HAFTAYA BAKIŞ. 3 Temmuz 2015

Transkript

1 HAFTAYA BAKIŞ 3 Temmuz 2015 Geride bırakmaya hazırlandığımız haftada finansal piyasalarda risk iştahı zayıf seyretti. Önceki hafta karışık bir görünümün hakim olduğu piyasalar bu haftaya Yunanistan ile kreditörlerinin anlaşamaması ve kemer sıkma politikalarını referanduma götürme kararı alması üzerine olumsuz bir başlangıç yapmıştı. Bu nedenle ABD istihdam verileri çok güçlü gelmese de finansal piyasalar üzerinde baskı sürdü. Güvenli liman arayışları ABD ve Almanya gibi ekonomilerde getirilerin gerilemesine neden olurken riskli olarak görülenlerin getirileri yükseldi. Dolar kazançlarının bir kısmını geri verse de haftayı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin para birimlerine karşı kazançla tamamlamak üzere. Hisse senetlerinde sert düşüşler görülürken risk göstergelerinde hızlı yükselişler kaydedildi. Yeni haftanın gündeminde yurtdışında Yunanistan referandumu ön sırada olacak. ABD Fed in son toplantısına ait tutanaklar ve Fed Başkanı Janet Yellen başta olmak üzere Fed yetkililerinin konuşmaları da yakından izlenecek. Avrupa da Almanya Mayıs ayı sanayi üretimi ve BoE toplantısı ve faiz kararı önemli olabilir. Yurtiçinde ise Mayıs sanayi üretimi ve cari işlemler verileri açıklanacak. Şakir Turan sakir.turan@turkiyefinans.com.tr

2 Genel Görünüm ve Makroekonomik Gelişmeler Geride bırakmaya hazırlandığımız haftada finansal piyasalarda risk iştahı zayıf seyretti. Önceki hafta karışık bir görünümün hakim olduğu piyasalar bu haftaya Yunanistan ile kreditörlerinin anlaşamaması ve kemer sıkma politikalarını referanduma götürme kararı alması üzerine olumsuz bir başlangıç yapmıştı. Bu eğilim sonraki günlerde de finansal piyasalar üzerinde baskı yaptı. Troyka ile anlaşamayan Yunanistan IMF ye olan borcunu da ödeyemeyerek temerrüde düşen ilk gelişmiş ekonomi oldu. Bu hafta yapılacak referandumdan Hayır sonucu çıkması piyasalarca daha olumsuz algılanabilecek olsa da Evet sonucunun da ne kadar sağlıklı bir sonuç olacağını konusunda net bir görüş oluşmadı. Öte yandan ABD de tarım dışı istihdam beklendiği kadar güçlü gelmeyerek ılımlı bir büyüme görünümü ile uyumlu geldi. Ancak bu haliyle de Fed in Eylül ayında faiz artırma ihtimali üzerinde önemli bir etki yapmadı. Euro Bölgesi nde Haziran da enflasyon gerilerken güven endeksleri tahminlerin altında kalarak Yunanistan belirsizliğinin dolaylı etkileri konusunda önemli bir gösterge olarak görüldü. Almanya da Haziran da enflasyon ve istihdam piyasası beklentilerden zayıf bir görünüm sergiledi. İngiltere de ilk çeyrek büyümesi yukarı revize edilse de öncü veriler karışık bir görünüme işaret etti. Japonya da Tankan ikinci çeyrekte beklentilerden hızlı arttı. Çin de PMI verileri Haziran da net bir görünüm ortaya koymaktan uzaktı. Türkiye de enflasyon Haziran da beklentilerden hızlı gerilerken koalisyon tartışmalarının devam ettiği ortamda politik belirsizlik sürüyor. Bu gelişmelerle güvenli liman arayışları ABD ve Almanya gibi ekonomilerde getirilerin gerilemesine neden olurken riskli olarak görülenlerin getirileri yükseldi. Dolar hafta başındaki kazançlarının bir kısmını geri verse de haftayı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin para birimlerine karşı kazançla tamamlamak üzere. Hisse senetlerinde sert düşüşler görülürken risk göstergelerinde hızlı yükselişler kaydedildi. Öte yandan Haziran ayında olduğu gibi tarım fiyatları Temmuz un ilk günlerini yükselişle geride bırakırken diğer emtia fiyatlarında düşüşler görülüyor. Yeni haftanın gündeminde ise yurtdışında Yunanistan referandumu ön sırada olacak. Ayrıca ABD Merkez