçlanmıştır. İdrar dışında, akciğer tüberkülozlu hastaların balgam ve serumunda bulunan mikobakteri antijen veya antikorlarını tespit eden, immün blotlama ve immünoassay temelli testler geliştirilmiş ve bu testlerle hızlı tanı konulduğu belirtilmiştir. Bu testlerden biri olan balgamda LAM ı tespit eden test, LAM a karşı farelerde oluşturulan monoklonal antikorların kullanıldığı antikor yakalama yöntemine dayanır. M. tuberculosis e karşı tavşanlarda oluşturulan antikorlar tespit edici kaynak olarak kullanılır. Bu test, balgamda bulunan LAM ın tespitinde, özgül ve duyarlı bir test olup, tüberküloz tanısında oldukça yararlıdır (9). Vücut Sıvılarındaki Antijenlerin Saptanması Antijen saptanması amacıyla sandviç ELISA, inhibisyon ELISA, lateks aglütinasyon ve zıt pasif hemaglütinasyon yöntemine dayanan testler kullanılmıştır. Bu yöntemlerin çoğunda ses dalgaları ile parçalanan mikobakteriler, ekstrakte edilen glikolipitler, PPD, antijen 5 (38 kda), antijen A60, 45/47 kda luk antijenler, antijen Kp90, 30 kda luk antijen, P32 antijeni, kord faktörü (trehaloz imikolat) ve LAM antijen olarak kullanılmaktadır. Antijen olarak kord faktörü kullanılan ELISA testinin, akciğer tüberkülozu tanısında duyarlılığı %66,6-74,1 ve özgüllüğü %95,2-99,0 olarak bulunmuştur. Antijen 5 ve LAM dışında, bu testlerin çoğunda, mikobakteri antijenlerine karşı oluşan poliklonal antikorlar kullanılmaktadır. Testlerin duyarlılığı %40-75 ve özgüllüğü %90-99 arasında değişmektedir (8).

6 38 Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat Antikor Saptanmasına Dayalı Tüberküloz Tanı Yöntemleri Tüberkülozlu hastaların serumunda mikobakteri antijenlerine karşı oluşan antikorlar monoklonal veya poliklonal antikorlar kullanılarak saptanır. Çevredeki mikobakterilerle çapraz reaksiyonlar nedeniyle, yanlış pozitif test sonuçları alınabilmektedir. Mikobakteri antijenlerinin saflaştırılması için geliştirilen yöntemler yenidir. Mevcut testlerin birçoğunda, farklı araştırmacılarca farklı sonuçlar alınmıştır. Burada dikkate alınması gereken önemli bir nokta, mikobakteri hastalıklarında ortaya çıkan bağışıklık yanıtlarının, HLA sınıf II allotipleri ile ilişkili olması ve farklı hastalarda aynı antijenlerin tanınmamasıdır. Bu nedenle, antikor bazlı mikobakteri tespit sistemlerinin başarısı sınırlıdır (8). MPB-64 Transdermal Yama Testi MPB-64, M. tuberculosis kompleksine özgü bir antijendir. MPB-64 antijeni, aktif tüberkülozlu hastaları tespit etmek için, transdermal yama testi şeklinde uygulanır. Bu testte, yama uygulanmasından 72 saat sonra pozitif reaksiyon alınır ve bir hafta pozitif kalır. Özgüllüğü %100 ve duyarlılığı %87.8 dir. Tüberkülin testi pozitif olan ve tüberkülozlu olmayan kontrollerde, transdermal MPB-64 yama testi negatiftir. Transdermal MPB-64 yama testi, tedavisi tamamlanan tüberkülozlu hastalarda negatifleşmektedir. Bu nedenle, aktif tüberkülozlu hastaların tanısı dışında, tedavinin izlenmesinde de yararlıdır (10). Çeşitli Hücrelerden Salınan Maddelerin Belirlenmesi Adenozin Deaminaz (ADA) Pürin metabolizmasında işlevi olan bir enzimdir. Özellikle plevra, periton, perikart ve BOS gibi sıvılarda,ve boşluklarda tüberküloz basili bulunduğu zaman ADA düzeyi yüksek çıkabilir. Bu boşluklara ait malignitelerde ADA düzeyi yüksek bulunabilmekle beraber, yükseklik genellikle tüberkülozdaki kadar belirgin değildir. Yapılan çalışmalarda plevral sıvı için duyarlılık %55 90, özgüllük %55 89 olarak saptanmıştır. Lizozim Lizozimin tüberküloz plörezi olgularının plevral sıvısında belirgin bir şekilde arttığı ve bunun da tanıda yararlı olabileceği gösterilmiştir. Ancak ADA ve IFN gama ile karşılaştırıldığında daha düşük tanı değerine sahip olduğu görülmüştür. İnterferon gamma (İFN-γ) üretiminin ölçülmesi Son yıllarda gerek immünoloji gerekse mikrobiyal genetik bilimlerinde kaydedilen gelişmeler, tüberküloz infeksiyonu tanısında yeni tanı yöntemlerinin geliştirilmesini sağ-

