CUSHING SENDROMU. Prof. Dr. Refik Tanakol

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "CUSHING SENDROMU. Prof. Dr. Refik Tanakol"

Transkript

1 CUSHING SENDROMU Prof. Dr. Refik Tanakol

2 CUSHING SENDROMU Cushing sendromu ilk olarak Osler tarafından 1899 yılında ve daha sonra Harvey Cushing tarafından 1912 yılında tanımlanmıştır. Cushing sendromunun başlıca iki nedeni vardır: 1) Ekzojen olarak glukokortikoidlerin veya ACTH nin uygulanması 2) Endojen olarak kortizol veya ACTH (CRH nadir) salgılanması

3 ACTH ye BAĞIMLI Cushing Hastalığı (Hipofizer) Ektopik ACTH sendromu Ektopik CRH sendromu ACTH den BAĞIMSIZ Adrenokortikal adenom Adrenokortikal karsinom Bilateral makronodüler hiperplazi Bilateral mikronodüler hiperplazi Ekzojen glukokortikoid kullanımına bağlı iatrojenik Cushing sendromu

4 ACTH YE BAĞIMLI OLAN - ACTH ye bağımlı Cushing sendromunda ACTH hipofizden salgılanabilir ki buna Cushing Hastalığı adı verilir %70-80 i böyledir. K:E: 4/1 - Hipofiz dışı bir tümörden salgılanan ACTH (ektopik ACTH sendromu) %15-20 si, K:E 1/1 - CRH (kortikotropin releasing hormon) ACTH YE BAĞIMLI OLMAYAN - Adrenokortikal adenom % Karsinom %1 - Mikronodüler ve makronodüler hiperplazi (PPNAD, primer pigmante nodüler adrenal hiperplazi) (PRKAR1A mutasyonu) - McCune Albright sendromu (GNAS1 mutasyonu) - AIMAH: ACTH den bağımsız aberan reseptörlerle ilgili Cushing sendromu.

5 CUSHING HASTALIĞI Kadınlarda 4-6 kat sık En sık görüldüğü yaş %85 Hipofiz adenomu (%90 mikroadenom, %10 vakada > 1 cm %15 Kortikotrop hücre hiperplazisi Hafif pigmentasyon artışı, hirsutizm, Nadiren hipopotasemi MEN 1 komponenti

6 HİPOFİZER ACTH YE BAĞIMLI CUSHING SENDROMU (CUSHING HASTALIĞI) Sürrenallerde bilateral hiperplazi CRH süprese olur. CRH nin baskılanması ile tümör dışındaki kortikotrop hücreler atrofiye uğrar. Kortikotrop hücrelerin uzun süre kortikosteroidlere maruz kaldığını gösteren Crooke s hyalin dejenerasyonlar (nükleus etrafında mikrofilamentler) görülebilir. Periyodik-pulsatil Cushing hastalığı

7 EKTOPİK ACTH SENDROMU Tipik olarak hızlı ilerleyen habis bir tümörden otonom olarak salgılanan ACTH, sürrenalleri uyararak paraneoplastik Cushing sendromuna yol açmaktadır. Salgılanan kortizol,crh yi baskılayarak hastanın hipofiz kortikotrop hücrelerinde atrofi meydana gelmektedir.

8 EKTOPİK ACTH SENDROMU Bronşial karsinoidler %28-37 küçük hücreli akciğer tümörleri %20 oranında Pankreas adacık tümörleri %5 Timik karsinoidler %8-12 Feokromositoma, paraganglioma, pankreas kist adenomu, medüller tiroid karsinomu, Ektopik ACTH sendromunun çok nadir bir nedeni ektopik hipofiz adenomudur. (Parasellar bölge ve sfenoid sinüsler)

9 EKTOPİK CRH SENDROMU Bronşial karsinoidler, medüller tiroid karsinomu, metastatik prostat karsinomu CRH salgılayabilir. Ektopik CRH sendromunda hipofizde kortikotrop hiperplazi ve sürrenallerde de bilateral hiperplazi vardır. Bu vakalarda ilginç bir bulgu olarak, artan kortizol seviyelerine rağmen ACTH baskılanmamıştır. Bunun nedeni bu tümörlerden CRH ile birlikte sık olarak ACTH nin de salgılanmasıdır. Biyokimyasal testlerde hipofizer ACTH-bağımlı Cushing sendromu gibi davrandığı halde kısa bir klinik seyir ve yüksek ACTH düzeyleri saptanan hastalarda ektopik CRH sendromu akla gelmelidir. Bu vakalarda yüksek doz deksametazon ile ACTH süprese olabilir veya olmayabilir.

10 ACTH DEN BAĞIMSIZ CUSHING SENDROMU Tümörden salgılanan kortizol CRH ve dolayısıyla ACTH yi baskıladığından hipofiz kortikotrop hücrelerde atrofi gelişir. SÜRRENAL ADENOMU Saf glukokortikoid artışı ön planda Hirsutizm yok, kas ve cilt atrofisi var. Ekimoz, osteoporoz, Tipik yağ dağılımı Glikoz intoleransı, diabet, hipertansiyon SÜRRENAL KANSERİ Virilizm (kıllanma, ses kalınlaşması, kliteromegali, saç dökülmesi) Karın ve sırt ağrısı, muayenede batında kitle Psikoz, zayıflama, hipopotasemi

11 Primer bilateral mikronodüler hiperplazi PRKAR1A mutasyonu sürrenallerin kortekslerinde sarı nodüller Mikronodüler adrenal hastalığın bir formunda koyu pigmante mikronodüller bulunmaktadır. Bu hastalarda ailevi geçiş, mikrolentigo, mavi nevuslar, kutanöz miksoma, atrial veya ventriküler miksomalar, testislerin büyük hücreli kalsifie Sertoli hücre tümörleri, tek veya multipl meme fibroadenomları, psommamatöz melanotik schwannoma görülmektedir (Carney sendromu).