Bankası nın (Fed) son toplantısına ait tutanaklar ve Fed Başkanı Janet Yellen başta olmak üzere Fed yetkililerinin konuşmaları da yakından izlenecek. Avrupa da Almanya Mayıs ayı sanayi üretimi ve İngiltere Merkez Bankası nın (BoE) toplantısı ve faiz kararı önemli olabilir. Yurtiçinde ise Mayıs ayı sanayi üretimi ve cari işlemler verileri açıklanacak. Otomotiv sektöründeki grevlerden dolayı Mayıs ta mevsimsellikten arındırılmış verilere göre sanayi üretiminin ivme kaybederek bir önceki aya göre %2 gerilediğini tahmin ediyoruz. Cari işlemler açığının ise aynı dönemde geçen yılın aynı dönemine göre daralmaya devam ederek 3,5 milyar Dolar olarak gerçekleştiğini hesaplıyoruz. ABD de Haziran da tarım dışı istihdam beklendiği kadar güçlü gelmedi ABD de Haziran ayında tarım dışı istihdam 233 bin kişi olan ortalama piyasa beklentisinin hafif altında 223 bin kişi artarken işsizlik oranı işgücüne katılım oranının gerilemesi ile %5,5 ten %5,3 e gerileyerek %5,4 lik tahminlerin altında kaldı. Mayıs istihdam artışı da 280 bin kişiden 254 bin kişiye geriledi. Ülkede aynı dönemde saatlik kazançlar aylık bazda %0,2 artış beklentilerine karşın değişmeden kalırken yıllık bazda kazançların artış oranı %2,3 ten %2,0 a indi. Öte yandan ADP özel sektör raporuna göre istihdam Haziran da bir önceki aya göre 218 bin kişilik beklentilerin hafif üzerinde 237 bin kişi artmıştı. Haziran ayında ISM imalat sanayi aktivite endeksi 52,8 den 53,5 e yükselerek 53,2 olan tahminleri aştı. Aynı dönemde tüketici güven endeksi ise 94,6 dan 97,4 olan beklentileri aşarak 101,4 e yükseldi. Mayıs ayında fabrika siparişleri bir önceki aya göre %0,5 lik beklentilerin üzerinde %1 azaldı. Ülkede bekleyen konut satışları Mayıs ayında aylık bazda %1,2 artış beklentilerine rağmen %0,9 arttı. Yıllık bazda ise %11,8 olan beklentilerin altında %8,3 artış gözlendi. S&P CaseShiller konut fiyatları

3 endeksi Nisan da bir önceki aya göre %0,8 lik tahminlerin altında %0,3 artarken yıllık fiyat artış hızı ise %4,96 dan %4,91 e indi. Yunanistan hafta sonu kemer sıkma politikalarını referandumda oylayacak Yunanistan hükümeti ile IMF, AB ve Avrupa Merkez Bankası ndan (ECB) oluşan kreditörler (Troyka) uzlaşma sağlayamadı. Bunun üzerine Yunanistan Troyka nın önerilerini 5 Temmuz da halk oylamasına götürme karar aldı. Hafta boyunca bankalar kapalı kalırken ülke hafta içinde IMF ye olan 1,6 milyar Euro tutarındaki borcunu ödeyemedi. IMF, ülkenin borçlarının bir kısmının silinmesine ve yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç duyduğu uyarısını yaptı. Buna göre Yunanistan'ın gelecek 3 yıl içinde 50 milyar Euro luk finansmana ihtiyacı olacağı belirtildi. Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras da referandumdan çıkacak sonuca göre bir anlaşma imzalayacaklarını söyledi. Son dönemde yapılan anketlerde oylamadan Evet çıkma ihtimalinin arttığı görülüyor. Benzer şekilde analistler de referandum sonrasında Yunanistan ın Euro Bölgesi nden çıkıp çıkmayacağı konusunda ikiye ayrılmış durumda. Referandumda Evet veya Hayır sonucu çıkması Yunanistan ın ille de Euro dan çıkacağı anlamına gelmiyor. Çünkü Tsipras ın da söylediği gibi bu referandum Euro üyeliğinin bir oylaması değil. Öte yandan üç yıldan bu yana Bölge ekonomilerinin ve ekonomik kurumlarının böylesi bir çıkışta karşılaşılacak olumsuzluklara gerekli hazırlığı yaptığı dile getiriliyor. Bu nedenle gerek çıkışın tahribatının gerekse diğer ekonomilere yayılma riskinin dönemindeki kadar yüksek olmadığı düşünülüyor. Ancak Portekiz ve İspanya nın gelecek altı ayda seçime gidecek olması ve İtalya da erken seçim ihtimalinin güçlenmesi