7 BÖLÜM 4 Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri 39 lamıştır. BCG suşlarında ve tüberküloz dışı mikobakterilerin çoğunda bulunmayan, bu nedenle M. tuberculosis e özgü sayılan RD1 geni ürünleri olan ESAT-6 ve CFP-10, spesifik-t hücrelerinin belirlenmesinde, tüberküloz tanısında test edilmiştir. Bu testler interferon-gamma (İFN-g) tabanlı testler olup, daha önceden tüberküloza özgü antijenler ile duyarlaşmış T hücrelerinin salgılamış olduğu İFN-γ yanıtının belirlenmesi ilkesi ile çalışmaktadır. Yüksek düzeyde İFN-γ üretimi, tüberküloz infeksiyonu göstergesi olarak kabul edilmiştir. Antijene özgü T hücrelerinin tüberküloz tanısında kullanılmasını esas alan iki ticari test kiti mevcuttur. Bu testler Quantiferon-TB ve T-SPOT.TB testleridir (8,11). Quantiferon-TB Test İlk nesil Quantiferon-TB testi, M. tuberculosis e karşı duyarlaşmış lenfositlerden salgılanan IFN-γ nın belirlenmesi ilkesine dayanmaktadır. Hastadan alınan tam kan örneği PPD ve kontrol antijenler ile saat inkübe edilir. Eğer kişi daha önce testte kullanılan antijenlerle karşılaşmışsa mononükleer hücreler İFN-γ salgılar. Süpernatantta daha sonra ELISA yöntemiyle İFN-γ varlığı ve miktarı belirlenir. Tüberküloz deri testi (TDT) ile karşılaştırıldığında okuyucu veya uygulayıcıya bağlı hatalar söz konusu değildir. İnterferona dayalı testler içinde FDA (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) onayını ilk alan testtir. CDC (Centers for Disease Control and Prevention; ABD Hastalık Kontrol Merkezi) tarafından yapılan çok merkezli bir çalışmada, Quantiferon ile TDT arasında orta derecede uyum saptanmıştır. Bu testlerin kullanılmasında bazı kısıtlamalar söz konusudur. Daha önceden BCG aşısı yapılmış olması, tüberküloz dışı mikobakteriler ile karşılaşılması ve önceden TDT pozitif olunması, testin yalancı pozitifliğine neden olur (14). Quantiferon-TB Gold Testi (QFT-Gold) İkinci nesil Quantiferon-TB testi olup antijen olarak PPD yerine ESAT-6 ve CFP10 antijenini kullanmaktadır. Bu testte tüberküloza özgü antijenlere karşı oluşan İFN-γ yanıtının in vitro belirlenmesi esastır. İki basamaklı bir testtir. İlk olarak heparinize tam kan ESAT-6, CFP-10, mitojen veya negatif kontrol antijenler ile inkübe edilir. On altı-yirmi dört saat inkübasyon döneminden sonra serum ayrıştırılır ve süpernatantta ELISA yöntemiyle IFN-γ düzeyi belirlenir. Test sonuçları uluslararası birim olarak verilir. Mitojen ile uyarılan plazma örneği test edilen her bireyde pozitif kontrol olarak alınır. FDA bu testin tüberküloz hastalığı veya latent tüberküloz infeksiyonu düşünülen durumlarda in vitro tanısal test olarak kullanılmasına onay vermiştir. QFT-Gold testinin tüberküloz hastalığının gelişmesindeki pozitif veya negatif tanısal tahmin değeri belirlenebilmiş değildir. Bununla birlikte bu test tüberkülin deri testinde olduğu gibi latent infeksiyon ile aktif hastalık arasında ayırım yapamaz. Bu yüzden pozitif sonuç elde edildiğinde latent tüberküloz infeksiyonu tanısı konulabilmesi için klinik ve radyolojik olarak aktif hastalığın olmadığının gösterilmesi gerekmektedir. Diğer benzer testlerde de olduğu gibi, bu testin tanısal değeri incelemenin yapıldığı popülasyondaki tüberküloz hastalığı prevalansı ile ilişkilidir. Bu yüzden bu testin sonucu yorumlanırken

8 40 Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat epidemiyolojik, fiziksel ve diğer tanısal bulguların göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Negatif tüberkülin deri testi ve negatif QFT-Gold testi tüberküloz hastalığı belirti ve bulguları olan bireyde tüberküloz tanısını ekarte ettirmez. Bu testin performansı bağışıklık sisteminin baskılandığı veya bozulduğu AİDS hastalarında, immünosupressif tedavi alan hastalarda, yüksek doz steroid tedavisi alanlarda, anti-tnf-α tedavisi alanlarda, hematolojik veya diğer solid organ kanseri olanlarda, diyabetlilerde, kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda detaylı olarak çalışılmamıştır. Sözü edilen bu durumların hepsinde tüberkülin deri testinin duyarlılığı düşmektedir. Bu durumlarda IFN-γ üretiminde de düşüklük olabileceği göz önüne alındığında, tek başına negatif QFT-Gold testinin tüberküloz infeksiyonunu dışlamayacağı ortaya çıkmaktadır. QFT-Gold testi tüberkülin deri testinin kullanıldığı her klinik durumda kullanılabilir. Temaslı taraması, sağlık çalışanlarının tüberküloz infeksiyonu açısından taranması, göçmenlerde tüberküloz infeksiyonunun aranması ve seri olarak tüberküloz infeksiyonunun araştırılmasında tüberkülin deri testinin yerine kullanılabilir. Pozitif QFT-Gold testi tıpkı pozitif tüberkülin deri testi gibi değerlendirilmelidir (14). T-SPOT.TB Testi Son yıllarda özgün mikobakteriyel antijenlerle uyarılan T hücrelerinin salgıladıkları IFN-γ yanıtlarının belirlenmesi ilkesiyle çalışan bazı deneysel tanı yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bunlardan biri olan ELISPOT testi, kişinin periferik mononükleer hücrelerinin in vitro şartlarda bu antijenlerle uyarılıp daha sonra oluşan IFN-γ yanıtının çift sandviç ELISA yöntemiyle belirlenmesi ilkesine dayanmaktadır (11,14). Nükleik Asit Hibridizasyon Yöntemleri Mikobakterilerin kromozamal DNA veya ribozomal RNA larının, bunlara özgül olarak bağlanabilen DNA veya RNA probları yardımı ile, tür düzeyinde belirlenmesi mümkündür. Bu yöntemlerin özgüllüklerinin yüksek olmasına karşılık duyarlılıkları düşüktür. Prob olarak kullanılan moleküllerin örneğe yeterince bağlanabilmesi için örnekte önemli miktarda nükleik asit bulunmalıdır. Problar sadece kültürde üremekte olan mikobakterilerin erken saptanması ve tiplendirilmesi için kullanılmaktadır. Yöntemin duyarlılığını artırmak için dallanan DNA sinyal artırma sistemi adı verilen yeni bir teknik üzerinde çalışılmaktadır (1). Nükleik Asit Çoğaltma Yöntemleri İnfeksiyon etkenlerinin klasik yöntemlerle saptanamayacak kadar az olduğu durumlarda, belirlenmek istenen etkende bulunan bir nükleik asit dizisi, saptanması