12 Psödo-Cushing Sendromuna Yol 1)Stres durumları Cerrahi Ciddi hastalık Kalorik stres Aerobik stres Emosyonel stres 2)Alkolizm Kronik alkolizm Etanol yoksunluk sendromları Açan Durumlar 3)Psikiyatrik bozukluklar Depresyon (özellikle melankolik depresyon) Anoreksiya Nervosa Bulimia Psikoz Panik bozukluk 4) Böbrek Yetmezliği 5) Morbid Obezite 6) Primer glukokortikoid reseptör direnci 7) Artmış sıvı alımı (Psikojenik polidipsi veya diabetes insipidus) 8) Kontrolsüz diabetes mellitus

13 CUSHING SENDROMU SEMPTOM VE BULGULARI Hipertansiyon - Menses düzensizlikleri Santripetal obezite - Nefrolityaz Diabet - Pletora artışı Osteoporoz - Supraklaviküler dolgunluk Aseptik nekroz - Yaraların geç iyileşmesi Strialar (Verjetür) - Ciltte mantar infeksiyonları Aydede yüz (moon face) - Glokom Bufalo hörgücü - Ödem Kolay çürük oluşması - Konjestif kalp yetmezliği Poliüri, polidipsi - Deride atrofi Myopati - Livedo retikülaris Depresyon, öfori, intihar - Emosyonel dengesizlik Libido kaybı Erkekte jinekomasti

14 Fizik muayene ve Bulgular Osteoporoz sırt ağrısı ve vertebra kompresyon fraktürlerine bağlı olarak boy kısalması ve kamburlaşma Pletora, preauriküler dolgunluk, supraklaviküler çukurda dolgunluk, servikodorsal yağ yastıkçığı (buffalo hump) dikkati çeker. ağızda candidiasis oluşabilir. Deride yaralar geç iyileşir. ekzoftalmi

15 HABİS HASTALIKLARLA İLİŞKİLİ CUSHING SENDROMUNDA KLİNİK Çok yüksek kortizol seviyeleri, mineralokortikoid fazlalığı belirtilerine yol açarak, hipertansiyon, hipopotasemi ve metabolik alkaloz yapar. Bu hastalarda plazma renin ve aldosteron düzeyleri normaldir. Fakat kortizolü, kortizona çeviren 11ßHSD enziminin doymuş olması nedeniyle artan kortizol, böbrekteki tip I mineralokortikoid reseptörüne bağlanarak bu belirtiler yol açmaktadır. Ağır hipopotasemiye bağlı myopati ön planda olabilir.

16 HABİS HASTALIKLARLA İLİŞKİLİ CUSHING SENDROMUNDA KLİNİK Cushing sendromunun malign olmayan nedenlerinde şişmanlama olduğu halde bu hastalarda habis hastalık nedeniyle anoreksi, anemi, zayıflama veya metastaza bağlı belirtiler ortaya çıkar. Adrenokortikal karsinomlarda semptomlar 4-6 ay içinde görülür. hirsutizm, akne, erkek tipi saç dökülmesi, kliteromegali Karın veya sırt ağrısı bulunabilir. Genelikle abdominal muayenede kitle ele gelir. Karaciğer metastazı varsa hepatomegali saptanır.

17 LABORATUVAR: Eritrosit sayısı ve hemoglobin artmıştır. Lökositoz vardır ama mutlak veya relatif lenfopeni ile birliktedir. %50 sinde hiperkalsiüri vardır. Hiperglisemi, hipertrigliseridemi ve hiperkolesterolemi Pıhtılaşma faktörleri V, VIII ve protrombin artabilir. Serum TSH düzeyleri düşüktür. Serum TBG ve serum T 3 düzeyi azalmıştır çünkü periferde T 4 ün T 3 e dönüşümü baskılanmıştır. Ancak serbest T 4 normaldir. Erkeklerde serum testosteron düzeyleri düşük bulunur.

18 LABORATUVAR Cushing hastalığı olan vakaların %25 inde hiperprolaktinemi görülür. Sürrenal kökenli Cushing sendromunda prolaktin daima normaldir. Sürrenal karsinomlarında DOC, testosteron, östradiol, östron, DHEA-S, 17 hidroksiprogesteron, pregnenolon, 18 hidroksideoksikortikosteron yükselebilir. Bunun sonucu olarak idrarda 17 ketosteroidler artar.

19 CUSHING SENDROMU TANISINDA LABORATUVAR Kortizol diurnal ritminin kaybolması Üriner serbest kortizol artışı (x3) Gece yarısı tükrük kortizolü > 130 nmol/l Düşük doz deksametazon süpresyon testi - Bir gecelik 1 mg deksametazon süpresyonu - İki gün 2 mg deksametazon süpresyonu CUSHING SENDROMU AYIRICI TANISINDA LABORATUVAR Yüksek doz deksametazon süpresyon testi - Tek doz 8 mg deksametazon süpresyonu - İki gün 8 mg deksametazon süpresyonu ACTH düzeyleri

20 TANI Bazal kortizol: Bazal kortizol ölçümünün fazla bir değeri yoktur. Buna karşılık serum kortizolü ve plazma ACTH nin diürnal varyasyonunun değerlendirilmesi yararlı olabilir. uyku esnasında daha önce yerleştirilmiş kateterle alınan gece yarısı kortizolünün 7,5 µg/dl olması büyük olasılıkla Cushing sendromunun bulunduğunu gösterir. İatrojenik Cushing sendromu: plazma ACTH ve kortizolü, Cushing sendromu belirtilerinin varlığına rağmen süpresedir.

21 Bir gecelik 1mg deksametazon süpresyon testi: Akşam saat 23 de verilen 1 mg deksametazon sonrası sabah saat 8-9 arasında açlık kortizolünün 1.8 µg/dl Psödo-Cushing (non-cushing hiperkortizolemi) oral deksametazonun emilemediği durumlarda (diare, kusma), deksametazon metabolizmasını hızlandıran ilaçlar (fenitoin, karbamazepin, fenobarbital, rifampin) kullananlarda yanlış olarak pozitif bulunur. oral kontraseptif veya HRT alanlarda, kronik karaciğer hastalığı ve böbrek yetmezliğinde deksametazon kanda biriktiği için yanlış negatiflik ortaya çıkabilir.

