TÜRKİYE DE 18 NİSAN 2012 DE MEYDANA GELEN GÜNEYLİ FIRTINADA HAVALİMANLARINDA GÖZLEMLENEN KUM VE TOZLARIN ATMOSFERİK TAŞINIMLARININ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE DE 18 NİSAN 2012 DE MEYDANA GELEN GÜNEYLİ FIRTINADA HAVALİMANLARINDA GÖZLEMLENEN KUM VE TOZLARIN ATMOSFERİK TAŞINIMLARININ"

Transkript

1 TÜRKİYE DE 18 NİSAN 2012 DE MEYDANA GELEN GÜNEYLİ FIRTINADA HAVALİMANLARINDA GÖZLEMLENEN KUM VE TOZLARIN ATMOSFERİK TAŞINIMLARININ ve PM 10 PROFİLLERİNİN İNCELENMESİ Y. Burak Öztaner 1, E. Tuncay Özdemir 2, İsmail Sezen 2, Ali Deniz 1 and Bahtiyar Efe 1 1 İstanbul Technical University, Department of Meteorology, Maslak, 34469, İstanbul, Turkey. 2 General Directorate of Meteorology, Atatürk Airport Meteorology Office, Yeşilköy, İstanbul, Turkey. ABSTRACT 18 Nisan 2012 günü Türkiye üzerinde etkili olan Orta Akdeniz kaynaklı siklon Türkiye nin batı ve iç bölgelerinde kuvvetli güneyli fırtınaya neden oldu. Sahra Çölü üzerinden taşınan ve Türkiye nin iç bölgelerinden kalkan toz parçacıkları nedeniyle birçok yerde kum ve toz fırtınası meydana geldi. Bu çalışmada 18 Nisan 2012 de Türkiye deki havalimanlarında güneyli fırtınayla birlikte meydana gelen kum ve toz taşınımı sonucu atmosferinin solunabilir partikül madde (PM 10 ) profili incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı havalimanlarında gözlemlenen kum ve toz taşınımın uzun mesafeli (Kıtalararası) ve/veya Türkiye içindeki PM 10 taşınımı olaylarının etkilerinin belirlenmesidir. Çalışma kapsamında Meteoroloji Genel Müdürlüğü ne (TMS) bağlı havalimanlarına ait meteorolojik veriler ile Türkiye genelinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen hava kalitesi izleme istasyonuna ait PM 10 verileri kullanılmıştır. Uzun mesafeli (Kıtalararası) ve Türkiye nin iç bölgelerinden kalkan toz parçacıklarının yörüngelerini belirlemek için WRF (Weather Research and Forecasting) çıktılarına Hybrid Single Particle Lagrangian Integrated Trajectory (HYSPLIT) modeli uygulanmış; kum ve toz hadiseleri görülen havalimanlarındaki geri yörüngeler hesaplanmak suretiyle PM 10 taşınım yörüngeleri belirlenmiştir. Sonuç olarak uzun mesafe (Kıtalararası) PM 10 taşınımının Sahra Çölü kaynaklı olmasının baskın olduğu sonucuna varılmıştır. Keywords: PM 10, Windstorm, WRF, HYSPLIT, Sahara Desert. 1.GİRİŞ Uçuculuk faaliyetleri meteorolojik şartların kötüye gitmesinden etkilenmektedir. Havacılık firmaları yaşanan bu meteorolojik hadiseler sebebiyle ekonomik olarak da büyük kayıplara uğramaktadırlar. Bu yüzden havacılığı etkileyen meteorolojik hadiselerin iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Meteorolojik hadiseler sebebiyle hava kalitesinde de değişimler meydana gelmektedir. Meteorolojik hadiselerden olan toz ve kum fırtınaları, hava kalitesindeki değişime en iyi örnektir. Bu hadiselerin uçuculuğa görüş mesafesinin düşmesi, ve uçak teknik aksanlarının etkilenmesi gibi büyük etkisi vardır. Uçaklarda aşındırmaya neden olan partikül maddelerinin (dust and sand) büyüklüğü, 100 µ ile 300 µ arasında değişmektedir. Fırtınayla birlikte görülen dust and sand iniş veya kalkış yapan uçaklarda engine surge e neden olurlar. Yüksek sıcaklıklarda motor içine havayla birlikte emilen bu partiküller cam tanelerine

2 dönüşürler. Cam tanelerine dönüşen maddeler, turbine nozzle guide vanes and turbine rotor blade vane cooling passage larını tıkarlar. 20 µ un altında kulunan partiküllerin belirli bir aşındırmaya sebep olmadıkları bilinmektedir (UTED, 2013). Bu yüzden özellikle havalimanlarında fırtına ile birlikte görülen kum ve toz hadiseleri esnasında uçmakta olan ve park halinde duran uçakların korunması gerekmektedir. Özellikle geniş alanlara yayılmış (Sahara Desert eg.) çöl bölgelerinden kalkan partiküller kuvvetli rüzgarların etkisiyle ve oluşan atmosferik meteorolojik şartlardan dolayı kaynaklarından binlerce, onbinlerce km mesafelere taşınabilir. Hatta Sahra Çölünden kalkan bu partiküller Atlas Okyanusunu geçerek Amerika Kıtasına kadar ulaşabilmektedir (Prospero, 1999). Havalimanlarında etkili olan dust ve sand meteorolojik hadiseleri uçuşlarda gecikmelere ve iptallere neden olmaktadır (Wikipedia, 2013). Partikül maddelerin sabit bir kimyasal bileşimi yoktur. Bu partiküller insan faaliyetleri sonucu (Endüstri Kaynaklı, evsel ısınma kaynaklı, trafik vs.) ve doğal kaynaklardan (çöl tozları, orman yangınları vs.), doğrudan atmosfere karışırlar. Sonuç olarak atmosfer şartlarında serbestçe hareket ederler. PM 10 ; 10µm' nin altında bir aerodinamik çapta olup solunabilir atmosferik partikül maddelerin tümünü içerir (Vardoulakis & Kassomenos, 2008; IBB, 2013; TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2013a). PM 10 in solunum sisteminde birikmesi sonucu akçiğer fonksiyonlarında azalmaya yol açarak; çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Astım gibi solunum rahatsızlıklarını şiddetlendirebilir, erken ölümlere bile yol açan çeşitli ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir (Pope, Muhlestein et al., 2006 ; TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2013a). 18 Nisan 2012 günü Türkiye üzerinde etkili olan Orta Akdeniz kaynaklı siklon Türkiye nin batı ve iç bölgelerinde kuvvetli fırtınaya neden olmuştur. Birçok yerde kum ve toz fırtınaları görülmüş ve görüş mesafesinin 1 km ve altına düşmesine yol açmıştır. Fırtına sonucunda bazı meteoroloji istasyonlarında yeni ekstrem değerler ölçülmüştür. Ankara İli, Elmadağ İlçesinde 150 km/sa lik yeni ekstrem değerle bu siklon geçişinde kaydedilen en yüksek değer olmuştur. Diğer ölçülen ekstrem değerler; Datça 137 km/sa, Cihanbeyli 120 km/sa dır (Meteoroloji Genel Müdürlüğü (TMS), 2012). TMS in verilerine göre güneyli fırtına nedeniyle kara, deniz ve hava trafiğinde aksamalar meydana gelmiştir. Bazı il ve ilçelerde kum ve toz fırtınası meydana gelmiş, toz taşınımı nedeniyle görüş mesafesinde düşüşler yaşanmış ve bazı yerlerde yağışla birlikte çamur yağışları meydana gelmiştir. Konya da ise saatteki hızı 117 km/sa te ulaşan güneyli fırtına nedeniyle Konya - Ankara ve Konya - Ereğli karayolunda kum fırtınası meydana gelmiştir. Fırtına nedeniyle görüş mesafesinin yer yer sıfıra düştüğü ifade edilmiş, karayolunda meydana gelen zincirleme trafik kazalarında çok sayıda trafik kazası meydana gelmiştir. Kazalarda 2 kişi ölmüş, 20 kişi yaralanmıştır (Vatan Gazetesi, 2013) Güneyli fırtına nedeniyle Atatürk Havalimanında birkaç yolcu uçağı pisti pas geçmek zorunda kalmıştır. Bu sebeple uçuş kontrol kulesi ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi yetkilileri gerekli uyarıları yaparak önlemler almıştır. Ayrıca havalimanındaki tabelaların bazıları yerinden sökülmüş ve körüklerde park halindeki bulunan uçaklardan bazıları yerinden oynamıştır (Türkiye Gazetesi, 2013).