9 BÖLÜM 4 Tüberkülozda Yeni Tanı Yöntemleri 41 mümkün olan düzeye ulaşana kadar çoğaltılır. Bu yöntemlerden polimeraz zincirleme tepkimesi (polymerase chain reaction; PCR), zincir ayırma çoğaltması (strand displacement amlification; SDA), transkripsiyona bağlı çoğaltma (transcription mediated amplification; TMA), ligaz zincirleme tepkimesi (ligase chain reaction; LCR) tüberküloz tanısında kullanılmaya başlanmıştır (1). PCR Mullis ve arkadaşları tarafından geliştirilen yöntem, mikroskop ve kültür yöntemleriyle saptanması zor veya olanaksız olan tüberküloz tanısında en fazla kullanılan yöntemlerden biridir (12). Bu yöntemde çoğaltılması istenen DNA örneği, DNA replikasyonu için gereken maddelerle birlikte, üç farklı sıcaklıktaki bir döngü (siklus) içinde tutulur. İlk basamak denatürasyondur. DNA nın iki zinciri C ye kadar ısıtılarak ayrılır. İkinci basamak bağlanmadır (annealing). Ortamdaki DNA polimeraz, DNA ya bağlanıp replikasyonu başlatabilmesi için primer adı verilen oligonükleotide ihtiyaç duyar. Ortama konmuş ve sadece çoğaltılmak istenen DNA dizisini özgül olarak tanıyan iki primer, sıcaklığın (55-70 C ye) düşürülmesiyle, birbirlerinden ilk basamakta ayrılmış olan kalıp DNA tek zincirlerine bağlanır. Üçüncü basamak primerlerin uzamasıdır. Ortama konmuş ve optimum çalışma sıcaklığı 72 C olan Termus aquaticus (Taq) polimerazı (ya da ısıya dayanıklı başka polimerazlar) bu sıcaklıkta primerlerden başlayarak DNA sentezi yapar. Bu üç basamak bir döngüyü oluşturur ve her tekrarlanışında iki primer arasında kalan özgül DNA parçası çoğaltılarak iki katına çıkarılmış olur. Yeni sentezlenen DNA da bir sonraki döngüde kalıp olarak kullanılır ve bu DNA parçaları geometrik olarak artar (1,13). SDA SDA yöntemi PCR ye benzeyen, izotermal bir amplifikasyon yöntemidir. Yöntemin özgüllüğü, aranan etkene özgü DNA dizilerini tanıyacak primerlerin kullanılmasına bağlıdır. On basil/ml den az mikobakteri tanı için yeterlidir. Yöntemin özgüllüğü yine sadece aranan etkene özgü DNA dizilerini tanıyacak primerlerin kullanılmasına bağlıdır (1,13). TMA TMA da SDA gibi izotermal bir amplifikasyon yöntemidir. Bu yöntemde çoğaltılan hedef nükleik asit ribozamal RNA dır. Bir mikobakteri içinde 2000 in üzerinde rrna bulunur. Bu nedenle, 1 basil/ml olması tanı için yeterlidir. Testin duyarlılığı yüksektir. Tüm işlemin tek bir tüpte gerçekleşmesi kontaminasyon riskini azaltır. Hedef rrna olduğu ve RNA dış ortamda DNA dan daha labil olduğu için, çapraz kontaminasyon riski de azdır. Yalancı negatiflik ve pozitiflik oranı PCR den düşüktür (1,13).

10 42 Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat LCR LCR, iki küçük DNA primeri ve onları birleştiren termostabil ligaz enzimi kullanarak, DNA kopyalarını hızla oluşturmak için geliştirilmiş bir sistemdir. Bu işlemin sikluslar şeklinde tekrarlanmasıyla her siklusta yeni hedef DNA lar elde edilmiş olur. PCR ye göre daha özgüldür ve otomatik saptama sistemi vardır. Kontaminasyon kontrol sisteminin bulunmayışı dezavantajıdır. LCR ile örnekte 7-8 bakteri/ml bulunması pozitif sonuç almak için yeterlidir (1,13). KAYNAKLAR 1. Kocagöz T. İnfeksiyon hastalıklarının laboratuvar tanısında moleküler yöntemler. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Yayını P: 2000; Adekambi T, Colson P, Drancourt M. RpoB-based identification of nonpigmented and late pigmenting rapidly growing mycobacteria. J Clin Microbiol 2003;41: Somoskovi A, Ködmön C, Lantos A, Partfai Z, Tamasi L, Füzy J, Magyar P. Comparison of recoveries of Mycobacterium tuberculosis using the automated Bactec MGIT 960 system, the Bactec 460 TB system and Löwenstein-Jensen medium. J Clin Microbiol 2000;38: Drobniewski FA, Caws M, Gibson A, Young D. Modern laboratory diagnosis of tuberculosis. The Lancet Infect Dis 2003;3: Benjamin WH, Waites KB, Moser SA. The MB/Bac T is a sensitive method of isolating Mycobacterium tuberculosis from clinical specimens in a laboratory with a low rate of isolation. J Clin Microbiol 2000;38: Uzun M. Örneklerin işlenmesi ve kültür yöntemleri. 21. yüzyılda tüberküloz sempozyumu ve II. tüberküloz tanı yöntemleri kursu kongre kitabı. 2003;S: Huang TS, Chen CS, Lee SS, Huang WK, Liu YC. Comparasion of the Bactec MGIT 960 and Bactec 460 TB systems for detection of mycobacteria in clinical specimens. Ann Clin Lab Sci 2001;3: Özerol Hİ. Tüberkülozun serolojik tanısı. 21. yüzyılda tüberküloz sempozyumu ve II. tüberküloz tanı yöntemleri kursu kongre kitabı. 2003;S: Hamasur B, Bruchfeld J, Haile M, et al. Rapid diagnosis of tuberculosis by detection of mycobacterial lipoarabinomannon in urine. J Microbiol Methods 2001;45: Nakamura RM, Einck L, Velmonte MA, et al. Detection of active tuberculosis by an MPB-64 transdermal patch: a field study. Scand J Infect Dis 2001;33: Ewer K, Deeks J, Alvarez L, et al. Comparasion of T cell based assay with tuberculin skin test for diagnosis of Mycobacterium tuberculosis infection in a school tuberculosis outbreak. Lancet 2003;361: Mullis KB, Faloona FA. Specific synthesis of DNA in vitro via polymerase catalyzed chain reaction. Methods Enzymol 1987;155: Saniç A, Eroğlu C.Tüberküloz tanısında PCR Tüberkülozun serolojik tanısı. 21. yüzyılda tüberküloz sempozyumu ve II. tüberküloz tanı yöntemleri kursu kongre kitabı 2003;S: Soysal A, Bakır M. Tüberküloz infeksiyonunda yeni tanı yöntemleri. Çocuk Enfeksiyonları Dergisi 2007;1:151-7.

Mikrobiyolojide Moleküler Tanı Yöntemleri. Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D

Mikrobiyolojide Moleküler Tanı Yöntemleri. Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D Mikrobiyolojide Moleküler Tanı Yöntemleri Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D 1 Enfeksiyonun Özgül Laboratuvar Tanısı Mikroorganizmanın üretilmesi Mikroorganizmaya

Detaylı

İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU

İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU İNTERFERON GAMA SALINIM TESTLERİ Süheyla SÜRÜCÜOĞLU TB Hastası 8 milyon/yıl TB İnfeksiyonu 2 milyar Latent Tüberküloz İnfeksiyonunun (LTBI) Tanısı Altın standart yöntem yoktur Tüberkülin Deri Testi, 1910

Detaylı

ÖRNEKLERİN İŞLEMLENMESİ ve KÜLTÜR YÖNTEMLERİ

ÖRNEKLERİN İŞLEMLENMESİ ve KÜLTÜR YÖNTEMLERİ 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun ÖRNEKLERİN İŞLEMLENMESİ ve KÜLTÜR YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Meltem Uzun İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji

Detaylı

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon)

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberküloz bütün yaş gruplarında görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastalıktır. Tüberküloz prevalansının yüksek olduğu toplumlarda genellikle çocuk

Detaylı

Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU

Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Tüberkülozun etkin kontrolü için; Yayma sonuçları Kültür ve identifikasyon Duyarlılık testleri ; 24 saat ; 21 gün ; 30 günde bildirilmeli CDC, 1995