22 CUSHING SENDROMUNUN ETYOLOJİSİNİN BELİRLENMESİ Burada 2 prensip göz önünde tutulmalıdır: 1. Hipofiz adenomları kısmen otonom karakter göstermekte deksametazonun yüksek dozları ile hala ACTH nin baskılanabilirlik özelliğini kaybetmemektedir. 2. Sürrenal ve ektopik odaklardan salgılanan hormonlar tam otonom olarak salgılanmaktadır; bu nedenle çok yüksek doz deksametazon ile dahi baskılanamamaktadır.

23 Plazma ACTH düzeyleri ACTH den bağımsız Cushing sendromlarında ACTH düzeyleri 5 pg/ml altında, ACTH ye bağımlı Cushing sendromlarında 15 pg/ml üzerindedir. ACTH nin 5-15 pg/ml arasında olması ACTH ye bağımlı ve bağımsız Cushing sendromunda görülebilir.

24 CUSHING SENDROMUNUN ETYOLOJİSİNİN BELİRLENMESİ 2 gün 8 mg deksametazon süpresyon testi: Eğer yüksek doz deksametazon süpresyonu ile ACTH baskılanabiliyorsa hipofiz adenomu, baskılanamıyorsa ektopik ACTH üreten tümör veya ACTH bağımsız Cushing sendromu söz konusudur.

25 Tek doz 8 mg deksametazon süpresyon testi: Gece saat 23 de 8 mg deksametazon oral olarak bir seferde verildikten sonra ertesi sabah saat 8 de aç karna plazma kortizolü ölçülür. Bazale göre %50 den fazla süpresyon meydana gelmesi hipofizer kökenli Cushing sendromu

26 CRH testi: Dışardan uygulanan CRH ye ACTH artışı yalnızca hipofizer kökenli Cushing sendromlarında olmakta, sürrenal ve ektopik kökenli olanlarda bir cevap alınamamaktadır. CRH 1 µg/kg yapıldıktan 15 ve 30 dakika sonra, plazma ACTH seviyesinde %35 den fazla artış hastada hipofizer Cushing hastalığı olduğunu gösterir. CRH injeksiyonundan 30 ve 45 dakika sonra plazma kortizolünün %20 den fazla artması da gene hipofizer etyolojiyi gösterir.

27 GÖRÜNTÜLEME Biyokimyasal testlerin sonucuna göre vücudun gerekli görülen bölgelerinin görüntüleme tetkikleri yapılır. Cushing hastalığına yol açan adenomların çok büyük bir kısmı çok küçüktür. Kontrast ajan olarak gadolinium kullanılarak yapılan hipofiz MRI tetkiklerinde %70 oranında adenom gösterilebilmektedir. Mikroadenom T1 ağırlıklı görüntülerde etraf normal hipofiz glandına göre daha az kontrast tutan bir bölge olarak kendini göstermektedir. Akciğerde kitle bulunursa BT eşliğinde iğne biyopsisi ve alınan materyalin ACTH-POMC ile immunositokimyasal boyaması önerilmektedir.

28 Hipofiz mikroadenomuna ait magnetik rezonans inceleme görüntüsü

29 GÖRÜNTÜLEME Ektopik ACTH odağının araştırılmasında önce toraks taranmalıdır. Eğer bir tümör bulunamazsa abdomen, pelvis ve boyun (medüller tiroid c.a) bilgisayarlı tomogafileri yapılmalıdır. Diğer görüntüleme tekniklerinden sonuç alınamazsa oktreotid scan veya 111 I-pentetreotid uygulanabilir. BT ile 1 cm ve daha büyük sürrenal kitleleri saptanabilir. MRI hem sürrenal kitlesinin gösterilmesinde hem de damarlarla ilişkinin ortaya konmasında daha büyük yarar sağlamaktadır. Sürrenal kitlelerinin MRI de T2 ağırlıklı görüntülerde parlak olması habaset lehine alınmaktadır.

30

31

32

33 IODOKOLESTEROL SİNTİGAFİSİ Kolesterol, steroid hormonların sentezinde ana madde olduğu için sürrenalde yoğunlaşmaktadır. Cushing sendromuna yol açan adenomlardan salgılanan kortizol ACTH yi baskıladığı için işaretli iodokolesterol ( 6-ß- 131 I-iodometil-19-norkolesterol) sadece sürrenal adenomunda tutulmaktadır. Cushing sendromuna yol açan adrenal karsinomların kolesterol konsantrasyonu yetersiz olduğundan, kanserlerde radyoizotop tutulmamaktadır, ama nadiren kanserlerde de tutulum bildirilmiştir. ACTH bu vakalarda süprese olduğundan karşı sürrenal de negatif görüntü vermektedir. İodokolesterol sintigafisinde bilateral tutulum olduğunda daha çok ACTH ye bağımlı Cushing sendromu düşünülmelidir. Sintigafinin en çok işe yaradığı durumlardan biri makronodüler hiperplazidir. Bunlarda asimetrik tutulum görülmektedir. Bu vakalarda BT veya MRI ile bir tarafta kitle görülmektedir ama karşı taraf hiperplazik ise bu adenomun cerrahi olarak çıkarılmasından sonra remisyon sağlanamayacaktır. İşte sintigafi karşı tarafın da fonksiyone ettiğini göstereceğinden cerrahi tedavi şekli için karar verdirici olabilmektedir. Mikronodüler hiperplazide de bilateral tutulum olur.

34 İNFERİOR PETRÖZ SİNÜS ÖRNEKLEMESİ Hipofiz glandını drene eden inferior petröz sinüslere iki yanlı kateter yerleştirilmekte, aynı anda periferik kandan da örnekler alınmaktadır. CRH verilmeden önce ve verildikten sonra petröz sinüs ve periferik kan örneklerinde ACTH ölçülmektedir. Bazal kanda petröz sinüs/periferik ACTH oranı 2'den fazlaysa veya CRH uygulandıktan 2, 5, 10,15 dakika sonra alınan kanlarda petröz sinüs/perifer ACTH oranı 3 den fazlaysa ACTH, hipofiz kaynaklıdır. Aksi takdirde ektopik bir ACTH odağı bulunduğu kabul edilmelidir.