bölgenin olumsuz etkilenmesini bekleyenlerin dayanakları arasında gösteriliyor. Daha karamsarlar ise Evet sonucu çıksa bile Euro Bölgesi nde sorunların sona ermeyeceğini düşünüyorlar. Referandumdan Evet sonucu Yunan hükümeti kreditörlerin önerilerini kabul edecek. Bu durumda Yunanistan ın Euro dan çıkma ihtimali azalacağı için Pazartesi böylesi bir sonuca finansal piyasalar olumlu tepki verebilir. Hayır çıkması ise kısa vadede finansal piyasalarca olumsuz algılanabilir. Bu kez ülkenin Euro dan ayrılma olasılığı artacakken sürecin nasıl işleyeceği veya Troyka ile yeni anlaşmanın nasıl sağlanacağına dair belirsizlik piyasaların fiyatlamasını zorlaştıracaktır. Euro Bölgesi nde Haziran da enflasyon gerilerken güven endeksleri tahminlerin altında kaldı Euro Bölgesi ekonomilerinde öncü hesaplamalara göre TÜFE yıllık enflasyonu Haziran da %0,3 ten tahminler dahilinde %0,2 ye geriledi. Aynı dönemde çekirdek enflasyon da %0,9 dan %0,8 e indi. Bölge genelinde işsizlik oranı ise Mayıs ta %11,1 seviyesinde değişmeden kaldı. Bölgede Haziran ayında ekonomik güven endeksi 103,8 olan beklentilerin hafif altında 103,5 olurken, iş alemi güven endeksi 0,27 olan beklentilerin bir hayli aşağısında 0,14 olarak açıklandı. Bölgede sanayi sektörü güven endeksi -3,0 olan beklentilere karşın -3,4, hizmet sektörü güven endeksi 8,0 olan beklentilerin altında 7,9 ve tüketici güven endeksi beklentilere paralel -5,6 olarak açıklandı. Mayıs ayında Euro Bölgesi genelinde perakende satışlar bir önceki aya göre %0,1 lik tahminlerin üzerinde %0,2, yıllık bazda da %2,4 arttı. Almanya da Haziran da enflasyon ve istihdam piyasası beklentilerden zayıf bir görünüm sergiledi Almanya da Haziran ayı AB uyumlu TÜFE aylık bazda %0,2 artış beklentilerine karşın %0,1 gerilerken, yıllık bazda %0,4 artış beklentilerinin altında %0,1 arttı. Aynı dönemde işsiz sayısı bir önceki aya göre 5 bin kişi olan beklentilerin altında bin kişi azalırken işsizlik oranı tahminler dahilinde %6,4 seviyesinde sabit kaldı. Ülkede Mayıs ayı perakende satışların aylık bazda değişmesi beklenmezken %0,50 lik bir artış gözlendi. Yıllık bazda ise %2,80 artış beklentilerinin altında %0,40 lık bir daralma olduğu açıklandı. İngiltere de ilk çeyrek büyümesi yukarı revize edilse de öncü veriler karışık bir görünüme işaret etti İngiltere nin ilk çeyrek büyüme oranı beklentiler dahilinde %0,3 ten %0,4 e revize edildi. Yıllık bazda büyüme hızı da %2,4 ten %2,9 a yükseltildi. Öte yandan ülkede Haziran da imalat sanayi PMI 51 den

4 52,5 e yükseleceği tahminlerine karşın 51,4 e geriledi. Hizmet sektörü PMI ise aynı dönemde 56,5 ten 57,5 i de aşarak 58,5 e yükseldi. Böylece bileşik PMI da 55,8 den 56,7 nin üzerine 57,4 e çıktı. Japonya da Tankan ikinci çeyrekte beklentilerden hızlı arttı Japonya da Tankan imalat sanayi aktivite endeksi ikinci çeyrekte 12 de sabit kalacağı beklentilerine karşın 15 e yükselirken hizmet sektöründe endeks 19 dan 23 e yükseldi. Ülkede aynı dönemde tüm sektörlerde yatırım harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre %5,3 lük tahminlerin üzerinde %9,3 arttı. Haziran da imalat sanayi PMI 49,9 dan 50,1 e çıktı. Öte yandan Haziran da hizmet sektörü PMI 51,5 ten 51,8 e yükselirken bileşik PMI 51,6 dan 51,5 e indi. Mayıs ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %0,8 lik tahminlerin üzerinde %2,2, yıllık bazda ise %4 daraldı. Ülkede aynı dönemde perakende satışlar ise aylık bazda %1 lik beklentileri aşarak %1,7, yıllık olarak ise %3 artış kaydetti. Çin de PMI verileri Haziran da net bir görünüm ortaya koymaktan uzaktı Çin de resmi verilere göre imalat sanayi PMI