3 Yüksek miktardaki PM 10 konsentrasyonu fırtınayla birlikte görüş mesafesinde azalmaya neden olmaktadır (Kim, Kim, and Oh, 2001). Havaalanlarında fırtınayla birlikte görülen dust and sand hadiseleri uçuculuk için tehlike arz etmektedir. Rüzgar hızının 10 Knots tın üzerinde olduğunda blowing sand and blowing dust hadiseleri, rüzgar hızının 27 Knots ın üzerinde olduğundada dust storm ve sand storm hadiseleri havalimanlarında meteorolojik olarak kayıt altına alınmaktadır. Her havalimanı için o havalimanının teknik özelliğine göre CAT (Category) değeri bulunmaktadır. Görüş mesafesinin belli bir değerin altına düşmesi havalimanların CAT değerlerini belirlemektedir. Ayrıca rüzgar şiddeti için headwind değerinin 50 Knots, crosswind 25 Knots ve crosswind gust 35 Knots olması durumunda uçuşlar iptal edilebilmektedir (THY, 2012). Bu meteorolojik hadiselerden dolayı havalimanları kapanabilmekte veya divertler yaşanabilmektedir (Wikipedia, 2013) Anıl ve arkd. (2009) İstanbul BüyükŞehir Belediyesi (İBB) tarafından işletilen 10 adet hava kalitesi izleme istasyonunun 2008 yılı PM 10 veri setini inceleyerek yıl içerisinde 96 gün episot dönemi belirlemişlerdir. Mevsimsel bazda HYSPLIT modeli kullanarak her bir epizot dönemine ait geri yörüngeleri hesaplayarak PM 10 taşınım yörüngelerini incelemişlerdir. Çalışmalarının sonucunda kıtalar arası PM 10 taşınımının mevsimsel bazda önemli farklılıklar gösterdiği sonucuna varmışlardır. Ayrıca PM 10 taşınımı ve geri yörüngelerin tayiniyle ilgili literatürde ulusal ve uluslararası birçok çalışma bulunmaktadır (Incecik and Im, 2012; Karaca, Alagho, and Erturk, 2005; Karaca, Anil, & Alagno, 2009; Kındap ve arkd., 2006; Kındap, 2008; Kocak, ve arkd., 2011, Chen, ve arkd., 2008). Bu çalışmada, 18 Nisan 2012 tarihinde Türkiye nin Batı ve İç Bölgelerinde bulunan havalimanlarında güneyli fırtınayla birlikte gözlemlenen toz ve kum hadiselerinin sebebi incelenmiştir. PM 10 kirliliğine neden olduğu düşünülen uzun mesafeli (kıtalararası) atmosferik taşınım yolları ile Türkiye nin iç bölgelerinden kalkan toz parçacıklarının taşınım yerleri ayrıntılı bir şekilde araştırılmıştır. Türkiye deki havalivanlarına uzun mesafeli atmosferik taşınım ve Türkiye nin iç bölgelerinden kalkan toz parçacıklarının taşınım yerlerini belirleyebilmek amacıyla PM 10 episot periyodu için WRF (Weather Research and Forecasting) modeli kullanılarak atmosferik şartlar yüksek çözünürlükle yeniden canlandırılmıştır (WRF, 2013). O güne ait epizodik PM 10 verileride göz önünde bulundurularak WRF Modeli çıktılarına HYSPLIT (Hybrid Single Particle Lagrangian Integrated Trajectory) geri yörünge modeli uygulanarak belirlenmiş ve detaylı olarak değerlendirilmiştir. 2. VERİ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ Bu çalışmada 18 Nisan 2012 günü için Türkiye deki tüm havalimanlarındaki meteoroloji ofislerinin yayınladığı METAR (Aviation Routine Weather Report) ve SPECI (Aviation Selected Special Weather Report) raporları incelenmiştir (TMS TUMAS, 2013). Böylece rapor edilmiş olan toz ve kum fırtınaları hadiselerine göre çalışılacak olan havalimanları belirlenmiştir. Hamle değeri 50 knots ı geçen havalimanları Afyonkarahisar, Atatürk, Çardak, Dalaman, Erkilet, Eskişehir, Eskişehir Anadolu, Sivrihisar, Güvercinlik, Konya, Sabiha

4 Gökçen, Süleyman Demirel, Yalova, Samandıra sivil ve askeri havalimanları için METAR and SPECI rasatları ile her havalimanına ait gün içindeki maksimum hamle değerleri temin edilmiştir. METAR and SPECI rasatlarının değerlendirilmesinde havalimanlarındaki Meteoroloji Genel Müdürlüğü ne ait AWOS (Automated Weather Observing System) yer gözlem verileri kullanılmıştır. Buna ek olarak bu çalışma kapsamında Türkiye genelinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013b) nın Hava kalitesi İzleme Ağı (Şekil 1) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (Şekil 1) tarafından işletilen hava kalitesi izleme istasyonlarına ve TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) Projesi Kapsamında araştırma yapılan Kağıthane hava kalitesi izleme istasyonuna ait saatlik ortalama PM 10 verileri kullanılmıştır (TC.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2013b). Şekil 1: TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen hava kalitesi izleme istasyonlarının Türkiye üzerindeki konumları 18 Nisan 2012 tarihinde meydana gelen fırtınanın WRF Modeli ile yapılan analizinde bölgesel modelin başlangıç ve sınır koşullarını oluşturmak için 1 derece çözünürlüklü NCEP GFS (National Centers for Environmental Prediction - The Global Forecast System) küresel operasyonel model analizleri kullanılmıştır. Modelde kullanılan küresel ölçekli sayısal model çıktıları olarak NCEP ürünleri kullanılmıştır. Ayrıca uydu görüntü analizi için Meteosat Second Generation (MSG) uydu görüntüleri temin edilmiştir. Fırtınanın toz ve kum taşınımı incelenmesi için MSG uydularının Dust ürünü kullanılmıştır. Dust RGB ürünü SEVIRI IR8.7, IR10.8 and IR12.0 kanallarının birleşiminden oluşmaktadır (Eumetrain, 2013). 3. YÖNTEM VE MODEL 3.1 Yöntem Saaroni ve arkd. (1998) fırtına tanımı yapabilmek için gerekli olan 3 şart tanımlamıştır. Bu şartlardan birisi olan Rüzgar hamlesinin 50 knots dan büyük olması koşulu bu çalışmada kullanılmıştır (Deniz, ve arkd., 2013). Fırtına gününe ait Türkiye deki bütün havalimanlarının rüzgar hamle değerleri incelenmiş ve rüzgar hamle değerlerinin 50 knots dan daha büyük olan değerleri ve hava hadiseleri bu çalışma kapsamına alınmıştır. Hadisenin meydana geldiği saat