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM Doç. Dr. Alpaslan Alp Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü 2009 Yılı Raporu Aktif tüberkülozlu hasta

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA TÜBERKÜLOZ LABORATUVARININ ROLÜ : TANI VE İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİNDE RUTİN LABORATUVAR YÖNTEMLERİNİN DEĞERİ

TÜBERKÜLOZ TANISINDA TÜBERKÜLOZ LABORATUVARININ ROLÜ : TANI VE İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİNDE RUTİN LABORATUVAR YÖNTEMLERİNİN DEĞERİ 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜBERKÜLOZ TANISINDA TÜBERKÜLOZ LABORATUVARININ ROLÜ : TANI VE İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİNDE RUTİN LABORATUVAR

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER Doç.Dr.Alpaslan ALP Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 24.Mart.2017 Antalya 1 KLİMİK-2017 Kongresinin Değerli Düzenleme Kurulu

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Verem Savaşı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Feyzullah GÜMÜŞLÜ Verem Savaşı Dairesi Başkanı Kurs Programı Tüberküloz tanı ve tedavisi TB bakteriyolojik tanısında yeni yöntemler 23 Nisan

Detaylı

Yeni Tanı Yöntemleri

Yeni Tanı Yöntemleri Latent Tüberküloz İnfeksiyonunda Yeni Tanı Yöntemleri Dr. Nuri ÖZKÜTÜK Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı KLİMİK 2016-30. YIL KURULTAYI 09 12 Mart 2016, Belek / Antalya

Detaylı

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya IV. KLİMUD Kongresi, 08-12 Kasım 2017, Antalya 1 HCV Tanısında Cut off/ Sinyal (S/CO)/TV) Değerlerinin Tanısal Geçerliliklerinin Değerlendirilmesi TÜLİN DEMİR¹, DİLARA YILDIRAN¹, SELÇUK KILIǹ, SELÇUK

Detaylı

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI * VİRAL V HEPATİTLERDE TLERDE SEROLOJİK/MOLEK K/MOLEKÜLER LER TESTLER (NE ZAMANHANG HANGİ İNCELEME?) *VİRAL HEPATİTLERDE TLERDE İLAÇ DİRENCİNİN SAPTANMASI *DİAL ALİZ Z HASTALARININ HEPATİT T AÇISINDAN

Detaylı

Nilgün Çerikçioğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Nilgün Çerikçioğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Nilgün Çerikçioğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Kandolaşımı Enfeksiyonları %10 Kandidemi Ölüm hızı : % 50 (YBÜ) Erken tanı (?), tedavinin önemi Etken: Candida allbicans

Detaylı

Doğrudan klinik örnekte hızlı tanı. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR

Doğrudan klinik örnekte hızlı tanı. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR Doğrudan klinik örnekte hızlı tanı Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR TİCARİ KONVANSİYONEL PCR SİTEMLERİ TİCARİ REAL-TIME PCR SİTEMLERİ IN-HOUSE

Detaylı

TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ

TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ KLİNİK Bağışıklık sistemi sağlam kişilerde akut infeksiyon Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde akut infeksiyon veya

Detaylı

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Koray Ergünay MD PhD Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji Ünitesi Viral Enfeksiyonlar... Klinik

Detaylı

III. TÜBERKÜLOZ SEMPOZYUMU VE III. TÜBERKÜLOZ LABORATUVAR TANI YÖNTEMLERİ UYGULAMALI KURSU. 25-27 Kasım 2004

III. TÜBERKÜLOZ SEMPOZYUMU VE III. TÜBERKÜLOZ LABORATUVAR TANI YÖNTEMLERİ UYGULAMALI KURSU. 25-27 Kasım 2004 III. TÜBERKÜLOZ SEMPOZYUMU VE III. TÜBERKÜLOZ LABORATUVAR TANI YÖNTEMLERİ UYGULAMALI KURSU 25-27 Kasım 2004 Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Konferans Salonu Düzenleyenler KLİMİK DERNEĞİ TÜBERKÜLOZ

Detaylı

OLGU 3 (39 yaşında erkek)

OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit

Detaylı

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir Mycobacterium Mycobacteriaceae ailesi üyeleri uzun, ince, çomak şekilli, hareketsiz bakterilerdir. Özel ayırt edici boyalarla bir kez boyandıklarında seyreltik asitlerle boyayı vermemeleri yani dekolorize

Detaylı

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller Dr. Dilara İnan 04.06.2016 Isparta Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) HBV yüzeyinde bulunan bir proteindir; RIA veya EIA ile saptanır Akut ve kronik HBV

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN SEROLOJİK TANISI

TÜBERKÜLOZUN SEROLOJİK TANISI 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜBERKÜLOZUN SEROLOJİK TANISI Doç. Dr. Halil İbrahim Özerol İnönü Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji

Detaylı

HIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi

HIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi HIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi Prof Dr Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı İnsan retrovirusları

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA PCR

TÜBERKÜLOZ TANISINDA PCR 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun TÜBERKÜLOZ TANISINDA PCR Doç. Dr. Cafer EROĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji

Detaylı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı

SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı SALUBRIS Gateway to Health Worldwide Dünya Çapında Sağlığa Açılan Kapı Dekontaminasyon ve Konsantrasyonun Üç Yolu Mycoprosafe Decocent - Decomics Prof. Dr. Tanıl Kocagöz Kuruluş 2003 Çalışan sayısı 35

Detaylı

Mikobakterilerin İdentifikasyonu M. tuberculosis ve tüberküloz dışı mikobakteri infeksiyonlarında i artış nedeni ile; bakterilerin adlandırılması gere

Mikobakterilerin İdentifikasyonu M. tuberculosis ve tüberküloz dışı mikobakteri infeksiyonlarında i artış nedeni ile; bakterilerin adlandırılması gere KLASİK İDENTİFİKASYON YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Doç. Dr. Hörü GAZİ Celal lb Bayar Üniversitesi it it Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD MANİSA Mikobakterilerin İdentifikasyonu

Detaylı

Brusellozda laboratuvar tanı yöntemleri 14.02.2006 1

Brusellozda laboratuvar tanı yöntemleri 14.02.2006 1 Brusellozda laboratuvar tanı yöntemleri 14.02.2006 1 Spesifik tanı yöntemleri: 1. Direk (kült ltür r ve bakterinin gösterilmesi) g 2. Antikorların n gösterilmesig 1.Standart tüp aglütinasyonu 2.Rose Bengal

Detaylı

ETKEN BELİRLEMEDE KLASİK YÖNTEMLER, MOLEKÜLER YÖNTEMLER. Doç. Dr. Gönül ŞENGÖZ 9 Mayıs 2014

ETKEN BELİRLEMEDE KLASİK YÖNTEMLER, MOLEKÜLER YÖNTEMLER. Doç. Dr. Gönül ŞENGÖZ 9 Mayıs 2014 ETKEN BELİRLEMEDE KLASİK YÖNTEMLER, MOLEKÜLER YÖNTEMLER Doç. Dr. Gönül ŞENGÖZ 9 Mayıs 2014 DM ve diyabetik ayak «1960 yılından sonra doğan her iki kadından biri 100 yaşını görecektir.» Age and Ageing Toplumda