Haziran da 50,2 de sabit kalırken hizmet sektörü PMI 53,2 den 53,8 e yükseldi. Nihai verilere göre HSBC imalat sanayi PMI ise Haziran ayında 49,2 den öncü hesaplama olan 49,6 nın altında kalarak 49,4 e yükseldi. Aynı dönemde HSBC hizmet sektörü PMI 53,5 ten 51,8 e, bileşik PMI da 51,2 den 50,6 ya geriledi. Türkiye de enflasyon Haziran da beklentilerden hızlı gerilerken politik belirsizlik sürüyor Haziran ayında TÜFE bir önceki aya göre %0,03 olan ortalama piyasa beklentilerinin üzerinde %0,51 gerilerken yıllık enflasyon %8,09 dan %7,20 ye geriledi. Çekirdek enflasyon göstergelerinde ise kötüleşmenin duraksadığı görülüyor. I endeks aylık bazda %0,3 artarken yıllık enflasyon %7,5 te sabit kaldı. Haziran ayı verileri hem gıda hem de mevsimsel ürünlerin de desteği sayesinde gıda dışındaki kalemlerdeki sınırlı iyileşme ile enflasyon görünümü açısından olumlu bir görünüm ortaya koydu. Ancak TL de belirgin değer kazancı olmaz ise çekirdek enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı sürebilir. Bu nedenle genel enflasyondaki iyileşmeye temkinli yaklaşılıyor. Öte yandan ülkede imalat sanayi PMI Haziran da 50,2 den 49 seviyesine geriledi. Öte yandan hafta içinde yapılan dört turun sonucunda Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı olarak Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekili İsmet Yılmaz seçildi. Partilerin herhangi bir adam üzerinde uzlaşma sağlayamaması koalisyon kurulması olasılığının zayıflaması olarak yorumlanırken erken seçim olasılığının arttığı yorumları yapılıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın yeni haftanın sonuna kadar hükümeti kurma görevini Başbakan Ahmet Davutoğlu na vermesi bekleniyor. Finansal Piyasalarda Gelişmeler ABD ve Almanya 10 Yıl Vadeli Tahvil Getirileri Yunanistan ile ilgili sorunun derinleşmesi ile güvenli limanlarda getiriler haftaya sert düşüşle başladı. ABD 10 yıllık tahvilinin bileşik getirisi %2,47 den %2,32 ye inerken sonraki günlerde yeniden toparlanarak Cuma günü %2,38 in üzerine çıktı. Almanya da da 10 yıllık tahvilin bileşik getirisi %0,92 den başladığı haftada %0,79 a indi. Ancak bugün de Almanya da getiriler hafta sonu belirsizliğini almak istemeyen yatırımcıların tercihleri ile aşağı yönlü bir eğilim sergiliyor. Yeni haftada veri akışı sınırlı iken getiriler üzerinde yine Yunanistan ve küresel risk iştahının daha etkili olması beklenebilir. Ayrıca Fed üyelerinin verecekleri mesajlar da getiriler açısından önemli olabilir.

5 Türkiye İki ve 10 Yıl Vadeli Tahvil Getirileri Güvenli limanlarda getiriler aşağı yönlü eğilim sergilese de yurtiçinde Haziran enflasyonunun beklentilerden sert gerilemesine rağmen nispeten sakin bir seyir hakimdi. Geçen haftayı %9,74 ten tamamlayan gösterge tahvilin bileşik getirisi sadece 6 baz puan gerileyerek %9,68 den, 10 yıllık tahvilin bileşik getirisi ise haftayı 8 baz puan yükselişle %9,42 den tamamladı. Yeni haftada yurtiçi politik gelişmeler ve küresel eğilimlerin getiriler üzerinde etkili olabilir. MSCI Dünya ve Gelişmekte Olan Ekonomiler Endeksleri Risk iştahının haftaya zayıf başlaması ile hisse senetleri piyasalarında da sert satışlar yaşandı. Ancak sonraki günlerde kademeli olarak toparlanmalar görüldü. Tüm hafta Avrupa daki hisse senetleri piyasaları daha zayıf performans gösterirken gelişmekte olan ekonomiler ve ABD piyasalarında satışlar görece sınırlı kaldı. MSCI dünya %1,6, gelişmekte olan ekonomiler ise %0,9 geriledi. Avrupa nın geneli için bir gösterge olan Stoxx 600 endeksinde ise düşüş %3 ü aştı. Bu hafta dikkat çekici bir diğer nokta ise VIX endeksinin sert bir yükselişle 19,8 e kadar yükseldi.