35 CUSHING HASTALIĞINDA TEDAVİ HİPOFİZ CERRAHİSİ Hipofizin mikro ve makro adenomlarında tedavi, transsfenoidal adenomektomidir. Adenom çıkarıldıktan sonra normal kortikotrop hücrelerde süpresyon olduğundan geçici bir sürrenal yetmezliği yaşanabilir. Ameliyat günü mg hidrokortizon bölünmüş dozlarda veya infüzyonla verildikten sonra 100, 75 ve 50 mg a azaltılır. Daha sonraki dönemde hidrokortizon replasmanı (10-25 mg/gün) yapılmalıdır. Ameliyattan sonra hidrokortizon almadan önce bakılan kortizolün 2 µg/dl den ACTH nin 2 pmol den az olması tam remisyon olasılığını düşündürür. Adenomektomi sonrası kür %80 90 civarındadır ancak 8-9 yıl sonra %50-67 civarına inmektedir.

36 HİPOFİZ RADYOTERAPİSİ: Transsfenoidal cerrahi başarısız kaldığında veya başka tedavi imkanı olmayan hastalarda hipofiz ışınlaması kullanılabilir. Beyin nekrozu görülebilir ve radyasyondan 2-20 yıl sonra ortaya çıkabilir. CUSHING HASTALIĞINDA SÜRRENAL CERRAHİSİ: Transsfenoidal cerrahinin ve diğer bütün tedavi yöntemlerinin başarısız kaldığı Cushing hastalığı vakalarında bilateral sürrenalektomi tercih edilir. Bu durumda ACTH sekresyonu artacaktır. Aylar veya yıllar sonra (ortalama 3 yıl) hipofizde ACTH-sekrete eden makroadenom ile birlikte belirgin bir pigmentasyon kendini gösterebilir. Bu klinik tabloya Nelson sendromu adı verilir. Bu tümörler lokal invazyon gösterirler. Bilateral sürrenalektomi sonrası hayat boyu glukokortikoid ve mineralokortikoid replasmanı yapılması gerekmektedir.

37 ACTH YE BAĞIMLI OLMAYAN CUSHING SENDROMUNDA TEDAVİ Adrenokortikal adenomlar cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Ameliyat sonrası karşı taraf sürrenali süprese olduğundan, 6ay ile 2 sene arasında sürrenal yetmezliği devam etmektedir. Adrenal kanserlerde cerrahi tedavinin başarı şansı çok düşüktür. Primer tümörün ve abdominal kitlelerin çıkarılması düşünülebilir. Radyoterapi ve nonspesifik kemoterapi uygulanabilir. Kortikosteroid üretimini baskılayan ilaçlar prognozu değiştirmediği halde metabolik durumu düzeltebilir. Bunların içinde mitotan en etkilisidir. Hemen ameliyat sonrası başlanmalıdır. Önce günde 2 defa 1 g ile başlanır, sonra arttırılır. Bulantı, kusma yapabilir.

38 ADRENAL FONKSİYONU İNHİBE EDEN İLAÇLAR: Aminoglutetimid: Ketokanazol: Ketokanazol bir imidazol türevidir. Kolesterol sentezini bloke ettiği gibi, P450 sitokromları da inhibe eder. Gonad ve sürrenalde steroidogenezi güçlü bir şekilde baskılar. Erkeklerde mg dozlarında testosteron üretimini engeller. Cushing sendromunda 4-6 haftalık tedavi sonrası belirtiler kaybolur. İlacın yan etkileri arasında bulantı, kusma, kaşıntı, hepatotoksisite vardır.

39 Mitotan: Mitotan hem kortikosteroid sentezini bloke eder, hem de adrenokortikal hücrelerde tahribat yapar. doz 2-4 g arasında Tedaviye günde 2 defa 500 mg ile başlanıp arttırılır. İlacın dozaj ayarlaması idrar serbest kortizol miktarlarına göre yapılmalıdır. Bu tedavinin 4. ayından itibaren kortizol seviyeleri düşmektedir. Cushing hastalığında mitotan ile tedavi süresi 6-9 aydır. Bir diğer ilginç nokta mitotan tedavisi ile ACTH nin beklendiği kadar artmamasıdır.

40 Yan etkileri arasında bulantı, kusma, diare, somnolans, kaşıntı, hiperkolesterolemi, hiperürisemi, karaciğer toksisitesi, artralji, lökopeni, hipoürisemi vardır. Metastazlar çıkmadan önce mitotan verilen bazı hastalarda 4-11 yıla kadar sürvi bildirilmiştir. Eğer Cushing sendromu belirtileri önlenemezse diğer enzim inhibitörleri ile mitotan kombine edilebilir. RU 486: Mifepriston veya RU486 bir glukokortikoid antagonistidir. Reseptör düzeyinde kortizol etkinliğini ortadan kaldırmaktadır. ACTH ve kortizol seviyeleri değişmemekte, fakat klinik Cushing belirtileri gerilemektedir.

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi

Dr. İhsan ESEN. Çocuk Endokrinolojisi Cushing Sendromu Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Harvey Williams Cushing Doğum Ölüm Eğitim Meslek 08 Nisan 1869 Cleveland, Ohio 7 Ekim1939 (70 yaşında) New Haven, Connecticut,

Detaylı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Cushing Sendromu. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Cushing Sendromu İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Harvey Williams Cushing 1869-1939 Eğitim Meslek Yale Üniversitesi Harvard Tıp Fakültesi Cerrah, Nöroşirurjisyen

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Sunu Planı Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi ve fizyolojisi Etiyoloji Klinik Tanı Tedavi Tanım ve Epidemiyoloji

Detaylı

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İlk kez 1855 te Thomas Addison tarafından tanımlanmıştır Sıklığı milyonda 60-120

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ Kortizol süpresyon testi; ACTH süpresyon testi; Deksametazon süpresyon testi Hipotalamus ve hipofiz bezinin kortizole cevabını ölçen laboratuar testidir. Kortizol Hipotalamus

Detaylı

CUSHİNG HASTALIĞINA YAKLAŞIM

CUSHİNG HASTALIĞINA YAKLAŞIM CUSHİNG HASTALIĞINA YAKLAŞIM Prof. Dr. Erdinç ERTÜRK Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı ererturk@uludag.edu.tr ENDOKURS- 24-27 MART 2011, ESKİŞEHİR Cushing

Detaylı

Endokrin Testler Cep K lavuzu

Endokrin Testler Cep K lavuzu Deomed Medikal Yay nc l k Endokrin Testler Cep K lavuzu Prof. Dr. fiazi mamo lu Prof. Dr. Canan Özyard mc Ersoy Uzm. Dr. Sinem K y c Uzm. Dr. Metin Güçlü Uzm. Dr. Özen Öz Gül Uzm. Dr. Soner Cander Uzm.