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI. Tanı ve Sorunlar. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİ ENFEKSİYONLARI Tanı ve Sorunlar Süheyla SÜRÜCÜOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Manisa 1 Sunum İçeriği Tanı kriterleri Tanı kriterlerine ilişkin

Detaylı

İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ

İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ Presipitasyon G)İMMUNOASSAY TESTLER İşaretli antikorların kullanılmasıyla 1942 de; FA Fluoresan Antikor (Fluorokromlar) 1954 de; IFA (İndirekt Fluoresan Antikor) 1960 da; RIA

Detaylı

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TEST ADI SONUÇ VERME ARB (Aside Dirençli Bakteri) Boyalı Direkt Bakı Erlich- Ziehl Neelsen boyamalı preparatta mikroskobik inceleme (acil ise her saat). Her gün 14:30,

Detaylı

ANTİ-TÜBERKÜLOZ İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİ ve TÜRKİYE VERİLERİ. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD.

ANTİ-TÜBERKÜLOZ İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİ ve TÜRKİYE VERİLERİ. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. ANTİ-TÜBERKÜLOZ İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİ ve TÜRKİYE VERİLERİ Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi Tüberküloz tüm dünyada özellikle Asya ve Afrika da önemli

Detaylı

HPV Moleküler Tanısında Güncel Durum. DNA bazlı Testler KORAY ERGÜNAY 1.ULUSAL KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ

HPV Moleküler Tanısında Güncel Durum. DNA bazlı Testler KORAY ERGÜNAY 1.ULUSAL KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ 1.ULUSAL KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ HPV Moleküler Tanısında Güncel Durum DNA bazlı Testler KORAY ERGÜNAY Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Viroloji Ünitesi HPV tanısı... Sitolojik/Patolojik

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISI İÇİN KLİNİK ÖRNEK ALINMASI, LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ VE KÜLTÜR YÖNTEMLERİ

TÜBERKÜLOZ TANISI İÇİN KLİNİK ÖRNEK ALINMASI, LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ VE KÜLTÜR YÖNTEMLERİ TÜBERKÜLOZ TANISI İÇİN KLİNİK ÖRNEK ALINMASI, LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ VE KÜLTÜR YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Meltem Uzun İstanbul Üniversitesi,İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim

Detaylı

Hepatit C Virüsü: Tanıda Serolojik ve Moleküler Yöntemlerin Yeri. Üner Kayabaş İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Malatya

Hepatit C Virüsü: Tanıda Serolojik ve Moleküler Yöntemlerin Yeri. Üner Kayabaş İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Malatya Hepatit C Virüsü: Tanıda Serolojik ve Moleküler Yöntemlerin Yeri Üner Kayabaş İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Malatya Dünyada 130-170 milyon kişi hepatit C virüsü (HCV) ile infekte Her yıl 3-4 milyon

Detaylı

VERİFİKASYON. Dr. Tijen ÖZACAR. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD - İZMİR

VERİFİKASYON. Dr. Tijen ÖZACAR. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD - İZMİR VERİFİKASYON Dr. Tijen ÖZACAR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD - İZMİR TANIM Ticari veya laboratuvarda geliştirilmiş bir testin, laboratuvardaki performansının ölçülerek dökümante

Detaylı

Balgamdan Mycobacterium tuberculosis İzolasyonunda Mycobacteria Growth Indicator Tube (MGIT) Yönteminin Değeri

Balgamdan Mycobacterium tuberculosis İzolasyonunda Mycobacteria Growth Indicator Tube (MGIT) Yönteminin Değeri Balgamdan Mycobacterium tuberculosis İzolasyonunda Mycobacteria Growth Indicator Tube (MGIT) Yönteminin Değeri Sami ÖZTÜRK*, Ahmet İLVAN**, Hakan ÖZTÜRKERİ***, Ömer KOCABEYOĞLU****, Erkan BOZKANAT*, Zafer

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNDA TANI Prof Dr Uğur Özçelik Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bölümü, Ankara Tüberküloz günümüzde tüm Dünya da yaygın bir sağlık sorunu olarak

Detaylı

İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR

İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR 2050 TB Eliminasyon Hedefi (WHO; Global Tuberculosis Report 2012)

Detaylı

ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER

ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER Doç.Dr. Gülden ERSÖZ M.Ü T p Fakültesi, nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji AB Dal, Mersin Tüberküloz etkeni bakterilerin izolasyonu için klinik örneklere

Detaylı

BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ

BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ GENETİK MATERYALLER VE YAPILARI HER HÜCREDE Genetik bilgilerin kodlandığı bir DNA genomu bulunur Bu genetik bilgiler mrna ve ribozomlar aracılığı ile proteinlere dönüştürülür

Detaylı

Klinik Mikrobiyoloji de Enzimli İmmün Deney Enzyme Immuno Assay. Dr. Dilek Çolak

Klinik Mikrobiyoloji de Enzimli İmmün Deney Enzyme Immuno Assay. Dr. Dilek Çolak Klinik Mikrobiyoloji de Enzimli İmmün Deney Enzyme Immuno Assay Dr. Dilek Çolak İmmün Yanıt C. Macrophage A. Pathogen B. B cells D. Macrophage E. Macrophage F. T cell G. B cell H. Memory B cells I. Plasma

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON)

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON) TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON) Tüberküloz bütün yafl gruplar nda görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastal kt r. Tüberküloz prevalans n n yüksek oldu u toplumlarda genellikle

Detaylı

Tüberküloz laboratuvarında kalite kontrol

Tüberküloz laboratuvarında kalite kontrol Tüberküloz laboratuvarında kalite kontrol Prof. Dr. Aydan Özkütük Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Sunum planı Kalite gereklilikleri Yöntem geçerli kılma İç Kalite Kontrol

Detaylı

KÜLTÜR STANDART ÇALIŞMA PROSEDÖRÜ

KÜLTÜR STANDART ÇALIŞMA PROSEDÖRÜ Sayfa No 1 / 6 1. AMAÇ Laboratuvarımıza gelen Tüberküloz şüpheli olgulardan alınan klinik örneklerde Löwenstein Jensen(LJ) katı besiyeri ve otomatize kültür cihazı (MGIT 320) kullanılarak mikrobakterilerin

Detaylı

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI DERS KODU ve ADI TMİK 001: Vaka Değerlendirme Toplantısı TMİK 002: Makale

Detaylı

Tüberküloz Tanısında Yeni Moleküler Testler

Tüberküloz Tanısında Yeni Moleküler Testler Tüberküloz Tanısında Yeni Moleküler Testler Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Bornova-İZMİR Hızlı tanıda kullanılan yöntemler PCR (Polymerase chain

Detaylı

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI ÇALIŞILAN TESTLER NO KOD TEST ADI 1 73001 Ehrlich Ziehl Neelsen Yöntemiyle ARB Aranması Mikobakteri Sıvı Kültürü 2 73003 (MGIT 960, otomatize sistem) 3 73004 Mikobakteri

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU  71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU www.verem.org 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem, Mycobacterium Tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse

Detaylı

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Türkiye de Tüberküloz S. Bakanlığı Türkiye de Verem Savaşı 2017 Raporu Akc dışı tbc olguları

Detaylı

CMV lab.tanı Hangi test, ne zaman, laboratuvar sonucunun klinik anlamı?