5 dikkate alınarak saatlik ortalama PM10 profili incelenmiş ve meydana gelen değişim saptanmıştır. Toz Konsantrasyondaki bu değişimin sebebini belirlemek için Uzun mesafeli (Kıtalararası) ve Türkiye nin iç bölgelerinden kalkan toz parçacıklarının yörüngeleri belirlenmiştir. Bunun için Hybrid Single Particle Lagrangian Integrated Trajectory (HYSPLIT) modeli uygulanmıştır. HYSPLIT meteorolojik input verisi olarak case tarihlerini içerecek şekilde WRF (Weather Research and Forecasting) çalıştırılmış ve çıktıları kullanılmıştır. Bu yöntemle meteorolojik verinin 3 domain kullanılarak çözünürlüğü artırılmış (45 km 15 km 5 km) ve ayrıntılı araştırma yapılmıştır. Ayrıca taşınımı gösterebilmek için ilk olarak MSG uydu görüntülerinin dust ürünü kullanılarak toz ve kum taşınımı araştırılmıştır. Dust ürünü Meteosat ikinci nesil uydularının kızılötesi kanallarının birleşik RGB görüntüsüdür. Bu ürün toz ve kum fırtınalarının gelişimini ve ilerleyişini (pembe renk) gece ve gündüz boyunca gözlemlenmesini sağlamaktadır. Uydu görüntülerine ek olarak güneyli fırtınanın daha iyi incelenebilmesi için sinoptik analize de başvurulmuştur. 3.2 Model Yapılan bu çalışmada hidrostatik olmayan sayısal hava öngörüsü modeli olan Weather Research & Forecast Model (WRF) kullanılmıştır (Skamarock ve arkd., 2008). WRF modeli hesaplamalarını bir çok parametreye bağlı olarak yaptığından dolayı parametrizasyon önemlidir. Fakat çok fazla sayıda fiziksel parametrizasyonu olduğu için bu çalışmada temel parametreler belirlenmiş model çıktıları HYSPLIT Modeli'ne meteorolojik girdi verisi olarak hazırlanmıştır. Mikrofiziksel parametrizasyon için orta ölçekli grid boyutları için uygun olan basit ama verimli WRF Single Moment 3 Class şeması kullanılmıştır (WRF, 2013). Sınır tabaka parametresi olarak Yonsei University Şeması seçilmiştir. Yüzey tabaka için Monin- Obukov Benzerlik Teorisi'ne dayanan MM5 Similarity şeması ve yer yüzeyi parametresi için de NOAH Yüzey Modeli kullanılmıştır. Modelin yersel çözünürlüğü 3 domain kullanılarak artırılmıştır. Buna göre domainler sırasıyla 45 km, 15 km ve 5 km'lik yersel çözünürlüğe sahiptir. Ayrıca NOAA ve Avustralya Meteoroloji Servislerinin ortaklaşa hazırladıkları hava parsellerinin yörüngelerini kullanarak partiküllerin potansiyel yolunu tayin eden HYSPLIT (HYbrid Single-Particle Lagrangian Integrated Trajectory) Modeli taşınımın kaynağının tespiti için kullanılmıştır (HYSPLIT, 2013). Model 72 saat geri yörünge olarak modelin yer yüzeyinden 10 m ve 1500 metre için çalıştırılmıştır. 10 m deki akımın topografyadan etkilenmesi sebebiyle ikinci seviye 1500 m olarak alınmıştır. Taşınımın kaynağı 1500 m seviyesindeki yörüngelere göre tayin edilmiştir. 4. ANALİZ VE SONUÇ 4.1 Analiz 18 Nisan 2012 tarihinde hamle değeri 50 knots ı geçen havalimanlarını, zamanı, rüzgar hızlarını ve hava hadiseleri Tablo 1'de gösterilmektedir. Afyonkarahisar Havalimanın da 08:22 UTC de; 09:50 UTC de Sivrihisar Havalimanında 65 Knots la en yüksek hamle

6 değerleri ölçülmüştür. Tabloyu incelediğimizde Afyonkarahisar İlinde DU (Widespread Dust), Eskişehir İlinde bulunan üç havalimanında Eskişehir (Max. Gust 52 Knots), Eskişehir Anadolu (Max. Gust 56 Knots) ve Sivrihisar ile Ankara İlinde bulunan Güvercinlik (Max. Gust 55 Knots) Havalimanlarında BLDU (BlowingWidespread Dust), Konya İlindeki (Max. Gust 63 Knots) Havalimanında BLDU (Blowing Widespread Dust) ve SHRA (Light Shower With Rain), İstanbul İlinde bulunan Sabiha Gökçen (Max. Gust 59 Knots) ve Samandıra (Max. Gust 57 Knots) Havalimanlarında BLSA (Blowing Sand) hava hadiseleri gözlenmiştir. Havalimanlarının Türkiye üzerindeki konumları Şekil 2 de gösterilmiştir. Tablo 1: 18 Nisan 2012 tarihinde hamle değeri 50 knots ı geçen havalimanları, zaman, rüzgar hızları ve hava hadiseleri. Koyu yazılar havalimanlarının ölçülen maksimum rüzgar hız ve zamanını göstermektedir. 18 APRIL 2012 MAXIMUM GUST DIRECTION, SPEED AND WEATHER PHNOMENA AIRPORT TIME (UTC) DIRECTION MAX. GUST SPEED (KNOTS) WEATHER PHNOMENA Afyonkarahisar 07: Afyonkarahisar 08: (DU) Afyonkarahisar 08: (DU) Afyonkarahisar 08: (DU) Afyonkarahisar 08: (DU) Afyonkarahisar 09: (DU) Atatürk 10: Atatürk 10: Atatürk 10: Çardak 08: Çardak 08: Dalaman 05: Dalaman 05: Erkilet 14: Eskişehir 09: (BLDU) Eskişehir 09: (BLDU) Eskişehir Anadolu 08: (BLDU) Eskişehir Anadolu 09: (BLDU) Güvercinlik 12: (BLDU) Konya 09: (BLDU) Konya 09: (BLDU) Konya 10: (-SHRA) Konya 11: (-SHRA BLDU) Konya 11: (-SHRA BLDU) Konya 11: (-SHRA BLDU) Sabiha Gökçen 10: (BLSA) Samandıra 10: (BLSA)

7 Sivrihisar 08: (BLDU) Sivrihisar 09: (BLDU) Sivrihisar 10: (BLDU) Sivrihisar 11: (BLDU) Süleyman Demirel 08: Süleyman Demirel 09: Süleyman Demirel 09: Yalova 10: Yalova 10: Şekil 2: Havalimanlarının Türkiye üzerindeki konumları Afyonkarahisar İlinde DU (Widespread Dust), Eskişehir İlinde bulunan üç havalimanında Eskişehir, Eskişehir Anadolu ve Sivrihisar ile Ankara İlinde bulunan Güvercinlik Havalimanlarında BLDU (BlowingWidespread Dust), Konya İlindeki Havalimanında BLDU (Blowing Widespread Dust) ve SHRA (Light Shower With Rain), İstanbul İlinde bulunan Sabiha Gökçen ve Samandıra Havalimanlarında BLSA (Blowing Sand) hava hadiseleri gözlenmiştir. Sonuç olarak 18 April 2012 de 5 farklı şehirdeki 8 havalimanında güneyli fırtınayla birlikte dust and sand hadisesi gözlenmiştir. TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait 16 Nisan 2012 ile 22 Nisan 2012 tarihleri arasındaki saatlik PM10 verilerini incelediğimizde Şekil 3a, 3b, 3c, 3d, 3f, 3g ve 3h da Doğu Anadolu Bölgesi (Şekil 3e) hariç PM10 değerlerinin 18 April 2012 tarihinde pik yaptığı görülmektedir. Akdeniz Bölgesinde (Şekil 3c) Burdur İlinde 786 µg/m³ ve Isparta İlinde 522 µg/m³, Ege Bölgesinde (Şekil 3a) Uşak ta 332 µg/m³ ve Kütahya da 220 µg/m³, İçanadolu Bölgesinde (Şekil 3d) Kayseri 1 (OSB) de 844 µg/m³ ve Konya (Selçuklu) da 788 µg/m³, Karadeniz Bölgesinde (Şekil 3g) Düzce de 491 µg/m³ ve Çorum da 488 µg/m³, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde (Şekil 3f) Gaziantep de 209 µg/m³ ve

8 Batman da 169 µg/m³, Marmara Bölgesinde (Şekil 3b) Kocaeli nde 636 µg/m³ ve Sakarya da 618 µg/m³, İstanbul Şehrinde (Şekil 3h) Kartal İlçesinde 422 µg/m³, Sariyer İlçesinde 393 µg/m³ ve Kağıthane İlçesinde 441 µg/m³ saatlik maksimum değerlerini almışlardır. Doğu Anadolu Bölgesinde (Şekil 3e) Muş ta 128 µg/m³ değerini almıştır. Doğu Anadolu Bölgesinde 19 April 2012 tarihinde Hakkari İlinde 759 µg/m³ maksimum değerini almıştır. Grafiklerdeki zaman lokal saat olup, grafiklerdeki zaman dilimi için +3 saat UTC (Universal Coordinated Time) zamanına göre ileridedir. Şekil 3 : Episod periyodun içerisinde Türkiye'nin coğrafik bölgelerindeki PM10 değişimleri Bu çalışmada güneyli fırtınayla birlikte gözlemlenen dust, blowing dust ve blowing sand hadiselerinin görüldüğü havalimanları tespit edilmişdir. PM 10 verilerinin

9 değerlendirilmesinde Afyonkarahisar İlinde Afyon, Ankara İlinde Dikmen, Konya İlinde Meram, İstanbul İlinde Kartal hava izleme istasyonlarının verileri değerlendirilmiştir (Şekil 4). Eskişehir İlindeki hava izleme istasyonun 18 Nisan 2012 tarihinde ve o haftasında verileri olmadığı için Eskişehir İline yakın Bilecek Hava izleme istasyonunun verileri değerlendirilmiştir. Hava izleme istasyonun ve güneyli fırtınayla birlikte dust, blowing dust ve blowing sand hadiselerinin gözlemlendiği havalimanlarının konumları Şekil 5 de gösterilmiştir. Şekil 4: Havalimanlarının olduğu Şehirlerdeki Havalimanlarına En Yakın Olan Hava Kalitesi İzleme İstasyonlarının Saatlik PM 10 verileri