Detaylı

KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM

KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM Adrenal bezler, her iki böbreğin üzerinde yerleşmiş üçgen biçiminde organlardır. Vücut metabolizmasını, su ve tuz dengesini düzenlemelerinin

Detaylı

Adrenal Yetmezlik. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Adrenal Yetmezlik. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal Yetmezlik İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı Adrenal yetmezliğe neden olan hastalıkların öğrenilmesi Adrenal yetmezliğin klinik ve biyokimyasal

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ. İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ. İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU CUSHİNG SENDROMU Cushing sendromu uzun zamanda yüksek kortizol hormon

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi

Konjenital adrenal hiperplazi . Konjenital adrenal hiperplazi Dr. Đhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum atılımını

Detaylı

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu

29 yaşında erkek aktif şikayeti yok. sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması. üzerine hasta polikliniğimize başvurdu 29 yaşında erkek aktif şikayeti yok Dış merkezde yapılan üriner sistem ultrasonografisinde insidental olarak sağ sürrenal lojda yaklaşık 3 cm lik solid kitlesel lezyon saptanması üzerine hasta polikliniğimize

Detaylı

LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ

LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ LAPAROSKOPİK SURRENALEKTOMİ DENEYİMLERİMİZ Bülent Çitgez 1, İsmail Akgün 1, Ayhan Öz 1, Gürkan Yetkin 1, Feyza Yener Öztürk 2, Mehmet Mihmanlı 1, Mehmet Uludağ 1 1 Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması.

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması. Tiroid Hormonları ve Yorumlanması www.hepsaglik.net Tiroid Hastalıklarında İlk İstenecek Testler Tiroid tarama testi olarak TSH kullanılabilir. Son derece hassas bir testtir. Primer hipotiroidi ve hipertiroidiyi

Detaylı

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar

Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar Adrenal kitlelerde yönetsel sorunlar İnsidental saptanan adrenal kitlelerde karşılaşılabilecek sorunlar DR. SEMRA GÜNAY OKMEYDANI EAH MEME VE ENDOKRİN CERRAHİ KLİNİĞİ İSTANBUL 8.ULUSAL ENDOKRİN CERRAHİ

Detaylı

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ Adrenal rezerv testi; Synacten stimülasyon testi; ACTH stimülasyon testi adrenal yetmezlik teşhisinde kullanılır. ACTH stimülasyon testi neyi ölçer? ACTH beyinde hipofiz

Detaylı

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. ALDOSTERON Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır. Aldosteron testi ne için yapılır: Bazı sıvı ve elektrolit metabolizma

Detaylı

Adrenal Korteks Hormonları

Adrenal Korteks Hormonları Adrenal Korteks Hormonları Doç. Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji AD Bu derste öğrencilerle Adrenal korteks hormonlarının (AKH) sentez ve salgılanması, organizmadaki hücre, doku ve sistemlerde genel fizyolojik

Detaylı

BÖBREKÜSTÜ BEZİ. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Biyokimya 1

BÖBREKÜSTÜ BEZİ. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Biyokimya 1 BÖBREKÜSTÜ BEZİ Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ 8.1.2013 Biyokimya 1 Yapı-Fonksiyon Böbreküstü bezi korteks (dış) ve medulla (iç) olmak üzere iki kısımdan oluşur. Korteks: glikokortikoid, mineralokortikoid ve

Detaylı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Adrenal Yetmezlik. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal Yetmezlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Adrenal bez Etiyoloji Adrenal yetmezlik Primer adrenal yetmezlik Sekonder adrenal yetmezlik Fizyo-patoloji

Detaylı

ENDOKRİN SİSTEM HASTALIKLARI. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

ENDOKRİN SİSTEM HASTALIKLARI. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire ENDOKRİN SİSTEM HASTALIKLARI Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Hipertiroidi ya da hipertiroidizm, tiroid bezinin fazla çalışmasıyla ortaya çıkan hastalık tablosudur. Hipertoridizme sebep olan birçok mekanizma

Detaylı

Multipl Endokrin Neoplaziler. Dr. Tuba T. Duman-2012

Multipl Endokrin Neoplaziler. Dr. Tuba T. Duman-2012 Multipl Endokrin Neoplaziler Dr. Tuba T. Duman-2012 Multipl Endokrin Neoplaziler Klinik gözlemlerle, endokrin bezleri içeren neoplastik sendromlar tanımlanmıştır. Paratiroid, hipofiz, adrenal,tiroid ve

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı Göğüs Cerrahisi Akciğer Kanserinde Anamnez ve Fizik Muayene Bulguları Giriş Akciğer kanseri ülkemizde 11.5/100.000 görülme sıklığına

Detaylı

CUSHİNG SENDROMU VE CUSHİNG HASTALIĞI SORULARINIZ VE CEVAPLARI

CUSHİNG SENDROMU VE CUSHİNG HASTALIĞI SORULARINIZ VE CEVAPLARI CUSHİNG SENDROMU VE CUSHİNG HASTALIĞI SORULARINIZ VE CEVAPLARI Cushing sendromu ve Cushing hastalığı nedir? Cushing sendromu vücutta gereğinden fazla kortizol hormonun bulunduğu seyrek görülen bir durumdur.