CMV lab.tanı Hangi test, ne zaman, laboratuvar sonucunun klinik anlamı? CMV lab.tanı Hangi test, ne zaman, laboratuvar sonucunun klinik anlamı? Maternal inf.tanısı Fetal inf.tanısı Yenidoğan inf.tanısı Bir test sonucunun doğru yorumlanabilmesi, testin tanı doğruluğunun bilinmesi

Detaylı

TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI

TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI DERS KODU MİK 0001 MİK 0002 MİK 0003 MİK 0004 MİK 0005 MİK 0006 MİK 0007 MİK 1000 MİK 4000 MİK 5000 KONU ADI Vaka Değerlendirme

Detaylı

HIV TANISINDA YENİLİKLER

HIV TANISINDA YENİLİKLER HIV/AIDS KURSU HIV TANISINDA YENİLİKLER Dr. Mert Ahmet KUŞKUCU İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü Verileri (2016) YILLARA GÖRE HIV (+) SAPTANAN VAKA SAYISI

Detaylı

OXA-48 in Saptanmasına Yönelik İzotermal Rekombinaz Polimeraz Amplifikasyon Yöntemine Dayalı Bir Hızlı Moleküler Test Formatının Geliştirilmesi

OXA-48 in Saptanmasına Yönelik İzotermal Rekombinaz Polimeraz Amplifikasyon Yöntemine Dayalı Bir Hızlı Moleküler Test Formatının Geliştirilmesi OXA-48 in Saptanmasına Yönelik İzotermal Rekombinaz Polimeraz Amplifikasyon Yöntemine Dayalı Bir Hızlı Moleküler Test Formatının Geliştirilmesi Mert Ahmet Kuşkucu, Gökhan Aygün, Asiye Karakullukçu, Nergiz

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 7.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 6 1. RFLP (RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUK

Detaylı

MYCOBACTER UM TUBERCULOS S ZOLASYONUNDA MG T ve LÖWENSTE N JENSEN YÖNTEMLER N N KARfiILAfiTIRMASI

MYCOBACTER UM TUBERCULOS S ZOLASYONUNDA MG T ve LÖWENSTE N JENSEN YÖNTEMLER N N KARfiILAfiTIRMASI Solunum 3: 286-290, 200 MYCOBACTER UM TUBERCULOS S ZOLASYONUNDA MG T ve LÖWENSTE N JENSEN YÖNTEMLER N N KARfiILAfiTIRMASI SUMMARY COMPARISON OF THE MGIT WITH LÖWENSTEIN- JENSEN MEDIUM FOR ISOLATION OF

Detaylı

VİRAL TANI KİTLERİ (GFJ-480)

VİRAL TANI KİTLERİ (GFJ-480) VİRAL TANI KİTLERİ (GFJ-480) CMV PCR Tanı Kiti Cytomegalovirus un Konvensiyonel PCR yöntemiyle tanınması. HHV-5 olarak da bilinen Sitomegalovirüs, herpes virus ailesinin bir üyesidir. Oldukça sık görülen

Detaylı

ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER

ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER ÖRNEKLER N filemlenmes VE KÜLTÜR YÖNTEMLER Doç.Dr. Gülden ERSÖZ 1, Doç.Dr.Gönül ARSLAN 2 1 M.Ü T p Fakültesi, nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji AB Dal, Mersin 2 M.Ü T p Fakültesi, Mikrobiyoloji

Detaylı

Enzimlerinin Saptanmasında

Enzimlerinin Saptanmasında Gram Negatif Bakterilerde Karbapenemaz Enzimlerinin Saptanmasında OXA-48 K-Se T, Blue-Carba Test ve PCR Testlerinin Etkinliğinin Karşılaştırılması Ayham Abulaila, Fatma Erdem, Zerrin Aktaş, Oral Öncül

Detaylı

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır.

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. WEİL FELİX TESTİ WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. Riketsiyöz tanısında çapraz reaksiyondan faydalanılır bu nedenle riketsiyaların çapraz reaksiyon

Detaylı

İnfeksiyon tanısında yeni yaklaşımlar Biyosensörler. Barış OTLU İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Malatya.

İnfeksiyon tanısında yeni yaklaşımlar Biyosensörler. Barış OTLU İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Malatya. İnfeksiyon tanısında yeni yaklaşımlar Biyosensörler Barış OTLU İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Malatya. Bakterilerin tanımlanması Bakterilerin tanımlanması Bakterilerin

Detaylı

Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi

Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi Laboratuvarda Tularemi Örnekleriyle Çalışma Rehberi Doç.Dr. Aynur Karadenizli Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Kocaeli Bakteri ile çalışmaya uygun laboratuar

Detaylı

ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ

ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ Dr. Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enf. Hast. ve Klin. Mikr. AD 17 Mayıs 2016 Prostetik eklem ameliyatları yaşlı popülasyonun artışına

Detaylı

İnterferon Gama Salınım Testleri (IGRA) ve Güncel Kullanım Rehberleri

İnterferon Gama Salınım Testleri (IGRA) ve Güncel Kullanım Rehberleri İnterferon Gama Salınım Testleri (IGRA) ve Güncel Kullanım Rehberleri Dr. Nuri ÖZKÜTÜK Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 16. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon

Detaylı

Klinik Mikrobiyoloji Laboratuarında Validasyon ve Verifikasyon Kursu 12 Kasım 2011 Cumartesi Salon C (BUNIN SALONU) Kursun Amacı:

Klinik Mikrobiyoloji Laboratuarında Validasyon ve Verifikasyon Kursu 12 Kasım 2011 Cumartesi Salon C (BUNIN SALONU) Kursun Amacı: Klinik Mikrobiyoloji Laboratuarında Validasyon ve Verifikasyon Kursu 12 Kasım 2011 Cumartesi Salon C (BUNIN SALONU) Kursun Amacı: Katılımcılara; klinik mikrobiyoloji laboratuarlarında doğru, geçerli ve

Detaylı

Yöntem ve Test Seçimine Yaklaşım. Dr. Alpay Özbek Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Dokuz Eylül Üni. Tıp Fak. İZMİR