10 Şekil 5 : 5 Farklı Şehirdeki Havalimanları ve Bu Havalimanlarına en yakın olan Hava Kalitesi İzleme İstasyonlarının Konumları 4.2 Uydu ve Sinoptik Analiz 18 Nisan 2012 de Türkiye nin iç ve batı kesimlerinde meydana gelen güneyli fırtına ile gelen toz ve kum taşınımının analizini yapabilmek için sistemin Türkiye ye girmeden önceki sinoptik model çıktıları ve MSG Dust Uydu ürünleri incelenmiştir. Sistem 16 Nisan UTC de İtalya nın tamamı ve Orta Avrupa üzerinde etkilidir. Alçak basınç sistemi sebebiyle Türkiye nin batı ve iç kesimleri güneyli rüzgar almaktadır. Ayrıca sistemi hareket ettiren jet akımı sistemin güneyinden geçerek Arab Yarımadası na doğru yönlenmektedir (Şekil 6). 16 Nisan UTC de jet akımı biraz daha kuzey enlemlere kaymasıyla sistem doğuya doğru yani Yunanistan ve Türkiye üzerine doğru hareket etmektedir (Şekil 7). Şekil 6 : 16 Nisan UTC de Orta Akdeniz kaynaklı siklon

11 Şekil 7: 16 Nisan UTC de Basınç Sistemi, MSG Uydusu Dust Ürünü ve Jet Akımı Alçak basınç sistemi güneyli rüzgarla Sahra Çöl tozlarını kaldırmış ve jet akımıyla ilerlemektedir. 16 Nisan UTC de sistem kuvvetini artırarak ilerlemektedir. 17 Nisan UTC de Türkiye yi etkisi altına almış olan yüksek basınç sistemi yerini alçak basınç sistemine bırakmaya başlamış, jet akımlarıyla yönlendirilmektedir (Şekil 8). 18 UTC de oluşmuş iki alçak basınç sistemi birleşince sistem derinleşmiş ve basınç gradyanına bağlı olarak yüzey rüzgarları şiddeti artmıştır. Buna bağlı olarak çöl tozu taşınımı hız kazanmıştır (Şekil 9). Şekil 8: 17 Nisan UTC de basınç sistemi ve kuvvetli jet akımları Şekil 9: 17 Nisan UTC de Basınç Sistemi, MSG Dust Ürünü ve Jet Akımı

12 18 Nisan 2012, yani meteorolojik hadisenin yaşandığı gün incelenen sistem Türkiye nin iç ve batı kesimlerini etkisi altına almış ve taşıdığı çöl tozlarını ıslak ve kuru çökelme ile yeryüzüne indirmiştir (Şekil 10). Birçok havalimanında toz ve kum fırtınası rapor edilmiştir. Uydu görüntülerinin analizi model sonuçlarını doğrular niteliktedir. Şekil 10: 18 Nisan UTC de Türkiye nin iç ve batı kesimlerini etkisi altına alan siklonik sistem 4.3 Model Sonuçları 18 April 2012 gününde güneyli fırtınayla birlikte havalimanlarında meydana gelen dust ve sand hadiselerinin (epizodik PM 10 lerin) havalimanlarına hangi yolları takip ederek geldiğini bulmak için, WRF çıktılarına geri yörüngelerin tayininde kullanılan Hybrid Single Particle Lagrangian Integrated Trajectory (HYSPLIT) modeli uygulanmıştır. Havalimanlarına ulaşan partiküllerin izlediği 72 saatlik geri yörüngeleri bulabilmek için HYSPLIT modelinde 8 havalimanı için yer seviyesinden 10 m ve 1500 m yükseklikleri için hadisenin meydana geldiği zamanlar için çalışma yapılmıştır. Her bir havalimanında güneyli fırtınayla birlikte görülen dust ve sand hadiselerinin rüzgar şiddetinin en yüksek olduğu zaman başlangıç UTC saati olarak alınmıştır. 10 m ve 1500 m deki geri yörüngeler taşınımın güney ve güney batıdan olduğunu göstermektedir. Afyonkarahisar Havalimanı için 18 Nisan UTC de meydana gelen toz ve kum hadisesi için 10m ve 1500 m de yapılan 72 saatlik geri yörünge analizinde akımın Sahra Çölü çevresinden 72 saatten uzun bir sürede geldiği görülmektedir. Eskişehir deki çalışılan üç havalimanında (Eskişehir, Eskişehir Anadolu ve Sivrihisar Havalimanları) 10 UTC de aynı seviyelerde taşınımın kaynağı aynıdır. Ankara Güvercinlik Havalimanı nda 13 UTC de meydana gelen hadisenin kaynağı diğer havalimanlarıyla benzer olduğu görülmektedir. İstanbul daki çalışılan havalimanlarında hadise 12 UTC de meydana gelmiş ve 72 saatlik geri yörüngelerde kaynak aynı yükseklik seviyeleri için Sahra Çölü dür. 12 UTC de Konya Havalimanı için sonuçlar aynıdır (Şekil 11).

13 Şekil 11: Afyonkarahisar, Eskişehir, Ankara, Istanbul ve Konya daki çalışılan hava limanlarının 72 saatlik 10 m ve 1500 m deki geri yörüngeleri

14 5. KANI Yapılan analizler sonucunda 14 havalimanında 50 knot ın üzerinde hamle değeri tespit edilmiştir. 18 Nisan 2012 de ölçülen maksimum hamle değeri 65 knot ile Afyonkarahisar ve Sivrihisar Havalimanı ndadır. 8 havalimanında toz ve kum fırtınası rapor edilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi hava kalitesi istasyonlarında ölçülen PM 10 verilerine göre 18 Nisan 2012 de Doğu Anadolu Bölgesi hariç tüm coğrafi bölgelerde episodlar gözlemlenmiştir. Episodların kaynağı için yapılan uydu ve sinoptik analizde Orta Akdeniz kaynaklı siklon Türkiye nin iç ve batı kesimlerini 18 Nisan 2012 de derinleşerek etkisi altına aldığı görülmüştür. Jet akımları ile hareket eden siklon Sahra Çölü ve çevresinden toz yükü alarak Türkiye deki partikül madde profilini yükselterek etkilemiştir. Bunun için seçilen 8 havalimanı için çalıştırılan HYSPLIT modeli ile yer seviyesinden 10 m ve 1500 m yükseklikteki 72 saatlik geri yörüngeler tespit edilmiştir. Model sonuçları 18 Nisan 2012 de meydana gelen toz ve kum fırtınalarının kaynağı olarak Sahra Çölü ve çevresini göstermektedir. TEŞEKKÜR Yazarlar, verilerin elde edilmesindeki desteklerinden dolayı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) ye teşekkür ederler. Ayrıca bu çalışma TÜBİTAK 112Y319 numaralı proje tarafından desteklenmiştir. 6. KAYNAKLAR Anıl, İ., Karaca, F., & Alagha, O. (2009). Istanbul'a Uzun Mesefali Atmosferik Taşınım Etkilerinin Araştırılması:"Solunabilen Partikul Madde Epizotları. Ekoloji, 19(73), (in Turkish). Chen, S. H., Dudhia, J., Kain, J., Kındap, T., & Tan, E. (2008). Development of the online MM5 tracer model and its applicatons to airepisodes in Istanbul, Turkey and Sahara Dust transport. Journal of Geophysical Research, 113. Deniz, A., Özdemir, E., Sezen, İ., Coşkun, M. (2013). Investigations of storms in the region of Marmara in Turkey. Theoretical and Applied Climatology, 112, Eumetrain (2013). Eumetrain. Eumetrain International Training Project: received date: 23 June HYSPLIT (2013). NOAA Air Resource Laboratory. HYSPLIT-Hybrid Single Particle Lagrangian Integrated Trajectory Model: received date: 28 June IBB (Istanbul Metropolitan Municipality) (2013). İstanbul Air Quality Strategy: received date: 23 June Incecik S, Im U (2012). Air Pollution in Mega Cities: A Case Study of Istanbul, Air Pollution - Monitoring, Modelling and Health, Dr. Mukesh Khare (Ed.), ISBN: , InTech, Available from:

15 Karaca, F., Alagho, O., & Erturk, F. (2005). Statistical characterization of atmospheric PM 10 and PM 2.5 concentrations a a non-impacted suburban site of Istanbul,Turkey. Chemosphere, 59, Karaca, F., Anil, I., & Alagno, O. (2009). Long Range Potential Source Contributions of Episodic Aerosol Events to PM 10 Profile of a Megacity. Atmospheric Environment, 43, Kim, K., Kim, Y., & Oh, S. (2001). Visibility impairment during Yellow Sand periods in the urban atmosphere of Kwangju Korea. Atmospheric Environment, 35(39), Kındap, T. (2008). Identifying the trans-boundary transport of air pollutants to the city of Istanbul under specific weather conditions. Water,Air and Soil Pollution, 189(1-4), Kındap, T., Unal, A., Chen, S.-H., Hu, Y., Odman, M., & Karaca, M. (2006). Long range aerosol transport from Europe to Istanbul, Turkey. Atmospheric Environment, 40, Kocak, M., Theodosi, C., Zarmpas, P., Im, U., Bougiatioti, A., Yenigün, O., et al. (2011). Particulate matter (PM 10 ) in Istanbul: Origin, source areas and potential impact on surrounding regions. Atmospheric Environment, 45, Turkish State Meteorological Service (TMS) (2012). Tüm Yurdumuzu Etkileyen Fırtına ve Toz Fırtınası Başlıklı Değerlendirme Raporu (in Turkish). TMS TUMAS (2013). received date: 23 June Pope, C., Muhlestein, J., May, H., Renlund, D., Anderson, J., Horne, B. (2006). Ischemic heart disease events triggered by short-term exposure to fine particulate air pollution. Circulation, 114 (23), Prospero, J. (1999). Long range transport of mineral dust in the environment of southeastern United States. Proceeding of the National Academy of Science, 96(7), s Saaroni, H., Ziv, B., Bitan, A., Alpert, P. (1998). Easterly wind storms over Israel. Theoretical and Applied Climatology, 59, Skamarock, W., Klemp, J., Dudhia, J., Gill, D., Barker, D., Duda, M., et al. (2008). A description of Advanced Research WRF Version 3. TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013a). /s%c4% B1kca_sorulan_sorular.pdf, received date: 22 June TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013b). received date: 22 June THY (Turkish Airlines) (2012). Surface Wind Components and Limitations: revision date: 02 March 2012.

16 Türkiye Gazetesi (2013). received date: 27 June UTED (2013). received date: 27 June Vardoulakis, S., Kassomenos, P. (2008). Source and factors affecting PM10 levels in two Eurpean cities. Implications for local air quality management. Atmospheric Environment, 42, Vatan Gazetesi (2013). received date: 27 June Wikipedia (2013). received date: 28 June WRF (Weather Research and Forecasting Model) (2013). received date: 27 June 2013.

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI olayının değerlendirmesi Kahraman OĞUZ, Meteoroloji Mühendisi Cihan DÜNDAR, Çevre Yük. Mühendisi Şubat 2015, Ankara 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde

Detaylı

Deniz Etkili Kar Yağışının Mezo Ve Mikro Ölçekli Analizi

Deniz Etkili Kar Yağışının Mezo Ve Mikro Ölçekli Analizi Deniz Etkili Kar Yağışının Mezo Ve Mikro Ölçekli Analizi Emrah Tuncay Özdemir Meteoroloji Genel Müdürlüğü Atatürk Havalimanı Meteoroloji Ofisi Yeşilköy, İstanbul etozdemir@gmail.com Fatma Buran Meteoroloji

Detaylı

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI 6. ULUSAL HAVA KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ SEMPOZYUMU TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI Cihan DÜNDAR Kahraman OĞUZ Gülen GÜLLÜ cdundar@mgm.gov.tr koguz@mgm.gov.tr ggullu@hacettepe.edu.tr

Detaylı

İSTANBUL HAVALİMANLARININ CB VE ORAJ ANALİZİ

İSTANBUL HAVALİMANLARININ CB VE ORAJ ANALİZİ V. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 8-10 Eylül 2014, Erciyes Üniversitesi, Kayseri İSTANBUL HAVALİMANLARININ CB VE ORAJ ANALİZİ Saparmyrat YAZMUHAMMEDOV 1, Ali DENİZ 2 İstanbul Teknik Üniversitesi,

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

Uzaktan Algılama Verileri ile Toz Taşınımı Analizi

Uzaktan Algılama Verileri ile Toz Taşınımı Analizi Uzaktan Algılama Verileri ile Toz Taşınımı Analizi Kahraman OĞUZ, Muhammet Ali PEKİN, Cihan DÜNDAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Ankara koguz@mgm.gov.tr mapekin@mgm.gov.tr cdundar@mgm.gov.tr

Detaylı

MEGA ŞEHİR İSTANBUL'UN FIRTINALARININ ARAŞTIRILMASI. Emrah Tuncay ÖZDEMİR.

MEGA ŞEHİR İSTANBUL'UN FIRTINALARININ ARAŞTIRILMASI. Emrah Tuncay ÖZDEMİR. S.Ü. Müh. Bilim ve Tekn. Derg., c.6, s.2, ss. 331-342, 2018 Selcuk Univ. J. Eng. Sci. Tech., v.6, n.2, pp. 331-342, 2018 ISSN: 2147-9364 (Electronic) DOI: 10.15317/Scitech.2018.136 MEGA ŞEHİR İSTANBUL'UN

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 TROPİKAL OLAYLAR Ekvatoral Trof (ITCZ) Her iki yarım kürede subtropikal yüksek basınçtan nispeten alçak basınca doğru

Detaylı

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ İlke ÇELİK 1, Seda Aslan KILAVUZ 2, İpek İMAMOĞLU 1, Gürdal TUNCEL 1 1 : Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü

Detaylı

15-19 ŞUBAT 2016 AŞIRI SICAKLIKLAR

15-19 ŞUBAT 2016 AŞIRI SICAKLIKLAR 15-19 ŞUBAT AŞIRI SICAKLIKLAR İklim değişikliğinin en önemli belirtilerinden bir tanesi de aşırı hava olaylarının birbiri ardına tekrar etmesidir. 2000 li yılların başından itibaren hemen hemen her sene

Detaylı

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu çalışma da 2000-2010 yıllarındaki yıllık, aylık, saatlik veriler kullanılarak kirleticilerin mevsimsel değişimi incelenmiş, sıcaklık, rüzgar hızı, nisbi

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Kuzey ve batı kesimleri parçalı ve çok bulutlu, Marmara, Kuzey Ege, İç Anadolu'nun kuzeybatısı ile Batı Karadeniz gök gürültülü, diğer yerler açık geçecek. Yayın

Detaylı

Nowcasting Uygulaması; 2 Şubat 2015 Atatürk Uluslararası Havalimanı Örneği

Nowcasting Uygulaması; 2 Şubat 2015 Atatürk Uluslararası Havalimanı Örneği Nowcasting Uygulaması; 2 Şubat 2015 Atatürk Uluslararası Havalimanı Örneği Emrah Tuncay Özdemir Meteoroloji Genel Müdürlüğü Atatürk Havalimanı Meteoroloji Ofisi Yeşilköy, İstanbul etozdemir@gmail.com Hakkı

Detaylı

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.

Detaylı

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik Emisyon Envanteri ve Modelleme İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik İçerik Emisyon Envanteri Emisyon Kaynaklarına Göre Bilgiler Emisyon Faktörleri ve Hesaplamalar Modelleme Emisyon Envanteri

Detaylı

WRF MODELİ İLE GÜNEŞ RADYASYONU ÖNGÖRÜSÜNDE AEROSOL ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

WRF MODELİ İLE GÜNEŞ RADYASYONU ÖNGÖRÜSÜNDE AEROSOL ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ WRF MODELİ İLE GÜNEŞ RADYASYONU ÖNGÖRÜSÜNDE AEROSOL ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Burak ÖZTANER 1, Abdullah KAHRAMAN 2, Erhan ÇALIŞKAN 3, Şeyda TANRIÖVER 1, Ceyhan KAHYA 1, Bülent AKSOY 2, Selahattin İNCECİK

Detaylı

Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı

Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı Meteoroloji'den K.Maraş'a Yağış Uyarısı Meteoroloji Genel Müdürlüğünce yapılan son değerlendirmelere göre,türkiye genelinin parçalı yer yer çok bulutlu, Marmara nın doğusu, Konya,Karaman ve Aksaray il

Detaylı

METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI

METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI İsmail ULUSOY ), Selim ŞAHİN 2, Hüseyin TOROS 2 1(** 1 Fatih Üniversitesi, Mühendislik

Detaylı

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org Araştırma Makalesi Mineral Tozların Türkiye ye Taşınımının ve Yerel Katkıların Değerlendirilmesi Kahraman OĞUZ, Cihan DÜNDAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü,

Detaylı

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*)

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) 25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) Yusuf ULUPINAR 1, Seyfullah ÇELİK 2, Alaattin UĞURLU 3 Anahtar Kelimeler: Dolu, konvektif

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülke genelinde 1 ila 3 derece artacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 23 Aralık 2016 Cuma (oluşturma : 1/15/2017) Yapılan son değerlendirmelere göre, ülkemiz genelinin

Detaylı

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI Cihan DÜNDAR 1, Kahraman OĞUZ 1(*), Gülen GÜLLÜ 2 1 Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara 2 Hacettepe

Detaylı

2011 YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

2011 YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü HAZİRAN 212- ANKARA 1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

Detaylı

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Ocak 21, ANKARA Özet 29 yılı sıcaklıkları normallerinin,9 C üzerinde

Detaylı

KENTSEL HAVA KİRLETİCİLERİNE METEOROLOJİNİN ETKİSİ: KONYA ÖRNEĞİ. Gülnihal KARA

KENTSEL HAVA KİRLETİCİLERİNE METEOROLOJİNİN ETKİSİ: KONYA ÖRNEĞİ. Gülnihal KARA S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., c.27, s.3, 2012 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.27, n.3, 2012 ISSN: 1300-5200, ISSN: 1304-8708 (Elektronik) KENTSEL HAVA KİRLETİCİLERİNE METEOROLOJİNİN ETKİSİ: KONYA ÖRNEĞİ

Detaylı

TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI

TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI Barış R.CANPOLAT*, Aysel T.ATIMTAY*, Ismet MUNLAFALIOĞLU**, Ersan KALAFATOĞLU*** *ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü, 06531 Ankara **T.Ç.M.B.

Detaylı

2016 YILI ŞUBAT AYI SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ

2016 YILI ŞUBAT AYI SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ 2016 YILI ŞUBAT AYI SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ (2016 Şubat en sıcak Şubat ayı oldu.) 1. Genel Değerlendirme 2016 yılı Şubat ayı Türkiye ortalama sıcaklığı 8,2 C ile 1981 2010 ortalaması olan 3,5 C nin 4,7

Detaylı

ATATÜRK HAVALİMANI NIN SİS ANALİZİ

ATATÜRK HAVALİMANI NIN SİS ANALİZİ 3. Ulusal Havacılıkta İleri Teknolojiler Konferansı (HİTEK 214), 18-19 Haziran 214, Hava Harp Okulu, İstanbul ATATÜRK HAVALİMANI NIN SİS ANALİZİ E. Tuncay ÖZDEMİR * İsmail SEZEN İTÜ Meteoroloji Müh. Böl./MGM

Detaylı

2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy 1. 2006 YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ

2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy 1. 2006 YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ 2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy 1. 2006 YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ Aletsel kayıtların başladığı 1861 yılından bu yana dünyada en sıcak yıl 0.58ºC lik anomali

Detaylı

(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi

(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi V. ULUSLARARASI KUM VE TOZ FIRTINASI ÇALIŞTAYI ORTA DOĞU TOZ KAYNAKLARI VE ETKİLERİ 23-25 EKİM 2017, İSTANBUL (Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki

Detaylı

2015 Yılı İklim Değerlendirmesi

2015 Yılı İklim Değerlendirmesi 2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı Şubat 2016 Ankara T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı

Detaylı

UYGULAMA 1. Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir. Tablo 1. Uygulamalar için örnek uçak

UYGULAMA 1. Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir. Tablo 1. Uygulamalar için örnek uçak UYGULAMA 1 Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir Tablo 1. Uygulamalar için örnek uçak Uçak Tipi HTK-224-TF-1 BOYUTLAR Kanat Alanı 77.3 m 2 Kanat Açıklığı

Detaylı

UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ

UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ İbrahim SÖNMEZ 1, Ahmet Emre TEKELİ 2, Erdem ERDİ 3 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları PROJENİN AMACI Bölgesel Temiz Hava Merkezlerinden olan Ankara merkez olmak üzere; Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Yozgat ve Zonguldak illerinde

Detaylı

BU SUNUMUN İÇERİĞİ. Havacılık Meteorolojisi. Uçuşu Etkileyen Önemli Meteorolojik Olaylar Meteorolojik Kodlamalar

BU SUNUMUN İÇERİĞİ. Havacılık Meteorolojisi. Uçuşu Etkileyen Önemli Meteorolojik Olaylar Meteorolojik Kodlamalar BU SUNUMUN İÇERİĞİ Havacılık Meteorolojisi Uçuşu Etkileyen Önemli Meteorolojik Olaylar Meteorolojik Kodlamalar HAVACILIK METEOROLOJİSİ Uçuş faaliyetlerini etkileyen, meteorolojik olayların gözlem ve tahminlerini

Detaylı

Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim Haziran 2015)

Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim Haziran 2015) Agrometeorolojik Verim Tahmin Bülteni Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim 2014-30 Haziran 2015) Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü / Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama

Detaylı

2014 Yılı İklim Değerlendirmesi

2014 Yılı İklim Değerlendirmesi 2014 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı ŞUBAT 2015 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı ŞUBAT

Detaylı

VORTEX Rüzgar Enerjisi Değerlendirme Ürünleri

VORTEX Rüzgar Enerjisi Değerlendirme Ürünleri VORTEX Rüzgar Enerjisi Değerlendirme Ürünleri ŞİRKET Vortex, orta ölçekli (meso-scale) rüzgar/güneş enerjisi verisi sağlama konusunda dünya lideri olan bir yenilenebilir enerji şirketidir. Şirket merkezi

Detaylı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS)

Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) 1 Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi,

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Sinoptik Haritalar Geniş bir saha üzerinde, önceden tayin edilmiş olan zamanda yapılan rasatlardaki meteorolojik elemanların

Detaylı

35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor

35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor 1 35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin kurulumunu

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak? 8 Aralık 2016

Bugün hava nasıl olacak? 8 Aralık 2016 On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? 8 Aralık 2016 Ülke genelinde 2 ila 5 derece azalacağı ve mevsim normallerinin altında seyretmeye devam edeceği tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 8 Aralık 2016 Perşembe

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Ekim 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Hepimiz sağlıklı,

Detaylı

KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI

KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI Hicran ALTUĞ, Ayşe Özlem YILMAZ, Ozan Devrim YAY, Özlem ÖZDEN ÜZMEZ, Sevim Burçin

Detaylı

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%)

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%) ÇEVRE Çevreye ayrılan harcamaların payı giderek artmaktadır. Grafik 16 da sunulan 2008-2010 yılları arasındaki göstergelere göre yapılan çevre ve çevresel harcamaların GSYH içindeki payının 2008 de %1,09

Detaylı

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org Araştırma Makalesi Açık Gökyüzü Şartlarında Güneş Radyasyonunun WRF Modeli ile Kısa Vadeli Tahmininde Aerosol Etkisinin Değerlendirilmesi Yaşar Burak ÖZTANER

Detaylı

15 ve 21 Ağustos 2015 Tarihlerinde Çubuk ve Etimesgut ta Meydana Gelen Fırtına ve Şiddetli Yağışın Analizi (*)

15 ve 21 Ağustos 2015 Tarihlerinde Çubuk ve Etimesgut ta Meydana Gelen Fırtına ve Şiddetli Yağışın Analizi (*) 15 ve 21 Ağustos 2015 Tarihlerinde Çubuk ve Etimesgut ta Meydana Gelen Fırtına ve Şiddetli Yağışın Analizi (*) Seyfullah Çelik 1, Hüseyin Şahin 2, Bahattin Aydın 3, Özkan Öz 4 Anahtar Kelimeler: Çubuk,

Detaylı

15 TEMMUZ 2013 TARİHİNDE ANKARA ESENBOĞA HAVALİMANI NDA YAŞANAN BORAN OLAYININ İNCELENMESİ

15 TEMMUZ 2013 TARİHİNDE ANKARA ESENBOĞA HAVALİMANI NDA YAŞANAN BORAN OLAYININ İNCELENMESİ 15 TEMMUZ 2013 TARİHİNDE ANKARA ESENBOĞA HAVALİMANI NDA YAŞANAN BORAN OLAYININ İNCELENMESİ Caner Temiz 1, E. Tuncay Özdemir 1,2, Veli Yavuz 1, Mustafa Durukan 1, Mert Uluyazı 1,3, Ali Deniz 1 1 İstanbul

Detaylı

Türkiye de Havza Su Bütçesi Hesaplamalarında Uzaktan Algılama ve Evapotranspirasyon Haritalama Tekniklerinin Kullanılma Olanakları

Türkiye de Havza Su Bütçesi Hesaplamalarında Uzaktan Algılama ve Evapotranspirasyon Haritalama Tekniklerinin Kullanılma Olanakları Türkiye de Havza Su Bütçesi Hesaplamalarında Uzaktan Algılama ve Evapotranspirasyon Haritalama Tekniklerinin Kullanılma Olanakları Eyüp Selim Köksal Ersoy Yıldırım Türkiye Su Bütçesinin Belirlenmesi Çalıştayı

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülkemiz genelinde parçalı yer yer çok bulutlu bir hava hakim olacak. Yer yer sağanak ve gök gürültülü sağanak yağış var. Sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde

Detaylı

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS 7 TH ATMOSPHERIC SCIENCES SYMPOSIUM 28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS EDITORS DOÇ.DR. ALİ DENİZ BAHTİYAR EFE BİHTER DURNA PELİN CANSU ÇAVUŞ Chairs Assoc. Prof. Dr. Ali DENİZ, İstanbul Technical University

Detaylı

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Mahmut KAYHAN Meteoroloji Mühendisi mkayhan@meteoroloji.gov.tr DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Türkiye'de özellikle ilkbahar ve sonbaharda Marmara bölgesinde deniz sularının çekilmesi

Detaylı

Türkiye deki karla kaplı alanların uydulardan takibi ve uzun yıllar trend analizi

Türkiye deki karla kaplı alanların uydulardan takibi ve uzun yıllar trend analizi Türkiye deki karla kaplı alanların uydulardan takibi ve uzun yıllar trend analizi İbrahim Sönmez 1, Ahmet Emre Tekeli 2, Erdem Erdi 3 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü, Samsun

Detaylı

İllere ve yıllara göre konut satış sayıları, House sales by provinces and years,

İllere ve yıllara göre konut satış sayıları, House sales by provinces and years, 2013 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam January February March April May June July August September October November December Total Türkiye 87 444 88 519

Detaylı

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar 1/36 İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, Dünya da ve Türkiye de gözlemler IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar Uluslararası Kuruluşlar, Aktiviteler için Sektörler

Detaylı

K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org

K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi Dairenin Kuruluşu : Ekim 1974 kurulan Meteoroloji Dairesi 1974 1986 Ekim ayına kadar Tarım Doğal Kaynaklar ve Enerji Bakanlığı. Ekim 1986

Detaylı

2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ

2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ 1 2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ 2 METEOROLOJĠK ÇALIġMALAR 1935 yılından beri Devlet Meteoroloji ĠĢleri Genel Müdürlüğü; baģta ulaģtırma, silahlı kuvvetler, çevre, orman,

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülkemiz genelinde 2 ila 4 derece azalacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 1 Aralık 2016 Perşembe (oluşturma : 1/17/2017) Yapılan son değerlendirmelere göre; Doğu

Detaylı

İSTANBUL DA METEOROLOJİK KOŞULLARIN VE YÜZEY OZON KONSANTRASYONLARININ MM5 VE CAM X MODELLERİ İLE SİMÜLASYONU

İSTANBUL DA METEOROLOJİK KOŞULLARIN VE YÜZEY OZON KONSANTRASYONLARININ MM5 VE CAM X MODELLERİ İLE SİMÜLASYONU 63 İSTANBUL DA METEOROLOJİK KOŞULLARIN VE YÜZEY OZON KONSANTRASYONLARININ MM5 VE CAM X MODELLERİ İLE SİMÜLASYONU Ümit ANTEPLİOĞLU 1, Sema TOPÇU 2( ), Selahattin İNCECİK 2 1 Boğaziçi Üniversitesi Kandilli

Detaylı

ECAC Havaalanı Gürültüsü Hesaplama Metodunun Teknik Detayları Vitor Rosão

ECAC Havaalanı Gürültüsü Hesaplama Metodunun Teknik Detayları Vitor Rosão TR2009/0327.03-01/001 Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi ECAC Havaalanı

Detaylı

DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI

DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI DOĞU KARADENİZ VE BATI KARADENİZ ATMOSFERİ AEROSOLLERİ KİMYASAL KOMPOZİSYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI İlker BALCILAR, Abdullah ZARARSIZ, Yakup KALAYCI, Güray DOĞAN, Gürdal TUNCEL SEMPOZYUMU 7-9 EKİM 2015 İZMİR

Detaylı

7 Haziran Kasım 2015 Seçimleri Arasındaki Değişim

7 Haziran Kasım 2015 Seçimleri Arasındaki Değişim 7 Haziran 2015 1 Kasım 2015 Seçimleri Arasındaki Değişim Erol Tuncer 2 EROL TUNCER Giriş 2015 yılında siyasî tarihimizde bir ilk yaşanmış, aynı yılın 7 Haziran ve 1 Kasım günlerinde iki kez Milletvekili

Detaylı

İSTANBUL ANADOLU YAKASI HAVA KİRLİLİĞİNİN PM10 ve PM2.5 AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ufuk MALAK Prof.Dr. Kadir ALP

İSTANBUL ANADOLU YAKASI HAVA KİRLİLİĞİNİN PM10 ve PM2.5 AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ufuk MALAK Prof.Dr. Kadir ALP İSTANBUL ANADOLU YAKASI HAVA KİRLİLİĞİNİN PM10 ve PM2.5 AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Ufuk MALAK Prof.Dr. Kadir ALP Hava Kirliliği Hava kirliliğinin, özellikle Partiküler madde PM10 ve PM2.5 in sağlık üzerine

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 YEREL RÜZGARLAR MELTEMLER Bu rüzgarlar güneşli bir günde veya açık bir gecede, Isınma farklılıklarından kaynaklanan

Detaylı

2012 TEMMUZ AYINDA YAŞANAN SICAK HAVA DALGASI

2012 TEMMUZ AYINDA YAŞANAN SICAK HAVA DALGASI 2012 TEMMUZ AYINDA YAŞANAN SICAK HAVA DALGASI Erdoğan BÖLÜK, Alper AKÇAKAYA, Hüseyin ARABACI Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ankara, eboluk@mgm.gov.tr,aakcakaya@mgm.gov.tr, harabaci@mgm.gov.tr ÖZET NOAA nın

Detaylı

METEOROLOJİK KOŞULLARIN HAVA KİRLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: KEÇİÖREN İLÇESİ ÖRNEĞİ

METEOROLOJİK KOŞULLARIN HAVA KİRLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: KEÇİÖREN İLÇESİ ÖRNEĞİ METEOROLOJİK KOŞULLARIN HAVA KİRLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: KEÇİÖREN İLÇESİ ÖRNEĞİ Kahraman OĞUZ, Muhammet Ali PEKİN Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara koguz@mgm.gov.tr,

Detaylı

HYSPLIT BACK-TRAJECTORY MODELİ İLE İZMİR VE ÇEVRESİNDEKİ HAVA KİRLETİCİ KAYNAKLARIN BÖLGENİN HAVA KALİTESİNE ETKİLERİNİN ANALİZİ

HYSPLIT BACK-TRAJECTORY MODELİ İLE İZMİR VE ÇEVRESİNDEKİ HAVA KİRLETİCİ KAYNAKLARIN BÖLGENİN HAVA KALİTESİNE ETKİLERİNİN ANALİZİ 161 HYSPLIT BACK-TRAJECTORY MODELİ İLE İZMİR VE ÇEVRESİNDEKİ HAVA KİRLETİCİ KAYNAKLARIN BÖLGENİN HAVA KALİTESİNE ETKİLERİNİN ANALİZİ Faruk DİNÇER 1( ), Tolga ELBİR 1, Aysen MÜEZZİNOĞLU 1 1 Dokuz Eylül

Detaylı

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS 7 TH ATMOSPHERIC SCIENCES SYMPOSIUM 28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS EDITORS DOÇ.DR. ALİ DENİZ BAHTİYAR EFE BİHTER DURNA PELİN CANSU ÇAVUŞ Chairs Assoc. Prof. Dr. Ali DENİZ, İstanbul Technical University

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

Türkiye Ulusal Meteoroloji ve Atmosfer Fiziği Komisyonu (TUMAK) TUMAK Çevre Etki Değerlendirme Grubu Raporu. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

Türkiye Ulusal Meteoroloji ve Atmosfer Fiziği Komisyonu (TUMAK) TUMAK Çevre Etki Değerlendirme Grubu Raporu. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Türkiye Ulusal Meteoroloji ve Atmosfer Fiziği Komisyonu (TUMAK) TUMAK Çevre Etki Değerlendirme Grubu Raporu Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi ve

Detaylı

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / 307

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /  307 2.9 Bölgesel Düzeyde Seçilmiş Özet Göstergeler Bu bölümde gerek İBBS Düzey-2, gerekse İBBS Düzey-3 e göre seçilmiş olan özet göstergeleri çok daha yalın bir şekilde yorumlayabilmek üzere, sınıf sayısı

Detaylı

Hava Kirliliği Modelleme Tanımlar

Hava Kirliliği Modelleme Tanımlar ENV 715 Hava Kirliliği Modellemesi Özgür ZEYDAN (PhD.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Hava Kirliliği Modelleme Tanımlar Model: Fiziksel olayların matematiksel formüller ve algoritmalar ile ifade edilmesidir.