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER)

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) 11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER) BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZ) Her bir böbreğin üst kısmında bulunan endokrin bezdir. Böbrekler ile doğrudan bir bağlantısı

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Dersin Amacı KAH patogenezinin öğrenilmesi KAH lı hastaların klinik ve laboratuar bulgularının

Detaylı

METASTATİK BEYİN TÜMÖRLERİ Hazırlayan: Türk Nöroşirürji Derneği Nöroonkoloji Eğitim ve Araştırma Grubu (TURNOG)

METASTATİK BEYİN TÜMÖRLERİ Hazırlayan: Türk Nöroşirürji Derneği Nöroonkoloji Eğitim ve Araştırma Grubu (TURNOG) METASTATİK BEYİN TÜMÖRLERİ Hazırlayan: Türk Nöroşirürji Derneği Nöroonkoloji Eğitim ve Araştırma Grubu (TURNOG) Metastatik tümörler en sık görülen beyin tümörleridir. Her geçen yıl çok daha fazla sayıda

Detaylı

Karsinoid Tümörler Giriş Sınıflandırma: Göğüs Cer rahisi rahisi Göğüs Cer Klinik:

Karsinoid Tümörler Giriş Sınıflandırma: Göğüs Cer rahisi rahisi Göğüs Cer Klinik: Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Karsinoid Tümörler Giriş Ender görülen akciğer tümörleridirler Rezeksiyon uygulanan akciğer tümörlerinin %0,4- %3 ünü oluştururlar Benign-malign

Detaylı

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri

TESTOSTERON (TOTAL) Klinik Laboratuvar Testleri TESTOSTERON (TOTAL) Kullanım amacı: Erkeklerde ve kadınlarda farklı kullanım amaçları vardır. Erkeklerde en çok, libido kaybı, erektil fonksiyon bozukluğu, jinekomasti, osteoporoz ve infertilite gibi belirti

Detaylı

BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ

BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ FİZYOPATOLOJİ (KLİNİK BİYOKİMYA) BÖBREKÜSTÜ BEZİ FİZYOPATOLOJİSİ Prof. Dr Arif ALTINTAŞ Prof. Dr. Ulvi Reha FİDANCI Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Yapı-Fonksiyon Böbreküstü

Detaylı

PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM

PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM PROLAKTİNOMAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Ferihan Aral İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Prolaktinoma * En sık hipofiz

Detaylı

ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK. İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014

ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK. İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014 ADDİSON HASTALIĞI ve AKUT ADRENAL YETMEZLİK İnt. Dr. Utku TURAN Mart 2014 Thomas Addison 1855 yılında yorgunluk, hiperpigmentasyon ve ölümle sonuçlanan bir durum tespit etmiş ve bu durumun adrenal bezin

Detaylı

Cinsel Kimlik Bozuklukları

Cinsel Kimlik Bozuklukları Endokrinolog Gözü ile Cinsel Kimlik Bozuklukları Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Cinsel Kimlik Bozukluğu (Transseksüalite) Bir kişinin normal seksuel

Detaylı

Adrenal insidentalomaların nedenleri, prevalansı ve doğal seyri nasıldır?

Adrenal insidentalomaların nedenleri, prevalansı ve doğal seyri nasıldır? NIH Consensus and State-of-the-Science Statements Volume 19, Number 2, February 4 6, 2002 KLİNİK OLARAK BELİRGİN OLMAYAN ADRENAL KİTLEYE (İNSİDENTALOMA) YAKLAŞIM Doç. Dr. Ali İlker Filiz, Doç. Dr. Yavuz

Detaylı

Sürrenal Yetmezlik. Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı

Sürrenal Yetmezlik. Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı Sürrenal Yetmezlik Dr. Mustafa Burak SAYHAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilimdalı Sürrenal Yetmezlik Adrenokortikal Yetmezlik & Adrenal Yetmezlik (AY) Adrenal Yetmezlik Hipotalamus, Hipofiz,Adrenal

Detaylı

Androjenler ve Anabolik Steroidler

Androjenler ve Anabolik Steroidler Androjenler ve Anabolik Steroidler Sentezleri Androjenler kolesterolden sentezlenirler. Testosteron, testisin interstisyel (leydig ) hücrelerinde, 5-Pregnonolon dan sentezlenir. Testosteron salındıktan

Detaylı

Hipofiz beyin tabanında burnun arkasında optik sinirlerin altında yer alan küçük bir bezdir.

Hipofiz beyin tabanında burnun arkasında optik sinirlerin altında yer alan küçük bir bezdir. PROLAKATİNOMA NEDİR? Hipofiz beyin tabanında burnun arkasında optik sinirlerin altında yer alan küçük bir bezdir. Hipofiz tiroid, overler, testisler ve adrenal bezleri kontrol eden hormonları üretir. Hipofiz

Detaylı

TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM

TİROİD NODÜLLERİNE YAKLAŞIM NE YAKLAŞIM Prof. Dr. Sibel Güldiken TÜTF, İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji BD PREVALANSI Palpasyon ile %3-8 Otopsi serilerinde %50 US ile incelemelerde %30-70 Yaş ilerledikçe sıklık artmakta Kadınlarda

Detaylı

Beyin tümörü, beyni oluşturan üç bölgeden birinden -beyin, beyincik ve beyin sapıkaynaklanabilir.

Beyin tümörü, beyni oluşturan üç bölgeden birinden -beyin, beyincik ve beyin sapıkaynaklanabilir. BEYİN TÜMÖRÜ BEYİN TÜMÖRÜ NEDİR? Beyin tümörü beyinde anormal hücrelerin çoğalması sonucu gelişen bir kitledir. Bazı beyin tümörleri iyi huylu (örneğin meningiom), bazıları ise kötü huylu kitlelerdir.