Yöntem ve Test Seçimine Yaklaşım. Dr. Alpay Özbek Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Dokuz Eylül Üni. Tıp Fak. İZMİR Yöntem ve Test Seçimine Yaklaşım Dr. Alpay Özbek Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Dokuz Eylül Üni. Tıp Fak. İZMİR Literatür Tanı Rehberleri Kongre İyileştirme Ğereksinimi Uzman Klinisyen İsteği

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLERİN TANIMLANMASINDA PCR-RFLP VE DNA SEKANS ANALİZİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLERİN TANIMLANMASINDA PCR-RFLP VE DNA SEKANS ANALİZİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLERİN TANIMLANMASINDA PCR-RFLP VE DNA SEKANS ANALİZİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Uzm. Dr. Özgür APPAK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D GİRİŞ:

Detaylı

KLİNİK ÖRNEKLERDE GERÇEK ZAMANLI MULTİPLEKS POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU YÖNTEMİYLE AKUT BAKTERİYEL MENENJİT TANISI

KLİNİK ÖRNEKLERDE GERÇEK ZAMANLI MULTİPLEKS POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU YÖNTEMİYLE AKUT BAKTERİYEL MENENJİT TANISI KLİNİK ÖRNEKLERDE GERÇEK ZAMANLI MULTİPLEKS POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU YÖNTEMİYLE AKUT BAKTERİYEL MENENJİT TANISI AMAÇ Bu çalışmanın amacı, doğrudan klinik örneklerde hızlı ve güvenilir bir şekilde akut

Detaylı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Testler farklı amaçlarla uygulanabilir: - Tanı, tarama, doğrulama,

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANI VE TAKİBİNDE MİKROBİYOLOJİ LABORATUARLARININ YERİ,SORUMLULUĞU, BİRLİKTE NELER YAPILABİLİR. Uzm Dr.Banu BAYRAKTAR

TÜBERKÜLOZ TANI VE TAKİBİNDE MİKROBİYOLOJİ LABORATUARLARININ YERİ,SORUMLULUĞU, BİRLİKTE NELER YAPILABİLİR. Uzm Dr.Banu BAYRAKTAR TÜBERKÜLOZ TANI VE TAKİBİNDE MİKROBİYOLOJİ LABORATUARLARININ YERİ,SORUMLULUĞU, BİRLİKTE NELER YAPILABİLİR Uzm Dr.Banu BAYRAKTAR Dünyada en sık ölüme neden olan infeksiyonlardan biri Dünya nüfusunun 1/3

Detaylı

MANTAR ENFEKSİYONLARININ MOLEKÜLER YÖNTEMLERLE TANISI

MANTAR ENFEKSİYONLARININ MOLEKÜLER YÖNTEMLERLE TANISI MANTAR ENFEKSİYONLARININ MOLEKÜLER YÖNTEMLERLE TANISI Nilgün Çerikçioğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 İnvazif Mantar Enfeksiyonları (İME) Bağışıklık sistemi Morbidite-mortalite

Detaylı

Anti-HCV (+)/ HCV-RNA (-) olgularda HCV-spesifik lenfosit yanıtının ELISPOT metodu ile saptanması

Anti-HCV (+)/ HCV-RNA (-) olgularda HCV-spesifik lenfosit yanıtının ELISPOT metodu ile saptanması Anti-HCV (+)/ HCV-RNA (-) olgularda HCV-spesifik lenfosit yanıtının ELISPOT metodu ile saptanması Uluhan Sili 1, Abdurrahman Kaya 2, Selda Aydın 3, Nur Hondur 4, Ali Mert 5, Fehmi Tabak 4, Reşat Özaras

Detaylı

EPSTEIN-BARR VİRUS ENFEKSİYONLARI TANISINDA ELISA VE İMMUNOBLOT TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

EPSTEIN-BARR VİRUS ENFEKSİYONLARI TANISINDA ELISA VE İMMUNOBLOT TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI EPSTEIN-BARR VİRUS ENFEKSİYONLARI TANISINDA ELISA VE İMMUNOBLOT TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Nilgün Kaşifoğlu, Tercan Us, Nazmiye Ülkü Koçman, Yurdanur Akgün Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Amaç. Bu pratiğin amacı öğrencilerin polimeraz zincir reaksiyonu ve kullanım alanları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak

Amaç. Bu pratiğin amacı öğrencilerin polimeraz zincir reaksiyonu ve kullanım alanları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak BİYOFİZİK 2015 1 Amaç Bu pratiğin amacı öğrencilerin polimeraz zincir reaksiyonu ve kullanım alanları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak 2 Hedefler Bu pratiğin sonunda öğrenciler, polimeraz zincir

Detaylı

NON-MOLEKÜLER TEKN KLER N TANI AMAÇLI KULLANIMLARI

NON-MOLEKÜLER TEKN KLER N TANI AMAÇLI KULLANIMLARI NON-MOLEKÜLER TEKN KLER N TANI AMAÇLI KULLANIMLARI Yrd.Doç.Dr.Alpaslan ALP Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AB Dal, ANKARA Tüberküloz kontrolünde anahtar faktörler

Detaylı

POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU (PZR-PCR) VE RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUĞU POLİMORFİZMİ (RFLP)

POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU (PZR-PCR) VE RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUĞU POLİMORFİZMİ (RFLP) Deney: M 1 POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU (PZR-PCR) VE RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUĞU POLİMORFİZMİ (RFLP) a) PCR yöntemi uygulaması b) RPLF sonuçları değerlendirilmesi I. Araç ve Gereç dntp (deoksi Nükleotid

Detaylı

TEMASLILARDA TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONUNUN TANISI İÇİN İNTERFERON-GAMA TAM KAN TESTİ İLE TÜBERKÜLİN DERİ TESTİNİN KARŞILAŞTIRILMASI*

TEMASLILARDA TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONUNUN TANISI İÇİN İNTERFERON-GAMA TAM KAN TESTİ İLE TÜBERKÜLİN DERİ TESTİNİN KARŞILAŞTIRILMASI* MİKROBİYOL MİKROBİYOLOJİ BÜLT 2007; 41: BÜLTENİ 193-202 193 TEMASLILARDA TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONUNUN TANISI İÇİN İNTERFERON-GAMA TAM KAN TESTİ İLE TÜBERKÜLİN DERİ TESTİNİN KARŞILAŞTIRILMASI* COMPARISON OF

Detaylı

Yasemin Budama Kılınç1, Rabia Çakır Koç1, Sevim Meşe2, Selim Badur2,3

Yasemin Budama Kılınç1, Rabia Çakır Koç1, Sevim Meşe2, Selim Badur2,3 Yasemin Budama Kılınç1, Rabia Çakır Koç1, Sevim Meşe2, Selim Badur2,3 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Biyomühendislik Bölümü, 34220, İstanbul 2 İstanbul Üniversitesi, İst. Tıp Fak., Mikrobiyoloji ABD, Viroloji