6 Euro/Dolar Önceki haftayı 1,1167 seviyesinden tamamlayan Euro/Dolar paritesi Yunanistan haberleri ile haftaya 1,1034 seviyesinden başlamıştı. 1,0955 seviyesine kadar gerileyen parite aynı gün toparladı ve 1,1236 seviyesinden kapandı. Sonraki günlerde ise yine baskı altında kalarak haftayı %0,6 kayıpla 1,11 li seviyelerde tamamlamak üzere. Yunanistan referandumunun sonuna bağlı olarak yeni haftaya da geçen hafta olduğu sert bir düşüşle veya hızlı bir yükselişle başlayabilir. Bu haftada 1,1280, 1,1470 ve 1,1620 dirençler, 1,0950, 1,08 ve 1,0650 destekler olabilir. Dolar/TL Riskten kaçış eğilimi ile haftaya hızlı yükselişle başlayan Dolar/TL sonraki günlerde geriledi. Küresel gelişmelerin yanında yurtiçindeki politik belirsizliklerin ve jeopolitik gerginliklerin sürmesi TL deki değerlenmeyi sınırlayan faktörler olarak görülüyor. Önceki haftayı 2,6646 dan kapatan Dolar/TL bu haftaya 2,7098 den başlamıştı. Sonrasında Dolar/TL kademeli olarak geri çekilse haftalık bazda %1 e yakın yükselişle haftayı tamamlamak üzere. Yeni haftada geçen haftadaki dinamiklerle yön bulabilecek Dolar/TL için 2,7250, 2,7640 ve 2,80 dirençler, 2,67, 2,65 ve 2,60 destekler olarak görülebilir.

7 Haftalık Veri Akışı ve Gelişmeler Tarih Ekonomi Veri ve Gelişmeler Dönem Beklenti Önceki 06/07/2015 Almanya Fabrika Siparişleri (Aylık Değişim) Mayıs -0.4% 06/07/2015 Almanya Fabrika Siparişleri (Yıllık Değişim) Mayıs 3.7% 06/07/2015 ABD ISM Hizmet Sektörü Haziran /07/2015 Almanya Sanayi Üretimi (Aylık Değişim) Mayıs 0.1% 07/07/2015 Almanya Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim) Mayıs 2.6% 07/07/2015 İngiltere Sanayi Üretimi (Aylık Değişim) Mayıs -0.2% 07/07/2015 İngiltere Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim) Mayıs 1.6% 07/07/2015 ABD Dış Ticaret Dengesi (Milyar Dolar) Mayıs /07/2015 Japonya Cari İşlemler Dengesi (Milyar Yen) Mayıs 1, /07/2015 Japonya Dış Ticaret Dengesi (Milyar Yen) Mayıs /07/2015 Türkiye Sanayi Üretimi (Aylık Değişim) Mayıs -0.8% 08/07/2015 Türkiye Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim) Mayıs 2.9% 08/07/2015 ABD Fed Haziran FOMC Toplantı Tutanakları 09/07/2015 Japonya Makine Siparişleri (Aylık Değişim) Mayıs -5.0% 09/07/2015 Japonya Makine Siparişleri (Yıllık Değişim) Mayıs 16.7% 09/07/2015 Çin TÜFE (Yıllık Değişim) Haziran 1.3% 09/07/2015 Çin ÜFE (Yıllık Değişim) Haziran -4.6% 09/07/2015 Avustralya İşsizlik Oranı Haziran 6.1% 09/07/2015 Avustralya İstihdam (Aylık Değişim, Bin Kişi) Haziran /07/2015 Almanya Dış Ticaret Dengesi (Milyar Euro) Mayıs /07/2015 Almanya Cari İşlemler Dengesi (Milyar Euro) Mayıs /07/2015 Almanya İhracat (Aylık Değişim) Mayıs -0.8% 09/07/2015 Almanya İthalat (Aylık Değişim) Mayıs 0.1% 09/07/2015 Japonya Makine Parçaları Siparişleri (Yıllık Değişim) Haziran 09/07/2015 İngiltere BoE Varlık Alım Programı Hedefi (Milyar Sterlin) Temmuz /07/2015 İngiltere BoE Politika Faizi Tem % 10/07/2015 Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar) Mayıs -3.5 Yasal Uyarı: Bu rapor Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. ekonomisti tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Yer verilen görüş, değerlendirme ve analizler hiçbir şekilde Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan ekonomistin kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti verilmemektedir. Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, basılamaz ve/veya dağıtılamaz. Tüm hakları saklıdır.