Detaylı

Hipotalamus hormonları. Leptin 1/30/2012 HİPOFİZ ÖN LOP HORMONLARI. Growth hormon : Büyüme hormonu Somatotropin

Hipotalamus hormonları. Leptin 1/30/2012 HİPOFİZ ÖN LOP HORMONLARI. Growth hormon : Büyüme hormonu Somatotropin Hipotalamus hormonları Hipotalamik hormonlar, ön hipofiz hormonlarının sentezini ve sekresyonunu düzenler. Hipotalamik hormonlar, hipotalamik-hipofizer sistemin kapillerlerindeki hipotalamik sinir uçlarından

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

adrenalin, noradrenalin, dopamin

adrenalin, noradrenalin, dopamin ADRENAL HORMONLAR Z.glomerulosa (mineralokortikoitler) Z.fasciculata (glukokortikoitler) Z.reticularis (adrenal androjenler) Adrenal medulla adrenalin, noradrenalin, dopamin GLUKOKORTİKOİTLER Metabolik

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Şubat 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi

GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi GÖRSEL VAKA TANITIMLARI: Adrenal Yetmezlik / Cushing -Sendromu Prof. Dr. Feyza DARENDELİLER Prof. Dr. Firdevs BAŞ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Endokrinolojisi İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Adrenal

Detaylı

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? LENFOMA NEDİR? Lenfoma, diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır.

Detaylı

Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların

Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Bölüm 25 Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri Dr. Fevzi DEMİREL Nefesle Alınan Kortizonlu İlaçların Yan Etkileri Astım tedavisinde kullanılan

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 03 Eylül 08 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Sunum Planı. Tanım Epidemiyoloji Etiyoloji ve patogenez Klinik Tanı Tedavi

Sunum Planı. Tanım Epidemiyoloji Etiyoloji ve patogenez Klinik Tanı Tedavi Feokromasitoma Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Etiyoloji ve patogenez Klinik Tanı Tedavi Tanım Feokromasitoma ve paraganglioma sempatik veya parasempatik sinir sisteminden köken alan ve katekolamin salgılayan

Detaylı

AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert

AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert AMELİYAT SONRASI TAKİP n Ameliyat sonrası evreleme; - TNM sınıflaması kullanılmakla beraber eksiklikleri var; post-op kalsitonin- CEA ölçümü, CEA

Detaylı

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul

Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları. Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Adrenal lezyonların görüntüleme bulguları Dr. Ercan KOCAKOÇ Bezmialem Vakıf Üniversitesi İstanbul Öğrenme hedefleri Adrenal bez kitlelerinin BT ile değerlendirilmesinde temel prensip ve bulguları öğrenmek

Detaylı

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer

Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer Endokrin farmakoloji 1 (hipofiz hormonları, tiroid hormonları, adrenal korteks hormonları) Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 4 2 Hipotalamus ve hipofiz Metabolizma, gelişme ve üreme gibi vücut

Detaylı

Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi Mart 2014-Antalya

Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi Mart 2014-Antalya Dr. Mehmet TÜRKELİ A.Ü.T.F İç Hastalıkları A.D Medikal Onkoloji B.D 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi 19 23 Mart 2014-Antalya VAKA-1 S.B. 43 Yaş, Bayan, Erzurum Şikayeti: Çarpıntı, terleme, Hikayesi: Haziran

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak

Tanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Göğüs Cerrahisi Metastatik Akciğer Tümörleri Giriş İzole akciğer metastazlarına tedavi edilemez gözüyle bakılmamalıdır Tümör tipine

Detaylı

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Tümör (kanser), Vücudumuzun herhangi bir hücre veya hücre topluluğunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, büyümesi,

Detaylı

MİKSÖDEM. Yrd. Doç. Dr. Mücahit GÜNAYDIN Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

MİKSÖDEM. Yrd. Doç. Dr. Mücahit GÜNAYDIN Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı MİKSÖDEM Yrd. Doç. Dr. Mücahit GÜNAYDIN Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Miksödem Koma(Miksödem Kriz) Tedavi edilmemiş ciddi hipotirodizmden kaynaklanan, çoklu organ ve metabolik

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 5 Nisan 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI

HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI HİRŞUTİZM AYIRICI TANISI Prof Dr Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma hastalıkları BD Hirsutizm - Hipertrikoz Hipertirokoz : Androjen etkisinde olmayan bölgelerde

Detaylı

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde

Detaylı

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme

Serbest Çalışma / Akademik Danışma Görüşme Dönem 3 Kurul 5 (ÜG ve Endokrin) 06.Şub.17 09.00-09.50 Böbrek Fizyolojisinin Temel Prensipleri Nefroloji Pazartesi 10.00-10.50 Böbrek Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi ve Böbrek Hastalıklarına Klinik

Detaylı

Hipofiz gelişimi. Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir.

Hipofiz gelişimi. Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir. Hipofiz gelişimi Hipofiz bezinin diferensiasyonu Hipofiz ektodermden gelişir.adenohipofiz Rathke kesesinden,nörohipofiz ise infindubulumdan gelişir. Rathke kesesi artığından kraniofarengeomlar gelişir.

Detaylı

CUSHING SENDROMU İnteraktif Vaka Yönetimi. Prof.Dr. Feray GÖKDOĞAN Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi TRABZON

CUSHING SENDROMU İnteraktif Vaka Yönetimi. Prof.Dr. Feray GÖKDOĞAN Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi TRABZON CUSHING SENDROMU İnteraktif Vaka Yönetimi Prof.Dr. Feray GÖKDOĞAN Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi TRABZON Cushing Sendromu Adrenokortikal hormonların biri /tümünün, uzun süreli aşırı salınımı

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08

TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 TİROİD (GUATR) CERRAHİSİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR FR-HYE-04-301-08 Tiroid bezi boyun ön tarafında yerleşmiş olup, nefes, yemek borusu ve ana damarlarla yakın komşuluk gösterir. Kelebek şeklinde olup

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Nisan 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ GEBELİKTE TİROİD FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Habib BİLEN Atatürk Üniversitesi Tıp fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı SUNU PLANI Örnek olgu

Detaylı

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu

Detaylı

İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN

İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN 08.15-09.00 Genel muayene semiyolojisi N.YILMAZ SELÇUK 09.15-10.00 Genel muayene semiyolojisi N.YILMAZ SELÇUK 10.15-11.00 Kardiyovasküler sistem semiyolojisi M.YEKSAN 11.15-12.00

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 7 Kasım 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 09 Şubat 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ. Önemli Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır.

HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ. Önemli Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır. HİPOGONADOTROPİK HİPOGONADİZMDE ÜREME TEDAVİSİ VE SONRASINDAKİ SÜREÇ Önei Not : Bu yazı bilgilendirme ve yol gösterme amaçlıdır. Saygılarıa... Uğur AYDOĞAN - Gazi Üniversitesi ugur@hipogonadizm.org ugur.aydogan@gazi.edu.tr

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI (TUS) (Sonbahar Dönemi) KLİNİK TIP BİLİMLERİ TESTİ 27 AĞUSTOS 2017 Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun,

Detaylı

Nükleer Tıp TİROİD. Prof. Dr. Çetin Önsel. Cerrahpaşa Nükleer Tıp Anabilim Dalı

Nükleer Tıp TİROİD. Prof. Dr. Çetin Önsel. Cerrahpaşa Nükleer Tıp Anabilim Dalı Nükleer Tıp TİROİD Prof. Dr. Çetin Önsel Cerrahpaşa Nükleer Tıp Anabilim Dalı Anatomi lboynun ön yüzünde yerleşmiştir liki lobu ve bir istmusu mevcuttur llobların üst polü tiroid kartilajına, alt polü

Detaylı

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA-s Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi; DHEA sülfat böbrek üstü bezi tarafından üretilen zayıf bir erkeklik hormonudur ( androjen ). DHEA- sülfat hem kadın hem erkeklerde üretilir. Kadınlarda

Detaylı

DOÇ. DR. GÜNAY ERTEM S. B. Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

DOÇ. DR. GÜNAY ERTEM S. B. Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği DOÇ. DR. GÜNAY ERTEM S. B. Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği *FG, *38 yaşında, bayan *İlk başvuru tarihi: Kasım 2010 *7 ay önce saptanan HBsAg pozitifliği

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 08 Eylül 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji AD

Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji AD ADRENAL KORTEKS HORMONLARI SALGI BOZUKLUKLARI Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji AD Bu dersin amacı öğrencilerle: Adrenal androjenleri ve adrenal korteks hormonlarının (AKH) normalden az veya çok salgılanımında

Detaylı

ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE

ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE ENG Mesleki İngilizce-II İNGİLİZCE Dönem 3 Kurul 5 (ÜG ve Endokrin) 05.Şub.18 09.00-09.50 Serbest Çalışma Pazartesi 10.00-10.50 Glomerül Hastalıkları Patolojisi 11.00-11.50 Glomerül Hastalıkları Patolojisi 12.00-12.50 Glomerül Hastalıkları

Detaylı

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN

CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM. Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN CUSHİNG SENDROMLU GEBEYE YAKLAŞIM Dr HULUSİ ATMACA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim DalıSAMSUN Gebelerde Cushing Sendromu Klinik Etyoloji Tanı Ayırıcıtanıve görüntüleme Tedavi

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım

Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 05-06 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 07 Eylül 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER

AKCİĞER KANSERİ AKCİĞER KANSERİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER AKCİĞER KANSERİ Akciğer kanseri; akciğerlerde anormal hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkar. Kanser hücreleri akciğerlere, komşu dokulara veya vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Detaylı

OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ. Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi

OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ. Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi OLGULARLA HİPOKORTİZOLEMİ Doç Dr. Gonca Tamer Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adrenal yetmezlikli hastaya genellikle adrenal kriz nedeni araştırılırken çok geç tanı konulmaktadır.

Detaylı

Cushing Sendromu: İki Olgu. Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya İnönü Üniversitesi İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji ve Metabolizma BD

Cushing Sendromu: İki Olgu. Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya İnönü Üniversitesi İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji ve Metabolizma BD Cushing Sendromu: İki Olgu Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya İnönü Üniversitesi İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji ve Metabolizma BD Plazma ACTH Plazma ACTH

Detaylı

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır?

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? 81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? A) Haloperidol B) Klorpromazin C) Flufenazin D) Tiotiksen E) Klozapin Referans: e-tus İpcucu Serisi Farmakoloji Ders

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI

HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI HORMONLARIN ETKİ MEKANİZMALARI Prof. Dr. Orhan Turan KAYNAKÇA: 1.Stephen J. McPhee, Gary D.Hammer eds. Pathophysiology of Disease. 6th ed. Mc Graw Hill; 2010. 2.Damjanov I. Pathophisiology. 1st ed. Saunders

Detaylı

AKCİĞERİN NÖROENDOKRİN TÜMÖRLERİ. Doç. Dr. Mutlu DEMİRAY Bursa Medical Park Hastanesi

AKCİĞERİN NÖROENDOKRİN TÜMÖRLERİ. Doç. Dr. Mutlu DEMİRAY Bursa Medical Park Hastanesi AKCİĞERİN NÖROENDOKRİN TÜMÖRLERİ Doç. Dr. Mutlu DEMİRAY Bursa Medical Park Hastanesi Nöroendokrin tümörlerde 2004 WHO sınıflaması Tümör Tipi Tipik Karsinoid Atipik Karsinoid Büyük Hücreli nöroendokrin

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

ADRENAL KORTEKS HORMONLARI GLİKOKORTİKOİDLER. Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı

ADRENAL KORTEKS HORMONLARI GLİKOKORTİKOİDLER. Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı ADRENAL KORTEKS HORMONLARI GLİKOKORTİKOİDLER Doç. Dr. Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı Bu derste amaçlanan öğrencilerle; Glikokortikoid hormonların (GKH) sentez ve salgılanmasını, organizmadaki hücre,

Detaylı

Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu. Doç.Dr. Yasemin Tütüncü

Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu. Doç.Dr. Yasemin Tütüncü Olgularla hiperfonksiyone hipofiz adenomu Doç.Dr. Yasemin Tütüncü Olgu:1 30y erkek hasta Başağrısı İmpotans İnfertilite Fizik muayene: özellik yok İlaç kullanımı yok Sistemik hst öyküsü yok Laboratuvar

Detaylı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Aydın Aytekin Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Rafiye Çiftçiler Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları

Detaylı