Detaylı

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Kapsamında Gürültü Haritaları ve Eylem Planlarına Yönelik Yapılan Çalışmalar

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Kapsamında Gürültü Haritaları ve Eylem Planlarına Yönelik Yapılan Çalışmalar Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi

Detaylı

SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ 2015-2016 SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ Kasım 2016 ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2015-2016

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde

Detaylı

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA ve BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI ARAŞTIRMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon i 2008-2009 Kış Dönemi (Ekim, Kasım, Aralık,

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

ine ait bazı model parametrelerin

ine ait bazı model parametrelerin WRF Grafik Ürünleri WRF Grafik Ürünleri; Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğünce, WRF Modelinin sonuçlarını, GFS modelinin 00 ve 12 UTC saatindeki başlangıç ç koşullarında; il, ilçe ve gözlem yapan istasyonlara

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Prof. Dr. Yurdanur ÜNAL 18 MART 2014 ANKARA

Detaylı

Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012

Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012 AGROMETEOROLOJİK ÜRÜN VERİM TAHMİNİ BÜLTENİ Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012 Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Bölümü Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 ATMOSFER Atmosfer, yerçekimi ile dünyanın çevresinde duran ve dünyayı çepeçevre saran gazlar topluluğudur. Bu gazlar dünya ile

Detaylı

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 )

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 ) Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) İller ve Bölgeler (2) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam İstanbul 18.257

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ATMOSFERİNDE SÜLFAT SEVİYELERİNİ ETKİLEYEN KAYNAK BÖLGELERİNİN BELİRLENMESİ

DOĞU AKDENİZ ATMOSFERİNDE SÜLFAT SEVİYELERİNİ ETKİLEYEN KAYNAK BÖLGELERİNİN BELİRLENMESİ DOĞU AKDENİZ ATMOSFERİNDE SÜLFAT SEVİYELERİNİ ETKİLEYEN KAYNAK BÖLGELERİNİN BELİRLENMESİ Zeynep MALKAZ 1, Seda ASLAN KILAVUZ 2, R. Fikret YIKMAZ 3,, Zuhal AKYÜREK 4, Gürdal TUNCEL 1 1 : Ortadoğu Teknik

Detaylı

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS

28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS 7 TH ATMOSPHERIC SCIENCES SYMPOSIUM 28-30 APRIL 2015 ISTANBUL PROCEEDINGS EDITORS DOÇ.DR. ALİ DENİZ BAHTİYAR EFE BİHTER DURNA PELİN CANSU ÇAVUŞ Chairs Assoc. Prof. Dr. Ali DENİZ, İstanbul Technical University

Detaylı

DIŞ ORTAMDA BİYOAEROSOL SEVİYESİNİ DEĞİŞTİREN ETMENLER

DIŞ ORTAMDA BİYOAEROSOL SEVİYESİNİ DEĞİŞTİREN ETMENLER DIŞ ORTAMDA BİYOAEROSOL SEVİYESİNİ DEĞİŞTİREN ETMENLER ELHAM AGHLARAI 1(), Gülen GÜLLÜ 1 1 Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Ankara ÖZET Bu çalışmada Ankara da yer

Detaylı

TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ

TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ Dr. Osman ŞİMŞEK ANTALYA 7-10 MART 2013 TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ Tarım atmosfer şartlarında çalışan bir fabrikadır.

Detaylı

ENGELSİZ HAVAALANI KURULUŞU LİSTESİ

ENGELSİZ HAVAALANI KURULUŞU LİSTESİ ENGELSİZ HAVAALANI KURULUŞU LİSTESİ Havaalanlarında engelli ve/veya hareket kabiliyeti kısıtlı yolcuların mağdur edilmemesi ve verilen hizmetlere ilişkin olarak yolculara gerekli tüm kolaylığın sağlanarak,

Detaylı

Ankara ya Ana Hava Dağıtım Merkezi (Hub) Olarak Değer Katmak (Developing Ankara as an Aviation Hub)

Ankara ya Ana Hava Dağıtım Merkezi (Hub) Olarak Değer Katmak (Developing Ankara as an Aviation Hub) Ankara ya Ana Hava Dağıtım Merkezi (Hub) Olarak Değer Katmak (Developing Ankara as an Aviation Hub) Sunum İçeriği Havacılık Sektörüne Genel Bakış Hava İşletmeciliği ve Ana Dağıtım Merkezleri Ankara nın

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Batı da sıcaklık 2-4 derece arasında düşerken, iç ve doğu kesimlerde 2-4 derece artacak. Çanakkale ve Balıkesir çevrelerinde ise kuvvetli yağış beklentisi var. Yayın

Detaylı

Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Hava Kalite Analizi (Mayıs ) Air Quality Analysis of Southeastern Anatolia Region (May )

Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Hava Kalite Analizi (Mayıs ) Air Quality Analysis of Southeastern Anatolia Region (May ) Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 5(2), 50-64 (2017) Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Hava Kalite Analizi (Mayıs 2016-2017) Air Quality Analysis of Southeastern Anatolia Region (May 2016-2017) Beste

Detaylı

1 / 5 KADRO KODU BOŞ EN KÜÇÜK EN BÜYÜK KURUM ADI KADRO ADI KONT.

1 / 5 KADRO KODU BOŞ EN KÜÇÜK EN BÜYÜK KURUM ADI KADRO ADI KONT. 110160001 BARTIN ÜNİVERSİTESİ Teknisyen (BARTIN MERKEZ Merkez) 1 0 89,00512 89,00512 110160003 BARTIN ÜNİVERSİTESİ Kaloriferci (BARTIN MERKEZ Merkez) 2 0 91,82970 93,92348 110470001 GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017

Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017 On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? 16 Şubat 2017 Hava sıcaklığının ülkemizin kuzeybatı kesimlerinde 1 ila 3 derece artacağı, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi

Detaylı

(20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek

(20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek ÇOMÜ Coğrafya Bölümü COĞ435 SİNOPTİK KLİMTOLOJİ VE METEOROLOJİ Uygulama Ödevi (20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek Prof. Dr.

Detaylı

ÇGDY Yönetmeliği Kapsamındaki Gürültü Haritalama ve Bakanlığa Raporlama

ÇGDY Yönetmeliği Kapsamındaki Gürültü Haritalama ve Bakanlığa Raporlama Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive ÇGDY Yönetmeliği Kapsamındaki Gürültü

Detaylı

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi)

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi) Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu (2016-2026 Dönemi) 13.04.2016 Yönetici Özeti Bu rapor, Türkiye elektrik iletim sistemi mevcut durumu, TEİAŞ tarafından planlanan iletim sistemi yatırımları

Detaylı

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMİZ HAVA EYLEM PLANI HAZIRLAMA ŞABLONU

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMİZ HAVA EYLEM PLANI HAZIRLAMA ŞABLONU ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 09.09.2013 TARİHLİ VE 2013/37 SAYILI HAVA KALİTESİ DEĞERLENDİRME VE YÖNETİMİ GENELGESİ KAPSAMINDA TEMİZ HAVA EYLEM PLANI HAZIRLAMA ŞABLONU MART, 2014 Bilindiği üzere, 5491

Detaylı

K.KODU KONTENJAN KONTENJAN PUAN PUAN KADRO UNVANI KURUM ADI 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ)

K.KODU KONTENJAN KONTENJAN PUAN PUAN KADRO UNVANI KURUM ADI 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ) 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ) 3176423 2 0 080.960 081.595 MÜHENDİS (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (MERKEZ) 3176424 3 0 079.384 079.639 MÜHENDİS (ANKARA)

Detaylı

ULAŞIM. AFYONKARAHİSAR 2015 www.zafer.org.tr

ULAŞIM. AFYONKARAHİSAR 2015 www.zafer.org.tr ULAŞIM 2023 kara taşımacılığı hedeflerinde, büyük merkezlerin otoyollarla bağlanırken, nüfusu nispeten küçük merkezlerin bu otoyollara bölünmüş yollarla entegre edilmesi hedeflenmektedir ve Afyonkarahisar

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 06/03/2014 tarihinde 2013 yılı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bir önceki yıla göre;

Detaylı