Detaylı

KLASİK ANTİBİYOTİK DUYARLILIK TEST YÖNTEMLERİ

KLASİK ANTİBİYOTİK DUYARLILIK TEST YÖNTEMLERİ 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun KLASİK ANTİBİYOTİK DUYARLILIK TEST YÖNTEMLERİ Y. Doç. Dr Özlem Tansel Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon

Detaylı

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar Mikobakteriyoloji Laboratuvarı Sorular - Sorunlar «Tanı ile ilgili Sorunlar» Dr. Nurhan Albayrak 3. Klinik Mikrobiyoloji Kongresi 20 Kasım 2015, Antalya Sunum İçeriği Dünya da mikobakteri laboratuvar tanısı

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Prof. Dr. Nedime Serakıncı, Yrd. Doç. Dr. Umut Fahrioğlu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü

Detaylı

İlaç Direncinin Saptanmasında Güncel Moleküler Yöntemler. O. Kaya Köksalan Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) İstanbul Üniversitesi

İlaç Direncinin Saptanmasında Güncel Moleküler Yöntemler. O. Kaya Köksalan Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) İstanbul Üniversitesi İlaç Direncinin Saptanmasında Güncel Moleküler Yöntemler O. Kaya Köksalan Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) İstanbul Üniversitesi TB solunum yoluyla bulaşan önlenebilir bir hastalıktır Bulaşları

Detaylı

CROSSMATCH ELISA YÖNTEMİ

CROSSMATCH ELISA YÖNTEMİ CROSSMATCH ELISA YÖNTEMİ Uzm.Dr.Mustafa BALCI Transplantasyon İmmünolojisi ve Doku Tiplendirme Laboratuvarı Sorumlu Hekimi TRANSMED ÖZEL TIP LABORATUVARI ANKARA Humoral Alloreactivity Pre Tx Preformed

Detaylı

Enfektif Endokardit, Myokardit ve Perikardit Laboratuvar Tanı. Dr. Ali O. KILIC 19 Nisan 2014

Enfektif Endokardit, Myokardit ve Perikardit Laboratuvar Tanı. Dr. Ali O. KILIC 19 Nisan 2014 Enfektif Endokardit, Myokardit ve Perikardit Laboratuvar Tanı Dr. Ali O. KILIC 19 Nisan 2014 Enfektif Endokardit, Myokardit ve Perikardit Laboratuvar Tanı Mikrobiyolojik Tanı Kültür Yöntemi o Örnekler

Detaylı

HLA Tiplendirmesi PCR-SSP. Türker Duman PhD

HLA Tiplendirmesi PCR-SSP. Türker Duman PhD HLA Tiplendirmesi PCR-SSP Türker Duman PhD Büyük Doku Uygunluk Kompleksi (Major Histocompatibility Complex - MHC) İlk olarak farklı fare suşlarında deri naklinin reddiyle tanımlanan genetik bölgedir Alloreaktiviteden

Detaylı

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi =Evaluation of HIV Infection and Tuberculosis Concomitance= Behice Kurtaran, Selçuk Nazik, Aslıhan Ulu, Ayşe Seza İnal, Süheyla Kömür, Ferit

Detaylı

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK

POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK EDVOTEK VİZYON Edvotek, bir çok disiplini bir araya getirerek karmaşık gibi görünen birçok bilimin temellerini anlatarak «Nasıl bilim adamı yetiştiririz?» sorusuna karşılık

Detaylı

Agaroz jel elektroforezi

Agaroz jel elektroforezi MOLEKÜLER TEKNİKLER Dr. Naşit İĞCİ Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü 4. Sınıf (2017-2018 Bahar) 2. NOT Agaroz jel elektroforezi PAGE daha çok proteinlerin ve küçük

Detaylı

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON Ali ŞENGÜL MEDICALPARK ANTALYA HASTANE KOMPLEKSİ İMMÜNOLOJİ BÖLÜMÜ Organ nakli umudu Beklenen Başarılı Operasyonlar Hayaller ve Komplikasyonlar?

Detaylı

Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sunum Tarihi: 05 Kasım Nepton, Serkan www.kanver.org www.kizilay.org.tr GÜVENLİ KAN BAĞIŞÇISINA ULAŞIMDA NAT TARAMA TESTİ UYGULAMALARI Uzm. Dr.

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık

Detaylı

Mikotoksin nedir? En sık karşılaşılan mikotoksinler; Aspergillus Penicillium Fusarium Alternaria

Mikotoksin nedir? En sık karşılaşılan mikotoksinler; Aspergillus Penicillium Fusarium Alternaria Mikotoksin nedir? Aspergillus Penicillium Fusarium Alternaria belirli nem ve ısı koşullarında oluşturdukları fungal metabolitler En sık karşılaşılan mikotoksinler; o aflatoksinler, o okratoksin, o trikotesen,

Detaylı

SOLİT ORGAN TRANSPLANTASYONU ve BK VİRUS ENFEKSİYONLARI Doç. Dr. Derya Mutlu Güçlü immunsupresifler Akut, Kronik rejeksiyon Graft yaşam süresi? Eskiden bilinen veya yeni tanımlanan enfeksiyon etkenleri:

Detaylı

Dr. Funda Şimşek SB Okmeydanı EAH Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Dr. Funda Şimşek SB Okmeydanı EAH Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dr. Funda Şimşek SB Okmeydanı EAH Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum Kapsamı HCV tanımı HCV enfeksiyonunun seyri Epidemiyoloji HCV genotiplerinin önemi, dağılımı Laboratuvarımızdaki

Detaylı

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ Çalışanların hastane ortamında bulaşıcı hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaşıcı hastalıklara maruziyet durumunda alınması gereken

Detaylı

IDC Savunma Sanayii. Antikor tabanlı tanımlama sistemleri birçok üstün özellikler sahiptir. Yüksek hassasiyette ve kısa sürede hızlı sonuç üretme.

IDC Savunma Sanayii. Antikor tabanlı tanımlama sistemleri birçok üstün özellikler sahiptir. Yüksek hassasiyette ve kısa sürede hızlı sonuç üretme. IDC Savunma Sanayii Biyolojik Tabanlı Tanımlama Sistemleri Antikor tabanlı tanımlama sistemleri, biyolojik madde ve mikroorganizmaların tespitinde sayısal ve ayırt edici sonuçlar ile ortamda bulunan biyolojik

Detaylı

Virolojik Teşhis Yöntemleri. Viral Partikül Tespiti 8/10/2018. Virüs izolasyonu/identififikasyonu

Virolojik Teşhis Yöntemleri. Viral Partikül Tespiti 8/10/2018. Virüs izolasyonu/identififikasyonu Virolojik Teşhis Yöntemleri Dr.Öğr.Üyesi Engin BERBER Viral partikül tespiti Virüs izolasyonu/identififikasyonu Viral antijen tespiti Virüs spesifik antikor tespiti Viral nükleik asit tespiti 1 2 Elektron

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı